2. Περιεχόμενα
Περιεχόμενα.........................................................................................................................2
1.Εισαγωγή..........................................................................................................................3
2. Ιστορία διαφήμισης..........................................................................................................3
3. Δημιουργία και παραγωγή διαφήμισης............................................................................4
3.1. Η δημιουργία μιας σωστής διαφήμισης........................................................................4
3.2. Η δημιουργία και η επεξεργασία διαφημίσεων είναι δωρεάν......................................4
4. Παιδικά Προγράμματα.....................................................................................................4
5. Τρόποι Διαφήμισης..........................................................................................................5
6. Αρνητική Διαφήμιση ......................................................................................................5
6.1 Τρόποι Αντιμετώπισης Αρνητικής Διαφήμισης............................................................6
7. Διαφήμιση και γυναίκα....................................................................................................7
8. Διαφήμιση και παιδί ........................................................................................................8
9. Η διαφήμιση και η αλλοτρίωση των ατόμων ..................................................................8
α. Οι αρνητικές επιπτώσεις της διαφήμισης .......................................................................8
β. Η επίδραση των διαφημιστικών μηνυμάτων στον καταναλωτή......................................8
γ. Επιρροή των διαφημιστικών μηνυμάτων στο συναίσθημα του καταναλωτή..................9
δ. Η επίδραση των διαφημιστικών μηνυμάτων στην συμπεριφορά του καταναλωτή.........9
10. Ορισμός διπλής γλώσσας...............................................................................................9
10.1 Στόχοι της διπλής γλώσσας........................................................................................10
10.2. Αποτελέσματα διπλής γλώσσας................................................................................10
10.3. Είδη διπλής γλώσσας................................................................................................10
10.4. Χρήση διπλής γλώσσας σήμερα...............................................................................10
10.5. Η γλώσσα της διαφήμισης........................................................................................10
10.6. Η διπλή γλώσσα στην υπηρεσία της διαφήμισης.....................................................11
10.7. Η διπλή γλώσσα στη διαφήμιση είναι γλώσσα ισχύος.............................................11
10.8. Στοιχεία διπλής γλώσσας..........................................................................................12
Β΄ ΜΕΡΟΣ ........................................................................................................................13
1.Έρευνα............................................................................................................................13
2.Συμπεράσματα έρευνας..................................................................................................15
Σύνοψη...............................................................................................................................16
3. 1.Εισαγωγή
Η διαφήμηση είναι στη ζωή μας καθημερινά και επηρεάζει μικρούς και
μεγάλους στη συμπεριφορά τους. Στη συγκεκριμένη εργασία θα παρουσιάσουμε
την ιστορία της διαφήμισης, τους τρόπους διαφήμισης, την αρνητική διαφήμιση και
τη διαφήμιση που αλλοτριώνει το άτομο. Επίσης, θα ασχοληθούμε με τη διαφήμιση
και την επίδρασή τους στη γυναίκα και στο παιδί και πώς αυτοί διαφημίζονται και
γενικότερα τη γλώσσα της διαφήμισης.
Τέλος, θα πραγματοποιηθεί έρευνα σε ένα κρατικό και ένα ιδιωτικό κανάλι
συγκεκριμένες ώρες της ημέρας σχετικά με τον τρόπο διαφήμισης, τη γλώσσα που
χρησιμοποιούν και τα προϊόντα που διαφημίζουν.
2. Ιστορία διαφήμισης
Η διαφήμιση πρωτοεμφανίστηκε στα αρχαία ακόμα χρόνια μέσα από την
ζωγραφική και την βραχογραφία σπηλαίων. Η εμπορική διαφήμιση
γεννάται λόγω της ανάγκης των εμπόρων για πώληση των προϊόντων
τους. Οι πρώτες μορφές διαφήμισης ήταν, κατά την κλασσική εποχή, οι
εκφωνήσεις από τους κήρυκες στους δημόσιους χώρους, όπως και οι
επιγραφές έξω από τα πρατήρια και τα εργαστήρια.
Η ιστορία της διαφήμισης ξεκινάει από την Αρχαία Ελλάδα έχοντας τη
μορφή της ανακοίνωσης μιας μικρής αγγελίας που πρόσφερε αμοιβή σε όποιον
επέστρεφε στον αφέντη έναν σκλάβο που είχε δραπετεύσει (Benoit, 1995: 390). Η
αγγελία ήταν προφορική, καθώς έτσι κι αλλιώς προφορική ήταν η παράδοση μέχρι
τον 6ο αιώνα και σημαντικός ήταν ο ρόλος των κηρύκων. Παράλληλα με την
προφορική διάδοση των πληροφοριών είναι χαρακτηριστικό ότι διασώθηκαν στα
ερείπια αρχαίων πόλεων π.χ. σε τοίχους σπιτιών της Πομπηίας ή της αρχαίας
Βαβυλώνας ανακοινώσεις για θεατρικές παραστάσεις, αγώνες ή μονομαχίες.
Υπάρχουν μαρτυρίες για τη χρήση της προφορικής διαφήμισης τόσο στη Ρωμαϊκή,
όσο και στη Βυζαντινή περίοδο και στον
Μεσαίωνα. Στα τέλη του 15ου αιώνα (1478),
εμφανίζεται η πρώτη γραπτή διαφήμιση από έναν
Άγγλο εκδότη, γραμμένη στο χέρι, η οποία
αναφερόταν στην έκδοση ενός εκκλησιαστικού
βιβλίου για πώληση. Τον ίδιο αιώνα το 1492
εμφανίζεται η πρώτη τοιχοκολλημένη αφίσα,
πολύχρωμη, που αφιερώθηκε σε θρησκευτική
γιορτή στη γαλλική πόλη Reims (Benoit, 1995:
392).
