1. M.SP 713-6
Хүнсний эрх зүй
Техникийн шинжлэх ухааны
доктор(Sc.D), профессор
Л.Дамдинсүрэн

2. Хүнсний эрх
Олон улсын эрх зүй:
• Хүний эрхийн түгээмэл
тунхаглал 1948 “хүн бүр
хүнс хоол ...ам бүлийнхээ
аж амьдралыг тэтгэхэд
хүрэлцэхүйц орлоготой
байх эрхтэй”
• Эдийн засаг, соёлын
эрхийн тухай олон
улсын пакт 1966: “хүн
бүр ...хүнс хоолтой байх
эрхтэй”, “өлсгөлөн,
тэжээлийн доройтлоос
ангид байх эрхтэй”
• Монгол улсын Үндсэн “хүрэлцээтэй, шимт бодисын
хууль “...хүн амьд явах зөв харьцаатай, эрсдэл,
аюулгүй хүнс хоолны зөвлөмж
эрхтэй” хэмжээний доод түвшин” нь
хүнсний эрхийн тухай олон
улсын ойлголт юм

3. Монгол улсын хүнсний эрх зүйн
орчин

4. Монгол улсын хуулиуд
• Монгол улсын үндсэн хууль, 1991
• Хүнсний тухай, 1999
• Амьтан, ургамал, тэдгээрийн гаралтай, түүхий эд,
бүтээгдэхүүнийг улсын хилээр нэвтрүүлэх үеийн хяналт,
шалгалт, хорио цээрийн тухай
• Стандартчилал, тохирлын үнэлгээний тухай, 2003
• Усны тухай, 2004
• Ариун цэврийн тухай, 1998
• Хувиргасан амьд организмын тухай, 2007
• Хэрэглэгчийн эрхийг хамгаалах тухай, 2003
• Эхийн сүү орлуулагч бүтээгдэхүүний тухай, 2005
• Давс йоджуулж, иод дутлын эмгэгтэй тэмцэх тухай, 2003
• Архидан согтуурахтай тэмцэх тухай, 2003
• Малын удмын сан, эрүүл мэндийг хамгаалах тухай, 2007
• Улсын нөөцийн тухай, 2007
• Химийн хорт болон аюултай бодисын тухай, 2000
• Ургамал хамгааллын тухай, 1999
• Таримал ургамлын үр, сортын тухай, 2002
• Тариалангийн тухай, 2006
• ............................................

5. Хүнсний тухай хууль
Анхны хууль, 1995 Шинэчилсэн, 1999
• “Õ¿íñíèé àþóëã¿é áàéäàë ãýæ • “Хàíãàìæ, á¿òöèéí” ãýñíèéã
õ¿íñíèé ç¿éëèéí õàíãàìæ, õàññàí (Íýãä¿ãýýð á¿ëýã, 3
á¿òöèéí áîëîí ÷àíàð, ýð¿¿ë àõóéí
çîõèñòîé õýì õýìæýý õàíãàãäñàí äóãààð ç¿éë, çààëò 3.1.3)
áàéäëûã õýëíý” (Íýãä¿ãýýð • Х¿íñíèé хувьд эмзэг бүлгийн
á¿ëýã, 3 äóãààð ç¿éë, çààëò 1). àñóóäëûã òºðèéí àíõààðëààñ
• “Ìîíãîë óëñûí íóòàã äýâñãýðò ãàðãàñàí.
àìüäàð÷ áàéãàà õ¿í á¿ð ýð¿¿ë • Х¿íñíèé áîäëîãûí öàð õ¿ðýýã
àõóéí øààðäëàãàä íèéöñýí, áèå õóìèæ, çºâõºí ýð¿¿ë àõóéí
ìàõáîäèéíõîî õýâèéí ¿éë àþóëã¿é áàéäàëä ÷èãë¿¿ëñýí
àæèëëàãàà, ºñºëò òºëæèëòèéã • õ¿íñíèé àñóóäàë áîë çºâõºí õóâü
õàíãàõ, èë÷ çàðöóóëàëòûã íºõºõ õ¿í, ãýð á¿ëèéí õýðýã ãýñýí
õîîë, õ¿íñ õýðýãëýõ ýðõòýé” áîäëîãî áàðèìòëàñàí
(Íýãä¿ãýýð á¿ëýã, 4 ä¿ãýýð ç¿éë) • ¿íäýñíèé àþóëã¿é áàéäëûí
• Хүнсний хувьд эмзэг бүлэг àñóóäëûí ýíý ÷óõàë õýñýãò òºð,
çàñãèéí ¿¿ðýã, õàðèóöëàãà
ñóëàðñàí

