2. Πιάνοντας το νήμα από εκεί που το
αφήσαμε στο τέλος της γιορτής της
28ης Οκτωβρίου…
Από το έπος του ’40 και της
Εθνικής Αντίστασης στην
Απελευθέρωση από τη
Ναζιστική Κατοχή…
ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ… Οι Έλληνες, όμως, αντί να
ξεκινήσουν την ανοικοδόμηση της χώρας
πέφτουν σε έναν εμφύλιο πόλεμο από το 1946
μέχρι το 1949 που κόστισε χιλιάδες ζωές , ζημιές
και προκάλεσε τεράστια ηθική καταστροφή
2
3. 1949- 21η Απριλίου1967
• Η τραγωδία συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια στα στρατοδικεία με
χιλιάδες φυλακισμένους και μαζικές εξορίες στα ξερονήσια του Αιγαίου
•Οι εκτελέσεις, οι διωγμοί και οι συστηματικοί βασανισμοί αριστερών
εξακολούθησαν για πολλά χρόνια και τελείωσαν ουσιαστικά με τη
μεταπολίτευση, μετά την πτώση της χούντας το 1974
•Μία άλλη επίπτωση ήταν ο εξαιρετικά μεγάλος αριθμός των
προσφύγων είτε μέσα στη χώρα, είτε στο εξωτερικό
•ή των μετακινηθέντων με τη βία μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονταν
και χιλιάδες παιδιά
Η χώρα θα ρημάξει στα χρόνια της εμφύλιας σύρραξης.
Ταυτόχρονα, μεγάλη φτώχεια μαστίζει τον λαό.
Επικρατεί ο φόβος και το μίσος.
3
4. •Το πολίτευμα μπορεί να είναι Βασιλευόμενη Δημοκρατία,
όμως, ένα κομμάτι του ελληνικού λαού είναι στις φυλακές,
την εξορία…
• ή δεν βρίσκει εύκολα δουλειά, βιώνει κοινωνικό αποκλεισμό
• ή είναι προσφυγοποιημένο
4
5. 5
• Ο λαός επιθυμεί:
ομαλοποίηση της κατάστασης
άρση των συνεπειών του
εμφυλίου για τους ηττημένους
ειρήνη στην Ελλάδα και τον
κόσμο
καλύτερη δημοκρατία
καλύτερη παιδεία
καλύτερη ζωή
δικαιοσύνη για την Κύπρο
αιτήματα που η κυρίαρχη τάξη
στην χώρα δεν επιθυμεί ή
αδυνατεί να ικανοποιήσει
Βίντεο:Η χαμένη άνοιξη
6. • Η δράση του δεξιού παρακράτους οδηγεί στη δολοφονία του
γιατρού, αθλητή και πολιτικού Γρηγόρη Λαμπράκη το 1963
και του φοιτητή Σωτήρη Πέτρουλα το 1965 στα λεγόμενα
Ιουλιανά
6
7. • Κυβερνήσεις ανεβοκατεβαίνουν εν μέσω έντονης
σύγκρουσης, συνωμοσιών και αλληλοκατηγοριών
• Υπάρχει διαρκής σύγκρουση του πρωθυπουργού με το
παλάτι, δηλαδή τον βασιλιά που επιμένει να αναμειγνύεται
στην πολιτική ζωή.
•Το Κυπριακό ζήτημα επίσης αποτελεί έναν άλλο λόγο
αντιπαράθεσης των πολιτικών δυνάμεων και δοκιμάζει τις
ελληνοτουρκικές σχέσεις
• Παράλληλα υπάρχει άνθιση των γραμμάτων και των
τεχνών.
7
8. 21η Απριλίου1967- 24η Ιουλίου 1974
Η περίοδος της Δικτατορίας
• Στην αναμπουμπούλα ο λύκος χαίρεται…
Κάτω από αυτές τις συνθήκες γίνεται πραξικόπημα από
ακροδεξιούς αξιωματικούς (Παπαδόπουλος, Παττακός, Ιωαννίδης,
Μακαρέζος).
• Οι συνταγματάρχες» την 21η Απριλίου 1967 βγάζουν τα τανκ
στους δρόμους και …
Αιφνιδιάζουν την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της χώρας και
τον Βασιλιά Κωνσταντίνο
Καταλύουν το Σύνταγμα και τη Δημοκρατία
Επιβάλλουν τη χούντα τους, τη δικτατορία τους.
