Παρουσίαση σχετική με τη θεματική ενότητα Η μεθοδολογία της Φιλοσοφίας - Επιχειρήματα της Φιλοσοφίας Β' Λυκείου

1. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ - ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΙ
1
Φιλοσοφία Β’ Λυκείου
Επιμέλεια Φατσή Αθανασία Φιλόλογος

2. Επιχείρημα
Επιχειρήματα είναι λογικές προτάσεις που συνήθως διευθετούνται σε
κλιμακωτή σειρά για την απόδειξη μιας θέσης. Σύμφωνα με τον αυστηρότερο
ορισμό της λογικής, επιχείρημα είναι μια σειρά προτάσεων/κρίσεων με την
εξής χαρακτηριστική δομή:
● μία ή περισσότερες προτάσεις (προκείμενες) χρησιμεύουν ως βάση
● για την αποδοχή μιας άλλης πρότασης (συμπέρασμα) η οποία
ακολουθεί λογικά τις προκείμενες.
2

3. Συλλογισμός
Η διαδικασία ή η μέθοδος με την οποία ο νους καταστρώνει ένα
επιχείρημα λέγεται συλλογισμός .
Εργαλείο για το έλεγχο ενός επιχειρήματος είναι η λογική.
Η λογική θα τον βοηθήσει να καταλάβει πότε το συμπέρασμα συνάγεται ή
προκύπτει από τις προκείμενες του επιχειρήματος.
3

4. Μετάβαση από το Γενικό στο
Ειδικό /Μερικό
[ Γ > Ε ]
Παραγωγικός συλλογισμός
4
Π1: Όλοι οι άνθρωποι είναι θνητοί.
Π2: Ο Σωκράτης είναι άνθρωπος.
Σ: Ο Σωκράτης είναι θνητός.

5. Π1: Το σπουργίτι πετάει στον ουρανό.
Π2: Το περιστέρι πετάει στον ουρανό.
Π3: Ο γλάρος πετάει στον ουρανό.
Π4: Το σπουργίτι, το περιστέρι, ο γλάρος είναι
πουλιά.
Σ: Άρα (όλα) τα πουλιά πετούν στον ουρανό.
Μετάβαση από το Ειδικό/Μερικό
στο Γενικό
[ Ε > Γ ]
Επαγωγικός συλλογισμός
5

6. Π1: Το πορτοκάλι είναι φρούτο και έχει βιταμίνες.
Π2: Το μήλο είναι φρούτο.
Σ: Άρα, κατά πάσα πιθανότητα, το μήλο έχει
βιταμίνες.
Αναλογικός συλλογισμός
6
Μετάβαση από ένα
Ειδικό/Επιμέρους σε ένα άλλο
Ειδικό/Επιμέρους
[ Ε1 > Ε2 ]

7. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΩΝ
7

8. Έγκυρο επιχείρημα
8
Οι προκείμενες οδηγούν με λογική αναγκαιότητα σε ένα
βέβαιο συμπέρασμα.
Η εγκυρότητα εξαρτάται από τη λογική μορφή του επιχειρήματος και
αφορά στη σχέση σύμφωνα με καθορισμένους κανόνες μεταξύ των
προκείμενων και του συμπεράσματος

9. Παραδείγματα έγκυρου επιχειρήματος
Τα φάρμακα που έχουν επικίνδυνες
παρενέργειες πρέπει να
αποσύρονται από την κυκλοφορία.
Το φάρμακο Χ αποδείχτηκε ότι έχει
επικίνδυνες παρενέργειες.
Άρα: Το φάρμακο Χ πρέπει να
αποσυρθεί από την κυκλοφορία.
9
Η λαβίδα είναι όργανο.
Η κιθάρα είναι όργανο.
Η λαβίδα είναι κιθάρα.

