SlideShare a Scribd company logo
1 of 20
Nama : Nurkhalifah Anwar
Kelas : A1
NIM : 1911041007
KALKULUS INTEGRAL
LATIHAN 8.3
1. ∫ 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥
Jawab :
∫ 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥 =
1
2
𝑠𝑖𝑛 2𝑥 + 𝑐
2. ∫ 3 𝑠𝑖𝑛
𝑥
3
𝑑𝑥
Jawab :
∫ 3 𝑠𝑖𝑛
𝑥
3
𝑑𝑥 = 3∫ 𝑠𝑖𝑛
𝑥
3
𝑑𝑥
= −9 𝑐𝑜𝑠
𝑥
3
+ 𝑐
3. ∫ 𝑐𝑜𝑠3
𝑥 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥
Jawab :
∫ 𝑐𝑜𝑠3
𝑥 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑐𝑜𝑠3
𝑥 𝑑(−𝑐𝑜𝑠 𝑥)
= −
1
4
𝑐𝑜𝑠4
𝑥 + 𝑐
4. ∫ 𝑠𝑖𝑛4
2𝑥 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥
Jawab :
∫ 𝑠𝑖𝑛4
2𝑥 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑖𝑛4
2𝑥 𝑑 (
1
2
𝑠𝑖𝑛 2𝑥)
=
1
10
𝑠𝑖𝑛5
2𝑥 + 𝑐
5. ∫ 𝑠𝑖𝑛3
𝑥 𝑑𝑥
Jawab :
∫ 𝑠𝑖𝑛3
𝑥 𝑑𝑥 = ∫𝑠𝑖𝑛2
𝑥 ∙ 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥
= ∫(1 − 𝑐𝑜𝑠2
𝑥) 𝑑(−𝑐𝑜𝑠 𝑥)
=
1
3
𝑐𝑜𝑠3
𝑥 − 𝑐𝑜𝑠 𝑥 + 𝑐
6. ∫ 𝑐𝑜𝑠3
4𝑥 𝑑𝑥
Jawab :
∫ 𝑐𝑜𝑠3
4𝑥 𝑑𝑥 = ∫𝑐𝑜𝑠2
4𝑥 ∙ 𝑐𝑜𝑠 4𝑥 𝑑𝑥
= ∫(1 − 𝑠𝑖𝑛2
4𝑥) 𝑑 (
1
4
𝑠𝑖𝑛 4𝑥)
=
1
4
𝑠𝑖𝑛 4𝑥 −
1
12
𝑠𝑖𝑛3
4𝑥 + 𝑐
7. ∫ 𝑠𝑖𝑛5
𝑥 𝑑𝑥
Jawab :
∫ 𝑠𝑖𝑛5
𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑖𝑛4
𝑥 ∙ 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥
= ∫(1 − 𝑐𝑜𝑠2
𝑥)2
𝑑(−𝑐𝑜𝑠 𝑥)
= ∫(1 − 2𝑐𝑜𝑠2
𝑥 + 𝑐𝑜𝑠4
𝑥) 𝑑(−𝑐𝑜𝑠 𝑥)
= −𝑐𝑜𝑠 𝑥 +
2
3
𝑐𝑜𝑠3
𝑥 −
1
5
𝑐𝑜𝑠5
𝑥 + 𝑐
8. ∫ 𝑠𝑖𝑛5 𝑥
2
𝑑𝑥
Jawab :
∫ 𝑠𝑖𝑛5
𝑥
2
𝑑𝑥 = ∫𝑠𝑖𝑛4
𝑥
2
∙ 𝑠𝑖𝑛
𝑥
2
𝑑𝑥
= ∫(1 − 𝑐𝑜𝑠2
𝑥
2
)
2
𝑑 (−2𝑐𝑜𝑠
𝑥
2
)
= ∫(1 − 2𝑐𝑜𝑠2
𝑥
2
+ 𝑐𝑜𝑠4
𝑥
2
) 𝑑 (−2𝑐𝑜𝑠
𝑥
2
)
= −2𝑐𝑜𝑠
𝑥
2
+
4
3
𝑐𝑜𝑠3
𝑥
2
−
2
5
𝑐𝑜𝑠5
𝑥
2
+ 𝑐
9. ∫ 𝑐𝑜𝑠3
𝑥 𝑑𝑥
Jawab :
∫ 𝑐𝑜𝑠3
𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑐𝑜𝑠2
𝑥 ∙ 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑(𝑠𝑖𝑛 𝑥)
= ∫(1 − 𝑠𝑖𝑛2
𝑥)𝑑(𝑠𝑖𝑛 𝑥)
= 𝑠𝑖𝑛 𝑥 −
1
3
𝑠𝑖𝑛3
𝑥 + 𝑐
10. ∫ 3 𝑐𝑜𝑠5
3𝑥 𝑑𝑥
Jawab :
∫ 3 𝑐𝑜𝑠5
3𝑥𝑑𝑥 = 3 [∫ 𝑐𝑜𝑠4
3𝑥 ∙ 𝑐𝑜𝑠 3𝑥 𝑑𝑥]
= 3 [∫ (1 − 𝑠𝑖𝑛2
3𝑥)2
𝑑 (
1
3
𝑠𝑖𝑛 3𝑥)]
= 3 [∫ (1 − 2𝑠𝑖𝑛2
3𝑥 + 𝑠𝑖𝑛4
3𝑥) 𝑑 (
1
3
𝑠𝑖𝑛 3𝑥)]
= [∫ (1− 2𝑠𝑖𝑛2
3𝑥 + 𝑠𝑖𝑛4
3𝑥) 𝑑(𝑠𝑖𝑛 3𝑥)]
= 𝑠𝑖𝑛 3𝑥 −
2
3
𝑠𝑖𝑛3
3𝑥 +
1
5
𝑠𝑖𝑛5
3𝑥 + 𝑐
11. ∫ 𝑆𝑖𝑛3
𝑥 𝑐𝑜𝑠3
𝑥 𝑑𝑥
Jawab :
∫ 𝑠𝑖𝑛3
𝑥(1− 𝑠𝑖𝑛2
𝑥)𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥
𝑀𝑖𝑠𝑎𝑙 𝑢 = 𝑠𝑖𝑛 𝑥
𝑑𝑢 = 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥
𝑑𝑥 =
𝑑𝑢
𝑐𝑜𝑠 𝑥
𝑆𝑒ℎ𝑖𝑛𝑔𝑔𝑎 𝐷𝑖𝑝𝑒𝑟𝑜𝑙𝑒ℎ:
∫ 𝑆𝑖𝑛3
𝑥 𝑐𝑜𝑠3
𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑢3
(1 − 𝑢2
)𝑑𝑢
= ∫ 𝑢3
− 𝑢5
𝑑𝑢
=
𝑢4
4
–
𝑢6
6
+ 𝐶
=
1
4
𝑠𝑖𝑛4
𝑥 −
1
6
𝑠𝑖𝑛6
𝑥 + 𝐶
12. ∫𝑐𝑜𝑠32𝑥𝑠𝑖𝑛52𝑥 𝑑𝑥
Jawab :
∫𝑐𝑜𝑠22𝑥𝑠𝑖𝑛52𝑥 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥 = ∫(1 − 𝑠𝑖𝑛22𝑥) 𝑠𝑖𝑛52𝑥 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥
= ∫ (𝑠𝑖𝑛52𝑥 − 𝑠𝑖𝑛72𝑥) 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥
𝑀𝑖𝑠𝑎𝑙 𝑢 = 𝑠𝑖𝑛2𝑥
𝑑𝑢 = 2 . 𝑐𝑜𝑠2𝑥 𝑑𝑥
𝑑𝑢
2
= 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥
𝑆𝑒ℎ𝑖𝑛𝑔𝑔𝑎 𝑑𝑖𝑝𝑒𝑟𝑜𝑙𝑒ℎ ∶
∫ 𝑐𝑜𝑠22𝑥𝑠𝑖𝑛52𝑥 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ (𝑢5 − 𝑢7)
𝑑𝑢
2
= ∫ (𝑢5 − 𝑢7)
𝑑𝑢
2
=
1
2
∫ (𝑢5 − 𝑢7) 𝑑𝑢
=
1
2
(
1
6
𝑢6 −
1
8
𝑢8) + 𝐶
=
1
12
𝑢6 −
1
16
𝑢8 + 𝐶
=
1
12
𝑠𝑖𝑛62𝑥 −
1
16
𝑠𝑖𝑛82𝑥 + 𝐶
13. ∫𝑐𝑜𝑠2𝑥 𝑑𝑥 = ⋯
Jawab :
∫𝑐𝑜𝑠2𝑥 𝑑𝑥 = ∫(1 +
𝑐𝑜𝑠2𝑥
2
) 𝑑𝑥
= ∫
1
2
𝑑𝑥 + ∫
𝑐𝑜𝑠2𝑥
2
𝑑𝑥
=
1
2
𝑥 +
1
2
.
1
2
𝑠𝑖𝑛2𝑥+ 𝑐
=
1
2
𝑥 +
1
4
𝑠𝑖𝑛2𝑥 + 𝑐
14. ∫ 𝑠𝑖𝑛2
𝑥 𝑑𝑥
Jawab :
∫ 𝑆𝑖𝑛2
𝑥 𝑑𝑥 = ∫
(1−𝑐𝑜𝑠 2𝑥)
2
𝑑𝑥
= ∫
1
2
𝑑𝑥 − ∫
𝑐𝑜𝑠 2𝑥
2
𝑑𝑥
=
𝑥
2
−
𝑠𝑖𝑛 2𝑥
2
×
1
2
+ 𝐶
=
𝑥
2
−
𝑠𝑖𝑛 2𝑥
4
+ 𝐶
15. ∫ 𝑠𝑖𝑛7
𝑦 𝑑𝑦
Jawab :
∫ 𝑠𝑖𝑛7
𝑦 𝑑𝑦 = ∫ 𝑠𝑖𝑛6
𝑥.𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥
= ∫(1 − 𝑐𝑜𝑠2
𝑥)3
.𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥
𝑀𝑖𝑠𝑎𝑙 𝑢 = 𝑐𝑜𝑠 𝑥
𝑑𝑢 = −𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥
𝑑𝑥 = −
𝑑𝑢
𝑠𝑖𝑛 𝑥
𝑆𝑒ℎ𝑖𝑛𝑔𝑔𝑎 𝑑𝑖𝑝𝑒𝑟𝑜𝑙𝑒ℎ ∶
∫ 𝑠𝑖𝑛7
𝑦 𝑑𝑦 = − ∫(1 − 𝑢2
)
3
𝑑𝑢
= −∫ (1 −3𝑢2 + 3𝑢4 − 𝑢6) 𝑑𝑢
= −𝑢 + 𝑢3 −
3𝑢5
5
+
𝑢7
7
+ 𝑐
= −𝑐𝑜𝑠 𝑥 + 𝑐𝑜𝑠 3𝑥 −
3𝑐𝑜𝑠5𝑥
5
+
𝑐𝑜𝑠7𝑥
7
+ 𝑐
16. ∫ 7 𝑐𝑜𝑠7
𝑡 𝑑𝑡
Jawab :
7 ∫ 𝑐𝑜𝑠7
𝑡 𝑑𝑡 = 7 ∫ 𝑐𝑜𝑠6
𝑡. 𝑐𝑜𝑠 𝑡 𝑑𝑡
= ∫(1 − 𝑠𝑖𝑛2
𝑡)3
. 𝑐𝑜𝑠 𝑡 𝑑𝑡
𝑀𝑖𝑠𝑎𝑙 𝑢 = 𝑠𝑖𝑛 𝑡
𝑑𝑢 = 𝑐𝑜𝑠 𝑡 𝑑𝑡
𝑑𝑡 =
𝑑𝑢
𝑐𝑜𝑠 𝑡
𝑆𝑒ℎ𝑖𝑛𝑔𝑔𝑎 𝑑𝑖𝑝𝑒𝑟𝑜𝑙𝑒ℎ ∶
∫ 7 𝑐𝑜𝑠7
𝑡 𝑑𝑡 = 7 ∫(1 − 𝑢2
)
3
𝑑𝑢
= 7 ∫(1 −3𝑢2 + 3𝑢4 − 𝑢6) 𝑑𝑢
= 7𝑢 − 7𝑢3 +
21𝑢5
5
− 7 𝑢7 + 𝑐
= 7𝑠𝑖𝑛 𝑡 − 7 𝑠𝑖𝑛3𝑡 +
21𝑠𝑖𝑛5𝑡
5
− 7 𝑠𝑖𝑛7𝑡+ 𝑐
17. ∫ 8 𝑠𝑖𝑛4
𝑥 𝑑𝑥 =
Jawab :
8 ∫ 𝑠𝑖𝑛4
𝑥 𝑑𝑥 = 8 ∫(𝑠𝑖𝑛2
𝑥)2
𝑑𝑥
= 8 ∫ (
1−𝑐𝑜𝑠 2𝑥
2
)
2
𝑑𝑥
= 8 ∫ (
1
4
−
2 𝑐𝑜𝑠 2𝑥
4
+
𝑐𝑜𝑠2
2𝑥
4
)𝑑𝑥
= 8 ∫
1
4
𝑑𝑥 − 8∫
2 𝑐𝑜𝑠 2𝑥
4
𝑑𝑥 + 8 ∫
𝑐𝑜𝑠2
2𝑥
4
𝑑𝑥
=
8
4
∫ 𝑑𝑥 −
16
4
∫ 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥 +
8
4
∫ 𝑐𝑜𝑠2
2𝑥 𝑑𝑥
= 2 ∫ 𝑑𝑥 − 4 ∫ 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥 + 2 ∫ (
1+𝑐𝑜𝑠 4𝑥
2
)𝑑𝑥
= 2𝑥 − 4 (
1
2
)𝑠𝑖𝑛 2𝑥 + 𝑥 + (
1
4
)𝑠𝑖𝑛 4𝑥 + 𝑐
= 3𝑥 − 2 𝑠𝑖𝑛 2𝑥 + (
1
4
)𝑠𝑖𝑛 4𝑥 + 𝑐
18. ∫ 8 𝑐𝑜𝑠4
𝑥 2𝜋𝑥 𝑑𝑥
Jawab :
Misal : 𝑢 = 2𝜋𝑥
cos2
𝑢 =
1 + cos2𝑢
2
cos2
2𝑢 =
1 + cos4𝑢
2
𝑑𝑢 = 2𝜋 𝑑𝑥
𝑑𝑢
2𝜋
= 𝑑𝑥
Sehingga, ∫ 8 𝑐𝑜𝑠4
𝑥 2𝜋𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 8𝑐𝑜𝑠4
𝑢
𝑑𝑢
2𝜋
=
8
2𝜋
∫ 𝑐𝑜𝑠4
𝑢 𝑑𝑢
=
4
𝜋
∫(𝑐𝑜𝑠2
𝑢)2
𝑑𝑢
=
4
𝜋
∫ (
1+𝑐𝑜𝑠 2𝑢
2
)
2
𝑑𝑢
=
4
𝜋
∫
1
4
(1 + 𝑐𝑜𝑠 2𝑢)2
𝑑𝑢
=
1
𝜋
∫(1 + 2 𝑐𝑜𝑠 2𝑢 + 𝑐𝑜𝑠2
2𝑢) 𝑑𝑢
=
1
𝜋
∫(1 + 2 𝑐𝑜𝑠 2𝑢 + (
1+𝑐𝑜𝑠 4𝑢
2
)) 𝑑𝑢
=
1
𝜋
∫ (1 + 2 𝑐𝑜𝑠 2𝑢 +
1
2
(1 + 𝑐𝑜𝑠 4𝑢))𝑑𝑢
=
1
𝜋
(𝑢 + 𝑠𝑖𝑛 2𝑢 +
1
2
𝑢 +
1
8
𝑠𝑖𝑛 4𝑢) + 𝐶
= 2𝑥 +
1
𝜋
𝑠𝑖𝑛 4𝜋𝑥 + 𝑥 +
1
8
𝑠𝑖𝑛 8𝜋𝑥 + 𝐶
19. ∫ 16𝑠𝑖𝑛2
𝑥𝑐𝑜𝑠2
𝑥 𝑑𝑥
Jawab :
∫ 16𝑠𝑖𝑛2
𝑥𝑐𝑜𝑠2
𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 4 × 4𝑠𝑖𝑛2
𝑥𝑐𝑜𝑠2
𝑥 𝑑𝑥
= ∫ 4 × 22
𝑠𝑖𝑛2
𝑥𝑐𝑜𝑠2
𝑥 𝑑𝑥
= ∫ 4(2𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑐𝑜𝑠 𝑥)2
𝑑𝑥
= 4 ∫ 𝑠𝑖𝑛2
2𝑥 𝑑𝑥
Misal: 𝑢 = 2𝑥
𝑑𝑢 = 2 𝑑𝑥
𝑑𝑥 =
1
2
𝑑𝑢
𝑆𝑒ℎ𝑖𝑛𝑔𝑔𝑎 𝑑𝑖𝑝𝑒𝑟𝑜𝑙𝑒ℎ ∶
∫ 16𝑠𝑖𝑛2
𝑥𝑐𝑜𝑠2
𝑥 𝑑𝑥 = 4 ∫ 𝑠𝑖𝑛2
𝑢 (
1
2
)𝑑𝑢
= 4 (
1
2
)∫ 𝑠𝑖𝑛2
𝑢 𝑑𝑢
= 2 ∫ (
1−𝑐𝑜𝑠 2𝑢
2
)𝑑𝑢
= ∫(1 − 𝑐𝑜𝑠 2𝑢)𝑑𝑢
= ∫ 𝑑𝑢 − ∫ 𝑐𝑜𝑠 2𝑢 𝑑𝑢
= 𝑢 −
1
2
𝑠𝑖𝑛 2𝑢 + 𝑐
= 2𝑥 −
1
2
𝑠𝑖𝑛 4𝑥 + 𝑐
20. ∫ 8 𝑠𝑖𝑛4
𝑦 𝑐𝑜𝑠2
𝑦 𝑑𝑦
Jawab :
8 ∫𝑠𝑖𝑛4
𝑦 𝑐𝑜𝑠2
𝑦 𝑑𝑦 = 8∫(𝑠𝑖𝑛2
𝑦)2
𝑐𝑜𝑠2
𝑦 𝑑𝑦
= 8∫ (
1−𝑐𝑜𝑠 2𝑦
2
)
2
(
1−𝑐𝑜𝑠 2𝑦
2
) 𝑑𝑦
= 8∫
1
4
(1 − 2𝑐𝑜𝑠 2𝑦 + 𝑐𝑜𝑠2
2𝑦)
1
2
(1 + 𝑐𝑜𝑠 2𝑦)
= ∫(1 + 𝑐𝑜𝑠 2𝑦 − 2𝑐𝑜𝑠3𝑦 − 2𝑐𝑜𝑠2
2𝑦 +
𝑐𝑜𝑠2
2𝑦 + 𝑐𝑜𝑠3
2𝑦) 𝑑𝑦
= ∫(1 − 𝑐𝑜𝑠 2𝑦 − 𝑐𝑜𝑠2
2𝑦 + 𝑐𝑜𝑠3
2𝑦) 𝑑𝑦
= ∫(1 − 𝑐𝑜𝑠 2𝑦 − (
1
