Opdrachtenfiche omgevingsboek: Liedts in stad Oudenaarde

1. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs
Liedtsin stadOudenaarde– JanaPiqué
1. Plaats - adres
Adres:Hofstraat9, 9700 Oudenaarde.
Plaats:hetLiedtsparkenLiedtskasteel
2. Geolocatie / geolokalisatie
Geef de correcte coördinaten!Exact te bepalen via GoogleMaps (instructiefilmpje te bekijken via Canvas).
50°50’49.8”N 3°36’23.5”E
3. Korte omschrijving
De leerlingen zoeken de weg naarhet Ravelijn Liedtspark op de kaart, maken een plattegrond van het volledige park (+
kasteel) en vergelijken foto's uit het verleden met zelf genomen foto's uit het heden.
Als nabespreking wordt er gereflecteerd en gebrainstormd over de opdracht en omgevingsonderwijs.
4. Doelgroep
3de
graad. Indiende opdrachtenmakkelijkergemaaktwordenkan ditookdienenvoorde 2de
graad.
5. Tijdsduur
Verplaatsing:naarde locatie stappenheen-enterugisintotaal 20’.
Opdrachtenopde locatie:Opdracht1 = 5’ + verplaatsing20’ (heen-enterug),opdracht2= 20’, opdracht3 = 10’ &
de nabespreking=15’
= ongeveer1uur en10 minuten
6. Eindtermen
Eindterm Mens & Maatschappij: Ruimte (Oriëntatie-en kaartvaardigheid):
4.1.Deleerlingen kunnen aan elkaar een te volgen weg tussen twee plaatsen in de eigen gemeente of stad beschrijven.
Ze kunnen deze reisweg ook aanduiden op een plattegrond.
Eindterm Sociale vaardigheden: samenwerken
3. De leerlingen kunnen samenwerken met anderen, zonder onderscheid van sociale achtergrond, geslacht of etnische
origine.
Eindtermen Mens & maatschappij: tijd
Dagelijksetijd
3.3. De leerlingen kunnen in een kleine groep voor een welomschreven opdracht een taakverdeling en planning in de
tijd opmaken.
Historischetijd
3.8 De leerlingen kunnen a.d.h.v. een voorbeeld illustreren dat een actuele toestand, die voor kinderen herkenbaar is
en die door de geschiedenis beïnvloed werd, vroeger anders was en in de loop der tijden evolueert.
Eindtermen Muzischevorming: beeld

2. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs
1.3 De leerlingen kunnen beeldinformatie herkennen, begrijpen, interpreteren en er kritisch tegenover staan.
Eindterm Muzischevorming: attitudes
6.1 De leerlingen kunnen blijvend nieuwe dingen uit hun omgeving ontdekken.
7. Leerinhoud
Kaartlezen: de weg van de school KBO Sint-Jozef naarhet Liedtspark uitstippelen en kaartlezen om de bestemming te
bereiken. Ook het terugkeren van het Liedtspark naar de basisschool gebeurt via kaartlezen.
Samenwerking + taakverdeling: coöperatieve rolverdeling (tijdsbewaker, leider, schrijver, materiaalmeester) verdeeld
per groep.
Dagelijkse tijd: voor een welomschreven opdracht een taakverdeling en planning in de tijd opmaken om alle
opdrachten in de werkbundel te realiseren als groep.
Plattegrond: boven perspectief zodat het volledige park op een blad staat. Constructie aande hand van voorbeelden
van plattegronden. Plattegrond zonder legende.
Historische achtergronden familie Liedts: Wie zijn ze? Wat hebben zeallemaal gebouwd? Hoe komt het dat het
eigendom van de familie Liedts uiteindelijk een park is geworden? Zie achtergrond leerkracht.
Reflecteren en brainstorming opdrachten en omgevingsonderwijs: mening geven en brainstorming over mogelijk
verdere leeractiviteiten aan de hand van omgevingsonderwijs.
