m4

1. АЖИЛ МЭРГЭЖЛИЙН ЧИГ
БАРИМЖААНЫ ЗӨВЛӨХ
БЭЛТГЭХ СУРГАЛТ
“Монголын ажил мэргэжлийн мэргэшсэн зөвлөхүүдийн холбоо” ТББ

2. Ажил
мэргэжлийн
зөвлөгөө,
үйлчилгээ
“Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох зөвлөх бэлтгэх” сургалт

3. •4.1
Ажил
мэргэжлийн
зөвлөгөө,
хэлбэр төрлүүд

4. Зөвлөх үйлчилгээ – ерөнхий
тодорхойлолт
Зөвлөх үйлчилгээ гэдэг нь...
„хувь хүний эсвэл [нийгмийн-] сэтгэл зүйн
асуудлыг шийдвэрлэх талаар мэргэжлийн
тусламж болон чиг баримжаа олгох“-ыг хэлнэ.
(http://www.oxforddictionaries.com/definition/en
glish/counselling )

5. Тодорхойлолт
• АМЧБ олгох зөвлөх нь хүмүүс өөрсдийнхөө боловсрол,
сургалт, ажлын талаар бодит сонголт хийхэд нь туслах
үүднээс мэргэжлийн түвшинд мэдээлэл, зөвлөгөө, чиг
баримжаа олгохыг хэлнэ.
• Үйлчлүүлэгчийн ажил төрлийн талаарх санаа бодол,
хүлээлтийг олж мэдэх, ойлгох, тухайн хүнийг
зорилгодоо хүрэхэд нь туслана.
Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох
зөвлөх үйлчилгээ

6. ЗӨВЛӨГӨӨ ӨГӨХ,
ЧИГЛҮҮЛЭХ ХЭЛБЭР ТӨРЛҮҮД
ЗӨВЛӨГӨӨ
Биечлэн
Ганцаарчлан Бүлгээр
Онлайнаар Утсаар

7. АЖИЛ МЭРГЭЖЛИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ ӨГӨХ,
ЧИГЛYYЛЭХ ХЭЛБЭР ТӨРЛYYД
• Зорилтот бүлгээр
• Боловсролын түвшингээр
• Хөдөлмөр эрхлэлтэд нөлөөлөх хүчин
зүйлсийн ангиллаар
• Багаар болон ганцаарчлан идэвхижүүлэх
чиглэлээр
• Холимог системээр
7

8. ЗОРИЛТОТ БҮЛГЭЭР
• ЕБС
• ИДСургууль төгсөгчид
• Ажилгүй иргэд
• Гадаад ажиллаж, сурч байгаад
ирэгсэд
• ХБИ
• Эмзэг, эрсдэлтэй бүлэг
• Хорихоос суллагдагсад

9. БОЛОВСРОЛЫН ТҮВШИНГЭЭР
• Дээд
• Тусгай дунд
• Техник мэргэжлийн анхан
шатны
• Бүрэн дунд
• Суурь
• Бага
• Боловсролгүй

10. ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТЭД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН
ЗҮЙЛСИЙН АНГИЛЛААР
• Халамжаар амьдарч байгаа хүмүүсийн
хандлагад нөлөөлөх
• Хөдөлмөрийн соёл
• Залуучуудын хөдөлмөрийн мөлжлөг

11. БАГААР БОЛОН ГАНЦААРЧЛАН
ИДЭВХЖҮҮЛЭХ ЧИГЛЭЛЭЭР
• Ганцаарчилсан зөвлөгөө
• Бүлгийн зөвлөгөө, сургалт

12. ХОЛИМОГ СИСТЕМЭЭР
• Янз бүрийн боловсролтой
• Хэрэгцээ шаардлагатай
• Бүх зорилтот бүлэг

13. ГАНЦААРЧИЛСАН ЗӨВЛӨГӨӨНИЙ
ДАВУУ ТАЛУУД
• Олон төрлийн асуудлаар үр дүнд чиглэн ажиллах боломжтой
• Зөвлөх зөвхөн үйлчлүүлэгчид чиглэн түүний асуудлыг
шийдвэрлэх арга замыг тодорхойлдог
• Өгч буй мэдээлэл нь цэгцтэй зөвхөн үйлчлүүлэгчид чиглэсэн
байх учраас нэгтгэн дүгнэх, хариу үйлдэл үзүүлэхэд хялбар
• Үйлчлүүлэгчийн бодол санаа, зан төлөвд бүлгийн бусад
гишүүдийн нөлөө харьцангуй бага нөлөөлнө.
• Үйлчүүлэгчийн ойлголт маш хурдан төлөвшиж, хариу үйлдэл
түргэн үзүүлэх боломж бүрдэнэ.
• Үйлчлүүлэгч өөрийн зан харилцааны зарим үйлдэл, үйл
ажиллагаагаа хянах цаг хугацаа, санал санаачлага идэвхжинэ

