EMİNE MELİKE GÜRBÜZ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ 3/A 18310401065 DO.DR.AGAH TUĞRUL KORUCU

1. z
EMİNE MELİKE GÜRBÜZ
SINIF ÖĞRETMENLİĞİ 3/A
ÖĞRETİM TASARIM MODELLERİ
DOÇ.DR. AGAH TUĞRUL KORUCU

2. zÖĞRETİM TASARIM MODELLERİ
 Modeller, tasvir edilmesi zor olan gerçekleri ifade etmek için kullanılır.
Model, ifade ettiği gerçeğin kendisi değil benzeridir; anlatımı
kolaylaştırmak için gerçeklikten taviz verilir. Öğretim tasarım modelleri
de, karmaşık olan öğretim tasarımı sürecini görselleştirerek
anlaşılmasını kolaylaştırır. Andrews ve Goodson, 40’tan fazla öğretim
tasarımı modelinin var olduğunu göstermiştir. Bu çalışmada beş öğretim
tasarım modelinden Dick, Carey ve Carey Modeli, Keller’ın ARCS
Motivasyon Modeli, ASSURE Modeli, Kemp, Morrison ve Ross Modeli,
Gerlach ve Ely Modeli) ve bir öğretim tasarımı yaklaşımından (ADDIE)
bahsedilecektir.

3. z
DICK ve CAREY Tasarım Modeli
Öğretimsel strateji; genellikle, içeriğin organizasyonunun ve sıralanmasının çeşitli
hallerinin, öğrenme etkinliklerinin belirtilmesinin, içerik ve etkinliklerin nasıl
düzenleneceğinin belirlenmesinde kullanılır.
 Dick ve Carey’nin (1990) aşama aşama tasarım modeli, tasarımcının öğrenme
hedeflerini ve bu hedeflere ulaşılmasını sağlayacak öğretim stratejilerini belirlediği
bir dizi olay ve olguları içermektedir. Dick ve Carey tasarım modeline örnek olarak
tek yönlü öğretimsel televizyon veya video-kaset kullanımı verilebilir. Dick ve
Carey tasarım modelinde, öğretmen bütünüyle iletişimin başlatıcısı ve moderatörü
konumundadır.

4. z1. Öğretim Hedefleri
2.Öğretimsel Analiz
3. Giriş Davranışları ve Öğrenen Özellikleri
4. Performans Hedefleri
5. Ölçüt Tabanlı Test Maddeleri
6. Öğretim Stratejileri
7. Öğretim Materyalleri
8.Biçimlendirmeye Dönük Değerlendirme
9. Bütüne Dönük Değerlendirme

5. z
SİSTEMİN YAKLAŞIMI:
Birbiriyle ilgili olan ve birlikte çalışan parçalar, hedefi
gerçekleştirmek amaçlı çalışır.
Sistem hedefe ulaşmışsa değerlendirme yapılır,
ulaşmamışsa modifiye edilir
Öğretimsel hedefler üzerine dikkat toplanır.
Her bir adım birbiriyle bağlantılıdır.
Farklı seviye ve statüdeki öğrencilere uygulanabilir.

6. z
 İlk adım öğretim hedeflerini belirlemektir. Öğretim analizi ikinci
adımdır. Bu adımda öğrencilerinizin onlara öğretmeyi planladığınız
konuları öğrenmek için ihtiyaç duyacağı becerileri belirlemelisiniz.
Üçüncü adım olan öğrenenlerin özelliklerinin belirlenmesi kısmında, bu
ders için öğrencilerin daha önce belirlediğiniz becerilerden hangilerine
sahip olduğunu değerlendirmek gerekmektedir. Bir sonraki performans
hedeflerinin yazılması adımında, ders için gerekli ayrıntılı amaç ve
hedefleri belirlemelisiniz. Yapılması gereken beşinci şey, öğrencilere
öğretmeyi planladığınız öğrenme çıktılarını yansıtacak bir test
(performans hedefleriyle tutarlı) oluşturmaktır. Altıncı adımda ders
planınızı çizmeye başlarsınız. Ders planınızda öğrenenlerin ne
öğrenmelerini istediğinizi gösterebilir, etkinlikler ekleyebilir ve her bir
bölümün nasıl yapılacağına karar verebilirsiniz. Grup çalışmalarına veya
ders içinde hangi materyalin ne zaman ve nasıl kullanılacağına karar
verme zamanıdır.