Η ανακάλυψη της τυπογραφίας με τον
Γουτεμβέργιο το 1438 έδωσε ώθηση, ώστε να
χρησιμοποιηθούν κινητά στοιχεία για την
ανάπτυξη μέσων, όπως διαφημιστικοί πίνακες
4. (πόστερ), διαφημιστικά φυλλάδια, αγγελίες εφημερίδων. Η λέξη διαφήμιση
χρησιμοποιήθηκε ως λέξη για πρώτη φορά τον 17ο αιώνα, 1655 από εκδότες
βιβλίων ως επικεφαλίδα για τις ανακοινώσεις τους, ενώ σύμφωνα με άλλους
συγγραφείς αναφερόταν στην γνωστοποίηση προς τρίτους ενός προϊόντος το
οποίο ήταν αναγνωρισμένο και αποδεκτό μετά από πολλές συζητήσεις (Benoit,
1995: 393).
3. Δημιουργία και παραγωγή διαφήμισης
Η διαφήμιση μπορεί να υποσχεθεί ότι το προϊόν που διαφημίζει θα λύσει
κάποιο πρόβλημα του αγοραστή, ότι θα του κάνει την ζωή πιο εύκολη και πιο
ευχάριστη, ότι θα του ικανοποιήσει μια ψυχολογική ανάγκη.
3.1. Η δημιουργία μιας σωστής διαφήμισης
Για να δημιουργηθεί μια σωστή διαφήμιση ο διαφημιστής θα πρέπει να
συλλέξει στοιχεία για την εταιρεία που διαφημίζει, για το προϊόν που διαφημίζει τα
πλεονεκτήματα, τα μειονεκτήματα και τις χρήσεις του, την αγορά και τις τάσεις ή
προοπτικές που παρουσιάζει, τον καταναλωτή με τα δημογραφικά και ψυχολογικά
του χαρακτηριστικά. Επίσης, τα ανταγωνιστικά προϊόντα και τις πληροφορίες για
τις τιμές τους. Επιπλέον, ο διαφημιστής θα πρέπει να μελετήσει τις πληροφορίες
που συγκέντρωσε και μετά να περιγράψει το πρόβλημα. Το επόμενο βήμα είναι ο
καθορισμός στόχων μάρκετινγκ και διαφήμισης, όπως είναι η αύξηση των
πωλήσεων, η αύξηση δοκιμής του προϊόντος κλπ. Τέλος, θα πρέπει να γίνει χάραξη
στρατηγικής, η δομή και το περιεχόμενο της είναι ουσιαστική δουλειά της
διαφημιστικής εταιρείας. Αποτελεί την εκκίνηση μιας δημιουργικής εργασίας, δεν
πρέπει να είναι γενική και αόριστη, αλλά να περιλαμβάνει την υποστήριξη μιας
βασικής υπόσχεσης ότι το προϊόν που διαφημίζεται θα μπορέσει να κάνει την ζωή
του αγοραστή πιο εύκολη και ευχάριστη και θα ικανοποιήσει τις ψυχολογικές του
ανάγκες.
3.2. Η δημιουργία και η επεξεργασία διαφημίσεων είναι δωρεάν
Η ομάδα σχεδίασης είναι ελεύθερη να ασχοληθεί με άλλα έργα. Ή εάν δεν
διαθέτετε σχεδιαστικούς πόρους, μπορείτε να αναλάβετε το σχεδιασμό μόνοι σας.
Εμπνευστείτε με ιδέες για περισσότερο περίπλοκες καμπάνιες προβολής η
διαχείριση των οποίων μπορεί να εκτελεστεί από την ομάδα της εταιρείας σας ή
από δημιουργικό γραφείο. Σε λίγα μόλις λεπτά μπορείτε να δημιουργήσετε και να
παρουσιάσετε μια διαφήμιση, ώστε να έχετε δυνατότητα δοκιμής των διαφόρων
μηνυμάτων, των χρωματικών συνδυασμών και των εικόνων, χωρίς κανένα κόστος.
Με αυτές τις πληροφορίες, θα μπορέσετε να πραγματοποιήσετε μια περισσότερο
ενημερωμένη επένδυση σε σύνθετες προσαρμοσμένες αλλά και σε παραδοσιακές
αγορές προβολής.
4. Παιδικά Προγράμματα
Τα μικρά παιδιά με δυσκολία μπορούν να ξεχωρίσουν τη διαφήμιση από το
πρόγραμμα. Τα ευρήματα της κοινωνικής επιστήμης αναφορικά με τη γνωστική
ανάπτυξη των παιδιών και την διαφήμιση δείχνουν ότι στην ηλικία των πέντε ή έξι
ετών παρουσιάζουν δυσκολία στο να διακρίνουν το φανταστικό από το
5. πραγματικό και τείνουν να πιστεύουν στα ψεύδη. Στην ηλικία ανάμεσα στα επτά
και δέκα έτη τα παιδιά είναι περισσότερο επιρρεπή στην τηλεοπτική χειραγώγηση.
Στην ηλικία των επτά ετών το παιδί μπορεί να διακρίνει το φανταστικό από το
πραγματικό και στα εννέα μπορεί να υποπτεθεί των παραπλανητικό ρόλο των
διαφημίσεων. Στην ηλικία των δέκα το παιδί αρχίζει να αποκτά μια πιο κυνική θέση,
στην ηλικία των έντεκα με δώδεκα ετών το παιδί δείχνει να αποδέχεται τα ψεύδη
των ενηλίκων στις διαφημίσεις. Τα παιδιά λόγω έλλειψης εμπειρίας εμφανίζουν
λιγότερη αντίσταση απέναντι στις διαφημίσεις και μπορεί αυτές να είναι επιζήμιες
στην ικανότητα να διακρίνουν τη διαφήμιση από τα άλλα τηλεοπτικά
προγράμματα.
