Phục hồi hoạt động kinh doanh Trong thủ tục phá sản doanh nghiệp.doc

Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA LUẬT
NGUYỄN VĂN CHÍNH
PHỤC HỒI HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
TRONG THỦ TỤCPHÁ SẢN DOANH NGHIỆP
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT HỌC
CHUYÊN NGÀNH LUẬT KINH DOANH
TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2021

Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA LUẬT
NGUYỄN VĂN CHÍNH
PHỤC HỒI HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
TRONG THỦ TỤC PHÁ SẢN DOANH NGHIỆP
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT HỌC
Chuyên ngành Luật kinh doanh - Mã số 33181025056
Người hướng dẫn khoa học: TS. LÊ NA
TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2021

1
BẢNG QUY ĐỊNH VIẾT TẮT

Từ viết tắt Nghĩa của từ viết tắt
HNCN Hội nghị chủ nợ
KNTT Khả năng thanh toán
PHHĐKD Phục hồi hoạt động kinh doanh
PAPH Phương án phục hồi
SXKD Sản xuất kinh doanh

2
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU ...........................................................................................................4
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................4
2. Tình hình nghiên cứu.....................................................................................5
3. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu...................................................................6
3.1. Mục tiêu nghiên cứu....................................................................................6
3.2. Phạm vi nghiên cứu.....................................................................................7
4. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................7
5. Kết cấu đề tài..................................................................................................8
CHƯƠNG 1................................................................................................................9
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHỤC HỒI HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TRONG
THỦ TỤC PHÁ SẢN DOANH NGHIỆP ...............................................................9
1.1. Một số khái niệm............................................................................................9
1.1.1. Khái niệm phá sản doanh nghiệp..........................................................9
1.1.2. Khái niệm phục hồi hoạt động kinh doanh trong thủ tục phá sản
doanh nghiệp........................................................................................................10
1.2. Đặc điểm thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh....................................13
1.3. Sự cần thiết, ý nghĩa của phục hồi hoạt động kinh doanh trong thủ tục
phá sản doanh nghiệp .............................................................................................15
1.3.1. Ý nghĩa đối với các chủ nợ........................................................................15
1.3.2. Ý nghĩa đối với người lao động ................................................................16
1.3.3. Ý nghĩa đối với doanh nghiệp mất khả năng thanh toán ......................17
1.3.4. Ý nghĩa đối với xã hội và nền kinh tế ......................................................18
1.4. Thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh trong thủ tục phá sản doanh
nghiệp của một số quốc gia trên thế giới...............................................................19
CHƯƠNG 2..............................................................................................................21

3
QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ PHỤC HỒI HOẠT ĐỘNG KINH
DOANH TRONG THỦ TỤC PHÁ SẢN...............................................................21
2.1. Điều kiện áp dụng thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh.....................21
2.2. Nội dung thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh ....................................22
2.2.1. Xây dựng phương án phục hồi hoạt động kinh doanh......................23
2.2.2. Hội nghị chủ nợ thông qua phương án phục hồi hoạt động kinh
doanh ................................................................................................................29
2.2.3. Thực hiện phương án phục hồi hoạt động kinh doanh.....................31
2.2.4. Sửa đổi, bổ sung phương án phục hồi hoạt động kinh doanh ..........33
2.2.5. Đình chỉ thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh ..............................34
CHƯƠNG 3..............................................................................................................36
THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT PHỤC HỒI HOẠT ĐỘNG KINH
DOANH TRONG THỦ TỤC PHÁ SẢN DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM.
GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN VÀ NÂNG CAO HIỆU
QUẢ ÁP DỤNG PHÁP LUẬT...............................................................................36
3.1. Thực trạng phục hồi hoạt động kinh doanh trong thủ tục phá sản doanh
nghiệp .......................................................................................................................36
3.1.1. Thực trạng phục hồi hoạt động kinh doanh trong thủ tục phá sản
doanh nghiệp........................................................................................................36
3.1.2. Khó khăn, vướng mắc ..........................................................................38
3.2. Một số kiến nghị, giải pháp hoàn thiện về thủ tục phục hồi doanh nghiệp
lâm vào tình trạng phá sản.....................................................................................40
3.2.1. Giải pháp ...............................................................................................40
3.2.2. Kiến nghị................................................................................................42
KẾT LUẬN..............................................................................................................44
DANH MỤC TÀI LIỆU..........................................................................................45

4
LỜI NÓI ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong nền kinh tế thị trường nói chung và tại Việt Nam nói riêng, phá
sản và tự do cạnh tranh được coi là hai thuộc tính đặc trưng, hiện hữu đương
nhiên, vốn có. Theo đó, với sự cạnh tranh mà nền kinh thế thị trường mang
lại, nếu không đáp ứng được yêu cầu và những mong muốn từ người tiêu
dùng, từ sân chơi thương trường, không chịu được những sự căng thẳng của
cạnh tranh, doanh nghiệp sẽ bị đào thải. Theo đó, mỗi quốc gia đều ban hành
và áp dụng một cơ chế phá sản phù hợp, tương thích và hiệu quả nhằm loại bỏ
những doanh nghiệp không thể tiếp tục kinh doanh, mất KNTT, qua đó khắc
phục những hậu quả hay thiệt hại, rủi ro mà nền kinh tế trong nước phải đối
mặt từ các doanh nghiệp này tạo ra. Trong cơ chế phá sản đó, hoạt động tuyên
bố phá sản sẽ chỉ được xem và lựa chọn là một giải pháp sau cùng khi mà việc
“tái cấu trúc” doanh nghiệp trở thành con nợ không thành công. Điều này
hoàn toàn phù hợp với thực tiễn tại hầu hết các quốc gia bởi lẽ việc tuyên bố
phá sản doanh nghiệp ảnh hưởng không chỉ tới chính doanh nghiệp đó mà còn
tới nhiều chủ thể, đối tượng khác, nên cần được áp dụng và thực hiện một
cách linh hoạt, mềm dẻo, căn cứ trên yếu tố thực tế.
Nhằm giúp những doanh nghiệp đang trên bờ vực phá sản có thêm một
cơ hội và điều kiện tiếp tục tham gia hoạt động kinh doanh, thủ tục phục hồi
doanh nghiệp được coi là một trong những nội dung pháp luật quan trọng, đặc
biệt là trong hệ thống pháp luật hiện đại hiện nay về vấn đề phá sản. Theo đó,
doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản có thể được phục hồi lại hoạt động
của mình, thoát khỏi tình trạng phá sản, vừa bảo đảm quyền lợi hợp pháp của
các chủ nợ doanh nghiệp đó, qua đó góp phần ổn định xã hội, người lao động
được tiếp tục tạo công ăn việc làm trong doanh nghiệp đang lâm vào tình
trạng phá sản.
Hiểu được sự quan trọng đó, Nhà nước ta cũng đã từng bước hoàn thiện
pháp luật phá sản để phù hợp và tiến gần hơn tới pháp luật phá sản hiện đại.
Theo đó, các quy định pháp luật về PHHĐKD trong thủ tục phá sản của

5
doanh nghiệp đã được đưa vào luật phá sản từ năm 1993 và dần được hoàn
thiện cho đến Luật Phá sản 2014 hiện nay. Mặc dù đã có nhiều sự phát triển,
thay đổi tích cực, tuy nhiên thực tiễn áp dụng Luật phá sản vẫn còn tồn tại
nhiều vướng mắc mà nguyên nhân xuất phát một phần từ tính hiệu quả của
các quy định pháp luật về phục hồi doanh nghiệp.
Xuất phát từ những lý do kể trên, trong phạm vi bài khoá luận tốt
nghiệp này, em đã lựa chọn đề tài: “Phục hồi hoạt động kinh doanh trong
thủ tục phá sản doanh nghiệp” để nghiên cứu. Qua đó hướng tới mục tiêu
góp thêm một phần nhỏ vào việc nâng cao hiệu quả của hoạt động phục hồi
doanh nghiệp trong thực tiễn.
2. Tình hình nghiên cứu
Tại Việt Nam, liên quan đến đề tài về pháp luật phá sản nói chung và
phục hồi doanh nghiệp trong pháp luật phá sản nói riêng đã được nhiều tác
giả, nhà nghiên cứu tìm hiểu. Theo đó một số tác phẩm có thể kể đến như:
*. Giáo trình:
Trước hết phải kể đến các cuốn giáo trình về “Giáo trình Luật Kinh tế”
hay “Giáo trình Luật thương mại” tại các trường đại học, cơ sở đào tạo Luật
như: Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Luật Hà Nội, Đại học
Kinh tế quốc dân, Đại học Mở Hà Nội, Khoa Luật – Trường đại học kinh tế
Thành phố Hồ Chí Minh,...
Những giáo trình này nghiên cứu và tìm hiểu về phá sản ở góc độ phân
tích chung một cách khái quát đối với hệ thống quy định hiện hành của pháp
luật, về lý luận có liên quan. Tuy nhiên, dưới góc độ thực tế lại chưa có sự
nghiên cứu hay kết quả được đưa ra.
*. Sách và Luận văn:
- Dương Đăng Huệ (2005), “Pháp luật phá sản của Việt Nam”;
- Trương Hồng Hải (2004), Luận án tiến sĩ luật học “Luật phá sản
doanh nghiệp Việt Nam dưới góc độ so sánh và phương hướng hoàn thiện”;

6
- Dương Kim Thế nguyên (2015), Luận án tiến sĩ luật học “Thủ tục phá
sản các tổ chức tín dụng theo pháp luật Việt Nam”;
- Nguyễn Đức Thưởng (2013), Luận văn thạc sĩ luật học “Thủ tục phục
hồi trong pháp luật phá sản – những vấn đề lý luận và thực tiễn tại Việt Nam”.
Trong các cuốn sách hay công trình nghiên cứu này, đa phần các tác giả
chỉ đề cập đến các vấn đề xoay quanh nội dung của thủ tục phá sản mà chưa
nghiên cứu sâu đến thủ tục về hoạt động phục hồi doanh nghiệp một cách
riêng biệt và đánh giá thực tiễn áp dụng. Hay một số tác phẩm mặc dù đề cập
đến nhưng lại theo pháp luật phá sản cũ mà chưa có sự cập nhật đối với Luật
Phá sản 2014.
Điều này đề ra yêu cầu cần thiết phải có một bài nghiên cứu sâu sắc, cụ
thể và đánh giá thực tế về vấn đề phục hồi doanh nghiệp trong thủ tục phá
sản.
3. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu
3.1. Mục tiêu nghiên cứu
Liên quan đến đề tài được nghiên cứu này, bài viết được xây dựng để
đưa ra một cách nhìn bao quát và có hệ thống về những vấn đề lý luận cũng
như các căn cứ pháp lý về PHHĐKD. Bên cạnh đó, thông qua việc chỉ ra
những thực tế áp dụng pháp luật để đưa ra các kiến nghị về phương hướng, ý
kiến góp ý góp phần nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật của việc PHHĐKD
trong thủ tục phá sản doanh nghiệp.
Với mục tiêu đó, đề tài đã đi thực hiện một số nhiệm vụ như sau:
Một là, làm rõ các vấn đề về mặt lý luận đối với PHHĐKD trong thủ
tục phá sản.
Hai là, phân tích các quy định pháp luật hiện hành về PHHĐKD trong
thủ tục phá sản.
Ba là, chỉ ra, đánh giá và phân tích thực tiễn áp dụng pháp luật về
PHHĐKD trong thủ tục phá sản.

