Opdrachtfiche omgevingsboek Anke Vermeersch

Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
Plaats hier de naam van uw opdracht
1. Plaats - adres
Sint-Medarduskerk, Urseldorp 6, 9910 Ursel
2. Geolocatie / geolokalisatie
Geef de correcte coördinaten! Exact te bepalen via GoogleMaps (instructiefilmpje te bekijken via Canvas).
51°07'49.1"N 3°29'07.2"E
3. Korte omschrijving
De kinderen gaan in de dorpskern van Ursel op zoek naar sporen uit het verleden. Dit doen we aan de hand
van oude postkaarten. Wat is er veranderd? Wat is er nog gelijk gebleven?
De kinderen berekenen aan de hand van de schaal het parcours dat ze zullen afleggen naar de kerk. Ze
berekenen ook hoelang ze over dit traject zullen stappen. Per groepje krijgen de leerlingen een postkaart uit
de 20ste eeuw. Deze locaties (allemaal nabijgelegen het dorpsplein) trachten ze te ontdekken. Door
verschillende waarnemings- en doe-opdrachten benoemen de kinderen de verschillen en de gelijkenissen van
de monumenten/straatbeelden in Ursel.
4. Doelgroep
3de graad (5e
en 6e
leerjaar)
5. Tijdsduur
60 minuten: 20 minuten verplaatsing (heen en terug), 30-40 minuten (activiteit)
6. Eindtermen
3.8 De leerlingen kunnen aan de hand van een voorbeeld illustreren dat aan een actuele toestand, die voor de
kinderen herkenbaar is, en die door de geschiedenis beïnvloed werd, vroeger anders was en in de loop der
tijden evolueert
4.1. De leerlingen kunnen aan elkaar een te volgen weg tussen twee plaatsen in de eigen gemeente of stad
beschrijven. Ze kunnen deze reisweg ook aanduiden op een plattegrond.
4.9. De leerlingen kunnen in de realiteit op een gepaste kaart een landelijke, stedelijke, toeristische en
industriële omgeving herkennen en van elkaar onderscheiden.
4.2. De leerlingen zijn in staat om de geleerde begrippen, inzichten, procedures, met betrekking tot getallen,
meten en meetkunde, zoals in de respectievelijke eindtermen vermeld, efficiënt handelen in betekenisvolle
toepassingssituaties zowel binnen als buiten de klas.
7. Leerinhoud
• De relatie tussen afstand, tijd en snelheid: Afstand, tijd en snelheid kun je berekenen. Als je twee van
hen kent, kun je de derde bepalen. Daarvoor kun je een verhoudingstabel gebruiken. In de
verhoudingstabel krijgen afstand en tijd elk hun eigen plaats.
• Voorbeeld: Met een snelheid van 8km/uur leg je een afstand van 10 km af in 75 minuten tijd.

• Oriënteren op de kaart:
Hoe? We zoeken naar punten op de kaart die we herkennen (referentiepunten). We maken gebruik van
de symbolen en legende op de kaart.
• Voorbeeld: Ik herken de grote baan die door Ursel loopt omdat ik hier woon. Dit punt kan ik gebruiken om
mijn weg te vinden naar andere straten. Ik herken de kerk door het symbool op de kaart (kruis).
• De schaal:
Wat? Als iets op schaal getekend is, geeft de schaal de verhouding aan tussen de tekening en de
werkelijkheid.
• een lijnschaal: de lengte van het lijntje komt overeen met de aangeduide afstand/lengte die vermeld
staat op het einde van het lijntje. Op een lijnschaal kun je de afstand onmiddellijk aflezen. De lengte van
de lijn stelt de afstand voor. De maat (cm, km, m) staat er steeds bij.
• Duiden waarom mensen erfgoed (al dan niet) zouden moeten bewaren: mensen hechten soms belang
aan bepaalde monumenten of gebouwen om verschillende redenen. Dit kan zijn omdat: ze het gebouw erg
mooi vinden, het een gebouw is dat al zeer oud is, het gebouw uniek is in zijn soort,....