14. ГАНЦААРЧИЛСАН ЗӨВЛӨГӨӨНИЙ
СУЛ ТАЛ
• Бүлгийн бусад гишүүдийн сайн сайхан үлгэр
дууриал багатай болно. Зөвхөн тухайн
үйлчлүүлэгчийн бодол санааны хариу
үйлдэл болно.
• Бусадтай өөрийгөө харьцуулах боломж бага
байна. Учир нь бусдын сайн туршлага,
үлгэрийг шууд тусган хариу үйлдэл хийх нь
давуу талуудыг төлөвшүүлэх нэгэн боломж
байдаг

15. БҮЛГЭЭР ЗӨВЛӨГӨӨ ӨГӨХ
ДАВУУ ТАЛУУД
• Хүнд аливаа зан чанар, дадлын сайн, шинэ хэлбэр бий
болох нь бүлгээр зөвлөгөө өгөх явцад хурдан илэрдэг, учир
нь бүлгийн зорилго, хэрэгцээг хангахын тулд тэд олноороо
хэлэлцэн сайн хувилбаруудаас шилдгийг нь сонгодог
• Бусдаас суралцах сайн туршлагыг шууд даган дууриах
боломж нэн түрүүнд олддог.
• Бүлгийн уур амьсгал бие биедээ үзүүлэх тусламж, дэмжлэг,
эргэх холбоо зэрэг нь тухайн үйлчлүүлэгчид тустай
шаардлагатай, стрессээ тайлах арга ч болж болох.
• Бусадтай хамтран өөрийн тулгарсан бэрхшээлтэй асуудлаа
шийдэх нь нэгэн давуу талыг бий болгох арга юм.

16. БҮЛГЭЭР ЗӨВЛӨГӨӨ ӨГӨХ
СУЛ ТАЛУУД
• Маш олон түүх мэдрэмж мэдээлэл сонсох
болно.
• Гишүүн бүрийн оролцоог хангахад зарим
талаараа хязгаарлагдмал
• Нэгэнт зөвлөгөө үйлчилгээ эхэлсэн хойно
гишүүд шинээр орох хязгаарлагдмал

17. •4.2
Зөвлөх,
зөвлөхийн ёс
зүй

18. Зөвлөх гэж хэн бэ?
ЦОГЦ ЧАДВАР-
competence
УР
ЧАДВАР-
skill
МЭДЛЭГ-
knowledge

19. Цогц
чадвар
Мэдлэг
Ур
чадвар
Туршлага
Зөв
хандлага
Оролдлого,
идэвх
чармайлт

20. Мэдлэг
Тодорхойлолт 1
• Туршлага болон боловсролоор олж авсан баримт, мэдээлэл,
ур чадварыг хэлнэ; Ямар нэг зүйлийн онолын болон
дадлагын ойлголт.
(http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/knowledge?q
=knowledge (12.01.2014)
Тодорхойлолт 2
• Сурах үйл явцад олж явч буй мэдээллийг нэвтрүүлэхийн үр
дүнг хэлнэ. Тухайн судалгаа, ажлын талбарт хамаатай
баримт, үзэл бодол, онол, дадлагын бүрдэл юм.

21. Ур чадвар
• Мэдлэг ашиглан, ажил гүйцэтгэж, асуудал
шийдвэрлэх чадварыг хэлнэ:

22. Хандлага
Тодорхойлолт
• ‘Хандлага’ гэдэг нь ‘хэн нэгний болон ямар нэгэн зүйлийн
талаар үзэл бодол, мэдрэмж эсвэл үүнээс үүдэлтэй зан
авирыг хэлнэ “.
(http://dictionary.cambridge.org/dictionary/british/atti
tude (12.01.2014)

23. Чадамж
Тодорхойлолт
• Ямар нэгэн тодорхой хүрээнд (боловсрол, ажил,
хувийн болон мэргэжлийн хөгжил) сурсан
мэдсэнийхээ үр дүнг оновчтой хэрэглэх чадвар юм.
Тайлбар
• Ур чадвар нь танин мэдэхүйн хүрээгээр (онол,
ухагдахуун, мэдлэгийг ашиглах) хязгаарлагдахгүй;
мөн түүнчлэн үйл ажиллагааны тал (техникийн ур
чадвар) болон хүмүүсийн хоорондын харилцааны
өвөрмөц шинж (жишээ нь: нийгмийн болон зохион
байгуулалтын ур чадварууд), ёс зүйн үнэт зүйлсийг
багтаадаг. (Cedefop, 2004, European Commission, 2006)