6. УИХ-ын эрх, үүрэг
• Õ¿í àìûí õ¿íñíèé õàíãàìæ,
õ¿íñíèé àþóëã¿é áàéäëûí
òàëààð òºðººñ áàðèìòëàõ
áîäëîãûã òîäîðõîéëîõ,
õýðýãæèëòýíä íü õÿíàëò
òàâèõ,4.11
• Ñòðàòåãèéí õ¿íñ
¿éëäâýðëýã÷äèéã Çàñãèéí
Ãàçðûí ñàíàëûã ¿íäýñëýí
òºðèéí ñàíõ¿¿, çýýë,
òàòâàðûí áîäëîãîîð
äýìæèõ,4.12
• Óëñûí íººöèéí õ¿íñíèé íýð
òºðëèéã òîãòîîõ, ººð÷ëºõ,
4.13

7. Çàñãèéí ãàçðûí ýðõ, ¿¿ðýã
• Õ¿í àìûí õ¿íñíèé áîäèò õýðýãëýý, õ¿íñíèé
á¿òýýãäýõ¿¿íèé íýð òºðºë, íàéðëàãà, øèì òýæýýëèéí
çîõèñòîé õàðüöàà áîëîí çîðèóëàëòûí õ¿íñ
õýðýãëýã÷èéí õîîëíû íîðìûí õàíãàëòàä ñóäàëãàà
ä¿ãíýëò õèéæ, æèë äóòàì ÓÈÕ-ä ìýäýýëýõ
• Óëñûí íººöèéí õ¿íñèéã á¿ðä¿¿ëýõ, õàäãàëàõ,
øèýí÷ëýõ, íºõºí ñýëáýõ æóðìûã òîãòîîõ, øààðäàãäàõ
õºðºíãèéã æèë á¿ð óëñûí òºñºâò òóñãàæ
øèéäâýðë¿¿ëýõ
• Ñòðàòåãèéí õ¿íñíèé ¿éëäâýðëýëä óëñûí çàõèàëãà
ºãºõ, õºíãºëòòýé çýýë îëãîõ
• Õ¿í àìûí óíäíû óñíû õàéãóóë õèéõ, óñíû íººö, óñò
öýãèéã íýìýãä¿¿ëýõ, óñ öýíãýãæ¿¿ëýõ áîäëîãî
áîëîâñðóóëæ õýðýãæ¿¿ëýõ, õ¿í àìûí óíäíû óñíû ýõ
¿¿ñâýð, óñàí õàíãàìæèéí áàéãóóëàìæèéã
õàìãààëàëòàíä áàéëãàõ, ò¿¿íä õÿíàëò òàâèõ æóðàì
òîãòîîõ