7
Bốn là, đề xuất các giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện và nâng cao
hiệu quả áp dụng pháp luật về PHHĐKD trong thủ tục phá sản.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Với đề tài này, bài luận tập trung nghiên cứu và khai thác vấn đề pháp
lý và thực tế trong việc PHHĐKD trong thủ tục phá sản tại Việt Nam. Theo
đó, PHHĐKD trong thủ tục phá sản mang bản chất như một phần của thủ tục
này.
4. Phương pháp nghiên cứu
Quá trình nghiên cứu và hoàn thiện bài báo cáo tốt nghiệp được thực
hiện bằng tổng hòa và kết hợp nhiều phương pháp khác nhau, nhưng đều dựa
trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật cùng đường lối, chính
sách của Đảng và Nhà nước hiện nay là nền tảng. Một số phương pháp tiêu
biểu được sử dụng tại bài báo cáo như sau:
- Phương pháp phân tích: đây là phương pháp phân chia những vấn đề
chung, khái quát nhất thành những phần nội dung nhỏ, những bộ phận khác
nhau. Thông qua phương pháp này có thể nghiên cứu sâu sắc hơn, rõ ràng và
chi tiết hơn các nội dung đề ra và nhận biết được sự tồn tại của các mối quan
hệ, tính phụ thuộc bên trong nội dung đó. Phương pháp này được áp dụng chủ
yếu trong việc tìm hiểu và phân tích các quy định pháp luật liên quan đến vấn
đề pháp lý và thực tế của việc PHHĐKD trong thủ tục phá sản.
- Phương pháp tổng hợp: phương pháp tổng hợp được áp dụng tại bài
báo cáo nhằm liên kết, thống nhất những kết luận thuộc bộ phận nội dung đã
được phân tích nhằm đánh giá khái quát lại toàn bộ vấn đề. Bởi vậy, phương
pháp tổng hợp và phương pháp phân tích luôn song hành với nhau giúp bài
viết đưa ra được cái nhìn, nhận thức sâu sắc hơn về tổng thể về phục hồi
doanh nghiệp trong thủ tục phá sản .
- Phương pháp đánh giá: phương pháp đánh giá được sử dụng thông
qua việc đưa nhận thức, quan điểm của chính học viên về vấn đề nghiên cứu
để tạo ra cách nhìn, nhận định khách quan nhất đối với các vấn đề liên quan

8
đến phục hồi doanh nghiệp trong thủ tục phá sản. Chính bởi xuất phát từ quan
điểm của học viên nên phương pháp này được sử dụng tại hầu hết toàn bộ nội
dung bài báo cáo, đặc biệt là khi chỉ ra những vướng mắc, bất cập của quy
định pháp luật về thủ tục phục hồi doanh nghiệp trong thủ tục phá sản cũng
như đề xuất phương án giải quyết.
Ngoài ra, một số phương pháp khác như: phương pháp quy nạp,
phương pháp liệt kê, phương pháp so sánh, ... cũng được vận dụng một cách
hài hòa, linh hoạt nhằm đạt được mục đích của bài báo cáo đã đề ra.
5. Kết cấu đề tài
Ngoại trừ phần mở đầu và phần kết luận, nội dung bài báo cáo được
chia làm các phần chính như sau:
Chương 1. Cơ sở lý luận về phục hồi hoạt động kinh doanh trong thủ
tục phá sản doanh nghiệp.
Chương 2. Quy định pháp luật Việt Nam về phục hồi hoạt động kinh
doanh trong thủ tục phá sản.
Chương 3. Thực tiễn áp dụng pháp luật phục hồi hoạt động kinh doanh
trong thủ tục phá sản doanh nghiệp tại Việt Nam. Giải pháp, kiến nghị nhằm
hoàn thiện và nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật.

9
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHỤC HỒI HOẠT ĐỘNG KINH
DOANH TRONG THỦ TỤC PHÁ SẢN DOANH NGHIỆP
1.1. Một số khái niệm
1.1.1. Khái niệm phá sản doanh nghiệp
Trong mục tiêu và quá trình nền kinh tế của mỗi quốc gia phát triển,
các doanh nghiệp giữ vị trí và đóng góp vai trò rất quan trọng. Theo khía cạnh
ngôn ngữ học, doanh nghiệp được khái quát là “đơn vị hoạt động kinh
doanh”. Tuy nhiên, khái niệm này chưa bao quát và mô tả rõ được bản chất
của doanh nghiệp. Nhìn theo khía cạnh về pháp lý, tại từ điển luật học quy
định:
“Doanh nghiệp là tổ chức kinh tế được thành lập nhằm mục đích chủ
yếu là thực hiện các hoạt động kinh doanh nghĩa là thực hiện một số hoặc tất
cả các công đoạn của quá trình đầu tư từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm
hoặc thực hiện dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích sinh lợi”1
.
Khác với khái niệm đầu tiên, khái niệm về doanh nghiệp tại từ điển luật
học đã chỉ ra rõ được đặc điểm, bản chất khi nhắc đến thuật ngữ này. Có thể
nói quan điểm này đã chỉ ra khái niệm về “doanh nghiệp” một cách khá đầy
đủ và phù hợp với định hướng pháp luật hiện đại.
Nhìn chung và một cách khái quát, doanh nghiệp chính là tổ chức kinh
tế có mục đích thành lập là thực hiện các hoạt động kinh doanh. Trong quá
trình hoạt động của doanh nghiệp có thể xảy ra nhiều sự kiện pháp lý trong đó
có phá sản. Đây là một trong những sự kiện pháp lý quan trọng, ảnh hưởng
1
Luat Vietnam, thuật ngữ pháp lý, xem tại https://luatvietnam.vn/thuat-ngu-phap-ly.html, truy cập ngày
18/01/2022

10
trực tiếp tới sự tồn tại và hoạt động của một doanh nghiệp. Theo đó, phá sản
doanh nghiệp được định nghĩa là:
“Phá sản doanh nghiệp là trường hợp doanh nghiệp rơi vào tình trạng
khó khăn hoặc thua lỗ trong hoạt động kinh doanh, mặc dù đã áp dụng những
biện pháp tài chính cần thiết nhưng vẫn mất KNTT nợ đến hạn tính đến một
thời điểm nhất định”2
Trong đó, việc xác định chính xác tình trạng “mất khả năng thanh toán”
dựa trên hoạt động so sánh giữa “tổng số tài sản có thể thanh toán ngay” và
“tổng số nợ đến hạn phải trả tại thời điểm đó” của doanh nghiệp. Trong khái
niệm này, việc xác định doanh nghiệp mất KNTT được căn cứ trên một “tiêu
chí duy nhất là trong một thời hạn nhất định, doanh nghiệp không thực hiện
nghĩa vụ thanh toán nợ kể từ ngày đến hạn thanh toán”.
Khái niệm này đã nêu ra được một cách tổng quan nhất về bản chất của
phá sản doanh nghiệp và phù hợp với định hướng pháp luật hiện hành. Do
vậy, trong phạm vi bài luận này, khi nhắc đến phá sản doanh nghiệp, thuật
ngữ này sẽ được hiểu với nội dung tương ứng như trên.
1.1.2. Khái niệm phục hồi hoạt động kinh doanh trong thủ tục phá
sản doanh nghiệp
Nhà nước ở nền kinh tế thị trường luôn tạo điều kiện thành lập và hoạt
động cho các doanh nghiệp ở mọi loại hình, thuộc mọi thành phần kinh tế
khác nhau theo cách bình đẳng trong khuôn khổ cho phép của pháp luật.
Ngoài những doanh nghiệp hoạt trong hoạt động SXKD không tránh khỏi có
xuất hiện những doanh nghiệp khác làm ăn kém hiệu quả, thâm chí thua lỗ, và
dẫn tới tình trạng khi đến hạn thanh toán các nghĩa vụ tài chính thì không thể
2
Luat Vietnam, thuật ngữ pháp lý, xem tại https://luatvietnam.vn/thuat-ngu-phap-ly.html, truy cập ngày
18/01/2022

11
thực hiện được. Điều này tạo ra những tác động tiêu cực tới trước hết là bản
thân doanh nghiệp sau đó là tới các chủ thể khác có quyền và lợi ích liên
quan, cụ thể như các chủ nợ, người lao động trong doanh nghiệp đó.
Với thực tế đó, hầu hết các quốc gia đều đưa ra những hệ thống pháp
luật về thủ tục phá sản đối với các doanh nghiệp “mất khả năng thanh toán”
để bảo vệ một cách hữu hiệu quyền lợi hợp pháp của các chủ nợ, người lao
động và trật tự, ổn định của xã hội cũng như nền kinh tế trong xã hội đó. Cụ
thể, tại nhiều quốc gia, việc cứu chữa hoạt động kinh doanh của một doanh
nghiệp mất KNTT, có thể phá sản được lựa chọn là phương pháp hữu hiệu
hơn cả. Theo đó, viêc tuyên bố phá sản đối với doanh nghiệp đã mất KNTT
chỉ được xem xét và thực hiện, coi như lựa chọn cuối cùng sau khi áp dụng
các biện pháp PHHĐKD không đạt hiệu quả. Bởi vậy, việc PHHĐKD của
những doanh nghiệp này đem lại nhiều ý nghĩa quan trọng cho các chủ thể
cho liên quan, từ đối tác doanh nghiệp, chủ nợ cho đến người lao động và
thậm chí là nền kinh tế của cả một quốc gia. Theo đó, thông qua việc
PHHĐKD giúp doanh nghiệp có thêm cơ hội để vượt qua khó khăn, đồng thời
hạn chế tối đa trường hợp phải tiến tới quyết định giải thể doanh nghiệp khi
mà bản thân doanh nghiệp đó vẫn có khả năng “cứu chữa” và phục hồi.
Tuy nhiên, liên quan đến khái niệm, cách hiểu đối với “thủ tục phục
hồi” hay “thủ tục phục hồi hoạt động doanh nghiệp trong thủ tục phá sản” lại
chưa có văn bản pháp lý hay điều khoản nào quy định. Đây thực sự là một
thiếu sót và đặt ra yêu cầu cần thiết phải đưa ra một khái niệm thể hiện được
bản chất của thuật ngữ này.
Theo từ điển Tiếng Việt của Nhà xuất bản Đồng Nai năm 1997 có ghi
nhận “phục hồi là việc khôi phục lại cái đã mất đi” hay “phục hồi là làm lại
cho có lại được hay trở lại được như trước”. Như vậy, “phục hồi hoạt động
doanh nghiệp” được hiểu là khôi phục lại hoạt động sản xuất, kinh doanh, khả
năng tài chính theo tình trạng bình thường đối với một doanh nghiệp đã mất
KNTT.

12
Mặt khác, theo một nghiên cứu khoa học cấp bộ, tác giả lại định nghĩa
rằng: “phục hồi là đem lại cho con nợ đang trong tình trạng khó khăn những
điều kiện và cơ hội tiếp tục kinh doanh chứ không phải là thanh toán con nợ
đó”3
.
Tuy nhiên, cũng cần làm rõ rằng, PHHĐKD trong thủ tục phá sản khác
với sự tự phục hồi của doanh nghiệp. Bởi lẽ, khi một doanh nghiệp mất
KNTT, tức có khó khăn về mặt tài chính, doanh nghiệp đó cũng có thể tự áp
dụng những biện pháp nhất định để tự giải quyết và cứu chữa hay thậm chí
chủ động đàm phán, thỏa thuận nhằm giải quyết những khoản tài chính còn
tồn động với chủ nợ mà không phải thông qua pháp luật. Tuy nhiên, cũng
phải nhìn nhận trên thực tế rằng, nếu thủ tục phá sản đối với một doanh
nghiệp đã được bắt đầu thì phải đảm bảo tuân thủ tuần tự và đúng theo các
bước, tiến trình được quy định một cách chặt chẽ, đầy đủ với sự giám sát của
các chủ thể liên quan trực tiếp và cơ quan có thẩm quyền, mà cụ thể là tòa án
và chủ nợ.
Xét về bản chất pháp lý, thủ tục PHHĐKD của doanh nghiệp có thể
được hiểu là “quá trình xác lập và thực hiện một khế ước giữa con nợ và tập
thể các chủ nợ bao gồm cả đại diện của người lao động làm công cho con nợ
đó với sự phê chuẩn của tòa án nhằm xây dựng một kế hoạch tái cơ cấu lại
doanh nghiệp mắc nợ và lập một kế hoạch trả nợ phù hợp”.4
Thông qua thủ
tục PHHĐKD, doanh nghiệp mắc nợ được có cơ hội để tiếp tục thực hiện hoạt
động kinh doanh, thoát hỏi việc dẫn tới kết cục phải tuyên bố phá sản. Có thể
nói rằng, đối với pháp luật phá sản ngày nay, PHHĐKD được coi là một sự
3
Ngô Cường (2009) Viện khoa học pháp lí - Bộ tư pháp, Đề tài khoa học cấp bộ “Các giải pháp pháp lý
nhằm giải quyết tốt hơn việc phá sản doanh nghiệp ở Việt Nam”, tr.164.
4
Thần Chung (1973), Bộ luật Thương Mại, Sài Gòn, 1973, tr.1230.