Άλλη προβληματική περιοχή είναι η τάση της διαφήμισης να βλέπει μόνο τις
θετικές πλευρές, να αγνοεί την ασχήμια, τον πόνο και άλλες αρνητικές διαστάσεις
της ζωής. Το περιεχόμενο της διαφήμισης έχει υποστεί έντονη κριτική, επειδή
δημιουργεί στερεότυπα και ανυψώνει τις προσδοκίες των παιδιών.
Η διαφήμιση απευθύνεται στα παιδιά, καθώς μέσω αυτών οι διαφημίσεις
αποσκοπούν να καθιερώσουν καταναλωτικές τάσεις για όλη την οικογένεια. Αυτό
φαίνεται από το απλό και άμεσα παρατηρήσιμο γεγονός ότι τα προϊόντα που
απεθύνονται στους ενήλικες εμφανίζονται σε ώρες που κατά το πλείστον
παρακολουθούνται από τα παιδιά.
5. Τρόποι Διαφήμισης
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να διαφημίση κανείς. Αρχικά
• Διαφημίσεις στην Αναζήτηση της Google
• Διαφημίσεις που Προβάλλονται σε δημοφιλής ιστοσελίδες
• Διαφημίσεις σε Εφαρμογές για κινητές συσκευές
• Διαφημίσεις στο Youtube
• Καμπάνιες επαναληπτικού Marketing που Προβάλλονται μόνο σε αυτούς που
επιθυμείτε
• Διαφημίσεις που προβάλλονται στην τηλεόρασ
6. Αρνητική Διαφήμιση
Στις μέρες μας ακούγεται συχνά η έννοια της «αρνητικής διαφήμισης». Με
την «αρνητική διαφήμιση» γελοιοποιούνται και αλλοιώνονται οι ανθρώπινες
σχέσεις και εξευτελίζεται η προσωπικότητα του ατόμου. Για παράδειγμα, η
προβολή ενός ακριβού αρώματος ή ενός εκθαμβωτικού αυτοκινήτου, έχουν σκοπό
να υποβαθμίσουν την νοημοσύνη του ανθρώπου, αφού υποβάλλει την ιδέα ότι η
προσωπική επιτυχία στηρίζεται στην αγορά καταναλωτικών αγαθών, καθώς έτσι
επηρεάζει τον ίδιο τον καταναλωτή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να περιορίζεται η
ελευθερία του ατόμου να επιλέξει ένα προϊόν της αρέσκειάς του ή της οικονομικής
6. δυνατότητας του, αφού αυτό προβάλλεται ότι θα του χαρίσει αίγλη, δόξα,
αναγνώριση σύμφωνα με την διαφήμιση και γι΄ αυτό υποβάλλεται να το αποκτήσει.
Επιπλέον η κακή ποιότητας διαφήμιση υποβαθμίζει την σύγχρονη γυναίκα, αφού
προβάλλει ως πρότυπο πανέμορφες γυναίκες που χρησιμοποιούν συγκεκριμένες
μάρκες καλλυντικών, ενδυμάτων αλλά και προϊόντα διατροφής ωθώντας την να
στρέφεται στην άκριτη αγορά κάθε διαφημιζόμενου προϊόντος , που θα της λύσει
με «μαγικό» τρόπο όλα της τα προβλήματα. Η διαρκής προβολή της πλούσιας,
όμορφης και πετυχημένης επαγγελματικά γυναίκας οδηγεί το γυναικείο φύλο να
νιώθει ενοχές, όταν δεν διαθέτει τα προσόντα που προβάλλει η διαφήμιση και
γεμίζει την ψυχή της με απογοητεύσεις , ανησυχίες και ψυχολογικές συγκρούσεις.
Πολλές φορές η παιδική παχυσαρκία οφείλεται στην αρνητική διαφήμιση που
συνεχώς προβάλλει τροφές, λιχουδιές που είναι ελκυστικά στην γεύση και τα
παιδιά απαιτούν από τους γονείς να τους τα αγοράσουν. Ταυτόχρονα παιχνίδια που
δεν ωθούν τα παιδιά στην κίνηση αλλά αντίθετα τα καθηλώνουν μπροστά σε
οθόνες τις περισσότερες φορές προβάλλονται με τέτοιο τρόπο ώστε να τα
αποζητούν και να αποδοκιμάζουν την κίνηση και την άσκηση.
6.1 Τρόποι Αντιμετώπισης Αρνητικής Διαφήμισης
Το άτομο τον πολίτη
Συνειδητοποίηση των αρνητικών συνεπειών της διαφήμισης δηλαδή του ότι
συμβάλλει στην καλλιέργεια ενός πνεύματος υλικού ευδαιμονισμού, διευρύνοντας
την καταναλωτική διάθεση του ανθρώπου. Το αγοραστικό κοινό θα πρέπει να
αντιμετωπίζει με κριτικό πνεύμα το περιεχόμενο των διαφημίσεων, να γίνει
αποκρυπτογράφηση όσων προβάλλουν και άμυνα στον δελεασμό του
καταναλωτισμού .
Η παιδεία
Η παιδεία πρέπει να παίξει καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση ολοκληρωμένων
προσωπικοτήτων με πνευματική καλλιέργεια, αξίες και ιδανικά. Η παιδεία με αυτό
τον τρόπο θα γίνει ο «αμυντικός μηχανισμός» που θα αντιμετωπίσει κριτικά στις
διαφημιστικές προσταγές.
Η πολιτεία το κράτος
Η πολιτεία θα πρέπει να παρεμβαίνει ρυθμιστικά που αποτελεί την οργανωμένη
έκφραση του συνόλου. Πρέπει να τεθούν όρια τόσο στο χρήστη, όσο και το
περιεχόμενο της διαφήμισης. Θα πρέπει να καθιερώσει αρχές της
αντικειμενικότητας, της αλήθειας για την ποιότητα των διαφημιζόμενων
προϊόντων και του θεμιτού ανταγωνισμού. Η ανεξέλεγκτη και ασύδοτη διαφήμιση
αντιστρατεύεται το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου, γι’ αυτό κρίνεται
απαραίτητη η παρέμβαση της πολιτείας , αρκεί να μην φτάνει στο σημείο της
καταλυτικής λογοκρισίας.