7. z
 Yedinci adımda ders için planladığınız öğretim materyallerini
hazırlamanız, geliştirmeniz gerekmektedir. Daha sonra süreç
değerlendirme adımında dersin nasıl devam ettiğini değerlendirmek
zorunda kalacaksınız: Grup çalışması için heyecanlanmayan öğrenciler
var mıydı? Gruplarınız iyi çalıştı mı? Öğrencilerin başarı durumlarında
değişiklik oldu mu? Son adım olan sonuç değerlendirmede dersin
istediği sonuca ulaşması, yapılan planların uygulanabilir olması,
etkinliklerin işe yaraması durumları değerlendirilir.

8. z ADDIE MODELİ
 ADDIE modeli, öğretim tasarımı modelleri içerisinde en çok bilinen ve
kullanılan modeldir. ADDIE; Analysis (Analiz), Design (Tasarım),
Development (Geliştirme), Implementation (Uygulama) ve Evaluation
(Değerlendirme) kelimelerinin birleştirilmesinden oluşur ve sürecin
hangi aşamalardan oluştuğunu açık bir şekilde gösterir. “Analiz”
aşaması kursun hedeflerinin belirlendiği başlangıç kısmı olarak
düşünülmelidir. “Tasarım” aşaması içeriğin, konu anlatımının,
alıştırmaların, kullanılacak değerlendirme araçlarının ve medyanın
seçiminin yapıldığı aşamadır. Önceki iki aşama araştırma ve planlama
gerektiriyorsa “Geliştirme” aşaması tümüyle onu harekete geçirmekle
ilgilidir. Bu aşama taslak hazırlama, üretim ve değerlendirme olmak
üzere üç görevi içerir.

9. z
 “Uygulama” aşaması, kurstan maksimum verim alındığından ve
sonuçların istendiği gibi olduğundan emin olmak için programın sürekli
geliştirilmesini yansıtır. Hedeflerin etkili bir şekilde verilebilmesini
sağlamak amacıyla kursu yeniden tasarlamak, güncellemek ve
düzenlemek için uğraşılan kısım burasıdır. ADDIE yönteminin son aşaması
olan “Değerlendirme” bu projenin tüm bileşenlerinin titiz bir son teste
tabi tutulduğu aşamadır. Bu aşama iki bölüme ayrılabilir: Formative (Süreç
değerlendirme) ve Summative (Sonuç değerlendirme). İlk değerlendirme
aslında geliştirme aşamasında sürecin içinde gerçekleşir. Sonuç
değerlendirme aşamasının temel amacı, hedeflerin karşılanıp
karşılanmadığını belirlemek ve projenin verimliliğini ve başarı oranını
daha da ilerletmek için neyin düzeltilmesi, geliştirilmesi gerektiğini
belirlemektir. Her bir aşamanın çıktısı bir sonraki aşama için girdi
oluşturur. İster çevrim içi ister yüz yüze olsun, tüm eğitsel ortamlarda
ADDIE modelinin basamakları rahatlıkla uygulanabilir.

10. z
Kemp, Morrison Ve Ross Modeli
 Bu model çok sayıda disiplinden çeşitli yaklaşımlar içerirken doğrusal olmayan
yapısı ve bileşenlerinin iç içe geçmiş doğası nedeniyle öğretim tasarımına
yenilikçi bir yaklaşım sunmaktadır.

11. z Dick ve Carey Modeli gibi diğer modellerin aksine Kemp
Tasarım Modeli, doğrusal olandan ziyade dairesel bir yapıya
sahiptir. Bu döngüselliğe, modelin dokuz temel unsurunun tekil
ve bağımsız değil, birbirine bağımlı olarak bakılmasıyla
ulaşılmaktadır. Bu, eğitim tasarımcılarına önemli derecede
esneklik sağlar çünkü tasarım sürecine doğrusal bir şekilde
çalışmaktan ziyade dokuz bileşen veya aşamadan herhangi
biriyle başlayabilirler. Başka bir deyişle, tasarımcıların
bileşenleri “öğretici öğrenme sistemleri tasarımını
gerçekleştirmenin düzenli bir yolu” olarak belirtilen herhangi
bir şekilde dikkate almaları gerekli değildir.