24. Гол чадамжууд
• Төрөлх хэлээ ашиглах
• Гадаад хэлээр харилцах
• Математикийн чадамжууд;
шинжлэх ухаан,
технологийн үндсэн
чадамжууд
• Тооны чадамж
• Сурах арга барил эзэмших
• Нийгмийн болон иргэний
чадамжууд
• Хувиараа бизнес эрхлэх,
санаачлагатай байх
• Соёлын мэдрэмж,
илэрхийлэл
• Шүүн тунгаах сэтгэлгээ
• Бүтээлч байдал
• Санаачлагыг гартаа авах
• Асуудлыг шийдвэрлэх
• Эрсдлийг дүгнэх
• Шийдвэр гаргах
• Мэдрэмж, сэтгэлийн
хөдөлгөөнийг зөв
зохистой шийдвэрлэх
(European Commission
2008)

25. 25
BIG ears
BIG eyes
BIG ears
Little mouth
Ажил мэргэжлийн зөвлөх

26. Мэдлэгийн хүрээ
Мэргэжлийн мэдлэг
Орон нутаг/бүсийн ХЗЗ, эдийн засгийн талаарх
мэдлэг, мэдээлэл
Зорилтот бүлгийн иргэдэд зөвлөгөө өгөх арга
барил
Социологи
Сэтгэл судлал
Хууль, эрх зүй
Сурган заах арга зүй
Мэдээлэл харилцаа холбооны мэдлэг
Компьютер

27. Зөвлөхийн ур чадвар
ХУВЬ ХҮНИЙ УР ЧАДВАР
• Үнэнч
• Ёс зүйтэй
• Хариуцлага
• Найдвартай
• Бүтээлч
• Сахилга бат
Хошин зан чанар
• Суралцахад бэлэн
• Итгэлтэй
• Тусламтгай
• Идэвхжүүлж урамшуулах
чадвар
Үүргээ шилжүүлэх чадвар
ГҮЙЦЭТГЭХ УР ЧАДВАР
• Шийдвэр гаргах
• Хүнд байдлаас гарах
• Шинийг санаачилах
• Уян хатан чанар
• Дүгнэлт гаргах чадвар
• Зориг тэвчээр
• Өөдрөг үзэл
• Овсгоо самбаа
• Үр дүнд чиглэсэн ара барил
• Зорилгод чиглэсэн манлайлах
чадвар
Нийгэм дэх оролцоо
• Хурдан бодож сэтгэдэг,
сэргэлэн
НИЙГМИЙН
ХАРИЛЦААНЫ УР
ЧАДВАР
• Маргаан зөрчил шийдэх
• Ярилцах
• Багаар ажиллах
• Олж мэдэх
• Асуудал шийдвэрлэх
• Зөвлөгөө өгөх
• Төрөлх хэл эзэмшсэн байдал
• Ойлгомжтой байдал
• Харилцах чадвар
• Хамтран ажиллах
• Тохируулан хэрэглэх чадвар
• Харилцааны менежмент

28. Зөвлөхийн ур чадвар
МЭРГЭЖЛИЙНБОЛОН
АРГАЗҮЙНЧАДВАР
Мэдлэгийн чиг хандлага
Дүн шинжилгээ хийх
Үнэлгээ хийх
Төлөвлөх
Зохион байгуулах
Хичээмтгий байдал
Мэргэжлийн чадвар
Зах зээлийн эдийн засгийн арга
зүй
Салбар хоорондын зохицуулалт,
арга зүй
Төслийн удирдлага
Үр дагавар тооцох
Мэргэжлээрээ хүлээн
зөвшөөрөгдөх байдал
Багшлах чадвар
ХАНДЛАГА
Ажлаа амжилттай гүйцэтгэх
хүсэл тэмүүлэлтэй байх
Нийгэм болон хөдөлмөрийн
харилцаанд биеэ зөв авч явах
Хүмүүсийг алагчлахгүй
Дундыг баримталдаг
Бусдыг хүндлэх
Эелдэг байх
Шударга байх
Тэвчээр, хатуужилтай байх
Чин сэтгэлтэй байх
Өөртөө итгэлтэй байх
Найдвартай байх
Бусдын шийдвэрийг хүндэтэх
Суралцах болон мэргэжлээ
дээшлүүлэх
Шинийг санаачилагч байх
Хийдэг бүх зүйлдээ мэргэжлийн
үүднээс хандах хүсэл, тэмүүлэлтэй
байх
Ёс зүйн дүрэм баримталдаг байх

29. Зөвлөхийн ёс зүй
- Ёс зүйн нь хууль дүрэм журмыг
орлохгүй зөвхөн таны ажиллах,
үйлчилгээ үзүүлэхэд баримтлах
зарчим хэм хэмжээ болно.

