Καιρικά Φαινόμενα - Εποχές

1. Τµήµα Α2 ΓΕΛ Αράχοβας
Σχολικό έτος 2014-2015
Υπεύθυνη εκπαιδευτικός:
Μαυρογένη Ευαγγελία
1. Περπαρίµ Κάλα
2. Μαρία Σπάχη
3. Βιολέττα Πλήτσου
4. Γιώργος Μίχος
5. Νίκη Σταυράκου
6. Βασιλική Μπράχο
7. Σταυρούλα Μπούρδη
8. Γιώργος Πατραντής
9. Μαρία-Άννα Τσοπάνι
10. Εβίνα Τσάρα
11. Ευστάθιος Σύρος
12. Άλκηστις Πυρένη
13. Γεωργία Παπαδέα
14. Ροζαλίντα Μπογντάνι
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η ερευνητική εργασία που ασχολούµαστε το πρώτο τετράµηνο έχει να κάνει µε τα
φαινόµενα που επηρεάζουν τις καιρικές συνθήκες και το κλίµα του πλανήτη. Επίσης
έχουµε ένα ξεχωριστό κλάδο που ασχολείται µε τον τόπο που µένουµε ,την
Αράχοβα. Ειδικά ασχολούµαστε µε καιρικές συνθήκες διαφόρων ειδών(µουσώνες,
πλήµµυρες, φαινόµενο του θερµοκηπίου, οι 4 εποχές κ.τ.λ) που θα αναλύσουµε
παρακάτω. Ευαισθητοποιηθήκαµε από τις πληµµύρες και από τα ακραία καιρικά
φαινόµενα που πλήττουν τον πλανήτη µας καθηµερινά και βασανίζουν πολλούς
ανθρώπους.

2. ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ
Στην µετεωρολογία το καλοκαίρι καθορίζεται συµβατικά ως η περίοδος που
περιλαµβάνει για το Βόρειο ηµισφαίριο τους µήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο και
διαρκεί από το θερινό ηλιοστάσιο έως τη φθινοπωρινή ισηµερία. Στο Νότιο
ηµισφαίριο το καλοκαίρι ξεκινά κατά στις 21 Δεκεµβρίου, και περιλαµβάνει
συµβατικά τους µήνες Δεκέµβριο, Ιανουάριο και Φεβρουάριο.
Κατά την διάρκεια του (Ιουνίου, Ιουλίου και Αυγούστου) και (Δεκέµβρη, Ιανουαρίου
και Φεβρουαρίου), το Βόρειο και το Νότιο ηµισφαίριο ξεπερνούν αντίστοιχα σε
άνοδο της θερµοκρασίας τους υπόλοιπους µήνες. Το καλοκαίρι είναι η εποχή κατά
την οποία ο ήλιος καταλαµβάνει ένα µεγάλο µέρος του ουρανού και τα σχολεία
κλείνουν
ΑΝΟΙΞΗ
Η Άνοιξη είναι µία από τις τέσσερις εποχές της εύκρατης ζώνης. Αστρονοµικά ξεκινά
µε την εαρινή ισηµερία κατά τις 21 Μαρτίου στο Βόρειο ηµισφαίριο (η ακριβής
ηµεροµηνία ποικίλει ανάµεσα στις 19 και 21 Μαρτίου), περιλαµβάνει τους µήνες
Μάρτιο, Απρίλιο Μάιο και τελειώνει µε το θερινό ηλιοστάσιο στις 21 Ιουνίου. Στο
Νότιο ηµισφαίριο η εαρινή ισηµερία ξεκινά στις 21 Σεπτεµβρίου, περιλαµβάνει τους
µήνες Σεπτέµβριο, Οκτώβριο και Νοέµβριο και τελειώνει στο χειµερινό ηλιοστάσιο,
στις 21 Δεκεµβρίου. Στην µετεωρολογία αναφέρονται
συµβατικά οι τρεις µήνες του βόρειου είτε του νότιου ηµισφαίριου ως Άνοιξη,
παρόλο που η πραγµατική διάρκεια της εν λόγω εποχής είναι 21 Μαρτίου - 21
Ιουνίου και 21 Σεπτεµβρίου - 21 Δεκεµβρίου αντίστοιχα. Στο Κελτικό ηµερολόγιο η
Άνοιξη περιλαµβάνει τους µήνες Φεβρουάριο-Απρίλιο.
ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ
Tο Φθινόπωρο είναι µία από τις τέσσερις εποχές της εύκρατης ζώνης, η ενδιάµεση
ανάµεσα στο καλοκαίρι και τον χειµώνα. Ξεκινά στο Βόρειο ηµισφαίριο κατά την
φθινοπωρινή ισηµερία, στις 21 Σεπτεµβρίου και στις 21 Μαρτίου στο Νότιο
ηµισφαίριο. Αντίστοιχα στο Βόρειο τελειώνει στο χειµερινό ηλιοστάσιο στις 21
Δεκεµβρίου και στις 21 Ιουνίου στο Νότιο. Ωστόσο, για τη µετεωρολογία οι µήνες
Σεπτέµβριος, Οκτώβριος και Νοέµβριος στο βόρειο ηµισφαίριο και Μάρτιος,
Απρίλιος, Μάιος στο νότιο ηµισφαίριο απαρτίζουν συµβατικά την εποχή του
Φθινοπώρου. Εξαίρεση σε αυτού του είδους τη διαίρεση αποτελεί το Κελτικό
ηµερολόγιο που ακολουθεί τον Κελτικό ηµερολογιακό κύκλο και θεωρεί ως µήνες
του Φθινοπώρου τον Αύγουστο, τον Σεπτέµβριο και τον Οκτώβριο.
τι είναι η εποχή
Η εποχή είναι µία από τις µείζονες διαιρέσεις του έτους και βασίζεται γενικά σε
οµοιογενή κλιµατικά χαρακτηριστικά. Για τις εύκρατες περιοχές του πλανήτη το έτος
χωρίζεται τυπικά σε τέσσερις εποχές: την άνοιξη, το καλοκαίρι, το φθινόπωρο και
τον χειµώνα.
ΧΕΙΜΩΝΑΣ
Ο Χειµώνας είναι µία από τις τέσσερις εποχές της εύκρατης ζώνης και είναι η
ψυχρότερη εποχή του έτους. Αστρονοµικά, ξεκινά µε το χειµερινό ηλιοστάσιο στις
21 Δεκεµβρίου στο Βόρειο Ηµισφαίριο και στις 21 Ιουνίου στο Νότιο Ηµισφαίριο).
Τελειώνει κατά την εαρινή ισηµερία στις 21 Μαρτίου στο Βόρειο ηµισφαίριο και στις
21 Σεπτεµβρίου στο Νότιο. Στην µετεωρολογία µετρούνται συµβατικά οι µήνες
Δεκέµβριος, Ιανουάριος, Φεβρουάριος για το Βόρειο Ηµισφαίριο και Ιούνιος, Ιούλιος
και Αύγουστος για το Νότιο.

3. ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΣΤΟ ΒΟΡΕΙΟ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΟ
Λόγω της κλίσης του άξονα της Γης, ο χειµώνας διαρκεί από το χειµερινό
ηλιοστάσιο (τυπικά 22 Δεκεµβρίου) µέχρι και την εαρινή ισηµερία (τυπικά 20
Μαρτίου), ενώ το καλοκαίρι διαρκεί από το καλοκαιρινό ηλιοστάσιο (τυπικά 21
Ιουνίου) έως και την φθινοπωρινή ισηµερία (τυπικά 21 Σεπτεµβρίου).
Η Αρκτική Ζώνη είναι η περιοχή βόρεια του Αρκτικού Κύκλου. Το κλίµα της
χαρακτηρίζεται από ψυχρούς χειµώνες και δροσερά καλοκαίρια. Η υγρασία της
ατµόσφαιρας συνήθως συµπυκνώνεται µε τη µορφή χιονιού. Στην Αρκτική
υπάρχουν µερικές µέρες το καλοκαίρι όπου ο ήλιος δεν δύει ποτέ και κάποιες µέρες
τον χειµώνα όπου ο ήλιος δεν ανατέλλει ποτέ. Η διάρκεια αυτών των φάσεων
κυµαίνεται από µία µέρα για τοποθεσίες επάνω στον Αρκτικό Κύκλο, έως αρκετούς
µήνες κοντά στον Βόρειο Πόλο.
Μεταξύ του Αρκτικού Κύκλου και του Τροπικού του Καρκίνου βρίσκεται η Βόρεια
Εύκρατη Ζώνη. Οι αλλαγές σε αυτές τις περιοχές µεταξύ χειµώνα και καλοκαιριού
είναι συνήθως ήπιες, αντί για ακραία ζέστη ή ψύχος. Εντούτοις ένα εύκρατο κλίµα
µπορεί να έχει και απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες.
Οι τροπικές περιοχές (µεταξύ του Τροπικού του Καρκίνου και του Ισηµερινού) είναι
συνήθως θερµές όλο το χρόνο και τείνουν να έχουν µια βροχερή περίοδο κατά τους
"καλοκαιρινούς" µήνες και µια περίοδο ανοµβρίας κατά τους "χειµερινούς" µήνες.
Στο βόρειο ηµισφαίριο τυφώνες και τροπικές καταιγίδες περιστρέφονται ανάποδα
από τη φορά των δεικτών του ρολογιού λόγω της δύναµης Κοριόλις. Στο νότιο
ηµισφαίριο αντίθετα, περιστρέφονται µε τη φορά των δεικτών του ρολογιού. Η σκιά
ενός ηλιακού ρολογιού κινείται κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού στο βόρειο
ηµισφαίριο (το αντίθετο ισχύει στο νότιο ηµισφαίριο). Κατά τη διάρκεια της ηµέρας ο
ήλιος τείνει να ανεβαίνει στο ζενίθ του σε νότια θέση, ενώ στο νότιο ηµισφαίριο αυτό
συµβαίνει σε βόρεια θέση (καθώς τείνει πάντα προς
την κατεύθυνση του ισηµερινού). Και στα δύο ηµισφαίρια ο ήλιος ανατέλλει από την
ανατολή και δύει στη δύση.
Επίσης η Σελήνη παρουσιάζεται αντεστραµµένη σε σύγκριση µε την εικόνα που
βλέπει κάποιος από το νότιο ηµισφαίριο, ενώ διαφορετική είναι και η εικόνα του
έναστρου ουρανού ανάµεσα στα δύο ηµισφαίρια. Ο Βόρειος Πόλος είναι
προσανατολισµένος αντίθετα από το κέντρο του γαλαξία µας, µε αποτέλεσµα να
υπάρχουν πολύ λιγότερα και λιγότερο φωτεινά άστρα στον ουρανό του βόρειου
ηµισφαιρίου, σε σύγκριση µε αυτόν του νότιου, κάνοντας έτσι το βόρειο πιο
κατάλληλο για έξω γαλαξιακές παρατηρήσεις, καθώς δεν υπάρχει τόσο έντονη
φωτορύπανση από τον γαλαξία µας.
ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΣΤΟ ΝΟΤΙΟ ΠΟΛΟ
Η Ανταρκτική είναι η ψυχρότερη ήπειρος της Γης. Η χαµηλότερη φυσική
θερµοκρασία που έχει καταγραφεί ήταν -93,2°C σε µια ράχη ανάµεσα στα όρη
Φούτζι και Άργος στο Ανατολικό Οροπέδιο της Ανταρκτικής τις 10 Αυγούστου 2010,
όπως βρέθηκε µε ανάλυση δορυφορικών δεδοµένων. Η προηγούµενη χαµηλότερο
φυσική καταγεγραµµένη θερµοκρασία ήταν −89,2°C στον ρωσικό Σταθµό Βοστόκ
στην Ανταρκτική στις 21 Ιουλίου 1983. Για σύγκριση, αυτή η θερµοκρασία είναι κατά
11 °C ψυχρότερη από την θερµοκρασία εξάχνωσης του ξηρού πάγου. Η Ανταρκτική
είναι παγωµένη

4. έρηµος µε λίγες βροχοπτώσεις, στον δε Νότιο Πόλο το ύψος βροχοπτώσεων είναι
χαµηλότερο από 10 cm τον χρόνο, κατά µέσο όρο. Οι θερµοκρασίες φτάνουν ένα
ελάχιστο µεταξύ -80 °C και -90 °C στο εσωτερικό τον χειµώνα και µέγιστο µεταξύ 5
°C και 15 °C κοντά στις ακτές το καλοκαίρι. Ο κίνδυνος ηλιακών εγκαυµάτων είναι
σηµαντικός κίνδυνος καθώς η επιφάνεια του χιονιού αντανακλά σχεδόν όλη την
υπεριώδη ακτινοβολία που πέφτει πάνω της. Η Ανατολική Ανταρκτική είναι
ψυχρότερη από την δυτική εξαιτίας του µεγαλύτερου υψοµέτρου της. Τα καιρικά
µέτωπα σπανίως διεισδύουν βαθιά µέσα στην ήπειρο, αφήνοντας το κέντρο ψυχρό
και ξηρό. Παρά την έλλειψη βροχοπτώσεων πάνω από το κεντρικό τµήµα της
ηπείρου, ο πάγος εκεί διατηρείται για εκτεταµένες χρονικές περιόδους. Στο
παράκτιο τµήµα, οι έντονες χιονοπτώσεις δεν είναι σπάνιο φαινόµενο, όπου έχουν
καταγραφεί χιονοπτώσεις έως και 1,22 m σε 48 ώρες.
Στις άκρες της ηπείρου, ισχυροί καταβατικοί άνεµοι κοντά στο πολικό υψίπεδο
πνέουν συχνά µε θυελλώδη ένταση. Στο εσωτερικό ωστόσο οι ταχύτητες του
ανέµου είναι συνήθως µέτριες. Κατά το καλοκαίρι, κατά τις καθαρές ηµέρες στον
Νότιο Πόλο, φτάνει στην επιφάνεια περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία από ότι στον
ισηµερινό εξαιτίας της εικοσιτετράωρης ηλιοφάνειας κάθε µέρα στον Πόλο.[1]
Η Ανταρκτική είναι ψυχρότερη από την Αρκτική για δύο λόγους. Πρώτον, το
µεγαλύτερο µέρος της ηπείρου βρίσκεται σε υψόµετρο πάνω από 3 km από τη
στάθµη της θάλασσας, και η θερµοκρασία µειώνεται µε το υψόµετρο. Δεύτερον, ο
Αρκτικός Ωκεανός καλύπτει την ζώνη του Βορείου Πόλου, και η σχετική θερµότητα
του ωκεανού µεταφέρεται µέσω του επιπλέοντος πάγου και δεν επιτρέπει στην
θερµοκρασία των αρκτικών περιοχών να φτάσει στις ακραίες τιµές που είναι τυπικές
για την χερσαία επιφάνεια της Ανταρκτικής. Δεδοµένου του γεωγραφικού
πλάτους, µεγάλες περίοδοι συνεχούς νύχτας ή συνεχούς ηµέρας δηµιουργούν
κλίµα πολύ διαφορετικό από αυτό του υπόλοιπου πλανήτη, καθόλου οικείο για το
ανθρώπινο είδος.
Το νότιο σέλας, το οποίο δηµιουργείται από ηλιακούς ανέµους γεµάτους πλάσµα, οι
οποίοι περνάν από την Γη, παρατηρείται στον νυχτερινό ουρανό κοντά στον Νότιο
Πόλο. Άλλο ένα µοναδικό θέαµα είναι η διαµαντόσκονη, ένα νέφος στο επίπεδο του
εδάφους που αποτελείται από µικροσκοπικούς παγοκρυστάλλους. Εν γένει
σχηµατίζεται σε κατά τα άλλα αίθριο ή σχεδόν αίθριο ουρανό, έτσι κάποιες φορές
αποκαλείται κατακρήµνιση καθαρού ουρανού. Το παρήλιο, ένα συχνό ατµοσφαιρικό
οπτικό φαινόµενο, είναι µία λαµπρή κηλίδα που εµφανίζεται
παραπλεύρως του αληθινού ήλιου.
ΑΚΡΑΙΑ ΚΑΙΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ
Ακραία καιρικά φαινόµενα είναι τα φαινόµενα που βλέπουµε σπάνια όπου
συµβαίνουν σε µια περιοχή και είναι ασυνήθιστα. Η προβλεψη αυτών των
φαινοµένων είναι δυνατή και θεωρούνται πολύ δαπανηρά.Αυτά τα φαινόµενα
αντιµετωπίζεται απο ειδικές συντονιστίκες υπηρεσείες έκτατης ανάγκης.
Στα ακραία καιρικά φαινόµενα ανήκουν οι τυφώνες,οι πληµύρες,οι
καταιγίδες,τσουνάµι,κεραυνοί τα οποία θα σας εξηγήσουµε από που
προέρχονται,πως δηµιουργούνται τις συνέπειες και την κατάληξη τους..
-Τυφώνες ονοµάζεται ένα σύστηµα µε κλειστή περιστροφική από ένα ήρεµο κέντρο
χαµηλής βαροµετρικής πίεσης γνωστό ως το µάτι του τυφώνα το πως

