Quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội.doc

Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
KHOA KINH TẾ - LUẬT
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Đề tài:
“QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT
ĐỘNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP
NƯỚC NGOÀI TỪ EU VÀO THÀNH PHỐ HÀ
NỘI”
NGÀNH ĐÀO TẠO: KINH TẾ
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ
Giáo viên hướng dẫn Sinh viên thực tập
- Họ và tên: TS. Vũ Tam Hòa - Họ và tên: Lê Thị Bích Ngọc
- Bộ môn: Quản lý kinh tế - Lớp: K54F3
HÀ NỘI

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng cá nhân tôi. Các kết
quả số liệu nêu trong luận văn này là trung thực và chưa từng được công bố ở bất cứ
công trình nghiên cứu khoa học nào. Nếu có gì sai sót tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.
Tác giả khóa luận
Ngọc
Lê Thị Bích Ngọc
i

LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất tới người hướng dẫn khóa luận
của tôi, Tiến sĩ Vũ Tam Hòa về sự hướng dẫn tận tình, sự kiên nhẫn và sự hỗ trợ về
phương pháp khoa học và cách thức thực hiện các nội dung của đề tài trong suốt quá trình
tôi viết khóa luận. Sự hướng dẫn của thầy đã giúp tôi hoàn thiện bài nghiên cứu của mình.
Thứ hai, tôi muốn gửi lời cảm ơn đến các thầy, cô giáo Trường Đại học Thương
mại vì đã truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu trong suốt quá trình học tập và
nghiên cứu để áp dụng vào bài nghiên cứu khoa học của mình.
Trong quá trình nghiên cứu, bản thân đã nỗ lực hết sức để hoàn thành bài luận.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được
ý kiến đóng góp của quý thầy, cô và các bạn để hiểu biết hơn trong lĩnh vực này cũng như
hoàn thiện đề tài khóa luận của mình.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội,ngày 20 tháng 12 năm 2021
Tác giả khóa luận
Ngọc
Lê Thị Bích Ngọc
ii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN..................................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................................ii
DANH MỤC BẢNG BIỂU.................................................................................................vi
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.............................................................................................vii
PHẦN MỞ ĐẦU..................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu...........................................................................1
2. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan....................................................2
3. Đối tượng, mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu............................................................4
6. Kết cấu khóa luận tốt nghiệp......................................................................................6
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG
THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI...................................................8
1.1 Khái niệm, đặc điểm, vai trò của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.............................8
1.1.1 Các khái niệm liên quan đến vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.........................8
1.1.2 Đặc điểm của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ................................................8
1.1.3 Vai trò của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.........................................................9
1.2 Nội dung quản lý nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.......................11
1.2.1 Quản lý nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ...........................11
1.2.2 Nội dung quản lý nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ............12
1.2.3 Công cụ quản lý và các tiêu chí đánh giá quản lý nhà nước đối với vốn đầu tư
trực tiếp nước ngoài.....................................................................................................15
1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư
trực tiếp nước ngoài. .......................................................................................................20
1.3.1 Nhân tố khách quan........................................................................................20
1.3.2 Nhân tố chủ quan ...........................................................................................22
1.4 Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước
ngoài từ EU của các địa phương khác và bài học cho thành phố Hà Nội ......................23
1.4.1 Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài từ EU của các địa phương khác................................................................23
1.4.2 Bài học kinh nghiệm rút ra nhằm quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút
vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội....................................26
iii

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG THU
HÚT VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TỪ EU VÀO THÀNH PHỐ HÀ NỘI
28
2.1 Tổng quan về hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành
phố Hà Nội......................................................................................................................28
2.1.1 Đặc điểm tự nhiên..........................................................................................28
2.1.2 Đặc điểm kinh tế xã hội.................................................................................30
2.1.3 Thực trạng hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào
thành phố Hà Nội.........................................................................................................32
2.2. Thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước
ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội.................................................................................33
2.2.1 Hoạch định, ban hành kế hoạch, xây dựng bộ máy quản lý, pháp luật và cơ
chế chính sách liên quan đến QLNN đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước
ngoài từ EU.....................................................................................................................33
2.2.2 Tổ chức thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và chính sách quản lý
nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội .......35
2.2.3 Tổ chức bộ máy, đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ QLNN đối với
hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội. ....39
2.2.4 Thanh tra, kiểm tra, đánh giá hiệu quả đầu tư, giải quyết khiếu nại, tố cáo,
khen thưởng, xử lý vi phạm và vấn đề phát sinh trong quá trình thu hút vốn FDI từ
EU vào thành phố Hà Nội ...........................................................................................42
2.3 Thành công và hạn chế .............................................................................................43
2.3.1 Thành công ....................................................................................................43
2.3.2 Hạn chế và nguyên nhân................................................................................45
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ
NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI
TỪ EU VÀO THÀNH PHỐ HÀ NỘI ...............................................................................49
3.1 Quan điểm và phương hướng trong quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn
FDI từ EU vào thành phố Hà Nội...................................................................................49
3.1.1 Quan điểm về công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút FDI từ
EU vào thành phố Hà Nội. ..........................................................................................49
3.1.2 Phương hướng quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút FDI từ EU vào
thành phố Hà Nội và tầm nhìn 2030............................................................................50
3.2 Các giải pháp nhằm quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội .......................................................................51
iv

3.2.1 Giải pháp xây dựng quy hoạch tổng thể, cải thiện môi trường đầu tư đối với
hoạt động thu hút vốn đầu tư FDI từ EU.....................................................................52
3.2.2 Cải cách và đơn giản hóa thủ tục hành chính................................................53
3.2.3 Giải pháp hoàn thiện hệ thống pháp luật.......................................................54
3.2.4 Tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài từ EU.........................................................................................................55
3.2.5 Đổi mới và đẩy mạnh chính sách quản lý trong công tác xúc tiến đầu tư từ
EU................................................................................................................................56
3.2.6 Nâng cao năng lực cán bộ làm công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động
thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ......................................................................58
3.3 Một số kiến nghị về quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội. ......................................................................59
3.3.1 Kiến nghị với Nhà nước, Chính phủ, Bộ Kế hoạch- Đầu tư. ........................59
3.3.2 Kiến nghị với UBND thành phố Hà Nội .......................................................60
KẾT LUẬN........................................................................................................................62
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................65
v

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2. 1. GRDP của thành phố Hà Nội giai đoạn 2016 – 2020.......................................30
Bảng 2. 2 Chỉ số PCI và thứ hạng của thành phố Hà Nội qua các năm.............................38
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 2. 1 Cơ cấu vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam năm 2021..................................35
Sơ đồ 2. 2 Sơ đồ bộ máy QLNN đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ........................41
vi

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
STT KÝ HIỆU NGUYÊN NGHĨA
1 FDI Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
2 QLNN Quản lý nhà nước
3 BOT Xây dựng-Vận hành-Chuyển giao
4 UBND Ủy ban nhân dân
5 EVFTA Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-Châu Âu
6 CNH-HĐH Công nghiệp hóa-Hiện đại hóa
7 PCI Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh
8 PPP Đầu tư theo phương thức đối tác công tư
9 DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa
10 BT Xây dựng và chuyển giao
11 NĐT Nhà đầu tư
vii

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Quá trình phát triển kinh tế, hội nhập kinh tế đang phát triển vô cùng nhanh chóng
và cũng trở thành xu thế tất yếu khách quan cho sự phát triển của toàn thế giới. Việc sử
dụng các nguồn lực trong nước hiệu quả luôn là mục tiêu hướng tới của các quốc gia để
kinh tế có một nền tảng vững chắc phát triển nhưng cùng với quá trình hội nhập và toàn
cầu hóa kinh tế đã mở ra rất nhiều cơ hội cho các nước tìm kiếm những nguồn lực mới để
thúc đẩy sự phát triển cho đất nước đặc biệt là nhu cầu về vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
(FDI). Đối với các quốc gia đang phát triển, thu hút FDI đang được coi là mục giải pháp
hữu hiệu và quan trọng vì với nguồn vốn FDI, các nước nhận đầu tư không chỉ giải quyết
được tình trạng thiếu vốn, tỷ lê thất nghiệp cao… mà còn đạt được những chỉ tiêu phát
triển như chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tính cực, tiến bộ về phát triển khoa học-
thuật, khoa học-công nghệ.
Sau 30 năm đổi mới, Việt Nam đã và đang chuyển mình nền kinh tế một cách tích
cực và mạnh mẽ khi vươn lên từ nước có nền kinh tế nghèo, lạc hậu trở thành một nước
có thu nhập trung bình. Để có được thành tựu đó, thì sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước
trong định hương và chiến lược thu hút dòng vốn FDI trong những năm qua là một sự
đóng góp và cú hích to lớn với lượng vốn thu hút được giúp nước ta có thêm nguồn vốn
phục vụ cho quá trình phát triển và xây dựng kinh tế đất nước. Mặc dù vậy, bài toán đặt ra
hiện nay cho Viêt Nam khi dòng vốn FDI đang có những xu thế dịch chuyển mới, nước ta
cần có những chiến lược và định hướng thu hút mới đặc biệt là khi việc phát triển hiện
nay của chúng ra hiện nay chủ yếu dựa trên những lợi thế so sánh tĩnh. Trong thời gian
gần đây tạị Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII, Đảng đã đưa ra chiến lược phát triển kinh
tế-xã hội, từ năm 2020 đến năm 2030 và với mục tiêu trở thành nước công nghiệp hiện đại
hóa thì vấn đề vốn FDI càng được chú trọng nhiều hơn để giải quyết các nhu cầu về ngân
sách và vốn trong tiến trình xây dựng và phát triển đất nước.Hướng đến mục tiêu xây
dựng kinh tế bền vững, Đảng và Nhà nước cũng chỉ đạo nhiều địa phương cần đi đầu
trong công tác xúc tiến đầu tư, thu hút nguồn vốn FDI thế hệ mới khi mà nhiều hiệp định
đã được hiện thực hóa, trong đó đặc biệt ưu tiên nguồn vốn FDI từ các nhà đầu tư EU.
Các hoạt động quản lý nhà nước của các bộ ngành có liên quan trong vấn đề vốn đầu tư
trực tiếp nước ngoài cần được chú ý và thực hiện triệt để hơn trong thời gian tới.
1