8. Яамдын эрх, үүрэг
Хүнс, хөдөө аж ахуй Эрүүл мэнд
• ...òóõàéí æèëä èìïîðòëîõ, • ...õ¿íñíèé ýð¿¿ë àõóé, àðèóí
ýêñïîðòëîõ ìàë, ñòðàòåãèéí öýâýð, àþóëã¿é áàéäëûã
õ¿íñíèé íýð òºðºë, õýìæýýíèé õàíãàõ òàëààð ìºðäºõ íèéòëýã
òàëààð îëîí íèéòýä ìýäýýëýõ æóðàì, çààâàð, ¿ç¿¿ëýëòèéã
• ...òåõíîëîãè áîëîí óðãàìàë, áàòëàõ
àìüòíû ãàðàëòàé ò¿¿õèé
ýäèéí àðèóí öýâýð, ýð¿¿ë • ...ïåñòèöèä, ýì, äààâàð,
àõóéí íèéòëýã æóðàì, õýì áîðäîî, õèìèéí áóñàä áîäèñ,
õýìæýý, øààðäëàãûã òîãòîîõ õ¿íä ìåòàëëûí ¿ëäýãäýë,
• Õ¿íñíèé òýæýýëëýã ÷àíàðûã öàöðàã èäýâõèò áîäèñ,
ñàéæðóóëàõ, áè÷èë áèåòýí, õ¿íñíèé íýìýëò,
¿éëäâýðëýëèéã áóñàä õîëüöûí ýð¿¿ë àõóéí
íýìýãä¿¿ëýõ, óëàìæëàëò çºâøººðºãäºõ äýýä õýìæýýã
áîëîí äýâøèëòýò òåõíîëîãè òîãòîîæ...
íýâòð¿¿ëýõ áîäëîãûã
õýðýãæ¿¿ëýõ • Õ¿íñèéã áàÿæóóëàõàä
øààðäëàãàòàé áè÷èë áîäèñûí
• Тусгай зөвшөөрөл.... çîõèñòîé õýìæýýã òîãòîîõ

9. Нутаг дэвсгэрийн засаг, захиргаа
Àéìàã, íèéñëýë, ñóì, ä¿¿ðãèéí èðãýäèéí Һ뺺ëºã÷äèéí Õóðàë
• ...íóòàã äýâñãýðèéíõýý õ¿í àìûí õ¿íñíèé àþóëã¿é áàéäëûí òàëààðõè
áîäëîãî, õºòºëáºðèéã áàòàëæ, õýðýãæèëòýä õÿíàëò òàâèõ
Àéìàã, íèéñëýë, ñóì, ä¿¿ðãèéí Çàñàã äàðãà íàð
• Íóòàã äýâñãýðèéíõýý õ¿í àìûí õ¿íñíèé àþóëã¿é áàéäëûí àñóóäëààð áîäëîãî,
õºòºëáºð áîëîâñðóóëæ, òóõàéí øàòíû Èðãýäèéí Һ뺺ëºã÷äèéí Õóðàëä
õýëýëö¿¿ëýõ
• Íóòàã äýâñãýðèéíõýý õ¿í àìûí õ¿íñíèé àþóëã¿é áàéäëûí òàëààðõè áîäëîãî,
õºòºëáºðèéí õýðýãæèëò, õ¿í àìûí õýðýãëýýíèé áîäèò ã¿éöýòãýëèéã æèë
á¿ð òóõàéí øàòíû èðãýäèéí Һ뺺ëºã÷äèéí õóðàëä òàíèëöóóëàõ, õîëáîãäîõ
àñóóäëûã çîõèõ áàéãóóëëàãàä óëàìæëàõ
• Èðãýí, õóóëèéí ýòãýýäèéí õ¿íñíèé ¿éëäâýðëýë, ¿éë÷èëãýý ýðõëýõ
íºõöºëèéã á¿ðä¿¿ëýõýä òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýõ
• Õ¿í àìûã óíäíû óñààð õàíãàõ àæëûã çîõèîí áàéãóóëæ, óíäíû óñíû ýõ áóëàã,
ñàí, óñ ò¿ãýýõ øóãàì ñ¿ëæýý, òîíîã òºõººðºìæ, áóñàä áàéãóóëàìæèéí
àøèãëàëò, õàìãààëàëòàä õÿíàëò òàâèõ