13
ghi nhận về mặt pháp lý theo hướng tiến bộ và mang tính “nhân đạo” dành
cho các doanh nghiệp.
Căn cứ những phân tích nêu trên có thể thấy, về bản chất PHHĐKD
trong thủ tục phá sản mặc dù được định nghĩa khác nhau tại các văn bản pháp
lý khác nhau, tuy nhiên tựu chung lại vẫn có thể đưa ra khái niệm này như
sau:
“Phục hồi hoạt động kinh doanh trong thủ tục phá sản doanh
nghiệp” là thực chất mà một thủ tục nằm trong phạm vi của quá trình giải
quyết phá sản của doanh nghiệp mất KNTT. Thủ tục này được giới hạn trong
một khoảng thời gian nhất định. Theo đó, dưới sự giám sát của Tòa án và chủ
nợ, cho phép doanh nghiệp thực hiện PAPH đã được thông qua bởi HNCN
giúp doanh nghiệp có cơ hội tiếp tục thực hiện công việc kinh doanh để đồng
thời hoàn thành các nghĩa vụ tài chính của mình đã tới hạn.
1.2. Đặc điểm thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh
Thủ tục PHHĐKD trong thủ tục phá sản có những đặc điểm nhu sau:
Thứ nhất, về chủ thể.
Có thể chia đối tượng các chủ thể tham gia thủ tục này thành 5 loại căn
cứ vào vị trí và lợi ích mà các bên hướng tới như sau:
“(i) Doanh nghiệp mất khả năng thanh toán nợ.
(ii) Chủ nợ: Luật Phá sản quy định chung về Chủ nợ là cá nhân, cơ
quan, tổ chức có quyền yêu cầu doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thanh toán
khoản nợ, bao gồm chủ nợ không có bảo đảm, chủ nợ có bảo đảm một phần
và chủ nợ có bảo đảm
(iii) Toà án tham gia thủ tục này với tư cách là người tiến hành thủ tục
phá sản và là chủ thể có thẩm quyền quyết định tiến trình, kết quả thủ tục
phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mất khả năng thanh toán.
(iv) Viện Kiểm sát nhân dân là chủ thể kiểm sát việc thực hiện thủ tục
phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp với tư cách là cơ quan nhà

14
nước có thẩm quyền kiểm sát hoạt động tư pháp nói chung, trong đó có hoạt
động phá sản doanh nghiệp.
(v) Chủ thể quản lý tài sản, giám sát hoạt động kinh doanh, thanh lý tài
sản của doanh nghiệp”.
Thứ hai, về lợi ích mà các bên hướng tới.
Với bản chất là một loại thủ tục tư pháp nhưng đan xen và có liên quan
đến nhiều quan hệ pháp luật giữa các nhóm chủ thể với nhau. Lợi ích kinh tế
được xem là nhóm lợi ích chủ yếu được quan tâm và hướng tới bởi các bên và
phi nhà nước là đa phần. Bên cạnh lợi ích chủ yếu đã nêu, đối với các chủ thể
nhà nước có sự tích cực trong hiệu quả ổn định kinh tế - xã hội.
Thứ ba, về quyền và nghĩa vụ trong thủ tục phục hồi của các chủ thể.
Sau khi được thông qua bởi HNCN và được ra quyết định công nhận
bởi Toà án, doanh nghiệp mất KNTT nợ có nghĩa vụ xây dựng và tổ chức
thực hiện phương án PHHĐKD. Trong khi phương án được thực hiện, dưới
sự giám sát của quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản, đại diện
chủ nợ doanh nghiệp phải đảm bảo thực thi đúng nội dung đưa ra và thực hiện
chế độ báo cáo định kỳ sáu tháng một lần. Đồng thời, để tăng mức độ giám
sát và thực thi, Người đứng đầu doanh nghiệp còn phải chịu trách nhiệm trước
chủ nợ, pháp luật về hành vi của mình.
Thứ tư, trong thủ tục phá sản, phục hồi kinh doanh của doanh nghiệp
có thể chuyển thành thủ tục thanh lý.
Việc hoàn thành đầy đủ và đúng hạn các nghĩa vụ tài chính đối với chủ
nợ là một trong những mục tiêu chính yếu của việc PHHĐKD. Trong Luật
Phá sản, ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt (như: doanh nghiệp không còn
còn khả năng phục hồi, không còn tài sản hay không nhận được sự đồng thuận
áp dụng PHHĐKD bởi các chủ nợ hay PAPH không được phê duyệt bởi Tòa
án), thủ tục thanh lý luôn diễn ra sau thủ tục phục hồi. Mặc dù là hai thủ tục tố
tụng khác nhau trong pháp luật về phá sản với sự khác biệt về mặt mục đích
cũng như căn cứ áp dụng, tuy nhiên giữa hai thủ tục này luôn tồn tại một mối

15
quan hệ liên kết nhất định, hỗ trợ qua lại và hướng tới mục tiêu đảm bỏa hiệu
quả thực hiện thủ tục phá sản theo quy định.
1.3. Sự cần thiết, ý nghĩa của phục hồi hoạt động kinh doanh
trong thủ tục phá sản doanh nghiệp
1.3.1. Ý nghĩa đối với các chủ nợ
Với mục đích nhằm tối đa hóa việc trả nợ cho các chủ nợ, thủ tục
PHHĐKD của doanh nghiệp mất KNTT đóng vai trò quan trọng và có ý nghĩa
thiết thực đối với chủ nợ và người có liên quan, giúp họ bảo vệ được quyền và
lợi ích chính đáng của mình.
Trước hết, về tài sản, khi một doanh nghiệp tuyên bố phá sản, những
hậu quả mà chủ nợ của doanh nghiệp phải gánh chịu thực sự rất nặng nề.
Theo đó, đối với chủ nợ được phân thành hai loại: chủ nợ có bảo đảm và chủ
nợ không có bảo đảm. Không nhắc đến trường hợp chủ nợ có bảo đảm, những
chủ nợ khác đều gặp phải rủi ro lớn trong việc đòi lại tài sản cho vay của
mình đối với doanh nghiệp đó. Bởi lẽ, một doanh nghiệp đã mất KNTT thì số
tài sản còn lại của họ không thể hoàn trả và thực hiện được các nghĩa vụ tài
chính mà mình còn tồn đọng.
Thực tế này kéo theo nhiều doanh nghiệp khác, với bản chất là chủ nợ
của doanh nghiệp tuyên bố phá sản cũng tiếp tục lâm vào tình trạng phá sản.
Tác động của nó xảy ra với doanh nghiệp khác và nền kinh tế cũng lớn mạnh
tương tự “Hiệu ứng cánh bướm”. Do vậy, với các chủ nợ, việc phục hồi doanh
nghiệp mất KNTT chính là một giải pháp để chủ nợ tự bảo vệ chính bản thân
họ thông qua việc tạo cơ hội để mình có thể thu được khoản tài chính mà
doanh nghiệp đã vay. Vì vậy, việc thực hiện PHHĐKD trong thủ tục phá sản
có ý nghĩa lớn đối với các chủ nợ.

16
Tại phần lớn các quốc gia, nhằm tạo thêm cho các chủ nợ có thể tái cơ
cấu, điều hành và can thiệp doanh nghiệp mắc nợ luật phá sản thường được sử
dụng phổ biến5
. Ngay tại pháp luật nước ta về phá sản có thể thấy được quyền
lợi hợp pháp của các chủ nợ được coi trọng có thể kể đến bao gồm: quyền có
đại diện trong thiết chế quản lý tài sản và thanh toán tài sản của con nợ, quyền
nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản, quyền tiếp tục tiến hành mọi hoạt động
kinh doanh sau khi toà án ra quyết định mở thủ tục phá sản dưới sự giám sát
kiểm tra của thẩm phán và tổ quản lý thanh lý tài sản, hay con nợ bị cấm,
quyền đề xuất phương án PHHĐKD của doanh nghiệp, bị hạn chế một số hoạt
động luật định. Qua đó, tài ản của doanh nghiệp mất KNTT khi xử lý sẽ được
bảo đảm, góp phần giúp các chủ nợ bảo đảm quyền được thanh toán các
khoản nợ đối với doanh nghiệp đó.
1.3.2. Ý nghĩa đối với người lao động
Ngoài chủ nợ, người lao động cũng là một trong những đối tượng chịu
tác động, ảnh hưởng tiêu cực từ sự phá sản của một doanh nghiệp. Trước hết,
sự ảnh hưởng tới người lao động có thể phát sinh ngay từ thời điểm phát sinh
khó khăn trong hoạt động kinh doanh của người lao động thông qua các cơ
chế được người sử dụng lao động ban hành: chậm trả lương hoặc cắt giảm thu
nhập hoặc bị cắt giảm nhân lực, tức mất việc làm và bị cắt khoản thu nhập
vốn có.
Do đó, trong danh sách ưu tiên giải quyết thủ tục phá sản thì vấn để
đảm bảo và tối ưu hóa lợi ích của người lao động luôn được đặt lên hàng đầu.
Và PHHĐKD của doanh nghiệp được coi là giải pháp tối ưu nhất thay cho
việc thanh lý tài sản hay tuyên bố phá sản đối với doanh nghiệp đó. Bởi lẽ,
nếu doanh nghiệp được phục hồi, bên cạnh khoản lương được trả, người lao
5
Nguyễn Đức Thưởng (2013), Thủ tục phục hồi pháp luật phá sản – những vấn đề lý thuyết và thực tiễn,
Luận văn thạc sĩ luật học, tr.11.