8
9. Τα σύμβολα…
9
Η σημαία της 21ης Απριλίου
ξεδιπλώνεται χρόνια αργότερα από τα
ηγετικά στελέχη της ναζιστικής
Χρυσής Αυγής
Ο Φοίνιξ που
αναγεννάται από τις
στάχτες του
Και ο λόγος της Χούντας
10. Το «έργο» της «εθνοσωτήριας επανάστασης»
Η βία και η αυθαιρεσία επικράτησαν σ’ όλες τις εκδηλώσεις της δημόσιας
και ιδιωτικής ζωής
1. Καταργείται η Βουλή, απαγορεύεται η λειτουργία των πολιτικών
κομμάτων, συστήνονται στρατιωτικά δικαστήρια
2. Απαγορεύονται οι συγκεντρώσεις άνω των τριών ατόμων
3. Αναστέλλονται θεμελιώδη άρθρα του Συντάγματος που
αναφέρονται στις ατομικές και πολιτικές ελευθερίες
4. Απολύονται όσοι θεωρούνται επικίνδυνοι για το καθεστώς.
Παύονται οι εκλεγμένοι δήμαρχοι και κοινοτάρχες. Παύονται οι
εκλεγμένοι στα σωματεία και τα συνδικάτα. Στη θέση τους οι
χουντικοί διορίζουν αυτούς που εμπιστεύονται
5. Επιβάλλεται λογοκρισία
6. Δολοφονούνται άνανδρα δεκάδες Έλληνες, πολιτικοί,
αντιστασιακοί και απλοί πολίτες
7. Συλλαμβάνονται, “ δικάζονται”, φυλακίζονται, εξορίζονται
χιλιάδες Έλληνες πολίτες. Στον Ωρωπό βρίσκεται φυλακισμένος και
ο μεγάλος μας μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης.
10
11. Και συ λάε βασανισμένε….
11
Μην ξεχνάς τον Ωρωπό
Στίχοι και Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Ο πατέρας εξορία και το σπίτι ορφανό
ζούμε μες στην τυραννία, στο σκοτάδι το πηχτό
Κι εσύ λαέ βασανισμένε, μην ξεχνάς τον Ωρωπό
Κλαίει κι η μάνα τώρα μόνη, κλαιν τα δέντρα, τα πουλιά
στην πατρίδα μας νυχτώνει, ορφανή η αγκαλιά
Κι εσύ λαέ βασανισμένε, μην ξεχνάς τον Ωρωπό
Μες στα σύρματα κλεισμένοι, μα η καρδιά μας πάντα ορθή
πάντα ο ίδιος όρκος μένει, λευτεριά και προκοπή
Κι εσύ λαέ βασανισμένε, μην ξεχνάς τον Ωρωπό
12. 12
Το «έργο» της «εθνοσωτήριας επανάστασης»
1. Ο Θρακιώτης Παναγιώτης Ελλής, ήρωας της
Εθνικής Αντίστασης και μάρτυρας της
Μακρονήσου, δολοφονήθηκε άνανδρα
25/4/1967
2. Η 24χρονη Μαρία Καλαβρού δολοφονήθηκε
άνανδρα 21/4/1967
3. Ο 15χρονος Βασίλης Πεσλής δολοφονήθηκε
άνανδρα 21/4/1967
Νικηφόρος Μανδηλαράς,
δικηγόρος, πολιτικός και
δημοσιογράφος, δολοφονήθηκε
κάτω από αδιευκρίνιστες
συνθήκες τον Μάη του 1967
13. 13
Η αντίσταση κατά της χούντας
•Η επιβολή του πραξικοπήματος αντιμετωπίζεται με δυναμικές εκδηλώ-
σεις σε δυο σημεία της Ελλάδας. Στα Γιάννενα, διαδήλωση φοιτητών κα-
ταλήγει σε "ανταρτοπόλεμο" με την αστυνομία και συλλήψεις. Στο Ηρά-
κλειο της Κρήτης, μαζική διαδήλωση καταλήγει σε συγκρούσεις με την
αστυνομία και τον στρατό
• Η κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου,
τον Noέμβριo του 1968, δίνει την
ευκαιρία στο λαό για την πρώτη
αντιδικτατορική διαδήλωση στην
Αθήνα. Μισό εκατομμύριο ακολουθεί
την κηδεία και φωνάζει συνθήματα
κατά της χούντας
