1. Бие даалтII баг: С.Тэмүүлэн
Б.Түвшинсанаа
Б.Өнөболд
Ч.Чанцалмаа
Б.Саруулзаяа
Б.Бат-уянга
Ө.Дөлгөөнсайхан

2. Харилцаа

3. Агуулга:
• Харилцааны мөн чанар ба сэтгэл
зүйн тухай ойлголт
• Хүмүүс хоорондын харилцаа
• Харилцаанд нөлөөлөх хүчин
зүйл
• Өөр хоорондоо зөв боловсон
харьцах нь

4. Харилцааны мөн чанар ба
сэтгэл зүйн тухай ойлголт
Хүмүүсийн зан үйл, амьдралын хэв
маяг, бусад хүмүүс, нийгэм, ургамал
амьтдад хандах байдлыг ерөнхий
байдлаар нь:
• -Байгаль ертөнцтэй
• -Амьд биетүүдтэй харилцах гэсэн
хүмүүний амьдрахуйн 2 үндсэн
хандлагатай байдаг байна.

5. Харилцааны сэтгэл судлалын судлах
зүйл
• Харилцаа бол
биднийг амаа
нээнгүүт аяндаа бий
болчихдог зүйл биш.
Энэ бол хүн бүр
зайлшгүй суралцах
ѐстой чадвар дадал
билээ

6. Харилцаа гэж юу вэ?
• Саяхныг хүртэл харилцааны сэтгэл судлалаар
харилцааг зөвхөн хэн нэгэнд мэдээлэл хүргэх,
дамжуулахүйл явцыг онцлон тэмдэглэсээр
иржээ.
• Гэвч харилцаа нь: Зөвхөн мэдээлэл дамжуулах
төдий биш харин бүлэг хамт олны амьдралын
гүнд хүмүүс бие биетэйгээ харилцан үйлчлэх,
үзэл бодол, итгэл үнэмшил, хандлагаа
солилцох, өөрөөр хэлбэл, тогтсон хандлагыг
төлөвшүүлэх, нийгэм-түүхийн туршлагыг
эзэмших үйл явцыг харилцаа гэнэ

7. Харилцааны сэтгэл зүйн орон зай
Хүмүүс бие биендээ хэрхэн яаж хандаж
буйг ойлгохын тулд сэтгэлзүйн оронзайгаа
ухамсарлагдаагүй байдлаар яаж
зохицуулж байгаа, хэр зэрэг зайнаас
харилцаж байгаа, биеийн ямар байрлал,
зогсолт харилцааны үед голлож байгаа
зэргийг хамгийн түрүүнд анхаарах
шаардлагатай. Хүмүүс хоорондын
оронзай 4 янз байдгийг туршилтын аргаар
тогтоосон байдаг байна.

8. • 1-т Дотно харилцааны орон зай:/0-48см/
Хүмүүс ойр дотно харилцаанд тулж очихын
тулд ямар нэгэн байдлаар хамгийн алсын орон
зайнаас эхлэн хоѐр талаасаа алхам алхмаар
ойртсоор энэ зайнд хүрдэг аж.Ер нь дотно
харилцааны сэтгэлзүйн тулгуур үндэс нь
харилцагч талуудын хэн хэнд нь ойр зайнаас
харилцах шинэлэг эрчхүчтэй, хэрэгцээ
сонирхол бий болсон, тэр нь бусад сэдэл
сэдэлгүүдээс илүү хүчтэй болж хувирсан байх
явдал юм. Энэ орон зайнаас ихэнхдээ их дотно
буюу сайн танил хүмүүс харилцдаг байна.

9. • 2-т Бие хүн хоорондын харилцааны
оронзайн байрлал:/50-120см/
Ердийн танил хүмүүс эсвэл нэг дор
ажилладаг хүмүүс гол төлөв ийм зайнаас
харилцана.Хүмүүсийн хоорондын ажил хэрэгч
харилцаа ихэвчлэн мөн энэ зайнаас явагддаг
байна. Бие хүн хоорондын харилцааны ажил
хэрэгч, бүтээлч алсын хараатай шинж чанар
ба хүн бол нийгмийн амьтан гэдэг утгыг
давхар илэрхийлдэг байх юм.Ялангуяа
гадаадын хүмүүстэй ажил хэрэг ярилцах,
гэрээ хэлцэл хийх,дайлж цайлах үедээ бие
хүн хоорондын харилцааны дээд хязгаарын
орон зайг сайтар баримталж сурах хэрэгтэй
байдаг байна.

