ЁС ЗҮЙ

1. Мэргэжлийн нягтлан бодогчдын
ёс зүйн дүрмийн ерөнхий
хэрэглээ
Лекц №3

2. Дэд сэдэв
1. 100 Танилцуулга болон Үндсэн
зарчмууд
2. 110 Шударга байдал
3. 120 Бодитой хандлага
4. 130 Мэргэжлийн ур чадвар ба
хянамгай байдал
5. 140 Нууцыг хадгалах
6. 150 Мэргэжлийн үйл хөдлөл

3. 100 Танилцуулга болон Үндсэн
зарчмууд
• Мэргэжлийн нягтлан бодогч нь дараах үндсэн
зарчмыг дагаж мөрдөх ёстой.
• Шударга байдал-Бүх мэргэжлийн болоод
бизнесийн харилцаанд илэн далангуй мөн
шударга байх
• Бодитой хандлага-Хувийн үзэл бодолд автах,
сонирхлын зөрчил болон мэргэжлийн ба
бизнесийн үнэлэлтийг бүрхэгдүүлэхүйц бусдын
зохисгүй нөлөөг үл хүлээн зөвшөөрөх

4. 100 Танилцуулга болон Үндсэн
зарчмууд
• Мэргэжлийн ур чадвар ба хянамгай байдал-
Мэргэжлийн нягтлан бодогч нь практик хууль
тогтоомж болон арга техникүүд дэх цаг үеийн
хөгжил, хөдөлгөөнд суурилсан мэргэжлийн
чадварлаг үйлчилгээг ажил олгогчдод найдвартай
үзүүлэхэд шаардагдах түвшинд мэргэжлийн
мэдлэг ур чадвартай байж харгалзах техникийн
болон мэргэжлийн стандартуудын дагуу нягт
нямбай ажилладаг байх

5. 100 Танилцуулга болон Үндсэн
зарчмууд
• Нууцыг хадгалах-Мэргэжлийн болоод бизнесийн
харилцааны үр дүнд олж авсан мэдээлийн нууцыг
эрхэмлэх, улмаар мэдээллийг дэлгэх хууль эрх зүйн,
эсвэл мэргэжлийн эрх буюу эсвэл үүрэггүй бол зохох
эрх бүхий этгээдийн тодорхой, тухайлсан
зөвшөөрөлгүйгээр гуравдагч талд аливаа ийм
мэдээллийг дэлгэхгүй байх, тухайн мэргэжлийн
нягтлан бодогчийн эсвэл гуравдагч талуудын хувийн
эрх ашгийн төлөө уг мэдээллийг ашиглахгүй байх.
• Мэргэжлийн үйл хөдлөл- Холбогдох хууль болон
заавар зөвлөмжийг даган мөрдөх ба мэргэжлийн
нэр хүндийг сэвтүүлж болзошгүй ямарваа үйлдлээс
зайлсхийх.

6. Аюул заналууд болон хамгаалалтууд
• Өргөн хүрээний нөхцөл байдлууд болон харилцаануудаас
шалтгаалан аюул заналууд үүсдэг. Аливаа нэг харилцаа
эсвэл нөхцөл байдлын улмаас үүсэх аюул занал нь
мэргэжлийн нягтлан бодогч үндсэн зарчмуудыг даган
мөрдөх явдлыг алдагдуулах буюу алдагдуулна гэж
ойлгогдож болно. Аливаа нэг нөхцөл байдал эсвэл
харилцаа нь нэгээс олон аюул заналыг үүсгэж болох ба
нөгөө талаас аливаа нэг аюул занал нь нэгээс олон үндсэн
зарчмын нийцэлд сөргөөр нөлөөлж болно. Аливаа аюул
занал нь дараах ангиллуудын нэг буюу түүнээс олонд
багтаж болно

7. • Хувийн ашиг сонирхлын аюул занал- Санхүүгийн
эсвэл өөр бусад сонирхол нь мэргэжлийн нягтлан
бодогчийн үнэлэлт эсвэл үйл хөдлөлд зохисгүй
нөлөө үзүүлэх аюул занал
• Өөрийгөө хянах аюул занал- Мэргэжлийн нягтлан
бодогч нь одоогийн үйлчилгээг үзүүлэх ажлын нэг
хэсэг болгож тулгуурлах ёстой бөгөөд өмнө нь
өөрөө, эсвэл өөрийн пүүс эсвэл ажил олгогч
байгууллагад ажилладаг хэн нэг этгээдийн хийсэн
үнэлгээ буюу эсвэл гүйцэтгэсэн үйлчилгээний үр
дүнг зохистойгоор үнэлэхгүй байх аюул занал

8. • Өмөөрөх аюул занал-Мэргэжлийн нягтлан бодогч нь
өөрийн бодитой хандлагыг алдагдуулахуйц түвшинд
тухайн үйлчлүүлэгчийн эсвэл ажил олгогчийн байр
суурийг өргөж өгөх аюул занал
• Танилын аюул занал- Үйлчлүүлэгч буюу эсвэл ажил
олгогчтой урт удаан, эсвэл ойр дотно харилцааны
улмаас үүсэх аюул занал. Мэргэжлийн нягтлан бодогч нь
тэдгээрийн ашиг сонирхолд найр тавин, ажилд нь хэт
хүлээцтэй ханддаг.
• Айлган сүрдүүлэх аюул занал- Тухайн мэргэжлийн
нягтлан бодогчид зохисгүй нөлөө үзүүлэхийг оролдох гэх
мэт олон янзын бодит болон ухамсарлагдсан дарамтын
улмаас мэргэжлийн нягтлан бодогч шударгаар
ажиллахаас учрах аюул занал.

9. 110 Шударга байдал
• Энэхүү шударга байдлын зарчим нь
өөрсдийн мэргэжлийн болоод бизнесийн
бүхий л харилцаанд илэн далангуй бөгөөд
үнэнч байх үүрэг хариуцлагыг бүх
мэргэжлийн нягтлан бодогчдод оноодог:
• Мөэ энэхүү шударга байдлын зарчим нь
шударга үйлдэл болоод үнэнч байх чанарыг
агуулна.

10. 110 Шударга байдал
• Мэргэжлийн нягтлан бодогчид нь холбогдох
мэдээлэл нь:
• Материаллаг хуурамч эсвэл төөрөгдүүлсэн батламж
мэдэгдлийг агуулсан.
• Хайхрамжгүйгээр гоёчилсон батламж мэдэгдэл
эсвэл мэдээллийг агуулсан.
• Оруулах ёстой байсан мэдээллийг орхигдуулсан
буюу бүрхэгдүүлсэн бөгөөд ингэснээр төөрөгдөл
үүсгэсэн гэж үзэж байгаа бол тухайн тайлан
маягтуудын мэдээлэл харилцсан зүйлс болон бусад
мэдээлэлтэй холбогдох ёсгүй.