•'Ελληνες δημοσιογράφοι, ορισμένοι
πολιτικοί, άνθρωποι των γραμμά-
και των τεχνών που κατέφυγαν στο
εξωτερικό συνεχίζουν από εκεί την
αντίσταση
14. 14
Η αντίσταση κατά της χούντας
• Ίδια μαζική αντίθεση στο καθεστώς εκδηλώνεται και στην κηδεία του
μεγάλου μας ποιητή Γ. Σεφέρη
• Όμως κάθε προσπάθεια αντίστασης καταπνιγόταν αμέσως με βρoxή
από συλλήψεις και καταδίκες σε στρατοδικεία. Γεμίζουν οι φυλακές και
τα ξερονήσια
Στη Γένoβα της Ιταλίας,
τον Σεπτέμβριo του 1970, ο
φοιτητής Κώστας
Γεωργάκης
αυτoπυρπoλείται σε
ένδειξη διαμαρτυρίας για
τη χούντα
Ο Γιώργος Τσαρουχάς (1912- 9 Μαΐου 1968)
ήταν Έλληνας αντιστασιακός, βουλευτής
της ΕΔΑ και ένας από τους πρωτεργάτες
του αγώνα ενάντια στη χούντα. Πέθανε
κατά τη διάρκεια βασανιστηρίων, μετά τη
σύλληψή του από τη χούντα
Ο Αλέξανδρος
Παναγούλης ήταν
πολιτικός και ποιητής.
Γνωστός για την
απόπειρα δολοφονίας
του δικτάτορα Γ.
Παπαδόπουλου στις 13
Αυγούστου 1968, αλλά
και για την αντοχή του
στα βασανιστήρια που
ακολούθησαν
15. 15
Η αντίσταση κατά της χούντας
Ο ταγματάρχης Σπύρος Μουστακλής πέθανε
παράλυτος στις 28 Απριλίου 1986, μετά από
φριχτά βασανιστήρια που υπέστη κατά τις 47
ημέρες που κρατήθηκε στα κρατητήρια της ΕΑΤ-
ΕΣΑ, για τη συμμετοχή του στο αποτυχημένο
Κίνημα του Ναυτικού (Μάης 1973) για την
ανατροπή της χούντας. Μέχρι να πεθάνει
κατέθετε κάθε χρόνο στεφάνι στην επέτειο του
Πολυτεχνείου
•Τέλος του 1972 και κυρίως το '73 η δικτατορία αντιμετωπίζει ανοικτά πια
τη λαϊκή δυσαρέσκεια και απομονώνεται όλο και ο περισσότερο διεθνώς
•Οι χουντικοί αποφασίζουν να προχωρήσουν σε κάποια φιλελευθερο-
ποίηση»του καθεστώτος, νομίζοντας πως έτσι θα εξαπατήσουν το λαό και
τη διεθνή κοινή γνώμη
•Οι αντιδικτατορικές εκδηλώσεις πυκνώνoυν. Απεργίες εργαζoμένων,
αγροτικά συλλαλητήρια και φοιτητικές κινητοποιήσεις
16. 16
Το φοιτητικό κίνημα και η εξέγερση του Πολυτεχνείου
• Τον πιο βασικό ρόλο στην πάλη κατά της δικτατορίας παίζει το φοιτητικό
κίνημα
• Έχουν προηγηθεί επαναστάσεις, εξεγέρσεις, μεγάλοι αγώνες σε όλες τις
ηπείρους, εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, το κίνημα ενάντια στον
πόλεμο του Βιετνάμ στην Αμερική
• Όλα τα παραπάνω και οι αγωνιστικές παραδόσεις του λαού μας
αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης και ελπίδας, παράδειγμα αντίστασης και
ρήξης για τους Έλληνες φοιτητές
• Από το Φλεβάρη του 1972 οι φοιτητές βρίσκονται σε διαρκή κινητικότητα,
όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και τη Θεσνίκη, τα Γιάννενα, την Πάτρα
•Ζητούν ελεύθερες φοιτητικές εκλογές, αντιδρούν στο νόμο «περί
στρατολογίας»
• Με βάση αυτό το νόμο οι χουντικοί διέκοπταν την αναβολή για στράτευ-
ση και καλούσαν στα «όπλα» όσους φοιτητές είχαν αντιδικτατορική δράση