5. δηµιουργήνται οι τυφώνες είναι άγνωστο ακόµα.Ενώ εφτά παράγοντες είναι γενικά
αναγκαία:
1. Η διάµετρος των τροπικών κυκλώνων είναι συνήθως µικρότερη των 500
µιλίων σε αντίθεση µε τις υφέσεις που φθάνουν συνήθως τα 1.000 µίλια
2. Οι άνεµοι των τροπικών κυκλώνων πνέουν από την περιφέρεια προς το κέντρο,
στο βόρειο ηµισφαίριο αντίθετα της φοράς των δεικτών του ωρολογίου, ενώ στο
νότιο ηµισφαίριο σύµφωνα µε αυτή.
3. To σύστηµα των καταιγίδων περιστρέφεται γύρω από ένα κέντρο χαµηλής
βαροµετρικής πίεσης, γνωστό ως µάτι του τυφώνα . Η διάµετρος του µατιού
συνήθως κυµαίνεται από 20 ως 40 µίλια . Στο µάτι επικρατεί άπνοια ή πνέουν
ασθενείς άνεµοι, µαζί µε ηλιοφάνεια ή αστροφεγγιά.
4. Οι ισχυρότεροι άνεµοι του κυκλώνα πνέουν πάντα στον δακτύλιο γύρω από το
µάτι, το λεγόµενο τοίχωµα του µατιού
, ενώ αν είναι ως 38 mi/h , τότε καταγράφεται ως τροπική ύφεση ή απλώς
βαροµετρικό χαµηλό.
5. Η ατµοσφαιρική πίεση που παρατηρείται στο κέντρο τους (στο µάτι του τυφώνα)
πέφτει κάτω από τα 980 mbar, αν και στους πιο ακραίους της Κατηγορίας 5, το
ανώτατο επίπεδο στην κλίµακα Σαφίρ-Σίµπσον, πέφτει κάτω από τα 920 mbar.
6. Συνοδεύονται µε πυκνή νέφωση, καταρρακτώδεις βροχές και καταιγίδες. Οι
κακοκαιρίες αυτές µπορεί να είναι µεν µεγάλης έντασης, αλλά όµως µικρότερης
σχετικά έκτασης των υφέσεων (των εξωτροπικών).
Πληµµύρες: Μία πληµµύρα είναι η υπερχείλιση του επιπλέον νερού που καλύπτει
τη ξηρά. Η οδηγία της ΕΕ για τις πληµµύρες ορίζει µια πληµµύρα ως προσωρινή
κάλυψη από νερό εδάφους το οποίο υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν καλύπτεται
από νερό.[1] Κατά η έννοια του «ρέοντος νερού», µπορεί επίσης να εφαρµοστεί
στην εισροή της παλίρροιας. Οι πληµµύρες µπορεί να προκύψουν από τον όγκο
νερού µέσα σε ένα σώµα του ύδατος, όπως ένα ποτάµι ή λίµνη, η οποία
υπερχειλίζει ή σπάει τα αναχώµατα, µε αποτέλεσµα το νερό να διαφύγει από τα
συνήθη όριά
του, ενώ το µέγεθος της λίµνης ή άλλου φορέα του νερού που ποικίλλει ανάλογα µε
τις εποχιακές αλλαγές στις βροχοπτώσεις και στα χιόνια που λιώνουν, δεν είναι µια
σηµαντική πληµµύρα εκτός αν τέτοιες διαρροές νερού θέσουν σε κίνδυνο τις
εκτάσεις που χρησιµοποιούνται από τον άνθρωπο σαν ένα χωριό, πόλη ή άλλη
κατοικηµένη περιοχή.
Οι πληµµύρες µπορεί επίσης να εµφανιστούν στα ποτάµια, όταν ροή υπερβαίνει
την χωρητικότητα του καναλιού του ποταµού, ιδίως σε στροφές ή µαιάνδρους. Οι
πληµµύρες συχνά προκαλούν ζηµιές σε σπίτια και επιχειρήσεις, εφόσον έχουν
τοποθετηθεί σε φυσικές περιοχές κατάκλυσης των ποταµών. Ενώ οι ζηµίες από τις
πληµµύρες µπορεί να έχουν σχεδόν εξαλειφθεί µε την αποµάκρυνση του
ανθρώπου από τους ποταµούς και άλλους φορείς του νερού, δεδοµένου ότι
ανέκαθεν, οι άνθρωποι έχουν ζήσει και εργαστεί κοντά το νερό για να αναζητήσουν
τροφή
και να αξιοποιήσει τα οφέλη της φθηνής και εύκολης µετακίνησης και το εµπόριο µε
το να είναι κοντά νερό. Ότι οι άνθρωποι συνεχίζουν να κατοικήσουν περιοχές που
απειλούνται µε ζηµίες από πληµµύρες είναι απόδειξη ότι η αξία του να ζουν κοντά
στο νερό υπερβαίνει το κόστος των επαναλαµβανόµενων περιοδικών πληµµυρών.