• Observeren van gelijkenissen en verschillen (oude postkaart en werkelijkheid)
Hoe? Door werkelijkheid en de postkaart nauwkeurig te observeren kunnen we historische sporen vinden
in het straatbeeld.
Voorbeeld:
• Verschil: Op de oude postkaart zien we duidelijk tramsporen in Ursel.
• Gelijkenis: De twee huizen aan de rechterkant van de baan zien er bijna niet veranderd uit.

8. Lesdoelen
De leerlingen kunnen
• de school, de kerk en andere bekende locaties terugvinden (zie leerinhoud) op een plattegrond van
Ursel. (OWru6)
• de afstand tussen twee punten berekenen aan de hand van de schaal van een plattegrond. (OWru6 +
WDlw3)
• de tijd berekenen die ze nodig hebben om een parcours/afstand af te leggen (zie leerinhoud).(WDlw3)
• het parcours dat ze hebben afgelegd aanduiden op een plattegrond. (OWru6 + OWru8)
• onroerend erfgoed opsporen in eigen dorp aan de hand van postkaarten. (OWti7)
• beschrijven door gelijkenissen en verschillen te geven hoe gebouwen/straatbeelden evolueren in de
tijd (OWti5)
• duiden waarom ze het de moeite waard is om deze gebouwen (al dan niet) te bewaren (OWti7)
9. Materiaal
Per leerling:
• een waarnemingsboekje
• een rode balpen
• een blauwe balpen
• een geodriehoek
Per groepje:
• een horloge
• een oude postkaart
• een fototoestel
10.Organisatie
• Op school: De kinderen vullen individueel de eerste opdracht in. Ze berekenen aan de hand van de
schaal op plattegrond hoever het stappen is van de school tot de kerk. Ze berekenen de tijd die ze nodig
hebben om het parcours af te leggen.
• Verplaatsing: De leerlingen worden op voorhand in groepjes verdeeld. Het materiaal staat klaar en de
leerlingen doen hun fluohesjes en jassen aan. Ze stappen gezamenlijk naar de Sint-Medarduskerk.
• De kinderen krijgen per groepje een oude postkaart. Er zijn in totaal vijf postkaarten, dus ook vijf
groepjes. Elke leerling krijgt een werkboekje. Groep 1 maakt de opdrachten voor groep 1, groep 2 voor
groep 2 enzovoort. Het eerste deel van de opdrachten bestaan uit waarnemingsopdrachten. Het tweede
deel bestaat uit doe-opdrachten.
• Verzamelen: Na de opdrachten verzamelen alle groepjes weer bij de kerk. We stappen terug naar de
school.

11.Werkbladen – instructiebladen – richtlijnen…
MIJN WAARNEMINGSBOEKJE
Vijfde opdracht (doen)
1. Ik zie, ik zie wat jij niet ziet!
Eén groepslid neemt iets in gedachten dat is veranderd aan de kerk. De anderen
proberen het te raden door ja/nee-vragen te stellen. Dit doen jullie elk één keer.
2. Maak nu zelf een foto van dit monument! Probeer de postkaart zo
goed mogelijk na te maken.
Zesde opdracht
1. Lees de tekst van de Sint-Medarduskerk.
2. Kruis aan… Is dit jou gelukt?
p Ik heb het dorpsplein en de kerk op verschillende manieren
waargenomen.
p Ik ben iets meer te weten gekomen over de geschiedenis van de kerk en
het dorpsplein.
3. Stel je voor: in 2050 wordt de Sint-Medarduskerk gesloopt. Zou je hiermee
akkoord gaan?
p Ja.
p Nee.
Tekst
Foto: 1906
Wisten jullie dat de Sint-Medarduskerk een
beschermd monument is? Dat wil zeggen
dat ze de kerk niet zomaar mogen slopen.