Οι φορείς της διαφήμισης
Επιβάλλεται να σέβονται τη διαφημιστική δεοντολογία. Να στηρίζεται στην αρχή
της αλήθειας , της αντικειμενικότητας , του θεμιτού ανταγωνισμού , του σεβασμού
7. κοινωνικών-πολιτισμικών αξιών. Να μην παραπλανούν και παραπληροφορούν
τους καταναλωτές πολίτες. Να συμμετέχουν σε καμπάνιες δημοσίου
ενδιαφέροντος, όπως στον αγώνα κατά των ναρκωτικών.
Ορθή αγωγή από την οικογένεια
Ανάλογα με την στάση των γονέων απέναντι στη διαφήμιση, θα είναι και η στάση
των παιδιών. Τα νεαρά άτομα μιμούνται τους γονείς τους και επηρεάζονται από τις
συμβουλές τους. Πρέπει, η οικογένεια, να ισχυροποιήσει τους μηχανισμούς άμυνας
απέναντι στον καταναλωτισμό. Μέσω της ορθής διαπαιδαγώγησης, καλλιέργειας
της εγκράτειας και διατήρηση της αίσθησης του μέτρου γίνεται:
• Ανάπτυξη κριτικής ικανότητας του ατόμου με την κατάλληλη
παιδεία
• Συνειδητοποίηση από το άτομο πως η ευτυχία δεν βρίσκεται στα
υλικά αγαθά
• Η διαφήμιση να στηρίζεται στην αντικειμενικότητα και την αλήθεια
• Σεβασμός του κώδικα δεοντολογίας περί διαφημιστικών
μηνυμάτων
7. Διαφήμιση και γυναίκα
Η διαφήμιση όπως την ξέρουμε σήμερα εμφανίστηκε για πρώτη φορά τον 17ο
αιώνα. Εκείνη την περίοδο όμως φαίνεται πως οι γυναίκες δεν ήταν στόχος των
διαφημίσεων και δεν παρουσιάζονταν πολύ σ’ αυτές. Τα πρώτα χρόνια όμως δεν ήταν
αρκετά έξυπνες ως προς το περιεχόμενό τους και δεν επηρέαζαν σε μεγάλο βαθμό ούτε
το αντρικό αλλά ούτε και το γυναικείο κοινό. Εξάλλου και η διαφήμιση δεν ήταν πολύ
εξελιγμένη. Με το πέρασμα των δεκαετιών όμως η έντυπη διαφήμιση αναπτύχθηκε
αρκετά και υπάρχουν πολλές έγχρωμες διαφημίσεις. Στις πλούσιες εικόνες τους
βλέπουμε γυναίκες, τις περισσότερες φορές καλοντυμένες, μακιγιαρισμένες και
περιποιημένες ως τη λεπτομέρεια.
Η γυναίκα λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της φύσης της και της
ιδιοσυγκρασίας της είναι κατά πολύ επιρρεπής στο διαφημιστικό λόγο. Τα στοιχεία που
την καθιστούν ευάλωτη είναι ο έντονα συναισθηματικός της χαρακτήρας, η ευαίσθητη
προσωπικότητά της και η ευσυγκίνητη φύση της. Όλα αυτά όμως συνιστούν τον εύκολο
εντυπωσιασμό και επηρεασμό της.
Επικρατεί η εντύπωση ότι επειδή η γυναίκα είναι φιλάρεσκη και γι’ αυτό το
ενδιαφέρον της επικεντρώνεται στην περιποίηση της εξωτερικής της εμφάνισης,
αποδέχεται λοιπόν με ιδιαίτερη προσοχή τα διαφημιστικά μηνύματα που αφορούν αγαθά
καλλωπισμού, γιατί επιδιώκει τη νεότητα, την θηλυκότητα και την ομορφιά μιας και η
εμφάνισή της λογίζεται ως το μέσο της κοινωνικής της καταξίωσης. Η διαφήμιση
μάλιστα καθορίζει συγκεκριμένα πρότυπα ομορφιάς που γνωρίζει πως απέχουν από το
μέσο γυναικείο πληθυσμό και επομένως ο αντίκτυπός της είναι ακόμη μεγαλύτερος.
Η διαφήμιση απευθύνεται κατά βάση στη γυναίκα, γιατί συνήθως αυτή μέχρι
πρότινος βρίσκεται πολύ περισσότερο στο χώρο του σπιτιού από τον άντρα και κατ’
επέκταση παρακολουθεί πιο πολύ τηλεόραση οπότε και διαφημίσεις. Εξάλλου, επειδή η
γυναίκα κρίνεται ως η διαχειρίστρια του οικογενειακού νοικοκυριού και είναι αυτή που
8. γνωρίζει τις ανάγκες όλων των μελών του σπιτιού συγκεντρώνει την προσοχή της
διαφήμισης και κατακλύζεται από αντίστοιχα μηνύματα.
8. Διαφήμιση και παιδί
Οι παιδικές διαφημίσεις συνδυάζουν έντονα και ποικίλα χρώματα με γρήγορη
εναλλαγή των εικόνων και υποβλητικό ήχο, στοιχείο που εντυπωσιάζει και ικανοποιεί τις
ανάγκες ενός παιδιού ως προς την διάχυτη φαντασία του.
Η διαφήμιση εκμεταλλεύεται την άγνοια των παιδιών έναντι των οικονομικών
δεδομένων, γεγονός που τα καθιστά ευάλωτα, καθώς απουσιάζουν οι φραγμοί που
πηγάζουν από τη συνδυασμένη γνώση του κόστους των αγαθών και των οικονομικών
δυνατοτήτων μιας οικογένειας.
