Ιστορία γ΄ γυμνασίου

1. ΕΝΟΤΗΤΑ 55
Όξυνση της πολιτικής κρίσης και
η δικτατορία της 21ης Απριλίου
1967 (1963-1974)
Μπακάλης Κώστας
history-logotexnia.blogspot.com
Ιουλιανά
1965
Επιβολή δικτατορίας (1967-74)
Εισβολή στην Κύπρο(1974)

2. α. ΟΙ ΔΥΟ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
(1963-1965)

3. Νίκη Ένωσης Κέντρου (1963)
Ένωση Κέντρου: Γεώργιος Παπανδρέου
Ο πρόεδρος της Ενώσεως
Κέντρου Γεώργιος
Παπανδρέου,
διακηρύσσοντας την
ανάγκη ομαλής
λειτουργίας των
δημοκρατικών θεσμών,
κέρδισε τις εκλογές και
κυβέρνησε από το 1963
έως το 1965.
Ο βασιλιάς Παύλος, για να
μετριαστεί το
αντιβασιλικό κλίμα και
να ξεπεραστεί η πολιτική
ένταση των προηγούμενων
ετών, φάνηκε να δέχεται τη
λαϊκή ετυμηγορία υπέρ της
Ένωσης Κέντρου.
Στους κόλπους της,
εξάλλου, υπήρχαν στελέχη
με τα οποία διατηρούσε
καλές σχέσεις.

4. ◄ Γεώργιος κι
Ανδρέας
Παπανδρέου.
Ο πιτσιρίκος
ποιος είναι;

5. Κατά τη 17μηνη θητεία του, ο Γ.
Παπανδρέου έλαβε μέτρα:
Σε συνεργασία με τον
παιδαγωγό Ευάγγελο
Παπανούτσο, επιχείρησε να
προωθήσει καίριες αλλαγές
στην εκπαίδευση:
τη θέσπιση
της δωρεάν
παιδείας
την καθιέρωση της
δημοτικής γλώσσας,
τον
εκδημοκρατισμό,
εκσυγχρονισμό της
εκπαίδευσης.
Ανακούφισης
ασθενέστερων
τάξεων.
κατάργησε
ορισμένα
από τα πιο
αυταρχικά
μέτρα σε
βάρος της
Αριστεράς,
προσπάθησε
να περιορίσει
αμερικανικές
επεμβάσεις
στη χώρα.

6. Όθων · Γεώργιος Α΄ · Κωνσταντίνος Α΄ · Αλέξανδρος
Α΄ · Γεώργιος Β΄ · Παύλος Α΄ · Κωνσταντίνος Β΄
► Στις 6 Μαρτίου του 1964 ο Βασιλιάς
Παύλος πέθανε από καρκίνο και τον
διαδέχτηκε στο θρόνο ο 24χρονος
Κωνσταντίνος ως Βασιλεύς των Ελλήνων
Κωνσταντίνος Β΄ (ενώ ορισμένοι τον
αριθμούσαν ΙΓ΄ ως συνεχιστή των
Βυζαντινών Αυτοκρατόρων). Αν και
δημοφιλής θεωρήθηκε νέος, άπειρος και
ευρισκόμενος υπό την ισχυρή επιρροή της
μητέρας του Βασίλισσας Φρειδερίκης. Το
Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου παντρεύτηκε
την πριγκίπισσα της Δανίας Άννα–Μαρία,
αδελφή της μετέπειτα Βασίλισσας της
Δανίας Μαργαρίτας Β.
http://el.wikipedia.org

8. Κρίση Ιούλιος 1965 - Αποστασία
Κρίση
Το 1965 ξέσπασε
σοβαρή κρίση
ανάμεσα :
Γ. Παπανδρέου
και τον βασιλιά
Κωνσταντίνο.
Φόβος
Κατεστημένου
Ο Κωνσταντίνος και
όλο το μετεμφυλιακό
κατεστημένο
φοβήθηκαν :
μήπως χάσουν τον
πλήρη έλεγχο του
στρατού, του κύριου
στήριγματός τους.
Αφορμή – Έλεγχος
Υπουργείου Αμύνης
Πρόσχημα καταγγελίες της
αντιπολίτευσης ότι δήθεν στον
στρατό δρούσε, με ανοχή της
κυβέρνησης Παπανδρέου, μια
αντιβασιλική οργάνωση
αξιωματικών.
Ο Κωνσταντίνος αξίωσε να
επιλέξει ο ίδιος τον υπουργό
Εθνικής Άμυνας, πράγμα
αντίθετο με το σύνταγμα.
Επίσης, δεν επέτρεψε στον πρωθυπουργό να αναλάβει ο ίδιος αυτό το νευραλγικό υπουργείο.