De kerk staat vol objecten met een grote
kunstwaarde. Zo staat er nog meubelen uit
de 17de
en 18de
eeuw! Ooit al eens gedacht
een speech te geven op de preekstoel? Dan
sta je met jouw voeten op iets van meer dan
300 jaar oud! Wanneer je even zou kunnen
terugreizen in de 14de
eeuw, zou je zien dat
deze kerk er helemaal anders uitzag. De kerk
is namelijk meerdere keren verbouwd.
Het dorpsplein heeft meer te bieden dan
alleen de Sint-Medarduskerk. Wisten jullie
dat onder jullie voeten een schuilkelder
ligt? In 2010 besloot men het dorpsplein opnieuw aan te leggen. Bij deze werken
kwam een luik vrij naar een schuilkelder die nooit eerder was onderzocht. De
schuilkelder stamt af van de Tweede Wereldoorlog. Dit was waarschijnlijk in
opdracht van de Duitse troepen gebeurd. Hij is nog in perfecte staat!
Verklaar....
4
Eerste opdracht
1. Omcirkel op jouw plattegrond onze school en de kerk.
2. Hoever is het stappen van onze school naar de kerk?
We weten dat 1 cm op de kaart …………………………………………… is in werkelijkheid.
Dit noemen we de ……………………………………………
Mijn berekeningen:
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
….……………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Het is …………………………………………… m stappen van onze school naar de kerk.
3. Een wandelaar wandelt meestal aan een gemiddelde snelheid van
4km/uur. We leggen een afstand af van
...............................................................
Bereken de tijd dat we stappen naar de kerk van onze school.
Tweede opdracht
Jullie wandelen nu in groep naar de kerk. Duid het parcours dat jullie hebben
afgelegd op de plattegrond aan. Eén iemand houdt de tijd in de gaten (met een
uurwerk of gsm).
Afspraken
Tijdens de wandeling houden we ons aan de volgende afspraken:
Þ Ik draag mijn fluohesje.
Þ Ik blijf samen met mijn groep.
Þ Ik luister naar de inbreng van mijn teamgenoten.
Þ Ik lees eerst goed mijn opdrachten, denk eraan: lees denk doe!
Þ Ik hou rekening met de verkeersregels.
Þ Ik let extra op wanneer ik een straat oversteek. Ik kijk aandachtig.
Þ Bij vragen ga ik in groep terug naar de juf.
Þ Ik draag zorg voor het materiaal.
Ik ga akkoord,
Mijn handtekening:
__________________________
2
Naam: ………………………………………………….………………… Datum: ………………………………………………….…………………
Mijn plattegrond
0 40 m
Dit is dorp Ursel, het dorp waar we
naar school gaan. Vandaag trekken
we er dan ook op uit! Dit plan zal je
verschillende keren nodig hebben.
1
Groep 1
Derde opdracht
1. Treed in de voetstappen van de fotograaf. Zoek de plaats op van de persoon
die de foto trok.
2. Duid deze plek met een rood kruis aan op jouw plattegrond.
Vierde opdracht: kijk om je heen en vul in. (waarnemen)
Benoem 3 gelijkenissen tussen de postkaart en vandaag aan de kerk.
1. …………………………………………………………………………………………….
2. …………………………………………………………………………………………….
3. …………………………………………………………………………………………….
Benoem 3 verschillen tussen de postkaart en vandaag aan de kerk.
1. …………………………………………………………………………………………….
2. …………………………………………………………………………………………….
3. …………………………………………………………………………………………….
Ik hoor Wat hoor ik nu?
………………………………………………………………………………………………………………
Wat zou ik nog kunnen horen?
………………………………………………………………………………………………………………
Ik zie Mijn aandacht wordt direct getrokken door….
………………………………………………………………………………………………………………
Hoe komt het dat je aandacht direct naar dat gaat?
………………………………………………………………………………………………………………
Kleef hier later je zelfgenomen foto.