6. Καταιγίδες:Η Καταιγίδα είναι ένα µετεωρολογικό φαινόµενο που συνοδεύεται από
αστραπές, κεραυνούς, µερικές φορές χαλάζι και σχεδόν πάντα µε έντονη
βροχόπτωση και ισχυρούς ανέµους. Σπανιότερα εµφανίζονται και σίφωνες µαζί µε
τις καταιγίδες, αν και ορισµένα σηµεία στον κόσµο είναι πιο ευάλωτα.
Τσουνάµι:Το τσουνάµι είναι θαλάσσιο φαινόµενο, που δηµιουργείται κατά την
απότοµη µετατόπιση µεγάλων ποσοτήτων νερού, σε ένα υδάτινο σχηµατισµό,
όπως ένας ωκεανός, µια θάλασσα, µια λίµνη.
Τα τσουνάµι έχουν µεγάλο µήκος κύµατος και µεταφέρουν τεράστια ποσά ενέργειας.
Ενώ µία σειρά µεγάλων θαλάσσιων κυµάτων που προκαλούνται από τον άνεµο,
έχει µέγιστο µήκος κύµατος (απόσταση από κορυφή σε κορυφή κύµατος) τα 100 -
150 µέτρα και περιοδικότητα µερικά δευτερόλεπτα, τα τσουνάµι έχουν τεράστια
µήκη κύµατος, που µπορεί να φτάσουν τα 100 ή και τα 200 χιλιόµετρα και
περιοδικότητα ακόµα και άνω της µιας ώρας.
Κεραυνοί:Ανέκαθεν ο κεραυνός ήταν σύµβολο µιας πανίσχυρης δύναµης. Όλοι οι
αρχαίοι λαοί τον είχαν θεοποιήσει. Σύµφωνα µε την ελληνική µυθολογία, ήταν το
κυρίαρχο όπλο του Δία και χάρη σ' αυτό έγινε ο αδιαµφισβήτητος αρχηγός των
υπόλοιπων θεών του Ολύµπου.
Έτσι λοιπόν, όταν υπάρχουν οι συνθήκες που δηµιουργούν καταιγίδα, όπως
υγρασία στην ατµόσφαιρα πολλή θερµότητα κλπ ο αέρας που στροβιλίζεται
παρασύρει ιόντα από τα σύννεφα και από την επιφάνεια της γης ή της θάλασσας
και έτσι δηµιουργείτε συσσώρευση ηλεκτρικών φορτίων στα σύννεφα και φυσικά
διαφορά δυναµικού µεταξύ των σύννεφων (συνήθως αρνητικά φορτισµένων ) και
της ξηράς ή της θάλασσας φορτισµένης θετικά.
Ο κεραυνός στην τελική του φάση είναι τόσο λαµπερός, ώστε τον διακρίνουµε από
πολλά χιλιόµετρα µακριά. Ωστόσο ξεκινά την πορεία του στα σκοτεινά.
Οι Μουσώνες
Με την ονοµασία µουσώνες είναι γνωστοί ισχυροί εποχικοί άνεµοι που
δηµιουργούνται κυρίως στον Ινδικό Ωκεανό και στη Νότια Σινική
θάλασσα(νοτιοανατολική Ασία), καθώς και σε άλλες περιοχές της Γης. Το όνοµα
τους προέρχεται από την αραβική λέξη «µονσούν», που σηµαίνει εποχικός.
Οι µουσώνες που πνέουν από τον Ινδικό Ωκεανό προς την ασιατική ήπειρο και το
αντίστροφο, φέρνουν βροχές στη νότια και νοτιοανατολική Ασία. Οι µουσώνες
ανάλογα της εποχής που πνέουν διακρίνονται σε χειµερινούς και σε θερινούς
µουσώνες, που παρουσιάζουν αντίθετες µεταξύ τους φορές (διευθύνσεις). Κατά µεν
τους χειµερινούς µήνες πνέουν από τις ηπείρους προς τους Ωκεανούς, κατά δε
τους θερινούς µήνες αντίστροφα, από τους ωκεανούς προς τις ηπείρους.
Οφείλονται κυρίως στη διαφορά της θερµοκρασίας του αέρα και κατά συνέπεια, της
ατµοσφαιρικής πίεσης που παρατηρείται µεταξύ των ηπείρων και των ωκεανών,
τόσο τον χειµώνα, όσο και το καλοκαίρι.
Οι λεγόµενοι Μουσώνες του Ινδικού είναι µουσώνες που πνέουν ιδιαίτερα στον
Ινδικό Ωκεανό και χαρακτηρίζονται ανάλογα της εποχής σε χειµερινούς και σε
θερινούς µουσώνες, εκ των οποίων περισσότερο επικίνδυνοι είναι οι θερινοί.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Χειµερινοί Μουσώνες

7. Οι χειµερινοί µουσώνες Ινδικού, οφείλονται κυρίως στην επικράτηση, κατά τους
µήνες από Οκτώβριο µέχρι Απρίλιο, (στο Β. Ηµισφαίριο) υψηλών βαροµετρικών
πιέσεων πάνω από την ασιατική ήπειρο, (αντικυκλώνας της Σιβηρίας), σε αντίθεση
µε τον Ινδικό Ωκεανό, όπου παρατηρείται µεγαλύτερη θερµοκρασία της θάλασσας
κατά τον χειµώνα, (σε σύγκριση µε τις παρακείµενες ηπειρωτικές περιοχές), µε
συνέπεια να επικρατούν εκεί χαµηλότερες πιέσεις. Έτσι ο αντικυκλώνας της
Σιβηρίας αρχίζει να κατέρχεται νοτιότερα και να δηµιουργούνται άνεµοι
µε διεύθυνση Β-ΒΑ και µε ταχύτητα 28 µέχρι 32 κόµβους που πλησιάζουν την
ταχύτητα της µέτριας θύελλας. Οι χειµερινοί αυτοί µουσώνες πνέουν µε την ίδια
σταθερότητα των αληγών ανέµων.
Οι γενικές καιρικές συνθήκες που επικρατούν κατά τη διάρκεια των χειµερινών
µουσώνων είναι αίθριος καιρός, δηλαδή ανέφελος ουρανός, µε µικρή περιορισµένη
βροχόπτωση και χαµηλές θερµοκρασίες. Περιοχές που προσβάλλονται απ΄ αυτούς
τους ανέµους είναι όλες οι χώρες του Αραβικού κόλπου, το Ιράν, το Πακιστάν,
ελάχιστα το Αφγανιστάν, η Ινδία, οι χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας και εντονότερα
όλος ο Ινδικός Ωκεανός.
Θερινοί Μουσώνες
Οι θερινοί µουσώνες του Ινδικού οφείλονται στο ότι κατά τους θερινούς µήνες στο Β.
Ηµισφαίριο ο σιβηρικός αντικυκλώνας αποσύρεται από τις περιοχές της Ν. Ασίας
και περιορίζεται αποκλειστικά στη Σιβηρία. Αντίθετα µε την υπερθέρµανση των
νοτίων ηπειρωτικών περιοχών δηµιουργείται εκτεταµένο πεδίο χαµηλών
βαροµετρικών πιέσεων που το κέντρο του φθάνει πάνω από τις νότιες ηπειρωτικές
περιοχές. Ταυτόχρονα και επειδή ο Ινδικός Ωκεανός δεν θερµαίνεται το ίδιο,
δηµιουργούνται υψηλές βαροµετρικές πιέσεις εγγύτερα των περιοχών. Η
παραπάνω διάταξη των βαροµετρικών πιέσεων έχει ως συνέπεια να
δηµιουργούνται άνεµοι (µουσώνες - εποχικοί) σφοδρότεροι των χειµερινών µε
διεύθυνση νοτιοδυτική, πάνω από τον Ινδικό Ωκεανό και των σινικών θαλασσών
(Βόρεια και Νοτίου).
Γενικά οι Θερινοί µουσώνες του Ινδικού συνοδεύονται από καταρρακτώδεις βροχές.
Οι βροχές αυτές εκδηλώνονται κυρίως στις υπήνεµες ακτές και στη ηπειρωτικές
ζώνες της νότιας και ΝΑ. Ασίας και προέρχονται από απότοµη άνοδο του αέρα είτε
από πρόσκρουση στις ορεινές ακτές, ή παραθαλάσσιους ορεινούς όγκους, είτε από
υπερθέρµανση του. Είναι δε πολύ συχνές στις ακτές της Ινδίας και ΝΑ. Ασίας που
όµως χρονικά είναι περιορισµένες. Γίνεται συνεπώς αντιληπτό πως όταν πνέουν οι
θερινοί µουσώνες µέσα στον Ινδικό δεν συνοδεύονται µε
βροχές.
• Κατά τον ίδιο τρόπο δηµιουργούνται και οι θερινοί µουσώνες που
παρατηρούνται στις δυτικές ακτές της Αφρικής από Μαρόκο και νότια
Φαινόµενο του θερµοκηπίου
Το φαινόµενο του θερµοκηπίου είναι ένα φαινόµενο που τα τελευταία χρόνια
επηρεάζει την γη. Ο όρος συνδέεται µε την αύξηση της µέσης θερµοκρασίας της
επιφάνειας της Γης (παγκόσµια θέρµανση), ενώ θεωρείται πως το φαινόµενο έχει
ενισχυθεί σηµαντικά από ανθρωπογενείς δραστηριότητες.
Κύρια αίτια του φαινοµένου είναι το πλήθος των αέριων που συσσωρεύονται στην
ατµόσφαιρα και επιτρέπουν την είσοδο της ηλιακής ακτινοβολίας αλλά δεν