Η διαφήμιση γνωρίζει ότι το παιδί θα ασκήσει ψυχική πίεση στους γονείς του με
τα δικά του ακαταμάχητα όπλα όπως συναισθηματική προσέγγιση και ακατάπαυστη
έκφραση επιθυμίας και τελικά θα τους πείσει ως προς την αγορά του επιθυμητού αγαθού.
Συχνά δίνεται έμφαση σε παρελκυόμενα οφέλη, όπως παιχνίδια, που συνοδεύουν
ένα αγαθό και είναι σίγουρο πως θα ελκύσουν το ενδιαφέρον του παιδιού.
9. Η διαφήμιση και η αλλοτρίωση των ατόμων
α. Οι αρνητικές επιπτώσεις της διαφήμισης
Η διαφήμιση προβάλλει αρνητικά πρότυπα ζωής και αξίες που επηρεάζουν την
προσωπικότητα των ανθρώπων.
Αιχμαλωτίζει τη σκέψη και νεκρώνει την κρίση του καταναλωτή με συνέπεια η
ελευθερία της βούλησης του ατόμου παραγκωνίζεται και ο καταναλωτής παρασύρετε
από τα διαφημιστικά μηνύματα.
Η διαφήμιση παραπληροφορεί και αποπροσανατολίζει τον καταναλωτή σχετικά
με τις ιδιότητες του διαφημιζόμενου αγαθού
Ωραιοποιεί τη ζωή, μεταφέρει το άτομο σε ένα εξωπραγματικό κόσμο στον οποίο
δεν υπάρχουν προβλήματα, δηλαδή σε έναν ουτοπικό κόσμο.
Αλλοιώνει και φθείρει τη γλώσσα με τη συνθηματική χρήση της και με την
πληθώρα των ξενικών όρων που εισάγει.
Εξωθεί σε πρόσθετη εργασιακή απασχόληση τα άτομα και ταυτόχρονη μείωση
του ελεύθερου χρόνου και ταυτίζει την εργασία με την εξασφάλιση της ευδαιμονίας και
επομένως αλλοιώνει το νόημα της ζωής.
β. Η επίδραση των διαφημιστικών μηνυμάτων στον καταναλωτή
Η διαφήμιση από την μία πλευρά μεταφέρει στον καταναλωτή πληροφορίες οι
οποίες είναι απαραίτητες για την αγορά του προϊόντος, καθώς και του προσφέρει
στοιχεία σχετικά με την χρήση του προϊόντος.
Από την άλλη πλευρά συνδυάζοντας τις πληροφορίες της με την πειθώ, ασκεί
στον άνθρωπο λογική και συναισθηματική επίδραση.
Επίσης η διαφήμιση έχει την ικανότητα να εισχωρεί στην ζωή του ανθρώπου και
να τον κατευθύνει σε συνειδητό, αλλά και σε υποσυνείδητο επίπεδο. Η αποτελεσματική
δράση της διαφήμισης βασίζεται στο γεγονός ότι ασκεί σε ψυχολογικούς παράγοντες του
ανθρώπου. Γίνεται ξεκάθαρο το γεγονός ότι η διαφήμιση είναι κοινωνικό-ψυχολογικό
φαινόμενο, το οποίο αγγίζει όλες, ακόμα και τις πιο κρυφές, πτυχές του σύγχρονου
ανθρώπου.
9. γ. Επιρροή των διαφημιστικών μηνυμάτων στο συναίσθημα του
καταναλωτή
Η δημιουργία διαφημιστικών μηνυμάτων που είναι ικανά να διαμορφώσουν
το κατάλληλο dominant στον εγκέφαλο του καταναλωτή
χρειάζεται τις γνώσεις των διαφημιστών , σχετικά με την μορφή του μηνύματος τα
μέσα που θα χρησιμοποιηθούν, αλλά και των ψυχολόγων, οι οποίοι γνωρίζουν καλά
την ψυχολογία και γενικότερα κάθε πτυχή του
εσωτερικού κόσμου του κάθε ανθρώπου.
Η συναισθηματική η με την σειρά της επηρεάζει την διαδικασία της λήψης
αποφάσεων, δηλαδή επηρεάζει την καταναλωτική συμπεριφορά. Με αυτόν τον
τρόπο το περιεχόμενο ενός διαφημιστικού μηνύματος δρα στο συναίσθημα του
καταναλωτή και καθορίζει την δράση του
δ. Η επίδραση των διαφημιστικών μηνυμάτων στην συμπεριφορά του
καταναλωτή
Η συμπεριφορά είναι ένας μηχανισμός τον οποίο ο κάθε διαφημιστής
ονειρεύεται να μπορεί να επηρεάσει και να καθοδηγήσει προς την επιθυμητή
κατεύθυνση.
Με τον όρο συμπεριφορά του καταναλωτή εννοείται ο μηχανισμός ανάλυσης
των ανθρώπινων πράξεων, οι οποίες καθορίζονται από την αγοραστική
συμπεριφορά του ατόμου , η οποία κάποιες φορές βρίσκεται υπό την επίδραση της
διαφήμισης.
Η συμπεριφορά του ατόμου διαιρείται σε δύο κατηγορίες:
• Την συνειδητή συμπεριφορά του καταναλωτή και
• Την συμπεριφορά σε υποσυνείδητο επίπεδο.
Η συνειδητή συμπεριφορά του καταναλωτή έχει τις εξής ιδιότητες:
• Αντανακλά τα κίνητρα του καταναλωτή
• Βασίζεται στις ανάγκες του
• Φανερώνει τις επιθυμίες του.
