Atelier 4 - Omgevingsboek Kraenepoel

1. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs
Onderzoekersaande Kraenepoel!
1. Plaats – adres
De Kraenepoel
Lotenhullestraat,9881 Bellem
2. Geolocatie / geolokalisatie
Geef de correcte coördinaten!Exact te bepalen via GoogleMaps (instructiefilmpje te bekijken via Canvas).
51°04’26.8”N 3°28’57.6”E
3. Korte omschrijving
De Kraenepoel iseenondiepevijvervan22ha omringddoorde Markettebossen. Hetisplekwaarveel
verschillendesoortenlibellenenwatervogelsvoorkomen. Hetiseenprachtigstukje natuurwaarde
leerlingeningroepjesde faunaenfloragaanontdekken.
4. Doelgroep
3de
graad
5. Tijdsduur
Totaal:60 min activiteit +10 minopruimtijd +20 minverplaatsing
Opdracht1: 20 min
Opdracht2: 20 min
opdracht3: 20 min
6. Eindtermen
1.1 De leerlingenkunnengerichtwaarnemenmetalle zintuigenenkunnenwaarnemingenopeen
systematische wijzenoteren. (opdracht1)
2.8 De leerlingenkunnenschattenmetbehulpvanreferentiepunten.
2.9 De leerlingenkunnenopeenconcrete wijzeaangevenhoe ze de oppervlakte ende omtrekvaneen
willekeurige,vlakkefiguurenvaneenveelhoekkunnenbepalen.
3.7 De leerlingenzijninstaat:
- zichruimtelijk te oriënterenopbasisvanplattegronden,kaarten,foto’sengegevensoverafstanden
richting;
- zichin de ruimte mentaal te verplaatsenente verwoordenwatze danzien
2.13 De leerlingenkunneneeneenvoudigewerktekeningof handleidingstapvoorstap uitvoeren.
7. Leerinhoud
1. Aan de hand vaneenzoekkaartkanik bepalenwelkdierikonderzoek.
2. De Kraenepoel iseentrekpleistervoorbroedvogels.
3. Hoe groterde omtrekvaneenboom,hoe ouderde boom.
4. De hoogte vaneenboomkan ikbepalenaande hand vaneenhoogtemeter.
5. Met natuurlijkeelementenkanje eenwaterzuiveringsfiltermaken.

2. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs
6. Het wateruit mijneigenwaterzuiveringsfilterisnietdrinkbaar.Erzittennogbacteriënenvuil indie moeten
gezuiverdwordenineenwaterzuiveringsstation.
8. Lesdoelen
1. Zich oriënterenaande handvaneenkaart eneenlegende.
2. Vogelsof hanzenfotograferenenbeschrijven.
3. Determinerenwelke soortvogel of hansze hebbengefotografeerd.
4. De omtrekvan eenboommeten.
5. De leeftijdvaneenboom berekenen.
6. De hoogte vaneenboommeten.
7. Een stappenplanvaneenwaterzuiveringsfiltercorrectuitvoeren.
8. Verwoordendathetwatereerstnogineenwaterzuiveringsstationgezuiverdmoetwordenalvorenshet
drinkbaaris.
9. Materiaal
Pergroepje (4groepjes)
Algemeen:
 Werkbundel
 Schrijfplankje
 Stylo
Opdracht1
 Eenfototoestel
 Zoekkaarteendenenfuten
 Zoekkaartwatervogels
 Zoekkaartganzen
Opdracht2
 Hoogtemeterbomen
 Eenlintmeter
Opdracht3
 Water uitde Kraenepoel
 1 lege grote frisdrankfles
 Eenschaar
 Plukwatten
 Fijnzand
 Steentjes(zoekdie aande Kraenepoel)
 Beker
10.Organisatie
 De leerlingengaanmetde fietsnaarde Kraenepoel.We verzamelenaande voorkantvande Kraenepoel.
De leerlingengaaningroepjesvanvieraande slag.Elk groepje begintbij eenandere opdracht.
 Bij eenklasmet20 leerlingenzijnerdus5 groepjes.Eengroepje begintbij opdracht1,twee groepjes
beginnenbij opdracht2entwee andere groepjesbeginnenbij opdracht3.
 Ik geef eersteenkleinbeetjeinformatieoverde Kraenepoelaande leerlingen.Zowetenze waarwe zijn
enwat we zullendoen.

3. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs
11.Werkbladen – instructiebladen – richtlijnen…
Richtlijnen
- Instructie
We zijn vandaag aan de Kraenepoel. Jullie zijn hier al zeker eens geweest of gepasseerd.
Deze poel is al ontstaan in de middeleeuwen, toen de bewoners hier veldstenen of turf
kwamen opgraven. Daarna werd de Kraenepoel gebruikt als visvijver.
Als je goed kijkt zie je een dijk in de poel die ze hebben aangelegd in de 19de
eeuw. Toen zag
de Kraenepoel er al uit zoals nu.
Ondertussen zijn we nu al in de 21ste
eeuw en gaan jullie zelf op onderzoek.
Jullie zullen in groepjes van vier opdrachten gaan uitvoeren. Op het werkbundeltje zullen jullie
zien naar waar jullie moeten. Bij elke opdracht zal het materiaal liggen dat jullie nodig hebben.
Veel succes onderzoekers!
Werkbladen

4. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs

5. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs

6. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs

7. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs

8. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs

9. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs

10. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs
12.Oplossingen - sleutel

11. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs
13.Bronnen
Klasopstap. (Z.d).Spelfiches3degraad.Geraadpleegdop20 maart 2020 via
https://www.klasopstap.be/sites/default/files/documents/spelfiches_3de_graad_peerdsbos_0.pdf
De BoomIn. (Z.d).Maakzelf een mini waterzuivering.Geraadpleegdop20 maart 2020 via
http://www.deboomin.eu/docs/graad3/Maak-zelf-een-mini-waterzuivering.pdf
Aalter.be (z.d). GeschiedenisKraenepoel. Geraadpleegdop20 maart 2020 via
https://www.aalter.be/geschiedenis-kraenepoel
14.Achtergrondinformatie voor de leerkracht
De Kraenepoel isde laatste vantientallenveldvijverswaarmeeinde Middeleeuwenhet Bulskampveld,het
uitgestrekteheideveldvanAaltertotBrugge,bezaaidwas.De andere veldvijverszijnallemaal leeggelaten.De
veldvijversontstondeninde 13de eeuwdoorhetstekenvanturf.De overgeblevenputtenwerdenlatergebruikt
om visinte kweken.Voorhetbeheeralsvisvijverwasde aanlegvaneenleegloop-enoverloopconstructieinde
Kraenepoel nodig.
De Kraenepoel vindtvermoedelijkzijnoorsprongalsvoormalige veldsteenwinningof turfwinningsgebiedinhet
middeleeuwseBulskampveld,eenopenboslandschapmeteenmozaïekvanheide,bos,….Toende economische
activiteiteninde loopvande 17de eeuwafnamen,vervaagdende contourengeleidelijkaanenvanaf de tweede
helftvande 18de eeuwwerdhetomliggende heidelandschapontgonnenenomgezet inlandbouwgrondof bos.
In hetbeginvande 19de eeuwkreegde Kraenepoel zijnhuidigevorm.De aanlegvaneendijkeneen
leegloopconstructie lietentoe omde vijveralsvisteeltvijverte beheren.Doordeze inrichtingvervaagdendiverse
aspectenvanhet vroegere ven- enheidelandschap,terwijl eenreeksheide- envenplantenzichtochkonden
blijvenhandhaveninde vijver.De combinatie vande cultuurhistorische oorsprongenhetvoorkomenvan
kensoortenvanvoedselarme,zwakgebufferdewaterenzorgenvoor de huidige unieke statusvanhetgebied.
Twee belangrijke gebeurtenisseninde 20ste eeuw zijnde aanlegvanVillaKraenepoel in1902 op de oostelijke
landtongenhetopwerpenvaneenscheidingsdamtussende zuidelijkeende noordelijke vijverhelftin1957.
De sterke toename vanvoedingsstoffen(fosfaten,nitraten) inhetwater,verkavelingvanhetomliggende
landschapenhetwegvallenvanhetvisbeheerzijnde oorzaakvande afbraak vande Kraenepoelinde tweede
helftvande 20ste eeuw.Eindjarennegentigprobeerdenambitieuzeherstelmaatregeleninhetkadervaneen
EuropeesLife-projectdeze tendenste kerenenterugeenmatigvoedselrijkezoetwaterplaste creëren.Sinds2002

12. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs
zijnhetgemeentebestuurAalterenhetAgentschapvoorNatuurenBosbeide eigenaarvande zuidelijkehelft.De
noordelijke helftiseigendomvaneenprivé-eigenaar.Omwille vande aanwezige cultuurhistorische elementenen
zijngeschiedenis,vanvengebiedoverveldvijvertotvisvijver,isde Kraenepoelbeschermdalslandschap.