8. επιτρέπουν την διαφυγή της. Ορισµένα αέρια όµως , όπως το όζον, έχουν
ηµιδιαφάνεια και στην ηλιακή ακτινοβολία, µε αποτέλεσµα να απορροφούν ένα
µέρος της, συµβάλλοντας ως ένα βαθµό και στην ψύξη της γήινης επιφάνειας.
Ποιο είναι το πρόβληµα
Τα τελευταία χρόνια οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες (αυτοκίνητα ,εργοστάσια
κ.α.) έχουν αυξήσει κατά πολύ την ποσότητα αερίων στα κατώτερο στρώµατα της
ατµόσφαιρας (αέρια του θερµοκηπίου) µε αποτέλεσµα την αύξηση της
απορροφούµενης ακτινοβολίας και την επακόλουθη θερµοσιακή αλλαγή.
Κάτι που πολλοί δεν ξέρουν είναι ότι χωρίς το φαινόµενο του θερµοκηπίου η γη µας
θα ήταν κρύα, περίπου γύρω στους -20 βαθµούς και δεν θα υπήρχε ζωή. Το
πρόβληµα όµως δηµιουργείται µε τα αέρια που οδηγούν σε αύξηση της
θερµοκρασίας, η οποία αποσυντονίζει την ισορροπία του κλίµατος πάνω στη γη.
Πως λειτουργεί το φαινόµενο του θερµοκηπίου
Η Γη δέχεται µεγάλα ποσά ηλιακής ακτινοβολίας. Ένα µέρος της ακτινοβολίας
αυτής απορροφάται από το έδαφος και την ατµόσφαιρα, ενώ το υπόλοιπο διαφεύγει
στο διάστηµα. Στην απορρόφηση της ακτινοβολίας παίζει σηµαντικό ρόλο ένα
στρώµα από αέρια (περίπου 20 στον αριθµό), τα λεγόµενα αέρια του θερµοκηπίου.
Αυτά µεταξύ άλλων περιλαµβάνουν υδρατµούς, διοξείδιο του άνθρακα, µεθάνιο,
υποξείδιο του αζώτου, χλωροφθοράνθρακες (CFCs) κλπ.
Το στρώµα αυτό επιτρέπει τη διέλευση της ακτινοβολίας αλλά ταυτόχρονα την
εγκλωβίζει, ακριβώς όπως λειτουργεί ένα πραγµατικό θερµοκήπιο, για τον λόγο
αυτό ο Φουριέ έδωσε στη διαδικασία αυτή το όνοµα "φαινόµενο του θερµοκηπίου"
το 1822. Δυστυχώς, όµως, τα τελευταία χρόνια, ο όρος έχει συνδεθεί µε την
υπερθέρµανση του πλανήτη µας, γνωστή και ως παγκόσµια θέρµανση.
Επίδραση ανθρωπογενούς δραστηριότητας
Το φαινόµενο του θερµοκηπίου είναι φυσικό, ωστόσο ενισχύεται από την
ανθρώπινη δραστηριότητα, η οποία συµβάλλει στην αύξηση της συγκέντρωσης των
αερίων του θερµοκηπίου καθώς και στην έκλυση άλλων ιχνοστοιχείων, όπως οι
χλωροφθοράνθρακες (CFC's). Τα τελευταία χρόνια, καταγράφεται µία αύξηση στη
συγκέντρωση αρκετών αερίων του θερµοκηπίου, ενώ ειδικότερα στην περίπτωση
του διοξειδίου του άνθρακα, η αύξηση αυτή ήταν 31% την περίοδο 1750-1998. Τα
τρία τέταρτα της ανθρωπογενούς παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα, οφείλεται σε
χρήση
ορυκτών καυσίµων, ενώ το υπόλοιπο µέρος προέρχεται από αλλαγές που
συντελούνται στο έδαφος, κυρίως µέσω της αποδάσωσης. Εκτός από τον
άνθρωπο, παράγεται µεθάνιο και από ζώα (π.χ. αγελάδες) µε τις ερυγές τους.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗ
Ο όρος παγκόσµια θέρµαvση (global warming) δηλώνει µία ειδική περίπτωση
κλιµατικής µεταβολής και αναφέρεται στην αύξηση της µέσης θερµοκρασίας της
ατµόσφαιρας της γης και των ωκεανών. Ο όρος είναι εν γένει ουδέτερος ως προς τα
αίτια πρόκλησης της θέρµανσης του πλανήτη, ωστόσο έχει επικρατήσει να
υποννοεί την ανθρώπινη παρέµβαση. Αποδίδεται συχνά µε διαφορετικό τρόπο, ως
πλανητική (υπερ)θέρµανση ή παγκόσµια αύξηση της θερµοκρασίας, ενώ άλλες

9. φορές ταυτίζεται µε το φαινόµενο του θερµοκηπίου που αποτελεί έναν µηχανισµό
παγκόσµιας
θέρµανσης.
Η επίσηµη επιστηµονική θέση πάνω στις κλιµατικές µεταβολές, όπως αυτή
εκφράζεται από την Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίµατος
(Intergovernmental Panel on Climate Change, IPCC) του ΟΗΕ, είναι πως η µέση
θερµοκρασία του πλανήτη έχει αυξηθεί 0.6 ± 0.2 °C από τα τέλη του 19ου αιώνα και
πως η αύξηση αυτή οφείλεται σηµαντικά στην ανθρώπινη δραστηριότητα των
τελευταίων 50 ετών [1]. Μία µειοψηφία επιστηµόνων, διαφοροποιείται σε σχέση µε
την άποψη αυτή, αµφισβητώντας την καταλυτική επίδραση που ενδέχεται να έχει η
ανθρώπινης δραστηριότητα σε
σχέση µε την παγκόσµια θέρµανση.
Σχετικά µε τις κλιµατικές µεταβολές που αναµένονται µελλοντικά, επικρατεί ένα
σηµαντικό ποσοστό αβεβαιότητας σε επίπεδο επιστηµονικών προβλέψεων, ενώ το
θέµα αποτελεί επιπλέον ένα αµφιλεγόµενο πολιτικό ζήτηµα, που σχετίζεται µε την
ανάγκη λήψης πολιτικών µέτρων αντιµετώπισης του προβλήµατος της παγκόσµιας
θέρµανσης, εκ µέρους των κυβερνήσεων.
Σύµφωνα µε επιστηµονικές έρευνες της IPCC, η θερµοκρασία της Γης ενδέχεται να
αυξηθεί κατά 1.4 - 5.8 °C εντός της χρονικής περιόδου 1990 και 2100 [2]. Οι
συνέπειες µίας τέτοιας ενδεχόµενης αύξησης, επεκτείνονται και σε άλλου είδους
µεταβολές, όπως αύξηση της στάθµης των θαλασσών ή δηµιουργία ακραίων
καιρικών φαινοµένων όπως πληµµύρες, τυφώνες ή εξαφάνιση βιολογικών ειδών. Αν
και το φαινόµενο της παγκόσµιας θέρµανσης αναµένεται να αυξήσει την ένταση και
την συχνότητα τέτοιων µεταβολών, θεωρείται δύσκολο να συνδεθεί κάθε
µεµονωµένο
γεγονός ως άµεσο αποτέλεσµα της.
Χάρτης που απεικονίζει διαφορές στις θερµοκρασίες, όπως αυτές µετρήθηκαν από
τον Ιανουάριο του 1995 µέχρι το 2004, σε σύγκριση µε τις θερµοκασίες της
περιόδου 1940-1980. Η µέση αύξηση είναι 0.42 °C και αποτελεί µία παράµετρο του
φαινοµένου της παγκόσµιας θέρµανσης.
Μέση παγκόσµια θερµοκρασία από το 1856 έως το 2005.
Αίτια του φαινοµένου
Οι κλιµατολογικές παράµετροι µεταβάλλονται τόσο µέσα από φυσικές "εσωτερικές"
διαδικασίες όσο και από εξωτερικές παρεµβάσεις, ανθρώπινες ή µη (όπως η ηλιακή
δραστηριότητα ή η έκλυση αερίων του θερµοκηπίου από ηφαίστεια). Αν και οι
κλιµατολόγοι αποδέχονται το γεγονός της αύξησης της θερµοκρασίας της Γης, ως
προς τα αίτιά του υπάρχουν διαφορετικές ερµηνείες.
Αέρια του θερµοκηπίου
Ο εµπλουτισµός της ατµόσφαιρας µε αέρια όπως το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) ή
το µεθάνιο (CH4), έχουν ως αποτέλεσµα την θέρµανση του πλανήτη, εφόσον δεν
συνοδεύονται από άλλες µεταβολές στην ατµόσφαιρα. Το αποκαλούµενο και φυσικό

