2. 9. Τα εθνικά δάνεια
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
2
Τέλη 19ου αιώνα. Ο Έλληνας χρεοκοπημένος στο έλεος των δανειστών.
Πηγή εικόνας: kathimerini.gr
3. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
3
Ποια δάνεια
ονομάζονται εθνικά;
Από που προέρχεται
ο δανεισμός; Μπορεί
ένα κράτος να μη
δανείζεται;
4. Ο ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ
ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
4
Από τα χρόνια της
Επανάστασης, ο
δανεισμός
υπήρξε μία
σημαντική
παράμετρος της
λειτουργίας του
ελληνικού
κράτους.
Αυτό ήταν φυσικό για ένα κράτος που ξεκινούσε από το μηδέν και δεν
κληρονόμησε από το προηγούμενο καθεστώς οργανωμένο δημοσιονομικό
δημοσιονομικό σύστημα.
Είναι γνωστές οι περιπέτειες των δανείων του Αγώνα στη χρηματαγορά
του Λονδίνου καθώς και η σύναψη νέων δανείων, που συνόδευσε την
άφιξη των Βαυαρών το 1832.
Οι Οθωνικές κυβερνήσεις αρνήθηκαν την αποπληρωμή των
επαναστατικών δανείων, γεγονός που απομόνωσε τη χώρα από τις
ευρωπαϊκές χρηματαγορές ως το 1861.
5. ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΝΕΟ ΔΑΝΕΙΣΜΟ – ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1860
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
5
Η αλλαγή των
ρυθμών ανάπτυξης
από τη δεκαετία του
1860 και μετά,
οδήγησε αναγκαστικά
σε νέο δανεισμό.
Οι περιορισμένοι πόροι της
χώρας, σε συνδυασμό με τα
έκτακτα έξοδα που επέβαλαν
επέβαλαν οι διαρκείς εθνικές
κρίσεις, καθιστούσαν
αδύνατη την εξοικονόμηση
κεφαλαίων για δημόσιες
επενδύσεις.
Ο εξωτερικός δανεισμός
διογκώθηκε κατά τη δεκαετία
δεκαετία του 1880, και μέσα
σε λίγα μόλις χρόνια η χώρα
βρέθηκε να οφείλει ποσά
πολλαπλάσια του ετήσιου
προϋπολογισμού της.
6. Ομολογία του 1885
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
6
Ένα ομόλογο είναι ένα χρεόγραφο, για το
οποίο ο εκδότης έχει την υποχρέωση να
καταβάλει, στη λήξη της σύμβασης, την
ονομαστική αξία αυτού και στην
περίπτωση των ομολόγων με κουπόνι,
σε τακτά προκαθορισμένα διαστήματα
ποσό χρημάτων/τόκους (το κουπόνι).
Ένα ομόλογο είναι απλώς ένα δάνειο, το
οποίο αντλείται από τον εκδότη του
δανείου όχι μέσω της τραπεζικής
διαμεσολάβησης αλλά μέσω των
κεφαλαιαγορών.
Ο εκδότης είναι ο οφειλέτης, ο κάτοχος
ομολόγων ο δανειστής και το κουπόνι
(αν υπάρχει) είναι ο τόκος. Τα ομόλογα
επιτρέπουν στον εκδότη να
χρηματοδοτήσει μακροπρόθεσμες
επενδύσεις με εξωτερικά κεφάλαια.
Πηγή: wikipedia
7. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
7
Πίνακας 6
Τα κυριότερα δάνεια από το εξωτερικό
κατά την περίοδο 1880-1892
Πού
διοχετεύονται
τα χρήματα
των δανείων;
8. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
8
Το μεγαλύτερο μέρος των δανείων αυτών χρησίμευσε
για την κάλυψη των τρεχόντων ελλειμμάτων των εθνικών προϋπολογισμών
για τις δαπάνες των στρατιωτικών κινητοποιήσεων (του 1877-1880 και του 1885-1886)
για τις δαπάνες των εξοπλισμών (26.000.000 δραχμές από τα δάνεια χρησιμοποιήθηκαν για
τη ναυπήγηση τριών θωρηκτών το 1889)
μεγάλα ποσά διατέθηκαν για την αποπληρωμή παλαιότερων δανείων
μικρό μέρος απέμενε για παραγωγικές επενδύσεις και δημόσια έργα,
ποσό όμως απαραίτητο, χωρίς το οποίο τα έργα αυτά δεν θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν.
9. Ο Τρικούπης ενίσχυσε το Βασιλικό (πολεμικό) Ναυτικό αγοράζοντας το 1889 από
Γαλλικά ναυπηγεία, με κόστος 26 εκατομμύρια δραχμές τρία μεγάλα πλοία, τα
θωρηκτά Ύδρα, Σπέτσαι και Ψαρά.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
9