10. Αληθές επιχείρημα
10
Η αλήθεια του επιχειρήματος εξαρτάται από το
περιεχόμενο του και αφορά τη (νοηματική) σχέση
προκειμένων και συμπεράσματος με την
πραγματικότητα.
Αν οι προκείμενες και το συμπέρασμα ανταποκρίνονται στην
πραγματικότητα, τότε τις θεωρούμε αληθείς κρίσεις/προτάσεις.

11. Παράδειγμα αληθούς επιχειρήματος
Τα τεχνολογικά επιτεύγματα στηρίζονται στην επιστήμη.
Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής είναι τεχνολογικό επίτευγμα.
Ο Η/Υ στηρίζεται στην επιστήμη.
11

12. (Λογικά) Ορθό επιχείρημα
Το (Λογικά) ορθό επιχείρημα πρέπει να είναι
συγχρόνως έγκυρο και οι προκείμενές του αληθείς.
Ο συλλογισμός που δίνει ορθό συμπέρασμα λέγεται (και) απόδειξη.
12

13. Παράδειγμα ορθού επιχειρήματος
Τα φυτά χρειάζονται οξυγόνο.
Η τριανταφυλλιά είναι φυτό.
Άρα η τριανταφυλλιά χρειάζεται οξυγόνο.
13

14. Παράδειγμα 1 (έγκυρο – μη αληθές
– μη ορθό)
Η θάλασσα είναι νερό.
Το νερό σταματάει τη δίψα.
Η θάλασσα σταματάει τη δίψα.
Παραδείγματα μη ορθού επιχειρήματος
14
Παράδειγμα 2 (μη έγκυρο – αληθές
– μη ορθό)
Μερικοί άνθρωποι είναι φιλόσοφοι.
Ο Σωκράτης είναι άνθρωπος.
Ο Σωκράτης είναι φιλόσοφος.

15. ΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΝΗ
ΣΟΦΙΣΜΑΤΑ
15

16. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΛΟΓΙΚΗ ΠΛΑΝΗ;
16
Πρόκειται για μεθοδολογικά σφάλματα στη σκέψη που
φαίνονται ορθά αλλά καταλήγουν σε εσφαλμένα
συμπεράσματα.

17. Αυτοαναφορά
17
Η μέθοδος που περιλαμβάνει την
περιγραφή ενός αντικειμένου με το
ίδιο το αντικείμενο ή κάποιο
παράγωγό του.
● Συμμετέχω στην εκπαίδευση ώστε
να εκπαιδευτώ.
● Η σφαίρα έχει σφαιρικό σχήμα.
● Ο φοροεισπρακτικός νόμος είναι
αναγκαίος, επειδή αναγκαζόμαστε
να φοροεισπράξουμε διά
θεσπίσεως νόμου.
● Ο επιχειρηματίας πρέπει να έχει
κέρδος διότι το κέρδος είναι
επιχειρηματική δραστηριότητα.

18. 18
Είναι η άρνηση μίας σχέσης ή
ιδιότητας, την οποία θεωρήσαμε
αληθή προηγουμένως, ή και
αντίστροφα.
● Η πολιτική είναι καλό πράγμα γι'
αυτό κι ευθύνεται για τα δεινά του
κόσμου.
● Ο κατηγορούμενος είναι αθώος,
κύριε πρόεδρε! Προχθές που έγινε
το έγκλημα ήμασταν στο σπίτι
μου, στην Κυψέλη, και πίναμε.
Εγώ λείπω από την προηγούμενη
εβδομάδα στην Αγγλία και
επέστρεψα εχθές.
Αντίφαση ή αυτοαναίρεση

19. ● Προχθές με χτύπησε ένας
Αφγανός. Οι Αφγανοί είναι βίαιοι.
● Ο γιατρός έσωσε τον ασθενή από
βέβαιο θάνατο. Επομένως, η
ιατρική σώζει τους ασθενείς από
βέβαιο θάνατο.
19
Τα σφάλματα αιτιακής γενικεύσεως
αφορούν την επέκταση
ειδικευμένων κριτηρίων σε
γενικευμένα σύνολα.
Αιτιακή γενίκευση