10. φαινόµενο του θερµοκηπίου, ευθύνεται εξ άλλου για µία αύξηση της θερµοκρασίας
της Γης περίπου 30 °C, γεγονός που την καθιστά και κατοικήσιµη.
Ανθρωπογενείς δραστηριότητες συντελούν στην αύξηση της συγκέντρωσης των
αερίων των κατώτερων στρωµάτων της ατµόσφαιρας (διοξείδιο του άνθρακα,
υδρατµοί, χλωροφθοράνθρακες, όζον κλπ.), συνεισφέροντας µε 450 εκατοµµύρια
τόνους µεθανίου κάθε χρόνο [3]. Οι συγκεντρώσεις σε διοξείδιο του άνθρακα και
µεθάνιο έχουν αυξηθεί από το 1750 κατά 31% και 149% αντίστοιχα, ενώ βρίσκονται
στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 650.000 ετών. Εκτιµάται ότι τα τρία τέταρτα
της ανθρωπογενούς παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα, οφείλεται σε χρήση
ορυκτών
καυσίµων, ενώ το υπόλοιπο µέρος προέρχεται από αλλαγές που συντελούνται στο
έδαφος, κυρίως µέσω της αποδάσωσης.
Μία διαφορετική ερµηνεία της παγκόσµιας θέρµανσης βασίζεται στην υπόθεση πως
οι διακυµάνσεις της ηλιακής δραστηριότητας συσχετίζονται µε διακυµάνσεις στην
θερµοκρασία της Γης. Οι Willie Soon και Sallie Baliunas του αστεροσκοπείου του
Harvard, συσχέτισαν δεδοµένα των ηλιακών κηλίδων µε θερµοκρασιακές
διακυµάνσεις και ανέφεραν πως κατά την ιστορική περίοδο 1650-1700, ασυνήθιστα
χαµηλών θερµοκρασιών στη Γη (γνωστή και ως Μικρός Παγετώνας) δεν
καταγράφηκαν σχεδόν καθόλου ηλιακές κηλίδες. Παράλληλα, συσχέτισαν άλλες
θερµότερες περιόδους µε
αυξηµένη ηλιακή δραστηριότητα. Παρά το γεγονός ότι τέτοιου είδους συσχετίσεις
έχουν προσδιοριστεί, η πλειοψηφία των επιστηµόνων δεν θεωρεί πως η επίδραση
της ηλιακής δραστηριότητας είναι τόσο σηµαντική ή ικανή ώστε να προκαλέσει πολύ
σηµαντικές κλιµατικές µεταβολές. Σύµφωνα µε την 3η έκθεση της IPCC,
διακυµάνσεις της ηλιακής δρατηριότητας "[..] έχουν πιθανότατα προκαλέσει
διακυµάνσεις στην παγκόσµια µέση θερµοκρασία. Ποσοτικές συγκρίσεις
υποδεικνύουν ότι [τέτοιου τύπου] φυσικές µεταβολές συνεισφέρουν σε ένα µικρό
µόνο
ποσοστό ώστε να εξηγούν την παρατηρούµενη θέρµανση στον 20ο αιώνα."
Άλλες θεωρίες
Υπάρχει επιπλέον µία πληθώρα άλλων υποθέσεων που έχουν διατυπωθεί, σχετικά
µε την ερµηνεία της παρατηρούµενης παγκόσµιας θέρµανσης, αν και µέχρι σήµερα
διαθέτουν λίγους υποστηρικτές. Σύµφωνα µε ορισµένες από αυτές:
• Η θέρµανση είναι στα όρια µίας φυσικής διακύµανσης.
• Η θέρµανση οφείλεται στο ότι προερχόµαστε από µία προηγούµενη ψυχρή
περίοδο (Μικρός παγετώνας)
• Η εµφανιζόµενη αυξητική τάση της παγκόσµιας θέρµανσης δεν έχει γενικά
διερευνηθεί επαρκώς.
Συνέπειες
Προσοµοίωση της µεταβολής στους πάγους της Αρκτικής (National Oceanic and
Atmospheric Administration)
Οι προβλεπόµενες συνέπειες της παγκόσµιας θέρµανσης ποικίλουν και αφορούν
στο περιβάλλον καθώς και την ίδια την ανθρώπινη ζωή. Στις κυριότερες από αυτές
συγκαταλέγονται η αύξηση της στάθµης των θαλασσών καθώς και διαφορετικά
ακραία καιρικά φαινόµενα. Η εκτίµηση των επιπτώσεων της συγκέντρωσης των
αερίων θερµοκηπίου στην γενικότερη οικολογική ισορροπία, αποτελεί πεδίο