Στο ασυνείδητο επίπεδο, ή κατά την υποσυνείδητη συμπεριφορά, ο καταναλωτής
λειτουργεί με βάση:
• Το ένστικτο του
• Τις αρχές του
Τέλος η διαφήμιση μπορεί να επιδράσει αρνητικά στο άτομο και την κοινωνία. Όλοι
μας θα πρέπει να συμβάλλουμε ώστε η διαφήμιση να γίνει ένα ασφαλές μέσο
μετάδοσης μηνυμάτων. Τη δύναμη για να τα καταφέρει την έχει ο ίδιος ο άνθρωπος
ο οποίος πρέπει να επαναπροσδιορίσει την ιεράρχηση των αναγκών του και τις
προτεραιότητές του.
10. Ορισμός διπλής γλώσσας
Διπλή γλώσσα είναι η γλώσσα που κάνει το κακό να φαίνεται καλό, το
αρνητικό να φαίνεται θετικό και το δυσάρεστο ευχάριστο ή τουλάχιστον ανεκτό. Η
10. διπλή γλώσσα βοηθάει όσους θέλουν να διαστρεβλώσουν την πραγματική σημασία
των πραγμάτων.
10.1 Στόχοι της διπλής γλώσσας
Η διπλή γλώσσα αποτελεί προϊόν συνειδητής, προσχεδιασμένης και
κατασκευασμένης σκέψης όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Lutz. Αυτή η ενέργεια
δίνει έμφαση στο γεγονός της επικοινωνίας κάτι που στην πραγματικότητα δεν
συμβαίνει. Κύριοι στόχοι της διπλής γλώσσας είναι:
1. Παραπληροφόρηση
2. Παραπλάνηση
3. Διαστρέβλωση της πραγματικότητας
4. Αποποίηση ευθυνών
5. Προσποιείται ότι συμβάλλει στην επικοινωνία
Περιορίζει, αλλοιώνει και κρύβει την αλήθεια των πραγμάτων και των γεγονότων
10.2. Αποτελέσματα διπλής γλώσσας
Αλλοιώνει την σκέψη με το να μας δίνει παραπλανητικές πληροφορίες,
φθείρει την εμπιστοσύνη διότι τη διπλή γλώσσα την λαμβάνουμε από πλευρές
όπως η κυβέρνηση, η εκπαίδευση, τα ΜΜΕ, η διαφημιστική βιομηχανία με
αποτέλεσμα να είμαστε πλέον δύσπιστοι και κυνικοί κάποιες φορές απέναντι σε
αυτά τα όργανα και συνεπώς καταστρέφει την επικοινωνία από την στιγμή που δεν
μπορούμε πλέον να διεξάγουμε μια καθαρή, αληθινή και ειλικρινή συζήτηση.
10.3. Είδη διπλής γλώσσας
1. οι ευφημισμοί
2. οι τεχνικοί ή επιστημονικοί όροι
3. τα στοιχεία ξύλινης γλώσσας
4. τα στοιχεία ρητορισμού-βερμπαλισμού
10.4. Χρήση διπλής γλώσσας σήμερα
Αρχικά η διπλή γλώσσα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Orwell
για να ορίσει την γλώσσα που κατασκευάζεται σκόπιμα για πολιτικούς λόγους. Στη
συνέχεια χρησιμοποιήθηκε και από κυβερνητικά, στρατιωτικά και εταιρικά όργανα
για πολιτικούς, οικονομικούς αλλά και πολεμικούς λόγους. Επίσης η διπλή γλώσσα
μπορεί να βρεθεί στη νομική γλώσσα, στις κάθε είδους δραστηριότητες των
επιχειρήσεων, στον τομέα της οικονομίας και φυσικά στη γλώσσα της κυβέρνησης
και της πολιτικής. Επιπρόσθετα βλέπουμε ότι η διπλή γλώσσα χρησιμοποιείται
πολύ μέσα από την τηλεόραση, μέσα από τα διαφημιστικά μηνύματα. Ακόμα
υπάρχει ευρεία χρήση της διπλής γλώσσας μέσα από το ραδιόφωνο. Τέλος στον
χώρο εργασίας, καθώς περπατάμε στον δρόμο και στα καταστήματα, γίνεται χρήση
της διπλής γλώσσας.
10.5. Η γλώσσα της διαφήμισης
Για να επιτελέσει η διαφήμιση τον σκοπό της (να πουλήσει προϊόντα)
χρησιμοποιεί μια υπαινικτική, πολύσημη και αποτελεσματική γλώσσα, όπως
εύστοχα παρατηρεί και η Κουτσουλέλου-Μίχου. Σύμφωνα με την ίδια (αυτός ο
11. λόγος ξαφνιάζει και προκαλεί, παραβιάζοντας τις γλωσσικές και όχι μόνο
προσδοκίες μας, με σκοπό να εντυπωθεί, να απομνημονευτεί και τελικά να πείσει.)
Για να πείσει ο διαφημιστής τον καταναλωτή για την καταλληλότητα αλλά και την
αναγκαιότητα του προϊόντος, ώστε ο καταναλωτής να προβεί στην αγορά του, θα
πρέπει να μεταχειρίζεται τον λόγο ή πιο απλά την γλώσσα με έναν ιδιαίτερο και
δημιουργικό τρόπο.
Ο Dyer επισημαίνει ότι η γλώσσα της διαφήμισης είναι πιο σημαντική από το
οπτικό μέρος της διαφήμισης και συμπληρώνει ότι οι διαφημιστές χρησιμοποιούν
την γλώσσα με ιδιόμορφο τρόπο, παίζοντας με τις λέξεις και διαστρεβλώνοντας τη
σημασία τους, αφού έτσι τους προσφέρονται πλεονεκτήματα στη διατύπωση
παράδοξων και αμφιλεγόμενων δηλώσεων. Κάποιες από τις συνήθεις τακτικές των
διαφημιστών είναι η χρήση της προστακτικής έγκλισης, τα λογοπαίγνια, οι
αστεϊσμοί, ασυνήθιστες λέξεις, μικρές προτάσεις, σλόγκαν, συνθήματα κ.α. Η πιο
συνηθισμένη όμως τακτική τους είναι να χρησιμοποιούν την γλώσσα με τέτοιο
τρόπο ώστε να μην σημαίνει κάτι ή τουλάχιστον οι υποσχέσεις που θα δίνει να είναι
ασαφείς, σε βαθμό που θα δεσμεύει τον ίδιο σε κάτι συγκεκριμένο.