20. ● Το χρήμα είναι το μέσο
συναλλαγής αγαθών. Στην
ερώτησή σας τί συναλλάσσεται
στην περίπτωση του τζόγου, σας
απαντώ ότι το χρήμα είναι
δυνατότητα αγοράς και
ιδιοκτησίας.
20
Είναι η ταυτόχρονη απόδοση δύο
σημασιών στην ίδια λέξη, έτσι ώστε
να μεταπηδά κάποιος από τη μία
σημασία στην άλλη, δίχως να ορίζει
ποτέ ποια σημασία χρησιμοποιεί.
Εννοιολογική σύγχυση

21. ● Ο Αϊνστάιν πιστεύει ότι η
μακαρονάδα πρέπει να τρώγεται
μόνο με τυρί. Όλοι μας
γνωρίζουμε ότι ο Αϊνστάιν ήταν
από τους σημαντικότερους
φυσικούς κι επομένως γνώριζε τη
φύση καλύτερα από τους
υπόλοιπους. Άρα η μακαρονάδα
πρέπει να τρώγεται μόνο με τυρί!
21
Αυτό το σφάλμα συνίσταται στην εξαγωγή
άσχετων συμπερασμάτων διά της επικλήσεως σε
ένα πρόσωπο “αναγνωρισμένου κύρους”, δηλαδή
υψηλού κοινωνικού στάτους.
Σε πολλές περιπτώσεις είναι αρκετά δύσκολη η
αποκάλυψη του σφάλματος, ειδικά αν το κύρος του
προσώπου στο οποίο γίνεται η επίκληση προέρχεται
από τον ίδιο “χώρο” με εκείνον που αναπτύσσεται στο
κεντρικό ζήτημα συζήτησης ή διατριβής.
Επίκληση στην αυθεντία ή προσφυγή στο
σεβασμό {argumentum ad verecundiam}

22. ● Επειδή ο Μότσαρτ ήταν
κορυφαίος μουσικός, δηλαδή
άνθρωπος με υψηλές
πνευματικές ικανότητες, θα
μπορούσε να φτιάξει έναν
πύραυλο και να ταξιδέψει στη
σελήνη από τότε ακόμα, αν το
ήθελε.
22
Η γενική μορφή του συλλογισμού έχει ως εξής:
- Ο Α υποστηρίζει το χ.
- Ο Α είναι αυθεντία κι ως εκ τούτου έχει δίκιο.
- Επομένως το χ ισχύει.
Επίκληση στην αυθεντία ή προσφυγή στο
σεβασμό {argumentum ad verecundiam}

23. Δεν αποτελεί η κάθε αναφορά σε “ειδικό” το
σφάλμα της “επίκλησης στην αυθεντία”,
εφόσον η στοιχειοθέτηση του ισχυρισμού
δεν γίνεται με βάση το πρόσωπο, αλλά με
βάση τη συλλογιστική του.
23
Επίκληση στην αυθεντία ή προσφυγή στο
σεβασμό {argumentum ad verecundiam}
● Ο Πυθαγόρας απέδειξε ότι το
γνωστό θεώρημα ισχύει.
● Το θεώρημα ισχύει επειδή το
ισχυρίστηκε ο Πυθαγόρας.
Το πρώτο επισημαίνει την αποδεικτική
διαδικασία, ενώ το δεύτερο εστιάζει στο
πρόσωπο του Πυθαγόρα

24. Το σφάλμα αυτό συνίσταται στην
προσπάθεια απαξίωσης ενός ισχυρισμού
διά της σπιλώσεως του φορέα του. Στη
γενική του μορφή έχει ως εξής:
- Ο Α υποστηρίζει ότι ισχύει χ.
- Ο Α είναι αναξιόπιστος κι ανόητος.
- Άρα το χ δεν ισχύει 24
Προσωπική επίθεση ή επικέντρωση στο
πρόσωπο {ad hominem}
● Ο Τάκης υποστηρίζει ότι η ρίζα
του 2 μπορεί να προκύψει ως
υποτείνουσα στο ισοσκελές
ορθογώνιο τρίγωνο με κάθετες
πλευρές μήκους χ. Όλοι
γνωρίζουμε ότι ο Τάκης είναι
άσχετος με τριγωνομετρία και
ανόητος εκ φύσεως! Επομένως,
δεν είναι δυνατό να ισχύει κάτι
τέτοιο.

25. Συχνά σχετίζεται ένας ισχυρισμός με ένα
συγκεντρωτικό ιδεολογικό σύστημα και
στη συνέχεια αποδυναμώνεται διά της
αναφοράς στα όποια δεινά του
ιδεολογικού συστήματος.
25
Προσωπική επίθεση ή επικέντρωση στο
πρόσωπο {ad hominem}
● Ο κομμουνισμός υποστηρίζει ότι το κέρδος
του επιχειρηματία είναι πράξη αδικίας. Όλοι
μας ξέρουμε τί έκανε ο κομμουνισμός στη
Ρωσία και την Κίνα και πόσο καταστροφικός
ήταν. Επομένως, το κέρδος του
επιχειρηματία είναι πράξη δικαίου.
● Ο χριστιανισμός υποστηρίζει ότι
σφαγιάστηκαν χιλιάδες εκ των πιστών του
στη Ρώμη. Όλοι μας γνωρίζουμε τί συνέβη
το μεσαίωνα με τους χριστιανούς, που
σφάγιασαν χιλιάδες αλλόπιστων. Άρα δεν
σφαγιάστηκε κανείς εκ των χριστιανών στη
Ρώμη.

26. Η ειδική εξαίρεση χρησιμοποιείται ώστε να
παρακάμψει έναν γενικό κανόνα ή μία γενική
περιγραφή, προκειμένου να θέσει ένα υπό συζήτηση
αντικείμενο σε κατάσταση αμφιβολίας ή αδυναμίας.
Η γενική μορφή του σφάλματος έχει ως εξής:
- Όλα τα χ αντικείμενα μίας ομάδας έχουν την Α
ιδιότητα.
- Το αντικείμενο της ομάδας που εξετάζουμε δεν είναι
ακριβώς χ, αλλά χ'.
- Επομένως δεν έχει την Α ιδιότητα. 26
Ειδική εξαίρεση ● Όλοι οι ενήλικες πολίτες της
χώρας έχουν δικαιώματα στην
διοίκηση των κοινοτήτων τους
διά της ψήφου τους. Όμως ο
φοιτητής είναι μαθητής κι
επομένως απολιτικό όν. Άρα, ο
φοιτητής δεν έχει δικαιώματα
στη διοίκηση της κοινότητάς του
διά της ψήφου του.

27. Η ειδική εξαίρεση χρησιμοποιείται ώστε να
παρακάμψει έναν γενικό κανόνα ή μία γενική
περιγραφή, προκειμένου να θέσει ένα υπό συζήτηση
αντικείμενο σε κατάσταση αμφιβολίας ή αδυναμίας.
Η γενική μορφή του σφάλματος έχει ως εξής:
- Όλα τα χ αντικείμενα μίας ομάδας έχουν την Α
ιδιότητα.
- Το αντικείμενο της ομάδας που εξετάζουμε δεν είναι
ακριβώς χ, αλλά χ'.
- Επομένως δεν έχει την Α ιδιότητα. 27
Ειδική εξαίρεση ● Όλοι οι Αμερικανοί πολίτες,
ανεξαρτήτως χρώματος και
προέλευσης έχουν ίσα
δικαιώματα. Ο Τζο δεν έχει, γιατί
είναι μαύρος και κανείς μαύρος
δεν επιτρέπεται να είναι
Αμερικανός πολίτης. Άλλωστε το
μαύρο δεν είναι χρώμα αλλά
έλλειψη χρώματος.

28. Η διπλανή φράση αποτελεί το πιο
χαρακτηριστικό παράδειγμα “ειδικής
εξαίρεσης” αφού σε αυτή τη φράση ισχύει
το παράδοξο δόγμα πως ο γενικός
κανόνας οφείλει την απόδειξή του μέσα
στην ίδια την εξαίρεσή του (δηλαδή σε κάτι
που αντικρούει την γενική ισχύ του
κανόνα).
28
Ειδική εξαίρεση ● Η εξαίρεση επιβεβαιώνει τον
κανόνα.

29. 29
Επιχειρηματολογία εκ του αποτελέσματος
● Ο Καζαντζάκης (Α) γράφει καλά βιβλία (Β).
Καλά βιβλία (Β) υπάρχουν πολλά στο
εμπόριο.
Άρα ο Καζαντζάκης (Α) έχει γράψει τα καλά
βιβλία (Β) του εμπορίου.
● Ο Στήβεν Κινγκ γράφει καλά βιβλία.
“Ο τελευταίος πειρασμός” είναι καλό βιβλίο.
Άρα ο Στήβεν Κίνγκ έγραψε το βιβλίο “Ο
τελευταίος πειρασμός”.
Σε αυτό το επιχείρημα χρησιμοποιείται το αποτέλεσμα
μιας συλλογιστικής ως μέσο για την απόδειξη του
αιτίου.
Σε γενική μορφή έχει ως εξής:
Από το Α παράγεται το Β.
Το Β ισχύει.
Άρα το Α ισχύει.
Το λογικό άλμα βρίσκεται στην μετατροπή μιας
μονόδρομης σχέσης (το Α δίνει το Β, δίχως να σημαίνει
ότι το Β παράγεται αποκλειστικά από το Α) σε
αμφίδρομη (το Α δίνει το Β, και το Β παράγεται
αποκλειστικά από το Α).

30. Μία άλλη εκδοχή του σφάλματος είναι η
“επιχειρηματολογία του τυχαίου ή αναίτιου
αποτελέσματος”.
Σε αυτή την εκδοχή, η ύπαρξη ενός
συγκεκριμένου αποτελέσματος
αιτιολογείται με βάση μία ταυτόχρονη, μα
λογικώς αναίτια, εμφάνιση ενός
φαινομένου.
30
Επιχειρηματολογία εκ του αποτελέσματος
● Αν στο κλάσμα 16/64 αφαιρέσω τα
εξάρια, τότε μας δίνει το αποτέλεσμα
1/4 που είναι ίσο με το αρχικό 16/64
(=1/4). Επομένως, μπορώ ελεύθερα
να αγνοώ τα 6άρια ταυτόχρονα από
τον αριθμητή και τον παρονομαστή
κλασμάτων.
● Κάποια φορά σφύριξα κι αμέσως
έπεσε ένα αεροπλάνο. Δεν
ξανασφυρίζω γιατί προκαλώ

31. ● Ο Γαλιλαίος υποστηρίζει ότι η Γη
κινείται γύρω από τον Ήλιο. Όμως,
αυτό είναι κάτι που όλοι μας
πιστεύουμε πως δεν ισχύει.
Επομένως, ο Ήλιος κινείται γύρω από
τη Γη.
● Εφόσον διαφωνείτε με την άποψη των
πολλών κ. Χ μέλος του κόμματος Α,
δεν μπορείτε να ανήκετε στο κόμμα
αυτό, το οποίο φυσικά δεν μπορεί να
ανεχτεί την έκφραση λανθασμένων
απόψεων στο σώμα του.
Το σφάλμα αυτό στη συλλογιστική είναι γνωστό κι ως “το
σύνδρομο της αγέλης”, “προσφυγή στις μάζες”, “προσφυγή
στην πλειοψηφία” η και “προσφυγή στην ομοφωνία”.
Η συλλογιστική έχει ως εξής:
Ο Α υποστηρίζει το χ.
Οι πολλοί διαφωνούν με το χ.
Άρα το χ δεν ισχύει.
Το σφάλμα (λογικό άλμα) έγκειται στο ότι η άποψη των
πολλών μέσα σε μία ομάδα είναι οπωσδήποτε η ορθότερη
από εκείνη των λίγων. Η ποιότητα μιας συλλογιστικής
κρίνεται με βάση την ποσότητα των εκφράσεων κι όχι την
ίδια τη μέθοδο της συλλογιστικής. 31
Λαϊκισμός {argumentum ad populum}

32. ● Ο Πέτρος δεν έχει έρθει στην
ώρα του για δουλειά. Είτε χάλασε
το αυτοκίνητό του, είτε
παρακοιμήθηκε. Τηλεφώνησα
σπίτι του και δεν είναι εκεί, οπότε
μάλλον χάλασε το αυτοκίνητό
του.
Το ψευδές δίλημμα είναι χρήση διλημματικής φόρμας
επάνω σε μή δυικές καταστάσεις. Συνήθως, το ακούμε ως
"επιχειρηματολογία του μαύρου- άσπρου".
Η γενική μορφή του σφάλματος έχει ως εξής:
Το ζήτημά μας μπορεί να είναι είτε Α, είτε Β.
Αν δεν είναι Α τότε είναι μόνο Β.
Κι αντίστροφα.
Το λογικό άλμα βρίσκεται στο σημείο μετατροπής μίας
κατάστασης από πολυμερή σε εσφαλμένη διμερή, τριμερή
κλπ. Θέλει προσοχή το σημείο του εσφαλμένου
πολυμερισμού, διότι δεν είναι κάθε πολυμερισμός
εσφαλμένος. 32
Ψευδές δίλημμα

33. ● Προτιμάτε να εκλέξετε το κυβερνών κόμμα, ή να
καταλήξουμε σε πυρηνικό ολοκαύτωμα;
● Είσαι μαζί μας ή με τους υπέρμαχους του ρατσισμού και
της καταπίεσης;
● Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα!
● Αυτοδύναμη κυβέρνηση ή ακυβερνησία και χάος.
● Η αντιπολίτευση ψήφισε εναντίον της εκπαιδευτικής
μεταρρύθμισης. Μάλλον δεν θεωρεί την παιδεία
σημαντική.
● Αμερική - την αγαπάς ή την μισείς.
● Ή κερδίζουν όλοι ή κανένας.
● Δεν είσαι μαζί μας, άρα είσαι εναντίον μας.
● Αν δεν είσαι πρώτος, τότε είσαι τελευταίος.
Τα ψευδή διλήμματα
χρησιμοποιούνται συχνά στην
πολιτική. Τα βρίσκει κανείς
κρυμμένα σε ρητορικές
ερωτήσεις και συσχετίζονται με
την πλάνη των πολλών
ερωτημάτων ή μπορεί να
παρουσιάζονται ως γεγονότα.
33
Ψευδές δίλημμα

34. ● Ή θα πάρετε το υγρό Καθαριξ ή
θα μείνετε με λεκέδες.
● Προτιμάτε αυτοκίνητο
“Σιφουνας 1300” ή θα
ταξιδεύετε με τα πόδια;
● Ποιος κατά τη γνώμη σας αξίζει
ως τραγουδιστής: ο Νίκος ή η
Μαίρη;
Τα ψευδή διλήμματα είναι επίσης
χαρακτηριστικά της διαφημιστικής
ρητορικής
ή και σε τηλεπαιχνίδια/τηλεκουίζ.
34
Ψευδές δίλημμα

35. ● Η πρόθεση ψήφου προς το κόμμα
Α ειναι 33%. Η αντίστοιχη του
κόμματος Β είναι 16%. Άρα το
κόμμα Α θα κυβερνήσει.
● Στην πτήση μας, οι 160 από τους
230 επιβάτες υποστηρίζουν ότι θα
πέσει το αεροπλάνο. Άρα θα πέσει
το αεροπλάνο.
Το σφάλμα συνίσταται στην μετατροπή
της πιθανότητας εμφάνισης ενός
γεγονότος σε βεβαιότητα εμφάνισης του.
Υπακούει στη γενική μορφή:
Το Α είναι πιθανό να συμβεί.
Άρα το Α είναι αναπόφευκτο.
35
Πιθανοτική βεβαιότητα

36. ● Η περίπτωση να υπάρχει εξωγήινος με
καπέλο χόκει στο σύμπαν είναι
0,00000000000000000000000001234 τοις
εκατό. Άρα, σίγουρα κανείς εξωγήινος δεν
φορά καπέλο του χόκει.
● Η πιθανότητα να κερδίσει η ομάδα χόκει της
Αμερικής την ομάδα ποδοσφαίρου της
Αυστραλίας στο μπιλιάρδο είναι 43%.
Επομένως, οι Αυστραλοί παίζουν καλύτερο
μπιλιάρδο.
● Η πιθανότητα να υπάρχει μετά θάνατον ζωή
είναι 0,000000324%. Επομένως, δεν
υπάρχει μετά θάνατον ζωή.
Το συνηθέστερο σφάλμα πιθανοτικής
βεβαιότητας βρίσκεται στην ίδια την
παραγωγή στατιστικών μεγεθών εκ του
μη όντως (αναιτίως).
36
Πιθανοτική βεβαιότητα

37. ● Ομ.1: Ο Παναθηναϊκός έχει δυνατή άμυνα διότι έχει δεχθεί μόλις τρία τέρματα στις
πρώτες 8 αγωνιστικές.
● Ομ.2: Ο Παναθηναϊκός είναι ξεφτίλα γιατί έχασε το 1956 από τον Ολυμπιακό 4-0!
● Ομ.1: Μα, η άμυνά του είναι πολύ ισχυρή, από ό,τι δείχνει μέχρι τώρα.
● Ομ.3: Ο Παναθηναϊκός είναι ξεφτίλα γιατί έχασε το 1956 από τον Ολυμπιακό 4-0!!
● Ομ.5: Ρε σεις παιδιά, άλλο πράγμα συζητάμε τώρα. Μήπως να ακούσουμε τον
Ομ.1;
● Ομ.4: Ο Ομ.2 έχει δίκιο. Ο Παναθηναϊκός είναι ξεφτίλα γιατί έχασε το 1956 από τον
Ολυμπιακό 4-0!!
● Ομ.1: Μπορεί να είναι κι έτσι, όμως η άμυνά του είναι η καλύτερη όπως δείχνει η
ως τώρα πορεία της ομάδας.
● Ομ.2: Ο Παναθηναϊκός είναι ξεφτίλα γιατί έχασε το 1956 από τον Ολυμπιακό 4-0!!
● Ομ.4: Συμφωνώ με τον Ομ. 3. Ο Παναθηναϊκός είναι ξεφτίλα γιατί έχασε το 1956
από τον Ολυμπιακό 4-0!!
● Ομ.3: Μία ομάδα που χάνει το 1956 από τον Ολυμπιακό 4-0 είναι ξεφτίλα. Ο
Παναθηναϊκός έχασε. Δεν χρειάζεται να γράψω κάτι άλλο.
Πολλές φορές σε μία επιχειρηματολογία
χρησιμοποιείται αναίτια η επανάληψη
συγκεκριμένων ισχυρισμών-
επιχειρημάτων, ώστε να τραβήξει την
προσοχή από τα ερωτήματα που
τίθενται ή από άλλες απόψεις. Έχει την
εξής γενική μορφή:
Ομιλητής 1: Θεωρώ ότι ισχύει χ.
Ομιλητής 2: Άν όμως ίσχυε χ τότε το ψ
δεν θα ταίριαζε με το ν.
Ομιλητής 1: Θεωρώ ότι ισχύει χ. 37
Αναίτια επανάληψη
{argumentum ad nauseam}

38. ● Σχολικό εγχειρίδιο «Έκφραση Έκθεση», Τεύχος Γ, εκδόσεις “Διόφαντος”
● http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=Blog&file=page&op=viewPost&pid=
30962
38
Πηγές