11. επιστηµονικής αντιπαράθεσης καθώς υπάρχουν πολλές διαφορετικές παράµετροι
που αλληλεπιδρούν και πολλά στοιχεία που πρέπει να συνεκτιµηθούν.
Κλίµα
Η παγκόσµια θέρµανση µπορεί να συµβάλλει στην αλλαγή του κλίµατος της Γης
µετακινώντας τις ζώνες βροχοπτώσεως, από τον ισηµερινό προς τον βορρά και
ερηµοποιώντας το κάτω τµήµα της εύκρατης ζώνης. Αυτό συνεπάγεται αλλαγές
στους διάφορους τύπους βλάστησης τόσο στις γεωργικές όσο και στις δασικές
εκτάσεις. Αναµένονται επιπλέον συχνότερα ακραία καιρικά φαινόµενα, όπως
κύµατα θερµότητας και ξηρασίες ή έντονες βροχοπτώσεις ανάλογα µε την περιοχή.
Θάλασσες
Η παγκόσµια αύξηση της θερµοκρασίας µπορεί να οδηγήσει σε άνοδο της στάθµης
των θαλασσών, µέσω της θερµικής διαστολής των υδάτων και την τήξη των πάγων.
Μία αύξηση της θερµοκρασίας κατά 1,5 έως 4,5 °C εκτιµάται πως µπορεί να
οδηγήσει σε µία άνοδο της στάθµης κατά 15 έως 95 εκατοστά (IPCC 2001). Η
άνοδος αυτή, µπορεί να έχει καταστρεπτικές συνέπειες, προκαλώντας πληµµύρες
σε περιοχές που βρίσκονται σε χαµηλό υψόµετρο και κοντά στο επίπεδο της
θάλασσας. Από το 1900 µέχρι το 2001, έχει υπολογιστεί µία ετήσια άνοδος 1-2
χιλιοστά , ενώ σύµφωνα µε
µετρήσεις του δορυφόρου TOPEX/Poseidon, από τo 1992 µέχρι σήµερα η άνοδος
είναι περίπου 3 χιλιοστά ετησίως
Σύµφωνα µε µία άλλη πιθανότητα, η παγκόσµια θέρµανση ενδέχεται να επηρεάσει
την ωκεάνια κυκλοφορία και ειδικότερα επιβραδύνοντας το θερµό ρεύµα του
Κόλπου, ωθώντας το προς τα Νότια και προκαλώντας πτώση τις θερµοκρασίας στις
περιοχές από τις οποίες διέρχεται, όπως η Δυτική Ευρώπη και η Βόρεια Αµερική.
Επιπλέον, λόγω της αύξησης της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα, οι
ωκεανοί της Γης απορροφούν µεγαλύτερο ποσοστό, γεγονός που οδηγεί στην
µείωση του pH των υδάτων.
Υγεία
Η άνοδος της θερµοκρασίας εµφανίζει δύο αντικρουόµενα άµεσα αποτελέσµατα σε
σχέση µε την ανθρώπινη θνησιµότητα: οδηγεί σε αύξηση των θανάτων κατά τη
διάρκεια του καλοκαιριού αλλά και σε µείωση των θανάτων κατά τη διάρκεια του
χειµώνα. Μία άλλη παράµετρος της παγκόσµιας θέρµανσης αφορά στην
ενδεχόµενη εξάπλωση και άνθιση επιδηµιών του παρελθόντος, καθώς οι µεγάλες
θερµοκρασίες και η υγρασία αποτελούν κατάλληλο υπόβαθρο για την ανάπτυξη
πολλών µικροβίων.
Θετικές συνέπειες
Το φαινόµενο της παγκόσµιας θέρµανσης µπορεί να συνοδευτεί και από ορισµένες
θετικές επιδράσεις:
• Η γεωργία στο µεγαλύτερο τµήµα της Ευρώπης και ιδιαίτερα στα µέσα
γεωγραφικά πλάτη και στη βόρεια Ευρώπη, θα µπορούσε ενδεχοµένως να
ωφεληθεί από µια συντηρητική άνοδο της θερµοκρασίας. Ωστόσο, περιοχές της
νότιας Ευρώπης είναι πιθανό να απειληθούν από την έλλειψη νερού. Επιπλέον, η
πιθανή εµφάνιση ακραίων καιρικών φαινοµένων, µε µεγαλύτερη συχνότητα σε
σχέση µε το παρελθόν, µπορεί να οδηγήσει σε περισσότερες κακές σοδειές.
Σηµαντική παράµετρο αποτελεί γενικά η ικανότητα της γεωργίας να προσαρµοστεί
σε µελλοντικές
κλιµατικές µεταβολές.

12. • Η παγκόσµια θέρµανση θα οδηγήσει σε αύξηση του αριθµού των ηµερών που
θεωρούνται ιδανικές για την ανάπτυξη των φυτών.
Οικονοµία Στη Θέρµανση – Προµέτρηση
Η προµέτρηση είναι εργασία απαραίτητη για να επιτύχουµε όσο το δυνατόν
µεγαλύτερη οικονοµία στη θέρµανση. Με αυτήν προϋπολογίζονται τα υλικά, τα
εργαλεία, τα µηχανήµατα, ο αριθµός των εργαζοµένων, ο βαθµός εξειδίκευσής τους
και εν τέλει προϋπόλογίζεται το συνολικό κόστος του έργου. Η εγκατάσταση της
κεντρικής θέρµανσης είναι ένα σοβαρό έργο κι έτσι η προµέτρηση αποτελεί
καθοριστική ενέργεια για οικονοµική θέρµανση, πριν τη τοποθέτησή της.
Κατά τη προµέτρηση, µετρώνται βασικά υλικά, από τα σχέδια µελέτης κεντρικής
θέρµανσης και στη συνέχεια, υπολογίζεται το σύνολο των υπολοίπων από αυτά τα
βασικά. Αυτά συνήθως είναι εξαρτήµατα συσκευών, µηχανηµάτων, σύνδεσµοι
(ρακόρ) και βάνες. Η οικονοµία στη θέρµανση δηλαδή στηρίζεται στην προµέτρηση
υλικών, εξαρτηµάτων και µηχανηµάτων που απαιτούνται για την εγκατάσταση µιας
κεντρικής θέρµανσης, µέσα πάντοτε από την αντίστοιχη µελέτη κι έτσι να
προϋπολογίσουµε το κόστος της, ενώ µε την επιµέτρηση καταµετρώνται όλα τα
υλικά, εξαρτήµατα και µηχανήµατα που έχουν χρησιµοποιηθεί ως το τέλος της
εγκατάστασης. Επίσης µε την παράδοση της εγκατάστασης, πρέπει να κατατίθεται
και το πρόγραµµα περιοδική συντήρησής της.
Για την προµέτρηση των υλικών εφαρµόζονται κανόνες που διευκολύνουν τον
ακριβή υπολογισµό τους. Για παράδειγµα, από τα σχέδια του οριζόντιου δικτύου
µελέτης κεντρικής θέρµανσης, προµετρώνται τα θερµαντικά σώµατα και το µήκος
των σωλήνων. Επιπλέον, από το κατακόρυφο σχέδιο της µελέτης κεντρικής
θέρµανσης (κατακόρυφο διάγραµµα) υπολογίζονται το µήκος των σωλήνων, τα
εξαρτήµατα του δικτύου και τα εξαρτήµατα – συσκευές – µηχανήµατα του
λεβητοστασίου.
Συµπαιρένοντας, για ακριβής προµέτρηση είναι απαραίτητη η µελέτη της κεντρικής
θέρµανσης, γιατί µέσα από τα σχέδια της υπολογίζονται τα εξαρτήµατα και οι
ποσότητες των σωλήνων που πρέπει να χρησιµοποιηθούν, ανάλογα µε τη διατοµή
τους. Οι ποσότητες που προκύπτουν, καταχωρούνται σε πίνακα και αθροίζονται, για
να βρεθεί το σύνολο των οµοειδών υλικών. Μετά από αυτή τη διαδικασία,
υπολογίζεται το κόστος των υλικών και της εργασίας που απαιτείται για την
ολοκλήρωση του έργου. Πολλές φορές χρειάζεται η επιτόπια παρατήρηση της
οικοδοµής, για να διαπιστώνονται τυχών τροποποιήσεις, που αλλάζουν τα
δεδοµένα της µελέτης, αλλά και του έργου γενικότερα.
Υπερθέρµανση του πλανήτη
Η αλλαγή µιας εύθραυστης ισορροπίας
Στο παρελθόν, το κλίµα της γης έχει πολλές φορές µεταβληθεί ως αποτέλεσµα
φυσικών αιτίων. Όµως, οι αλλαγές που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια και
αυτές που προβλέπονται στο µέλλον, οφείλονται κυρίως στην ανθρώπινη
συµπεριφορά: µέσα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες απελευθερώνονται κάθε
χρόνο στην ατµόσφαιρα µεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα – 29
δισεκατοµµύρια τόνοι το 2004 – και αυτό έχει σαν αποτέλεσµα να θερµαίνεται ο
πλανήτης.
Από την εποχή της βιοµηχανικής επανάστασης, οι άνθρωποι ξεκίνησαν να καίνε
ορυκτά καύσιµα σε µαζικές ποσότητες για να κινήσουν οχήµατα, να θερµάνουν τις