12. z ASSURE MODELİ

13. zASSURE modelinde ismini oluşturan harfler bize modelin adımlarına dair
ipucu vermektedir.
 İlk adım öğrencilerin yaş, akademik yetenekler, cinsiyet, ilgi alanları vb.
genel özelliklerini, önceki yeterliliklerini, işitsel, görsel ve dokunsal gibi
öğrenme stillerini analiz etmektir.
 İkinci adım öğrencinin dersin sonucunda ne bileceği veya ne
yapabileceği üzerinde odaklanmak ve hedefleri belirlemektir.
 Üçüncü adımda ise öğrenme hedeflerinize göre, istediğiniz sonuçları
ortaya çıkaran öğretim stratejilerini, teknolojiyi ve medyayı seçmek
gelmektedir.
 Dördüncü adım seçtiğiniz teknolojiyi, medyayı ve malzemeleri nasıl
kullanacağınıza dair bir plan yapmakla ilgilidir.

14. z Bir sonraki adım ise öğrencilerinizi derse nasıl aktif olarak dahil
edeceğinize dair planlar yapmanızı gerektirir.
 Son adımda ise dersle ilgili tüm detayların değerlendirilmesi, gözden
geçirilmesi gelir. Bu değerlendirme sırasında aşağıdaki soruları sormakta
fayda vardır:
o Dersiniz, planladığınız öğrenme hedeflerine uygun mu? Öğrencilerin
hedeflere ulaşıp ulaşmadığını nasıl belirleyeceksiniz? Öğrencileri, öğrenme
hedefleriniz doğrultusunda sağlıklı değerlendirme yapabildiniz mi?
o Bu ders geliştirilebilir mi? Nasıl? Sunumunuzun zayıf yönleri nelerdir? Nasıl
giderilebilir?
o Medya ve malzeme seçiminiz iyi miydi? Bu araçların etkinliğini nasıl
değerlendireceksiniz?

15. z
Gerlach ve Ely Tasarım Modeli
 Bu modelde ilk iki unsur sırasıyla içerik ve hedeflerin belirlenmesine
odaklanmıştır. İdeal olan hedeflerin belirlenmesinin ilk sırada bulunmasıdır. Fakat
modelin tasarımcıları bunun her zaman mümkün olmadığını, içeriğin ve
hedeflerin belirlenmesinin sınıf içinde aynı anda gerçekleşip birbirine
bağlandığına ve sentezlendiğine dikkat çekerler. Üçüncü adım öğrencilerin önceki
bilgi ve beceri seviyelerinin değerlendirilmesidir. Dördüncü adım kullanılacak
olan öğretim stratejilerinin seçimi ile ilgilidir. Bir sonraki adım hangi grupların
bireysel çalışacağı, hangi grupların tartışma, sunum gibi etkinlikler yapacağının
belirleneceği, grupların organize edilmesidir. Sonraki iki adımda zaman ve mekân
tahsisleri yapılır. Bir sonraki adım uygun öğrenme kaynaklarının seçilmesi ve elde
edilmesi ile ilgilidir. Planlama sürecinin bu bölümü tamamlandıktan sonra,
öğrencilerin performansının değerlendirilmesi ile ilgili kararlar alınabilir. Son
adım, önceki tüm kararların gözden geçirildiği geri bildirim analizinin yapıldığı

16. z

17. z ARCS MOTİVASYON MODELİ NEDİR
• ARCS Motivasyon Modeli, öğretimde motivasyon faktörünün dikkate
alındığı hatta öğretimin merkezine konularak sunulduğu bir modeldir. Bu
model, eğitimcilere öğrencilerin derse karşı meraklarının uyandırılması ve
sürdürülmesi için imkanlar sağlar. ARCS Motivasyon Modeli, Keller
tarafından bir çok motivasyon teorisinden yararlanılarak geliştirilmiştir.
Fakat Beklenti-Değer Teorisi’ne de dayanmaktadır.
• Beklenti-Değer Teorisi’ne göre, kişiler uğraştıkları bir aktiviteye yönelik
beklentileri ile bu aktivitenin sonuçları arasında ne kadar yakın bir bağ
kurarlarsa, o işe yönelik motivasyonları artar. ARCS Motivasyon Modeli,
her biri 3 alt başlıklara ayrılan 4 temel başlıktan oluşmaktadır Motivasyon
Modeli, adını 4 temel başlığın baş harflerinden almıştır.