9. ▲ Το φίλημα του αυλικού βγάζει το μάτι της Δημοκρατίας.
Γελοιογραφίες του Κώστα Μητρόπουλου
http://www.sarantakos.com/istoria/apostasia/potepia.html

10. Όπως ήταν
αναμενόμενο, ο Γ.
Παπανδρέου
αντέδρασε.
Τότε ο Κωνσταντίνος,
όχι μόνο εξανάγκασε,
τον Ιούλιο του 1965,
τον πρωθυπουργό σε
παραίτηση
Παραίτηση
Παπανδρέου
αλλά διέσπασε την
Ένωση Κέντρου,
πείθοντας, με
ποικίλους τρόπους,
στελέχη του να
εγκαταλείψουν τον
αρχηγό τους.
- Οι πολιτικοί αυτοί
ονομάστηκαν, από
τον λαό, αποστάτες
και η ενέργειά τους
αποστασία.
15 Ιουλίου
1965
Αποστασία

11. l [...] Η αποστολή σε εμένα για
υπογραφή σχεδίου Βασιλικού
Διατάγματος με θέμα την
αντικατάσταση του υπουργού
Εθνικής Άμυνας, χωρίς να έχει
προηγηθεί συνεργασία μας
[...] αποτελεί πράξη αήθη αλλά
και προσβλητική [...]. Ως
εγγυητής της διαφύλαξης του
Συντάγματος είμαι
υποχρεωμένος να
ενδιαφέρομαι ιδιαίτερα για
τις Ένοπλες Δυνάμεις [...]
(10 Ιουλίου 1965).
Μην επιμείνετε να αναλάβετε αυτή
τη στιγμή το Yπουργείο Εθνικής
Άμυνας. [...] Θεωρώ αναγκαίο, η
αποχώρηση του σημερινού
υπουργού να συνοδευτεί από
ταυτόχρονο διορισμό και
ορκωμοσία υπουργού, τον οποίο
θα έχουμε επιλέξει σε συνεργασία
[...]. Δεν πρόκειται να ωφεληθείτε
από την τεχνητή [...] δημιουργία
στην κοινή γνώμη κλίματος που
στρέφεται εναντίον μου [...] (14
Ιουλίου 1965).
Βασιλιάς
Κωνσταντίνος
Πρωθυπουργός
Γεώργιος Παπανδρέου

12. ▲ Το ακαταμάχητο 53%. Η Ένωση Κέντρου είχε πάρει 53% στις εκλογές του 1964
(52,72% για την ακρίβεια). Δυστυχώς, οι βουλευτές που εκλέχτηκαν αποδείχτηκαν πολύ
λιγότερο ανθεκτικοί απ' όσο φαινόταν.
http://www.sarantakos.com/istoria/apostasia/potepia.html

13. Ιουλιανά 1965- Αποστασία
▲ Πότε εκδόθηκε
Το γραμματόσημο;
Γιατί τότε;

14. ► Κηδεία Σωτήρη Πέτρουλα
Ιουλιανά (Ιούλιος 1965)
- Μέλη της Νεολαίας Λαμπράκη στην κηδεία του Σωτήρη
Πέτρουλα, που σκοτώθηκε στις διαδηλώσεις του Ιουλίου
του 1965. Η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη ιδρύθηκε
μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη. Πρώτος
πρόεδρός της έγινε ο συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης.
- Τα επόμενα χρόνια η Νεολαία Λαμπράκη γίνεται η
μεγαλύτερη πολιτική οργάνωση νεολαίας, με
παραρτήματα σε όλη τη χώρα.
- Τι σημαίνει 114;

15. ▲ Διαδήλωση του σωματείου οικοδόμων στην
Αθήνα τον Ιούλιο του 1965.
►http//www.sarantakos.com/istoria/apostasi
a/mak/mak4-8-65.jpg

16. β. Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗ
ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ
(1965-1967)

17. Η πορεία προς τη δικτατορία (1965-1967)
Σχεδόν
ταυτόχρονα
τεράστιες
διαδηλώσεις
αποδοκίμασαν τις
βασιλικές
ενέργειες το
καλοκαίρι του
1965 (Ιουλιανά).
Τελικά,
σχηματίστηκε, και
με τις ψήφους της
ΕΡΕ, κυβέρνηση
από πολιτικούς
που είχαν
εγκαταλείψει την
Ένωση Κέντρου
(κυβέρνηση
αποστατών).
Η πολιτική ζωή,
ωστόσο, δεν
εξομαλύνθηκε.
Με κοινή απόφαση του Γ.
Παπανδρέου και του
Παναγιώτη
Κανελλόπουλου (ΕΡΕ),
προκηρύχτηκαν εκλογές
για τον Μάιο του 1967.
Ενδεχόμενο για πολιτικές
λύσεις ανεπιθύμητες στο
μετεμφυλιακό
κατεστημένο,: ομάδα
στρατηγών σχεδίαζε να
ζητήσει τη συνεργασία του
βασιλιά προκειμένου να
εγκαθιδρύσει δικτατορία.

18. ▲ Περιγράψτε το σκίτσο. Ποιος πολιτικός επί της σκηνής παρουσιάζεται και τι λέει;
Τι τον απειλεί; Τι του υποδεικνύουν όλοι οι θεατές;

20. ΑΠΡΙΛΙΑΝΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ
(1967-1974)

21. Απριλιανή δικτατορία (1967-1974)
Μια άλλη συνωμοτική
ομάδα μεσαίων και
ανώτερων αξιωματικών
(χούντα), με επικεφαλής
τον συνταγματάρχη
Γεώργιο Παπαδόπουλο
την 21η Απριλίου 1967,
κατέλαβε, με
πραξικόπημα, την
εξουσία.
1. την ανικανότητα των πολιτικών να
αντιμετωπίσουν τα προβλήματα και
2. τον κίνδυνο επιβολής κομμουνισμού
στην Ελλάδα.
Οι πραξικοπηματίες επικαλέστηκαν, για να
δικαιολογήσουν τις αντιδημοκρατικές
πράξεις τους:

22. ▲ Άρμα μάχης στο προαύλιο της Βουλής των Ελλήνων, κατά τη διάρκεια
του πραξικοπήματος, το πρωί της 21ης Απριλίου 1967

23. ► Οι πραξικοπηματίες
Νικόλαος Μακαρέζος,
Γεώργιος Παπαδόπουλος,
και Στυλιανός Παττακός,
οι τρεις συνταγματάρχες,
αρχηγοί της χούντας
της 21ης Απριλίου 1967.

24. Στάση του Κωνσταντίνου απέναντι στους πραξικοπηματίες
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ
Αρχικά ο
Κωνσταντίνος
συνεργάστηκε με
τους
πραξικοπηματίες.
Μάλιστα ο πρώτος
πρωθυπουργός της
δικτατορίας
διορίστηκε με
υπόδειξή του.
ΒΑΣΙΛΙΚΟ
ΚΙΝΗΜΑ
Λίγο αργότερα,
έδειξε, με
κινητοποίηση
πιστών του
στρατιωτικών
μονάδων, ότι
θέλει να
ανατρέψει τη
δικτατορία.
ΦΥΓΗ
Ωστόσο, μετά την
αποτυχία αυτής
της προσπάθειας,
αναχώρησε
ανενόχλητος στο
εξωτερικό.

25. Η στάση του Βασιλιά
Κωνσταντίνου Β΄
► Ο βασιλιάς
Κωνσταντίνος Β΄ και η
σύζυγός του συζητούν με
τον Aμερικανό
πρεσβευτή στην Ελλάδα.
Στην αρχή ο βασιλιάς
υποστήριξε τη
δικτατορία, αλλά στη
συνέχεια προσπάθησε να
οργανώσει το δικό του
πραξικόπημα
(Δεκέμβριος 1967).
Απέτυχε όμως και
αναγκάστηκε να φύγει. Η
δικτατορία στη συνέχεια
έκανε ένα δήθεν
ελεύθερο δημοψήφισμα
και κατάργησε τη
βασιλεία.

26. Στάση Ε.Ο.Κ. – Η.Π.Α.
Η ΕΟΚ ανέστειλε τη
διαδικασία σύνδεσης με την
Ελλάδα,
οι ΗΠΑ συνεργάστηκαν με
τους δικτάτορες, θέτοντας,
έτσι, σε δοκιμασία, και
μάλιστα μακροχρόνια, τα
αισθήματα των Ελλήνων
απέναντί τους.

27. ◄ Γιορτή χουντικών στο
Παναθηναϊκό στάδιο στην
Αθήνα. Η χούντα, με τη
γλώσσα που
χρησιμοποιούσε, τις
γιορτές που οργάνωνε και
τα σύμβολα που
υιοθετούσε προκαλούσε το
γέλιο. Για παράδειγμα ο
Γεώργιος Παπαδόπουλος,
ο ηγέτης της χούντας,
χρησιμοποιούσε
συστηματικά την
καθαρεύουσα, αλλά έκανε
πολλά λάθη. Το γεγονός
αυτό θεωρείται ότι
συνέβαλε να λυθεί μετά
την πτώση της δικτατορίας
οριστικά το «γλωσσικό
ζήτημα» υπέρ της
δημοτικής.

28. Η πολιτική της Χούντας
Οι δικτάτορες:
ανέστειλαν
βασικά άρθρα
συντάγματος,
διέκοψαν τη
λειτουργία του
Κοινοβουλίου,
διέλυσαν τα
κόμματα .
Οργάνωσαν:
συστηματικές
διώξεις
πολιτικών,
κάθε πολίτη
αριστερού
παρελθόντος,
ή όποιου εκδήλωνε
φανερά την αντίθεσή
του στη δικτατορία.
Βασανιστήρια
Οι εκτοπίσεις, οι
φυλακίσεις, τα
βασανιστήρια, οι
καταδίκες
μελών
αντιστασιακών
οργανώσεων
αποτέλεσαν
συνήθη
πρακτική.

29. Ο δικτάτορας Παπαδόπουλος παρουσιάζει τις
«μεθόδους» του
• Κάθε ένας ο οποίος δεν κάθεται καλά,
έστω και αν μου κοστίζη ως κράτος
ακριβά, θα τον θέτω υπό περιορισμόν.
[…] Δεν θα τους αφήσω να γίνουν θηρία
κάτω από τα κομμουνιστικά
κελεύσματα. Διότι εάν γίνουν θηρία και
απολυθούν από το κλουβί, θα
υποχρεωθώ να τους τουφεκάω […]
Προκειμένου λοιπόν να τους τουφεκάω
και να έχω αίματα εις την άσφαλτον, δεν
θα τους αφήσω, έστω και αν
προσβάλλεται ο προηγμένος
ανθρωπισμός ορισμένων …
• Πηγή: Αρ. Μάνεσης, «Ο εύκολος βιασμός
της νομιμότητας και η δύσκολη
νομιμοποίηση της βίας», στο συλλογικό
τόμο Η δικτατορία 1967-1974,
Καστανιώτης, Αθήνα 1999, σ. 37.

30. γ1. ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟΣ
ΑΓΩΝΑΣ

31. ▲ Αφίσα της αντιδικτατορικής
οργάνωσης «Ρήγας Φεραίος».