17. 17
Το φοιτητικό κίνημα και η εξέγερση του Πολυτεχνείου
• Παρά τις μαζικές συλλήψεις και την πλατιά εφαρμογή της επιστράτευσης,
η χούντα δεν κατάφερε να υποτάξει το φοιτητικό κίνημα
• Στις 2 Noέμβρη του 1973 ο uπoυργός Παιδείας δηλώνει ότι θα γίνουν
«ελεύθερες» εκλογές στα πανμια, μετά τις βουλευτικές
• Οι φοιτητές καταγγέλλουν τον ελιγμό και ζητούν άμεσα εκλογές,
πραγματικά ελεύθερες
• Από κει κι έπειτα τα γεγονότα εξελίσσονται ραγδαία σα χιονοστιβάδα
που κυλά συμπαρασύροντας τα πάντα
• 8 Νοέμβρη 1973: οι φοιτητές καταλαμβάνουν για τρίτη φορά τη Νομική
• Ακούγονται για πρώτη φορά τα συνθήματα «Ψωμί- Παιδεία- Ελευθερία»,
«Κάτω η χούντα»
• Ο αγώνας των φοιτητών «ξεπερνά» τα φοιτητικά αιτήματα και φέρνει
στην επιφάνεια τη διεκδίκηση όλου του λαού για ελευθερία
• Η χούντα πανικoβάλλεται . Δίνει εντολή στα όργανά της να διώξουν τους
φοιτητές με τη βία από το πανμιο
19. 19
• Οι φοιτητές δεν καταθέτουν τα «όπλα». Στις 14 Νοέμβρη συνεδριάζουν οι
γενικές συνελεύσεις των σχολών του Πολυτεχνείου και απόφασίζουν
κατάληψη
• Υψώνεται η σημαία της εξέγερσης. Μια σημαία βγαλμένη μέσα από την
πολυφωνία και τις αντιθέσεις τους
• Μια σημαία όμως όπου όλοι μαζί χάραξαν πάνω της το όραμα μιας
κοινωνίας, ελεύθερης, ανεξάρτητης, κοινωνικά δίκαιης
• Είναι από τις σπάνιες στιγμές που οι ανώνυμοι δημιουργούν ιστορία
•Το Πολυτεχνείο κατάμεστο. Φτάνει πλήθος φοιτητών και από άλλες
σχολές Είμαστε δυό
•Οι φοιτητές οργανώνονται. Ομάδες τροφοδοσίας, τυπογραφείο, φαρ-
μακείο, ραδιοφωνικός σταθμός
•Καλούν το λαό να κινητοποιηθεί. Η εξέγερση γενικεύεται. Το κέντρο της
Αθήνας δονείται από διαδηλώσεις
•Δίνεται εντολή στο διευθυντή της αστυνομίας για εκκαθάριση του χώρου
Το φοιτητικό κίνημα και η εξέγερση του Πολυτεχνείου
20. 20
Το φοιτητικό κίνημα και η εξέγερση του Πολυτεχνείου
•Οι φοιτητές στήνουν οδοφράγματα. Τα δακρυγόνα πέφτουν βρoxή.
Aνάβoυν φωτιές στους δρόμους
•Η δικτατορία πανικoβάλλεται. Παίρνουν νέες αποφάσεις. 17 Noέμβρη
μεσάνυχτα. Παράταξη των τανκς γύρω από το Πολυτεχνείο. Μονάδες
καταδρομών τοποθετούνται κατάλληλα. Η Χούντα έτοιμη να εισβάλει και
να χτυπήσει τους άοπλους νέους. Είμαστε άοπλοι
•Αρχίζουν αγωνιώδεις διαπραγματεύσεις. Τα μέλη της συντονιστικής
επιτροπής δηλώνουν ότι δέχονται να εκκενώσουν το Πολυτεχνείο κάτω
από την εγγύηση της δικαιοσύνης, του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και του
τύπου
• Οι όροι απορρίπτονται. Η χούντα είχε αποφασίσει την πάση θυσία
καταστολή της εξέγερσης για να σώσει το καθεστώς της και να τρο-
μοκρατήσει τον λαό
• Η Χούντα εισβάλλει στο Πολυτεχνείο με τανκ γκρεμίζοντας τη μεγάλη
πόρτα με τα κάγκελα
• Το Πολυτεχνείο εκκενώνεται. Οι περισσότεροι φοιτητές συλλαμβάνονται.