3

Groep 2
Derde opdracht
die de foto trok.
Benoem 3 gelijkenissen tussen de postkaart en vandaag aan de omgeving.
1. …………………………………………………………………………………………….
2. …………………………………………………………………………………………….
3. …………………………………………………………………………………………….
Benoem 3 verschillen tussen de postkaart en vandaag aan de omgeving.
1. …………………………………………………………………………………………….
2. …………………………………………………………………………………………….
3. …………………………………………………………………………………………….
2. Maak nu zelf een foto van dit monument! Probeer de postkaart
zo goed mogelijk na te maken.
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
3
Zesde opdracht
1. Lees EERST de tekst hiernaast.
2. Vink aan… Is dit jou gelukt?
p Ik heb het dorpsplein en de plaats van het oud gemeentehuis op
verschillende manieren waargenomen.
p Ik ben iets meer te weten gekomen over de geschiedenis van het oud
gemeentehuis.
3. Stel je voor: het is 2010. Men zegt tegen jou dat de gemeente het oud
gemeentehuis gaat slopen. Zou je hiermee akkoord gaan?
p Ja.
p Nee.
Tekst
Foto: midden 20ste
eeuw
Wisten jullie dat op deze plek het
oud gemeentehuis van Ursel
stond? Tot in 1976 was Ursel een
zelfstandige gemeente. Uiteraard
had men dan een burgemeester én
een bijhorend gemeentehuis
nodig! Het oud gemeentehuis leek
op een soort herberg. In 1908 werd
dit bijna volledig afgebroken. Op
dezelfde plaats kwam een nieuw
gemeentehuis terecht. Het bakstenen gebouw telde drie verdiepingen. Dit gebouw
is op de postkaart te zien. Na de fusie met Knesselare heeft het gebouw ook andere
functies gekend. Zo was het een winkel en daarna een café. In 2012 besloot de
gemeente het oud gemeentehuis met de grond gelijk te maken. Het werd
vervangen door appartementsgebouwen. Deze plannen zorgden voor protest bij
de dorpsbewoners. Ze vonden het helemaal niet kunnen dat dit gebouw zomaar
werd afgebroken!
Verklaar....
4
Eén groepslid neemt iets in gedachten dat is veranderd aan de omgeving. De
anderen proberen het te raden door ja/nee-vragen te stellen. Dit doen jullie elk
één keer.
Zesde opdracht
2. Kruis… Is dit jou gelukt?
p Ik heb het straatbeeld van de Eekloseweg op verschillende manieren
waargenomen.
p Ik ben iets meer te weten gekomen over de geschiedenis van de pastorij
en de Villa Maria.
3. Stel je voor: het is 2050. Men wil de pastorij slopen. Zou je hiermee akkoord
gaan?
p Ja.
p Nee.
Tekst
Foto: midden 20ste
eeuw
Hadden jullie de Eekloseweg op
de postkaart ook bijna niet
herkend? Gelukkig kun je de Villa
Maria in de verte zien. Dit
prachtig stukje architectuur is
gebouwd kort voor de Eerste
Wereldoorlog. De bouwheer
noemde deze villa naar zijn
echtgenote Maria Arents.
Vandaag is het een restaurant.
Ook aan de rechterkant van de postkaart ontdekken jullie een bekend gebouw:
de pastorij. Dit was de woning van de pastoor. Nu is het de bibliotheek. In het
begin van de 20ste
eeuw was de pastorij omgeven door een grote tuin. De tuinen
zijn grotendeels verdwenen. Op deze plek ligt nu een parking, al is er nog een
klein deeltje van de tuinen overgebleven. Daar vieren de Urselaars elk jaar de
pastorijfeesten. Wisten jullie dat dit gebouw hier al staat van 1784? Het werd
grondig hersteld na de Tweede wereldoorlog.
Verklaar....
4
Groep 3
Derde opdracht
die de foto trok.