10. • 3-т Нийгмийн харилцааны орон зай:
/120-400 см/
Ийм зайд хүмүүсийн хамтын ажил,
амьдрал явагдаж, нэг нь нөгөөдөө саад
болохгүйгээр ойролцоо байдалд ажиллах
боломжтой. Хүмүүс бие биетэйгээ
мэндэлж, дохио зангаа,үйлдэл хөдөлгөөн,
байрлалынхаа тусламжтайгаар мэдээлэл
солилцож их хүч гаргахгүйгээр
харилцааны олон асуудлаа төвөггүй
шийддэг. Нийгмийн нарилцааны орон зай
тухайн нийгмийн сэтгэл зүйн төлөв
байдлаас ихээхэн хамаардаг байна.

11. • 4-т Олон нийтийн харилцааны орон
зай:/ 400-750 см/
Энэ зайнаас хүмүүсийн нүүр царайны
хувирал, хөдөлгөөн үйлдэл, төдийлөн
анзаарагдахгүй.Олон нийтийн харилцааны
нөхцөлд хүмүүс гол төлөв дуугаа
ердийнхөөс арай өндөрсгөж, үг хэллэгээ
оновчтой сонгож товч тодорхой ярьж
харилцана.Харилцаа нэлээд чөлөөтэй,
албан бус шинжтэй, богино хугацааны
тохиолдлын өнгө аястай болж ирнэ. Мөн
нэгэн зэрэг хэд хэдэн хүнтэй харилцах нь
түгээмэл ажиглагддаг байна

12. Хүмүүс хоорондоо 3 янзаар
харьцдаг
• 1. Нааштай харьцаа:
• Тухайн хүнтэй мэндэлдэг, ар
гэр, аж амьдралыг нь асуух,
авьяас билгийг нь шагшин
магтах, хийсэн сайн үйлийнх
нь төлөө урамшуулах гэх мэт.
Энэ байдлаа та түүнд бэлэг
өгөх эсвэл нөхөрсгөөр мөрлөх
зэргээр харуулж болно.Бүхий л
эелдэг харицааг нааштай
харьцаа гэнэ.

13. 2. Хүйтэн харьцаа:
Хийсэн алдааг нь
үргэлж хэлэх,
үргэлж урмыг нь
хугалсан, унтраасан
үг хэлэх, олны дунд
эвгүй байдал
оруулах, муухай
харах байдлаар
илэрхийлдэг.

14. • 3.Огтхарьцахгүйбайх:
• Мэндлэхгүйбайх, тэр хүнийг
огт байхгүй мэт харьцах,
түүнийг юм хэлэхэд нь огт
сонсоогүй мэт байх гэх мэт
харьцдаг. Хүнийг огт байхгүй
мэт харьцах нь нэг хүнд өгөх
хамгийн хүнд шийтгэл
юм.Учир нь тэр хүнийг
хүлээн зөвшөөрөхгүй
байгаагийн илрэл юм.

15. Зан төлөв хүнтэй
хамт төрдөггүй харин
хүмүүжлийн явцаар
бий болж, амьдралын
ээдрээгээр гүйцэд
тогтоогдоно

17. Дүгнэлт
Харилцаа бол биднийг амаа нээнгүүт аяндаа бий болчихдог зүйл биш. Энэ
бол хүн бүр зайлшгүй суралцах ѐстой чадвар дадал билээ.Харилцааны 4
үндсэн зай байдаг бөгөөд үүнд:
1. 1-т Дотно харилцааны орон зай:/0-48см/
2. 2-т Бие хүн хоорондын харилцааны оронзайн байрлал:/50-120см/
3. 3-т Нийгмийн харилцааны орон зай: /120-400 см/
4. 4-т Олон нийтийн харилцааны орон зай:/ 400-750 см/ гэсэн
төрлүүд байдаг байна.
Мөн хүмүүс хоорондоо 3 янзаар харьцдаг ба үүнд нь:
1. Нааштай харилцаа 2.Хүйтэн харилцаа 3.Огт харицахгүй байх зэрэг
орно.
Хүн үүсэн бий болсон цагаас хойш харилцаа гэдэг ойлголт гарж ирсэн
бөгөөд хүмүүсийн бие биеээ ойлголцох хамгийн чухал ба хамгийн гол
зүйл юм.