ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Η ΝΕΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ, Νίκος Καζαντζάκης ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ
Φύλλο εργασίας 1 ΤΑΞΗ
ΕΜΠΕΔΩΣΗ ΤΜΗΜΑ
1. Ποιος μιλάει στο
κείμενο;................................................................................................
2.Το απόσπασμά μας έχει δύο τμήματα. Το πρώτο τμήμα αναφέρεται
σε.………………………………………..………………………...............................
.........................
Το δεύτερο τμήμα του αποσπάσματος αναφέρεται σε
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
……………….....................
3. Πώς ένιωθε το μικρό παιδί; Γράψε ονομαστικά τα συναισθήματά του:
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................
4. Πρόσωπα: (με τη σειρά που αναφέρονται)
1) ο μικρός Νίκος Καζαντζάκης, μαθητής Δημοτικού
2) ο πατέρας του συγγραφέα, ο καπετάν Μιχάλης
3) η μητέρα του Νίκου Καζαντζάκη, η Μαργή
4) Πατερόπουλος, ο δάσκαλος της Πρώτης Δημοτικού
5) οι συμμαθητές του (σ. 93: “ένας σωρός παιδικά κεφάλια … σαν κρανία”)
6) Διευθυντής του Δημοτικού, δάσκαλος Τετάρτης Δημοτικού, οπαδός της
Νέας Παιδαγωγικής
7) φανταστικό, ανύπαρκτο “πρόσωπο”: η Νέα Παιδαγωγική!

2. Κατάταξε τα παραπάνω πρόσωπα σε:
ΚΥΡΙΑ - ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΑ ΒΟΥΒΑ
•……………………………… •………………………… •………………………..
•……………………………… •………………………… •………………………..
•………………………………
•………………………… •………………………..
•………………………………
•………………………… •………………………..
5. α) Ποια παροιμιώδης φράση εμπεριέχει τη θεωρία ότι με το ξύλο το παιδί
γίνεται σωστός άνθρωπος;
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................
β) Χαρακτήρισε τους δασκάλους του Καζαντζάκη:
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
1
6. Πού είναι, κυρ δάσκαλε, η Νέα Παιδαγωγική; γιατί δεν έρχεται στο
σκολειό;”:
• Τι εννοεί ο μικρός μαθητής; (πομπός)
………………………………………………………………………………………
• Τι καταλαβαίνει ο δάσκαλος; (δέκτης)
……………………………………………………………………………………….
• Πώς αντέδρασε ο δάσκαλος και γιατί;
............................................................................................................................
...........................................................................................................................

3. 7. Παρατηρήστε τους τρόπους με τους οποίους ο συγγραφέας Ν.
Καζαντζάκης στη «Νέα Παιδαγωγική» μας παρουσιάζει τη ζωή στο σχολείο:
χρησιμοποιεί αφήγηση των γεγονότων, διάλογο μεταξύ των προσώπων και
περιγραφή. Μπορείτε να βρείτε από ένα παράδειγμα αυτών των
διαφορετικών τρόπων;
ΑΦΗΓΗΣΗ:
ΔΙΑΛΟΓΟΣ:
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
8.Παράλληλο κείμενο.
Δημήτρης Γκιώνης, Τώρα θα δεις..., Καστανιώτης, Αθήνα 1994, σ. 48-57.
Παρατίθεται εδώ ένα απόσπασμα (σ. 50-51), όπου η παιδαγωγική
μέθοδος που εφαρμόζεται είναι ανάλογη με αυτή που περιγράφεται από
το Ν. Καζαντζάκη:
Το σχολείο μόνιμος βραχνάς αλλά και καταφύγιο. Γιατί όταν δεν είχε σχολείο,
είχε δουλειά στο μαγαζί, θελήματα στο σπίτι. Μόνο που στο σχολείο έπρεπε να
είσαι πάντα διαβασμένος και προσεχτικός, γιατί διαφορετικά έπεφτε ραβδί.
Αυτά τα αναθεματισμένα μέρη του λόγου.
- Πόσα είναι, Κούκο; ρώτησε την ημέρα εκείνη ο Τζαναβάρας και ήμουν
βέβαιος ότι ευχόταν να μην τα ξέρω για να με λιανίσει.
- Δέκα.
- Για πες τα...
- Άρθρο, όνομα ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμία, ρήμα, πρόθεση...
- Αυτά είναι έξι, δεν είναι δέκα. Τι τα 'κανες τ' άλλα; Φτου κι απ' την αρχή:
- Άρθρο, όνομα ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμία, ρήμα...
- Τώρα τα 'βγαλες πέντε! Είσαι με τα καλά σου;
- Όρθιος, εκεί με τους άλλους!
Ευτυχώς που υπήρχε παρέα, η οποία έφτασε στο τέλος να είναι αριθμητικά
μεγαλύτερη από τα μέρη του λόγου.

4. - Γιατί δε διαβάσατε, ρε; τσίριξε. Τσιμουδιά.
Από ένα αστραφτερό χαστούκι στον καθένα. Και καθώς το δεχτήκαμε όλοι
περίπου ατάραχοι, μας περνάει και δεύτερο χέρι από το άλλο μάγουλο. Και
κάποια στιγμή βγάζει αφηνιασμένος τη λουρίδα και μας λιανίζει τα πόδια.
- Αύριο να μου το 'χετε γράψει είκοσι φορές στο τετράδιο και να το
ξέρετε φαρσί!
α) Βρείτε τις ομοιότητες ανάμεσα στο παραπάνω κείμενο και τη “ Νέα
Παιδαγωγική”
β) Με βάση τα λόγια και τις πράξεις των τριών δασκάλων του των
αποσπασμάτων, σε ποια συμπεράσματα καταλήγουμε για τη στάση των
δασκάλων απέναντι στους μαθητές εκείνη την εποχή;
γ) Ποια είναι η δική σου γνώμη; Συμφωνείς ή όχι; Πώς πιστεύεις ότι πρέπει να
είναι ο δάσκαλος στο σχολείο;
9. Αφού φέρεις στημνήμη σου επεισοδιακά περιστατικά από τη
μαθητική σου ζωή, γράψε:
─ Ποια ήταν η πιο ευχάριστη εμπειρία σου από το Δημοτικό Σχολείο, που θα
τη θυμάσαι όλη σου τη ζωή;
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
....................................................................................................
─ Ποια ήταν η πιο δυσάρεστη εμπειρία σου από το Δημοτικό Σχολείο, που
θα τη θυμάσαι όλη σου τη ζωή;
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
........................................................................................................................3
Επιμέλεια: Δήμητρα Στεφανή