2
+
1
2
𝑐𝑜𝑠 4𝑦) +
(𝑐𝑜𝑠2
2𝑦)𝑐𝑜𝑠 2𝑦) 𝑑𝑦
= ∫( 1 − 𝑐𝑜𝑠 2𝑦 −
1
2
−
1
2
𝑐𝑜𝑠 4𝑦 + (1 −
𝑠𝑖𝑛2
2𝑦) 𝑐𝑜𝑠 2𝑦 𝑑𝑦
= ∫(
1
2
− 𝑐𝑜𝑠 2𝑦 −
1
2
𝑐𝑜𝑠 4𝑦 + 𝑐𝑜𝑠 2𝑦 −
𝑠𝑖𝑛2
2𝑦 𝑐𝑜𝑠 2𝑦) 𝑑𝑦
= ∫(
1
2
−
1
2
𝑐𝑜𝑠 4𝑦)𝑑𝑦 − ∫(𝑠𝑖𝑛2
2𝑦) 𝑑(𝑠𝑖𝑛 𝑦)
=
1
2
𝑦 −
1
8
𝑠𝑖𝑛 4𝑦 −
1
6
𝑠𝑖𝑛3
2𝑦 + 𝐶
21. ∫ 8 𝑐𝑜𝑠3
2𝜃 𝑠𝑖𝑛 2𝜃 𝑑𝜃
Penyelesaian
Misal u = 𝑐𝑜𝑠 2𝜃
du = − 𝑠𝑖𝑛 2𝜃 𝑑(2𝜃)
d (2𝜃) = −
𝑑𝑢
𝑠𝑖𝑛 2𝜃
Sehingga
∫ 8 𝑐𝑜𝑠3
2𝜃 𝑠𝑖𝑛 2𝜃 𝑑𝜃 =
1
2
∫ 8 𝑐𝑜𝑠3
2𝜃 𝑠𝑖𝑛 2𝜃 𝑑 (2𝜃)
=
1
2
∫ 8 𝑢3
𝑠𝑖𝑛 2𝜃 . −
𝑑𝑢
𝑠𝑖𝑛 2𝜃
= −
1
2
(
8
4
𝑢4
) + 𝐶
= − 𝑐𝑜𝑠4
2𝜃 + 𝐶
22. ∫ 𝑠𝑖𝑛2
2𝜃 𝑐𝑜𝑠3
2𝜃 𝑑𝜃
𝜋
2
0
=
1
2
∫ 𝑠𝑖𝑛2
2𝜃 𝑐𝑜𝑠3
2𝜃 𝑑(2𝜃)
𝜋
2
0
=
1
2
∫ 𝑠𝑖𝑛2
2𝜃 𝑐𝑜𝑠2
2𝜃𝑐𝑜𝑠 2𝜃 𝑑(2𝜃)
𝜋
2
0
=
1
2
∫ [𝑠𝑖𝑛2
2𝜃 (1− 𝑠𝑖𝑛2
2𝜃)] 𝑑(𝑠𝑖𝑛 2𝜃)
𝜋
2
0
=
1
2
∫ (𝑠𝑖𝑛2
2𝜃 − 𝑠𝑖𝑛4
2𝜃) 𝑑(𝑠𝑖𝑛 2𝜃)
𝜋
2
0
=
1
2
(
1
3
𝑠𝑖𝑛3
2𝜃 −
1
5
𝑠𝑖𝑛5
2𝜃)]
0
𝜋
2
⁄
=
1
6
𝑠𝑖𝑛3
2𝜃 −
1
10
𝑠𝑖𝑛5 ]0
𝜋
2
⁄
]
=[
1
6
𝑠𝑖𝑛3
2(
𝜋
2
) −
1
10
𝑠𝑖𝑛5
2(
𝜋
2
)] − [
1
6
𝑠𝑖𝑛3
2(0)−
1
10
𝑠𝑖𝑛5
2(0)]
= 0
23. ∫ √
1−𝑐𝑜𝑠 𝑥
2
𝑑𝑥
2𝜋
0
= ∫ √𝑠𝑖𝑛2 1
2
𝑥 𝑑𝑥
2𝜋
0
= ∫ 𝑠𝑖𝑛
1
2
𝑥 𝑑𝑥
2𝜋
0
= 2 ∫ 𝑠𝑖𝑛
1
2
𝑥 𝑑 (
1
2
𝑥)
2𝜋
0
= ˗2 𝑐𝑜𝑠
1
2
𝑥 + 𝐶]0
2𝜋
=[−2𝑐𝑜𝑠
1
2
(2𝜋)] − [−2 𝑐𝑜𝑠
1
2
(0)]
= −2𝑐𝑜𝑠
1
2
(2𝜋) + 2 𝑐𝑜𝑠
1
2
(2𝜋)
= 2 + 2
= 4
24. ∫ √1 − 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥
𝜋
0
= ∫ √𝑠𝑖𝑛2𝑥 + 𝑐𝑜𝑠2𝑥 − 𝑐𝑜𝑠2𝑥 + 𝑠𝑖𝑛2 𝑥
𝜋
0
𝑑𝑥
= ∫ √𝑠𝑖𝑛2𝑥 + 𝑠𝑖𝑛2𝑥
𝜋
0
𝑑𝑥
= ∫ √2 .𝑠𝑖𝑛2 𝑥 𝑑𝑥
𝜋
0
= ∫ √2 .𝑠𝑖𝑛 𝑥
𝜋
0
= − √2 𝑐𝑜𝑠 𝑥]0
𝜋
= [− √2𝑐𝑜𝑠(𝜋)] − [−√2𝑐𝑜𝑠(0)]
= − √2𝑐𝑜𝑠(𝜋) + √2𝑐𝑜𝑠(0)
= − √2 .−1 + √2 .1
=√2 + √2
= 2√2
25. ∫ √1 − 𝑠𝑖𝑛2𝑡 𝑑𝑡
𝜋
0
= ∫ √𝑠𝑖𝑛2𝑡 + 𝑐𝑜𝑠2𝑡 − 𝑠𝑖𝑛2𝑡 𝑑𝑡
𝜋
0
= ∫ √𝑐𝑜𝑠2𝑡 𝑑𝑡
𝜋
0
= ∫ 𝑐𝑜𝑠 𝑡 𝑑𝑡
𝜋
0
= 𝑠𝑖𝑛 𝑡 + 𝐶]0
𝜋
= 𝑠𝑖𝑛 𝜋 − 𝑠𝑖𝑛 0
= 0 ˗ 0
= 0
26. ∫ √1 − 𝑐𝑜𝑠2𝜃 𝑑𝜃
𝜋
0
= ∫ √𝑠𝑖𝑛2𝜃 + 𝑐𝑜𝑠2𝜃 − 𝑐𝑜𝑠2𝜃 𝑑𝜃
𝜋
0
= ∫ √𝑠𝑖𝑛2𝜃 𝑑𝜃
𝜋
0
= −𝑐𝑜𝑠 𝜃]2
𝜋
= −𝑐𝑜𝑠 𝜋 + 𝑐𝑜𝑠 0
= −(−1)+ 1
= 2
27. ∫
𝑠𝑖𝑛2
𝑥
√1−𝑐𝑜𝑠 𝑥
𝜋
3
⁄
𝜋
2
⁄
𝑑𝑥 = ∫
𝑠𝑖𝑛2
𝑥
√1−𝑐𝑜𝑠 𝑥
𝜋
3
⁄
𝜋
2
⁄
.
√1+𝑐𝑜𝑠 𝑥
√1+𝑐𝑜𝑠 𝑥
𝑑𝑥
= ∫
𝑠𝑖𝑛2
𝑥 √1+𝑐𝑜𝑠 𝑥
√1−𝑐𝑜𝑠 𝑥
𝜋
3
⁄
𝜋
2
⁄
𝑑𝑥
= ∫
𝑠𝑖𝑛2
𝑥 √1+𝑐𝑜𝑠 𝑥
𝑠𝑖𝑛 𝑥
𝜋
3
⁄
𝜋
2
⁄
𝑑𝑥
= ∫ 𝑠𝑖𝑛 𝑥√1 + 𝑐𝑜𝑠 𝑥
𝜋
3
⁄
𝜋
2
⁄
𝑑𝑥
= ∫ 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑢
1
2
⁄
𝜋
3
⁄
𝜋
2
⁄
. −
𝑑𝑢
𝑠𝑖𝑛 𝑥
= −∫ 𝑢
1
2
⁄
𝑑𝑢
𝜋
3
⁄
𝜋
2
⁄
= −(
2
3
𝑢
3
2
⁄
)]𝜋
3
𝜋
2
= −
2
3
(1 + 𝑐𝑜𝑠 𝑥)
3
2
⁄
]𝜋
3
𝜋
2
= −
2
3
(1 + 𝑐𝑜𝑠 (
𝜋
2
))
3
2
⁄
+
2
3
(1 + 𝑐𝑜𝑠 (
𝜋
3
))
3
2
⁄
= −
2
3
+
2
3
(
3
2
)
3
2
⁄
= √
3
2
−
2
3
28. ∫ √1 + 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥
𝜋
6
⁄
0
= ∫ √1+ 𝑠𝑖𝑛 𝑥 .
√1−𝑠𝑖𝑛 𝑥
√1−𝑠𝑖𝑛 𝑥
𝑑𝑥
𝜋
6
⁄
0
= ∫
√1−𝑠𝑖𝑛2
𝑥
√1−𝑠𝑖𝑛 𝑥
𝑑𝑥
𝜋
6
⁄
0
= ∫
𝑐𝑜𝑠 𝑥
√1−𝑠𝑖𝑛 𝑥
𝑑𝑥
𝜋
6
⁄
0
Misal u = 1 + cos𝑥
du = − sin 𝑥 𝑑𝑥
dx = −
𝑑𝑢
sin𝑥
Misal u = 1 − sin 𝑥
du = − cos𝑥 𝑑𝑥
dx = −
𝑑𝑢
cos𝑥
= ∫ 𝑐𝑜𝑠 𝑥 .𝑢
−
1
2 . −
𝑑𝑢
𝑐𝑜𝑠 𝑥
𝜋
6
⁄
0
= −∫ 𝑢
−
1
2
𝜋
6
⁄
0
𝑑𝑢
= −2 𝑢
1
2
⁄
+ 𝐶]0
𝜋
6
= −2 √1− 𝑠𝑖𝑛 𝑥 + 𝐶]0
𝜋
6
= −2 √1 − 𝑠𝑖𝑛
𝜋
6
+ 2√1 − 𝑠𝑖𝑛 0
= −2√1 −
1
2
+ 2 √1− 0
= −2 √
1
2
+ 2
29. ∫
𝑐𝑜𝑠4
𝑥
√1−𝑠𝑖𝑛 𝑥
𝑑𝑥
𝜋
5𝜋
6
⁄
= ∫
𝑐𝑜𝑠4
𝑥
√1−𝑠𝑖𝑛 𝑥
.
√1+𝑠𝑖𝑛 𝑥
√1+𝑠𝑖𝑛 𝑥
𝜋
5𝜋
6
⁄
= ∫
𝑐𝑜𝑠4
𝑥√1+𝑠𝑖𝑛 𝑥
√1−𝑠𝑖𝑛2 𝑥
𝜋
5𝜋
6
⁄
= ∫
𝑐𝑜𝑠4
𝑥 √1+𝑠𝑖𝑛 𝑥
√𝑐𝑜𝑠2 𝑥
𝜋
5𝜋
6
⁄
= ∫
𝑐𝑜𝑠4
𝑥 √1+𝑠𝑖𝑛 𝑥
𝑐𝑜𝑠 𝑥
𝜋
5𝜋
6
⁄
= ∫
𝑐𝑜𝑠4
𝑥 √1+𝑠𝑖𝑛 𝑥
− 𝑐𝑜𝑠 𝑥
𝜋
5𝜋
6
⁄
= ∫ −𝑐𝑜𝑠3
𝑥√1 + 𝑠𝑖𝑛 𝑥
𝜋
5𝜋
6
⁄
=∫ −𝑐𝑜𝑠 𝑥 (1− 𝑠𝑖𝑛2
𝑥)√1 + 𝑠𝑖𝑛 𝑥
𝜋
5𝜋
6
⁄
= −∫ (1 − 𝑠𝑖𝑛2
𝑥)√1+ 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥
𝜋
5𝜋
6
⁄
= −∫ [1 − (𝑢 − 1)2]√𝑢
1
3
2
⁄
𝑑𝑢
= −∫ [1 − (𝑢2
− 2𝑢 + 1)]√𝑢
1
3
2
⁄
𝑑𝑢
=−∫ (−𝑢
5
2
⁄
+ 2𝑢
3
2
⁄
)
1
3
2
⁄
𝑑𝑢
=∫ (𝑢
5
2
⁄
+ 2𝑢
3
2
⁄
)
1
3
2
⁄
du
Misal u = 1 + sin 𝑥
du = cos𝑥 𝑑𝑥
x→
5𝜋
6
→ 𝑢 =
3
2
x→ 𝜋 → 𝑢 = 1
=
2
7
𝑢
7
2
⁄
−
4
5
𝑢
5
2
⁄
]
3
2
⁄
1
=(
2
7
−
4
5
) − [
2
7
(
3
2
)
7
2
⁄
−
4
5
(
3
2
)
5
2
⁄
]
= −
18
35
− [
2
7
.
3
7
2
⁄
2
7
2
⁄ −
23
5
.
3
5
2
⁄
2
5
2
⁄
]
= −
18
35
−
3
5
2
⁄
2
1
2
⁄ [
3
7 . 4
−
1
5
]
= −
18
35
−
9√6
2
[−
13
140
]
=
117√6
280
−
18
35
30. ∫ √1 − 𝑠𝑖𝑛 2𝑥 𝑑𝑥
3𝜋
4
⁄
𝜋
2
⁄
= ∫ √1 − 𝑠𝑖𝑛 2𝑥 .
√1+𝑠𝑖𝑛 2𝑥
√1+𝑠𝑖𝑛 2𝑥
𝑑𝑥
3𝜋
4
⁄
𝜋
2
⁄
= ∫
√1−𝑠𝑖𝑛2
2𝑥
√1+𝑠𝑖𝑛 2𝑥
𝑑𝑥
3𝜋
4
⁄
𝜋
2
⁄
= ∫
√𝑐𝑜𝑠2
𝑥
√1+𝑠𝑖𝑛 2𝑥
𝑑𝑥
3𝜋
4
⁄
𝜋
2
⁄
= −√1+ 𝑠𝑖𝑛 2𝑥]𝜋
2
3𝜋
4
= −√1 + 𝑠𝑖𝑛 2(
3𝜋
4
) + √1 + 𝑠𝑖𝑛 2(
𝜋
2
)
= −√1 − 1 + 1
= 1
31.∫𝑥√1 − 𝑐𝑜𝑠2𝑥 𝑑𝑥
∫𝑥√𝑠𝑖𝑛2𝑥+ 𝑐𝑜𝑠2𝑥 − (𝑐𝑜𝑠2𝑥 − 𝑠𝑖𝑛2𝑥) 𝑑𝑥
∫𝑥 √2𝑠𝑖𝑛2𝑥 𝑑𝑥
∫𝑥. √2 𝑠𝑖𝑛𝑥 𝑑𝑥
√2 (𝑠𝑖𝑛 𝑥 − 𝑥 𝑐𝑜𝑠𝑥) + 𝑐
32. ∫√(1 − 𝑐𝑜𝑠2𝑡)
3
2𝑑𝑡
∫(𝑠𝑖𝑛2𝑡)
3
2 𝑑𝑡
∫𝑠𝑖𝑛3 𝑡 𝑑𝑡
∫(1 − 𝑐𝑜𝑠2 𝑡) 𝑑(−𝑐𝑜𝑠 𝑡)
− 𝑐𝑜𝑠𝑡 +
1
3
𝑐𝑜𝑠3 𝑡+ 𝑐
33. ∫𝑠𝑒𝑐2𝑥𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥
∫𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑(𝑡𝑎𝑛 𝑥)
1
2
𝑡𝑎𝑛2𝑥 + 𝑐
34. ∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑑𝑥
∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑥 (𝑠𝑒𝑐2
𝑥 − 1)𝑑𝑥
= ∫ 𝑠𝑒𝑐3
𝑥 − 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑑𝑥
= ∫ 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑠𝑒𝑐 𝑥 − 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑑𝑥
= ∫(1 + 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 )𝑠𝑒𝑐 𝑥 − 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑑𝑥
= ∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑥 + 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑠𝑒𝑐𝑥 − 𝑠𝑒𝑐 𝑥 dx
= ∫ 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑠𝑒𝑐𝑥
= 𝑠𝑒𝑐 𝑥 + 𝐶
35. ∫ 𝑠𝑒𝑐3
𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥
∫ 𝑠𝑒𝑐3
𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥
= ∫ 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑑 (𝑠𝑒𝑐 𝑥)
=
1
3
𝑠𝑒𝑐3
𝑥 + 𝐶
36. ∫ 𝑠𝑒𝑐3
𝑥 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑑𝑥
∫ 𝑠𝑒𝑐3
𝑥 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥
= ∫ 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 (𝑠𝑒𝑐2
𝑥 − 1) 𝑑(𝑠𝑒𝑐 𝑥)
= ∫ 𝑠𝑒𝑐4
𝑥 − 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑑(𝑠𝑒𝑐 𝑥)
=
𝑠𝑒𝑐5
𝑥
5
−
𝑠𝑒𝑐3
𝑥
3
+ 𝐶
37. ∫ 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑑𝑥
∫ 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑑(𝑡𝑎𝑛𝑥)
=
𝑡𝑎𝑛3
𝑥
3
+ 𝐶
38. ∫ 𝑠𝑒𝑐4
𝑥 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑑𝑥
= ∫ 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑑𝑥
=∫(1 + 𝑡𝑎𝑛2