Vergelijking en vastlegging van beelden (verleden - heden): sommige beelden en monumenten staan nog in het park.
Welke? Wat is er verandert? Foto’s uit het huidige park plaatsen naast dezelfde foto’s van het park in het verleden. (Zie
werkbundel).
8. Lesdoelen
De leerlingen kunnen...
het Liedtspark terugvinden op een kaart van Oudenaarde.
de route berekenen en aanduiden tussen twee plaatsen op de kaart.
samenwerken om hun gemeenschappelijken doelen, de opdrachten in de werkbundel, tebehalen.
in hun groep de taken en rollen verdelen.
in grotelijnen de historische achtergrond van familie en park Liedts samenvattend vertellen.
reflecteren en brainstormen over de opdracht(en) en toekomstige leeractiviteiten rond omgevingsonderwijs.
beelden vastleggen en vergelijkingen maken tussen het verleden en het heden.
9. Materiaal
Materiaalleerkracht
Gsm
Oplossingsbundel
Kaarten stad Oudenaarde en park Liedts
Achtergrondinformatie familie + kasteel + park Liedts
Materiaalleerlingen

3. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs
Gsm per groep + nummer leerkracht
Werkbundel per groep + balpen + kleurpotloden
Stadskaart & satellietkaart rond het park
A3 papier per groepje!
Rollenkaarten
10.Organisatie
Afsprakenmet de leerlingen
De leerlingenhoudenzichaande verdeelderollen.
De werkbundel wordtvolledigingevuld.
De leerlingen verplaatsen zichmetde volledige groep +leerkrachtnaarde bestemmingvanopdracht1.
De leerlingenhoudenzichaande verkeersregels.
We blijveninonze verdeelde groepjesvan4 IN het park (hetparkwordtdus nietverlaten).
We verzamelenallemaal ophetafgesprokentijdstip,opde afgesprokenplaats.
De leerlingenkunnende leerkracht steedbereikenmethetgegevennummer.
De leerlingendragenzorgvanhetmateriaal.
Tips voor de leerkachtbij deze opdracht
De groepen+rollenal inde klasverdelen.
Rolkaartenvoorzien.
De afprakenduidelijkoverlopeninde klas.
Steekinde klasu nummersamenmetde leerlingeninde gsmopgroepje
Overloopde werkbundelnoginde klas
Doorleesgoedde achtergrondinformatie!
Voorzie meerdere begeleidersinhetparkalsextraondersteuning!
Het park is 24 urenopen.
11.Werkbladen – instructiebladen – richtlijnen…
https://www.slideshare.net/JanaPique/liedtsinstadoudenaardewerkbundelomgevingsboekjanapiqu
12.Oplossingen - sleutel
Pas inte vullenindien de opdrachtis uitgevoerd!
13.Bronnen – Bibliografie
Stad Oudenaarde[Website].(z.j.).Geraadpleegdop 20 maart 2020 via
https://www.oudenaarde.be/nl/markt/geschiedenis/de-markt-doorheen-de-jaren

4. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs
InventarisVlaanderen,erfgoed [Website].(z.j.).Geraadpleegdop 20 maart 2020 via
https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/27294
Vanmelkebeke,J.(z.j.). Baron CharlesLiedts. Geraadpleegdop 21 maart 2020 via
http://www.le-petit-bruges.be/html_LPB_geschiedenis/liedts.html
Boone,C.(2016). Liedtsparkin Oudenaarde:ontluikendelenteliefde.Geraadpleegdop21 maart 2020 via
https://catherineboone.blogspot.com/2016/04/liedtspark-in-oudenaarde-ontluikende.html
14.Achtergrondinformatie voor de leerkracht
Baron Charles Liedts
Charles A. Liedts werd op 01/12/1802 te Oudenaarde geboren. Zijn vader Laurentius was ontvanger van de
Oudenaardse burgerlijke hospitalen en van 1802 tot 1824 gemeenteraadslid van Oudenaarde. Hij stamde uit
een familie van brouwers en grootgrondbezitters. De familie Liedts was al ruim een eeuw actief in het lokale
sociale en politieke leven. Zo was Guillaume Liedts, wijnhandelaar en grootoom van Charles, in 1789 luitenant
van het patriotten-leger en ten tijde van de Verenigde Nederlandse (Belgische) Staten was hij schepen. Onder
Jozef II kocht hij het grootste deel van de af te breken fortificatiën van de stad. De interesse voor politiek werd
Charles als het ware met de paplepel ingegeven.
