7. Metabolismi qelizor
• Ne pergjithesi metabolizmin mund ta
ndajme ne dy ndarje themelore:
Katabolizmi,kemi proces gjat te cilit kemi
lirim te energjise ne forme te molekulave
te ATP
Anabolizmi,perdor energjine nga ATP qe
te sintetizoje molekula te ndryshme
Reaksione Egzergonike dhe Endergonike
9. Perberesit e ATP
1. adenine: baze azotike
2. ribose: sheqer pese karbonik
3. grupi fosfat: tre grupe
adenine phosphate group
P P P
ribose
10. ATP:
Molekula e ATP sintetizohet nga ATP-sinteaza dhe
formohet nga ADP dhe AMP
Te gjitha qelizat e gjalla si baze energjie e kane molekulen
e ATP
Molekula e ATP eshte perparsi e qenjeve te gjalla pasiqe
ze vend shum te vogel ne qelize
Nje molekule e vetme e ATP mund te zhvilloj nje reaksion
kimik.
ATP vazhdimisht riciklohet dhe shfrytezohet nga cdo
qelize e gjalle
11. Funksionet e ATP
• adenilat ciklaza reagon me ATP me cka
formohet AMPc
• ATP sherben edhe ne proceset e sintezes
se biomolekulave
• Gjithashtu sherben edhe ne reprodukcion
dhe ne rregullimin e temperatures trupore
• ATP gjindet edhe ne sistemin lokomotor
aktin miozin ku jep energji dhe mundeson
kontrakcionin dhe dekontrakcionin
12. Funksionet e ATP
• shumicen e qelizave ATP perdoret per te
transferuar molekulat jashta dhe brenda
membranes qelizore ndryshe quajme dhe
transporti aktiv
• Ne proceset e perditshme fiziologjike dhe
biokimike ATP perdoret edhe per reaksione te
ndryshme kimike brenda qelizes
• ATP inkorporohet edhe tek acidet nukleike nga
enzima polimeraze ne proceset e replikimit dhe
transkripcionit te AND
14. ATP:
• Reaksioni ATP--- ADP + Pi, e njohur si hidroliza e ATP , l
shenja negative tregon se reaksioni eshte ekzergonic dhe
termodinamikisht I favorshem, pra liron energji. Lidhja qe
shkeputet midis grupeve fosfate liron energji te larte e cila ne nje
mol mund te paraqitet:
• ATP + H2O → ADP + Pi ΔG˚ = −30.5 kJ/mol (−7.3 kcal/mol)
ATP + H2O → AMP + PPi ΔG˚ = −45.6 kJ/mol (−10.9 kcal/mol)
15. ATP reciklohet
ATP rregullisht riciklohet ne organizem ATP ne
organizem gjindet ne sasin e 250 g (0.2mol)
• Njeriu gjate proceseve te shumta fiziologjike
dhe metabolike harxhon mesatarisht 10-15
mol ATP cdo dite .E cila eshte 50 deri me
70 kg ATP per cdo dite pra cdo njeri e
harxhon kete sasi per cdo dite
• Nga kjo nenkuptojme se cdo molekule e ATP
riciklohet brenda dites per cdo 1000-1500
here ,pra ajo nuk krijohet por vetem riciklohet
16. Burimi kryesor I energjise tek te
gjitha qelizat e gjalla jane 3
komponentet me te rendesishem
organik sic jane:
karbohidratet,proteinat dhe lipidet
17. Qe te kemi jete te shendeoshe njeriu duhet
qe te konsumoje 2000 Calori/per cdo dite
• Kjo quhet ndryshe dhe metabolizmi bazal(BMR)