Benoem 3 gelijkenissen tussen de postkaart en vandaag wanneer je kijkt naar
de gebouwen
1. …………………………………………………………………………………………….
2. …………………………………………………………………………………………….
3. …………………………………………………………………………………………….
Benoem 3 verschillen tussen de postkaart en vandaag wanneer je kijkt naar de
gebouwen.
1. …………………………………………………………………………………………….
2. …………………………………………………………………………………………….
3. …………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
3

Groep 5
Derde opdracht
die de foto trok.
Benoem 3 gelijkenissen tussen de postkaart en vandaag.
1. …………………………………………………………………………………………….
2. …………………………………………………………………………………………….
3. …………………………………………………………………………………………….
Benoem 3 verschillen tussen de postkaart en vandaag.
1. …………………………………………………………………………………………….
2. …………………………………………………………………………………………….
3. …………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
3
Vijfde opdracht (doen).
anderen proberen het te raden door ja/nee-vragen te stellen. Dit doen
jullie elk één keer.
2. Maak nu zelf een foto van dit monument! Probeer de fotokaart zo goed
mogelijk na te maken.
Zesde opdracht
p Ik heb het straatbeeld van de Kapellestraat op verschillende manieren
waargenomen.
p Ik ben iets meer te weten gekomen over de geschiedenis van de tram in
Ursel.
3. Stel je voor: het is 1960. De tramstelplaats wordt niet meer gebruikt. De
gemeente stelt voor om het te slopen. Zou je hiermee akkoord gaan?
p Ja.
p Nee.
Foto: midden 20ste
eeuw
Tekst
Zijn de tramsporen jullie ook al
opgevallen? We hebben in
Ursel niet voor niets een
Tramstraat! In het begin van de
20ste
eeuw was Ursel de plaats
waar twee tramtrajecten
samenkwamen. De tram van
Gent naar Brugge én de tram
van Tielt naar Watervliet
stopten alle twee ons dorp. Op
het einde van de Tramstraat was er een tramstelplaats Den Hangaar. Daar werden
goederen van de tram gehaald of overgeplaatst. De tramstelplaats werd
afgebroken in de jaren 60. Als herinnering aan de Urselse tram staat in ons
speeldorp ‘Het Kamielke’. Dit verwijst naar de tram die tot 1959 Ursel met Brugge
en Gent verbond.
Verklaar....
4
1. Ik zie ik zie wat jij niet ziet.
Eén groepslid neemt iets in gedachten dat is veranderd aan het klooster. De
één keer.
2. Maak nu zelf een foto van dit monument! Probeer de fotokaart zo
Zesde opdracht
p Ik heb het klooster op verschillende manieren waargenomen.
p Ik ben iets meer te weten gekomen over de geschiedenis van het
klooster/de oude lagere school.
3. Stel je voor: het is 2050 en het klooster wordt gesloopt. Zou je hiermee
akkoord gaan?
p Ja.
p Nee.
Tekst
Foto: midden 20ste
eeuw.
Voor jullie staat het oude
klooster van de Heilige
Ursula. Ondanks het
gebouw er nu verlaten bij
ligt, heeft het een hele
geschiedenis! In het
midden van 19de
(1859)
werd dit klooster gesticht.
Het was niet alleen een klooster, maar ook: een school, een rusthuis én een opvang
voor wezen. De lagere school was alleen voor meisjes. De jongensschool in de
Pierlalaweg (toen nog ‘de Schoolstraat’) stond op de plaats waar nu de katerhoek
staat. Dichtbij het klooster had men lang een boerderij. Zo kon men zelf voor eigen
voedsel zorgen. In de jaren 70 werd stilaan het katholiek onderwijs gemengd. De
jongensschool werd afgebroken want alle jongens en meisjes gingen voortaan naar
dezelfde school! Er bleven nog steeds zusters wonen in het gebouw. Tot 2012 bleef
deze plaats de lagere school voor kinderen Ursel. