DOÇ.DR.AGAH TUĞRUL KORUCU

1. AÇIK VE UZAKTAN
ÖĞRETİMDE YÖNETİM
EMİNE MELİKE GÜRBÜZ
18310401065 SINIF ÖĞRETMENLİĞİ
DANIŞMAN: DOÇ.DR.AGAH TUĞRUL KORUCU

2. Açık ve Uzaktan Öğretim Yönetimi
• Açık ve uzaktan öğretim örgütlerinin, bir sistem yaklaşımı ile sanal boyut
göz ardı edilmeden yönetim yapısı oluşturulmalıdır. Yönetim tanım olarak,
başında bulunduğu örgütün amaçlarını başarıyla gerçekleştirmek için
insan ve madde kaynaklarının koordinasyonunun sağlanması, karar verme
ve takım çalışmasından sorumlu bir araç olarak tanımlanmaktadır.
• Açık ve uzaktan öğretim kurumunun yönetim görevini, kurumun tüm
insan gücü ve madde kaynaklarını etkili bir şekilde kullanarak kurumun
amaçlarını yerine getirmek olarak ifade eder.

3. • Yönetim kısaca, ortak amacı başarmak yönünde insan kaynaklarının ve maddi
olanakların işe koşulması etkinliği olarak tanımlanabilir. Bu açıdan açık ve uzaktan
öğretim kurumlarının yönetiminin, okul yönetimi ile benzerlikler göstermesi
beklenebilir. Ancak, işin içerisine sanal boyutun girmesi açık ve uzaktan öğretim
yöneticilerine ilave sorumluluklar ve yönetim görevleri vermektedir.

4. AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRETİMDE
SINIF YÖNETİMİ
• Sınıf yönetimi, genel olarak bilinen eğitim amaçlarının gerçekleştirilmesi
için planlama, örgütleme, uygulama ve değerlendirme işlevlerine
ilişkin ilke, kavram, kuram, model ve tekniklerin sistematik ve bilinçli bir
şekilde uygulanması ile ilgili etkinliklerin tümü olarak tanımlanmaktadır.

5. • Sınıf yönetimi boyutlarının genel olarak sınıf ortamının fiziki süzeni, plan program
etkinlikleri, davranış ve kurallar yönetimi, zaman yönetimi, motivasyon, eğitmen,
iletişim ve etkileşim olduğu belirtilmiştir. Bu boyutlar açık ve uzaktan öğretim
açısından ele alınacak olursa şu şekilde tanımlanabilir:
• 1.Fiziki düzen: Yüz yüze öğrenmede ortamında öğrenci sayısı, oturma düzeni,
renkler, ışık, ısı, temizlik, ve görünüm gibi unsurlarla ilişkilidir. Sanal öğrenme
alanlarında ise eş zamanlı etkinliklere katılan öğrenci sayısı, öğretim materyallerinin
ve yönetim sisteminin görsel tasarım unsurları açısından uygunluğu ve kullanışlılığı
olarak ifade edilir.

6. • 2.Plan ve program etkinlikleri: Hedeflerin belirlenmesi, kaynakların
sağlanması, hedeflerle kaynaklar arasındaki ilişkilerin kurulması yüz
yüze öğrenme ortamlarında plan ve program faaliyetleridir. Açık ve uzaktan
öğretim ortamları için de derslerin planlanması, uygulanması,
değerlendirilmesi gibi faaliyetler gerçekleştirilmektedir.
• 3.Davranış ve kurallar yönetimi: yüz yüze öğrenme ortamları için belirlenen
kurallar ve benzeri davranışlar, sanal sınıf ortamları için de oluşturulabilir.
Böylece sanal sınıf etkinliklerinin verimli ve etkili bir şekilde
gerçekleştirilmesi mümkün olabilecektir.

7. • 4.Zaman yönetimi: etkili bir öğretim için zaman yönetimi iyi planlanmış
olmalı ve uygulanmalıdır. Zaman yönetimi için gerçekleştirilecek tüm
faaliyetler yüz yüze ve çevrimiçi öğrenme platformları için ortaktır. Ancak
sanal sınıf ortamlarının teknolojik kaynaklar dışında zaman yönetimi
açısından daha avantajlı oldu ğ u ifade edilmektedir.

8. • 5. Motivasyon: Genel olarak öğretimin gerçekleşmesinde önemli bir unsurdur.
•6.İletişim ve etkileşim: Çevrimiçi öğrenme ortamlarında öğrenmenin
merkezinde bulunan öğrencilerin ihtiyaçlarına en iyi şekilde cevap verilmesinde
etkileşimin önemli bir kavram oldu ğ u ifade edilmektedir.
•7.Eğitmen: Sınıf yönetiminin en etkili boyutudur, çünkü hedeflenen diğer
boyutlara ulaşmak ancak eğitmenin çabası ile mümkündür. Eğitmenin sahip
olduğu bireysel ve mesleki niteliklerin, başarılı bir sınıf yönetiminin temel
unsurudur.

9. AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRETİMDE
YÖNETİCİ VE LİDER
•Her ne kadar açık ve uzaktan öğretim liderlerinin özellikleri ve yeterlilikleri
belirlenmeye çalışılsa da bu pek mümkün görünmüyor. Çünkü gelişen
teknolojiden doğrudan etkilenen açık ve uzaktan öğretim farklı boyutlara
ulaşmıştır.
•Zaman içerisinde web tabanlı geliştirilen öğrenme yönetim sistemlerine mobil
öğrenme ortamları eklenmiştir. Son zamanlarda ise KAÇD ile sanal bir boyut
kazanan açık ve uzaktan öğretimden, örgün öğretim hizmeti veren
yükseköğretim kurumları da etkilenmiştir.

10. • Bugün için artırılmış gerçeklik ya da sanal gerçeklik uygulamalarının açık ve
uzaktan öğretimi nasıl etkileyeceği tam olarak ön görülemese de yakın
gelecekte mutlaka etkilerini hep birlikte göreceğiz. Sanal öğretim çevrelerinin
yaygınlaşması ve ortaya çıkan sanal organizasyon gibi kavramlar açık ve
uzaktan öğretim yöneticilerine yeni sorumluluklar getireceği gibi yeni
gereksinimleri de gündeme getirecektir.

11. SANAL LİDERLİK
•Bilgi ve iletişim teknolojisindeki gelişmeler, geçmişe oranla daha hızlı bir değişim hızı
sağlamış ve gittikçe daha karmaşık ve dinamik olan işleri yaratmıştır. Bu değişikliklerin
sonucu olarak, örgütsel sistemler, yapılar ve süreçler daha esnek ve uyarlanabilir hale
gelmeye başlamıştır. Bu bağlamda sanal işgücü kavramı sıklıkla kullanılmaya
başlanmıştır. Sanal işgücü, küreselleşen dünyada bir örgütün yerine getirmesi gereken
görevleri yürüten çalışanların farklı konumlarda, bölgelerde hatta ülkelerde
olabilmesine olanak sağlamaktadır.
•Bu sanal işgücünden oluşan çalışma ekiplerine sanal ekip, bu şekilde çalışan
organizasyonlara da sanal organizasyonlara da sanal organizasyon denir. Bu tür ekipler
yönetim fonksiyonlarını yerine getirecek liderlere ihtiyaç duymaktadırlar. Bu tür liderler
alan yazında e-lider olarak ifade edilmektedir.

12. • E-liderlik, tutum, duygu, düşünce, davranış ve performans ile bireyler, gruplar
ve organizasyonlarda değişikliği meydana getirmek için bilgi ve iletişim
teknolojilerindeki gelişmeler aracılığı ile gerçekleşen sosyal bir etki süreci
olarak tanımlanmaktadır. E-liderlerin sanal işgücünü ve sanal ekipleri iyi
organize ermesi, bilgi ve iletişim teknolojisi araçlarını etkin kullanarak ekipleri
yönetmesi beklenmektedir.

13. AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRETİM İÇİN
DÖNÜŞÜM
• Değişim gerçekleşmesinde başarılı dönüşüm etkili lidere bağladır.
Yükseköğretim bağlamında açık ve uzaktan öğretim örgütlerinde de
dönüşümün gerçekleşmesi, açık ve uzaktan öğretim örgütlerinin çağın
gereksinimlerine uygun hizmet vermesi beklenmektedir.

14. AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRETİMDE
ÖRGÜT YAPILARI
• Örgüt toplumsal gereksimlerini bir bölümünü karşılamak üzere bireylerin bir
araya gelerek önceden belirlenmiş amaçları gerçekleştirecek işleri yapmak için
güçlerini eş güdümleyen insanlardan oluşan toplumsal sistemdir. Örgütlerin
etkili olabilmesi için sahip oldukları insan kaynaklarını ve diğer kaynaklarını
işlevlerini eşgüdümlenmiş bir biçimde bir araya getirmeleri gerekir ve bir
araya getirme sürecine örgütleme denir.
• Örgüt yapıları kurulurken çeşitli etkenler göz önünde bulunması gerekir

15. • Amaç
• Örgüt büyüklüğü
• Örgütteki her pozisyon yetkisi
• İş bölümü uzmanlaşma
• Kontrol alanı
• İletişim kanallar ve biçim
• Eşgüdümleme

16. • Amaç: Örgütün amaçları doğrultusunda örgütün yapısı şekillenir
• Örgüt büyüklüğü: örgüt yapısını örgüt yapısını şekillendirilir
• Örgütteki her pozisyon yetkisi: Örgütteki her pozisyon bu pozisyonların
görevleri örgüt yapısını şekillenirken belirlenir
• İşbölümü ve uzmanlaşma: örgütteki iş bölümü ve uzmanlık alanları örgüt
yapısını oluştururken belirlenir.

17. BAĞIMSIZ YAPILI AÇIK VE UZAKTAN
ÖĞRETİM ÖRGÜTLERİ
• Bağımsız uzaktan eğitim örgüt yapısında uzaktan eğitim sunan örgütleri
tamamen bağımsızdır. Bu kurumlarda temel ve yetişkin eğitimden üniversite
programına kadar çeşitli dersler verilir. Bu bağımsız örgütler kendi yapılar
hakkında kendileri karar verme yetkisine sahiptir.
• Bu örgüt yapısına en iyi örnek İngiltere’de bulunan Açık Üniversite ve Çin’de
bulunan açık üniversite verilebilir.

18. • Uzaktan eğitim okulları ve fakülteleri kendi içinde bağımsız kuruluşlardır. Bu kuruluşlar
kendi elamanlarını alır finansı yapısı eğitim öğretim materyal geliştirme ve öğrenci işlerini
kendileri bağımsız olarak organize eder.
• Türkiye Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü bünyesinde bulunan;
 Açık ilköğretim okulu (1998)
 Açıköğretim lisesi (1992)
 Mesleki açık öğretim lisesi (1995)
 Mesleki Teknik Açıköğretim okulu (1974) devlet uzaktan eğitim okullarıdır.
• Bu kurumlar bugün bir milyona yakın öğrenciye uzaktan eğitim hizmeti vermektedir.

19. KARIŞIK YAPILI AÇIK VE UZAKTAN
ÖĞRETİM ÖRGÜTLERİ
• Karışık yapılı uzaktan eğitim kurumları, hem uzaktan eğitimin hem de örgün
eğitimin birlikte yapıldığı kurumlardan oluşmaktadır. Bu tür kurumlar kendi
içinde üç ayrı kümede toplanabilmektedir. Bunlar; tek bölümlü karışık yapılı
kurumlar, çok bölümlü karışık yapılı kurumlar ve ortaklaşa uzaktan eğitim
uygulayan karışık yapılı kurumlardır.