Cùng với sự phát triển kinh tế của đất nước thì Hà Nội cũng đang dần chứng minh
vị thế của thành phố khi luôn có nền kinh tế trong top đầu của đất nước. Có được những
thành tựu phát triển tích cực trong thời gian vừa qua thì thành phố cũng đã thu hút được
lượng vốn FDI không hề nhỏ phục vụ cho nhu cầu phát triển. Với mối quan hệ song
phương đa phương và hợp tác quốc tế với nhiều quốc gia thì Hà Nội đã và đang thu hút
được lượng vốn FDI từ nhiều quốc gia và khu vực ví dụ Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung
Quốc và đặc biệt với khu vực EU. Việt Nam đã có quan hệ hợp tác với 27/28 nước đến từ
châu Âu, chính vì thế Hà Nội đã và đang trở thành những điểm đến tại Việt Nam cho các
nhà đầu tư EU với lượng vốn khá ổn định trong những năm vừa qua.Trong thời gian gần
đây, khi dòng vốn FDI có xu hướng dịch chuyển và các nhà đầu tư đang tìm bến đỗ mới
cho nguồn vốn của mình, đặc biệt là khi nước ta cũng đã có những hiệp định thương mại
tự do với EU thì cơ hội mở ra cho Hà Nội trong thu hút vốn từ các nhà đầu tư EU ngày
càng nhiều mà thành phố Hà Nội cần có những chiến lược ngắn hạn và dài hạn để đón đầu
làn sóng FDI từ EU.Với vấn đề môi trường đầu tư, một trong những yếu tố quyết định
thành công trong thu hút đầu tư FDI đang được thành phố chú ý giải quyết và cải thiện. So
với các nhà đầu tư khác thì đối với các nhà đầu tư EU chất lượng, thuận tiện và những ưu
đãi trong môi trường đầu tư là điểm đánh giá khá lớn trong việc quyết định bến đỗ cho
dòng vốn của mình. Việc chế độ hành chính một cửa được thông qua đã phần nào cải
thiện được các thủ tục hành chính trong môi trường đầu tư, nhưng cùng với sự dịch
chuyển của dòng vốn FDI sau đại dịch Covid 19 và sự xuất hiện của nhiều hiệp định mới
thì Đảng ủy, các cơ quan đầu não thành phố Hà Nội cần thêm nhiều những định hướng,
giải pháp mới khuyến khích các hoạt động xúc tiến, đón đầu làn sóng đầu tư từ EU.
Để nhận thức và hiểu rõ vấn đề FDI này cần có những nghiên cứu về lý luận và
thực tiễn nhằm tìm kiếm các giải pháp hữu hiệu. Vì vậy, tác giả chọn đề tài “Quản lý nhà
nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà
Nội” làm đề tài nghiên cứu của mình, muốn góp phần trong việc hiểu rõ những hoạt động
quản lý nhà nước về thu hút FDI từ EU vào Hà Nội và đề xuất các giải pháp để tăng
cường QLNN trong thu hút vốn FDI vào những năm tiếp theo.
2. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan
-Nguyễn Đình Thắng (2016), Quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp có vốn
đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, Luận văn Thạc sĩ kinh tế
trường Đại học Đà Nẵng. Luận văn đã đưa ra những cơ sở lý luận chung trong quản lý và
2

lý thuyết cơ bản về nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Bài viết sử dụng những phương
pháp nghiên cứu phù hợp với lĩnh vực đề tài, phương pháp thu thập số liệu, đánh giá phân
tích tổng hợp. Tác giả cũng chỉ ra những kinh nghiệm thực tiễn trong quản lý nhà nước các
doanh nghiệp FDI có thể giúp các ngành, các cấp làm cơ sở để quản lý. Luận văn cũng có
những nhận định, đánh giá có căn cứ lý luận và thực tế về sự QLNN của các ngành, các cấp
ở Đà Nẵng và đối với các doanh nghiệp FDI trên địa bàn. Qua đó, phân tích được những hạn
chế, chồng chéo, không hợp lý trong công tác quản lý, bộ máy hành chính của Đà Nẵng trong
quản lý các doanh nghiệp FDI. Tác giả cũng đã kiến nghị một số những biện pháp,
định hướng để giải quyết các vấn đề vướng mắc trong hoạt động quản lý nhà nước với các
doanh nghiệp FDI.
-Đặng Thị Thùy Linh (2020), Quản lý nhà nước đối với cụm công nghiệp trên địa
bản tỉnh Nghệ An, Luận văn Thạc sĩ trường Đại học Thương mại. Tác giả đã đưa ra khái
quát những lý luận chi tiết về quản lý nhà nước về cụm công nghiệp. Bài viết cũng phản
ánh thực trạng hoạt động quản lý nhà nước đối với cụm công nghiệp trên địa bản tỉnh
Nghệ An trên những số liệu và cơ sở thực tế. Tác giả cũng đã sử dụng nhiều phương pháp
so sánh, phân tích đưa ra thực trạng QLNN đối với cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh
Nghệ An. Dựa trên thực trạng trên thì bài viết cũng chỉ ra những thành công, hạn chế đối
với công tác quản lý nhà nước với cụm công nghiệp. Từ đó, tác giả đã kiến nghị một số
giải pháp cho việc tăng cường hoạt động quản lý cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh Nghệ
An trong thời gian sắp tới
-Nguyễn Thị Minh Phương (2019), Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài từ Liên minh
châu Âu vào Việt Nam: thực trạng và triển vọng, Luận văn thạc sĩ trường Đại học Kinh tế
- Đại học quốc gia Hà Nội. Luận văn đã nghiên cứu và chỉ ra thực trạng đầu tư trực tiếp
nước ngoài vào Việt Nam tính đến lũy kế tháng 4/2019. Luận văn cũng chỉ ra cơ bản
những vấn đề về thực trạng thu hút FDI từ EU vào Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
Phân tích những chính sách, biện pháp và đưa ra kiến nghị trong việc định hướng và giải
pháp thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào Việt Nam.
-Nguyễn Xuân Ngọc (2019), Quản lý nhà nước đối với các dự án đầu tư trực tiếp
nước ngoài trong các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, Luận văn Thạc sĩ trường
Đại học Thương mại. Dựa trên những cơ sở lý luận thực tiễn trong quản lý nhà nước về vốn
đầu tư trực tiếp nước ngoài, luận văn đã làm nổi bật và khái quát những tổng quan cần chú ý
trong công tác quản lý nhà nước với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Với những
3

phương pháp khoa học như phương pháp so sánh, tổng hợp và phân tích số liệu, luận văn đã
chỉ ra được tình hình quản lý nhà nước đối với các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài trên tỉnh
Bắc Giang trong những năm gần đây. Với sự xuất hiện của các doanh nghiệp có vốn đầu tư
nước ngoài thì tỉnh Bắc Giang cũng đã đạt được nhiều thành công trong công tác QLNN đối
với các dự án cũng như là công tác xây dựng phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Luận
văn cũng đã làm rõ được những hạn chế, yếu kém trong công tác QLNN các dự án vốn đầu tư
trực tiếp nước ngoài trong các khu công nghiệp của tỉnh Bắc Giang và đề xuất những giải
pháp cần thiết cho tỉnh Bắc Giang để cải thiện nâng cao hiệu quả công tác QLNN đối với các
dự án FDI trong các khu công nghiệp trong những năm tiếp theo.
-Nguyễn Trần Minh Trí (2019), Giải pháp tăng cường thu hút FDI chất lượng cao từ
EU, Tạp chí nghiên cứu Tài chính kế toán. Bài viết đã khái quá tình hình hut vốn FDI từ EU
trong thời gian vừa qua vào Việt Nam, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của vốn FDI từ
EU. Với dòng vốn FDI thế hệ mới, tác giả đã nhấn mạnh FDI từ EU là nguồn vốn đầu tư chất
lượng cao mà nước ta cũng như mỗi địa phương cần định hướng, triển khai thu hút. Tác giả
cũng chú trọng trong việc đưa ra một loạt những hạn chế trong thu hút FDI từ EU của Việt
Nam và đồng thời đề xuất những giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện và tăng cường công
tác quản lý trong hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU
-Nguyễn Thị Vui (2013), Quản lý nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước
ngoài tại tỉnh Bắc Ninh, Luận văn Thạc sĩ kinh tế trường Đại học Kinh tế-Đại học quốc
gia Hà Nội.Trong luận văn, tác giả cũng đã chỉ ra khái quát được những cơ sở lý luận
thực tiễn về quản lý nhà nước với vốn đầu tư nước ngoài. Bài viết cũng đã chỉ ra những
nội dung về quản lý nhà nước mà tỉnh Bắc Ninh đã và đang triển khai với vốn FDI. Tác
giả cũng chú trọng chỉ ra thành công và hạn chế đồng thời phân tích rõ nguyên nhân của
QLNN với vốn FDI với những hạn chế còn tồn tại từ đó đề xuất một số giải pháp để nâng
cao hiệu quả và năng lực quản lý.
3. Đối tượng, mục tiêu và nhiệm vụ nghiên
cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu
Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý nhà nước đối với hoạt
động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội
3.2 Mục tiêu nghiên cứu
4

Làm rõ cơ sở lý luận về hình thành và phát triển hoạt động thu hút vốn đầu tư trực
tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội
Phân tích và đánh giá thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn
đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội
Đề xuất giải pháp nâng cao năng lực quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút
vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội
3.3 Nhiệm vụ nghiên cứu
Hệ thống hóa cở sở lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước với vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài.
Đưa ra quan điểm của nhà nước, cơ quan lãnh đạo trong việc định hướng, kế hoạch
công tác quản lý nhà nước đối với hoạt đông thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU
vào thành phố Hà Nội giai đoạn 2016-2021 và định hướng những năm tiếp theo
Đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý
nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố
Hà Nội
4. Phạm vi nghiên cứu
4.1 Phạm vi không gian nghiên cứu
Công tác QLNN đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU
vào thành phố Hà Nội
4.2 Phạm vi thời gian nghiên cứu
Thời gian nghiên cứu đề tài: Đề tài sẽ được điều tra nghiên cứu và phân tích bộ số
liệu trong khoảng thời gian từ năm 2016 đến năm 2021.
4.3 Phạm vi nội dung nghiên cứu
Khi nghiên cứu quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút FDI từ EU vào Hà Nội
thì tôi sẽ nghiên cứ tình hình công tác QLNN với FDI từ EU vào Hà Nội trên nhiều mặt từ
bộ máy quản lý, thủ tục hành chính, hệ thống pháp luật…Bên cạnh đó là những hoạt động
quản lý, chính sách thu hút mà Đảng ủy, các cấp thành phố sử dụng để thực hiện các
nghiệp vụ QLNN đối với hoạt động thu hút vốn FDI vào Hà Nội
5