30. Зөвлөхийн ёс зүй
Өөрийн үнэт зүйлс, итгэл үнэмшил, санаа бодлоо үйлчлүүлэгчид
тулгахгүй байх
Үйлчлүүлэгчийн үнэт зүйлс, итгэл үнэмшлийг хүндэтгэх
Алагчлахгүй байх
Өөрийн ажлыг ил тод байлгах
Хүн бүрт эсвэл бүлэг хүмүүст үйлчилгээгээ хүртээмжтэй хүргэх
Хүн бүрт эсвэл бүлэг хүмүүстэй ил тод, эвсэг, ойлгож болохуйц
харилцаж, тэдний итгэл, найдварыг хүлээх
Хувийн, мэргэжлийн, нийгэм, улс төрийн эсвэл санхүүгийн ашиг
хонжоо олохын тулд аливаа харилцаа холбоог үйлчлүүлэгчийн
зардлаар ашиглаж завшихгүй байх
Хувь хүний болон байгууллагын мэдээллийн нууцыг хадгалах
Хүн, хүний эрхийг дээдлэх
Хуулиа дээдлэх

31. •4.3 Ганцаарчилсан
зөвлөгөө

32. ГАНЦААРЧИЛСАН ЗӨВЛӨГӨӨ ӨГӨХ ӨРӨӨНИЙ
СТАНДАРТ
/MNS 6620:2016/
Үйлчилгээний өрөөнд тавигдах шаардлага:
• Үйлчлүүлэгчид зориулсан сандалтай
• Дулаан тохилог
• Мэдээллийн хэвлэмэл материал, самбартай
• Санал хүсэлтийн хайрцагтай
• Хөдөлмөрийн зах зээлийн мэдээллийн булантай
Ганцаарчилсан зөвлөгөө өгөх өрөөнд тавигдах шаардлага
• Тохирсон гэрэлтүүлэгтэй
• Компьютер, прожектор дэлгэц самбартай
• Ханан дээр зураг үзүүлэнтэй/байгалын зураг гэх мэт/
• Намуун хөгжим/хэрвээ шаардлагатай бол/
• Тохилог тавилга/ширээ, сандал, диваан гэх мэт/, цай,
кофе чанагчтай байна.

33. Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа
олгох үйл явцын үе шат
ҮЙЛЧЛҮҮЛЭГЧИЙН ХЭРЭГЦЭЭГ
ТОДОРХОЙЛОХ
ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ
БОЛОВСРУУЛАХ
БИЧИГБАРИМТ БОЛОВСРУУЛАХ

34. Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа
олгох үйл явцын алхамууд
ҮЙЛЧЛҮҮЛЭГЧИЙН
ХЭРЭГЦЭЭГ
ТОДОРХОЙЛОХ
Ярилцлагыг эхлэх
Мэдээлэл цуглуулах
Хэрэгцээг тодорхойлох
Шалгуурт тэнцсэн
эсэхийг магадлах
Асуудлыг шийдвэрлэх
хувилбаруулыг авч үзэх
ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ
ТӨЛӨВЛӨГӨӨ
БОЛОВСРУУЛАХ
Үйл ажиллагааны
төлөвлөгөө
боловсруулах
Төлөвлгөөг
хэрэгжүүлэхэд
үйлчлүүлэгчийн
оролцоог хангах
БИЧИГ БАРИМТ
БОЛОВСРУУЛАХ
Ажилд ороход
шаардлагатай
бичиг баримт
боловсруулах

35. Ярилцлагыг эхлэх
Үйлчлүүлэгчийг угтан авах, мэндлэх
Үйлчлүүлэгчээ ширээнд урин суулгах
Үйлчлүүлэгчтэй танилцах
Үйлчлүүлэгчийнхээ зорилгыг
тодруулах
Ярилцлагын зорилгоо харилцан ярьж
тодорхойлох.

36. Мэдээлэл цуглуулах
Үйлчлүүлэгчийн хөдөлмөр эрхлэлтийн
талаархи мэдээлэл цуглуулах
Үйлчлүүлэгчийн ажил мэргэжлийн ба
хөдөлмөр эрхлэлтийн зорилгыг тодорхойлох
Үйлчлүүлэгч тодорхойлсон зорилгодоо
тохирохуйц шаардлагыг хангасан эсэхийг
/эзэмшсэн боловсрол, мэргэжил, ур чадвар,
туршлага, үнэмлэх, диплом, зөвшөөрөл,
бизнесийн эхлэлийн эх үүсвэр гэх мэт/
тодорхойлох

