ЁС ЗҮЙ

1. Ёс зүйн тухай үндсэн ойлголт
Лекц №1

2. Дэд сэдэв
1. Ёс зүйн агуулга мөн чанар
2. Ёс зүйн ухагдахуун
3. Ёс суртахууны гол зарчмууд

3. Ёс зүйн агуулга мөн чанар
• Ёс зүйн тухай ойлголт нь анх эртний Грекийн
“ЭТОС” /ethos/ гэдэг үгийн “хүмүүсийн зан
заншил тэдгээрийн дотоод мөн чанарын
илэрхийлэл ” болсон утгаар тодорхойлогдон
үүссэн байна. Үүнийг эртний Грекийн гүн
ухаантан Аристотель /ёс зүйн шинжлэх
ухааныг үндэслэгч/ болон Грек Ромын гүн
ухаантан Цицерон /ёс суртахууны тухай
ойлголтыг ШУ-нд анх үндэслэгч/ нар эхлэн
ШУ-нд томъёолон авч үзсэн.

4. Ёс зүйн үндсэн ухагдахууны шинжүүд
Ёс зүйн үндсэн
ухагдахууны шинжүүд
Түүхэн цаг
үеийн
Үнэлэмжийн Албадлагын

5. Ёс зүйн ухагдахуун
• Áèçíåñèéí ¸ñ ç¿é ãýäýã íü ¸ñ ç¿éí øèíæëýõ
óõààíû òàíèí ìýäýõ¿éí îáúåêòèéí õàìãèéí
ò¿ãýýìýë îéëãîëò, êàòеãîðè, õèéñâýðëýëèéí
çàìààð, íýýí èëð¿¿ëæ õ¿ëýýí çºâøººðñºí ¸ñ ç¿éí
¿çýãäýë, áîäèò áàéäëûí òóõàé ñóóðü ìýäëýãèéí
öýãöòýé ñèñòåì þì.

6. Áèçíåñèéí ¸ñ ç¿éí ñóäàëãààíû àðãóóä
• Õàðüöóóëàëòûí àðãà. Îíîëûí òàíèí ìýäýõ¿éí òóõàéí îáьектийг
áóñàäòàé íü áóþó äîòîîä á¿ðäýë õýñã¿¿äòýé, èæèë áà ÿëãààòàé
òàëóóäûã èëð¿¿ëýí, òýäãýýðèéí õàìààðëûã òîãòîîõ àðãà þì.
• Ò¿¿õ÷ëýí ñóäëàõ àðãà. Áèçíåñèéí ¸ñ ç¿éí ¿¿ñýë õºãæèë ººð÷ëºëò,
óëàмæëàãäàí èðñýí áàéäàë èðýýä¿éí õàíäëàãûã òîãòîîõ àðãà.
• Ôîðìàëü-ëîãèê. Тàíèí ìýäýõ¿éí øàëòãààíò õîëáîî ¿íäýñëýëèéí øèíæýýð
íü ñóäàëíà.¯¿íä àíàëèç, ñèíòåç, èíäóêö-äèäóêöèéí àðãà îðíî.
• Ñîöèîëîãèéí àðãà. Áèçíåñèéí ¸ñ ç¿éí ñóðòàõóóíû õàíäëàãûã òîãòîîäîã.

7. Áèçíåñèéí ¸ñ ç¿éí ñóäàëãààíû àðãóóä
• Õèéñâýðëýí ñýòãýõ. Òàíèí ìýäýõ¿éí ñýòãýëãýýíèé ò¿âøèíä
çàãâàð÷ëàí òîìú¸îëîõ
• Äèàëåêòèê õàíäëàãà. Áèçíåñèéí ¸ñ ç¿é, ¸ñ ñî¸ëûí ¿çýãäëèéã
õºãæèë õºäºë㺺íä àâ÷ ¿çäýã.
• Ñèñòåì÷ëýõ àðãà. Äýñ äàðààëàëòàé òîäîðõîé á¿ðäýë
õýñãèéí òîãòîëöîîíä íü ñóäàëíà.
• Èíòåãðàöè-äèôôåðåíöèаöèéí àðãà. Áèçíåñèéí ¸ñ ç¿éí
åðºíõèé ¸ñ ç¿éä íýãòãýõ ñàëãàõ áóþó íèéòëýã,ÿëãààòàé
òàëóóäûã ãàðãàõ àðãà.

8. Ёс суртахууны гол зарчмууд
• Ёс суртахууны гол зарчмууд нь дараах онцлог
шинжүүдийг агуулсан байна.
1. Ёс суртахууны гол зарчмууд нь нийгэм,
түүхийн хөгжлийн дагуу бүрэлдэн тогтдог
зайлшгүй шинжтэй.
2. Ёс суртахууны зарчмыг хэн нэгэн хүн дур
зоргоороо зохиодоггүй болохоор тэр нь
нийгмийн амьдралын бодит хууль, зүй
тогтлоос урган гардаг обьектив шинжтэй юм.

9. 3. Ёс суртахууны гол зарчмууд нь хүн бүрт
түгээмэл шинжтэйгээр үйлчилнэ. Өөрөөр
хэлбэл, тэдний нийгмийн байдал гарал
үүсэл, мэдлэг мэргэжил, нас хүйс зэргээс
хамааралгүйгээр тэгш үйлчилнэ.
4. Ёс суртахууны зарчим бүр нь өөртөө ёс
суртахууны олон хэм хэмжээг багтааж
байдаг онцлогтой.

10. Ёс суртахууны гол зарчмууд
Ёс суртахууны
зарчмууд
Хүмүүнлэг
энэрэнгүй байх
Хөдөлмөрч
хичээнгүй байх
Эх оронч эв
найрамдалтай
байх
Хамтач
байх