5. Phương pháp nghiên cứu
5.1 Phương pháp thu thập dữ liệu
Đề tài chủ yếu sử dụng thứ cấp (dữ liệu đã có sẵn, không phải do mình thu thập, đã
công bố). Dữ liệu thực trạng được thu thập từ các tài liệu, số liệu đã có tại các cơ quan tại
Hà Nội như: Phòng tổng hợp UBND tỉnh Hà Nội, Sở Kế hoạch - Đầu tư, dữ liệu cơ sở lý
luận được thu thập từ sách báo, tạp chí, các bài báo về kinh tế được đăng tải trên các trang
chính thống, LUẬN VĂN, LUẬN ÁN, ĐỀ TÀI NCKH...
5.2 Phương pháp phân tích, xử lý dữ liệu
-Phương pháp tổng hợp, phân tích thông tin, dữ liệu: được sử dụng để tổng hợp và
phân tích các số liệu thu được để đưa ra được những kết luận về hoạt động QLNN với thu
hút FDI từ EU vào Hà Nội. Chỉ ra những thực tiễn, tổng hợp thông tin với công tác
QLNN về thu hút FDI. Từ các số liệu, tài liệu thu thập được, tiến hành đánh giá, tổng hợp,
tính toán và chọn lọc để đưa vào nghiên cứu một cách phù hợp nhất
-Phương pháp so sánh: là phương pháp được sử dụng khá nhiều trong nghiên cứu
khoa học. Trong đề tài này, phương pháp so sánh được sử dụng trên các mặt như: so sánh
các chỉ tiêu về công tác QLNN với FDI từ EU qua các năm, theo quý, theo thực tiễn và kế
hoạch. So sánh về sự thay đổi, sự cải thiện trong bộ máy quản lý, năng lực cán bộ quản lý
FDI và các quy hoạch, chính sách kế hoạch thay đổi linh hoạt dựa trên những sự vận động
của dòng vốn FDI trên toàn thế giới
-Phương pháp thống kê, mô tả: Việc sử dụng phương pháp thống kê để tổng hợp
các dữ liệu phục vụ cho quá trình phân tích. Phương pháp được sử dụng để hệ thống hóa
các dữ liệu về nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, từ đó rút ra nhận xét, đánh giá về
công tác quản lý trên địa bàn thành phố Hà Nội
6. Kết cấu khóa luận tốt nghiệp
Ngoài phần mở đầu, lời cảm ơn, tóm lược, mục lục, danh mục bảng hình, danh
mục từ viết tắt, danh mục tài liệu tham khảo, đề tài được kết cấu 3 chương, cụ thể:
Chương 1: Một số lý luận về quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn
đầu tư trực tiếp nước ngoài
6

Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư
trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội
Chương 3: Phương hướng và giải pháp tăng cường quản lý nhà nước đối với
hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào Thành phố Hà Nội
7

CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT
ĐỘNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI
1.1 Khái niệm, đặc điểm, vai trò của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
1.1.1 Các khái niệm liên quan đến vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
Đầu tư kinh doanh là việc nhà đầu tư bỏ vốn đầu tư để thực hiện hoạt động kinh
doanh thông qua việc thành lập tổ chức kinh tế; đầu tư góp vốn, mua cổ phần, phần vốn
góp của tổ chức kinh tế; đầu tư theo hình thức hợp đồng hoặc thực hiện dự án đầu tư
(Khoản 5 Điều 3 Luật đầu tư 2014)
Đầu tư trực tiếp nước ngoài (tiếng Anh: Foreign Direct Investment, viết tắt là FDI)
Theo Luật đầu tư 2005, “Đầu tư nước ngoài là việc nhà đầu tư nước ngoài đưa vào Việt
Nam vốn bằng tiền và các tài sản hợp pháp khác để tiến hành hoạt động đầu tư” và “Đầu
tư trực tiếp là hình thức đầu tư do nhà đầu tư bỏ vốn đầu tư và tham gia quản lý hoạt động
đầu tư.”. Theo Tổ chức Thương mại thế giới, đầu tư trực tiếp nước ngoài xảy ra khi một
nước (nước chủ đầu tư) có được tài sản ở một nước khác (nước tiếp nhận đầu tư) cùng với
quyền quản lý tài sản đó. Phương diện quản lý là thứ để phân biệt FDI với các công cụ tài
chính khác. Trong phần lớn trường hợp, cả nhà đầu tư lẫn tài sản mà người đó quản lý ở
nước ngoài là các cơ sở kinh doanh. Trong những trường hợp đó, nhà đầu tư hay thường
được gọi là “công ty mẹ”, và các tài sản được gọi là “ công ty con” hay “chi nhánh công
ty.”Tuy nhiên, trong bài, chúng tôi theo quan điểm của Từ Quang Phương và Phạm Văn
Hùng (2013),Kinh tế Đầu tư, trường Đại học Kinh tế quốc dân, theo đó “Đầu tư trực tiếp
nước ngoài là hình thức đầu tư mà chủ sở hữu vốn (thường là doanh nghiệp) mang nguồn
lực của mình sang một quốc gia khác để thực hiện hoạt động đầu tư, trong đó chủ sở hữu
vốn trực tiếp tham gia vào quá trình đầu tư và chịu trách nhiệm về hiệu quả đầu tư”.
1.1.2 Đặc điểm của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
-FDI chủ yếu là đầu tư tư nhân với mục đích là tìm kiếm lợi nhuận. Các nhà đầu tư
khi nhận thấy rằng dòng vốn đầu tư vào các hoạt động kinh tế tại nước sở tại không thể
mang lại hiệu quả và lợi nhuận cao thì xu hướng tìm kiếm nước tiếp nhận đầu tư để gia
tăng lợi nhuận của mình đang trở nên khá nhiều
8

-Các chủ đầu tư nước ngoài phải đóng một khối lượng vốn tối thiểu theo quy định
của từng quốc gia. Luật đầu tư Việt Nam quy định chủ đầu tư nước ngoài phải đóng góp
tối thiểu 30% vốn pháp định của dự án
-Sự phân chia quyền quản lý của các doanh nghiệp phụ thuộc vào mức độ đóng
góp vốn. Nếu đóng góp vốn 100% thì doanh nghiệp hoàn toàn do chủ đầu tư nước ngoài
điều hành và quản lý.
-FDI không chỉ gắn liền với di chuyển vốn mà còn gắn liền với chuyển giao công
nghệ, chuyển giao kiến thức và kinh nghiệm quản lý và tạo ra thị trường mới cho cả phí
đầu tư và phía nhận đầu tư.
-FDI hiện nay gắn liền với các hoạt động kinh doanh quốc tế của các công ty đa
quốc gia, với khả năng sản xuất và kinh doanh hiệu quả ở mức khá cao
1.1.3 Vai trò của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
Việc phát triển kinh tế-xã hội của một đất nước cần một lượng vốn khá lớn, bên
cạnh vốn trong nước thì đối với nguồn vốn từ nước ngoài, FDI luôn có vai trò đặc biệt
quan trọng trong việc góp phần xây dựng, phát triển:
Nguồn vốn đầu tư nước ngoài góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao năng
lực sản xuất công nghiệp, tăng tỷ trọng của những ngành quan trọng cho sự tăng trưởng
và phát triển của nền kinh tế.
Cơ cấu kinh tế là tổng thể mối quan hệ hữu cơ giữa các yếu tố cấu thành nền kinh
tế, và nền kinh tế một quốc gia muốn phát triển thì phải có được một cơ cấu kinh tế hoàn
thiện, hợp lí, muốn chuyển dịch cơ cấu kinh tế của cả một quốc gia để hướng tới sự hoàn
thiện và hợp lí đó không phải là một vấn đề đơn giản; nó cần có sự tham gia của rất nhiều
yếu tố trong đó yếu tố nguồn vốn đầu tư đặc biệt là nguồn vốn đầu tư nước ngoài là yếu tố
mang tính chất quyết định
Nguồn vốn nước ngoài giúp nước nhận đầu tư có một sự quan tâm toàn diện hơn
tới các mục tiêu xã hội tạo nền tảng vững chắc để nền kinh tế tăng trưởng và phát triển
lâu dài.
Quá trình mở cửa hội nhập kinh tế làm cho số lượng doanh nghiệp tăng lên đáng kể,
cùng với đó là nhu cầu về việc làm tăng lên bằng cách tuyển dụng lao động địa phương vào
các doanh nghiệp trong khu vực vốn đầu tư nước ngoài, công ăn việc làm cho một bộ phận
9

không nhỏ lao động nhàn rỗi trong xã hội đã được giải quyết. Nhìn từ một khía cạnh khác,
các nguồn vốn nước ngoài khi vào nước nhận đầu tư có kèm theo một số lượng lớn các nhà
đầu tư nước ngoài. Họ có thể tới nước nhận đầu tư với nhiều mục đích khác nhau như thăm
dò thị trường đầu tư, giám sát quá trình đầu tư, du lịch… Điều này tạo ra nhu cầu tiêu dùng
lớn về các ngành như dịch vụ, du lịch, nhà ở, giải trí... tạo ra thị trường cho nhiều doanh
nghiệp cũng như các hộ gia đình khai thác; tiếp tục giải quyết thêm một lượng lớn công ăn
việc làm cho người lao động trên quy mô toàn xã hội, tỉ lệ thất nghiệp trong nền kinh tế được
cải thiện, các vấn đề về tệ nạn xã hội, nghèo đói vì thế giảm đáng kể.
Nguồn vốn đầu tư nước ngoài góp phần thúc đẩy quá trình chuyển giao công nghệ,
nâng cao trình độ khoa học công nghệ của nước nhận đầu tư để từ đó, tạo đà tăng trưởng
phát triển kinh tế.
Khoa học công nghệ luôn được coi là yếu tố then chốt tác động đến tăng trưởng
kinh tế, đây là yếu tố quyết định để các nước có thể đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế,
cải thiện được cuộc sống, trong đó nguồn vốn đầu tư nước ngoài có vai trò đặc biệt quan
trọng đối với quá trình phát triển khoa học công nghệ thông qua chuyển giao công nghệ,
phổ biến công nghệ và phát minh công nghệ. Các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài luôn
mang theo công nghệ sản xuất cao vào nước tiếp nhận đầu tư, khi đó, nước sở tại sẽ có cơ
hội được tiếp cận và học hỏi các công nghệ cao này. Từ đó, năng lực sản xuất và năng
suất lao động được cải thiện và các sản phẩm sản suất trong nước sẽ nâng cao được tính
cạnh trạnh trên thị trường thế giới cũng như là so với sản phẩm ngoại nhập, nền tảng công
nghệ vững chắc, tiên tiến sẽ là một bệ phóng cho nền kinh tế của quốc gia tăng trưởng &
phát triển đến một trình độ cao hơn
Nguồn vốn đầu tư nước ngoài đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao, nâng
cao tiềm lực giúp nền kinh tế tăng trưởng và phát triển đồng thời giải quyết tình trạng thất
nghiệp
Không những chuyển giao công nghệ mà các dòng vốn ngoài nước còn tác động
gián tiếp tới sự tăng trưởng và phát triển kinh tế thông qua chất lượng của thị trường lao
động. Cụ thể, các dự án có vốn đầu tư nước ngoài phần lớn muốn tận dụng nguồn lao
động đông, giá rẻ ở nước nhận đầu tư, khi đó các doanh nghiệp FDI sẽ phải bỏ ra chi phí,
công sức và thời gian không nhỏ để đào tạo 1 nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn
cao, tay nghề giỏi, có năng lực quản lí để sử dụng trong doanh nghiệp của họ...Các dự án
FDI cũng tạo ra lượng công ăn việc làm khá nhiều cho mỗi địa phương
10

Đầu tư nước ngoài giúp tiếp cận thị trường quốc tế, mở rộng quan hệ đối ngoại,
chủ động hội nhập kinh tế với khu vực và thế giới.
Khi có luồng vốn đầu tư nước ngoài vào sẽ tạo ra một thị trường vốn quốc tế mà tại
đó các quốc gia có thể thu hút và huy động vốn một cách dễ dàng và hiệu quả. Không
những thế, nguồn vốn nước ngoài còn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy xuất
khẩu, giao lưu, trao đổi hàng hoá, tạo điều kiện cho việc mở rộng quan hệ đối ngoại và hội
nhập kinh tế với khu vực và thế giới.
1.2 Nội dung quản lý nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
1.2.1 Quản lý nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
a. Khái niệm quản lý
Quản lý là hoạt động mang tính đặc thù của con người, là sự tác động có mục đích của
các chủ thể quản lý đối với các đối tượng quản lý. Quản lý xuất hiện ở bất kỳ nơi nào và bất
kỳ lúc nào khi ở đó có hoạt động chung của con người. Mục đích và nhiệm vụ của quản lý là
điều khiển, chỉ đạo hoạt động chung của con người, phối hợp hoạt động riêng lẻ của từng cá
nhân thành một hoạt động chung, thống nhất của cả tập thể và hướng hoạt động chung đó
theo những phương hướng thống nhất, nhằm đạt được mục tiêu đã định trước.
b. Khái niệm Quản lý nhà nước
Quản lý nhà nước là hoạt động thực thi quyền lực nhà nước của các cơ quan tổ
chức, cá nhân có thẩm quyền nhằm ổn định kinh tế, chính trị, xã hội và phát triển đất nước
theo hứng tích cực.
QLNN nói chung có đặc điểm là hoạt động mang quyền lực nhà nước thể hiện ở
việc các chủ thể có thẩm quyền thể hiện ý chí nhà nước thông qua phương tiện nhất định,
trong đó phương tiện cơ bản và đặc biệt quan trọng được sử dụng là văn bản quản lý hành
chính nhà nước; QLNN là hoạt động được tiến hành bởi những chủ thể có quyền năng
hành pháp và QLNN là hoạt động có tính thống nhất, được tổ chức chặt chẽ
c. Quản lý nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
Quản lý nhà nước về kinh tế có cơ hội tạo dựng, xác lập môi trường tốt cho các hoạt
động đầu tư trực tiếp nước ngoài hoạt động một cách có hiệu quả nhất, bao gồm các loại hình
doanh nghiệp khác nhau. Quản lý nhà nước về đầu tư nước ngoài chính là sự tác động liên
tục, có tổ chức, có định hướng vào quá trình đầu tư bằng một hệ thống đồng bộ các
11

biện pháp kinh tế - xã hội cao trong những điều kiện cụ thể xác định và trên cơ sở vận
dụng sáng tạo những quy luật kinh tế khách quan nói chung và quy luật vận động đặc thù
của đầu tư nước ngoài nói riêng.
Quản lý nhà nước đối với hoạt động đầu tư nước ngoài cũng tuân theo những
nguyên lý chung về Quản lý nhà nước về kinh tế, nhưng cũng có những nét đặc thù riêng.
Nét đặc thù này xuất phát từ đặc điểm nội tại của hoạt động FDI, đồng thời cũng xuất phát
từ điều kiện và yêu cầu riêng về quản lý FDI của Nhà nước.
Mục tiêu của công tác quản lý hoạt động FDI là thực hiện mục tiêu chung của Nhà nước
trong quan hệ hợp tác với nước ngoài, tranh thủ mọi nguồn lực có thể có của thế giới về
vốn, công nghệ, kinh nghiệm quản lý, thị trường và sự phân công lao động quốc tế, khai
thác có hiệu quả tiềm năng về lao động, tài nguyên của đất nước để phát triển sản xuất,
đẩy mạnh xuất khẩu, tăng tích lũy, cải thiện đời sống nhân dân, từng bước công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước.Mục tiêu cụ thể của công tác quản lý FDI là giúp các nhà đầu
tư thực hiện một cách tốt nhất, hiệu quả nhất các quy định về đầu tư tại Việt nam, tạo môi
trường hoạt động thông thoáng, giải quyết xử lý và điều chỉnh những phát sinh trong quá
trình đầu tư, bảo đảm phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững.
1.2.2 Nội dung quản lý nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
a, Hoạch định, ban hành kế hoạch, xây dựng bộ máy quản lý, pháp luật và cơ chế
chính sách đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa đang trở thành xu hướng trong nền kinh tế thị trường thế
giới, mỗi nền kinh tế đều cần sự định hướng và điều tiết. Với hoạt động thu hút vốn đầu tư
trực tiếp nước ngoài việc đưa ra những kế hoạch, quy hoạch càng trở nên cần thiết trước sự
dịch chuyển của dòng vốn FDI trên thế giới. Trên cơ sở chiến lược phát triển dài hạn và kế
hoạch trong từng thời kỳ xây dựng các phương án, mục tiêu, chương trình hành động quốc
gia, quy hoạch và kế hoạch phát triển tổng thể nền kinh tế. Từ đó tiến hành quy hoạch thu hút
các nguồn vốn cho việc thực hiện các phương án, mục tiêu, chương trình quốc gia. Công tác
hoạch định của Nhà nước với FDI phải được cụ thể hóa bằng việc xây dựng danh mục các dự
án kêu gọi vốn đầu tư nước ngoài, xác định các lĩnh vực ưu tiên, địa điểm ưu tiên của FDI. Để
đạt được mục tiêu hoạch định thu hút FDI vào các lĩnh vực, địa bàn ưu tiên thực hiện mục
tiêu phát triển kinh tế, dịch chuyển kinh tế theo hướng tích cực. Dựa trên những chiến lược,
định hướng của Đảng và Nhà nước, thì mỗi địa phương cũng đưa ra những chiến lược, tận
dụng nguồn lực thu hút nguồn vốn FDI để phát triển kinh tế.
12

- Xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách về đầu tư nước ngoài phù hợp xu hướng
phát triển, tiếp cận chuẩn mực tiên tiến quốc tế và hài hoà với các cam kết quốc tế, bảo
đảm sự đồng bộ, nhất quán, công khai, minh bạch và tính cạnh tranh cao.
- Hoàn thiện đồng bộ hệ thống pháp luật để khắc phục những hạn chế, bất cập hiện
nay. Sửa đổi, bổ sung các quy định về thủ tục, điều kiện đầu tư, khái niệm về các hoạt
động đầu tư, về danh mục địa bàn, lĩnh vực, đối tượng được áp dụng ưu đãi đầu tư trong
các luật về đầu tư nước ngoài và các luật có liên quan để thống nhất trong thực hiện và
bảo đảm phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam.
- Xây dựng cụ thể danh mục hạn chế, không thu hút đầu tư nước ngoài phù hợp với
các cam kết quốc tế; ngoài danh mục này, nhà đầu tư nước ngoài được đối xử bình đẳng
như nhà đầu tư trong nước. Khuyến khích nhà đầu tư nước ngoài gia nhập thị trường ở
những ngành, lĩnh vực mà Việt Nam không có nhu cầu bảo hộ.
- Xây dựng thể chế, chính sách ưu đãi vượt trội, cạnh tranh quốc tế tạo điều kiện
kinh doanh thuận lợi thu hút các dự án lớn, trọng điểm quốc gia, dự án công nghệ cao...,
thu hút các nhà đầu tư chiến lược, các tập đoàn đa quốc gia đầu tư, đặt trụ sở và thành lập
các trung tâm nghiên cứu - phát triển (R&D), trung tâm đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.
- Xây dựng cơ chế khuyến khích, ưu đãi thoả đáng để tăng liên kết giữa đầu tư
nước ngoài và đầu tư trong nước, các lĩnh vực cần ưu tiên thu hút; phát triển cụm liên kết
ngành, chuỗi giá trị, góp phần nâng cao giá trị gia tăng nội địa, sức cạnh tranh của sản
phẩm và vị trí quốc gia trong chuỗi giá trị toàn cầu. Khuyến khích chuyển giao công nghệ
và quản trị cho doanh nghiệp Việt Nam. Có chính sách khuyến khích đối với doanh
nghiệp đầu tư nước ngoài đào tạo, nâng cao kỹ năng, trình độ cho lao động Việt Nam; sử
dụng người lao động Việt Nam đã làm việc, tu nghiệp ở các quốc gia tiên tiến.
b, Tổ chức thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và chính sách quản lý nhà
nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
Hoạt động tổ chức những kế hoạch đưa ra trong thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài
cần được thực hiện nhát quán và thống nhất. Để thực hiện tốt hoạt động này thì phải xây dựng
thống nhất tổ chức bộ máy quản lý thích hợp trên cơ sở phối hợp nhịp nhàng, ăn khớp và tối
ưu các chức năng quản lý của các bộ phận trong bộ máy quản lý hoạt động FDI. Thực thi
những văn bản, nghị đinh cũng như chỉ dẫn của Trung Ương trong việc thực hiện theo
13

những định hướng và hoạch định đã được đề ra. Trong hoạt động này cũng cần có sự phối
hợp tốt nhất trong hệ thông các cơ quan quản lý nhà nước trong việc ban hành các quy phạm
pháp luật điều chỉnh các hoạt động của các dự án và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
nhằm bảo vệ lợi ích, bảo hộ sản xuất trong nước và khuyến khích hoạt động FDI:
Đảng đoàn Quốc hội, Ban cán sự đảng Chính phủ sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện
pháp luật về hợp tác đầu tư nước ngoài và pháp luật khác có liên quan. Tăng cường sự
giám sát của Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các uỷ ban của
Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội đối với việc chấp hành pháp luật,
chính sách về hợp tác đầu tư nước ngoài.
Đẩy mạnh phân công, phân cấp, uỷ quyền và cơ chế phối hợp giữa các cơ quan
quản lý nhà nước; áp dụng cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Xây dựng tiêu chí đánh
giá hiệu quả đầu tư nước ngoài về kinh tế, xã hội, môi trường và quốc phòng, an ninh,...
Hoàn thiện quy định pháp luật về hoạt động quản lý, giám sát đầu tư nước ngoài, quy định
rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong việc chủ trì, phối hợp quản lý, giám
sát hoạt động đầu tư nước ngoài.
Cấp điều chỉnh, thu hồi các loại giấy phép, chứng nhận liên quan đến đầu tư cho các
doanh nghiệp cũng như là nhà đầu tư. Hoạt động cấp phép cho một dự án đầu tư cũng cần
được thực hiện bao quát dựa trên những văn bản luật đã được đưa ra, đồng thời giải quyết kịp
thời các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện các dự án đầu tư. Việc thực hiện quản lý
các dự án cũng cần được đồng bộ theo những chỉ thi, quyết định đã được đưa ra.
c, Tổ chức bộ máy, đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ QLNN đối với hoạt
động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Công tác QLNN đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài dưới sự chỉ đạo và thực
hiện từ cấp trung ương đến địa phương với nhiều bộ ban ngành, các phòng ban liên quan
từ Chính phủ đến Bộ Kế hoạch và đầu tư, Sở Công thương các tỉnh-thành phố trực thuộc
trung ương, các đơn vị quản lý và xúc tiến đầu tư. Việc chịu sự chi phối, quản lý cần được
theo đồng bộ và thống nhất vì thế công tác tổ chức bộ máy QLNN luôn cần được chú
trọng, không rườm ra và có hiệu quả. Bên cạnh đó công tác bồi dưỡng nghiệp vụ, chuyên
môn quản lý cho tầng lớp cán bộ, phổ cập khoa học công nghệ, ngoại ngữ cũng được thực
hiện và theo sát theo kế hoạch.
14

d, Thanh tra, kiểm tra, đánh giá hiệu quả đầu tư, giải quyết khiếu nại, tố cáo, khen
thưởng, xử lý vi phạm và vấn đề phát sinh đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
- Các cấp chính quyền thực hiện nghiêm pháp luật về đầu tư và pháp luật khác có liên
quan đối với hoạt động đầu tư nước ngoài, không để phát sinh khiếu kiện, tranh chấp quốc tế
xảy ra. Xử lý nghiêm tình trạng thực hiện thể chế, chính sách thiếu thống nhất giữa
Trung ương và địa phương, giữa các địa phương. Nghiêm cấm việc cấp, điều chỉnh, quản
lý, đàm phán dự án đầu tư nước ngoài, ban hành quy định ưu đãi, hỗ trợ đầu tư... trái thẩm
quyền, trái quy định pháp luật. Việc đàm phán, thoả thuận các cam kết bảo lãnh chính phủ
(GGU), ký hợp đồng BOT, bao tiêu sản phẩm... phải thực hiện đúng quy định pháp luật.
- Chấn chỉnh công tác quản lý, triển khai dự án đầu tư, bảo đảm hiệu quả kinh tế -
xã hội - môi trường, phù hợp quy hoạch, theo đúng các tiêu chí lựa chọn, sàng lọc dự án...
Bảo đảm chặt chẽ về quy trình, thủ tục cấp, điều chỉnh, thu hồi, chấm dứt hoạt động của
dự án đầu tư nước ngoài theo đúng quy định pháp luật.
- Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra gắn với nâng cao trách nhiệm
của chính quyền địa phương và người đứng đầu trong chấp hành chủ trương, chính sách
của Đảng, pháp luật của Nhà nước liên quan tới đầu tư nước ngoài. Xử lý dứt điểm các dự
án gây ô nhiễm môi trường, sử dụng đất không hiệu quả, kinh doanh thua lỗ nhiều năm,
dự án không thực hiện đúng cam kết. Phòng ngừa, giải quyết sớm, có hiệu quả các tranh
chấp liên quan đến đầu tư nước ngoài.
Đối với công tác quản lý hoạt động thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, căn cứ vào
chế độ, chính sách, kế hoạch và các quy định của pháp luật, các cơ quan trong bộ máy
Nhà nước có liên qquan phát hiện những sai sót, lệch lạc trong quá trình đàm phán, triển
khai và thực hiện sự án đầu tư, từ đó có thể kịp thời sửa chữa sai sót, có những biện pháp
kịp thời để hoạt động thu hút FDI hoạt động theo quy định thống nhất. Việc kiểm tra,
giám sát hoạt động thu hút FDI còn là công cụ phản hồi thông tin quan trọng để Chính
phủ đánh giá hiệu quả và mức độ hợp lý của những chính sách quy định đã ban hành.
Ngoài ra hoạt động kiểm tra, thanh tra giám sát còn tạo điều kiện giúp đỡ các nhà đầu tư
nước ngoài tháo gỡ những khó khăn trong việc triển khai và điều hành các dự án đầu tư
1.2.3 Công cụ quản lý và các tiêu chí đánh giá quản lý nhà nước đối với vốn
đầu tư trực tiếp nước ngoài
a. Các công cụ quản lý trong QLNN đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
15

+Công cụ pháp luật:
Pháp luật là hệ thống các quy phạm có tính bắt buộc chung và được thực hiện lâu
dài, nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội, do Nhà nước ban hành, thể hiện ý chí của Nhà
nước và được nhà nước đảm bảo thực hiện bằng các biện pháp tổ chức, giáo dục, thuyết
phục, cưỡng chế bằng bộ máy Nhà nước.
Với 34 văn bản pháp luật được Quốc hội ban hành được đưa vào các hoạt động
kinh tế-xã hội hàng ngày, thì hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài cũng được
áp dụng và quản lý dưới một số văn bản luật chung cho các đối tượng-chủ thể kinh tế-xã
hội như: Luật Doanh nghiệp, Luật Thương mại, Luật Lao động, Luật Bảo vệ môi trường,
Luật Lao động,... Bên cạnh đó những quyết định, chỉ thị được Chính phủ ban hành mang
tính pháp luật với hoạt động thu hút FDI cũng được ban hành để củng cố cho hoạt động
quản lý.
Xét riêng về quản lý nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước được chế định và
quản lý dưới một số hình thức văn bản luật đã được ban hành như: Luật Đầu tư: quản lý
vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài bằng việc chế định hành vi của đơn vị tiếp nhận đầu tư và
nhà đầu tư Luật Đấu thầu: chế định, giám sát hoạt động đầu tư đối với các dự án liên quan
đến đất đai cùng thủ tục kèm theo
Trong quy định pháp lý riêng cho vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, nước ta cũng đã
ban hành nhiều văn bản pháp lý dưới luật: Nghị định số 29/2021/NĐ-CP của Chính phủ: Quy
định về trịnh tự, thủ tục thẩm định dự án quan trọng quốc gia và giám sát, đánh giá đầu tư.
Nghị định 108/2006/NĐ-CP ngày 22/9/2006 của Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết và
hướng dẫn một số điều của Luật Đầu tư. Nghị định số 09/2018/NĐ-CP quy định chi tiết về
hoạt động mua bán hàng hóa và các hoạt động liên quan trực tiếp đến mua bán hàng hóa của
nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam
+Công cụ kinh tế
Công cụ kinh tế là công cụ tác động vào các chủ thể hoạt động kinh tế bằng cách
tạo ra sự quan tâm về lợi ích thông qua các kế hoạch, chiến lược và các chính sách phát
triển kinh tế của chủ thể quản lý, đồng thời tác động bằng cách quy cách hóa, tiêu chuẩn
hóa các định mức tiền lương, định mức về doanh thu, lợi nhuận….
16

Dựa trên những đặc điểm của FDI mà các công cụ thuế, phí theo tiêu chuẩn đặt ra
cho cả nhà đầu tư và đối tượng tiếp nhận đầu tư cần thực hiện theo để quản lý giám sát
chặt chẽ và rõ ràng hơn. Chính phủ cũng đã ban hành nhiều quyết định, chỉ thị liên quan
để đặt ra những tiêu chuẩn, mức độ ưu đãi dựa trên những chỉ số kinh tế cho vấn đề vốn
đầu tư trực tiếp nước ngoài.
+ Chiến lược, quy hoạch, kế hoạch của Nhà nước: Là loại công cụ mà Nhà nước
sử dụng nhằm định hướng phát triển của các lĩnh vực, các vùng, các phân ngành cũng như
với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Việc sử dụng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch để định hướng và điều hành các dự
án FDI đồng bộ và thống nhất hơn. Nhà nước quy định chiến lược quản lý vốn đầu tư trực
tiếp nước ngoài của mỗi địa phương phải nằm trong quy hoạch tổng thể của tỉnh, của cả
nước và hướng đến thực hiện các chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và
cả nước. Việc đưa ra được những chiến lược có chiều sâu, và quy hoạch tổng thể cho tầm
ngắn, trung và dài hạn thì hoạt động quản lý nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước
ngoài sẽ có được sự hiệu quả trong quản lý cũng như không lãng phí nguồn lực. Nước ta
đã ban hành Nghị quyết số 50-NQ/TW ngày 20/8/2019 của Bộ Chính trị về định hướng
hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài
đến năm 2030 đưa ra những định hướng chính sách, đề án và chương trình mục tiêu mới
cho thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
+Các chính sách của Nhà nước: Là những công cụ có tính chất kích thích, khuyến
khích hoặc nhằm điều tiết các hoạt động kinh tế. Chính sách kinh tế bao gồm các chính
sách kinh tế cụ thể khác nhau được Nhà nước sử dụng kết hợp với nhau tạo nên lực tác
động tổng hợp tới quá trình thúc đẩy thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
- Chính sách về thuế và ưu đãi tài chính: Mục tiêu củ chính sách thuế và ưu đãi về
tài chính là tạo ra môi trường đầu tư hấp dẫn thông qua việc áp dụng tỷ lệ thuế thấp, thời
gian và mức độ miễn giảm thuế tăng tỷ lệ lợi nhuận cho các nhà đầu tư. Theo luật Đầu tư
được đưa ra thì mức độ ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp FDI sẽ từ 5%,7%,10% tùy
thuộc theo từng loại hình doanh FDI được quy định theo luạt thuế hiện hành được quy
định cụ thể.
- Chính sách xúc tiến đầu tư: Công khai, minh bạch hệ thống thông tin kinh tế - xã hội,
pháp luật, chính sách, quy hoạch, kế hoạch, thị trường...Tăng cường cơ chế đối thoại, đổi
17