17
động có thể tiếp tục làm việc mà không lo bị rơi vào tình trạng thất nghiệp,
ảnh hưởng đến cuộc sống.
Hay nói một cách khác, người lao động cũng chính là chủ nợ của doanh
nghiệp mất KNTT trong phạm vi thủ tục PHHĐKD.
1.3.3. Ý nghĩa đối với doanh nghiệp mất khả năng thanh toán
Nguyên nhân dẫn đến sự đổ vỡ trong kinh doanh đa phần xuất phát từ
những do khủng hoảng của kinh tế, rủi ro trong kinh doanh, hoặc thậm chí
xuất phát từ yếu tố chủ quan do năng lực kinh doanh yếu kém… Doanh
nghiệp khi lâm vào tình trạng không còn KNTT nợ cho các đối tác có thể dẫn
tới phá sản sẽ ảnh hưởng rất lớn tới hình ảnh cũng như nhận lại nhiều phản
ứng tiêu cực:
Thứ nhất, ảnh hưởng tới hình của doanh nghiệp trong mắt đối tác và
trên thương trường. Theo đó vì lâm vào tình trạng phá sản, doanh nghiệp
đồng thời gặp khó khăn trong việc trả nợ cho bạn hàng và dẫn tới mất niềm
tin, sự tín nhiệm mà mình đã xây dựng trước đó.
Thứ hai, có thể mất đi chính bản thân doanh nghiệp đã được xây dựng,
khi mà doanh nghiệp có thể phải tuyên bố phá sản.
Thứ ba, doanh nghiệp và chủ doanh nghiệp có thể phải chịu những
phản hồi tiêu cực từ phía dư luận, đồng thời phải gánh trên vai áp lực trả nợ
lớn từ phía các chủ nợ.
Chính bởi vậy, thủ tục phục hồi hoạt động của doanh nghiệp trong thủ
tục phá sản được coi như chiếc phao cứu sinh cuối cùng và tốt nhất đối với
các doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản để khôi phục, xây dựng doanh
nghiệp, bảo toàn hình ảnh và uy tín trong thương trường.
Có thể nói, đây là một biện pháp, cách thức “nhân đạo” mà pháp luật
quy định dành cho những doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản, điều này
hoàn toàn phù hợp với xu hướng phát triển của nền kinh tế và pháp luật hiện
đại. Bên cạnh đó, thông qua thủ tục PHHĐKD, doanh nghiệp lâm vào tình

18
trạng phá sản cũng có thể nhận được sự chia sẻ, giúp đỡ từ chính đối tác, bạn
hàng và các chủ nợ của mình.
Như vậy, thủ tục PHHĐKD của doanh nghiệp mang lại ý nghĩa to lớn
và thiết thực đối với doanh nghiệp mất KNTT khi mà họ không chỉ có thêm
cơ hội để được phục hồi, hoạt động trở lại mà còn có thể nhận được sự giúp
đỡ, hỗ trợ từ phía các chủ nợ thông qua quyết định tại HNCN đã được tổ
chức.
1.3.4. Ý nghĩa đối với xã hội và nền kinh tế
Khi một doanh nghiệp quay trở lại hoạt động bình thường sau khi lâm
vào tình trạng phá sản và thực hiện thành công PAPH cũng đem đến những
giá trị tích cực và có ý nghĩa to lớn đối với xã hội.
Theo đó, các doanh nghiệp luôn có mối quan hệ tác động qua lại, phụ
thuộc lẫn nhau và sự phụ thuộc đó ngày càng tăng lên trong nền kinh tế thị
trường hiện nay. Bởi vậy, nếu một doanh nghiệp trong chuỗi liên kết đó xảy
ra vấn đề, mà cụ thể là bị phá sản sẽ kéo theo nhiều doanh nghiệp khác với vai
trò là chủ nợ hoặc đối tác của doanh nghiệp cùng gánh chịu những hậu quả
xấu. Điều này tương tự như “Hiệu ứng domino”, và đương nhiên khi các
doanh nghiệp liên tục gặp phải vấn đề với số lượng lớn sẽ ảnh hưởng nghiêm
trọng tới nền kinh tế và an ninh – trật tự trong xã hội đó. Đặc biệt, nếu doanh
nghiệp lâm vào tình trạng phá sản hoạt động trong các lĩnh vực tác động trực
tiếp và có ảnh hưởng lớn tới nền kinh tế như bảo hiểm, tài chính, … thì việc
phá sản của doanh nghiệp đó có thể kéo theo các doanh nghiệp khác có liên
quan đổ vỡ cùng lúc.
Không những vậy, đồng nghĩa với việc một doanh nghiệp phá sản tức
là thực tế bị mất việc người lao động làm trong doanh nghiệp đó xảy ra, ảnh
hưởng trực tiếp tới đời sống của người lao động. Điều này đặt ra bài toán
quan trọng cần giải quyết của Nhà nước là vấn đề thất nghiệp gia tăng, tác
động tiêu cực đến đời sống xã hội và đời sống của người dân.
Trong nền kinh tế thị trường, phá sản tồn tại như một hiện tượng kinh tế
khách quan, mà hậu quả của nó là các bên tham gia quan hệ kinh doanh phát

19
sinh sự xung đột về mặt lợi ích. Sự xung đột đó không chỉ tồn tại giữa các chủ
nợ với doanh nghiệp mất KNTT mà còn xung đột với lợi ích của người lao
động trong doanh nghiệp, của xã hội, đến tình hình an ninh – trật tự tại địa
phương.
Thông qua việc PHHĐKD, xã hội sẽ hạn chế được việc tiếp nhận các
tác động tiêu cực xảy ra. Đặc biệt, nếu giữa chủ nợ và doanh nghiệp giải
quyết được mối quan hệ về mặt lợi ích một cách phù hợp, thỏa đáng bằng thủ
tục PHHĐKD sẽ góp phần giảm thiểu giữa những chủ thể này những mâu
thuẫn, căng thẳng có thể có với nhau. Điều này có giá trị tích cực tới việc góp
phần duy trì ổn định, trật tự xã hội và môi trường kinh doanh được lành mạnh
hóa cho các doanh nghiệp.
1.4. Thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh trong thủ tục phá
sản doanh nghiệp của một số quốc gia trên thế giới
Vấn đề về PHHĐKD của các doanh nghiệp mất KNTT trong thủ tục
phá sản đã và đang được sự quan tâm của các quốc gia và quy định trong hệ
thống pháp luật hiện hành. Theo đó, nhìn chung trên thế giới xuất hiện và tồn
tại hai xu hướng cơ bản khác biệt nhau liên quan đến nội dung này, cụ thể:
Thứ nhất, xu hướng tồn tại duy nhất một hệ thống văn bản pháp luật
chung áp dụng đối với cả thủ tục thanh lý doanh nghiệp và thủ tục phục hồi.
Một số quốc gia tiêu biểu lựa chọn xu hướng này như Trung Quốc,
Đức, Mỹ, Pháp, Anh,... “Ở Mỹ Bộ luật Liên bang tạo thành từ luật về phá sản
ngày 06/11/1978 (Bankrupty Act) điều chỉnh về thủ tục phục hồi và Chương
VII điều chỉnh về thủ tục thanh lý doanh nghiệp. Ở Đức, Bộ luật về giải quyết
vỡ nợ (Insolvenzordnung) được ban hành ngày 05/10/1995 và có hiệu lực kể

20
từ ngày 01/11/1999 điều chỉnh cả thủ tục phục hồi và thủ tục thanh lý doanh
nghiệp”6
.
Thứ hai, xu hướng đối với từng thủ tục (thủ tục thanh lý tài sản và thủ
tục phục hồi) sẽ có hệ thống văn bản riêng để điều chỉnh.
Theo đó, với xu hướng này có thể kể đến một số quốc gia như: “Ba Lan
với sắc lệnh ngày 24/10/1984 có hiệu lực kể từ năm 1990, Bỉ có Đạo luật
ngày 17/07/1997 liên quan đến thoả hiệp tư pháp, Hà Lan có Đạo luật ngày
16/05/1925 về thoả hiệp tư pháp và Nhật Bản có Đạo luật ngày 25/04/1922 về
thoả hiệp tư pháp và Luật ngày 07/06/1952 về phục hồi công ty”7
.
Mặc dù nguồn luật điều chỉnh tại mỗi xu hướng là khác nhau, hay
không tương đồng trong cấu trúc pháp luật nhưng liên quan đến thủ tục
PHHĐKD theo thủ tục phá sản thì lại có nhiều điểm tương đồng về mặt nội
dung ghi nhận tại pháp luật của các quốc gia. Theo đó, sự giống nhau cơ bản
nhất thể hiện ở các giai đoạn thực hiện phục hồi doanh nghiệp, với ba giai
đoạn bao gồm: “mở thủ tục phục hồi doanh nghiệp mắc nợ, giải quyết yêu cầu
mở thủ tục phục hồi doanh nghiệp mắc nợ và thực hiện PAPH doanh nghiệp
mắc nợ”8
.
6
7
8

21
CHƯƠNG 2
QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ PHỤC HỒI HOẠT
ĐỘNG KINH DOANH TRONG THỦ TỤC PHÁ SẢN
2.1. Điều kiện áp dụng thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh
Căn cứ theo nguyên tắc và những quy định tại Luật Phá sản năm 2014,
doanh nghiệp mất KNTT có thể áp dụng thủ tục PHHĐKD với một số điều
kiện cụ thể sau:
Thứ nhất, doanh nghiệp phải có tình trạng “mất khả năng thanh toán
nợ đến hạn trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày đến hạn”9
. Theo đó, đây vừa là
căn cứ để mở thủ tục phá sản và thủ tục PHHĐKD. Hay nói cách khác, doanh
nghiệp đó phải thuộc trường hợp điều chỉnh của Luật Phá sản liên quan đến
thủ tục phá sản.
Thứ hai, doanh nghiệp phải có khả năng phục hồi khi mất KNTT. Theo
đó, có thể hiểu đơn giản, doanh nghiệp có phải có khả năng trở lại hoạt động
bình thường sau khi áp dụng thủ tục phục hồi thì mới được xem xét áp dụng
thủ tục này. Điều này nhằm chọn lọc để thực hiện một cách hiệu quả, có tính
khả thi khi áp dụng thủ tục phục hồi vào thực tế. Việc xem xét khả năng phục
hồi của doanh nghiệp được thực hiện thông qua việc đánh giá, chính bởi vậy,
hoạt động này có ý nghĩa quan trọng quyết định và ảnh hưởng trực tiếp đến
việc áp dụng thủ tục phục hồi.
Chính bởi vậy, việc đánh giá khả năng phục hồi có ý nghĩa quyết định
đến việc áp dụng thủ tục phục hồi. Tuy nhiên, “việc xem xét có áp dụng hay
không lại phụ thuộc hoàn toàn vào thiện chí của các chủ nợ thay vì chính
doanh nghiệp hay Tòa án. Theo đó, Hội nghị chủ nợ (sau đây gọi là
9
Khoản 1 Điều 4 Luật Phá sản ngày 19 tháng 6 năm 2014.

22
“HNCN”) chính là nơi xem xét và quyết định việc phục hồi hay không doanh
nghiệp đang mất KNTT”.
Vì vậy, để được áp dụng thủ tục PHHĐKD, doanh nghiệp cần thỏa mãn
điều kiện cần và đủ là: tổ chức một cách hợp lệ và đạt kết quả thành công đối
với HNCN lần thứ nhất. Căn cứ theo quy định tại Điều 79 Luật Phá sản năm
2014, điều kiện để HNCN được coi là hợp lệ là:
“Có số chủ nợ tham gia đại diện cho ít nhất 51% tổng số nợ không có
bảo đảm. Chủ nợ không tham gia Hội nghị chủ nợ nhưng có ý kiến bằng văn
bản gửi cho Thẩm phán trước ngày tổ chức Hội nghị chủ nợ, trong đó ghi rõ
ý kiến về những nội dung quy định tại khoản 1 Điều 83 của Luật này thì được
coi như chủ nợ tham gia Hội nghị chủ nợ.”
Sau khi thống nhất ý kiến, nghị quyết được HNCN ban hành thể hiện sự
đồng ý đối với các kế hoạch thanh toán nợ và giải pháp được đề ra cho các
chủ nợ. Đồng thời, trong nghị quyết của HĐCN cũng phải đặt ra nội dung xây
dựng phương án PHHĐKD là yêu cầu phải thực hiện đối với doanh nghiệp.10
Theo những phân tích đã được chỉ ra ở trên có thể thấy rằng, không
phải bất kỳ doanh nghiệp nào mất KNTT cũng được áp dụng thủ tục
PHHĐKD. Mặt khác, việc áp dụng thủ tục này phải đảm bảo tuân thủ và thỏa
mãn những điều kiện nhất định. Sự xuất hiện của những điều kiện này giúp
nâng cao hiệu quả của việc thực thi quy định pháp luật trong thực tế, qua đó
tình trạng tràn lan áp dụng thủ tục phục hồi nhưng không mang lại kết quả
như mục tiêu đặt ra với việc xây dựng quy định sẽ không có cơ hội thực hiện.
2.2. Nội dung thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh
Mặc dù trong thương trường, khi tiến hành việc sản xuất hay kinh
10
Bộ Tư pháp - TANDTC - VKSNDTC (2004), Kỉ yếu các tọa đàm tổ chức tại Việt Nam trong khuôn khổ
dự án Jica 2000-2003, Hà Nội.

