m2

1. АЖИЛ МЭРГЭЖЛИЙН ЧИГ
БАРИМЖААНЫ ЗӨВЛӨХ
БЭЛТГЭХ СУРГАЛТ
“Монголын ажил мэргэжлийн мэргэшсэн зөвлөхүүдийн холбоо” ТББ

2. •2.
АЖИЛ
МЭРГЭЖЛИЙН
ОНОЛ, АРГА ЗҮЙ
“Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох зөвлөх бэлтгэх ” сургалт

3. •2.1Е.А.КЛИМОВЫН
АНГИЛАЛ
“Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох зөвлөх бэлтгэх ” сургалт

4. МЭРГЭЖИЛ ГЭЖ ЮУ ВЭ?
• Мэргэжил гэдэг нь тодорхой ажил
хөдөлмөр эрхлэхэд шаардлагатай мэдлэг ур
чадвар, дадлын цогц юм.
• Мэргэшил гэдэг нь тодорхой 1 мэргэжлээр
дагнан мэргэшихийг хэлнэ.

5. МЭРГЭЖИЛ
• Жилд 500 орчим мэргэжил шинээр бий болдог
(усан доорх гагнуурчин, сансрын гагнуурчин)
• 10 жилд 4000-5000 мэргэжлийн агуулга
өөрчлөгддөг
• Дэлхий дахинд 9000 мэргэжил

6. АЖИЛ, МЭРГЭЖЛИЙН
АНГИЛАЛ
Хүн-Хүнтэй Хүн-
Техниктэй
Хүн-Амьд
байгальтай
Хүн-Тэмдэг,
тэмдэгтийн
системтэй
Хүн-Урлаг,
уран сайхны
дүртэй

7. ХҮН-ХҮНТЭЙ ХАРЬЦДАГ
МЭРГЭЖИЛ
• Харилцааны ур чадвар сайтай
• Эелдэг уриалагхан
• Өөрийгөө ойлгуулах, бусдыг
ойлгох чадвартай
• Сэтгэл хөдлөлөө хянах чадвартай
• Хүнтэй ажиллах дур сонирхолтой
• Нийгмийн ухааны чиглэлийн
гүнзгий мэдлэгтэй

8. • Техник сэтгэлгээтэй
• Зураг төсөл схемын учрыг олдог байх
• Ажигч гярхай
• Машин, механизмын угсралтыг
төсөөлөн хийсвэрлэх чадвартай байх
• Орон зайн баримжаа, анхаарлын
төвлөрөл сайтай
• Физик, хими, математикийн шинжлэх
ухааны мэдлэгтэй
ХҮН-ТЕХНИКТЭЙ ХАРЬЦДАГ
МЭРГЭЖИЛ

9. ХҮН-ТЭМДЭГ, ТЭМДЭГТИЙН
СИСТЕМТЭЙ ХАРЬЦДАГ МЭРГЭЖИЛ
• Бүтээлч сэтгэлгээтэй, зохион бүтээх чадвартай
• Тэвчээртэй
• Загварчлах, уран сэтгэмж сайтай
• Хараа, гар хурууны эвсэл сайтай
• Бичиг баримт хөтлөх, хадгалах тооцоолох
чадвартай
• Нягт нямбай, анхаарлын төвлөрөл сайтай
• Тоо, математикийн шинжлэх ухааны мэдлэгтэй

10. ХҮН-АМЬД БАЙГАЛЬТАЙ ХАРЬЦДАГ
МЭРГЭЖИЛ
• Ургамал, амьтан, микро
биологийн талаар мэдлэгтэй
• Мал, амьтан, ургамлыг хайрладаг
• Амьд организмын нууцад нэвтрэн
судлах дур сонирхолтой
• Тэвчээр хатуужилтай
• Ажигч гярхай, сониуч
• Уйгагүй
• Хими, биологийн шинжлэх
ухааны мэдлэгтэй

11. ХҮН –УРЛАГ, УРАН САЙХНЫ ДҮРТЭЙ
ХАРЬЦДАГ МЭРГЭЖИЛ
• Гоо сайхны торгон мэдрэмжтэй
• Уран сэтгэмж, зохион бодохуй сайтай
• Бүтээлч
• Өвөрмөц содон, задгай сэтгэдэг
• Хөдөлмөрч, Тэвчээртэй
• Биеэ дайчилж хөгжүүлдэг
• Нүүрний хувирал, сэтгэлийн хөдөлгөөний илрэл сайтай
• Төрөлхийн авьяастай
• Монгол хэл, уран зохиол болон бусад чиглэлээр өргөн
хүрээний мэдлэгтэй байх

12. •2.2
МЭРГЭЖИЛ
СОНГОЛТ, ТҮҮНД
НӨЛӨӨЛДӨГ
ХҮЧИН ЗҮЙЛС
“Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох зөвлөх бэлтгэх ” сургалт