10. Стратегийн бүтээгдэхүүн, улсын нөөц
Стратегийн бүтээгдэхүүн Улсын нөөц
“ñòðàòåãèéí õ¿íñ” : ìîíãîë õ¿í óëñûí õ¿íñíèé íººö:
“
õ¿íñýíäýý õýðýãëýæ äàäñàí, õ¿íèé òóðàã ìàõ, áîðö,
ôèçèîëîãèéí õýðýãöýýíä çàéëøã¿é íººø, àìüòíû áîëîí
øààðäëàãàòàé ìàõ, áóóäàé, òàðèàíû óðãàìëûí ãàðàëòàé
¿ð, äàâñ, óíäíû óñ òîñ, áóóäàé,
òàðèàíû ¿ð, ãóðèë,
òºðºë á¿ðèéí áóäàà,
¸îòîí, öàé, õàòààìàë
ñ¿¿, äàâñ, ýòèëèéí
ñïèðò

11. Үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхлэгчийн үүрэг
• Бүтээгдэхүүн,
үйлчилгээний чанар,
аюулгүй байдлыг
хангах
• Үйл ажиллагаа
эхлэхийн өмнө болон
явцад мэргэжлийн
хяналтын дүгнэлт
гаргуулах
• Хэрэглэгчийн
шаардлагаар хуулийн
9.2.1,9.2.3,9.6-д заасан
баримт бичгийг үзүүлэх

12. Амьтны болон ургамлын түүхий эд, бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл,
үйлчилгээ эрхлэгчийн хангах шаардлага9-р зүйл
• Түүхий эдийг бэлтгэхдээ нутаг дэвсгэрийн
мал эмнэлэг, ургамлын хорио цээрийн
албаар шинжилгээ хийлгэж, дүгнэлт
гаргуулсан байх
• Шинээр үйлдвэрлэж байгаа бүтээгдэхүүнийг
мэргэжлийн хяналтын албаны дүгнэлт
гаргуулсны дараа борлуулах
• ...бичил биетэн, химийн бодис, эм,
даавар,устгалын хор, цацраг идэвхит
бодисыг хяналтын зохих байгууллагаар
дүгнэлт гаргуулан тогтоосон журмын дагуу
улсын бүртгэлд бүртгүүлэх
• Хүнсний бүтээгдэхүүнийг чанар, ариун
цэвэр, эрүүл ахуйн шаардлагын дагуу
савлаж, шошгонд тэжээллэг чанар,
найрлага, хадгалах хугацааг заах
• Шинэ барилга, өргөтгөл, техникийн
шинэчлэлийг мэрэгжлийн байгууллагатай
зөвшилцсөн зураг төслийн дагуу гүйцэтгэх

13. Хүнсний импортын шаардлага9.3
• Бүтээгдэхүүний чанар, эрүүл ахуйн
үзүүлэлтүүд олон улсын болон
үндэсний стандартад нийцсэн байх
• ...импортлохдоо холбогдох
мэргэжлийн хяналтын албанд
ажлын 20 өдөрт багтаан мэдэгдэж,
экспортлогч орны эрх бүхий
байгууллагын гэрчилгээ, гэрээг
үндэслэн зөвшөөрөл авах
• Бүтээгдэхүүний дээжинд эрүүл
ахуйн аюулгүй байдлын шинжилгээ
хийлгэж, дүгнэлт гаргуулсан байх

14. Хүнсний аюулгүй байдлын хяналт
• Хүнсний аюулгүй байдлын
хяналтыг хүнсний түүхий эд
бэлтгэх, боловсруулах,
үйлдвэрлэх, савлах, тээвэрлэх,
борлуулах бүх шатанд аюулгүйн
шаардлага хангахад чиглүүлнэ
• Хяналтын хүрээ:
- ...зөвшөөрөгдөх хэмжээ,
стандартын хэрэгжилт
- үйлдвэрлэлийн байр, орчны эрүүл
ахуй, ариун цэвэр
-импортын барааны аюулгүй
байдлын үзүүлэлт, шаардлага
- мал эмнэлэг, ариун цэвэр
- ургамлын хорио цээр