32. Σκοποί και Οργάνωση του
Πανελλήνιου
Απελευθερωτικού Κινήματος
(Π.Α.Κ.)
Το Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα
ιδρύθηκε για να αποτελέσει το κέντρο της
δημοκρατικής αντιστάσεως στην Ελλάδα.
Καθήκον του είναι ο συντονισμός της
αντιστάσεως στην Ελλάδα και σκοπός του η
ανατροπή της χούντας και η εγκαθίδρυση
γνήσιων δημοκρατικών διαδικασιών που θα
εγγυώνται την πλήρη και άνευ όρων λαϊκή
κυριαρχία θεμελιώμενη σε μια μόνιμη και
στερεή βάση. Κατά συνέπειαν αποκλείει
απολύτως κάθε αντιδημοκρατική λύση και
κάθε είδος κατευθυνόμενης δημοκρατίας
του κατεστημένου. Δηλώνει επίσημα ότι θα
εργασθεί για μια Ελλάδα δημοκρατική,
προοδευτική και εθνικά ελεύθερη - και δεν
θα δεχθεί κανένα συμβιβασμό σε καμία
φάση της πάλης. Θα αγωνισθεί για την
πλήρη δημοκρατική νίκη.
Στοκχόλμη, Νοέμβριος 1968

33. Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΠΑΜ)
• Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα (ΠΑΚ)
Δημοκρατική Άμυνα
• Ρήγας Φεραίος
Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας (ΚΝΕ)
Άλλες αντιστασιακές οργανώσεις με αξιόλογη δράση ήταν η ΕΔΗΚ, ο Εθνικός
Αντιδικτατορικός Στρατός (ΑΣ), Εθνικό Αντιδικτατορικό Συμβούλιο (ΕΑΣ), ΑΕΜ
Αντιδικτατορικό Εργατικό Μέτωπο, ΔΕΑ, ΔΕΚΑ, ΕΚΔΑ, ΚΟΑ, Ελεύθεροι
Πολιορκημένοι, Ελεύθεροι Έλληνες, Ελληνική Αντίσταση, Φιλική Εταιρεία, Αγροτικό
Αντιδικτατορικό Μέτωπο, Θρύλος, Σπουδαστική Πάλη και πολλές άλλες.

34. Αντίσταση – Αντιδικτατορικός Αγώνας (1)
Παρ’ όλα αυτά, δημοκρατικοί πολίτες που είχαν διαφύγει τη σύλληψη άρχισαν να
δημιουργούν πυρήνες αντίστασης. Οι κηδείες του Γ. Παπανδρέου (1968) και του
νομπελίστα ποιητή Γ. Σεφέρη (1971) μετατράπηκαν σε μεγάλες αντιδικτατορικές
διαδηλώσεις.

35. Αλέκος
Παναγούλης (2)
► O Αλέκος Παναγούλης. Η
πιο ριψοκίνδυνη ενέργεια κατά
του καθεστώτος ήταν η
προσπάθεια του Παναγούλη να
δολοφονήσει το δικτάτορα
Γεώργιο Παπαδόπουλο τον
Αύγουστο του 1968. Ο
Παναγούλης πιάστηκε
και βασανίστηκε
άγρια.

36. Μη δίνεις σημασία
που όλα γίναν βιαστικά
κι αν δεν πρόλαβες να πεις
δυο τρία λόγια.
Το ξες πως είναι κερδισμένος τελικά
όποιος χαμογελάει μπροστά στην
καρμανιόλα.
Όταν χτυπήσεις δυο φορές
ύστερα τρεις και πάλι δυο Αλέξανδρέ μου θα
'ρθω για να σ' ανοίξω
θα σου 'χω φαγητό ζεστό
θα σου 'χω ρούχο καθαρό
γωνιά για να σε κρύψω»
Βασανιστήρια
στον Αλέκο Παναγούλη

37. Εκείνος ήταν μόνος μες στα πλήθη
εκείνος ήταν μόνος στο κελί
γι' αυτόν αργά τραγούδησες πολύ αργά,
πολύ αργά, πολύ αργά
Εκείνος δεν ακούει τη φωνή σου
η αγάπη σου είναι νεκρή γι' αυτόν
είναι νεκρά τα λόγια κι οι λυγμοί σου
αργά η μνήμη αργά και το φιλί σου πολύ
αργά, πολύ αργά
Εκείνος ήταν ήρεμος κι ωραίος
κι εσύ σφαδάζεις μόνος κι ορφανός
εκείνος ήταν δίκαιος κι απέραντος
σαν ουρανός, σαν ουρανός
Κι εσύ φωνάζεις τώρα τ' όνομά του
στο αίμα του ορκίζεσαι μ' οργή
περίμενες την ώρα του θανάτου
σαν τη βροχή μας φεύγει τώρα το παιδί
σαν τη βροχή, σαν τη βροχή
Αλέκος Παναγούλης