37. Үргэлжлэл
Үйлчлүүлэгчийн хөдөлмөр эрхлэхэд бэлэн буй
эсэхийг /жишээ нь ажил хайх ур чадвар, намтар,
өргөдөл бичих, ажлын ярилцлагад бэлэн эсэх,
хувийн бэлтгэл хангасан эсэх, бизнес хийж эхлэхэд
бэлэн байгаа эсэх, хүүхэд харах хүн байгаа эсэх/
тодорхойлох
Үйлчлүүлэгчийн ажил, ажлын байраа хадгалах
чадамжийг /хүүхдээ асрах, эрүүл мэнд, ажилдаа
ирж очих тээвэр, орон байр, ажлын байран дахь
харилцаа, өрсөлдөх чадвар/ илрүүлэх
Үйлчлүүлэгчийн хувь хүний ба санхүүгийн
хэрэгцээний талаар мэдээлэл цуглуулах.

38. Хэрэгцээг тодорхойлох
Цуглуулсан мэдээлэлүүдээ нэгтгэж,
баталгаажуулах
Үйлчлүүлэгчийн хэрэгцээг
тодорхойлох
Тодорхойлсон хэрэгцээг
үйлчлүүлэгчтэй харилцан тохирох

39. Шалгуурт тэнцэх эсэхийг магадлах
Мэдээллийг нэгтгэн, тавьсан
шалгууртай харьцуулах /нас, хүйс,
боловсрол, ажлын туршлага/
Үйлчлүүлэгчийн ойлголтыг
баталгаажуулах

40. Асуудлыг шийдвэрлэх хувилбаруудыг
авч үзэх
Тодорхойлсон эрэлт хэрэгцээнд тохирох
хувилбаруудыг санал болгох
Үйлчлүүлэгчид хувилбаруудаас сонголт
хийхэд нь туслах, чиглүүлэх
Сонгосон хувилбарыг баталгаажуулах
Үүрэг хариуцлагыг ухамсарлуулах,
тайлбарлах
Хувилбарыг зөвшөөрөх

41. 2-р үе шат. Үйл ажиллагааны
төлөвлөгөө боловсруулах
Үйл ажиллагааны
төлөвлөгөө боловсруулах
• Төлөвлөгөөний агуулга зорилго,
зорилтуудыг тодорхойлж ярилцах
• Төлөвлөгөө боловсруулах
• Төлөвлөгөөг эцэслэх
• Төлөвлөгөөний цаг хугацаа,
хэрэгжилтийг хангах
Төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэхэд
үйлчлүүлэгчийн оролцоог
хангах
• Ямар ямар арга хэмжээг
хэрэгжүүлэх талаар тохиролцох
• Үйлчлүүлэгчийн хүсэл эрмэлзэл,
амлалтыг баталгаажуулах
• Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа
олгох зөвлөх/хөдөлмөр
эрхлэлтийн мэргэжилтэнтэй
эргэх холбоотой хамтран ажиллах

42. 3-р үе шат. Бичиг баримт
боловсруулах
Үйлчлүүлэгч өөрийн мэргэжил, ур чадварыг
тодорхойлох боловсролын үнэмлэх, гэрчилгээ,
диплом, зураг, өөрийн намтар, өргөдөл бичих,
анкет бөглөх гэх мэт тухайн ажилд ороход
шаардлагатай бүхий л баримт бичгийг
боловсруулж бэлдэх хэрэгтэйг зөвлөж,
шаардлагатай тохиолдолд зөвлөх хамтран
боловсруулахад туслана.
Ярилцлагыг дуусгах

43. •4.4
Зөвлөгөөний
үед хэрэглэх
үндсэн
техникүүд
“Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох зөвлөх бэлтгэх” сургалт

44. Харилцааг амжилттай удирдах арга
Харилцааны 7% нь хэн юу хэлснээс 93% нь хүнд яаж
хэлснээс шалтгаалдаг.

45. Зөвлөх үйлчилгээг сэтгэл зүйн
зүгээс харвал
1. Зочид
2. Гомдол гаргагчид
3. Үйлчлүүлэгч

46. Ярилцах техник
Ярилцлага
эхлэх
/5-10/
Мэдээлэл
цуглуулах
/25-35/
Шийдвэрлэх
асуудлыг
тодорхойлох
/10-15/
Ярилцлагыг
дуусгах
/5-10/

47. Харьцаа тогтоох арга техник
Тосон угтаж мэндчилэх
Хувцасаа тайлж өлгөхөд нь туслах
Танилцах
Нэрээр нь дуудаж ярилцах
Байгаа чигээр нь хүлээх авах
Тайвшруулах
Дэмжсэн үг хэлэх
Сэтгэл хуваалцлаа илэрхийлэх
Энгийн үг хэллэг хэрэглэх
Нүдээрээ харьцаа тогтоох
Нүүр царай, дуу хоолой, биеийн хөдөлгөөнөө тохируулах

48. Сэтгэл хөдлөлөө илэрхийлэхэд туслах
техник
Хэцүү
байгааг чинь
ойлгож байна
Та яагаад энд
ирэх болов
Хөгжим
сонсгох
Түр гарч явах
Үзэг, цаас,
ном өгөх

49. Сэтгэл хуваалцал дэмжлэгээ илэрхийлэх
техникүүдҮГХЭЛЛЭГ
Өө тийм
Тэгэлгүй
яахав
ДОХИОЗАНГАА
Толгой дохих
Инээмсэглэл
БИЕИЙН
БАЙРЛАЛ
Ижил төстэй
ойролцоо
байрлал

50. Ярилцлагыг хөтлөх арга техник
Ажиглах Сонсох
Асуулт
тавих

51. Ажиглах техник
Үг яриа
Үйл хөдлөл
Түр зогсолт
Харц
Нүүр царай,
биеийн
хөдөлгөөн

52. Сонсох техник
Зорилго чиглэлтэй
Анхааралтай
Дэмжсэн байдлаар
тийм тийм, тэгэлгүй яахав
өө тийм, үргэлжлүүл
үргэлжлүүл

53. Асуух техник
ХААЛТТАЙ
– Мэргэжилээ сонгосон уу?
– Юунаас яриагаа эхлэх вэ?
НЭЭЛТТЭЙ
– Танд ямар тусламж хэрэгтэй вэ?
– Та өмнө нь ажил хайж байсан уу?
– Сургуулиа төгсөөд юу хийе гэж
төлөвлөж байна?
ТОДОТГОХ
– Та хэдэн удаа ажлаа өөрчилсөн бэ?
– Ямар мэргэжилтэй болохыг хүсч
байна?
– Ажил олоход ямар бэрхшээл гарч
байна?

54. Асуух техник
ЛАВЛАХ
• Яагаад энэ мэргэжлийг эзэмших болов?
• Ямар учраас ажил хийхгүй өдий хүрэв?
• Яагаад, ямар учраас, юунаас болж гэх мэт
ТААМАГЛАХ
• Мэргэжлээ буруу сонговол яах бол?
• Хэрвээ та харилцаагаа сайжруулбал танай
байгууллагад ямар өөрчлөлт гарах бол?
• Шийдвэр гаргахад ямар зүйлс саад болж байна?
ЭРЭГЦҮҮЛЭХ
• Та цаашид юу хийж, яаж амьдаръя гэж бодож
байна?
• Амжилтад хүрэхийн тулд юу хийх хэрэгтэй вэ?
• Шийдвэр гаргахад ямар зүйлс саад болж байна?

55. Нүдээрээ
харьцаа
тогтоох
Нүүр
царайны
илэрхийлэл
Биеийн
хөдөлгөөн ба
байрлал
Орон зайн
баримжаалал
Дуу хоолойн
өнгө
Ярилцлагын
цаг хугацаа
Зөвлөгөө өгөхөд анхаарах зүйлс

56. Зөвлөхийн нүүр царайны хувирал,
биеийн хөдөлгөөн
Эелдэг уриалагхан
Найрсаг дотно
Өөртөө итгэлтэй
Тайван чөлөөтэй
Сэргэлэн цовоо, эрч хүчтэй
Чин сэтгэлээсээ
Харц дээгүүр
Мөр цэх шулуун
Суудал цэгцтэй

57. Ихэмсэг төрх, эргэлзэх сэтгэгдэл
төрүүлдэг байрлал
Бөгтийн суух
Хана налах
Ширээ түших
Эрүүгээ тулах
Хөлөө ачиж суух
Гараа энгэртээ зөрүүлэн суух
Хэт гэдийх
Нүдний шилэн дээгүүрээ харах
Ширээ тогших
Гар хуруу, бөгж, цагаараа оролдох
Хувцасаа байн байн засах

58. Дуу хоолойн өнгө
• Тайван
жигд
• Тод
• Эелдэг
найрсаг
• Уриалагхан
Төвөгшөөс
өн
Үл
ойшоосон,
тоомжиргүй
Гонгиносо
нХахирган

59. Харц
Тогтвортой
• Сонирхсон
байдал
• Ойшоох
байдал
Хандсан
• Хүндэтгэсэн
• Чин
сэтгэлийн
Зөөлөн
• Итгэл
төрүүлдэг
• Тайвшруулдаг