23
doanh, việc thua lỗ, mất KNTT nợ không nằm trong sự mong muốn của người
kinh doanh, tuy nhiên bởi những rủi rõ trong công việc kinh doanh mà điều
này không thể ngăn chặn triệt để mà hoàn toàn có thể xảy ra. Khi đó, với quy
định của pháp luật về PHHĐKD sẽ giúp tăng thêm lựa chọn cho các doanh
nghiệp, đồng thời tạo cơ hội cho các doanh nghiệp khôi phục lại hoạt động
kinh doanh.
Với hậu quả phát sinh nhiều và có thể ảnh hưởng trực tiếp tới xã hội khi
một doanh nghiệp mất KNTT nợ, bị phá sản, do vậy, việc phục hồi và thoát
khỏi tình trạng này đối với doanh nghiệp đó trở thành vấn đề được ưu tiên.
Trên thế giới, ở từng đất nước, với bản chất văn hóa, đặc điểm kinh tế, xã hội
và điều kiện phát triển khác nhau sẽ có cách thức phục hồi hoạt động của
doanh nghiệp không giống nhau. Nhưng tựu chung lại, dù là bất kỳ cách thức,
phương pháp nào thì mục đích của phục hồi doanh nghiệp cũng là kéo doanh
nghiệp khỏi tình trạng phá sản.
Theo đó, không phải ngay khi có đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản, Tòa
án đã tiến hành thanh lý tài sản của con nợ và tuyên bố phá sản. Để tạo thêm
một cơ hội cho doanh nghiệp, pháp luật tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp
mất KNTT có thể khắc phục các khó khăn về tài chính thông qua thủ tục phục
hồi. Với việc quy định theo một trình tự và nội dung nhất định, việc phục hồi
hoạt động SXKD của doanh nghiệp mất KNTT được tiến hành đảm bảo hiệu
quả của việc áp dụng thủ tục này. Nội dung của các thủ tục đó tương ứng như
sau:
2.2.1.Xây dựng phương án phục hồi hoạt động kinh doanh
Với pháp luật phá sản hiện đại, một trong những mục tiêu lớn nhất là
cứu vãn, duy trì hoạt động của “doanh nghiệp mất KNTT”. Khi đó thủ tục
PHHĐKD được đặt ra để giải quyết và thực hiện mục tiêu này.
Thứ nhất, về chủ thể xây dựng phương án.
Theo quy định tại khoản 1 điều 87 Luật Phá sản 2014, việc xây dựng
phương án PHHĐKD phải do doanh nghiệp mất KNTT thực hiện căn cứ trên
những nội dung đã được thông qua hay thống nhất tại Nghị quyết của HNCN.

24
Đồng thời, sau khi xây dựng, phương án phải được chủ nợ, quản tài viên,
doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản cho ý kiến góp ý, hoàn thiện nhằm phù
hợp với định hướng và mục tiêu chung.
Bởi ý nghĩa quan trọng của nội dung phương án có ảnh hưởng trực tiếp
tới các bên, bao gồm cả chủ nợ, doanh nghiệp mất KNTT cùng các bên liên
quan. Do vậy, ở bước này phương án được các bên rà soát, xây dựng một
cách cẩn thận và nỗ lực đưa ra giải pháp hiệu quả và phù hợp nhất với tình
hình thực tế nhằm đưa doanh nghiệp ra khỏi tình trạng khó khăn sớm.
Thứ hai, về nội dung của phương án PHHĐKD.
Theo quy định tại Điều 88 Luật Phá sản 2014, nội dung của phương án
PHHĐKD cần có: “nêu rõ các biện pháp để phục hồi hoạt động kinh doanh;
các điều kiện, thời hạn và kế hoạch thanh toán các khoản nợ”. Trong đó, để
PHHĐKD phải chọn một các biện pháp:
“a) Huy động vốn;
b) Giảm nợ, miễn nợ, hoãn nợ;
c) Thay đổi mặt hàng sản xuất, kinh doanh;
d) Đổi mới công nghệ sản xuất;
đ) Tổ chức lại bộ máy quản lý, sáp nhập hoặc chia tách bộ phận sản
xuất;
e) Bán cổ phần cho chủ nợ và những người khác;
g) Bán hoặc cho thuê tài sản;
h) Các biện pháp khác không trái quy định của pháp luật”11
*. Đối với phương án “huy động vốn”.
11
Khoản 2 Điều 88 Luật Phá sản ngày 19 tháng 06 năm 2014.

25
Trước khi diễn ra việc mất KNTT, có nhiều phía mà các doanh nghiệp
có thể thực hiện việc thu hút sự ủng hộ của nhiều chủ thể khác, các doanh
nghiệp bạn hàng, huy động như vay ngân hàng, … Tuy nhiên, đối với các
doanh nghiệp mất KNTT và đang nguy cơ bị tuyên bố phá sản thì rất có thể
việc áp dụng huy động vốn đã được các doanh nghiệp áp dụng trước đó
nhưng không thành. Bởi lẽ, nếu doanh nghiệp đã mất KNTT nợ thì các chủ nợ
mới rất có thể lo sợ khả năng trả nợ hoặc thực hiện để tạo ra vốn của doanh
nghiệp. Nhưng cũng không phải vì thế mà biện pháp “huy động vốn mới”
không được quy định trong Luật phá sản, mà việc quy định như vậy là nhằm
tạo điều kiện tối đa cho các doanh nghiệp có thể áp dụng mọi biện pháp phù
hợp với thực trạng của mình giúp cho việc phục hồi được thành công.
*. Đối với biện pháp “giảm nợ, miễn nợ, hoãn nợ”
Theo đó phương án này xuất phát từ sự thiện chí của các chủ nợ đối với
doanh nghiệp mất KNTT. Cụ thể đối với sự giảm nợ, miễn nợ, hoãn nợ từ
phía các chủ nợ sẽ giúp doanh nghiệp làm giảm bớt áp lực công việc, áp lực
thời gian trả nợ. Tuy nhiên như đã đề cập ở trên, phương án này thành công
hay không phần lớn phụ thuộc vào chủ nợ mà không phải doanh nghiệp đó.
*. Đối với biện pháp “Thay đổi mặt hàng sản xuất, kinh doanh”
Với tính chất cạnh tranh gay gắt trong nền kinh tế thị trường giữa các
doanh nghiệp, nhu cầu của con người ngày một thay đổi và có sự nâng cao về
chất lượng. Doanh nghiệp nào không đổi mới để kịp thời, một cách nhanh
nhạy thích nghi sẽ dễ bị đào thải ra khỏi hệ thống, đòi hỏi phải có sự nhanh
nhạy của các doanh nghiệp khi tìm hiểu thị trường. Khi đó, biện pháp thay đổi
mặt hàng SXKD như đem đến một luồng gió, hơi hướng mới. Đồng thời, khi
đề ra biện pháp thay đổi mặt hàng SXKD thì chủ thể đưa ra biện pháp này
phải nêu rõ lý do của sự thay đổi và thay đổi như thế nào, khả năng đưa doanh
nghiệp thoát khỏi tình trạng khó khăn là cao hay thấp, đáp ứng được nhu cầu
trước mắt hay lâu dài?. Trong đó, để thực hiện tốt biện pháp này, nó đòi hỏi ở
khả năng nghiên cứu thị trường, nhất là trong giai đoạn hiện nay khi mà nền
kinh tế các nước đang phát triển và chuyển đổi ngày càng nhanh.

26
*. Đối với đổi mới công nghệ sản xuất.
Đây cũng được xem là một trong những biện pháp quan trọng để
PHHĐKD của doanh nghiệp. Ngày nay, khoa học kỹ thuật phát triển mạnh,
những sản phẩm được làm ra theo lối thủ công ngày càng ít đi mà thay vào đó
là những máy móc, trang thiết bị hiện đại. Để sản xuất được các sản phẩm
chất lượng cao, đáp ứng được nhu cầu của thị trường thì đòi hỏi phải có công
nghệ hiện đại. Nếu công nghệ sản xuất không được nâng cao là một trong
những nguyên nhân dẫn đến tình trạng doanh nghiệp gặp khó khăn thì biện
pháp khắc phục nó đương nhiên phải được thực hiện từ đây.
*. Đối với “tổ chức lại bộ máy quản lý, sáp nhập hoặc chia tách bộ
phận sản xuất”
Đây là một trong những phương án góp phần quan trọng vào việc phục
hồi hoạt động SXKD của doanh nghiệp. Sự không thống nhất về quan điểm
trong quản lý doanh nghiệp của những người lãnh đạo, sự hạn chế về trình độ
và năng lực quản lý cùng với mục đích tư lợi và hành vi trái đạo đức của
những người lãnh đạo là những nguyên nhân khiến doanh nghiệp bị sụp đổ là
rất lớn. Vì thế, cần phải sàng lọc và tổ chức lại bộ máy quản lý doanh nghiệp.
Với đội ngũ lãnh đạo có trình độ hiểu biết và năng lực cao, phẩm chất tốt thì
khả năng đưa doanh nghiệp thoát khỏi khó khăn là rất lớn. Bên cạnh đó, để
góp phần vào việc phục hồi hoạt động SXKD của doanh nghiệp, nâng cao
năng suất, chất lượng sản xuất thông qua sáp nhập hoặc chia tách bộ phận sản
xuất cho phù hợp với việc sản xuất ra từng mặt hàng nhất định cũng hết sức
cần thiết. Ngày nay công nghệ sản xuất dây chuyền được áp dụng rất phổ
biến, người lao động chỉ cần làm việc ở những công đoạn phù hợp với khả
năng của mình cũng có thể tạo ra sản phẩm với năng suất cao, chất lượng tốt.
Tuy nhiên cũng tuỳ thuộc vào từng mặt hàng mà đòi hỏi phải có sự hỗ trợ lẫn
nhau trong quá trình sản xuất thông qua việc sáp nhập bộ phận sản xuất.
*. Đối với “Bán cổ phần cho chủ nợ hoặc người khác”.
Đây là phương án mà Luật phá sản đã tạo điều kiện để chủ nợ có toàn
quyền tham gia vào thủ tục phục hồi. Nếu trước đó, con nợ được toà án tạo

27
điều kiện cho việc PHHĐKD, xây dựng PAPH phù hợp và áp dụng mọi biện
pháp có thể để đảm bảo khả năng chi trả các khoản nợ cho các chủ nợ, thì lúc
này bằng việc bán lại cổ phần cho chủ nợ, doanh nghiệp mắc nợ đã giải quyết
xong một phần hoặc toàn bộ khoản nợ của mình đối với chủ nợ đó. Trong
trường hợp này, việc xây dựng PAPH hoạt động SXKD không còn nhằm mục
đích chi trả các khoản nợ nữa mà hoàn toàn vì mục đích đưa doanh nghiệp trở
lại hoạt động bình thường. Khi đã phải bán lại cổ phần cho chủ nợ thì điều
này thể hiện rõ con nợ đã không có khả năng để tự phục hồi và không thực
hiện được vai trò chủ động khi xây dựng PAPH, vai trò đó đã hoàn toàn
chuyển sang các chủ nợ. Lúc này, nếu việc áp dụng thủ tục phục hồi được
thành công thì lợi ích của các chủ nợ sẽ được nâng lên rất nhiều. Điều đó nói
lên các chủ nợ đã xây dựng và thực hiện được PAPH phù hợp, và việc thực
hiện thành công phương án này đã góp phần làm hạn chế những tác động xấu
đối với các vấn đề kinh tế - xã hội. Vì thế, vai trò của các chủ nợ ở đây càng
thể hiện sự quan trọng hơn, các chủ nợ tham gia vào thủ tục phục hồi không
chỉ nhằm mục đích đòi lại quyền lợi của mình mà nó đã giúp cho doanh
nghiệp trở lại hoạt động bình thường, làm giảm thiểu những thiệt hại cho nền
kinh tế.
*. Đối với “bán hoặc cho thuê tài sản”.
Bán hoặc cho thuê tài sản chỉ được xem là một biện pháp mang tính
chất hỗ trợ cho việc phục hồi và ảnh hưởng của nó là rất nhỏ. Bởi lẽ, khi
doanh nghiệp đã lâm vào tình trạng phá sản thì tài sản còn lại của doanh
nghiệp là rất ít, nếu không có sự hỗ trợ giúp đỡ từ các chủ thể khác thì doanh
nghiệp khó có thể trở lại hoạt động bình thường được.
Ngoài các biện pháp trên, để giúp cho việc phục hồi doanh nghiệp được
thành công, ta có thể áp dụng thêm một số biện pháp như giảm bớt lao động
thừa, mở rộng tìm kiếm khách hàng, hỗ trợ đào tạo nghề nghiệp,….
Như vậy, pháp luật đã quy định rõ các biện pháp cần phải thực hiện để
PHHĐKD của doanh nghiệp. Qua đó, giúp cho doanh nghiệp có thể khôi
phục lại tình trạng trước đây, giải quyết được các vấn đề tài chính với các chủ

28
nợ, duy trì mối quan hệ với bạn hàng và lấy lại uy tín của mình trên thương
trường. Tuy nhiên, việc áp dụng các phương án trên có khả thi hay không lại
là một vấn đề khác, các phương án đó có đủ khả năng để vực dậy tài chính
cho doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản hay không, từ đó có thể thanh
toán được các khoản nợ cho các chủ nợ. Điều đó đòi hỏi phải có một khoảng
thời gian cần thiết để áp dụng các phương án và thấy rõ được hiệu quả của nó
vì không phải trong bất cứ trường hợp nào thì việc áp dụng các biện pháp đó
cũng được coi là cần thiết mà tuỳ từng trường hợp cụ thể của doanh nghiệp
mới có thể áp dụng được những phương án trên.
Phương án PHHĐKD mang nội dung đại diện, thể hiện cho khả năng
phục hồi hoạt động của doanh nghiệp và khả năng được bảo đảm về mặt lợi
ích cho các chủ nợ khi đi vào thực thi, áp dụng kế hoạch trên thực tiễn. Do
vậy, để Hội nghị chủ nợ có thể thông qua phương án PHHĐKD của doanh
nghiệp hay không phụ thuộc phần lớn và chính nội dung phương án được
trình bày tại HNCN.
Thứ ba, về thời hạn xây dựng phương án PHHĐKD.
Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 87 Luật Phá sản 2014, việc xây
dựng phương án PHHĐKD “phải được thực hiện trong thời hạn 30 ngày kể từ
ngày hội nghị chủ nợ thông qua Nghị quyết”. PAPH hoạt động sẽ được gửi
cho các chủ thể là Thẩm phán, chủ nợ, Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý để
lấy ý kiến sau khi được xây dựng bởi doanh nghiệp.
Pháp luât quy định chủ nợ, Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh
lý tài sản có thời hạn 10 ngày làm việc để gửi ý kiến lại cho doanh nghiệp sau
khi xem xét đánh giá PAPH, tính từ ngày nhận được phương án PHHĐKD12
.
Bên cạnh đó, Quản trị viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản có
12
Khoản 2 Điều 87 Luật Phá sản số 51/2014/QH13 ngày 19 tháng 06 năm 2014.

29
nhiệm vụ báo cáo về phương án đối với Thẩm phán. Theo đó thẩm phán sẽ
xem xét trước khi đưa ra HNCN xem xét thông qua trong thời hạn là 15
ngày.13
2.2.2. Hội nghị chủ nợ thông qua phương án phục hồi hoạt động
kinh doanh
Xuyên suốt quá trình thực hiện, có thể nói đây là giai đoạn ảnh hưởng
và quyết định trực tiếp tới khả năng tiếp tục hoạt động của doanh nghiệp. Bởi
lẽ, nếu HNCN thông qua PAPH kinh doanh thì doanh nghiệp được tiếp tục
duy trì hoạt động SXKD. Mặt khác, doanh nghiệp sẽ bị thanh thanh lý tài sản
và chấm dứt sự tồn tại nếu không được phê duyệt thực hiện PHHĐKD. Theo
đó, trong giai đoạn này có một số quy định liên quan như sau:
Thứ nhất, về quyền thông qua PAPH:
Theo quy định tại Điều 91, Luật Phá sản 2014, chủ nợ thông qua
HNCN chính là chủ thể thông qua PAPH. Tuy nhiên, việc tham gia thông qua
PAPH không phải quyền của mọi chủ nợ. Cụ thể. Theo quy định tại Khoản 5,
Điều 91 Luật Phá sản 2014:
“Nghị quyết của Hội nghị chủ nợ thông qua phương án phục hồi hoạt
động kinh doanh khi được quá nửa tổng số chủ nợ không có bảo đảm có mặt
và đại diện cho từ 65% tổng số nợ không có bảo đảm trở lên biểu quyết tán
thành”.
Như vậy, khi xem xét, thông qua phương án PHHĐKD của doanh
nghiệp, vai trò, thẩm quyền của chủ nợ có bảo đảm (bao gồm cả có bảo đảm
toàn bộ và có bảo đảm một phần) trong quy định này đã bị loại trừ. Bởi lẽ xét
về bản chất cuối cùng thì việc có thông qua hay không phương án PHHĐKD
13
Khoản 4 Điều 87 Luật Phá sản số 51/2014/QH13 ngày 19 tháng 06 năm 2014.

30
của doanh nghiệp không có tác động hay ảnh hưởng tới chủ nợ có bảo đảm
như đối với doanh nghiệp và chủ nợ không có bảo đảm.
Chủ nợ không có bảo đảm sẽ ít có khả năng thu hồi được hay thu hồi đủ
khoản nợ của mình nếu doanh nghiệp tuyên bố phá sản bởi không có gì để
đảm bảo cho nghĩa vụ trả nợ của doanh nghiệp. Mặt khác, đối với chủ nợ có
bảo đảm thì dù trong trường hợp có hay không áp dụng thủ tục PHHĐKD của
doanh nghiệp thì quyền đòi nợ của các chủ nợ này vẫn luôn được bảo đảm.
Các chủ nợ có bảo đảm sẽ có nhiều ưu thế hơn nếu áp dụng thủ tục
thanh lý tài sản, bởi họ sẽ được quyền ưu tiên thanh toán sớm từ tài sản bảo
đảm, tức đôi khi khả năng thu lại tiền còn cao hơn so với việc để doanh
nghiệp PHHĐKD. Do đó, các chủ nợ có bảo đảm dễ phát sinh xu hướng
không thông qua đối với phương án PHHĐKD nếu tại HNCN họ được trao
quyền biểu quyết. Hay nói cách khác, đó cũng chính là lý do mà các chủ nợ
có bảo đảm này không được pháp luật trao quyền biểu quyết tại HNCN.
Theo quy định của Luật phá sản 2014, Thẩm phán được phân công phụ
trách thủ tục phá sản là người có thẩm quyền triệu tập HNCN với các thành
phần là những người có quyền và nghĩa vụ tham gia hội nghị chủ nợ được quy
định cụ thể tại Điều 77, bao gồm:
“1. Chủ nợ có tên trong danh sách chủ nợ;
2. Đại diện cho người lao động, đại diện công đoàn được người lao
động ủy quyền;
3. Người bảo lãnh sau khi đã trả nợ thay cho doanh nghiệp, hợp tác xã
mất khả năng thanh toán”.
Mặt khác, người có nghĩa vụ tham gia hội nghị chủ nợ là người nộp
đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản (nếu người nộp đơn là chủ doanh nghiệp hoặc
đại diện hợp pháp của doanh nghiệp; đại diện chủ sở hữu doanh nghiệp nhà
nước; cổ đông công ty cổ phần; thành viên hợp danh công ty hợp danh).
Người có nghĩa vụ tham gia HNCN có thể thực hiện việc ủy quyền cho cá
nhân khác nêu không thể tham gia được. Mặt khác, với trường hợp doanh

31
nghiệp phá sản là doanh nghiệp tư nhân nhưng chủ doanh nghiệp đã chết,
người thừa kế hợp pháp của chủ doanh nghiệp tư nhân được xác định là người
tham gia HNCN. Nếu không có người đại diện thì có thể thực hiện việc chỉ
định người đại diện cho doanh nghiệp thông qua quyết định của thẩm phán để
tham gia HNCN.
Theo khoản 5 Điều 91 Luật Phá sản 2014, “Nghị quyết của Hội nghị
chủ nợ thông qua phương án phục hồi hoạt động kinh doanh khi được quá
nửa tổng số chủ nợ không có bảo đảm có mặt và đại diện cho từ 65% tổng số
nợ không có bảo đảm trở lên biểu quyết tán thành”. Như vậy điều kiện để
việc thông qua tại HNCN có hiệu lực, hợp lệ được căn cứ dựa trên số lượng
có mặt của chủ nợ không có bảo đảm. Tại HNCN, bất kỳ nội dung nào cũng
đều được thông qua bằng phương thức biểu quyết.
Để có được sự quyết định đúng đắn cho tương lai của doanh nghiệp,
các chủ nợ cần biết chính xác về thực trạng tài chính, khả năng duy trì tiếp tục
hoạt động SXKD. Vì thế, kể từ ngày danh sách chủ nợ được lập xong, trong
thời hạn ba mươi ngày, HNCN lần thứ nhất phải được thẩm phán phải triệu
tập. HNCN sẽ được tổ chức một cách linh hoạt trong thủ tục PHHĐKD hoặc
trong thủ tục thanh lý tài sản với các chương trình, nội dung theo quyết định
của thẩm phán phụ trách tiến hành thủ tục phá sản. Các hội nghị này được tổ
chức khi cần thiết tuỳ thuộc vào từng vụ phá sản trong thực tiễn và đều nhằm
mục đích đạt được hiệu quả cao nhất trong việc thu hồi nợ cho các chủ nợ.
2.2.3. Thực hiện phương án phục hồi hoạt động kinh doanh
Thứ nhất, về công nhận nghị quyết PAPH kinh doanh.
Theo quy định tại Điều 92 Luật Phá sản năm 2014:
“1. Thẩm phán ra quyết định công nhận nghị quyết của Hội nghị chủ
nợ thông qua phương án phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp,
hợp tác xã mất khả năng thanh toán.
Nghị quyết này có hiệu lực đối với tất cả người tham gia thủ tục phá
sản có liên quan. Kể từ ngày nghị quyết này có hiệu lực thì những điều cấm,