𝑥) 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑑 (𝑡𝑎𝑛 𝑥)
=∫ 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 + 𝑡𝑎𝑛4
𝑥 𝑑(𝑡𝑎𝑛 𝑥)
=
1
3
𝑡𝑎𝑛3
𝑥 +
1
5
𝑡𝑎𝑛5
+ 𝐶
39. ∫ 2 𝑠𝑒𝑐3
𝑥 𝑑𝑥
Menggunakan rumus :
∫ 𝑠𝑒𝑐𝑛
𝑎𝑥 𝑑𝑥 =
𝑠𝑒𝑐𝑛 −2
𝑎𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑎𝑥
𝑎(𝑛−1)
+
𝑛−2
𝑛−1
∫ 𝑠𝑒𝑐𝑛−2
𝑎𝑥 𝑑𝑥
= 2 ∫ 𝑠𝑒𝑐3
𝑥 𝑑𝑥
= 2
𝑠𝑒𝑐3−2
𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥
(3−1)
+
3−2
3−1
∫ 𝑠𝑒𝑐3−2
𝑥 𝑑𝑥
= 2
𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥
2
+
1
2
∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑑𝑥
=𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 +
1
2
∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑑𝑥
= 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 +
1
2
𝑙𝑛|𝑠𝑒𝑐 𝑥 + 𝑡𝑎𝑛 𝑥| + 𝑐
40. ∫ 𝑒𝑥
𝑠𝑒𝑐3
𝑒𝑥
𝑑𝑥
= 𝑒𝑥
∫ 𝑠𝑒𝑐3
𝑒𝑥
𝑑𝑥
= 𝑒𝑥 𝑠𝑒𝑐3−2
𝑒𝑥
𝑡𝑎𝑛 𝑒𝑥
𝑒𝑥(3−1)
+
3−2
3−1
∫ 𝑠𝑒𝑐3−2
𝑒𝑥
𝑑𝑥
=
𝑠𝑒𝑐 𝑒𝑥
𝑡𝑎𝑛 𝑒𝑥
2
+
1
2
∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑒𝑥
𝑑𝑥
=
1
2
𝑠𝑒𝑐 𝑒𝑥
+
1
2
∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑒𝑥
𝑑𝑥
=
1
4
𝑠𝑒𝑐 𝑒𝑥
+ 𝑙𝑛|𝑠𝑒𝑐 𝑒𝑥
+ 𝑡𝑎𝑛 𝑒𝑥| + 𝐶
41. ∫ 𝑠𝑒𝑐4
𝜃𝑑𝜃
= ∫(1 + 𝑡𝑎𝑛2
𝜃)𝑠𝑒𝑐2
𝜃𝑑𝜃
= ∫ 𝑠𝑒𝑐2
𝜃𝑑𝜃 + ∫ 𝑡𝑎𝑛2
𝜃𝑠𝑒𝑐2
𝜃𝑑𝜃 =
= 𝑡𝑎𝑛𝜃 +
1
3
𝑡𝑎𝑛3
𝜃 + 𝐶
= 𝑡𝑎𝑛𝜃 +
1
3
𝑡𝑎𝑛𝜃(𝑠𝑒𝑐2
𝜃 − 1) + 𝐶 =
=
1
3
𝑡𝑎𝑛𝜃𝑠𝑒𝑐2
𝜃 +
2
3
𝑡𝑎𝑛𝜃 + 𝐶
. (𝑢 = 𝑡𝑎𝑛𝑥) …(𝑡𝑎𝑛𝑥)′
= 𝑠𝑒𝑐2
𝑥
. ∫ 𝑢𝑛
𝑑𝑢 =
𝑢𝑛+1
𝑛+1
+ 𝑐
.
1
3
𝑡𝑎𝑛𝜃𝑠𝑒𝑐2
𝜃 +
2
3
𝑡𝑎𝑛𝜃 + 𝐶
42. ∫ 3𝑠𝑒𝑐4
3𝑥 𝑑𝑥 =
Jawab :
∫ 3𝑠𝑒𝑐4
3𝑥 𝑑𝑥 = 3 ∫(𝑠𝑒𝑐2
3𝑥)(𝑠𝑒𝑐2
3𝑥)𝑑𝑥
= 3∫(𝑡𝑎𝑛2
3𝑥 + 1)(𝑠𝑒𝑐2
3𝑥)𝑑𝑥
= 3∫(𝑡𝑎𝑛2
3𝑥 + 1)𝑑
1
3
𝑡𝑎𝑛 3𝑥
= 3 ∙
1
3
[∫ 𝑡𝑎𝑛2
3𝑥𝑑 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + ∫ 1 𝑑 𝑡𝑎𝑛 3𝑥]
= 1 ∙ [
1
3
𝑡𝑎𝑛3
3𝑥 + 𝑡𝑎𝑛 3𝑥] + 𝐶
=
1
3
𝑡𝑎𝑛3
3𝑥 + 𝑡𝑎𝑛 3𝑥 + 𝐶
43. ∫ 𝑐𝑠𝑐4
𝜃 𝑑𝜃
𝜋/2
𝜋/4
=
Jawab :
∫ 𝑐𝑠𝑐4
𝜃 𝑑𝜃
𝜋/2
𝜋/4
= ∫(1 + 𝑐𝑜𝑡2
𝜃)𝑐𝑠𝑐2
𝜃 𝑑𝜃
= ∫((1 + 𝑐𝑜𝑡2
𝜃)𝑑 (−cot𝜃)
= ∫ 1 𝑑(−cot 𝜃) − ∫ 𝑐𝑜𝑡2
𝜃 𝑑 (cot𝜃)
= − cot𝜃 −
1
3
𝑐𝑜𝑡3
𝜃 + 𝐶
44. ∫ 𝑠𝑒𝑐6
𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑒𝑐4
𝑥 ∙ 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑑𝑥
= ∫(𝑡𝑎𝑛2
𝑥 + 1)2
𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑑𝑥
= ∫(𝑡𝑎𝑛4
𝑥 + 2𝑡𝑎𝑛2
𝑥 + 1)𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑑𝑥
= ∫ 𝑡𝑎𝑛4
𝑥 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑑𝑥 + 2 ∫ 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑑𝑥 + ∫ 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑑𝑥
=
1
5
𝑡𝑎𝑛5
𝑥 +
2
3
𝑡𝑎𝑛3
𝑥 + 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + 𝐶
45. ∫ 4 𝑡𝑎𝑛3
𝑥 𝑑𝑥 =
Jawab :
∫ 4𝑡𝑎𝑛3
𝑥 𝑑𝑥 = 4 ∫ 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥
= 4∫(𝑠𝑒𝑐2
𝑥 − 1)𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥
= 4∫(𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 − 𝑡𝑎𝑛 𝑥) 𝑑𝑥
= 4∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑 (𝑡𝑎𝑛 𝑥) − ∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥
= 4 (
1
2
𝑡𝑎𝑛2
𝑥 − 𝑙𝑛|𝑠𝑒𝑐 𝑥| + 𝐶
= 2 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 − 4𝑙𝑛|𝑠𝑒𝑐 𝑥| + 𝐶
46. ∫ 6 𝑡𝑎𝑛4
𝑥 𝑑𝑥
𝜋
4
−
𝜋
4
=
Jawab :
∫ 6 𝑡𝑎𝑛4
𝑥 𝑑𝑥
𝜋
4
−
𝜋
4
= 6∫(𝑡𝑎𝑛2
𝑥)(𝑡𝑎𝑛2
𝑥) 𝑑𝑥
= 6 ∫(𝑠𝑒𝑐2
− 1)𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑑𝑥
= 6 ∫(𝑡𝑎𝑛2
𝑥𝑠𝑒𝑐2
𝑥 − 𝑡𝑎𝑛2
𝑥)𝑑𝑥
= 6 ∫ 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑑(𝑡𝑎𝑛𝑥) − ∫(𝑠𝑒𝑐2𝑥
− 1)𝑑𝑥
= 6 ∫ 𝑡𝑎𝑛2
𝑥 𝑑(𝑡𝑎𝑛𝑥) − ∫ 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑑𝑥 + ∫ 1 𝑑𝑥
= 6 (
1
3
𝑡𝑎𝑛3
𝑥 − 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + 𝑥) + 𝐶
= 2𝑡𝑎𝑛3
𝑥 − 6 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + 6𝑥 + 𝐶
47. ∫ 𝑡𝑎𝑛5
𝑥 𝑑𝑥 =
Jawab :
∫ 𝑡𝑎𝑛5
𝑥 𝑑𝑥 = ∫(𝑡𝑎𝑛2
𝑥)2
𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥
= ∫(𝑠𝑒𝑐2
𝑥 − 1)2
𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥
= ∫(𝑠𝑒𝑐4
𝑥 − 2𝑠𝑒𝑐2
𝑥 + 1)𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥
= ∫(𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑠𝑒𝑐4
𝑥 − 2𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 + 𝑡𝑎𝑛 𝑥) 𝑑𝑥
= ∫(𝑡𝑎𝑛 𝑥 (1+ 𝑡𝑎𝑛2
𝑥)𝑠𝑒𝑐2
𝑥 − 2 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 + 𝑡𝑎𝑛 𝑥) 𝑑𝑥
= ∫(𝑡𝑎𝑛 𝑥 + 𝑡𝑎𝑛3
𝑥) 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑑𝑥 − 2 ∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑠𝑒𝑐2
𝑥 𝑑𝑥 +
∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥
= ∫(𝑡𝑎𝑛 𝑥 + 𝑡𝑎𝑛3
𝑥) 𝑑 𝑡𝑎𝑛 𝑥 − 2 ∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + ∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥
= ∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + ∫ 𝑡𝑎𝑛3
𝑥 𝑑 𝑡𝑎𝑛 𝑥 − 2 ∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑 𝑡𝑎𝑛 𝑥 +
∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥
=
1
2
𝑡𝑎𝑛2
𝑥 +
1
4
𝑡𝑎𝑛4
𝑥 −
2
2
𝑡𝑎𝑛2
𝑥 + 𝑙𝑛|𝑠𝑒𝑐 𝑥| + 𝐶
=
1
4
𝑡𝑎𝑛4
𝑥 −
1
2
𝑡𝑎𝑛2
𝑥 + 𝑙𝑛|𝑠𝑒𝑐 𝑥| + 𝐶
48. ∫ 𝑐𝑜𝑡6
2𝑥 𝑑𝑥
= ∫(𝑐𝑠𝑐2
2𝑥 − 1)3
𝑑𝑥
= ∫(𝑐𝑠𝑐6
2𝑥 − 3 𝑐𝑠𝑐4
2𝑥 + 3 𝑐𝑠𝑐2
2𝑥 + 1) 𝑑𝑥
= ∫[(𝑐𝑠𝑐4
2𝑥 − 3 𝑐𝑠𝑐2
2𝑥 + 3)(𝑐𝑠𝑐2
2𝑥) + 1] 𝑑𝑥
= ∫[((1 + 𝑐𝑜𝑡2
2𝑥)2
− 3(1 + 𝑐𝑜𝑡2
2𝑥) + 3)(𝑐𝑠𝑐2
2𝑥) + 1] 𝑑𝑥
= ∫[(1 + 2𝑐𝑜𝑡2
2𝑥 + 𝑐𝑜𝑡4
2𝑥 − 3 − 3𝑐𝑜𝑡2
2𝑥 + 3)(𝑐𝑠𝑐2
2𝑥) + 1] 𝑑𝑥
= ∫ [(1 + 𝑐𝑜𝑡4
2𝑥 − 𝑐𝑜𝑡2
2𝑥) 𝑑 (−
1
2
𝑐𝑜𝑡 2𝑥)] + ∫1 𝑑𝑥
= [ −
1
2
(∫ 1 𝑑𝑐𝑜𝑡 2𝑥 + ∫𝑐𝑜𝑡4
2𝑥 𝑑 𝑐𝑜𝑡 2𝑥 − ∫𝑐𝑜𝑡2
2𝑥 𝑑 𝑐𝑜𝑡 2𝑥)]
+ ∫1 𝑑𝑥
= −
1
2
(𝑐𝑜𝑡 2𝑥 +
1
5
𝑐𝑜𝑡5
2𝑥 −
1
3
𝑐𝑜𝑡3
2𝑥) + 𝑥 + 𝑐
= −
1
2
𝑐𝑜𝑡 2𝑥 −
1
10
𝑐𝑜𝑡5
2𝑥 +
1
6
𝑐𝑜𝑡3
2𝑥 + 𝑥 + 𝑐
= −
1
10
𝑐𝑜𝑡5
2𝑥 +
1
6
𝑐𝑜𝑡3
2𝑥 −
1
2
𝑐𝑜𝑡 2𝑥 + 𝑥 + 𝑐
49. ∫ 𝑐𝑜𝑡3
𝑥𝑑𝑥
=∫(𝑐𝑜𝑡2
𝑥)(𝑐𝑜𝑡𝑥)𝑑𝑥
= ∫(𝑐𝑠𝑐2
𝑥 − 1)(𝑐𝑜𝑡𝑥)𝑑𝑥
= ∫(𝑐𝑜𝑡𝑥𝑐𝑠𝑐2
𝑥 − 𝑐𝑜𝑡𝑥)𝑑𝑥
= ∫ 𝑐𝑜𝑡𝑥𝑐𝑠𝑐2
𝑥 𝑑𝑥 − 𝑐𝑜𝑡 𝑥 𝑑𝑥
Misalkan u = cot x
du = −𝑐𝑠𝑐2
𝑥 𝑑𝑥
= ∫ −𝑢 𝑑𝑢 − ∫ 𝑐𝑜𝑡 𝑥
= −
1
2
𝑢2
− 𝑙𝑛|𝑠𝑖𝑛𝑥|+C
50. ∫ 8 𝑐𝑜𝑡4
𝑥 𝑑𝑥
=8∫ 𝑐𝑜𝑡4
𝑥 𝑑𝑥
=8 ∫ 𝑐𝑜𝑡2
𝑥𝑐𝑜𝑡2
𝑥 𝑑𝑥
=8∫ 𝑐𝑜𝑡2
𝑥 (𝑐𝑠𝑐2
𝑥 − 1)𝑑𝑥
=8 ∫ 𝑐𝑜𝑡2
𝑥𝑐𝑠𝑐2
𝑥 − 𝑐𝑜𝑡2
𝑥 𝑑𝑥
=8 ∫ 𝑐𝑜𝑡2
𝑥𝑐𝑠𝑐2
𝑥 𝑑𝑥 − ∫ 𝑐𝑜𝑡2
𝑥 𝑑𝑥
Misalkan = u = cot x
du = −𝑐𝑠𝑐2
𝑥 𝑑𝑥
=-8∫ 𝑢2
𝑑𝑢 − ∫ 𝑐𝑜𝑡2
𝑥 𝑑𝑥
=-8∫ 𝑢2
𝑑𝑢 − ∫ 𝑐𝑠𝑐2
𝑥 − 1 𝑑𝑥
=-8 ∫ 𝑢2
𝑑𝑢 − ∫ 𝑐𝑠𝑐2
𝑑𝑥 − ∫ 1 𝑑𝑥
= −
8
3
𝑐𝑜𝑡3
𝑥 + 8 𝑐𝑜𝑡 𝑥 + 8 𝑥 + 𝐶