mới, mở rộng phương thức tiếp nhận kiến nghị, phản ánh của nhà đầu tư; xử lý dứt điểm,
kịp thời các khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án đang thực hiện. ; xem xét khả
năng gắn kết với xúc tiến thương mại và du lịch một cách linh hoạt, phù hợp với yêu cầu
và đặc thù của từng địa phương.
- Chính sách đất đai: Mục tiêu của chính sách đất đai là tạo điều kiện thuận lợi và
hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài, đảm bảo cho các nhà đầu tư nước ngoài yên tâm và
tin tưởng đầu tư lâu dài ở Việt Nam. Bên cạnh các văn bản pháp lý liên quan đến đất đai
và gắn với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài là Luật đất đai. Thì các nghị định như
nghị định 18/NĐ-CP đã quy định chi tiết về việc thi hành pháp lệnh về quyền và nghĩa vụ
của các tổ chức trong nước được phép góp vốn bằng giá trị quyền sở hữu đất đai đưa vào
góp vốn, được xác định trên cơ sở mức tiến thuê đất theo quy định các trường hợp đầu tư
nước ngoài.
- Chính sách lao động việc làm: Yếu tố con người trong các dự án đầu tư FDI luôn
được nhà nước đặc biệt quan tâm, với vai trò thiết yếu của nguồn vốn FDI là giải quyết
tình trạng thất nghiệp, nâng cao tay nghề cho người lao động, thì các chính sách được đưa
ra về mức tiền lương tối, giờ làm việc hay quyền lợi và bảo hiểm của người lao động
trong các dự án đầu tư FDI cũng được đưa ra hết sức rõ ràng để đảm bảo quyền lợi cho
mỗi người lao động.
- Chính sách công nghệ: Mục tiêu của chính sách công nghệ là thu hút công nghệ,
máy móc, thiết bị hiện đại được chuẩn hóa từ các dự án đầu tư FDI để phục vụ cho công
cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Cac chiến lược, kế hoạch trong việc lựa
chọn và chọn lọc, tiếp cận các dự án đầu tư có hàm lượng công nghệ cao cũng luôn được
chú trọng lên hàng đầu. Bên cạnh đó thì cũng đẩy mạnh chính sách công nghệ trong hệ
thống hành chính, hoạt động QLNN về thâm định và giám định các thủ tục hành chính,
tạo cơ chế thông thoáng cho các doanh nghiệp đầu tư FDI
b. Các tiêu chí đánh giá quản lý nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước
ngoài +Nhóm tiêu chí trực tiếp:
-Chất lượng quy hoạch tổng thể, xây dựng bộ máy QLNN đối với vốn đầu tư trực tiếp
ngoài: Tiêu chí này phản ánh chất lượng trong việc quy hoạch tổng thể nhiều đối tượng tới
các chủ thể FDI, việc bộ máy QLNN có thể quy hoạch đất đai phù hợp với điều kiện tự nhiên
phát triển của từng vùng hay không? Các Quy hoạch tổng thể liên quan đến thu hút,
18

xúc tiến đã thực sự có hiệu quả hay chưa? Chất lượng bộ máy QLNN được đánh giá cũng
góp phần tạo tính hiệu quả cho từng dự án đầu tư FDI, giảm thiểu tình trạng chồng chéo,
mâu thuẫn, các cán bộ không hiểu rõ vị trí và nhiệm vụ của mình trong quá trình thực hiện
các nghiệp vụ quản lý, từ đó mà cơ quan cấp trên có những chỉ thị thúc đẩy, sửa đổi kịp
thời cho các dự án FDI
-Chất lượng ban hành các chính sách hỗ trợ: Tiêu chí này phản ánh sự quan tâm,
đồng hành, coi doanh nghiệp là trung tâm và thể hiện vai trò kiến tạo của chính quyền
trong QLNN nhằm tạo điều kiện để doanh nghiệp phát triển lành mạnh. Các tiêu chí cụ
thể gồm: số lượng, nội dung các chính sách ưu tiên, hỗ trợ được ban hành; đối tượng thụ
hưởng, nội dung, hình thức ưu tiên, hỗ trợ; mức độ kịp thời và tác động của chính sách
đến doanh nghiệp FDI.
-Hoạt động thanh tra, kiểm tra các dự án FDI: Bao gồm phát hiện các hành vi vi
phạm pháp luật về đầu tư, đất đai, môi trường và các lĩnh vực khác liên quan trong hoạt
động của các dự án. Thông qua đó để có các biện pháp xử lý phù hợp, kịp thời nhằm đảm
bảo việc thực hiện các quy định của pháp luật một cách nghiêm minh, nâng cao hiệu quả
công tác QLNN đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Kịp thời giải quyết các vướng
mắc, khó khăn xảy ra trong quá trình thực thi và giải quyết hiệu quả những khiếu nại của
cả đơn vị tiếp nhận đầu tư và nhà đầu tư
Tiêu chí này phản ánh qua số đợt thanh, kiểm tra được tiến hành/năm và trong
từng giai đoạn, đối chiếu với quy định, so sánh với yêu cầu và thực tiễn hoạt động của
doanh nghiệp nhằm xác định số lượng, tần suất tiến hành thanh, kiểm tra là phù hợp hay
chưa phù hợp. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ,
công chức thực thi nhiệm vụ thanh, kiểm tra; mức độ phù hợp về nội dung với hình thức
thanh, kiểm tra; hiệu quả phối hợp thanh, kiểm tra giữa Ban quản lý dự án FDI với các sở,
ngành liên quan, những thay đổi tích cực của doanh nghiệp sau thanh, kiểm tra.
+Nhóm tiêu chí gián tiếp
-Nhóm chỉ tiêu hiệu quả kinh tế: Nhóm chỉ tiêu này được thể hiện qua phần đóng
góp của FDI.
Đóng góp của FDI vào tổng đầu tư xã hội: FDI tăng làm tăng tổng nguồn vốn đầu
tư xã hội, đồng thời tạo ra tác động tràn đến đầu tư nội địa, thị trường lao động và công
nghệ của địa phương.
19

Đóng góp của FDI vào tăng trưởng kinh tế: thể hiện qua tỷ lệ đóng góp của khu
vực FDI vào GDP. Đóng góp vào GDP lớn là một trong những dấu hiệu quan trọng để
nhận biết hiệu quả kinh tế cao của khu vực FDI. Tuy nhiên, chỉ tiêu này chỉ nói lên hiệu
quả kinh tế FDI về mặt lượng. Theo đó, cần xem xét chỉ tiêu này trong mối quan hệ với
các chỉ tiêu khác trong nhóm chỉ tiêu hiệu quả kinh tế.
Đóng góp của FDI vào kim ngạch xuất khẩu: Thông qua hoạt động xuất nhập
khẩu, các doanh nghiệp FDI cung cấp nhiều sản phẩm có chất lượng cao cho nhu cầu tiêu
dùng của xã hội
Đóng góp của FDI vào thu ngân sách: Khu vực FDI hoạt động kinh doanh có hiệu
quả, thu được lợi nhuận cao sẽ có đóng góp ngày càng nhiều vào nguồn thu ngân sách
thông qua việc thực hiện các nghĩa vụ tài chính, từ đó góp phần làm tăng chi tiêu công
cho các vấn đề xã hội và xóa đói giảm nghèo.
-Nhóm chỉ tiêu hiệu quả xã hội: Nhóm chỉ tiêu này bao hàm những tác động của
FDI tới xã hội và môi trường như là:
Khả năng tạo việc làm: số việc làm mà khu vực FDI tạo ra so với các khu vực kinh
tế khác, từ việc giảm thiểu tình trạng thất nghiệp, việc tạo việc làm của FDI sẽ có hiệu
ứng tích cực tới các chỉ tiêu kinh tế-xã hội khác.
Tỷ lệ lao động tạo ra của khu vực FDI=
Số lao động trong khu vực FDI
x 100%
Tổng số lao động của địa phương
Tác động của FDI tới môi trường và khả năng chuyển giao công nghệ: việc các doanh
nghiệp FDI hoạt động tên từng địa phương với những tác động môi trường nhất định và sự
thay đổi trong khoa học công nghệ của chính các điểm đến đầu tư cũng cần được quan tâm để
đánh giá chất lượng quản lý với thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút
vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
1.3.1 Nhân tố khách quan
a. Tình hình kinh tế và xu hướng đầu tư thế giới
Tình hình kinh tế ảnh hưởng có biến động đều ảnh hưởng hai chiều tích cực hoặc
tiêu cực đến hoạt động thu hút vốn FDI, khi tình hình kinh tế biến động giảm sút, khủng
hoảng thì lượng vốn FDI cũng giảm theo và ngước lại.
20