38. (3) Το κίνημα του Ναυτικού (Μάιος 1973), που έδειξε ότι στις ένοπλες δυνάμεις
υπήρχαν πολλοί αξιωματικοί που δυσφορούσαν για την κατάλυση της δημοκρατίας

39. (4)Το φοιτητικό κίνημα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, με εκδηλώσεις του τις
καταλήψεις, από φοιτητές, του κτιρίου της Νομικής Σχολής (Φεβρουάριος-
Μάρτιος 1973) και του Πολυτεχνείου (Νοέμβριος 1973).

40. Εξέγερση Πολυτεχνείου (17 Νοεμβρίου 1973)
Κατάληψη
Πολυτεχνείου
Υπήρξε σημείο -
σταθμός στον
αντιδικτατορικό
αγώνα.
Ανησύχησαν οι
δικτάτορες
Ο μεγάλος αριθμός
φοιτητών και άλλων
πολιτών που είχαν
συγκεντρωθεί μέσα και
γύρω από το Πολυτεχνείο,
καθώς και τα
αντιδικτατορικά συνθήματα
που εξέπεμπε ο
ραδιοφωνικός σταθμός των
εξεγερμένων .
Απάντηση:
Ωμή βία
Ένα άρμα μάχης έριξε
την κεντρική πύλη του
Πολυτεχνείου τα
ξημερώματα της 17ης
Νοεμβρίου 1973.
Ακολούθησαν
δολοφονίες,
συλλήψεις και
ξυλοδαρμοί πολιτών.

43. ▲ Ο Ντερτιλής με το πιστόλι στο χέρι έξω από το Πολυτεχνείο.
Είχε περηφανευθεί στον οδηγό του ότι είχε σκοτώσει τον
20χρονο Μιχάλη Μυρογιάνη με μία μόνο βολή, στις 18
Νοεμβρίου 1973, έξω από το Πολυτεχνείο.

45. ▲ Χωροφύλακες μπαίνουν στη
Φιλοσοφική Σχολή στη Θεσσαλονίκη. Η
εξέγερση του Νοεμβρίου εξαπλώθηκε
από την Αθήνα και στα άλλα
πανεπιστήμια της χώρας, όπου και
εκεί καταπνίγηκε βίαια.

46. Διαδήλωση Ελλήνων στο Βέλγιο κατά της χούντας.

47. γ2. ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΟΥΡΚΙΑΣ
ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ

48. Πραξικόπημα – Εισβολή Τουρκίας στην Κύπρο(Ιούλιος 1974)
Η δικτατορία κατέρρευσε από ένα δικό της εγκληματικό λάθος.
Προκάλεσε πραξικόπημα στην Κύπρο:
Τότε η Τουρκία, με το
πρόσχημα ότι ήταν μία
από τις εγγυήτριες
δυνάμεις της Κυπριακής
Δημοκρατίας, αποβίβασε
στρατό στην Κύπρο και
κατέλαβε μεγάλο μέρος
του νησιού.
Αδυνατώντας η
δικτατορική κυβέρνηση
να αντιμετωπίσει την
κρίση, παρέδωσε, στις 23
Ιουλίου 1974, την
εξουσία στους
πολιτικούς.
Ανέτρεψε, πρόσκαιρα,
τον πρόεδρο της
Κυπριακής
Δημοκρατίας
αρχιεπίσκοπο Μακάριο,
που δεν ήταν αρεστός
ούτε στις ΗΠΑ ούτε
στους δικτάτορες.

49. Κύπρος, 15 Ιουλίου 1974.
Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας αρχιεπίσκοπος Μακάριος ανατρέπεται από
την ελληνική χούντα και τους κυπρίους ομοιδεάτες τους. Η κυπριακή τραγωδία είχε
μόλις ξεκινήσει. Πέντε μέρες μετά, και συγκεκριμένα στις 20 Ιουλίου 1974 οι τουρκικές
δυνάμεις εισβάλλουν στην Κύπρο.