More Related Content

What's hot

Paul Bleau Calc III Project 2 - Basel Problem
Paul Bleau Calc III Project 2 - Basel ProblemPaul Bleau Calc III Project 2 - Basel Problem
Paul Bleau Calc III Project 2 - Basel ProblemPaul Bleau
 
Ch 1 Final 10Math.pdf
Ch 1 Final 10Math.pdfCh 1 Final 10Math.pdf
Ch 1 Final 10Math.pdfHabibDawar3
 
Tutorial 8 mth 3201
Tutorial 8 mth 3201Tutorial 8 mth 3201
Tutorial 8 mth 3201Drradz Maths
 
Functions of severable variables
Functions of severable variablesFunctions of severable variables
Functions of severable variablesSanthanam Krishnan
 
On Bernstein Polynomials
On Bernstein PolynomialsOn Bernstein Polynomials
On Bernstein PolynomialsIOSR Journals
 
BSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-2_DISCRETE MATHEMATICS
BSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-2_DISCRETE MATHEMATICSBSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-2_DISCRETE MATHEMATICS
BSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-2_DISCRETE MATHEMATICSRai University
 
Tutorial 9 mth 3201
Tutorial 9 mth 3201Tutorial 9 mth 3201
Tutorial 9 mth 3201Drradz Maths
 
Arithmetic Progressions and the Construction of Doubly Even Magic Squares
Arithmetic Progressions and the Construction of Doubly Even Magic SquaresArithmetic Progressions and the Construction of Doubly Even Magic Squares
Arithmetic Progressions and the Construction of Doubly Even Magic SquaresLossian Barbosa Bacelar Miranda
 
Calculus revision card
Calculus  revision cardCalculus  revision card
Calculus revision cardPuna Ripiye
 
Calculus revision card
Calculus  revision cardCalculus  revision card
Calculus revision cardPuna Ripiye
 
Btech_II_ engineering mathematics_unit5
Btech_II_ engineering mathematics_unit5Btech_II_ engineering mathematics_unit5
Btech_II_ engineering mathematics_unit5Rai University
 
Google classroom tutor
Google classroom tutorGoogle classroom tutor
Google classroom tutorMona youssef
 
Plane in 3 dimensional geometry
Plane in 3 dimensional geometryPlane in 3 dimensional geometry
Plane in 3 dimensional geometryAMINULISLAM439
 
Ordinary Differential Equations: Variable separation method
Ordinary Differential Equations: Variable separation method  Ordinary Differential Equations: Variable separation method
Ordinary Differential Equations: Variable separation method AMINULISLAM439
 

What's hot (16)

Paul Bleau Calc III Project 2 - Basel Problem
Paul Bleau Calc III Project 2 - Basel ProblemPaul Bleau Calc III Project 2 - Basel Problem
Paul Bleau Calc III Project 2 - Basel Problem
 
Ch 1 Final 10Math.pdf
Ch 1 Final 10Math.pdfCh 1 Final 10Math.pdf
Ch 1 Final 10Math.pdf
 
Tutorial 8
Tutorial 8Tutorial 8
Tutorial 8
 
Tutorial 8 mth 3201
Tutorial 8 mth 3201Tutorial 8 mth 3201
Tutorial 8 mth 3201
 
Functions of severable variables
Functions of severable variablesFunctions of severable variables
Functions of severable variables
 
On Bernstein Polynomials
On Bernstein PolynomialsOn Bernstein Polynomials
On Bernstein Polynomials
 
BSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-2_DISCRETE MATHEMATICS
BSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-2_DISCRETE MATHEMATICSBSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-2_DISCRETE MATHEMATICS
BSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-2_DISCRETE MATHEMATICS
 
Tutorial 9 mth 3201
Tutorial 9 mth 3201Tutorial 9 mth 3201
Tutorial 9 mth 3201
 
Periodic Solutions for Non-Linear Systems of Integral Equations
Periodic Solutions for Non-Linear Systems of Integral EquationsPeriodic Solutions for Non-Linear Systems of Integral Equations
Periodic Solutions for Non-Linear Systems of Integral Equations
 
Arithmetic Progressions and the Construction of Doubly Even Magic Squares
Arithmetic Progressions and the Construction of Doubly Even Magic SquaresArithmetic Progressions and the Construction of Doubly Even Magic Squares
Arithmetic Progressions and the Construction of Doubly Even Magic Squares
 
Calculus revision card
Calculus  revision cardCalculus  revision card
Calculus revision card
 
Calculus revision card
Calculus  revision cardCalculus  revision card
Calculus revision card
 
Btech_II_ engineering mathematics_unit5
Btech_II_ engineering mathematics_unit5Btech_II_ engineering mathematics_unit5
Btech_II_ engineering mathematics_unit5
 
Google classroom tutor
Google classroom tutorGoogle classroom tutor
Google classroom tutor
 
Plane in 3 dimensional geometry
Plane in 3 dimensional geometryPlane in 3 dimensional geometry
Plane in 3 dimensional geometry
 
Ordinary Differential Equations: Variable separation method
Ordinary Differential Equations: Variable separation method  Ordinary Differential Equations: Variable separation method
Ordinary Differential Equations: Variable separation method
 

Similar to Latihan 8.3 Thomas (Kalkulus Integral)

Hsc maths formulae for board exam
Hsc maths formulae for board examHsc maths formulae for board exam
Hsc maths formulae for board examAMIN BUHARI
 
Hsc maths formulae for board exam
Hsc maths formulae for board examHsc maths formulae for board exam
Hsc maths formulae for board examAMIN BUHARI
 
Piii taller transformaciones lineales
Piii taller transformaciones linealesPiii taller transformaciones lineales
Piii taller transformaciones linealesJHANDRYALCIVARGUAJAL
 
taller transformaciones lineales
taller transformaciones linealestaller transformaciones lineales
taller transformaciones linealesemojose107
 
BSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-1_DISCRETE MATHEMATICS
BSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-1_DISCRETE MATHEMATICSBSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-1_DISCRETE MATHEMATICS
BSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-1_DISCRETE MATHEMATICSRai University
 
SUEC 高中 Adv Maths (Locus) (Part 1).pptx
SUEC 高中 Adv Maths (Locus) (Part 1).pptxSUEC 高中 Adv Maths (Locus) (Part 1).pptx
SUEC 高中 Adv Maths (Locus) (Part 1).pptxtungwc
 
Semana 3 reglas basicas de derivacion
Semana 3 reglas basicas de derivacionSemana 3 reglas basicas de derivacion
Semana 3 reglas basicas de derivacionandres cuellar
 
Raices de un polinomio 11
Raices de un polinomio 11Raices de un polinomio 11
Raices de un polinomio 11NestOr Pancca
 
nth Derivatives.pptx
nth Derivatives.pptxnth Derivatives.pptx
nth Derivatives.pptxSoyaMathew1
 
B.tech ii unit-5 material vector integration
B.tech ii unit-5 material vector integrationB.tech ii unit-5 material vector integration
B.tech ii unit-5 material vector integrationRai University
 
Laurents & Taylors series of complex numbers.pptx
Laurents & Taylors series of complex numbers.pptxLaurents & Taylors series of complex numbers.pptx
Laurents & Taylors series of complex numbers.pptxjyotidighole2
 
INVERSE DIFFERENTIAL OPERATOR
INVERSE DIFFERENTIAL OPERATORINVERSE DIFFERENTIAL OPERATOR
INVERSE DIFFERENTIAL OPERATORsumanmathews
 

Similar to Latihan 8.3 Thomas (Kalkulus Integral) (20)

Integral calculus
Integral calculusIntegral calculus
Integral calculus
 
Derivación 1.
Derivación 1.Derivación 1.
Derivación 1.
 
Calculo
CalculoCalculo
Calculo
 
Taller 1 parcial 3
Taller 1 parcial 3Taller 1 parcial 3
Taller 1 parcial 3
 
07.5.scd_ejemplos
07.5.scd_ejemplos07.5.scd_ejemplos
07.5.scd_ejemplos
 
Hsc maths formulae for board exam
Hsc maths formulae for board examHsc maths formulae for board exam
Hsc maths formulae for board exam
 
Hsc maths formulae for board exam
Hsc maths formulae for board examHsc maths formulae for board exam
Hsc maths formulae for board exam
 
P1 tarea3 cevallos_alejandro
P1 tarea3 cevallos_alejandroP1 tarea3 cevallos_alejandro
P1 tarea3 cevallos_alejandro
 
Trabajo matemáticas 7
Trabajo matemáticas 7Trabajo matemáticas 7
Trabajo matemáticas 7
 
Piii taller transformaciones lineales
Piii taller transformaciones linealesPiii taller transformaciones lineales
Piii taller transformaciones lineales
 
taller transformaciones lineales
taller transformaciones linealestaller transformaciones lineales
taller transformaciones lineales
 
BSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-1_DISCRETE MATHEMATICS
BSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-1_DISCRETE MATHEMATICSBSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-1_DISCRETE MATHEMATICS
BSC_COMPUTER _SCIENCE_UNIT-1_DISCRETE MATHEMATICS
 
SUEC 高中 Adv Maths (Locus) (Part 1).pptx
SUEC 高中 Adv Maths (Locus) (Part 1).pptxSUEC 高中 Adv Maths (Locus) (Part 1).pptx
SUEC 高中 Adv Maths (Locus) (Part 1).pptx
 
Semana 3 reglas basicas de derivacion
Semana 3 reglas basicas de derivacionSemana 3 reglas basicas de derivacion
Semana 3 reglas basicas de derivacion
 
Raices de un polinomio 11
Raices de un polinomio 11Raices de un polinomio 11
Raices de un polinomio 11
 
nth Derivatives.pptx
nth Derivatives.pptxnth Derivatives.pptx
nth Derivatives.pptx
 
B.tech ii unit-5 material vector integration
B.tech ii unit-5 material vector integrationB.tech ii unit-5 material vector integration
B.tech ii unit-5 material vector integration
 
Laurents & Taylors series of complex numbers.pptx
Laurents & Taylors series of complex numbers.pptxLaurents & Taylors series of complex numbers.pptx
Laurents & Taylors series of complex numbers.pptx
 
INVERSE DIFFERENTIAL OPERATOR
INVERSE DIFFERENTIAL OPERATORINVERSE DIFFERENTIAL OPERATOR
INVERSE DIFFERENTIAL OPERATOR
 
Formulas
FormulasFormulas
Formulas
 

More from Nurkhalifah Anwar

Tugas 5.6 kalkulus aplikasi integral tentu (luas bidang datar)
Tugas 5.6 kalkulus aplikasi integral tentu (luas bidang datar)Tugas 5.6 kalkulus aplikasi integral tentu (luas bidang datar)
Tugas 5.6 kalkulus aplikasi integral tentu (luas bidang datar)Nurkhalifah Anwar
 
Luas daerah bidang datar (kalkulus integral)
Luas daerah bidang datar (kalkulus integral) Luas daerah bidang datar (kalkulus integral)
Luas daerah bidang datar (kalkulus integral) Nurkhalifah Anwar
 
Laporan Praktikum Kimia (Uji pH)
Laporan Praktikum Kimia (Uji pH)Laporan Praktikum Kimia (Uji pH)
Laporan Praktikum Kimia (Uji pH)Nurkhalifah Anwar
 
Laporan Pengamatan Kacang Hijau
Laporan Pengamatan Kacang HijauLaporan Pengamatan Kacang Hijau
Laporan Pengamatan Kacang HijauNurkhalifah Anwar
 
Kimia hidrokarbon 2 - asam karboksilat (asam alkanoat)
Kimia hidrokarbon 2 -  asam karboksilat (asam alkanoat)Kimia hidrokarbon 2 -  asam karboksilat (asam alkanoat)
Kimia hidrokarbon 2 - asam karboksilat (asam alkanoat)Nurkhalifah Anwar
 

More from Nurkhalifah Anwar (11)

Makalah ukuran penyebaran
Makalah ukuran penyebaranMakalah ukuran penyebaran
Makalah ukuran penyebaran
 
Teori bilangan (14 - 19)
Teori bilangan (14 - 19)Teori bilangan (14 - 19)
Teori bilangan (14 - 19)
 
Tugas 5.6 kalkulus aplikasi integral tentu (luas bidang datar)
Tugas 5.6 kalkulus aplikasi integral tentu (luas bidang datar)Tugas 5.6 kalkulus aplikasi integral tentu (luas bidang datar)
Tugas 5.6 kalkulus aplikasi integral tentu (luas bidang datar)
 
Luas daerah bidang datar (kalkulus integral)
Luas daerah bidang datar (kalkulus integral) Luas daerah bidang datar (kalkulus integral)
Luas daerah bidang datar (kalkulus integral)
 
Tugas Aljabar Linear
Tugas Aljabar LinearTugas Aljabar Linear
Tugas Aljabar Linear
 
Perangkat Lembaga Peradilan
Perangkat Lembaga PeradilanPerangkat Lembaga Peradilan
Perangkat Lembaga Peradilan
 
PPT Materi : Jamur (fungi)
PPT Materi : Jamur (fungi)PPT Materi : Jamur (fungi)
PPT Materi : Jamur (fungi)
 
Konsep Alkali
Konsep AlkaliKonsep Alkali
Konsep Alkali
 
Laporan Praktikum Kimia (Uji pH)
Laporan Praktikum Kimia (Uji pH)Laporan Praktikum Kimia (Uji pH)
Laporan Praktikum Kimia (Uji pH)
 
Laporan Pengamatan Kacang Hijau
Laporan Pengamatan Kacang HijauLaporan Pengamatan Kacang Hijau
Laporan Pengamatan Kacang Hijau
 
Kimia hidrokarbon 2 - asam karboksilat (asam alkanoat)
Kimia hidrokarbon 2 -  asam karboksilat (asam alkanoat)Kimia hidrokarbon 2 -  asam karboksilat (asam alkanoat)
Kimia hidrokarbon 2 - asam karboksilat (asam alkanoat)
 

Recently uploaded

SOCIAL AND HISTORICAL CONTEXT - LFTVD.pptx
SOCIAL AND HISTORICAL CONTEXT - LFTVD.pptxSOCIAL AND HISTORICAL CONTEXT - LFTVD.pptx
SOCIAL AND HISTORICAL CONTEXT - LFTVD.pptxiammrhaywood
 
Russian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in Delhi
Russian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in DelhiRussian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in Delhi
Russian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in Delhikauryashika82
 
Z Score,T Score, Percential Rank and Box Plot Graph
Z Score,T Score, Percential Rank and Box Plot GraphZ Score,T Score, Percential Rank and Box Plot Graph
Z Score,T Score, Percential Rank and Box Plot GraphThiyagu K
 
microwave assisted reaction. General introduction
microwave assisted reaction. General introductionmicrowave assisted reaction. General introduction
microwave assisted reaction. General introductionMaksud Ahmed
 
Holdier Curriculum Vitae (April 2024).pdf
Holdier Curriculum Vitae (April 2024).pdfHoldier Curriculum Vitae (April 2024).pdf
Holdier Curriculum Vitae (April 2024).pdfagholdier
 
Measures of Dispersion and Variability: Range, QD, AD and SD
Measures of Dispersion and Variability: Range, QD, AD and SDMeasures of Dispersion and Variability: Range, QD, AD and SD
Measures of Dispersion and Variability: Range, QD, AD and SDThiyagu K
 
Sports & Fitness Value Added Course FY..
Sports & Fitness Value Added Course FY..Sports & Fitness Value Added Course FY..
Sports & Fitness Value Added Course FY..Disha Kariya
 
Explore beautiful and ugly buildings. Mathematics helps us create beautiful d...
Explore beautiful and ugly buildings. Mathematics helps us create beautiful d...Explore beautiful and ugly buildings. Mathematics helps us create beautiful d...
Explore beautiful and ugly buildings. Mathematics helps us create beautiful d...christianmathematics
 
Kisan Call Centre - To harness potential of ICT in Agriculture by answer farm...
Kisan Call Centre - To harness potential of ICT in Agriculture by answer farm...Kisan Call Centre - To harness potential of ICT in Agriculture by answer farm...
Kisan Call Centre - To harness potential of ICT in Agriculture by answer farm...Krashi Coaching
 
General AI for Medical Educators April 2024
General AI for Medical Educators April 2024General AI for Medical Educators April 2024
General AI for Medical Educators April 2024Janet Corral
 
Activity 01 - Artificial Culture (1).pdf
Activity 01 - Artificial Culture (1).pdfActivity 01 - Artificial Culture (1).pdf
Activity 01 - Artificial Culture (1).pdfciinovamais
 
Advanced Views - Calendar View in Odoo 17
Advanced Views - Calendar View in Odoo 17Advanced Views - Calendar View in Odoo 17
Advanced Views - Calendar View in Odoo 17Celine George
 
IGNOU MSCCFT and PGDCFT Exam Question Pattern: MCFT003 Counselling and Family...
IGNOU MSCCFT and PGDCFT Exam Question Pattern: MCFT003 Counselling and Family...IGNOU MSCCFT and PGDCFT Exam Question Pattern: MCFT003 Counselling and Family...
IGNOU MSCCFT and PGDCFT Exam Question Pattern: MCFT003 Counselling and Family...PsychoTech Services
 
Nutritional Needs Presentation - HLTH 104
Nutritional Needs Presentation - HLTH 104Nutritional Needs Presentation - HLTH 104
Nutritional Needs Presentation - HLTH 104misteraugie
 
1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi 6.pdf
1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi  6.pdf1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi  6.pdf
1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi 6.pdfQucHHunhnh
 
social pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajan
social pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajansocial pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajan
social pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajanpragatimahajan3
 
Student login on Anyboli platform.helpin
Student login on Anyboli platform.helpinStudent login on Anyboli platform.helpin
Student login on Anyboli platform.helpinRaunakKeshri1
 
BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...
BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...
BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...Sapna Thakur
 
Unit-IV- Pharma. Marketing Channels.pptx
Unit-IV- Pharma. Marketing Channels.pptxUnit-IV- Pharma. Marketing Channels.pptx
Unit-IV- Pharma. Marketing Channels.pptxVishalSingh1417
 

Recently uploaded (20)

SOCIAL AND HISTORICAL CONTEXT - LFTVD.pptx
SOCIAL AND HISTORICAL CONTEXT - LFTVD.pptxSOCIAL AND HISTORICAL CONTEXT - LFTVD.pptx
SOCIAL AND HISTORICAL CONTEXT - LFTVD.pptx
 
Russian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in Delhi
Russian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in DelhiRussian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in Delhi
Russian Escort Service in Delhi 11k Hotel Foreigner Russian Call Girls in Delhi
 
Z Score,T Score, Percential Rank and Box Plot Graph
Z Score,T Score, Percential Rank and Box Plot GraphZ Score,T Score, Percential Rank and Box Plot Graph
Z Score,T Score, Percential Rank and Box Plot Graph
 
microwave assisted reaction. General introduction
microwave assisted reaction. General introductionmicrowave assisted reaction. General introduction
microwave assisted reaction. General introduction
 
Holdier Curriculum Vitae (April 2024).pdf
Holdier Curriculum Vitae (April 2024).pdfHoldier Curriculum Vitae (April 2024).pdf
Holdier Curriculum Vitae (April 2024).pdf
 
Measures of Dispersion and Variability: Range, QD, AD and SD
Measures of Dispersion and Variability: Range, QD, AD and SDMeasures of Dispersion and Variability: Range, QD, AD and SD
Measures of Dispersion and Variability: Range, QD, AD and SD
 
Advance Mobile Application Development class 07
Advance Mobile Application Development class 07Advance Mobile Application Development class 07
Advance Mobile Application Development class 07
 
Sports & Fitness Value Added Course FY..
Sports & Fitness Value Added Course FY..Sports & Fitness Value Added Course FY..
Sports & Fitness Value Added Course FY..
 
Explore beautiful and ugly buildings. Mathematics helps us create beautiful d...
Explore beautiful and ugly buildings. Mathematics helps us create beautiful d...Explore beautiful and ugly buildings. Mathematics helps us create beautiful d...
Explore beautiful and ugly buildings. Mathematics helps us create beautiful d...
 
Kisan Call Centre - To harness potential of ICT in Agriculture by answer farm...
Kisan Call Centre - To harness potential of ICT in Agriculture by answer farm...Kisan Call Centre - To harness potential of ICT in Agriculture by answer farm...
Kisan Call Centre - To harness potential of ICT in Agriculture by answer farm...
 
General AI for Medical Educators April 2024
General AI for Medical Educators April 2024General AI for Medical Educators April 2024
General AI for Medical Educators April 2024
 
Activity 01 - Artificial Culture (1).pdf
Activity 01 - Artificial Culture (1).pdfActivity 01 - Artificial Culture (1).pdf
Activity 01 - Artificial Culture (1).pdf
 
Advanced Views - Calendar View in Odoo 17
Advanced Views - Calendar View in Odoo 17Advanced Views - Calendar View in Odoo 17
Advanced Views - Calendar View in Odoo 17
 
IGNOU MSCCFT and PGDCFT Exam Question Pattern: MCFT003 Counselling and Family...
IGNOU MSCCFT and PGDCFT Exam Question Pattern: MCFT003 Counselling and Family...IGNOU MSCCFT and PGDCFT Exam Question Pattern: MCFT003 Counselling and Family...
IGNOU MSCCFT and PGDCFT Exam Question Pattern: MCFT003 Counselling and Family...
 
Nutritional Needs Presentation - HLTH 104
Nutritional Needs Presentation - HLTH 104Nutritional Needs Presentation - HLTH 104
Nutritional Needs Presentation - HLTH 104
 
1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi 6.pdf
1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi  6.pdf1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi  6.pdf
1029-Danh muc Sach Giao Khoa khoi 6.pdf
 
social pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajan
social pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajansocial pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajan
social pharmacy d-pharm 1st year by Pragati K. Mahajan
 
Student login on Anyboli platform.helpin
Student login on Anyboli platform.helpinStudent login on Anyboli platform.helpin
Student login on Anyboli platform.helpin
 
BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...
BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...
BAG TECHNIQUE Bag technique-a tool making use of public health bag through wh...
 
Unit-IV- Pharma. Marketing Channels.pptx
Unit-IV- Pharma. Marketing Channels.pptxUnit-IV- Pharma. Marketing Channels.pptx
Unit-IV- Pharma. Marketing Channels.pptx
 

Latihan 8.3 Thomas (Kalkulus Integral)

  • 1. Nama : Nurkhalifah Anwar Kelas : A1 NIM : 1911041007 KALKULUS INTEGRAL LATIHAN 8.3 1. ∫ 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥 Jawab : ∫ 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥 = 1 2 𝑠𝑖𝑛 2𝑥 + 𝑐 2. ∫ 3 𝑠𝑖𝑛 𝑥 3 𝑑𝑥 Jawab : ∫ 3 𝑠𝑖𝑛 𝑥 3 𝑑𝑥 = 3∫ 𝑠𝑖𝑛 𝑥 3 𝑑𝑥 = −9 𝑐𝑜𝑠 𝑥 3 + 𝑐 3. ∫ 𝑐𝑜𝑠3 𝑥 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥 Jawab : ∫ 𝑐𝑜𝑠3 𝑥 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑐𝑜𝑠3 𝑥 𝑑(−𝑐𝑜𝑠 𝑥) = − 1 4 𝑐𝑜𝑠4 𝑥 + 𝑐 4. ∫ 𝑠𝑖𝑛4 2𝑥 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥 Jawab : ∫ 𝑠𝑖𝑛4 2𝑥 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑖𝑛4 2𝑥 𝑑 ( 1 2 𝑠𝑖𝑛 2𝑥) = 1 10 𝑠𝑖𝑛5 2𝑥 + 𝑐 5. ∫ 𝑠𝑖𝑛3 𝑥 𝑑𝑥 Jawab : ∫ 𝑠𝑖𝑛3 𝑥 𝑑𝑥 = ∫𝑠𝑖𝑛2 𝑥 ∙ 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = ∫(1 − 𝑐𝑜𝑠2 𝑥) 𝑑(−𝑐𝑜𝑠 𝑥)
  • 2. = 1 3 𝑐𝑜𝑠3 𝑥 − 𝑐𝑜𝑠 𝑥 + 𝑐 6. ∫ 𝑐𝑜𝑠3 4𝑥 𝑑𝑥 Jawab : ∫ 𝑐𝑜𝑠3 4𝑥 𝑑𝑥 = ∫𝑐𝑜𝑠2 4𝑥 ∙ 𝑐𝑜𝑠 4𝑥 𝑑𝑥 = ∫(1 − 𝑠𝑖𝑛2 4𝑥) 𝑑 ( 1 4 𝑠𝑖𝑛 4𝑥) = 1 4 𝑠𝑖𝑛 4𝑥 − 1 12 𝑠𝑖𝑛3 4𝑥 + 𝑐 7. ∫ 𝑠𝑖𝑛5 𝑥 𝑑𝑥 Jawab : ∫ 𝑠𝑖𝑛5 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑖𝑛4 𝑥 ∙ 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = ∫(1 − 𝑐𝑜𝑠2 𝑥)2 𝑑(−𝑐𝑜𝑠 𝑥) = ∫(1 − 2𝑐𝑜𝑠2 𝑥 + 𝑐𝑜𝑠4 𝑥) 𝑑(−𝑐𝑜𝑠 𝑥) = −𝑐𝑜𝑠 𝑥 + 2 3 𝑐𝑜𝑠3 𝑥 − 1 5 𝑐𝑜𝑠5 𝑥 + 𝑐 8. ∫ 𝑠𝑖𝑛5 𝑥 2 𝑑𝑥 Jawab : ∫ 𝑠𝑖𝑛5 𝑥 2 𝑑𝑥 = ∫𝑠𝑖𝑛4 𝑥 2 ∙ 𝑠𝑖𝑛 𝑥 2 𝑑𝑥 = ∫(1 − 𝑐𝑜𝑠2 𝑥 2 ) 2 𝑑 (−2𝑐𝑜𝑠 𝑥 2 ) = ∫(1 − 2𝑐𝑜𝑠2 𝑥 2 + 𝑐𝑜𝑠4 𝑥 2 ) 𝑑 (−2𝑐𝑜𝑠 𝑥 2 ) = −2𝑐𝑜𝑠 𝑥 2 + 4 3 𝑐𝑜𝑠3 𝑥 2 − 2 5 𝑐𝑜𝑠5 𝑥 2 + 𝑐 9. ∫ 𝑐𝑜𝑠3 𝑥 𝑑𝑥 Jawab : ∫ 𝑐𝑜𝑠3 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑐𝑜𝑠2 𝑥 ∙ 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑(𝑠𝑖𝑛 𝑥)
  • 3. = ∫(1 − 𝑠𝑖𝑛2 𝑥)𝑑(𝑠𝑖𝑛 𝑥) = 𝑠𝑖𝑛 𝑥 − 1 3 𝑠𝑖𝑛3 𝑥 + 𝑐 10. ∫ 3 𝑐𝑜𝑠5 3𝑥 𝑑𝑥 Jawab : ∫ 3 𝑐𝑜𝑠5 3𝑥𝑑𝑥 = 3 [∫ 𝑐𝑜𝑠4 3𝑥 ∙ 𝑐𝑜𝑠 3𝑥 𝑑𝑥] = 3 [∫ (1 − 𝑠𝑖𝑛2 3𝑥)2 𝑑 ( 1 3 𝑠𝑖𝑛 3𝑥)] = 3 [∫ (1 − 2𝑠𝑖𝑛2 3𝑥 + 𝑠𝑖𝑛4 3𝑥) 𝑑 ( 1 3 𝑠𝑖𝑛 3𝑥)] = [∫ (1− 2𝑠𝑖𝑛2 3𝑥 + 𝑠𝑖𝑛4 3𝑥) 𝑑(𝑠𝑖𝑛 3𝑥)] = 𝑠𝑖𝑛 3𝑥 − 2 3 𝑠𝑖𝑛3 3𝑥 + 1 5 𝑠𝑖𝑛5 3𝑥 + 𝑐 11. ∫ 𝑆𝑖𝑛3 𝑥 𝑐𝑜𝑠3 𝑥 𝑑𝑥 Jawab : ∫ 𝑠𝑖𝑛3 𝑥(1− 𝑠𝑖𝑛2 𝑥)𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥 𝑀𝑖𝑠𝑎𝑙 𝑢 = 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑢 = 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥 𝑑𝑥 = 𝑑𝑢 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑆𝑒ℎ𝑖𝑛𝑔𝑔𝑎 𝐷𝑖𝑝𝑒𝑟𝑜𝑙𝑒ℎ: ∫ 𝑆𝑖𝑛3 𝑥 𝑐𝑜𝑠3 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑢3 (1 − 𝑢2 )𝑑𝑢 = ∫ 𝑢3 − 𝑢5 𝑑𝑢 = 𝑢4 4 – 𝑢6 6 + 𝐶 = 1 4 𝑠𝑖𝑛4 𝑥 − 1 6 𝑠𝑖𝑛6 𝑥 + 𝐶 12. ∫𝑐𝑜𝑠32𝑥𝑠𝑖𝑛52𝑥 𝑑𝑥
  • 4. Jawab : ∫𝑐𝑜𝑠22𝑥𝑠𝑖𝑛52𝑥 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥 = ∫(1 − 𝑠𝑖𝑛22𝑥) 𝑠𝑖𝑛52𝑥 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ (𝑠𝑖𝑛52𝑥 − 𝑠𝑖𝑛72𝑥) 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥 𝑀𝑖𝑠𝑎𝑙 𝑢 = 𝑠𝑖𝑛2𝑥 𝑑𝑢 = 2 . 𝑐𝑜𝑠2𝑥 𝑑𝑥 𝑑𝑢 2 = 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥 𝑆𝑒ℎ𝑖𝑛𝑔𝑔𝑎 𝑑𝑖𝑝𝑒𝑟𝑜𝑙𝑒ℎ ∶ ∫ 𝑐𝑜𝑠22𝑥𝑠𝑖𝑛52𝑥 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ (𝑢5 − 𝑢7) 𝑑𝑢 2 = ∫ (𝑢5 − 𝑢7) 𝑑𝑢 2 = 1 2 ∫ (𝑢5 − 𝑢7) 𝑑𝑢 = 1 2 ( 1 6 𝑢6 − 1 8 𝑢8) + 𝐶 = 1 12 𝑢6 − 1 16 𝑢8 + 𝐶 = 1 12 𝑠𝑖𝑛62𝑥 − 1 16 𝑠𝑖𝑛82𝑥 + 𝐶 13. ∫𝑐𝑜𝑠2𝑥 𝑑𝑥 = ⋯ Jawab : ∫𝑐𝑜𝑠2𝑥 𝑑𝑥 = ∫(1 + 𝑐𝑜𝑠2𝑥 2 ) 𝑑𝑥 = ∫ 1 2 𝑑𝑥 + ∫ 𝑐𝑜𝑠2𝑥 2 𝑑𝑥 = 1 2 𝑥 + 1 2 . 1 2 𝑠𝑖𝑛2𝑥+ 𝑐 = 1 2 𝑥 + 1 4 𝑠𝑖𝑛2𝑥 + 𝑐 14. ∫ 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 𝑑𝑥 Jawab :
  • 5. ∫ 𝑆𝑖𝑛2 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ (1−𝑐𝑜𝑠 2𝑥) 2 𝑑𝑥 = ∫ 1 2 𝑑𝑥 − ∫ 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 2 𝑑𝑥 = 𝑥 2 − 𝑠𝑖𝑛 2𝑥 2 × 1 2 + 𝐶 = 𝑥 2 − 𝑠𝑖𝑛 2𝑥 4 + 𝐶 15. ∫ 𝑠𝑖𝑛7 𝑦 𝑑𝑦 Jawab : ∫ 𝑠𝑖𝑛7 𝑦 𝑑𝑦 = ∫ 𝑠𝑖𝑛6 𝑥.𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = ∫(1 − 𝑐𝑜𝑠2 𝑥)3 .𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥 𝑀𝑖𝑠𝑎𝑙 𝑢 = 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑢 = −𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥 𝑑𝑥 = − 𝑑𝑢 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑆𝑒ℎ𝑖𝑛𝑔𝑔𝑎 𝑑𝑖𝑝𝑒𝑟𝑜𝑙𝑒ℎ ∶ ∫ 𝑠𝑖𝑛7 𝑦 𝑑𝑦 = − ∫(1 − 𝑢2 ) 3 𝑑𝑢 = −∫ (1 −3𝑢2 + 3𝑢4 − 𝑢6) 𝑑𝑢 = −𝑢 + 𝑢3 − 3𝑢5 5 + 𝑢7 7 + 𝑐 = −𝑐𝑜𝑠 𝑥 + 𝑐𝑜𝑠 3𝑥 − 3𝑐𝑜𝑠5𝑥 5 + 𝑐𝑜𝑠7𝑥 7 + 𝑐 16. ∫ 7 𝑐𝑜𝑠7 𝑡 𝑑𝑡 Jawab : 7 ∫ 𝑐𝑜𝑠7 𝑡 𝑑𝑡 = 7 ∫ 𝑐𝑜𝑠6 𝑡. 𝑐𝑜𝑠 𝑡 𝑑𝑡 = ∫(1 − 𝑠𝑖𝑛2 𝑡)3 . 𝑐𝑜𝑠 𝑡 𝑑𝑡 𝑀𝑖𝑠𝑎𝑙 𝑢 = 𝑠𝑖𝑛 𝑡
  • 6. 𝑑𝑢 = 𝑐𝑜𝑠 𝑡 𝑑𝑡 𝑑𝑡 = 𝑑𝑢 𝑐𝑜𝑠 𝑡 𝑆𝑒ℎ𝑖𝑛𝑔𝑔𝑎 𝑑𝑖𝑝𝑒𝑟𝑜𝑙𝑒ℎ ∶ ∫ 7 𝑐𝑜𝑠7 𝑡 𝑑𝑡 = 7 ∫(1 − 𝑢2 ) 3 𝑑𝑢 = 7 ∫(1 −3𝑢2 + 3𝑢4 − 𝑢6) 𝑑𝑢 = 7𝑢 − 7𝑢3 + 21𝑢5 5 − 7 𝑢7 + 𝑐 = 7𝑠𝑖𝑛 𝑡 − 7 𝑠𝑖𝑛3𝑡 + 21𝑠𝑖𝑛5𝑡 5 − 7 𝑠𝑖𝑛7𝑡+ 𝑐 17. ∫ 8 𝑠𝑖𝑛4 𝑥 𝑑𝑥 = Jawab : 8 ∫ 𝑠𝑖𝑛4 𝑥 𝑑𝑥 = 8 ∫(𝑠𝑖𝑛2 𝑥)2 𝑑𝑥 = 8 ∫ ( 1−𝑐𝑜𝑠 2𝑥 2 ) 2 𝑑𝑥 = 8 ∫ ( 1 4 − 2 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 4 + 𝑐𝑜𝑠2 2𝑥 4 )𝑑𝑥 = 8 ∫ 1 4 𝑑𝑥 − 8∫ 2 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 4 𝑑𝑥 + 8 ∫ 𝑐𝑜𝑠2 2𝑥 4 𝑑𝑥 = 8 4 ∫ 𝑑𝑥 − 16 4 ∫ 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥 + 8 4 ∫ 𝑐𝑜𝑠2 2𝑥 𝑑𝑥 = 2 ∫ 𝑑𝑥 − 4 ∫ 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥 + 2 ∫ ( 1+𝑐𝑜𝑠 4𝑥 2 )𝑑𝑥 = 2𝑥 − 4 ( 1 2 )𝑠𝑖𝑛 2𝑥 + 𝑥 + ( 1 4 )𝑠𝑖𝑛 4𝑥 + 𝑐 = 3𝑥 − 2 𝑠𝑖𝑛 2𝑥 + ( 1 4 )𝑠𝑖𝑛 4𝑥 + 𝑐 18. ∫ 8 𝑐𝑜𝑠4 𝑥 2𝜋𝑥 𝑑𝑥 Jawab : Misal : 𝑢 = 2𝜋𝑥 cos2 𝑢 = 1 + cos2𝑢 2 cos2 2𝑢 = 1 + cos4𝑢 2
  • 7. 𝑑𝑢 = 2𝜋 𝑑𝑥 𝑑𝑢 2𝜋 = 𝑑𝑥 Sehingga, ∫ 8 𝑐𝑜𝑠4 𝑥 2𝜋𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 8𝑐𝑜𝑠4 𝑢 𝑑𝑢 2𝜋 = 8 2𝜋 ∫ 𝑐𝑜𝑠4 𝑢 𝑑𝑢 = 4 𝜋 ∫(𝑐𝑜𝑠2 𝑢)2 𝑑𝑢 = 4 𝜋 ∫ ( 1+𝑐𝑜𝑠 2𝑢 2 ) 2 𝑑𝑢 = 4 𝜋 ∫ 1 4 (1 + 𝑐𝑜𝑠 2𝑢)2 𝑑𝑢 = 1 𝜋 ∫(1 + 2 𝑐𝑜𝑠 2𝑢 + 𝑐𝑜𝑠2 2𝑢) 𝑑𝑢 = 1 𝜋 ∫(1 + 2 𝑐𝑜𝑠 2𝑢 + ( 1+𝑐𝑜𝑠 4𝑢 2 )) 𝑑𝑢 = 1 𝜋 ∫ (1 + 2 𝑐𝑜𝑠 2𝑢 + 1 2 (1 + 𝑐𝑜𝑠 4𝑢))𝑑𝑢 = 1 𝜋 (𝑢 + 𝑠𝑖𝑛 2𝑢 + 1 2 𝑢 + 1 8 𝑠𝑖𝑛 4𝑢) + 𝐶 = 2𝑥 + 1 𝜋 𝑠𝑖𝑛 4𝜋𝑥 + 𝑥 + 1 8 𝑠𝑖𝑛 8𝜋𝑥 + 𝐶 19. ∫ 16𝑠𝑖𝑛2 𝑥𝑐𝑜𝑠2 𝑥 𝑑𝑥 Jawab : ∫ 16𝑠𝑖𝑛2 𝑥𝑐𝑜𝑠2 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 4 × 4𝑠𝑖𝑛2 𝑥𝑐𝑜𝑠2 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 4 × 22 𝑠𝑖𝑛2 𝑥𝑐𝑜𝑠2 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 4(2𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑐𝑜𝑠 𝑥)2 𝑑𝑥 = 4 ∫ 𝑠𝑖𝑛2 2𝑥 𝑑𝑥 Misal: 𝑢 = 2𝑥 𝑑𝑢 = 2 𝑑𝑥
  • 8. 𝑑𝑥 = 1 2 𝑑𝑢 𝑆𝑒ℎ𝑖𝑛𝑔𝑔𝑎 𝑑𝑖𝑝𝑒𝑟𝑜𝑙𝑒ℎ ∶ ∫ 16𝑠𝑖𝑛2 𝑥𝑐𝑜𝑠2 𝑥 𝑑𝑥 = 4 ∫ 𝑠𝑖𝑛2 𝑢 ( 1 2 )𝑑𝑢 = 4 ( 1 2 )∫ 𝑠𝑖𝑛2 𝑢 𝑑𝑢 = 2 ∫ ( 1−𝑐𝑜𝑠 2𝑢 2 )𝑑𝑢 = ∫(1 − 𝑐𝑜𝑠 2𝑢)𝑑𝑢 = ∫ 𝑑𝑢 − ∫ 𝑐𝑜𝑠 2𝑢 𝑑𝑢 = 𝑢 − 1 2 𝑠𝑖𝑛 2𝑢 + 𝑐 = 2𝑥 − 1 2 𝑠𝑖𝑛 4𝑥 + 𝑐 20. ∫ 8 𝑠𝑖𝑛4 𝑦 𝑐𝑜𝑠2 𝑦 𝑑𝑦 Jawab : 8 ∫𝑠𝑖𝑛4 𝑦 𝑐𝑜𝑠2 𝑦 𝑑𝑦 = 8∫(𝑠𝑖𝑛2 𝑦)2 𝑐𝑜𝑠2 𝑦 𝑑𝑦 = 8∫ ( 1−𝑐𝑜𝑠 2𝑦 2 ) 2 ( 1−𝑐𝑜𝑠 2𝑦 2 ) 𝑑𝑦 = 8∫ 1 4 (1 − 2𝑐𝑜𝑠 2𝑦 + 𝑐𝑜𝑠2 2𝑦) 1 2 (1 + 𝑐𝑜𝑠 2𝑦) = ∫(1 + 𝑐𝑜𝑠 2𝑦 − 2𝑐𝑜𝑠3𝑦 − 2𝑐𝑜𝑠2 2𝑦 + 𝑐𝑜𝑠2 2𝑦 + 𝑐𝑜𝑠3 2𝑦) 𝑑𝑦 = ∫(1 − 𝑐𝑜𝑠 2𝑦 − 𝑐𝑜𝑠2 2𝑦 + 𝑐𝑜𝑠3 2𝑦) 𝑑𝑦 = ∫(1 − 𝑐𝑜𝑠 2𝑦 − ( 1 2 + 1 2 𝑐𝑜𝑠 4𝑦) + (𝑐𝑜𝑠2 2𝑦)𝑐𝑜𝑠 2𝑦) 𝑑𝑦 = ∫( 1 − 𝑐𝑜𝑠 2𝑦 − 1 2 − 1 2 𝑐𝑜𝑠 4𝑦 + (1 − 𝑠𝑖𝑛2 2𝑦) 𝑐𝑜𝑠 2𝑦 𝑑𝑦
  • 9. = ∫( 1 2 − 𝑐𝑜𝑠 2𝑦 − 1 2 𝑐𝑜𝑠 4𝑦 + 𝑐𝑜𝑠 2𝑦 − 𝑠𝑖𝑛2 2𝑦 𝑐𝑜𝑠 2𝑦) 𝑑𝑦 = ∫( 1 2 − 1 2 𝑐𝑜𝑠 4𝑦)𝑑𝑦 − ∫(𝑠𝑖𝑛2 2𝑦) 𝑑(𝑠𝑖𝑛 𝑦) = 1 2 𝑦 − 1 8 𝑠𝑖𝑛 4𝑦 − 1 6 𝑠𝑖𝑛3 2𝑦 + 𝐶 21. ∫ 8 𝑐𝑜𝑠3 2𝜃 𝑠𝑖𝑛 2𝜃 𝑑𝜃 Penyelesaian Misal u = 𝑐𝑜𝑠 2𝜃 du = − 𝑠𝑖𝑛 2𝜃 𝑑(2𝜃) d (2𝜃) = − 𝑑𝑢 𝑠𝑖𝑛 2𝜃 Sehingga ∫ 8 𝑐𝑜𝑠3 2𝜃 𝑠𝑖𝑛 2𝜃 𝑑𝜃 = 1 2 ∫ 8 𝑐𝑜𝑠3 2𝜃 𝑠𝑖𝑛 2𝜃 𝑑 (2𝜃) = 1 2 ∫ 8 𝑢3 𝑠𝑖𝑛 2𝜃 . − 𝑑𝑢 𝑠𝑖𝑛 2𝜃 = − 1 2 ( 8 4 𝑢4 ) + 𝐶 = − 𝑐𝑜𝑠4 2𝜃 + 𝐶 22. ∫ 𝑠𝑖𝑛2 2𝜃 𝑐𝑜𝑠3 2𝜃 𝑑𝜃 𝜋 2 0 = 1 2 ∫ 𝑠𝑖𝑛2 2𝜃 𝑐𝑜𝑠3 2𝜃 𝑑(2𝜃) 𝜋 2 0 = 1 2 ∫ 𝑠𝑖𝑛2 2𝜃 𝑐𝑜𝑠2 2𝜃𝑐𝑜𝑠 2𝜃 𝑑(2𝜃) 𝜋 2 0 = 1 2 ∫ [𝑠𝑖𝑛2 2𝜃 (1− 𝑠𝑖𝑛2 2𝜃)] 𝑑(𝑠𝑖𝑛 2𝜃) 𝜋 2 0 = 1 2 ∫ (𝑠𝑖𝑛2 2𝜃 − 𝑠𝑖𝑛4 2𝜃) 𝑑(𝑠𝑖𝑛 2𝜃) 𝜋 2 0 = 1 2 ( 1 3 𝑠𝑖𝑛3 2𝜃 − 1 5 𝑠𝑖𝑛5 2𝜃)] 0 𝜋 2 ⁄ = 1 6 𝑠𝑖𝑛3 2𝜃 − 1 10 𝑠𝑖𝑛5 ]0 𝜋 2 ⁄ ] =[ 1 6 𝑠𝑖𝑛3 2( 𝜋 2 ) − 1 10 𝑠𝑖𝑛5 2( 𝜋 2 )] − [ 1 6 𝑠𝑖𝑛3 2(0)− 1 10 𝑠𝑖𝑛5 2(0)]
  • 10. = 0 23. ∫ √ 1−𝑐𝑜𝑠 𝑥 2 𝑑𝑥 2𝜋 0 = ∫ √𝑠𝑖𝑛2 1 2 𝑥 𝑑𝑥 2𝜋 0 = ∫ 𝑠𝑖𝑛 1 2 𝑥 𝑑𝑥 2𝜋 0 = 2 ∫ 𝑠𝑖𝑛 1 2 𝑥 𝑑 ( 1 2 𝑥) 2𝜋 0 = ˗2 𝑐𝑜𝑠 1 2 𝑥 + 𝐶]0 2𝜋 =[−2𝑐𝑜𝑠 1 2 (2𝜋)] − [−2 𝑐𝑜𝑠 1 2 (0)] = −2𝑐𝑜𝑠 1 2 (2𝜋) + 2 𝑐𝑜𝑠 1 2 (2𝜋) = 2 + 2 = 4 24. ∫ √1 − 𝑐𝑜𝑠 2𝑥 𝑑𝑥 𝜋 0 = ∫ √𝑠𝑖𝑛2𝑥 + 𝑐𝑜𝑠2𝑥 − 𝑐𝑜𝑠2𝑥 + 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 𝜋 0 𝑑𝑥 = ∫ √𝑠𝑖𝑛2𝑥 + 𝑠𝑖𝑛2𝑥 𝜋 0 𝑑𝑥 = ∫ √2 .𝑠𝑖𝑛2 𝑥 𝑑𝑥 𝜋 0 = ∫ √2 .𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝜋 0 = − √2 𝑐𝑜𝑠 𝑥]0 𝜋 = [− √2𝑐𝑜𝑠(𝜋)] − [−√2𝑐𝑜𝑠(0)] = − √2𝑐𝑜𝑠(𝜋) + √2𝑐𝑜𝑠(0) = − √2 .−1 + √2 .1 =√2 + √2 = 2√2 25. ∫ √1 − 𝑠𝑖𝑛2𝑡 𝑑𝑡 𝜋 0 = ∫ √𝑠𝑖𝑛2𝑡 + 𝑐𝑜𝑠2𝑡 − 𝑠𝑖𝑛2𝑡 𝑑𝑡 𝜋 0 = ∫ √𝑐𝑜𝑠2𝑡 𝑑𝑡 𝜋 0 = ∫ 𝑐𝑜𝑠 𝑡 𝑑𝑡 𝜋 0 = 𝑠𝑖𝑛 𝑡 + 𝐶]0 𝜋 = 𝑠𝑖𝑛 𝜋 − 𝑠𝑖𝑛 0 = 0 ˗ 0
  • 11. = 0 26. ∫ √1 − 𝑐𝑜𝑠2𝜃 𝑑𝜃 𝜋 0 = ∫ √𝑠𝑖𝑛2𝜃 + 𝑐𝑜𝑠2𝜃 − 𝑐𝑜𝑠2𝜃 𝑑𝜃 𝜋 0 = ∫ √𝑠𝑖𝑛2𝜃 𝑑𝜃 𝜋 0 = −𝑐𝑜𝑠 𝜃]2 𝜋 = −𝑐𝑜𝑠 𝜋 + 𝑐𝑜𝑠 0 = −(−1)+ 1 = 2 27. ∫ 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 √1−𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝜋 3 ⁄ 𝜋 2 ⁄ 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 √1−𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝜋 3 ⁄ 𝜋 2 ⁄ . √1+𝑐𝑜𝑠 𝑥 √1+𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 √1+𝑐𝑜𝑠 𝑥 √1−𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝜋 3 ⁄ 𝜋 2 ⁄ 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑖𝑛2 𝑥 √1+𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝜋 3 ⁄ 𝜋 2 ⁄ 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑖𝑛 𝑥√1 + 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝜋 3 ⁄ 𝜋 2 ⁄ 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑢 1 2 ⁄ 𝜋 3 ⁄ 𝜋 2 ⁄ . − 𝑑𝑢 𝑠𝑖𝑛 𝑥 = −∫ 𝑢 1 2 ⁄ 𝑑𝑢 𝜋 3 ⁄ 𝜋 2 ⁄ = −( 2 3 𝑢 3 2 ⁄ )]𝜋 3 𝜋 2 = − 2 3 (1 + 𝑐𝑜𝑠 𝑥) 3 2 ⁄ ]𝜋 3 𝜋 2 = − 2 3 (1 + 𝑐𝑜𝑠 ( 𝜋 2 )) 3 2 ⁄ + 2 3 (1 + 𝑐𝑜𝑠 ( 𝜋 3 )) 3 2 ⁄ = − 2 3 + 2 3 ( 3 2 ) 3 2 ⁄ = √ 3 2 − 2 3 28. ∫ √1 + 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥 𝜋 6 ⁄ 0 = ∫ √1+ 𝑠𝑖𝑛 𝑥 . √1−𝑠𝑖𝑛 𝑥 √1−𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥 𝜋 6 ⁄ 0 = ∫ √1−𝑠𝑖𝑛2 𝑥 √1−𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥 𝜋 6 ⁄ 0 = ∫ 𝑐𝑜𝑠 𝑥 √1−𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥 𝜋 6 ⁄ 0 Misal u = 1 + cos𝑥 du = − sin 𝑥 𝑑𝑥 dx = − 𝑑𝑢 sin𝑥 Misal u = 1 − sin 𝑥 du = − cos𝑥 𝑑𝑥 dx = − 𝑑𝑢 cos𝑥
  • 12. = ∫ 𝑐𝑜𝑠 𝑥 .𝑢 − 1 2 . − 𝑑𝑢 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝜋 6 ⁄ 0 = −∫ 𝑢 − 1 2 𝜋 6 ⁄ 0 𝑑𝑢 = −2 𝑢 1 2 ⁄ + 𝐶]0 𝜋 6 = −2 √1− 𝑠𝑖𝑛 𝑥 + 𝐶]0 𝜋 6 = −2 √1 − 𝑠𝑖𝑛 𝜋 6 + 2√1 − 𝑠𝑖𝑛 0 = −2√1 − 1 2 + 2 √1− 0 = −2 √ 1 2 + 2 29. ∫ 𝑐𝑜𝑠4 𝑥 √1−𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑑𝑥 𝜋 5𝜋 6 ⁄ = ∫ 𝑐𝑜𝑠4 𝑥 √1−𝑠𝑖𝑛 𝑥 . √1+𝑠𝑖𝑛 𝑥 √1+𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝜋 5𝜋 6 ⁄ = ∫ 𝑐𝑜𝑠4 𝑥√1+𝑠𝑖𝑛 𝑥 √1−𝑠𝑖𝑛2 𝑥 𝜋 5𝜋 6 ⁄ = ∫ 𝑐𝑜𝑠4 𝑥 √1+𝑠𝑖𝑛 𝑥 √𝑐𝑜𝑠2 𝑥 𝜋 5𝜋 6 ⁄ = ∫ 𝑐𝑜𝑠4 𝑥 √1+𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝜋 5𝜋 6 ⁄ = ∫ 𝑐𝑜𝑠4 𝑥 √1+𝑠𝑖𝑛 𝑥 − 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝜋 5𝜋 6 ⁄ = ∫ −𝑐𝑜𝑠3 𝑥√1 + 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝜋 5𝜋 6 ⁄ =∫ −𝑐𝑜𝑠 𝑥 (1− 𝑠𝑖𝑛2 𝑥)√1 + 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝜋 5𝜋 6 ⁄ = −∫ (1 − 𝑠𝑖𝑛2 𝑥)√1+ 𝑠𝑖𝑛 𝑥 𝑐𝑜𝑠 𝑥 𝑑𝑥 𝜋 5𝜋 6 ⁄ = −∫ [1 − (𝑢 − 1)2]√𝑢 1 3 2 ⁄ 𝑑𝑢 = −∫ [1 − (𝑢2 − 2𝑢 + 1)]√𝑢 1 3 2 ⁄ 𝑑𝑢 =−∫ (−𝑢 5 2 ⁄ + 2𝑢 3 2 ⁄ ) 1 3 2 ⁄ 𝑑𝑢 =∫ (𝑢 5 2 ⁄ + 2𝑢 3 2 ⁄ ) 1 3 2 ⁄ du Misal u = 1 + sin 𝑥 du = cos𝑥 𝑑𝑥 x→ 5𝜋 6 → 𝑢 = 3 2 x→ 𝜋 → 𝑢 = 1
  • 13. = 2 7 𝑢 7 2 ⁄ − 4 5 𝑢 5 2 ⁄ ] 3 2 ⁄ 1 =( 2 7 − 4 5 ) − [ 2 7 ( 3 2 ) 7 2 ⁄ − 4 5 ( 3 2 ) 5 2 ⁄ ] = − 18 35 − [ 2 7 . 3 7 2 ⁄ 2 7 2 ⁄ − 23 5 . 3 5 2 ⁄ 2 5 2 ⁄ ] = − 18 35 − 3 5 2 ⁄ 2 1 2 ⁄ [ 3 7 . 4 − 1 5 ] = − 18 35 − 9√6 2 [− 13 140 ] = 117√6 280 − 18 35 30. ∫ √1 − 𝑠𝑖𝑛 2𝑥 𝑑𝑥 3𝜋 4 ⁄ 𝜋 2 ⁄ = ∫ √1 − 𝑠𝑖𝑛 2𝑥 . √1+𝑠𝑖𝑛 2𝑥 √1+𝑠𝑖𝑛 2𝑥 𝑑𝑥 3𝜋 4 ⁄ 𝜋 2 ⁄ = ∫ √1−𝑠𝑖𝑛2 2𝑥 √1+𝑠𝑖𝑛 2𝑥 𝑑𝑥 3𝜋 4 ⁄ 𝜋 2 ⁄ = ∫ √𝑐𝑜𝑠2 𝑥 √1+𝑠𝑖𝑛 2𝑥 𝑑𝑥 3𝜋 4 ⁄ 𝜋 2 ⁄ = −√1+ 𝑠𝑖𝑛 2𝑥]𝜋 2 3𝜋 4 = −√1 + 𝑠𝑖𝑛 2( 3𝜋 4 ) + √1 + 𝑠𝑖𝑛 2( 𝜋 2 ) = −√1 − 1 + 1 = 1 31.∫𝑥√1 − 𝑐𝑜𝑠2𝑥 𝑑𝑥 ∫𝑥√𝑠𝑖𝑛2𝑥+ 𝑐𝑜𝑠2𝑥 − (𝑐𝑜𝑠2𝑥 − 𝑠𝑖𝑛2𝑥) 𝑑𝑥 ∫𝑥 √2𝑠𝑖𝑛2𝑥 𝑑𝑥 ∫𝑥. √2 𝑠𝑖𝑛𝑥 𝑑𝑥 √2 (𝑠𝑖𝑛 𝑥 − 𝑥 𝑐𝑜𝑠𝑥) + 𝑐 32. ∫√(1 − 𝑐𝑜𝑠2𝑡) 3 2𝑑𝑡 ∫(𝑠𝑖𝑛2𝑡) 3 2 𝑑𝑡
  • 14. ∫𝑠𝑖𝑛3 𝑡 𝑑𝑡 ∫(1 − 𝑐𝑜𝑠2 𝑡) 𝑑(−𝑐𝑜𝑠 𝑡) − 𝑐𝑜𝑠𝑡 + 1 3 𝑐𝑜𝑠3 𝑡+ 𝑐 33. ∫𝑠𝑒𝑐2𝑥𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥 ∫𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑(𝑡𝑎𝑛 𝑥) 1 2 𝑡𝑎𝑛2𝑥 + 𝑐 34. ∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑑𝑥 ∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑥 (𝑠𝑒𝑐2 𝑥 − 1)𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑒𝑐3 𝑥 − 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑠𝑒𝑐 𝑥 − 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑑𝑥 = ∫(1 + 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 )𝑠𝑒𝑐 𝑥 − 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑥 + 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑠𝑒𝑐𝑥 − 𝑠𝑒𝑐 𝑥 dx = ∫ 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑠𝑒𝑐𝑥 = 𝑠𝑒𝑐 𝑥 + 𝐶 35. ∫ 𝑠𝑒𝑐3 𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥 ∫ 𝑠𝑒𝑐3 𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑑 (𝑠𝑒𝑐 𝑥) = 1 3 𝑠𝑒𝑐3 𝑥 + 𝐶 36. ∫ 𝑠𝑒𝑐3 𝑥 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑑𝑥 ∫ 𝑠𝑒𝑐3 𝑥 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 (𝑠𝑒𝑐2 𝑥 − 1) 𝑑(𝑠𝑒𝑐 𝑥) = ∫ 𝑠𝑒𝑐4 𝑥 − 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑑(𝑠𝑒𝑐 𝑥) = 𝑠𝑒𝑐5 𝑥 5 − 𝑠𝑒𝑐3 𝑥 3 + 𝐶