Về khía cạnh xu hướng đầu tư trên thế giới hiện nay thì chủ yếu dựa trên sự dịch
chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu và chịu sự chi phối của một số những nhà đầu tư lớn như
Mỹ, Nhật Bản, EU, Anh... Bên cạnh đó thì xu hướng dòng vốn FDI đổ vào các nước đang
phát triển đặc biệt là khu vực châu Á cũng ngày ngày gia tăng mạnh trong những năm trở
lại đây dưới nhiều hình thức và phổ biến là các tập đoàn xuyên quốc gia đẩy mạnh đầu tư
vào những nước này và kiểm soát phần lớn sản xuất và kinh doanh. Việc yếu tố này thay
đổi cũng ảnh hưởng đến các phương thức, và phương hướng QLNN với vốn FDI bên cạnh
đó là những tiếp cận mới, kịp thời trước sự thay đổi nhanh chóng của thị trường và FDI
thế giới từ đó có những đổi mới, sáng tạo trong công tác QLNN về vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài
b. Chế độ chính sách quản lý của Nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
Bất cứ một chủ thể nào cũng chịu sự chi phối, quản lý bởi hệ thống các cơ chế,
chính sách của nhà nước và địa phương đó quy định. Hệ thống cơ chế, chính sách là nhân
tố ảnh hưởng tới công tác QLNN vì các văn bản pháp luật là cơ sở để chính quyền địa
phương tổ chức thực hiện và điều hành, xác định được các nhiệm vụ cần thực hiện và
trách nhiệm của mỗi cấp chính quyền trong quá trình điều hành. Chủ trương, đường lối
của Đảng và pháp luật của Nhà nước ta về quản lý vốn FDI chính là căn cứ để các địa
phương đề ra những chính sách QLNN đối với vốn FDI phù hợp với khả năng, thế mạnh
và nhu cầu thực tế của từng địa phương, lãnh thổ. Qua đó thực hiện chức năng điều tiết,
kích thích và định hướng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội.Việc có được một chế độ
chính sách quản lý kinh tế-xã hội phù hợp với nguồn lực kinh tế đất nước sẽ giúp hoạt
động QLNN với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài có tính đồng bộ hơn, rõ ràng hơn.
c. Điều kiện tự nhiên của từng địa phương
Là một điều kiện khách quan ảnh hưởng trực tiếp tới quyết định rót vốn của các
nhà đầu tư cũng như là các phương thức QLNN sao cho phù hợp với điều kiện từng vùng.
Nếu điều kiện tự nhiên tốt, thuận lợi trước tiên sẽ nâng cao năng lực cạnh tranh vùng, ưu
thế so sánh cho địa phương, hoạt động tăng cường thu hút, xúc tiền đầu tư thuận lợi diễn
ra. Các chính sách, kế hoạch, quy hoạch quản lý cũng được dễ dàng thực thi và có khả
năng hiệu quả cao hơn. Nếu điều kiện tự nhiên không thuận lợi thì việc QLNN của địa
phương sẽ khó khăn hơn trong việc thu hút đầu tư, vướng mắc cũng nhiều hơn, nguồn lực
cũng ít hơn từ đó cần có nhiều cơ chế, chính sách hấp dẫn hơn để thu hút đầu tư.
21

d. Điều kiện kinh tế-xã hội:
Với một nền tảng có điều kiện kinh tế-xã hội tốt, chính trị văn minh ổn định kéo
theo đó là những nguồn lực sắn có để thực hiện những kế hoạch đã được đặt ra trong
QLNN đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Dựa vào từng vùng, điều kiện kinh tế, con
người, nền tảng văn minh-văn hóa mà các thực thi chính sách, nội dung QLNN tới mỗi
địa phương cũng khác nhau và có mức hiệu quả khác nhau. Việc có điều kiên kinh tế-xã
hội ổn định, nổi bật sẽ tạo điều kiện cho địa phương có những ưu thế trong thu hút đầu tư
và thực hiện những kế hoạ ch đầu tư
1.3.2 Nhân tố chủ quan
a. Hệ thống hành chính, bộ máy quản lý nhà nước của hoạt động thu hút vốn đầu
tư trực tiếp nước ngoài của từng địa phương
Các cơ chế quản lý, bộ máy hành chính có vai trò quan trọng trong hiệu quả cũng
như quản lý hoạt động thu hút đầu tư. Việc địa phương có một hệ thống hành chính với
những thủ tục ngắn gọn, rõ ràng dễ hiểu đồi với các nhà đầu tư nước, thủ tục đầu tư
không chồng chéo và mâu thuẫn cho các doanh nghiệp đầu tư, sẽ giúp đẩy mạnh thời gian
đăng ký cũng như là thi hành các dự án.
Hệ thống hóa bộ máy QLNN một cách đồng bộ, thống nhất từ cấp trên xuống cấp
dưới đặc biệt là khi đưa ra những quy hoạch tổng thể, chiến lược đối với vốn đầu tư trực
tiếp nước ngoài, sẽ không gây là sự kiêm nhiệm của cá nhân trong một bộ máy quản lý,
hay sự chồng chéo, mâu thuẫn khi thực thi quản lý bất kỳ nghiệp vụ nào.
b. Chất lượng nguồn nhân lực quản lý nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước
ngoài
Đối với công tác QLNN về vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, nguồn nhân lực được
liệt kê đến ở đây chính là chính là cán bộ quản lý nhà nước đối với FDI:
Thứ nhất, về năng lực cán bộ quản lý nhà nước đối với FDI
Đây là nhân tố có tính quyết định tới chất lượng, hiệu quả công tác quản lý. Để có
thể quản lý tốt, đội ngũ nhân viên cần có trình độ chuyên môn vững vàng, cán bộ có năng
lực lãnh đạo. Có trình độ mới có thể hướng dẫn các đơn vị thực thi đúng, mới có thể phát
hiện các hành vi vi phạm pháp luật, các vướng mắc, khó khăn trong quá trình thực thi các
dự án FDI từ đó có thể giải quyết được các vấn đề trên. Các cán bộ QLNN cũng cần có
22

năng lực tổ chức thực hiện các chính sách, năng lực thực hiện công tác thanh tra kiểm tra
và giám sát với các dự án FDI.
Thứ hai, phẩm chất đạo đức của đội ngũ cán bộ công tác QLNN đối với FDI
Đội ngũ cán bộ chuyên trách phải có phẩm chất đạt chuẩn về đạo đức, có chuyên
môn phù hợp với lĩnh vực quản lý, có kinh nghiệm thực tiễn và thấu hiểu DN, biết phát
huy trình độ, năng lực, tính năng động, sáng tạo trong thực thi công vụ, tạo niềm tin cho
DN để thu hút đầu tư, thúc đẩy các dự án được thực thi hiệu quả. Khi chính quyền đề cao
nhiệm vụ “kiến tạo” thì đội ngũ công chức phải xác định “phục vụ” DN là nhiệm vụ quan
trọng hàng đầu. Tuy nhiên, nếu trình độ, năng lực của đội ngũ không ngang tầm nhiệm vụ,
quan liêu, nhũng nhiễu, sẽ làm giảm sút niềm tin, ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả QLNN
đối nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
c. Quy hoạch phát triển và cơ chế phát triển của địa phương
Công tác quản lý, hỗ trợ của chính quyền địa phương có tác động rất lớn tới hoạt
động cũng như hiệu quả đầu tư. Các nước tiếp nhận đầu tư cần có một hệ thống chính
sách, quy định rõ ràng và minh bạch, tiếp cận với thông lệ quốc tế. Cần có những ưu đãi
về chính sách tiền tệ, chính sách thương mại, chính sách đất đai, chính sách thuế phù hợp
và tùy vào từng lĩnh vực, ngành nghề đầu tư mà có các ưu đãi đặc biệt về thuế. Đồng thời,
xây dựng các quy định pháp luật nhằm bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, công nghệ sản xuất
kinh doanh… để nâng cao khả năng thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Các quy
hoạch, cơ chế chi tiết theo từng mốc thời gian ảnh hưởng rất lớn tới hoạt động cũng như
công tác quản lý nhà nước đối với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của từng địa phương
1.4 Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực
tiếp nước ngoài từ EU của các địa phương khác và bài học cho thành phố
Hà Nội
1.4.1 Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực
tiếp nước ngoài từ EU của các địa phương khác
a, Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài từ EU của thành phố Hồ Chí Minh
Thành phố Hồ Chí Minh đã và đang là địa phương có nền kinh tế phát triển sôi động
nhất nước ta và đồng thời là một trong những trung tâm hàng đầu của khu vực Đông Nam
23

Á mà nhiều nhà đầu tư luôn lựa chọn là điểm đến lý tưởng cho dòng vốn của mình. Với
nền kinh tế thị trường mở từ rất sớm, Tp Hồ Chí Minh đã thu hút được rất nhiều nhà đầu
tư trong quá trình phát triển thời gian qua và với chỉ số năng lực cạnh tranh (PCI) luôn
đứng trong top cùng với những thuận tiện trong cơ sở hạ tầng giao thông – kĩ thuật, trung
tâm khu vực ASEAN, thì số lượng các nhà đầu tư EU đổ vốn vào thành phố Hồ Chí Minh
cũng khá nhiều. Lượng vốn FDI từ EU vào thành phố Hồ Chí Minh đứng đầu cả nước
năm 2020, và tập trung vào 3 ngành chính là: thương mại – công nghiệp, kinh doanh bất
động sản và các ngành chuyên môn khoa học – công nghệ.
Để quản lý các hoạt động liên quan đến FDI, từ quản lý dự án, xúc tiến thu hút,
Vậy nhờ đâu mà TpHCM luôn thu hút được lượng vốn FDI từ EU dẫn đầu? Công tác quy
hoạch tổng thể, định hướng kế hoạch- quy hoạch thu hút của thành phố khá toàn diện.
Ngày 17.07.2019, Thành phố ban hành Nghị Quyết 53/NQ-CP Về giải pháp khuyến
khích, thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư hiệu quả, an toàn và bền vững. Thành phố cũng đã
hoạch định ngay từ sớm được những kế hoạch, chiến lược thu hút khi mà bản thân thành
phố HCM có nền kinh tế thị trường mở từ rất sớm, sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư cũng
đổ dồn vào đây. Trong quá trình phát triển kinh tế, thì Thành phố cũng đã xác định được
việc xây dựng cơ sở hạ tầng kĩ thuật động bộ, tiên tiến nhất cả nước với hệ thống đường
sá, sân bay được quy hoạch rõ ràng. Thành phố HCM cũng đi đầu trong việc kết hợp cả
nguồn vốn ODA, vốn FDI vào tổng đầu tư xã hội xây dựng hình ảnh thành phố phát triển
tiên tiến với trình độ khoa học-công nghệ đi đầu cả nước. Các dự án FDI từ EU vào thành
phố HCM cũng nhận được những ưu đãi đầu tư khá lớn dựa trên sự linh hoạt của công tác
QLNN trong bộ máy quản lý của thành phố.
b, Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài từ EU của thành phố Đà Nẵng
Đà Nẵng là thành phố tại miền Trung nước ta với điều kiện tự nhiên-điều kiện kinh
tế xã hội vô cùng thuận lợi cho phát triển kinh tế và hoạt động đầu tư FDI của các doanh
nghiệp nước ngoài. Đối với các nhà đầu tư đến từ châu Âu thì có Anh là quốc gia luôn
nằm trong top 5 những nhà đầu tư nhiều nhất vào thành phố Đà Nẵng với những dự án
khoa học-công nghệ cao và lượng đăng ký vốn khá lớn.
Thành phố Đàng Nẵng đi đầu trong công tác xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế
hoạch của thành phố gắn với nhiệm vụ phát triển KT-XH tại thành phố Đà Nẵng được Bộ
Chính trị phê chuẩn với Nghị quyết 33-NQ/TW ngày 16/10/2003 của Bộ Chính trị về xây
24

dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng trong thời kỳ CNH-HĐH đất nước và 12 chương
trình lớn thực hiện Nghị quyết 33 của Đảng bộ thành phố Đà Nẵng đã xác định phương
hướng “Xây dựng Đà Nẵng trở thành một đô thị lớn của cả nước, trung tâm kinh tế, văn
hóa, khoa học công nghệ của miền Trung”. UBND ban hành Quyết định số 1866/QĐ-TTg
ngày 08/10/2010 về việc phê duyệt tổng thể phát triển KT-XH thành phố Đà Nẵng đến
năm 2020, trong đó nêu rõ mục tiêu về cơ cấu kinh tế của thành phố Đà Nẵng và định
hướng phát triển các ngành, lĩnh vực và các sản phẩm chủ lực. Công tác Xây dựng chiến
lược, quy hoạch, kế hoạch của thành phố luôn được duy trì, nối tiếp thực hiện qua các
năm. Tại Kết luận số 75-LK/TW ngày 12/11/2013 của Thủ tướng Chính phủ về về tiếp
tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Bộ Chính trị, thành phố Đà Nẵng
cũng luôn đặt ra những mục tiêu kế hoạch theo năm để hoàn thành. Sự hiệu quả trong
quản lý của thành phố Đà Nẵng chính là việc không bị chồng chéo, từng cấp ban ngành
quản lý dưới dự chỉ đạo của UBND, Sở công thương thực hiện theo nhiệm vụ, chức năng
của mình vì thế công tác quản lý được thực hiện khá đồng bộ và thống nhất
c, Kinh nghiệm quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài từ EU của tỉnh Quảng Ninh
Quảng Ninh được coi là một trong 3 mũi trong tam giác kinh tế tại đồng bằng Sông
Hồng, với điều kiện tự nhiên và cơ sở hạ tầng thuận tiện thì Quảng Ninh đã và đang thu
hút được lượng vốn FDI hàng năm với các dự án được đầu tư khá hiệu quả. Trong những
năm vừa qua thì lượng vốn FDI từ EU đổ vào Quảng Ninh cũng khá ổn định, con số dự án
và lượng vốn đầu tư chưa thực sự ấn tượng nhưng Quảng Ninh vẫn là lựa chọn khá tin
tưởng của nhiều nhà đầu tư EU. Giai đoạn 2017 – 2020, Quảng Ninh đã thu hút được gần
3000 tỷ USD từ các dự án FDI của nhà đầu tư EU bên cạnh những nước đầu tư lớn khác.
Các chuyên gia cho rằng Quảng Ninh được coi là “đất lành” thu hút đầu tư FDI.
Với điều kiện tự nhiên-điều kiện kinh tế xã hội khá ổn đinh, công tác QLNN của tình
Quảng Ninh cũng đã thực sự hiệu quả khi thực hiện thi hành các công tác xúc tiến đầu tư.
Đồng hành cùng doanh nghiệp, tỉnh Quảng Ninh sẽ tăng cường ứng dụng công nghệ thông
tin, rà soát, đơn giản hóa thủ tục hành chính. Chính quyền các địa phương và ngành của tỉnh
tập trung giải phóng mặt bằng các dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu kinh tế để sớm
bàn giao mặt bằng sạch cho các nhà đầu tư khởi công triển khai dự án càng tạo ưu thế cho
thành phố. Đặc biệt tỉnh Quảng Ninh còn luôn là tỉnh dẫn đầu từ năm 2016-2021 toàn cả
nước về chỉ số PCI Cán bộ xúc tiến đầu tư tận dụng lợi thế về hạ tầng kỹ thuật cùng
25

địa bàn an toàn, ổn định, nhiều nhà đầu tư đã quyết định tiếp tục mở rộng quy mô đầu tư và
mời gọi các đối tác vệ tinh tham gia đầu tư tại Quảng Ninh.Đặc biệt đối với cán bộ quản lý
của tỉnh Quảng Ninh đều được biết đến là có tinh thần cởi mở, cầu thị trong xúc tiến thu hút
nhưng cũng vô cùng quyết liệt trong công tác lãnh đạo liên quan đến hoạt động thanh tra,
kiểm tra, giải quyết nhanh gọn các vướng mắc trong quá trình thực thi dự án FDI
1.4.2 Bài học kinh nghiệm rút ra nhằm quản lý nhà nước đối với hoạt động thu
hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội
Thứ nhất, sớm triển khai công tác quy hoạch tổng thể đối với thu hút vốn đầu tư
trực tiếp nước ngoài. Để thúc đẩy quản lý dự án FDI cũng như thu hút FDI từ EU, chính
địa phương cần nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý, nhất là thông qua việc hoạch định
chiến lược xúc tiến đầu tư chính sách đất đai, chính sách tài chính tín dụng, hỗ trợ thủ tục
hành chính. Các quy hoạch tổng thể được đưa ra phải kết hợp với quy hoạch ngành lãnh
thổ trên cơ sở quy hoạch tổng thể gắn với quy hoạch vùng. Để tạo nâng cao năng lực quản
lý, chính quyền các tỉnh thường chú trọng hỗ trợ về đất, vốn, thủ tục hành chính và xúc
tiến đầu tư. Kinh nghiệm của các tỉnh cho thấy, sự thân thiện của các nhà QLNN, quy
hoạch công khai, rõ ràng, ổn định, sự hợp tác của người lao động và cơ sở hạ tầng kinh tế
xã hội đảm bảo là yếu tố quyết định đến thành công trong thu hút FDI từ EU
Thứ hai, Hà Nội cần phát huy được những lợi thế, ưu thế để làm nổi bật hơn hình
ảnh thành phố, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh hơn. Việc QLNN với vốn FDI là một
nghiệp vụ phức tạp, không có tính cố định vì thế mỗi địa phương có phương hướng và
cách đi khác nhau, song đều có điểm chung là nỗ lực phát huy lợi thế so sánh và các
ngành kinh tế mũi nhọn, các vùng kinh tế trọng điểm, thực hiện sự mở cửa rộng rãi để thu
hút được các nhà đầu tư. Chính sách ưu đãi các nhà đầu tư nước ngoài vẫn cần năm trong
khuôn khổ luật pháp hiện hành nước ta, không thể vượt ra ngoài các quy định chung của
Chính phủ, nhưng có thể vận dụng để tăng sức hấp dẫn thu hút, sự linh hoạt khéo léo
trong quá trình quản lý để mang lại nhiều kết quả tốt và có lợi hơn.
Thứ ba, Bảo đảm sự thống nhất trong quản lý bằng việc xác định rõ chức năng,
nhiệm vụ, quyền hạn của các cấp. Hệ thống QLNN phải gọn nhẹ và có hiệu lực, cần có
những cơ chế chính sách ổn định lâu dài để nhà đầu tư yên tâm trong việc quản lý các dự
án, công khai các thủ tục hành chính, giải quyết yêu cầu của các nhà đầu tư nhanh và đúng
theo quy định của nhà nước, cần có các chế tài xử phạt nghiêm minh đối với các doanh
26

nghiệp vi phạm pháp luật, có sự quan tâm, thân thiện của các các cấp chính quyền, các Sở,
Ban, Ngành trong thành phố đối với các nhà đầu tư nước ngoài.
27

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG
THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TỪ EU VÀO THÀNH PHỐ
HÀ NỘI
2.1 Tổng quan về hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU
vào thành phố Hà Nội
2.1.1 Đặc điểm tự nhiên
a. Vị trí địa lý
Hà Nội hiện nay có tọa độ địa lý từ 20°53' đến 21°23' vĩ độ Bắc và 105°44' đến
106°02' kinh độ Đông, tiếp giáp với các tỉnh Thái Nguyên - Vĩnh Phúc ở phía Bắc; Hà Nam
- Hòa Bình ở phía Nam; Bắc Giang - Bắc Ninh - Hưng Yên ở phía Đông và Hòa Bình- Phú
Thọ.Thành phố Hà Nội sau hợp nhất, mở rộng địa giới hành chính Thủ đô bao gồm: Thành
phố Hà Nội, tỉnh Hà Tây, huyện Mê Linh - tỉnh Vĩnh Phúc và bốn xã thuộc huyện Lương Sơn
- tỉnh Hòa Bình. Thủ đô Hà Nội sau khi được mở rộng có diện tích tự nhiên 334.470,02 ha,
lớn gấp hơn 3 lần trước đây và đứng vào tốp 17 Thủ đô trên thế giới có diện tích rộng nhất;
dân số tăng hơn gấp rưỡi, hơn 6,2 triệu người, hiện nay là hơn 7 triệu người; gồm 30
đơn vị hành chính cấp quận, huyện, thị xã, 577 xã, phường, thị trấn.
Với vị trí được coi là trung tâm vùng kinh tế đồng bằng Sông Hồng, nằm trong khu
vực tam giác kinh tế Hà Nội-Hải Phòng-Quảng Ninh, đồng thời nơi giao lưu kinh tế, du
lịch phát triển kiinh tế xã hội giữa nhiều tỉnh thành và các nước trong khu vực làm nền
tảng cho thành phố phát triển mặt kinh tế đối ngoại
b. Địa hình
Hà Nội hiện nay vừa có núi, có đồi và địa hình thấp dần từ Bắc xuống Nam, từ Tây
sang Đông, trong đó đồng bằng chiếm tới ¾ diện tích tự nhiên của thành phố. Độ cao
trung bình của Hà Nội từ 5 đến 20 mét so với mặt nước biển, các đồi núi cao đều tập trung
ở phía Bắc và phía Tây.
Khu vực nội Thành và phụ cận là vùng trũng thấp trên nền đất yếu, mực nước sông
Hồng về mùa lũ cao hơn mặt bằng Thành phố trung bình 4 - 5m. Hà Nội có nhiều hồ, đầm
thuận lợi cho phát triển Thủy sản và du lịch, nhưng do thấp trũng nên khó khăn trong việc
tiêu thoát nước nhanh, gây úng ngập cục bộ thường xuyên vào mùa mưa. Vùng đồi núi thấp
28

Quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội.doc

Quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội.doc

Similar to Quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội.doc (16)

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 👉👉 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤

More from Dịch vụ viết thuê đề tài trọn gói 👉👉 Liên hệ ZALO/TELE: 0917.193.864 ❤❤ (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài từ EU vào thành phố Hà Nội.doc