Τα βασικότερα γλωσσικά χαρακτηριστικά των διαφημίσεων είναι τα εξής:
1. η επανάληψη
2. η έλλειψη
3. ο μη ακροαματικός σχεδιασμός
4. η μεταφορά
5. η διακειμενικότητα
6. η υπερβολή
7. η ομοιοκαταληξία
8. η αντίθεση
9. το λεξιλόγιο του καθημερινού προφορικού λόγου
10. η ερώτηση
11. η προστακτική
12. ο τρόπος αφήγησης
10.6. Η διπλή γλώσσα στην υπηρεσία της διαφήμισης
Ο Lutz είναι από τους πρώτους που σύνδεσε την διπλή γλώσσα της
επικοινωνίας με τον τομέα της διαφήμισης. Επισημαίνει τη στενή σχέση που
υπάρχει ανάμεσα στα ΜΜΕ και τη διαφήμιση και ιδιαίτερα εκείνη που έχει
αναπτυχθεί ανάμεσα στην τηλεόραση και στη διαφήμιση, αφού η πρώτη γνωρίζει
τεράστια άνθηση τα τελευταία χρόνια και σύμφωνα με τον Popper έχει κολοσσιαία
εξουσία στις μέρες μας.
Η διαφημιστική επικοινωνία μέσα από τα ΜΜΕ πραγματοποιείται με τη χρήση
στοιχείων διπλής γλώσσας, σύμφωνα με τον Lutz.
10.7. Η διπλή γλώσσα στη διαφήμιση είναι γλώσσα ισχύος
Σύμφωνα με τον Fairclough η γλώσσα αποτελεί το όργανο με το οποίο
αναπαράγεται η ιδεολογία και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον τρόπο που
κατανέμεται η ισχύς μέσα στην κοινωνία.
Ο Fairclough θεωρεί την γλώσσα μια μορφή κοινωνικής πρακτικής και την
αναλύει ως συνεχή λόγο και όχι αφού λαμβάνει υπόψη για την παραγωγή και
12. ερμηνεία της γλώσσας τις προθέσεις του ομιλητή, την περίσταση επικοινωνίας, τα
υπονοούμενα κλπ, όπως αναφέρει η Ευθυμίου
10.8. Στοιχεία διπλής γλώσσας
1. ευφημισμοί
2. τεχνικοί-επιστημονικοί όροι
3. στοιχεία ξύλινης γλώσσας
4. στοιχεία βερμπαλισμού-ρητορισμού
5. λέξεις νυφίτσες
13. Β΄ ΜΕΡΟΣ
1. Έρευνα
Στα πλαίσια του project β’ τετραμήνου με θέμα τη «Διαφήμιση» κάναμε έρευνα
και καταγράψαμε τις διαφημίσεις που προβάλλονται σε ένα ιδιωτικό και σε ένα
κρατικό κανάλι. Στις 6/4/2017 παρακολουθήσαμε το κρατικό κανάλι Ερτ1 από τις
7 μέχρι τις 8 μ.μ. Καταγράψαμε 16 διαφημίσεις που ήταν οι εξής:
Εφημερίδα Επένδυση, ΕΡΤ report, Επωνύμως, Αφιέρωμα στον
κινηματογράφο, Έκθεση Domotec, Εφημερίδα Ελεύθερη ώρα, Εφημερίδα
Παραπολιτικά, Παράσταση Μπαμπά χορεύεις, Ειδήσεις Ερτ στις 20.55, Αθλητική
Κυριακή, Χορηγός Στοίχημα, Ελομάς Σούπερ Μάρκετ, Παράσταση «Εφ’όλης της
ύλης» Σούπερ Μάρκετ Κρητικός, ραδιομαραθώνιος για την Unicef και Δελτίο
ειδήσεων στις 20.55.
Διαφήμιση/
Προϊόν
Ημερομηνία/
Χώρος/ Ώρα
Διάρκεια Σλόγκαν Τιμή
Εφημερίδα
Επένδυση
Τεύχος
8/4/17
23’’ Πολιτική &
Οικονομία
διαβάζονται
μαζί
3,5€
Ερτ Report 8/4/17 Στις
16:00
38’’ Ρεπορτάζ για τα
σύγχρονα
διλήμματα
-
Επωνύμως 9/4/17 1’6’’ Ξενάγηση στο
σπίτι της
Φιλικής
Εταιρίας
Ελεύθερη(;)
Αφιέρωμα
«Ισότητα στον
Κινηματογράφο»
7/4-9/4/17
Ταινιοθήκη
Ελλάδος
52’’ Γιατί ο
κινηματογράφος
είναι γένους
αρσενικού, αλλά
η κάμερα και η
δημιουργία είναι
γένους
θηλυκού…
Ελεύθερη
Έκθεση Domotec 7/4-9/4/17
Metropolitan
Expo
37’’ Έκθεση για την
οικολογία και το
σπίτι σας
Ελεύθερη
Εφημερίδα
Ελεύθερη Ώρα
Ειδικό τεύχος 30’’ Η Μεγάλη
Εβδομάς
αποκλειστικά
εδώ
Περίπου
3,5€
14. Εφημερίδα
Παραπολιτικά
8/4/17 26’’ Αποκλειστικά
στα
Παραπολιτικά
Δεν ανέφερε
Θεατρικό «Μπαμπά
χορεύεις;»
12/3/17
Δημοτικό
θέατρο
Πειραιά
32’’ Θέατρο
Πειραιά·Λιμάνι
στον
Πολιτισμό
Δεν ανέφερε
Διαφήμιση ειδήσεων
της ΕΡΤ στις 20:55
Κάθε μέρα
στις 20:55
18’’ - -
Αθλητική Κυριακή 9/4/17
Στις 21:30
50’’ - -
Στοίχημα(Stoixima.gr) - 10’’ Χορηγός
Εκπομπής
Παίξε
υπεύθυνα
-
Ελομάς
Ελληνικός Όμιλος
Αλυσίδων Σουπερ
Μάρκετ
6/4-9/4/17 30’’ Η Ελληνική
ομάδα Σουπερ
Μάρκετ
-
Παράσταση «Εφ’όλης
της ύλης» με τον
Στέφανο Κορκόλη
(πιανίστας)
7/4-10/4/17
Half Note
Jazz Club
13’’ - Περίπου 15€
Super Market
Κρητικός
6/4-9/4/17 27’’ 1-Η οικονομία
έχει όνομα·
Super Market
Κρητικός
2-Super
Market
Κρητικός· Η
έξυπνη
επιλογή
3-Η ποιότητα
είναι
υπόσχεση
-
15. Ραδιομαραθώνιος
αγάπης
Για τα παιδιά της
Unicef
19/4/17 11’’ - -
Δελτίο Ειδήσεων στις
20:55
6/4/17
Στις 20:55
12’’ - -
2. Συμπεράσματα έρευνας
Από την καταγραφή των διαφημίσεων στο κρατικό κανάλι ΕΡΤ1 συμπεραίνουμε
ότι δεν γίνεται επανάληψη διαφημίσεων, ενώ οι διαφημίσεις έχουν πολιτιστικό
κυρίως περιεχόμενο και προβάλλουν είτε διάφορες εκδηλώσεις και εκπομπές του
καναλιού είτε μικρές επιχειρήσεις που βρίσκονται στην ανάπτυξη.