50. Άσε πλέον φωνή μου τον ανέμελο στίχο
το μεθύσι σου δέσε και τη φλόγα σου κράτα
σφίξε τώρα ζευγάρια την ηχώ με τον ήχο
στρώσε στέρεο το βήμα στράταν ίσια περπάτα
μεγαλόφωνος ύμνος στο φαρί του ας σε πάρει
που ζητά δεξιοσύνη και καλό χαλινάρι

51. ▲ Τουρκικό πλοίο στην ακτή της Κερύνειας

52. Κι ας μην πουν πως τραγούδι σαν κι αυτό δεν ταιριάζει
τέτοια σκότεινη ώρα που τα στήθια σου πνίγει
λέω εκείνο που μένει και που μόνο θ’ αλλάζει
στο καλύτερο πάντα σαν η αγκούσα θα φύγει
γιατί αυτοί θε να φύγουν πες πως κιόλας κινάνε
μα όλα τ’ άλλα θα μείνουν και δικά μας θε να `ναι

53. ▲ Τούρκοι στρατιώτες προωθούνται για να
εισβάλουν στην Κύπρο. 1974. Όχι εσάς δε σας θέλει τούτη η γη δε σας ξέρει
όλα εδώ είναι δικά μας τι απ’ το κάθε λιθάρι
απ’ το χώμα απ’ το δέντρο το νερό και τ’ αγέρι
το κορμί μας μια στάλα για να γίνει έχει πάρει
η ψυχή μας επήρε μια πνοή απ’ το καθένα
όλα εδώ είναι δικά μας μα για σας όλα ξένα

54. ▲ Έλληνες στρατιώτες – Αιχμάλωτοι του τουρκικού
στρατού - αγνοούμενοι

55. ▲ Κύπριος ιερέας, μεταφέρεται όμηρος με πλοίο στην Τουρκία
Γιατί εσείς είστε ξένοι κι όσα βάγια αν κρατάτε
τούτη η γη δεν πουλιέται δεν της γίνεστε φίλοι
η πατρίδα είναι μάνα έχει μνήμη θυμάται
απ’ τον άγιο της κόρφο ποια βυζάξανε χείλη
κι η γλυκιά μας η Κύπρος ήταν είναι θα μένει
για τα τέκνα της μάνα μα για σας πάντα ξένη

56. Λογαριάσατε λάθος με το νου σας εμπόροι
δε μετριέται πατρίδα λευτεριά με τον πήχη
κι αν μικρός είναι ο τόπος και το θέλει και μπορεί
τον ασήκωτο βράχο να τον φάει με το νύχι
Τούτη η δίψα δε σβήνει τούτη η μάχη δε παύει
χίλια χρόνια αν περάσουν δεν πεθαίνουμε
σκλάβοι

58. Ιουλιανά 1965 =
αποσταθεροποίηση
«ανάπηρης»
δημοκρατίας
21 Απριλίου 1967
επιβολή δικτατορίας
15 Ιουλίου 1974
πραξικόπημα
20 Ιουλίου 1974
εισβολή Τουρκίας στην
Κύπρο.
ΔΗΛΩΣΗ Γ. ΣΕΦΕΡΗ 28 Μαρτίου 1969:Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς
δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη, ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει
ἀναπότρεπτη στὸ τέλος. Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει, συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα,
ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου. Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία, τόσο προχωρεῖ τὸ
κακό.
► Μετά την εισβολή στην Κύπρο (1974) ποιο είναι το σχόλιο σας για τη δήλωση αυτή
(1969) του Σεφέρη ;

59. ΙΑ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΜΑΤΙΑ
ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ...
...διαβάστε λογοτεχνία
•Στρατής Τσίρκας, Η
χαμένη άνοιξη (1976).
Ελπίδες και διαψεύσεις τη
δεκαετία του ’60.
...δείτε στον
κινηματογράφο
•Νίκος Περράκης, Λούφα
και παραλλαγή (1984). Η
Ελλάδα της δικτατορίας
με χιουμοριστική διάθεση.