60. Зөвлөхийн үг хэллэг
Товч тодорхой
Энгийн,
албархуу биш
Буруутгах өнгө
аясгүй
Эелдэг
уриалагхан, чин
сэтгэлээсээ
Үйлчлүүлэгчийн
онцлогт
тохирсон

61. Харилцааны бүс
• Дотно харилцааны бүс 15-46 см
• Ганцаарчилсан харилцааны бүс 46 – 1.2
метр
• Нийгмийн харилцааны бүс 1.2 – 3.6
метр
• Олон нийт болон бүлэг хүмүүстэй 3.6
метрээс дээш
ЯРИЛЦАХ ОРОН ЗАЙН БАЙРЛАЛАА
ЗӨВ СОНГОХ

62. ЯРИЛЦАХ ОРОН
ЗАЙН
БАЙРЛАЛАА
ЗӨВ СОНГОХ
1. 2.

63. •4.5
“Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох зөвлөх бэлтгэх ” сургалт
БҮЛГИЙН
СУРГАЛТ

64. 4.5 Бүлгийн сургалт
Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох зөвлөгөө үйлчилгээг зорилтот бүлгийн
иргэдэд бүлгээр зохион байгуулахдаа дараах зүйлсийг бэлдэнэ. Үүнд:
Модуль IV: АЖИЛ МЭРГЭЖЛИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ
СУРГАЛТЫН
ТӨВИЙН
БЭЛТГЭХ
ЗҮЙЛС
СУРГАГЧ
БАГШИЙН
БЭЛТГЭХ ЗҮЙЛС

65. 4.5 Бүлгийн сургалт
Бүлгийн сургалт зохион байгуулахдаа дараах зүйлсийг бэлдэнэ. Үүнд:
• Сургалтын хөтөлбөр
• Презентаци (үндсэн материал)
• Гарын авлага, тараах материал
• Сургалтын хэрэглэгдэхүүн
• Сургагч багшийн дүр төрх, харилцаа
• Сургалтын арга зүйгээ сайтар бэлдсэн байна.
Модуль IV: АЖИЛ МЭРГЭЖЛИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ
СУРГАГЧ БАГШИЙН БЭЛТГЭХ ЗҮЙЛС

66. 4.5 Бүлгийн сургалт
Сургалтын хөтөлбөрийн бүтцэд дараах
зүйлийг багтаана. Үүнд:
• Хөтөлбөрийн нэр
• Хөтөлбөрийн үндэслэл
• Хөтөлбөрийн цаг
• Хөтөлбөрийн зорилго, зорилтууд
Модуль IV: АЖИЛ МЭРГЭЖЛИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ
СУРГАГЧ БАГШИЙН БЭЛТГЭХ
ЗҮЙЛС
СУРГАЛТЫН ХӨТӨЛБӨР
• Хөтөлбөрийн бүтэц
• Хөтөлбөрийн агуулга
• Хөтөлбөрийн арга зүй
• Үнэлгээ зэрэг болно.
Сургалтын хөтөлбөрийн бүтцэд дараах
зүйлийг багтаана. Үүнд:
• Хөтөлбөрийн нэр
• Хөтөлбөрийн үндэслэл
• Хөтөлбөрийн цаг
• Хөтөлбөрийн зорилго, зорилтууд
• Хөтөлбөрийн онцлог

67. 4.5 Бүлгийн сургалт
Модуль IV: АЖИЛ МЭРГЭЖЛИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ
СУРГАГЧ БАГШИЙН БЭЛТГЭХ
ЗҮЙЛС
СУРГАЛТЫН ХӨТӨЛБӨР
НОМ, ГАРЫН АВЛАГА
СОРИЛ ТЕСТ, СОНЖОО
ДАСГАЛ, ДААЛГАВАР

68. 4.5 Бүлгийн сургалт
Презентацийг:
• Хуудас бүр өөрийн гарчигтай
• Хуудас бүр утгын уялдаа холбоотой
• Нэг хуудас дээр 7 мөрөөс хэтрэхгүй үгтэй
• Гарчиг ба хамаарах зүйлийг тодорхой хуваасан
• Текстийн хэмжээ хамгийн бага нь 20-24 pt
• Аль болох зураг, график зэрэг сонирхолтой байдлаар бэлдэнэ.
Модуль IV: АЖИЛ МЭРГЭЖЛИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ
СУРГАГЧ БАГШИЙН БЭЛТГЭХ ЗҮЙЛС
ПРЕЗЕНТАЦИ (ҮНДСЭН МАТЕРИАЛ)