15. Хүнсний аюулгүй байдлын хяналтын тогтолцоо
• Хүнсний аюулгүй байдалд улсын
хэмжээнд мэргэжлийн хяналтын
байгууллагаМХБ, орон нутагт
мэргэжлийн хяналтын албаМХАхяналт
тавьдаг
• МХБ-ын бүрэн эрх:
- Хүнсний зүйлийг хилээр нэвтрүүлэх
зөвшөөрөл олгох;
- Аймаг, нийслэл, хилийн МХА-ыг арга
зүйн удирдлагаар хангах;
- Шаардлага хангаагүй хүнсний зүйл,
үйлдвэрлэлийн хэрэгслийн импорт,
экспортыг хориглох;
- Хүнсний чанар, эрүүл ахуйн аюулгүй
байдал, хүн амын эрүүл мэндэд үзүүлж
байгаа нөлөөллийг судалж, дүгнэлт
гарган саналаа холбогдох байгууллагад
оруулах Лавлагаа: www.ssia.gov.mn
- Хүнсний аюулгүй байдлын талаар
мэдээллийн сан бүрдүүлэх

16. Стандартчилал, тохирлын үнэлгээний тухай хууль, 2003
хуулийн зорилт:
• стандартчилал, тохирлын үнэлгээний
эрх зүйн үндсийг тодорхойлж,
тэдгээрийг хэрэгжүүлэхтэй холбогдон
төр, иргэн, аж ахуйн нэгж,
байгууллагын хооронд үүсэх
харилцааг зохицуулах;
• “стандартчилал” -бүтээгдэхүүн, ажил,
үйлчилгээний харилцан орлолт,
аюулгүй байдал, мэдээлэл, техник,
хэмжилт, сорилтын нийцтэй, нэгдмэл
байдлыг хангах зорилгоор нийтлэг
бөгөөд дахин давтан хэрэглэх журам
тогтоох үйл ажиллагаа;
• “стандарт” - бүтээгдэхүүний үзүүлэлт,
шаардлагын хэм хэмжээг зохих
журмын дагуу сонирхогч талууд
Лавлагаа: www.masm.gov.mn
зөвшилцөн боловсруулж, эрх бүхий
байгууллагаас баталсан норматив-
техникийн баримт бичиг;

17. Стандартчиллын зорилго, зарчим
Зорилго: нийтийн ашиг сонирхол, хүний эрүүл
мэнд, хүрээлэн байгаа орчин, улс орны
аюулгүй байдлыг хамгаалах, бүтээгдэхүүний
өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэх, нөөцийг зүй
зохистой ашиглах, бүтээгдэхүүний харилцан
орлолт, сорилт, хэмжилтийн нэгдмэл байдлыг
хангахад оршино.
Стандартчиллын зарчим:
- төр, үйлдвэрлэгч, хэрэглэгч тэгш эрхтэйгээр
оролцох;
- нийгмийн эрх ашигт нийцэх;
- бие даасан, хараат бус байх;
- шинжлэх ухаан, технологийн сүүлийн үеийн
түвшин, практикийн ололтод тулгуурласан,
товч тодорхой агуулгатай байх;
- үйлдвэрлэл, худалдаанд үндэслэлгүйгээр
саад учруулахгүй байх;

18. Техникийн зохицуулалт
• Нийтийн ашиг сонирхол, хүний эрүүл мэнд,
хүрээлэн байгаа орчин, улс орны аюулгүй
байдалд хохирол учруулж болзошгүй
бүтээгдэхүүний аюулгүй байдлыг хангах,
хуурамч бүтээгдэхүүнийг зах зээлд
нийлүүлэхээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор
техникийн зохицуулалтыг хэрэглэнэ
• Техникийн зохицуулалтыг Засгийн газар
батална.
• Стандартчиллын төв байгууллага техникийн
зохицуулалтын төсөлд шүүлт хийж, дүгнэлт
гаргана.
• Стандартчиллын төв байгууллага нь Монгол
Улсаас олон улсын худалдаанд хэрэглэхээр
санал болгосон техникийн зохицуулалтыг
батлахаас гурваас доошгүй сарын өмнө
Дэлхийн худалдааны байгууллагын гишүүн
орнуудад энэ тухай мэдээлнэ.