18. z

19. z

20. z

21. z
 Dikkat (Attention)
Motivasyonun ilk basamağıdır. Öğrencinin, derse karşı ilgisini dersin başında çekmek ve bu ilgiyi
dersin sonuna kadar sürdürme stratejisidir. Bu strateji, öğrencinin derse yönelik merakını
artırır. Bu stratejinin, 3 alt başlığı vardır. Bunlar:
1-Algısal Uyarılma : Belirsizlik, sürpriz, yenilik v.s. gibi değişik, belirsiz ve ilgi çekici ortamlar
oluşturularak öğrencinin dikkatinin çekilmesi.
2-Araştırmaya Yönelik Uyarılma : Öğrencilerin problem çözmeleri ve soru sormaları için teşvik
edilmesi.
3-Değişkenlik : Çeşitli öğretim öğeleri ile öğrencinin derse karşı ilgisini sürdürmesini sağlama.
 Uygunluk (Relevance)
Bu strateji, öğrencinin ilgisi, beklenti ve ihtiyaçlarıyla bağlantılar kurup, onların öğrendikleri
şeyin önemi hakkında bilgilendirilmesini içerir. Öğrencilerin, “bu derse niçin çalışmak
zorundayım?” gibi bir sorusuna, öğrencinin beklentisine uygun mantıklı bir cevap
verilmelidir. Genelde, bir dersin gerçek hayatla ilişkisini kurabilmek, o derse dikkati
çekmekten daha zordur. Bu stratejinin alt başlıkları:
1-Yakınlık-Aşinalık : Derste sunulan örnek, kavram ve ilkelerin öğrencilerin daha önceki bilgileri
ve ilgileri ile ilişkilendirilerek sunulması.

22. z
 Güven (Confıdence)
Bu strateji, öğrencilerin başarı için olumlu düşünceler geliştirmesine yardımcı
olur. Öğrencilerin başarıları kişisel özellikleri, öğretmen, okul idaresi, aile
ve geçmiş tecrübelerinden etkilenmektedir. Ayrıca, soruların zorluğu da
başarıyı etkileyen faktörlerden birisidir. Bu stratejinin alt başlıkları:
1-Başarı Beklentisi : Öğrencilerin, başarı elde etmelerinin bilincinde olmaları
ve bunu nasıl elde edebileceklerinin farkına varmaları durumu.
2-Güç Deneme Durumu: Öğrencilere, başarılı olabilmeleri için uygun fırsat
ve olanakların sağlanması.
3-Destekleme Durumu: Başarı elde etmek için çaba gösteren öğrencilere,
çaba ve yeteneklerini destekleyici cevaplar verilmesi.

23. z
 Doyum (Satisfaction)
Öğrenciler, beklentileri ile bu beklentilerini elde etmek için gösterdikleri
çabaların sonuçları arasında bir bağlantı bulamamaları durumunda,
motivasyon kaybına uğrayabilirler. Bu nedenle bu strateji, öğrencilerin çaba
ve gayretlerini sürdürmeleri için motive edilmeleri gerektiğini söyler.
Öğretim tasarımcıları, öğrencilerin bir derse yönelik motivasyonlarının
sürdürülmesi ve geliştirilmesi için davranışı oluşturacak unsurların dikkatli
bir şekilde kullanılmasını gerektiğini söyler. Doyum stratejisinin alt
başlıkları:
1- Doğal Sonuçlar: Yeni kazanılan bilgi ve yeteneklerin gerçek ortamlarda
kullanılması için imkanlar sağlanması.
2- Olumlu Sonuçlar: İstenilen davranışın sürdürülmesi için pekiçtireçler ve
dönütler verilmesi.