  • 15. 37. ∫ 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑑𝑥 ∫ 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑑(𝑡𝑎𝑛𝑥) = 𝑡𝑎𝑛3 𝑥 3 + 𝐶 38. ∫ 𝑠𝑒𝑐4 𝑥 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑑𝑥 =∫(1 + 𝑡𝑎𝑛2 𝑥) 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑑 (𝑡𝑎𝑛 𝑥) =∫ 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 + 𝑡𝑎𝑛4 𝑥 𝑑(𝑡𝑎𝑛 𝑥) = 1 3 𝑡𝑎𝑛3 𝑥 + 1 5 𝑡𝑎𝑛5 + 𝐶 39. ∫ 2 𝑠𝑒𝑐3 𝑥 𝑑𝑥 Menggunakan rumus : ∫ 𝑠𝑒𝑐𝑛 𝑎𝑥 𝑑𝑥 = 𝑠𝑒𝑐𝑛 −2 𝑎𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑎𝑥 𝑎(𝑛−1) + 𝑛−2 𝑛−1 ∫ 𝑠𝑒𝑐𝑛−2 𝑎𝑥 𝑑𝑥 = 2 ∫ 𝑠𝑒𝑐3 𝑥 𝑑𝑥 = 2 𝑠𝑒𝑐3−2 𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 (3−1) + 3−2 3−1 ∫ 𝑠𝑒𝑐3−2 𝑥 𝑑𝑥 = 2 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 2 + 1 2 ∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑑𝑥 =𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + 1 2 ∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑑𝑥 = 𝑠𝑒𝑐 𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + 1 2 𝑙𝑛|𝑠𝑒𝑐 𝑥 + 𝑡𝑎𝑛 𝑥| + 𝑐 40. ∫ 𝑒𝑥 𝑠𝑒𝑐3 𝑒𝑥 𝑑𝑥 = 𝑒𝑥 ∫ 𝑠𝑒𝑐3 𝑒𝑥 𝑑𝑥 = 𝑒𝑥 𝑠𝑒𝑐3−2 𝑒𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑒𝑥 𝑒𝑥(3−1) + 3−2 3−1 ∫ 𝑠𝑒𝑐3−2 𝑒𝑥 𝑑𝑥 = 𝑠𝑒𝑐 𝑒𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑒𝑥 2 + 1 2 ∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑒𝑥 𝑑𝑥 = 1 2 𝑠𝑒𝑐 𝑒𝑥 + 1 2 ∫ 𝑠𝑒𝑐 𝑒𝑥 𝑑𝑥 = 1 4 𝑠𝑒𝑐 𝑒𝑥 + 𝑙𝑛|𝑠𝑒𝑐 𝑒𝑥 + 𝑡𝑎𝑛 𝑒𝑥| + 𝐶 41. ∫ 𝑠𝑒𝑐4 𝜃𝑑𝜃
  • 16. = ∫(1 + 𝑡𝑎𝑛2 𝜃)𝑠𝑒𝑐2 𝜃𝑑𝜃 = ∫ 𝑠𝑒𝑐2 𝜃𝑑𝜃 + ∫ 𝑡𝑎𝑛2 𝜃𝑠𝑒𝑐2 𝜃𝑑𝜃 = = 𝑡𝑎𝑛𝜃 + 1 3 𝑡𝑎𝑛3 𝜃 + 𝐶 = 𝑡𝑎𝑛𝜃 + 1 3 𝑡𝑎𝑛𝜃(𝑠𝑒𝑐2 𝜃 − 1) + 𝐶 = = 1 3 𝑡𝑎𝑛𝜃𝑠𝑒𝑐2 𝜃 + 2 3 𝑡𝑎𝑛𝜃 + 𝐶 . (𝑢 = 𝑡𝑎𝑛𝑥) …(𝑡𝑎𝑛𝑥)′ = 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 . ∫ 𝑢𝑛 𝑑𝑢 = 𝑢𝑛+1 𝑛+1 + 𝑐 . 1 3 𝑡𝑎𝑛𝜃𝑠𝑒𝑐2 𝜃 + 2 3 𝑡𝑎𝑛𝜃 + 𝐶 42. ∫ 3𝑠𝑒𝑐4 3𝑥 𝑑𝑥 = Jawab : ∫ 3𝑠𝑒𝑐4 3𝑥 𝑑𝑥 = 3 ∫(𝑠𝑒𝑐2 3𝑥)(𝑠𝑒𝑐2 3𝑥)𝑑𝑥 = 3∫(𝑡𝑎𝑛2 3𝑥 + 1)(𝑠𝑒𝑐2 3𝑥)𝑑𝑥 = 3∫(𝑡𝑎𝑛2 3𝑥 + 1)𝑑 1 3 𝑡𝑎𝑛 3𝑥 = 3 ∙ 1 3 [∫ 𝑡𝑎𝑛2 3𝑥𝑑 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + ∫ 1 𝑑 𝑡𝑎𝑛 3𝑥] = 1 ∙ [ 1 3 𝑡𝑎𝑛3 3𝑥 + 𝑡𝑎𝑛 3𝑥] + 𝐶 = 1 3 𝑡𝑎𝑛3 3𝑥 + 𝑡𝑎𝑛 3𝑥 + 𝐶 43. ∫ 𝑐𝑠𝑐4 𝜃 𝑑𝜃 𝜋/2 𝜋/4 = Jawab : ∫ 𝑐𝑠𝑐4 𝜃 𝑑𝜃 𝜋/2 𝜋/4 = ∫(1 + 𝑐𝑜𝑡2 𝜃)𝑐𝑠𝑐2 𝜃 𝑑𝜃 = ∫((1 + 𝑐𝑜𝑡2 𝜃)𝑑 (−cot𝜃) = ∫ 1 𝑑(−cot 𝜃) − ∫ 𝑐𝑜𝑡2 𝜃 𝑑 (cot𝜃)
  • 17. = − cot𝜃 − 1 3 𝑐𝑜𝑡3 𝜃 + 𝐶 44. ∫ 𝑠𝑒𝑐6 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑠𝑒𝑐4 𝑥 ∙ 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑑𝑥 = ∫(𝑡𝑎𝑛2 𝑥 + 1)2 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑑𝑥 = ∫(𝑡𝑎𝑛4 𝑥 + 2𝑡𝑎𝑛2 𝑥 + 1)𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑡𝑎𝑛4 𝑥 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑑𝑥 + 2 ∫ 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑑𝑥 + ∫ 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑑𝑥 = 1 5 𝑡𝑎𝑛5 𝑥 + 2 3 𝑡𝑎𝑛3 𝑥 + 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + 𝐶 45. ∫ 4 𝑡𝑎𝑛3 𝑥 𝑑𝑥 = Jawab : ∫ 4𝑡𝑎𝑛3 𝑥 𝑑𝑥 = 4 ∫ 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = 4∫(𝑠𝑒𝑐2 𝑥 − 1)𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = 4∫(𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 − 𝑡𝑎𝑛 𝑥) 𝑑𝑥 = 4∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑 (𝑡𝑎𝑛 𝑥) − ∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = 4 ( 1 2 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 − 𝑙𝑛|𝑠𝑒𝑐 𝑥| + 𝐶 = 2 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 − 4𝑙𝑛|𝑠𝑒𝑐 𝑥| + 𝐶 46. ∫ 6 𝑡𝑎𝑛4 𝑥 𝑑𝑥 𝜋 4 − 𝜋 4 = Jawab : ∫ 6 𝑡𝑎𝑛4 𝑥 𝑑𝑥 𝜋 4 − 𝜋 4 = 6∫(𝑡𝑎𝑛2 𝑥)(𝑡𝑎𝑛2 𝑥) 𝑑𝑥 = 6 ∫(𝑠𝑒𝑐2 − 1)𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑑𝑥 = 6 ∫(𝑡𝑎𝑛2 𝑥𝑠𝑒𝑐2 𝑥 − 𝑡𝑎𝑛2 𝑥)𝑑𝑥 = 6 ∫ 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑑(𝑡𝑎𝑛𝑥) − ∫(𝑠𝑒𝑐2𝑥 − 1)𝑑𝑥 = 6 ∫ 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 𝑑(𝑡𝑎𝑛𝑥) − ∫ 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑑𝑥 + ∫ 1 𝑑𝑥
  • 18. = 6 ( 1 3 𝑡𝑎𝑛3 𝑥 − 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + 𝑥) + 𝐶 = 2𝑡𝑎𝑛3 𝑥 − 6 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + 6𝑥 + 𝐶 47. ∫ 𝑡𝑎𝑛5 𝑥 𝑑𝑥 = Jawab : ∫ 𝑡𝑎𝑛5 𝑥 𝑑𝑥 = ∫(𝑡𝑎𝑛2 𝑥)2 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = ∫(𝑠𝑒𝑐2 𝑥 − 1)2 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = ∫(𝑠𝑒𝑐4 𝑥 − 2𝑠𝑒𝑐2 𝑥 + 1)𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = ∫(𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑠𝑒𝑐4 𝑥 − 2𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 + 𝑡𝑎𝑛 𝑥) 𝑑𝑥 = ∫(𝑡𝑎𝑛 𝑥 (1+ 𝑡𝑎𝑛2 𝑥)𝑠𝑒𝑐2 𝑥 − 2 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 + 𝑡𝑎𝑛 𝑥) 𝑑𝑥 = ∫(𝑡𝑎𝑛 𝑥 + 𝑡𝑎𝑛3 𝑥) 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑑𝑥 − 2 ∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑠𝑒𝑐2 𝑥 𝑑𝑥 + ∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = ∫(𝑡𝑎𝑛 𝑥 + 𝑡𝑎𝑛3 𝑥) 𝑑 𝑡𝑎𝑛 𝑥 − 2 ∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + ∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + ∫ 𝑡𝑎𝑛3 𝑥 𝑑 𝑡𝑎𝑛 𝑥 − 2 ∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑 𝑡𝑎𝑛 𝑥 + ∫ 𝑡𝑎𝑛 𝑥 𝑑𝑥 = 1 2 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 + 1 4 𝑡𝑎𝑛4 𝑥 − 2 2 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 + 𝑙𝑛|𝑠𝑒𝑐 𝑥| + 𝐶 = 1 4 𝑡𝑎𝑛4 𝑥 − 1 2 𝑡𝑎𝑛2 𝑥 + 𝑙𝑛|𝑠𝑒𝑐 𝑥| + 𝐶 48. ∫ 𝑐𝑜𝑡6 2𝑥 𝑑𝑥 = ∫(𝑐𝑠𝑐2 2𝑥 − 1)3 𝑑𝑥 = ∫(𝑐𝑠𝑐6 2𝑥 − 3 𝑐𝑠𝑐4 2𝑥 + 3 𝑐𝑠𝑐2 2𝑥 + 1) 𝑑𝑥 = ∫[(𝑐𝑠𝑐4 2𝑥 − 3 𝑐𝑠𝑐2 2𝑥 + 3)(𝑐𝑠𝑐2 2𝑥) + 1] 𝑑𝑥 = ∫[((1 + 𝑐𝑜𝑡2 2𝑥)2 − 3(1 + 𝑐𝑜𝑡2 2𝑥) + 3)(𝑐𝑠𝑐2 2𝑥) + 1] 𝑑𝑥
  • 19. = ∫[(1 + 2𝑐𝑜𝑡2 2𝑥 + 𝑐𝑜𝑡4 2𝑥 − 3 − 3𝑐𝑜𝑡2 2𝑥 + 3)(𝑐𝑠𝑐2 2𝑥) + 1] 𝑑𝑥 = ∫ [(1 + 𝑐𝑜𝑡4 2𝑥 − 𝑐𝑜𝑡2 2𝑥) 𝑑 (− 1 2 𝑐𝑜𝑡 2𝑥)] + ∫1 𝑑𝑥 = [ − 1 2 (∫ 1 𝑑𝑐𝑜𝑡 2𝑥 + ∫𝑐𝑜𝑡4 2𝑥 𝑑 𝑐𝑜𝑡 2𝑥 − ∫𝑐𝑜𝑡2 2𝑥 𝑑 𝑐𝑜𝑡 2𝑥)] + ∫1 𝑑𝑥 = − 1 2 (𝑐𝑜𝑡 2𝑥 + 1 5 𝑐𝑜𝑡5 2𝑥 − 1 3 𝑐𝑜𝑡3 2𝑥) + 𝑥 + 𝑐 = − 1 2 𝑐𝑜𝑡 2𝑥 − 1 10 𝑐𝑜𝑡5 2𝑥 + 1 6 𝑐𝑜𝑡3 2𝑥 + 𝑥 + 𝑐 = − 1 10 𝑐𝑜𝑡5 2𝑥 + 1 6 𝑐𝑜𝑡3 2𝑥 − 1 2 𝑐𝑜𝑡 2𝑥 + 𝑥 + 𝑐 49. ∫ 𝑐𝑜𝑡3 𝑥𝑑𝑥 =∫(𝑐𝑜𝑡2 𝑥)(𝑐𝑜𝑡𝑥)𝑑𝑥 = ∫(𝑐𝑠𝑐2 𝑥 − 1)(𝑐𝑜𝑡𝑥)𝑑𝑥 = ∫(𝑐𝑜𝑡𝑥𝑐𝑠𝑐2 𝑥 − 𝑐𝑜𝑡𝑥)𝑑𝑥 = ∫ 𝑐𝑜𝑡𝑥𝑐𝑠𝑐2 𝑥 𝑑𝑥 − 𝑐𝑜𝑡 𝑥 𝑑𝑥 Misalkan u = cot x du = −𝑐𝑠𝑐2 𝑥 𝑑𝑥 = ∫ −𝑢 𝑑𝑢 − ∫ 𝑐𝑜𝑡 𝑥 = − 1 2 𝑢2 − 𝑙𝑛|𝑠𝑖𝑛𝑥|+C 50. ∫ 8 𝑐𝑜𝑡4 𝑥 𝑑𝑥 =8∫ 𝑐𝑜𝑡4 𝑥 𝑑𝑥 =8 ∫ 𝑐𝑜𝑡2 𝑥𝑐𝑜𝑡2 𝑥 𝑑𝑥 =8∫ 𝑐𝑜𝑡2 𝑥 (𝑐𝑠𝑐2 𝑥 − 1)𝑑𝑥 =8 ∫ 𝑐𝑜𝑡2 𝑥𝑐𝑠𝑐2 𝑥 − 𝑐𝑜𝑡2 𝑥 𝑑𝑥
  • 20. =8 ∫ 𝑐𝑜𝑡2 𝑥𝑐𝑠𝑐2 𝑥 𝑑𝑥 − ∫ 𝑐𝑜𝑡2 𝑥 𝑑𝑥 Misalkan = u = cot x du = −𝑐𝑠𝑐2 𝑥 𝑑𝑥 =-8∫ 𝑢2 𝑑𝑢 − ∫ 𝑐𝑜𝑡2 𝑥 𝑑𝑥 =-8∫ 𝑢2 𝑑𝑢 − ∫ 𝑐𝑠𝑐2 𝑥 − 1 𝑑𝑥 =-8 ∫ 𝑢2 𝑑𝑢 − ∫ 𝑐𝑠𝑐2 𝑑𝑥 − ∫ 1 𝑑𝑥 = − 8 3 𝑐𝑜𝑡3 𝑥 + 8 𝑐𝑜𝑡 𝑥 + 8 𝑥 + 𝐶