19. Тохирлын үнэлгээний зорилго, төрөл, зарчим
Зорилго: бүтээгдэхүүнд хэрэглэгчийн итгэх
итгэлийг нэмэгдүүлэх, зөв сонголт хийхэд
туслах, хуурамч бүтээгдэхүүнээс
хэрэглэгчийг хамгаалах, бүтээгдэхүүний
өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэх
Тохирлын үнэлгээний төрөл: итгэмжлэл,
сорилт, баталгаажуулалт, техникийн хяналт
Зарчим:
- бие даасан, хараат бус байх;
- бодитой, үнэнч, шударга байх;
- хүсэлт гаргагч бүх талд адил тэгш нөхцөл
олгох;
- нээлттэй, хүртээмжтэй байх;
- хүсэлт гаргагчийн нууцад хамаарах
мэдээллийг хамгаалах.
- Тохирлын үнэлгээг стандарт, техникийн
зохицуулалт болон холбогдох норматив-
техникийн баримт бичигт үндэслэн явуулна.

20. Итгэмжлэл
• Итгэмжлэлд сорилтын лаборатори,
баталгаажуулалт, техникийн хяналтын байгууллага
хамрагдаж болно.
• Нийтийн ашиг сонирхол, хүний эрүүл мэнд,
хүрээлэн байгаа орчин, улс орны аюулгүй байдалд
хохирол учруулж болзошгүй бүтээгдэхүүний
сорилтын лаборатори, баталгаажуулалт, техникийн
хяналт явуулах байгууллага нь заавал
итгэмжлэгдэнэ.
• Итгэмжлэлийг улсын хэмжээнд Стандартчиллын
төв байгууллага эрхлэн гүйцэтгэнэ.
• Итгэмжлэлийн тогтолцоо нь итгэмжлэлийн
байгууллага, итгэмжлэлийн техникийн хороод,
маргаан шийдвэрлэх комиссын үйл ажиллагаанаас
бүрдэнэ.
• Итгэмжлэлд орон тооны бус шинжээчийг гэрээний
үндсэн дээр ажиллуулж болно.

21. Сорилтын лаборатори
Дараахь шаардлага хангасан сорилтын
лабораторид итгэмжлэл олгоно:
• сорилтын үр дүнг үйлдвэрлэгч, борлуулагч,
хяналтын байгууллагаас удирдлагын болон
санхүүгийн хувьд хараат бус, бие даасан
байдлаар гаргах нөхцөл бүрдүүлсэн байх;
• сорилтыг стандарт, эрх бүхий байгууллагаас
баталсан аргачлалын дагуу явуулах,
зориулалтын өндөр нарийвчлал бүхий
баталгаатай багаж, тоног төхөөрөмжтэй
байх;
• сорилт явуулахад шаардагдах стандарт,
аргачлал, стандартчилсан загвар, холбогдох
бусад материалыг хүрэлцэхүйц хэмжээгээр
бүрдүүлсэн байх;
• сорилтын үр дүнгийн үнэн зөв, найдвартай
байдлыг хангах чанарын гарын авлагатай

22. Тохирлын баталгаа
Тохирлын баталгаа :
баталгаажуулалт, нийлүүлэгчийн
мэдэгдэл гэсэн хоёр хэлбэртэй
• Үйлдвэрлэгч буюу нийлүүлэгчээс
бүтээгдэхүүндээ нийлүүлэгчийн
мэдэгдэл гаргаж болно.
• Нийлүүлэгчийн мэдэгдлийг
баталгаажуулалтын байгууллагаас
хүлээн зөвшөөрч болно. Хүлээн
зөвшөөрсөн нийлүүлэгчийн
мэдэгдэл нь
• тохирлын гэрчилгээний нэгэн адил
хүчин төгөлдөр байна.