Στις 28/3/2017 παρακολουθήσαμε το ΑΝΤ1 στις 4-5 μ.μ. Από τις 4 καταγράψαμε
15 διαφημίσεις που ήταν οι εξής:
Στεγνωτήριο AEG, Λαϊκό λαχείο, NESCAFE DOLCE GUSTO, βούτηρο Χωριό ,
διακόσμηση σπιτιών ΔΙΑΦΑΝΟ, βενζίνη EKO , Πένα PARKER, άρωμα L’HOMME ,
Cosmote Books, Σούπερ μάρκετ ΑΒ, Καταστήματα JUMBO, COCA COLA, Βιβλίο
ΔΕΥΤΕΡΑ από τις εκδόσεις Keybooks, Αλμπουμ του Αντώνη Ρέμου
Προϊόν Διάρκεια Σλόγκαν Τιμή
Στεγνωτήριο
AEG
16’’ Κάθε μέρα και μια
έκπληξη
649€
Λαϊκό λαχείο 22’’ 1€
Nescafe dolce
gusto
25’’ Coffee is not just black
Βούτηρο
Ελλάδος
ΧΩΡΙΟ
13’’ Έτσι είναι η γεύση
Επανάληψη
διαφήμισης
Nes.Dol.Gusto
5’’
Διακόσμηση
σπιτιών
ΔΙΑΦΑΝΟ
22’’ Ανανεώνουμε σπίτι,
ανανεώνουμε διάθεση
Βενζίνη ΕΚΟ 58’’ Σίγουροι για κάθε
λίτρο
Πένα PARKER 16’’
Άρωμα
L’HOMME
20’’
16. COSMOTE
ΒΟΟKS
34’’ O κόσμος μας εσύ
Σούπερ
Μάρκετ ΑΒ
30’’ Η χαρά να κερδίζεις
μόνο στα ΑΒ,πού
αλλού ;
Καταστήματα
JUMBO
65’’
Coca Cola 59’’ Taste the feeling
Βιβλίο
ΔΕΥΤΕΡΑ από
τις εκδόσεις
Keybooks
20’’
Διαφήμιση
άλμπουμ του
Αντώνη Ρέμου
από το
περιοδικό
MYTV
26’’
Σύνοψη
Η έρευνα έδειξε ότι οι διαφημίσεις κρατάνε το πολύ ένα λεπτό και το μήνυμα που
περνάνε είναι πάντα αισιόδοξο και ευχάριστο, προφανώς για να γίνοται επιθυμητά τα
προϊόντα στους αγοραστές. Η τιμή δεν αναφέρεται πουθενά και δεν υπάρχουν
διαφημίσεις με απαγορευμένα προϊόντα.
Η γλώσσα της διαφήμισης είναι ιδιαίτερη και δεν μπορεί να μείνει ασχολίαστη
γιατί επηρεάζει πάρα πολύ τον καθένα μας και κυρίως τα παιδιά τα οποία δεν μπορούν
να διακρίνουν πιο είναι το μήνυμα που θέλει να περάσει η διαφήμιση ενώ περνάει
υπόγεια διάφορα μηνύματα που θέλει και επηρεάζει τα παιδιά με διάφορους τρόπους
ώστε να γίνουν υπερκαταναλωτικά όντα.
17. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Αλεβίζου, Α. (2006). Μια λεξιλογική προσέγγιση του διαφημιστικού λόγου στα Νέα
Ελληνικά. Διπλωματική εργασία. Πάτρα
Παπαθανασόπουλος , Στ., (1997), Η δύναμη της Τηλεόρασης: H λογική του μέσου & η
αγορά. Αθήνα: Καστανιώτη
Ιστοσελίδες
actionweb
http://atlaswikigr.wikifoundry.com
http://5lyk-koryd.att.sch.gr/wp-content/uploads/Diafhmish.pdf
https://el.wikipedia.org/wiki/Διαφήμιση
http://2lyk-kardits.kar.sch.gr/wp-
content/uploads/2014/02/dhmioyrgia_paragwgvh_diafhmishs.pdf
www.upatras.gr
www.eap.gr/programmes/ekp/ekp61/docs/Fairclough.doc).