13. κατοικίες τους, να εκτελέσουν τις επαγγελµατικές τους δραστηριότητες, να
τροφοδοτήσουν τα εργοστάσια µε ενέργεια. Η καύση, όµως, των ορυκτών καυσίµων
όπως αποθηκεύθηκε έχει αποθηκευτεί σε αυτά εκατοµµύρια χρόνια πριν. Τα
τελευταία 200 χρόνια έχουµε καταναλώσει ένα µεγάλο µέρος των αποθεµάτων
αυτών των ορυκτών καυσίµων, µε αποτέλεσµα την αύξηση της ποσότητας του CO2
στην
ατµόσφαιρα. Ταυτόχρονα, µέσα από την συνεχιζόµενη αποψίλωση των δασών
απελευθερώνεται το διοξείδιο του άνθρακα που είναι αποθηκευµένο στα δέντρα και
το έδαφος.
Η αύξηση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα στην ατµόσφαιρα οδηγεί
στον εγκλωβισµό υπερβολικής ποσότητας θερµότητας µε συνέπεια την αύξηση του
πάχους της “κουβέρτας του θερµοκηπίου”. Αυτό προκαλεί την αύξηση της
θερµοκρασίας της ατµόσφαιρας της γης, η οποία µε τη σειρά της οδηγεί στην
αλλαγή του κλίµατος.
Το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) είναι το πιο σηµαντικό από τα αέρια που
προκαλούν την υπερθέρµανση του πλανήτη και προέρχεται από την ανεξέλεγκτη
καύση των ορυκτών καυσίµων. Άλλα αέρια είναι το µεθάνιο (CH4), το οποίο
προέρχεται από την αναερόβια (χωρίς οξυγόνο) αποικοδόµηση οργανικής ύλης π.χ
από τις εντερικές ζυµώσεις των ζώων και τα απόβλητα, το υποξείδιο του αζώτου
(N2O), το οποίο προέρχεται κυρίως από γεωργικές αλλά και από βιοµηχανικές
δραστηριότητες και τρία τεχνητά αέρια: οι φθοριωµένοι υδρογονάνθρακες (HFCs),
οι
υπερφθοράνθρακες (PFCs) και το εξαφθοριούχο θείο (SF6) τα οποία παράγονται
από βιοµηχανικές διεργασίες. Ο έλεγχος αυτών των έξι αερίων του θερµοκηπίου
είναι το αντικείµενο της συµφωνίας του Πρωτοκόλλου του Κιότο.
Τρέχοντα στατιστικά στοιχεία
Δεδοµένα από το World Resources Institute δείχνουν ότι οι ανθρώπινες
δραστηριότητες έχουν προσθέσει στην ατµόσφαιρα 2.3 τρισεκατοµµύρια τόνους
CO2 τα τελευταία 200 χρόνια. Η µεγαλύτερη απόλυτη αύξηση στις εκποµπές του
διοξειδίου του άνθρακα παρουσιάστηκε το 2004, όταν µόνο από την κατανάλωση
των ορυκτών καυσίµων προστέθηκαν στην ατµόσφαιρα πάνω από 28 εκατοµµύρια
τόνοι διοξειδίου του άνθρακα. (Πηγή: WRI, Navigating the numbers, based on data
from IEA, EIA, Marland et al, and BP.)
Συνολικά, η συγκέντρωση του CO2 στην ατµόσφαιρα έχει αυξηθεί κατά 31% από το
1750, δηλαδή από τη Βιοµηχανική Επανάσταση. Οι εκποµπές του διοξειδίου του
άνθρακα είναι πλέον περίπου 12 φορές υψηλότερες σε σχέση µε το 1900, καθώς οι
ανθρώπινες κοινωνίες ανά την υφήλιο καίνε αυξηµένες ποσότητες γαιάνθρακα,
πετρελαίου και φυσικού αερίου για την παραγωγή ενέργειας.
Σήµερα, η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατµόσφαιρα είναι η
υψηλότερη που έχει παρατηρηθεί τα τελευταία 420.000 χρόνια.
Το 2005 µαζί µε το 1998, ήταν οι πιο θερµές χρονιές που έχουν καταγραφεί ποτέ.
Ίσως ακόµα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι τα 10 θερµότερα χρόνια που
έχουν καταγραφεί παγκοσµίως από το 1856 παρατηρήθηκαν τα τελευταία 15
χρόνια. Στοιχεία από τον Παγκόσµιο Μετεωρολογικό Οργανισµό δείχνουν ότι τα 11
θερµότερα χρόνια µε φθίνουσα σειρά ήταν: 1998 & 2005 (µαζί), 2002 και 2003
(µαζί), 2001, 1997, 1995, 1990 και 1999 (µαζί), 1991 & 2000 (µαζί).
Το µέλλον

14. Το καλύτερο σενάριο ως προς την αύξηση των εκποµπών CO2 προβλέπει
διπλάσιες συγκεντρώσεις αυτού του αερίου στην ατµόσφαιρα το 2100 σε σχέση µε
τις συγκεντρώσεις που παρατηρούνταν πριν από τη Βιοµηχανική Επανάσταση.
Σύµφωνα µε το χειρότερο σενάριο, αυτός ο διπλασιασµός αναµένεται νωρίτερα,
περίπου το 2045. Η τρίτη αναφορά αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής
για την αλλαγή του κλίµατος (IPCC) προβλέπει αύξηση της παγκόσµιας
θερµοκρασίας µεταξύ 1,4°C και 5,8°C, έως το τέλος του αιώνα.
Ερωτηµατολόγιο στους κατοίκους της Αράχωβας
1.Πόσα χρόνια ζείτε στην Αράχωβα;
1)Ζω 78 χρόνια στην Αράχωβα.
2.Υπήρχαν διαφορές στις κλιµατικές συνθήκες τα τελευταία 30 χρόνια,και αν ναι
ποιές;
2)Ναι,υπήρχαν.Παλιά έριχνε 1 µέτρο χιόνι σχεδόν,αφού δεν µπορούσαµε να
βγούµε από το σπίτι ενώ τώρα δε ρίχνει τόσο πολύ χιόνι.Με λίγα λόγια έχουν
αλλάξει πολύ οι κλιµατικές συνθήκες...
3.Πόσο συχνά χιόνιζε πριν από 20 χρόνια και πόσο συχνά τώρα;
3)Παλιά µπορεί και 10 µε 15 φορές όλο το χειµώνα ενώ τώρα 2 µε 3 φορές.
4.Ποιος είναι ο πιο βαρύς χειµώνας που αντιµετωπίσατε ποτέ;
4)Το 1997.
5.Έχει υπάρξει κάποιο ακραίο ή παράξενο καιρικό φαινόµενο;
5)Ναι,το 1997 που είχε κοπεί το ρέυµα για 3 ηµέρες λόγω του πολύ αέρα.
6.Τι γνωρίζετε για τα ηµεροµήνια;
6)Ότι είναι απο 1 Αυγούστου εως 12 Αυγούστου.1 Αυγούστου κοιτάµε τι θα κάνει
τον Άυγουστο,2 Αυγούστου τι θα κάνει τον Σεπτέµβριο κ.τ.λ.π.
7.Ποιό είναι το κλίµα της Αράχωβας;
7)Το κλίµα της Αράχωβας είναι ξερό,δηλαδή έχουµε κρύο χειµώνα και δροσερό
καλοκαίρι.
8.Πως είναι η Αράχωβα το χειµώνα και πως το καλοκαίρι;
8)Το χειµώνα βρέχει,χιονίζει και έχει παγωνιές και το καλοκαίρι έχει δροσιά.

15. 9.Έχετε συνηθίσει το βαρύ κλίµα της Αράχωβας,µπορείτε να επιβιώσετε;
9)Ναι,έχουµε προσαρµοστεί γιατί αν έρθει κάποιος άλλος από ένα άλλο µέρος
ζεστό θα κρυώνει πολύ.
10.Μετά την πολύχρονη διαµονή σας στην Αράχωβα µπορείτε να προβλέψετε το
καιρό;
10)Ναι,είναι αρκετά έυκολο.
Ευχαριστούµε πολύ για την πολύτιµη βοήθειά σας!
Σας ευχαριστούµε πολύ για το χρόνο που αφιερώσατε για να διαβάσετε την εργασία
µας και ευελπιστούµε να σας άρεσε και να σας φάνηκε ενδιαφέρουσα. Ακόµα
ελπίζουµε να ενηµερωθήκατε και να ευαισθητοποιηθήκατε για περιβαλλοντολογικά
θέµατα που τυχόν να µην γνωρίζατε.