23. Баталгаажуулалт, техникийн хяналт
баталгаажуулалт техникийн хяналт
• Нийтийн ашиг сонирхол, хүний эрүүл • Техникийн хяналт нь
мэнд, хүрээлэн байгаа орчин, улс үйлдвэрлэгчийн ба
орны аюулгүй байдалд хохирол хөндлөнгийн гэсэн
учруулж болзошгүй бүтээгдэхүүнийг хэлбэртэй байна.
үйлдвэрлэл эхэлснээс хойш гурван • Техникийн хяналтын
сарын дотор тохирлын баталгаанд
байгууллага нь
заавал хамруулна.
бүтээгдэхүүн, түүний
• Тохирлын баталгаанд хамрах зохион бүтээлт,
бүтээгдэхүүний жагсаалт, тэдгээрийг үйлдвэрлэл, ажил
тохирлын баталгаатайгаар Монгол үйлчилгээ, ажлын байрны
Улсын зах зээлд нийлүүлэх, хилээр орчин нөхцөл, хэвийн
нэвтрүүлэх журмыг Засгийн газар ажиллагаа, аюулгүй
батална. байдлын үзүүлэлт нь
• Баталгаажуулалтын байгууллага нь стандартаар тогтоосон
баталгаажуулалтад тэнцсэн гадаадын шаардлагад нийцэж байгаа
болон дотоодын аж ахуйн нэгж, эсэх талаар дүгнэлт
байгууллагын бүтээгдэхүүнд гаргана.
тохирлын гэрчилгээ /цаашид
“тохирлын гэрчилгээ” гэх/ олгоно.

24. МАЛЫН УДМЫН САН, ЭРҮҮЛ МЭНДИЙГ ХАМГААЛАХ ТУХАЙ
/Шинэчилсэн найруулга/
10 дугаар зүйл. Хяналтын албаны эрх, үүрэг
• Хяналтын албаны улсын байцаагч нь Төрийн хяналт
шалгалтын тухай хуулийн 10.9-т заасан бүрэн эрхээс гадна
дараахь эрх, үүрэгтэй байна:
- ...малын гаралтай түүхий эд, хүнсний бүтээгдэхүүн бэлтгэх,
боловсруулах, хадгалах, тээвэрлэх, худалдах явцад мал
эмнэлэг, ариун цэвэр, эрүүл ахуйн үзлэг, шинжилгээ
хийлгэсэн эсэхэд шалгалт хийх;
• хүний эрүүл мэндэд хор учруулах малын өвчин тараах нь
тогтоогдсон малын гаралтай түүхий эд, хүнсний
бүтээгдэхүүнийг нийтийн хэрэгцээнд нийлүүлэх, эдгээр
зүйлээр үйлдвэрлэл, үйлчилгээ явуулахыг таслан зогсоох,
улсын хилээр нэвтрүүлэхийг хориглох, шаардлагатай үед
хурааж устгуулах буюу халдваргүйжүүлэх арга хэмжээ
авахуулах;
Лавлагаа: www.legalinfo.mn

25. Нэгдсэн дүгнэлт, зөвлөмж
• Монгол улсад “хүнсний бүтээгдэхүүний аюулгүй байдал”-ыг
хангах, үүнтэй холбогдсон харилцааг зохицуулах хууль,
тогтоомж, журам, стандартууд хангалттай, ер нь эрх зүйн
орчин үндсэндээ бүрджээ. Харин хүнсний хангамж,
хүртэмж, хооллолт зүй, шимт чанарын талаар эрх зүйн
орчныг олон улсын жишиг, монгол хүний хэрэглээний
уламжлал, эрүүл мэндийг шаардлагыг харгалзан шинэчлэл
хийх шаардлагатай болно.
• Одоо хүчин төгөлдөр байгаа хууль, тогтоомжийн
хэрэгжилтийг сайжруулах, хүнсний аюулгүй байдлын
хяналтын үр нөлөөтэй тогтолцоо буй болгоход анхаарах нь
чухал болно.
• Энэ лекциэр хүнсний эрх зүйд холбогдох бүх хууль, тогтоол,
журам, дүрмийг танилцуулах боломжгүй тул
www.legalinfo.mn порталаас дэлгэрүүлэн судлахыг зөвлөж
байна.