Άλλοι κυνηγημένοι καταφεύγουν στα γύρω σπίτια… Οι δυνάμεις
ασφαλείας χτυπάνε στο ψαχνό …
21. 21
21η Απριλίου 1967- 24η Ιουλίου 1974
Η περίοδος της Δικτατορίας
Το φοιτητικό κίνημα και η εξέγερση του Πολυτεχνείου
• Ομαδικός τάφος ανοίχτηκε πρόχειρα τα ξημερώματα του Σαββάτoυ στο
Γουδί για να θαφτούν βιαστικά οι πρώτοι νεκροί
• Πολλά θύματα παρουσιάσθηκαν από τη Χούντα ως απαγωγές, εξα-
φανίσεις, εκπαραθυρώσεις, θάνατοι καρδιάς και αυτοκινητιστικών
δυστυχημάτων και δήθεν αυτοκτονίες
•Τα ονόματα των νεκρών έχουν καταγραφεί επίσημα από το Εθνικό Ίδρυμα
Ερευνών
22. 22
Μετά το Πολυτεχνείο
•Το Πολυτεχνείο ήταν για τη χούντα η αρχή του τέλους της
• Στις τάξεις των χουντικών γίνεται αλλαγής φρουράς. Τα ηνία αναλαμβά-
νει ο Ιωαννίδης, που ως χρήσιμος ηλίθιος, εξυπηρετεί τα αμερικανικά και
τουρκικά συμφέροντα διαπράττοντας εθνική προδοσία
• Στις 15 Ιουλίου του 1974 η χούντα του Ιωαννίδη οργανώνει πραξικόπημα
στην Κύπρο ενάντια στον αρχιεπίσκοπο Μακάριο με σκοπό την ένωση της
Κύπρου με την Ελλάδα
•Με το πραξικόπημα αυτό η χούντα άνοιξε τον δρόμο στην εισβoλή των
Τούρκων και τη διχοτόμηση της Κύπρου
•Η τραγωδία της Κύπρου οδηγεί στην πτώση της χούντας. Η αποκατάσταση
της δημοκρατίας στην Ελλάδα κοστίζει πολύ ακριβά...
23. 23
Μετά το Πολυτεχνείο
Η Μεταπολίτευση
• Ο συντηρητικός πολιτικός Κωνσταντίνος Καραμανλής ,
αυτοεξόριστος στη Γαλλία, έρχεται στην Ελλάδα και
δρομολογεί νέες εξελίξεις:
Κατάργηση της βασιλείας με νόμιμο δημοψήφισμα του λαού
Νομιμοποίηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας
Προσαγωγή σε δίκη και καταδίκη των χουντικών
Κατάρτιση νέου Συντάγματος
Αρχίζει η εποχή της μεταπολίτευσης (1974-μέχρι σήμερα)
24. 24
Η εξωτερική πολιτική της Χούντας
Η τραγωδία της Κύπρου
1. Η χούντα, του Ιωαννίδη, που ακολούθησε τα γεγονότα του
Πολυτεχνείου:
i. Σε συνεργασία με ελληνοκύπριους εθνικιστές εξαπολύει πραξικόπημα
εναντίον του νόμιμου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας
Αρχιεπισκόπου Μακαρίου
ii. Δίνει το πρόσχημα στους Τούρκους να επέμβουν στρατιωτικά
πραγματοποιώντας σε δύο φάσεις την εισβολή στην Κύπρο τον Ιούλιο και
τον Αύγουστο του 1974 και να διχοτομήσουν το νησί…
iii. Με αποτελέσματα: κατάληψη του 36,2% του εδάφους του νησιού, μια
τεράστια ανθρωπιστική καταστροφή με χιλιάδες αγνοούμενους και
νεκρούς και 200000 Ελληνοκύπριους πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα
26. 26
Οι πρώτοι νεκροί ( Πάλης ξεκίνημα )
Στίχοι: Αλέκος Παναγούλης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Πάλης ξεκίνημα
νέοι αγώνες
οδηγοί της ελπίδας
οι πρώτοι νεκροί.
Όχι άλλα δάκρυα
κλείσαν οι τάφοι
λευτεριάς λίπασμα
οι πρώτοι νεκροί.
Λουλούδι φωτιάς
βγαίνει στους τάφους
μήνυμα στέλνουν
οι πρώτοι νεκροί.
Απάντηση θα πάρουν
ενότητα κι αγώνα
για νά `βρουν ανάπαυση
οι πρώτοι νεκροί.
Πάλης ξεκίνημα