32
chịu sự giám sát đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã
quy định tại Điều 48 và Điều 49 của Luật này chấm dứt.
2. Tòa án nhân dân gửi quyết định công nhận nghị quyết của Hội nghị
chủ nợ thông qua PAPH hoạt động kinh doanh cho doanh nghiệp, hợp tác xã
mất khả năng thanh toán, chủ nợ, Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp trong thời
hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày ra quyết định.”
Theo đó, quyết định công nhận Nghị quyết về phương án PHHĐKD sẽ
do thẩm phán phụ trách vụ việc phá sản ban hành. Đây được coi là cơ sở pháp
lý thực hiện phương án PHHĐKD trong thực tiễn của doanh nghiệp mất
KNTT và đồng thời cũng là cơ sở để nghĩa vụ giám sát đối với doanh nghiệp
các chủ nợ bắt đầu thực hiện.
Nghị quyết đó sẽ chính thức phát sinh hiệu lực sau khi Thẩm phán ra
quyết định công nhận Nghị quyết về phương án PHHĐKD, đối với các bên
liên quan. Các nghĩa vụ này xoay quanh mối quan hệ giữa giữa doanh nghiệp-
chủ nợ hay giữa những người có quyền, nghĩa vụ liên quan về những cam kết
trong nội dung PAPH. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi nhất định để phương án
PHHĐKD được doanh nghiệp thực hiện thành công.
Thứ hai, về giám sát thực hiện phương án PHHĐKD.
Điều 93 Luật Phá sản 2014 quy định rằng quyền và nghĩa vụ giám sát
thực hiện phương án PHHĐKD của doanh nghiệp thuộc về Quản tài viên,
doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản, chủ nợ thông qua báo cáo về tình hình
thực hiện phương án do doanh nghiệp lập và gửi cho người giám sát. Quản tài
viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản có trách nhiệm báo cáo Thẩm
phán và thông báo cho chủ nợ.
Như vậy, thông qua hoạt động giám sát, những nội dung về kế hoạch
trả nợ cho các chủ nợ, thời gian, hay việc thực hiện đầy đủ, theo sát các cam
kết về phục hồi hoạt động của doanh nghiệp sẽ được các chủ nợ có thể kiểm
tra một cách đầy đủ nhằm bảo vệ tốt nhất và kịp thời các quyền lợi của mình.
Trong quá trình đó, yêu cầu về việc đáp ứng hiệu quả hoạt động giám sát đòi
hỏi các chủ thể cần phải thường xuyên có sự phối hợp qua lại, cùng tiến hành

33
kiểm tra doanh nghiệp có thực hiện đúng thời gian và thanh toán đầy đủ các
khoản nợ cho chủ nợ hay không, từ đó đánh giá hiệu quả của PAPH.
Bên cạnh đó, thông qua hoạt động báo cáo, doanh nghiệp tiến hành gửi
thông tin về tiến trình thực hiện phương án PHHĐKD đến Tòa án. Việc gửi
báo cáo được thực hiện định kỳ theo thời gian mỗi lần mỗi 6 tháng.
Vai trò của sự liên kết chặt chẽ qua lại giữa chủ nợ, doanh nghiệp và
Tòa án là rất quan trọng và cần thiết khi thực hiện phương án PHHĐKD.
Trước hết, các thông tin do chủ nợ và doanh nghiệp cung cấp khi thực hiện
PAPH và giám sát việc thực hiện PAPH sẽ cung cấp thông tin một cách khách
quan và chính xác hơn cho Tòa án, giúp Tòa án nắm được tình hình, tiến độ
thực hiện PAPH của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, thực tiễn pháp luật hiện nay lại không có quy định này về
việc thực hiện báo cáo đối với Tòa án về kết quả giám sát đối với các chủ nợ.
Điều này dẫn đến thực tế các chủ nợ có thể bỏ bê, không có trách nhiệm khi
giám sát doanh nghiệp thực hiện PAPH.
Thứ ba, về thời hạn thực hiện phương án PHHĐKD.
Tại Điều 89 Luật Phá sản 2014, nội dung được đưa ra quy định về thời
hạn được coi là tương đối dân chủ, tự do và mềm dẻo. Theo đó, Luật chỉ giới
hạn đối với thời hạn tối đa cho việc thực hiện một PAPH mà không đưa ra
một khoảng thời gian cố định bắt buộc phải tuân thủ đối với từng lộ trình của
PAPH. Như vậy, HNCN có thể căn cứ trên tình hình cụ thể của doanh nghiệp
và thực tiễn để đặt một mức thời gian phù hợp yêu cầu thực hiện PAPH đối
với doanh nghiệp. Quy định này giúp các chủ nợ chủ động hơn trong việc bảo
vệ quyền và lợi ích của mình, qua đó đối với các doanh nghiệp không còn khả
năng phục hồi thì sẽ sớm bị tuyên bố phá sản.
2.2.4. Sửa đổi, bổ sung phương án phục hồi hoạt động kinh doanh
Mặc dù, PAPH đã được lập, rà soát, lấy ý kiến từ nhiều chủ thể tuy
nhiên khi áp dụng vào thực tế việc xảy ra sai sót vẫn có thể tồn tại. Khi đó,
quy định cho phép sửa đổi, bổ sung PAPH thực sự trở nên hiệu quả có tính

34
khả thi giúp kịp thời khắc phục các nội dung thiết phù hợp trong PAPH để
điều chỉnh. Từ đó nâng cao hiệu quả thực hiện PHHĐKD của doanh nghiệp
với một bản PAPH phù hợp nhất.
Theo Điều 94 Luật Phá sản 2014, phương án PHHĐKD cũng có thể
được các chủ nợ, doanh nghiệp thoả thuận để sửa đổi, bổ sung trong quá trình
thực hiện và cũng phải được quyết định công nhận bởi thẩm phán thì mới có
giá trị thi hành. Bên cạnh đó, kể từ ngày ra quyết định, quyết định, trong thời
hạn 07 ngày làm việc, văn bản công nhận sự thỏa thuận về việc sửa đổi, bổ
sung phương án PHHĐKD phải được gửi cho doanh nghiệp và chủ nợ.
2.2.5. Đình chỉ thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh
Thứ nhất, các trường hợp đình chỉ.
Căn cứ khoản 1 Điều 95 Luật Phá sản 2014:
“Thẩm phán ra quyết định đình chỉ thủ tục phục hồi hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán nếu thuộc một
trong các trường hợp sau:
a) Doanh nghiệp, hợp tác xã đã thực hiện xong phương án phục hồi
hoạt động kinh doanh;
b) Doanh nghiệp, hợp tác xã không thực hiện được phương án phục hồi
hoạt động kinh doanh;
c) Hết thời hạn thực hiện phương án phục hồi hoạt động kinh doanh
nhưng doanh nghiệp, hợp tác xã vẫn mất khả năng thanh toán.”
Theo quy định nêu trên, việc đình chỉ thực hiện thủ tục PHHĐKD được
áp dụng khi xảy ra một trong ba trường hợp đối với việc thực hiện PAPH của
doanh nghiệp, đó là: (i) đã thực hiện xong; (ii) không thực hiện; (iii) thực hiện
nhưng không thành công. Quyết định này thể hiện sự công nhận của Tòa án
đối với việc PHHĐKD, đồng thời giúp giải quyết một cách dứt khoát các
trường hợp thực hiện xong hoặc không tiến hành thực hiện hoặc thực hiện
không thành công để đảm bảo hiệu quả của việc triển khai thủ tục này.

35
Mặt khác, tại quy định này của Luật Phá sản 2014 thấy được đã có sự
thay đổi nhất định so với Luật Phá sản cũ khi bỏ qua trường hợp đỉnh chỉ liên
quan đến điều kiện về sự đồng ý của các chủ nợ đã thông qua bỏ phiếu. Theo
quy định này có thể thấy pháp luật đã tạo sự chủ động hơn cho doanh nghiệp
đối với ý chí của chủ nợ khi thực hiện PAPH, tuy nhiên vẫn có sự giới hạn
nhất định về thời hạn thực hiện. Đây là quy định mới, giúp doanh nghiệp tự
chủ động trong quá trình thực hiện PAPH của mình mà không lệ thuộc vào ý
chí chủ nợ. Nhưng Luật vẫn ràng buộc doanh nghiệp trong khoảng thời hạn
thực hiện theo quy định tại Điều 89.
Thứ hai, hậu quả pháp lý của việc đình chỉ thủ tục PHHĐKD.
Việc đình chỉ thủ tục PHHĐKD sẽ tạo một số hậu quả pháp lý nhất
định, theo đó, căn cứ Điều 96 Luật Phá sản 2014 có thể chỉ ra các hậu quả sau
đây:
Trường hợp 1: Doanh nghiệp đã thực hiện xong phương án PHHĐKD.
Khi đó, doanh nghiệp sẽ thoát khỏi tình trạng mất KNTT, cũng theo đó mà
các Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản cũng sẽ chấm dứt
quyền và nghĩa vụ theo thông báo của thẩm quyền có trách nhiệm. Đây còn
gọi là trường hợp doanh nghiệp PHHĐKD thành công.
Trường hợp 2: Doanh nghiệp không thực hiện được hoặc hết thời hạn
mà vẫn không thoát khỏi tình trạng mất KNTT. Trong trường hợp này, doanh
nghiệp sẽ bị tuyên bố phá sản theo quy định.
Nhìn chung, từ những nội dung phân tích về vấn đề cũng như căn cứ
pháp lý nêu trên có thể thấy được pháp luật phá sản nói chung và PHHĐKD
của doanh nghiệp trong thủ tục phá sản nói riêng đã và đang ngày càng được
quan tâm cũng như hoàn thiện theo hướng phù hợp với thực tế và xu thế pháp
luật hiện đại. Qua những phân tích về quy định pháp luật đồng thời cũng có
thể thấy được các đặc trưng cơ bản của thủ tục PHHĐKD của doanh nghiệp
trong thủ tục phá sản, điều này có giá trị và ý nghĩa thiết thực trong công tác
xây dựng và tiếp tục hoàn thiện các quy phạm pháp luật một cách toàn diện và
chặt chẽ hơn tại nước ta.

36
CHƯƠNG 3
THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT PHỤC HỒI HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH TRONG THỦ TỤC PHÁ SẢN DOANH NGHIỆP
TẠI VIỆT NAM. GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN
THIỆN VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ ÁP DỤNG PHÁP LUẬT
3.1. Thực trạng phục hồi hoạt động kinh doanh trong thủ tục
phá sản doanh nghiệp
3.1.1. Thực trạng phục hồi hoạt động kinh doanh trong thủ tục phá
sản doanh nghiệp
Luật phá sản ra đời đã đóng vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế - xã
hội, không chỉ tạo ra một môi trường kinh tế lành mạnh, loại bỏ được các
doanh nghiệp yếu kém không có khả năng duy trì sự sống trên thương trường,
mà nó còn giúp cho các doanh nghiệp đang đứng trước nguy cơ phá sản có cơ
hội được cứu lấy mình. Thông qua việc quy định thủ tục phục hồi doanh
nghiệp, Luật phá sản đã góp phần sàng lọc ra các doanh nghiệp thực sự yếu
kém, duy trì sự tồn tại và phát triển của những doanh nghiệp khoẻ mạnh. Tuy
nhiên, các quy định về phục hồi hoạt động SXKD của doanh nghiệp được ban
hành với mục đích là thế, việc áp dụng nó cũng có kết quả, nhưng kết quả đó
có phản ánh được thực trạng của nền kinh tế nước ta hay không lại là một vấn
đề cần được bàn đến, kết quả đó có thể hiện tối đa tác dụng của Luật phá sản,
có phát huy đúng vai trò của Luật phá sản hay không thì cần phải xem xét, đối
chiếu trong các trường hợp cụ thể.
Nhìn chung, tại nước ta, công tác của ngành toà án về việc giải quyết
yêu cầu mở thủ tục phá sản chưa cao, thể hiện ở chỗ, với số vụ việc còn tồn từ
năm trước đến năm sau được xác định số liệu ở mỗi năm là rất cao, trong khi
đó số vụ việc được giải quyết xong lại quá ít. Điều này nói lên sự kém hiệu
quả trong việc thực thi Luật phá sản, trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ
ngành toà án có lẽ chưa đủ mạnh, các quy định pháp luật chưa mang tính khả
thi nên hiệu quả giải quyết là rất thấp.