69. 4.5 Бүлгийн сургалт
Модуль IV: АЖИЛ МЭРГЭЖЛИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ
СУРГАГЧ БАГШИЙН БЭЛТГЭХ
ЗҮЙЛС
ГАРЫН АВЛАГА, ТАРААХ МАТЕРИАЛ
ТАРААХ МАТЕРИАЛ
БИЕТ ЗҮЙЛС
НОМ, ГАРЫН АВЛАГА
ЗУРАГ
ХҮСНЭГТ
СОРИЛ ТЕСТ, СОНЖОО

70. 4.5 Бүлгийн сургалт
Модуль IV: АЖИЛ МЭРГЭЖЛИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ
СУРГАГЧ БАГШИЙН БЭЛТГЭХ ЗҮЙЛС
СУРГАЛТЫН ХЭРЭГЛЭГДЭХҮҮН
ӨНГИЙН ЦААС БИЕТ ЗҮЙЛС ХАЙЧ ЦААСАН СКОЧ МАРКЕР
ҮЙСЭН БОЛОН
ЦААСАН САМБАР

71. 4.5 Бүлгийн сургалт
Модуль IV: АЖИЛ МЭРГЭЖЛИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ
СУРГАГЧ БАГШИЙН БЭЛТГЭХ ЗҮЙЛС
СУРГАГЧ БАГШИЙН ХАРИЛЦАА
 Чөлөөтэй ярих
 Ердийн байх
 Санаа бодлоо цэгцэлж ярих
 Оновчтой бөгөөд товч тодорхой байх
 Идэвхжүүлэх ба урамшуулах
байдлаар харилцах маш чухал.
1. Тэгш эрхийн үүднээс харьцах
2. Хүндэтгэн харьцах
3. Дэмжин бататгаж харьцах
4. Алиалан хошигнох зэрэг аргыг
хэрэглэнэ.

72. 4.5 Бүлгийн сургалт
Модуль IV: АЖИЛ МЭРГЭЖЛИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ
СУРГАГЧ БАГШИЙН
БЭЛТГЭХ ЗҮЙЛС
СУРГАЛТЫН АРГА ЗҮЙ
Үлгэр жишээ
үзүүлэх
Сургалтаа
сайн бэлдэх
Тайлбарлан
ойлгуулах
Намтар, ишлэл Тоо баримт
Сонирхолтой
асуулт
Бүтээлч
даалгавар
Бодлого
жишээ
Үзүүлэн
ашиглах
Мэдээллийн
олон эх сурвалж
ашиглах
Унших,
бичих хэрэгцээ
үүсгэх

73. 4.5 Бүлгийн сургалт
Модуль IV: АЖИЛ МЭРГЭЖЛИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ
СУРГАЛТЫН ӨРӨӨ ТАНХИМ
СУРГАЛТЫН ТӨВИЙН
БЭЛТГЭХ ЗҮЙЛС
Хөдөлмөр эрхлэлтийн нийтлэг үйлчилгээний стандарт /MNS6620:2016/-ын
дагуу бүлгийн сургалт зохион байгуулах өрөө танхим нь:
ЭРҮҮЛ АХУЙН ЕРӨНХИЙ
ШААРДЛАГА ХАНГАСАН
ШИРЭЭ САНДАЛ
ХҮРТЭЭМЖТЭЙ
КОМПЬЮТЕР, ПРОЖЕКТОР,
ДЭЛГЭЦ, САМБАР
МЭДЭЭЛЭЛ,
ЛАВЛАГААНЫ БУЛАН
ИНТЕРНЭТ СҮЛЖЭЭ ЗУРАГТ ХУУДАС, ҮЗҮҮЛЭН
АЖЛЫН БАЙРНЫ ЗАР
МЭДЭЭЛЭЛ
ГАРЫН АВЛАГА, ТАРААХ
МАТЕРИАЛ

74. 4.5 Бүлгийн зөвлөгөө, сургалт
Модуль IV: АЖИЛ МЭРГЭЖЛИЙН ЗӨВЛӨГӨӨ
СУРГАЛТЫН ТЕХНИК ХЭРЭГСЭЛ, ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖ
СУРГАЛТЫН ТӨВИЙН
БЭЛТГЭХ ЗҮЙЛС
ПРОЖЕКТОР
НӨТБҮҮК
ДЭЛГЭЦ
ЗАЛГУУР ЦАГААН САМБАР
ҮЙСЭН САМБАР
ВИДЕО

75. Монголын Ажил Мэргэжлийн Мэргэшсэн Зөвлөхүүдийн Холбоо
Анхаарлаа хандуулсанд баярлалаа
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, 18-р хороо,
Манлайбаатар Дамдинсүрэнгийн гудамж 23/1,”Багануур
илч” ХХК байр, #205
Ш/х-2923, Шуудангийн салбар-13
И мэйл: counselor.maccc@gmail.com
Утас: (976)-9665-8268, 88013134, 88114286