13. АЖИЛ МЭРГЭЖЛИЙН
ТОДОРХОЙЛОЛТ
• Хийж гүйцэтгэдэг адил
• Ажлын байранд ашиглах багаж хэрэгсэл
• Ажил мэргэжлийн ерөнхий ба тусгай бэлтгэл
• Тухайн мэргэжлээр гүйцэтгэх үндсэн үүрэг, чиглэл
• Хөдөлмөрлөх орчны эрүүл ахуйн нөхцөл
• Мэргэжилтны мэргэжлийн чухал шинж чанарууд
• Хөдөлмөрийн зохион байгуулалт ба ажлын дэглэм
• Ирээдүйд ахих дэвших боломж
• Ажлын явцад гарч болох эрсдэл

14. МЭРГЭЖИЛД ТОХИРОХ ЧАНАР
• Тухайн мэргэжлийг эзэмшихэд зохицсон хувь хүний
сэтгэл зүй, бие физиологийн онцлогуудын
цогцолборыг мэргэжилд тэнцэж, таарч тохирох
чанар гэх бөгөөд энэ чанар нь танин мэдэх авьяас
чадвар, эрүүл мэнд, бие махбодь, сэтгэц, ёс зүйн
чанарын хүрээнд тодорхойлогддог. Өөрөөр хэлбэл
мэргэжил бүхэн өөр өөрийн онцлог шинж,
гүйцэтгэх үүрэг, ажиллах орчин нөхцөлтэй байдаг
бөгөөд тухайн мэргэжлээс бие хүнд тавигдах
шаардлага, шалгуур гэж байдаг.

15. АЖИЛД ТОХИРОХ ЭСЭХИЙГ
ХАРУУЛАХ ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД
1. Физиологийн хүчин зүйлүүд
Мэдрэлийн тогтолцоо
Хүйс
Нас
Бие бялдар
Эрүүл мэнд

16. Сэтгэцийн процесс, бие хүний
онцлогийн хүчин зүйлүүд
Илүү давамгай хөгжсөн сэтгэцийн процесс
Зориг, мэдрэмж
Сонирхол
Авьяас
Темперамент
Зан төлөв
Хүний сэтгэл зүйн хөгжлийн аль түвшинд яваа
Туршлага
Ажил мэргэжилд сэтгэцийн болоод хүний онцлог чанар нь
тохирч байгаа эсэх

17. Ажиллах явцад илрэх сэтгэл зүйн
хүчин зүйлүүд
Ажиллагчийн нэг үйлдэл, ажилд зарж буй
хугацаа хурдын нормд нийцэж байгаа эсэх
Ажлын чанар, нягт нямбай байдал
Үйлдвэрийн осолд өртөхгүй байх
Ажиллагч өөрөө осол гаргахгүй байх
Бүтээлч санаа, санаачилга гаргадаг эсэх
Хүнд үед бүх нөөц, бололцоог ашиглаж чадаж
буй эсэх зэрэг болно.
Эх сурвалж:Өлзийбаяр В, Ажил мэргэжлийн сэтгэл зүйн онцлогийг харгалзан удирдах нь, хуудас 43

18. МЭРГЭЖИЛ СОНГОЛТ, ТҮҮНД
НӨЛӨӨЛДӨГ ХҮЧИН ЗҮЙЛС
1. Нийгэм, эдийн засгийн хүчин зүйл - Тухайн
улс орны хөгжил, эрэлт хэрэгцээтэй
холбоотой,
2. Нийгэм сэтгэл зүйн хүчин зүйл - Орчин ахуй
хүмүүжилтэй холбоотой,
3. Хувийн сэтгэл зүйн хүчин зүйл - Бие хүний
чиг хандлага, сонирхол, танин мэдэхүй,
харилцаа, зан төлөвийн онцлог, бие бялдар,
мэдрэхүйн онцлогтой холбоотой хүчин
зүйлүүд хамаарна.

19. 1. Нийгэм, эдийн засгийн хүчин зүйл
Манай улс орны төдийгүй дэлхийн улс орны
• нийгэм
• эдийн засгийн байдал,
• байгаль орчин
• техник технологийн хөгжил дэвшилтэй
холбоотойгоор гарч байгаа өөрчлөлтүүд
мэргэжил сонголтонд нөлөөлж буй хүчин
зүйлийн нэг болж байна.

20. 2. Нийгэм сэтгэл зүйн хүчин зүйл
Орчин ахуй, хүмүүжилтэй холбоотой хүчин
зүйлд
• эцэг эх, гэр бүл, найз нөхөд, багш,
• амьдралын хэв маяг, амьдарч буй орчин,
• мэргэжлийн нэр хүнд, алдартай, амжилттай
яваа хүмүүс гээд олон хүчин зүйл орно.

21. 3. Хувийн сэтгэл зүйн хүчин зүйл
• Бие хүний чиг хандлага
• Сонирхол
• Танин мэдэхүй
• Харилцаа
• Зан төлөвийн онцлог
• Бие бялдар
• Мэдэрхүйн онцлогтой холбоотой хүчин
зүйл

22. Монголын Ажил Мэргэжлийн Мэргэшсэн Зөвлөхүүдийн Холбоо
Анхаарлаа хандуулсанд баярлалаа
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, 18-р хороо,
Манлайбаатар Дамдинсүрэнгийн гудамж 23/1,”Багануур
илч” ХХК байр, #206
Ш/х-2923, Шуудангийн салбар-13
И мэйл: counselor.maccc@gmail.com
Утас: (976)-9665-8268, 88013134, 88114286