Charles volgde les in het college van Oudenaarde. Na deze studies studeerde hij aan de Gentse universiteit
waar hij in 1823 afstudeerde als doctor in de rechten. Hij werd lid van de Oudenaardse balie. In 1830 was hij
één van de leiders van de Oudenaardse revolutionairen. Wegens zijn bijdrage in de Belgische omwenteling
benoemde het Voorlopig Bewind hem als procureur bij de rechtbank van eerste aanleg van Oudenaarde. Al na
enkele maanden werd hij eveneens als procureur overgeplaatst naar het gerechtshof in Gent. In 1831 werd hij
aangesteld als voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg in Antwerpen.
In 1847 werd Liedts tot minister van staat benoemd.
In 1870 werd Charles Liedts in de adelstand verheven met de rang van baron, als teken van dank voor de wijze
waarop hij was omgegaanmet de financiële crisis ten gevolge van de Frans-Pruisische oorlog.
Charles Liedts stierf op 21/03/1878.
Het Liedtskasteelen het Liedtspark
Guillaume Liedts, zoon van Charles Liedts, kocht een domein dat was vrijgekomen na de afbraak van de
stadsversterking van Vauban.
Een Hollands ravelijn is nog bewaard aangezienhet in 1865 opgenomen werd in de groteprivétuin die Charles
Liedts had laten aanleggen.
Dezewas geïnspireerd op de Engelse landschapstuinen met wandelpaden, waterpartijen met fontein
(niervormige vijver), grote grasvelden, prieeltjes en hoogstambomen.
In 1869 werd in het landschapspark een ijskelder gemaakt die nu als verblijfplaats voor vleermuizen wordt
gebruikt.
Tussen de vijver en de ijskelder slingeren zich momenteel paden tussen kunstmatig aangelegde heuvels,
hoogstambomen en struiken.
Een natuurstenen boogbrugje leidt er over één van de heuvels en is aan de zuidzijde ervan geflankeerd door
een romantische ruïne van een ronde toren (aangelegd in de tweede helft van de 19de eeuw), opgetrokken in
natuursteen en begroeid met klimop.
Het nog bewaarde ravelijn binnen het domein is het enige vestingbouwkundige overblijfsel van de vesting
Oudenaarde uit de Hollandse periode. Het ravelijn gaat in oorsprong terug tot het midden van de 17de eeuw
en werd aangepast ten tijde van de Vauban. Het ravelijn was oorspronkelijk aan alle zijden omgeven door
water. In 2010 werd het ravelijn samen met het Liedtspark voorlopig beschermd als monument. In 2011 startte
de restauratie van de ravelijn.
De grachtenwerden opengemaakt zodat het werk nu opnieuw met water is omringd.

5. Arteveldehogeschool –Educatieve bacheloropleidingvoorlageronderwijs
Het talud van de wallen werd hersteld maar niet op volle hoogte. Een betonnen profielmuur in de keel toont
echter het oorspronkelijke profiel. De beplanting werd herzien, er werden wandel- en fietspaden aangelegden
een wandel- en fietsbrug over de ravelijngracht gebouwd.
Een hoge bakstenen muur schermde de vroegere moes- en bloementuin af.