37
Đồng thời, mặc dù Luật Phá sản 2014 ra đời đã khắc phục được phần
lớn các bất cập, vướng mắc tồn tại, tuy nhiên Luật này vẫn chưa phát huy
được vai trò là công cụ giúp phục hồi doanh nghiệp; tỷ lệ phục hồi doanh
nghiệp sau khi mở thủ tục phá sản là rất thấp. Điều này đặt ra một thắc mắc
rằng vậy phải chăng Luật phá sản đã không tạo cơ hội tối đa để các doanh
nghiệp này được phục hồi hay vì các doanh nghiệp này muốn nhanh chóng
thoát khỏi cảnh nợ nần chồng chất nên đã tìm cách trốn tránh trách nhiệm của
mình.
Có thể nói, thực tế các doanh nghiệp không thể phục hồi hoặc không
muốn phục hồi sẽ để lại hậu quả rất lớn đối với các chủ nợ, nhất là các doanh
nghiệp đang có nhiệm vụ chi trả những khoản nợ lớn. Việc áp dụng ngay thủ
tục thanh lý tài sản hoặc doanh nghiệp bị toà án tuyên bố phá sản ngay sẽ dẫn
tới hiệu quả thu hồi nợ của các chủ nợ là rất thấp. Sở dĩ, kết quả thu hồi nợ
của các chủ nợ là thấp bởi vì hầu hết các doanh nghiệp khi bị áp dụng thủ tục
phá sản thì tình trạng tài chính đã kiệt quệ, số tài sản còn lại để chi trả không
đáng bao nhiêu, đó còn chưa kể đến việc có những doanh nghiệp có hiện
tượng cất giấu, tẩu tán tài sản, thực hiện những hành vi không minh bạch khi
thống kê tài sản còn lại của mình với cơ quan có thẩm quyền. Có thể thấy,
không chi là hạn chế từ phía quy định tại Luật phá sản, điều này còn xuất phát
trực tiếp từ trách nhiệm và ý thức khi tham gia và thủ tục này của các chủ thể
có liên quan.
Trong thời điểm hiện nay, đặc biệt khi dịch bệnh Covid-19 kéo dài dẫn
tới nhiều doanh nghiệp dần kiệt quệ và rơi vào tình trạng mất KNTT nợ. Điều
này kéo theo nhu cầu cần có sự điều chỉnh của pháp luật nói chung và Luật
phá sản nói riêng. Đứng trước nguy cơ sụp đổ, các doanh nghiệp này cần có
sự hỗ trợ, tìm ra giải pháp để cứu lấy chúng. Luật phá sản với các quy định về
thủ tục phục hồi doanh nghiệp, nếu biết cách vận dụng nó thì sẽ giảm bớt
được phần nào những mối lo ngại về sự đổ vỡ. Nếu như trước đây, việc áp
dụng thủ tục phục hồi doanh nghiệp không đạt hiệu quả cao trên thực tế, thì
ngày nay và trong tương lai ta phải khắc phục những nhược điểm của nó.
Phục hồi doanh nghiệp nếu thành công thì có lẽ thủ tục này sẽ hỗ trợ rất nhiều

38
cho những doanh nghiệp mất KNTT nợ có thể tận dụng mọi cơ hội để cứu lấy
mình và hoạt động một cách công khai, minh bạch, làm giảm hoặc biến mất
hoàn toàn hiện tượng nhiều doanh nghiệp chỉ tồn tại về mặt pháp lý, mà trên
thực tế thì đã chết.
Sự hạn chế trong việc áp dụng thủ tục phục hồi cũng nói lên nhu cầu
của các doanh nghiệp đang lâm vào tình trạng phá sản, việc áp dụng thủ tục
do pháp luật quy định với những doanh nghiệp này theo họ là mang tính chất
bắt buộc, gò bó. Do đó, trong thực tế khi mất KNTT nợ, nhiều doanh nghiệp
không áp dụng quy định của pháp luật ngay mà tự mình tìm cách khôi phục
tình trạng. Điều này cũng thể hiện sự ít tin tưởng của các doanh nghiệp đối
với cơ quan nhà nước mà đáng và nên phải bàn tới.
Môi trường kinh doanh của nước ta đã bị ảnh hưởng xấu và có những
tác động tiêu cực từ lý do kém hiệu quả của Luật phá sản, theo đó đồng thời
làm môi trường kinh doanh của Việt Nam trở nên kém hấp dẫn trong mắt nhà
đầu tư nước ngoài. Với thủ tục phá sản phức tạp và kéo dài (đã dẫn đến thực
trạng nhiều doanh nghiệp đã không tuân thủ đúng luật định khi tiến hành thủ
tục này. Các doanh nghiệp sẽ tự tiến hành việc phục hồi và khi không phục
hồi được thì mới đưa ra xử lý theo pháp luật. Khi đó, việc áp dụng thủ tục
phục hồi chỉ còn là hình thức mà thôi.
3.1.2. Khó khăn, vướng mắc
Thứ nhất, các giải pháp được đưa ra chưa tập trung vào giải quyết vấn
đề về tài chính cho doanh nghiệp rơi vào tình trạng mất KNTT nợ.
Trong hoạt động thực tế, PHHĐKD của doanh nghiệp liên quan đến
vấn đề tài chính hơn là vấn đề về tổ chức. Chính bởi vậy, khi đưa ra những
giải pháp để giải quyết và phục hồi hoạt động của doanh nghiệp cần phải tập
trung vào giải quyết vấn đề về mặt tài chính nhiều hơn là mặt tổ chức. Dẫu
rằng tổ chức cũng có ảnh hưởng tới hiệu quả của việc phục hồi hoạt động tuy
nhiên nó lại không giải quyết trực tiếp vấn đề đặt ra về mục tiêu thực hiện
hoạt động này.

39
Thứ hai, pháp luật thiếu quy định liên quan đến cơ chế về mối liên hệ
giữa chủ nợ và Toà án.
Theo đó, trong quá trình thực hiện phương án PHHĐKD, một trong
những nội dung có vai trò quan trọng chính là mối liên hệ giữa chủ nợ, doanh
nghiệp và Tòa, đặc biệt là về cơ chế báo cáo từ phía chủ nợ cho Tòa án về kết
quả giám sát. Tuy nhiên Luật Phá sản hiện hành chưa đưa ra những quy định
thể hiện cơ chế này là một điều còn khá thiếu sót. Đồng thời, điều này là sự
lỏng lẻo tạo điều kiện cho tình trạng thiếu trách nhiệm khi thực hiện nghĩa vụ
về hoạt động giám sát của các chủ nợ hình thành và tồn tại.
Thứ ba, quy định pháp luật chưa phù hợp với yêu cầu thực tiễn hoạt
động PHHĐKD của doanh nghiệp, thanh lý tài sản, khoản nợ.
Trước hết, pháp luật hiện hành đang thiếu sự coi trọng đối với quy định
về quyền “tự quyết” khi áp dụng thủ tục tuyên bố bị phá sản hoặc thủ tục
thanh lý của chủ nợ, đặc biệt là về nội dung và giá giá trị pháp lý của HNCN.
Bất cập này đã dẫn tới sự thiếu linh hoạt và chưa thực sự phù hợp với thực
trạng tài chính của doanh nghiệp khi áp dụng pháp luật. Không những vậy,
qua quá trình áp dụng pháp luật vào thực tiễn có thể thấy nội dung vẫn còn
chưa rõ ràng, cụ thể nên không đạt được kết quả như mục tiêu xây dựng pháp
luật đề ra.
Đồng thời, sự thiếu triệt của những quy định về thu hồi nợ hay thiếu
soát quy định về vấn đề xóa nợ dẫn tới thời gian giải quyết bị kéo dài, tốn sức
lực và tiền bạc của các bên. Trên thực tế, không ít trường hợp việc khả năng
thu hồi nợ thấp có nguyên nhân xuất phát từ việc người nợ không có khả năng
tài chính để trả nợ. Pháp luật hiện hành vẫn còn thiếu những căn cứ để giải
quyết các trường hợp này, dẫn tới vụ việc không thể chấm dứt.
Thứ tư, thiếu sự thống nhất trong quy định về các trường hợp tuyên bố
phá sản của Tòa án về vấn đề thực hiện phương án PHHĐKD.
Theo khoản 2, Điều 107 Luật Phá sản 2014, việc phá sản chỉ được thực
hiện đối với trường hợp doanh nghiệp không thực hiện được phương án
PHHĐKD đã thông qua. Tuy nhiên, tại khoản 2, Điều 96, một giả thiết nữa đã

40
được đặt ra là doanh nghiệp vẫn mất KNTT khi hết thời hạn thực hiện phương
án PHHĐKD.
Bên cạnh đó, cũng tại Luật này, Điều 37 còn để ngỏ khả năng thương
lượng giữa chủ nợ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản với doanh nghiệp mất
KNTT về việc rút đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản. Tuy nhiên, điều khoản này
chỉ được đặt ra mà không có các quy định hướng dẫn cụ thể để triển khai ví
dụ như chỉ ra các biện pháp thực hiện đàm phán. Điều này làm việc thực hiện
trên thực tế còn thiếu thống nhất hay quy định này cũng không được phát huy
tính hiệu quả khi áp dụng.
Không những vậy, liên quan đến quyền được đơn phương chấm dứt
hợp đồng của chủ nợ hay bạn hàng trong các hợp đồng ký kết đối với doanh
nghiệp mất KNTT, pháp luật phá sản hiện hành vẫn còn bỏ ngỏ quy định ghi
nhận về giá trị pháp lý của các điều khoản trong hợp đồng đó. Cụ thể nếu bên
kia đơn phương chấm dứt hợp đồng có phải chịu phạt vi phạm theo quy định
về đơn phương chấm dứt hợp đồng đã thỏa thuận tại Hợp đồng được ký hay
không? Mặc dù quy định về việc ghi nhận quyền chấm dứt hợp đồng (Điều 61
và 62 Luật Phá sản 2014) đã được ghi nhận nhưng vấn đề nêu trên vẫn chưa
được giải quyết.
3.2. Một số kiến nghị, giải pháp hoàn thiện về thủ tục phục hồi
doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản
3.2.1. Giải pháp
Xuất phát từ mục tiêu hướng tới việc hoàn thiện pháp luật và nâng cao
hiệu quả áp dụng pháp luật liên quan đến thủ tục PHHĐKD của doanh nghiệp
mất KNTT, trong phạm vi bài nghiên cứu này có thể xem xét một số giải
pháp sau đây:
Thứ nhất, cần sửa đổi lại một số quy định về pháp luật phá sản cho phù
hợp với thực tiễn áp dụng.
Cần sửa đổi các nội dung PHHĐKD của doanh nghiệp mất KNTT nợ
theo hướng và mục tiêu nhằm giải quyết các vấn đề về tài chính, thu hồi các

Phục hồi hoạt động kinh doanh Trong thủ tục phá sản doanh nghiệp.doc

Phục hồi hoạt động kinh doanh Trong thủ tục phá sản doanh nghiệp.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Phục hồi hoạt động kinh doanh Trong thủ tục phá sản doanh nghiệp.doc

Similar to Phục hồi hoạt động kinh doanh Trong thủ tục phá sản doanh nghiệp.doc (20)

More from Nhận Viết Đề Tài Trọn Gói ZALO 0932091562

More from Nhận Viết Đề Tài Trọn Gói ZALO 0932091562 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (19)

Phục hồi hoạt động kinh doanh Trong thủ tục phá sản doanh nghiệp.doc