Παρουσίαση της ενότητας 5 Η δημιουργία τραπεζικού συστήματος Ιστορία Προσανατολισμού Γ' Λυκείου

1. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟ
19Ο ΑΙΩΝΑ
1

2. 5. Η δημιουργία
τραπεζικού
συστήματος
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
2

3. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
3
Τι εξυπηρετεί η
ίδρυση μιας
τράπεζας
εθνικού
επιπέδου;

4. ΤΟ ΘΕΜΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
4
 Με την ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, το
θέμα της δημιουργίας κεντρικής τράπεζας, αλλά και
τραπεζικού συστήματος αντάξιου εκείνων που
λειτουργούσαν στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης,
αποτέλεσε κεντρικό σημείο στους κυβερνητικούς
σχεδιασμούς.

5. ΑΝΑΓΚΗ ΙΔΡΥΣΗΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
5
Η ίδρυση
τραπεζικών
ιδρυμάτων θα
θα
εξυπηρετούσε
τις κυβερνητικές ανάγκες,
τη διαχείριση του κρατικού δανεισμού,
την έκδοση χαρτονομίσματος,
έδινε λύση στο χρόνιο πρόβλημα των πιστωτικών αναγκών της
οικονομίας.
 θα εξασφάλιζε δηλαδή στις επιχειρηματικές πρωτοβουλίες τα απαραίτητα κεφάλαια
με όρους οργανωμένης αγοράς και όχι τοκογλυφίας.

6. ΤΟ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
- ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ (1)
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
6
Το πιστωτικό σύστημα της χώρας βρισκόταν πραγματικά, κατά τα πρώτα χρόνια της
ανεξαρτησίας, σε πρωτόγονη κατάσταση.
Ήταν συνδεμένο με το εμπόριο
των αγροτικών προϊόντων και
ιδιαίτερα με τις εξαγωγές της
σταφίδας.
Οι έμποροι λειτουργούσαν
και ως πιστωτές, με
τοκογλυφικές διαθέσεις
διαθέσεις και όρους.
Ο δανεισμός κατευθυνόταν, ως επί
το πλείστον, προς τους
παραγωγούς και δημιουργούσε
δημιουργούσε προϋποθέσεις
εκμετάλλευσης, καθώς ουσιαστικά
ουσιαστικά επρόκειτο για έναν
τρόπο προαγοράς της επικείμενης
επικείμενης παραγωγής, με
δυσμενείς για τον παραγωγό
όρους.

7. ΤΟ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
- ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ (2)
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
7
Το πιστωτικό σύστημα της χώρας βρισκόταν πραγματικά, κατά τα πρώτα χρόνια της
ανεξαρτησίας, σε πρωτόγονη κατάσταση.
Την ίδια στιγμή άλλοι κλάδοι της
παραγωγής στερούνταν των
απαραίτητων για την ανάπτυξή
ανάπτυξή τους πιστώσεων, και
έτσι περιορίζονταν οι
επιχειρηματικές πρωτοβουλίες.
Η κατάσταση αυτή ήταν
αντίθετη με τις προθέσεις και
και τις πολιτικές του κράτους
και αποθάρρυνε τα ελληνικά
κεφάλαια του εξωτερικού.

8. ΤΟ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
- ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ (3)
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
8
Οι προσπάθειες για την άρση όλων αυτών των εμποδίων
 υπήρξαν έντονες
 προέρχονταν από πολλές πλευρές
 δεν απέβλεπαν
 τόσο στην εξάλειψη της τοκογλυφίας,
 όσο στην παράλληλη δημιουργία ενός πιο σύγχρονου πιστωτικού
συστήματος, ικανού να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα ειδικών κοινωνικών
ομάδων.

9. Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
9
 Το μεγάλο βήμα έγινε το 1841, με την ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας.
• Τα κεφάλαια για την
ίδρυσή της προήλθαν
κυρίως από το
εξωτερικό, ενώ έντονη
ήταν η παρουσία
κρατικών παραγόντων
στις ιδρυτικές
διαδικασίες.
Χρηματοδότηση
• Οι κύριοι μέτοχοι της Τράπεζας
ήταν ο κεφαλαιούχος Εϋνάρδος,
το ελληνικό κράτος (20% του
αρχικού κεφαλαίου), Έλληνες
έμποροι και επιχειρηματίες της
διασποράς, ξένες
προσωπικότητες από το χώρο
της οικονομίας αλλά και της
πολιτικής.
Μέτοχοι
• Θεμελιωτής
και πρώτος
διοικητής
υπήρξε ο
Γεώργιος
Σταύρου.
Θεμελιωτής
• Στις επόμενες
διευρύνσεις του
κεφαλαίου της
Τράπεζας άρχισαν να
μετέχουν
κεφαλαιούχοι,
έμποροι κυρίως, του
ελληνικού χώρου
(Σκουζές, Ράλλης
κ.λπ.).
Άλλες προσωπικότητες

10. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
10
Πηγή: https://www.agon.gr/istories/28607/georgios-stayroy-o-agonistis-trapezitis-kai-eyergetis/
Γεώργιος Σταύρου
Γεννήθηκε στα Ιωάννα το 1788.
Η μεγαλύτερη υπηρεσία του Γ. Σταύρου στην πατρίδα υπήρξε αναμφίβολα η
συνεισφορά του στην ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας. Μια νέα τράπεζα θα έδινε
πνοή ανάπτυξης στο μικρό και καχεκτικό οικονομικά, Ελληνικό Βασίλειο.
Ο Όθων, με τη συμβουλή των Εϋνάρδου, Ρεμύ, Τισάμενου και Σταύρου,
στράφηκε προς την ίδρυση μιας τράπεζας με Ελληνικά κεφάλαια.
Έτσι στις 30 Μαρτίου 1841 ιδρύθηκε η Εθνική τράπεζα με αρχικό κεφάλαιο
5.000.000 δρχ. και με βασικό της “όπλο” την έκδοση χαρτονομισμάτων.
Η συμβολή του Γεωργίου Σταύρου στην προσέλκυση μετόχων (Βασιλιάς
Λουδοβίκος, Ζωσιμάς, Τοσίτσας, Ιωάννης Μακρυγιάννης, Ρήγας Παλαμίδης κ.ά)
και στην οργάνωση του ιδρύματος ήταν καταλυτική.
Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την εντιμότητα και το σεβασμό του προς τη
δημόσια περιουσία καθώς και τις αναμφισβήτητες ικανότητες και γνώσεις του
τον ανέδειξαν σε πρώτο Διευθυντή της νέας τράπεζας

11. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ
 Η δραστηριότητά της στα πρώτα στάδια ήταν μάλλον χωρίς σαφή
προσανατολισμό,
 καθώς οι συνθήκες που επικρατούσαν στην ελληνική οικονομία δεν ήταν
δυνατόν να αλλάξουν με ταχείς ρυθμούς.
 Το μεγάλο της πλεονέκτημα και ταυτόχρονα η κύρια πηγή εσόδων της ήταν
το εκδοτικό δικαίωμα,
 η δυνατότητα της να εκδίδει τραπεζογραμμάτια, χαρτονομίσματα δηλαδή, για
λογαριασμό του ελληνικού κράτους. Το τελευταίο μάλιστα ενίσχυε ή και
επέβαλλε την κυκλοφορία τους.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
11

12. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
12
Αντίγραφο τραπεζογραμματίου των 25 δραχμών, της πρώτης έκδοσης της Εθνικής
Τράπεζας, που περιελάμβανε αξίες των 25, 50, 100 και 500 δρχ. και έφεραν ημερομηνία
30.3.1841, δηλαδή την ημερομηνία ίδρυσης της Εθνικής Τράπεζας.
Πηγή: https://www.iefimerida.gr/oikonomia/ethniki-trapeza-179-hronia-epeteios-idrysis

13. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
13
Η πλατεία Λουδοβίκου (σημερινή
Κοτζιά), στην Αθήνα, 1847. Πίνακας
του Γερμανού ζωγράφου Johannes
Rabe.
Στο κέντρο του πίνακα διακρίνεται
το περίφημο «Ξενοδοχείον της
Αγγλίας», ενώ δίπλα αριστερά το
κτήριο που αγόρασε η Εθνική
Τράπεζα το 1845 από τον Κυριάκο
Δομνάδο, για να αποτελέσει το
κεντρικό της κατάστημα.
Πηγή: https://www.iefimerida.gr/oikonomia/ethniki-trapeza-179-hronia-epeteios-idrysis

14. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
14
Η οικία Κυριάκου Δομνάνδου, στη γωνία Αιόλου και της σημερινής Γ. Σταύρου, την οποία
αγόρασε η Τράπεζα το 1845 και εγκαταστάθηκε σε αυτήν.
Πηγή: https://www.iefimerida.gr/oikonomia/ethniki-trapeza-179-hronia-epeteios-idrysis

15. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
15
Στη θέση του κεντρικού κτιρίου της Εθνικής Τραπέζης, επί
της οδού Αιόλου, υπήρχαν κατά τον 19ο αιώνα δύο χωριστά
διώροφα κτίρια, οικοδομημένα κατά τη δεκαετία του 1840.
Αριστερά βρισκόταν η οικία Δομνάνδου, η οποία
αγοράστηκε το 1845 από τον Γεώργιο Σταύρου και στέγασε
το πρώτο τραπεζικό κατάστημα της απελευθερωμένης
Ελλάδας.
Δεξιά βρισκόταν το ξενοδοχείο "Αγγλία" του επιχειρηματία
Φραγκίσκου Φεράλδη, το οποίο αγοράστηκε με τη σειρά
του μια δεκαετία αργότερα, με την επέκταση των εργασιών
της τράπεζας.
Τα δύο κτίρια διέθεταν τον ίδιο αριθμό ορόφων και το ίδιο
ύψος, ώστε το 1899-1900 ενοποιήθηκαν με σχετική ευκολία,
προκειμένου να αποτελέσουν, πλήρως ανακαινισμένα και με
νέα εξωτερική διαμόρφωση σε νεοκλασικό ύφος, το ενιαίο
μέγαρο που γνωρίζουμε σήμερα.
Πηγή: http://archaeologia.eie.gr/archaeologia/gr/arxeio_more.aspx?id=75

16. ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ
ΤΡΑΠΕΖΑΣ
Προοδευτικά οι εργασίες της Τράπεζας εξαπλώθηκαν από την Αθήνα στις κύριες επαρχιακές πόλεις
(Ερμούπολη 1845, Πάτρα 1846 κ.λπ.), γεγονός που βοήθησε στην αντιμετώπιση των αρνητικών
επιρροών που ασκούσε το τοκογλυφικό σύστημα.
Η Τράπεζα κέρδισε την εμπιστοσύνη της ελληνικής κοινωνίας, πράγμα που είχε ως
συνέπεια τις διαδοχικές διευρύνσεις του μετοχικού της κεφαλαίου.
Παρά την εξάπλωση του τραπεζικού συστήματος και την εμφάνιση νέων τραπεζικών
ιδρυμάτων, η Εθνική Τράπεζα παρέμεινε για πολλές δεκαετίες το κυρίαρχο τραπεζικό
συγκρότημα του ελληνικού χώρου.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
16

17. ΝΕΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ
 Από τη δεκαετία του 1860 άρχισαν να πολλαπλασιάζονται τα τραπεζικά και
ασφαλιστικά ιδρύματα στη χώρα.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
17
Πηγή:https://aromalefkadas.gr/
η Ιονική Τράπεζα (ιδρύθηκε
το 1839 στα υπό αγγλική
κατοχή τότε Ιόνια νησιά)
η Τράπεζα
Ηπειροθεσσαλίας
η Γενική Πιστωτική
Τράπεζα
η Τράπεζα
Βιομηχανικής Πίστεως
Τα πιο σημαντικά απ' αυτά ήταν

18. ΕΡΓΑΣΙΕΣ
 Μελετάτε την ενότητα 5 Η δημιουργία τραπεζικού
συστήματος σελίδες 26-28
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
18

19. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
19