Tijdens en na de Eerste Wereldoorlog werden de gronden al door de bevolking gebruikt als tuintjes. In 1926
nam de Koninklijke Maatschappij Werk der Volkstuinen, opgericht in 1896 en beter gekend als het ‘Werk van
den Akker’, het beheer van de volkstuinen in Oudenaarde in handen. Heel wat gezinnen maken nu deel uit van
de vzw Werk voor Volkstuinen Oudenaarde.
Richard, Charles en Clemence Liedts lieten in 1850 een paviljoen bouwen dat in de jaren 60 van de 19de eeuw
door Charles uitgebreid werd tot een landhuis in neoclassicistische stijl.
Het oorspronkelijk witgepleisterd landhuis, dat als zomerresidentie werd gebruikt, werd in 1883 door Amedée
Liedts verbouwd, uitgebreid en aangekleed in eclectische stijl met verwijzingen naar de renaissancestijl.
Architect Edmond Van de Vyvere werkte mee aan de opbouw van het huidige kasteel. Hij studeerde
architectuur aan de Academie in Brussel en werkte in de jaren 1860 mee aan de bouw van het Brusselse
justitiepaleis onder leiding van architect J. Poelaert. Architect van de Vyvere stamde uit een belangrijke
Oudenaardse kunstenaarsfamilie. Zijn broers Emiel en Polydoor waren beeldhouwer en aannemer. Mogelijk
werkten zij ook mee aan de verbouwing van het kasteel. De gekende kunstschilder Edmond Van de Vyvere was
een zoon van zijn broer Emiel.
Het kasteel is opgetrokken uit bak- en kalkzandsteen (vermoedelijk Euvillesteen) op een hoge plint van blauwe
hardsteenblokken. Degeveltop is verfraaid met rijk gesculpteerde cartouches voorzien van de leuze van baron
Liedts ‘All for duty’.
Het interieur bleef goed bewaard en werd ingericht in neo-Vlaamse renaissancestijl met fraaie schouwen en
eikenhouten lambriseringen.
In 1907 schonk de kinderloos gestorven Amedée Liedts bij testament het kasteel en het bijhorende park van 6
ha aan de stad.
De voorwaarde was dat het onverdeeld een publieke invulling diende te hebben. De begrenzing van het ‘Park
Liedts’ zou nooit mogen wijzigen en ook de volkstuintjes moesten blijven bestaan. De schenking bevatte ook
een kunstcollectie, zijn bibliotheek en een collectie munten en penningen. De meer dan 4.000 boekbanden
met uiteenlopende onderwerpen, munten en penningen worden bewaard op het Oudenaardse stadsarchief.
De geschonken kunstwerken bevinden zich in het stedelijk museum van Oudenaarde.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog deed het kasteel dienst als casino voor de Duitse officieren.
Na de oorlog bood het kasteel tijdelijk onderdak aan de Oudenaardse rechtbank in afwachting van de bouw
van het nieuwe justitiepaleis.
Momenteel is het kasteel de thuisbasis van het Vrijzinnig Centrum Liedts vzw. Devereniging staat voor een
vrijzinnig humanistische levensbeschouwing en wil de verdraagzaamheid, de eigenheid, duidelijke ethische
standpunten en een visie over het fundamenteel recht op een seculiere maatschappij uitdragen, een visie
gebaseerd op de 3 pijlers van de verlichting: vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid.
15.(optioneel) Extra mogelijkheden tot naverwerking
Eenmindmapinde klasmakenoverde historie vanhetpark,hetkasteel ende familieLiedts.
Een kahootquizoverde geziene historie ismogelijk.
De brainstormoverleeractiviteiteninomgevingsonderwijs integrerenenwerkelijkuitvoeren.
Verderingaanophetkaartlezenenhettekenenvanplattegronden,eventueel methetmakenvanlegendes.
Met de kinderenmetH5Pwerkenende foto’suithetverledenende zelf gemaakte foto’snaastelkaarplaatsen
alscollage.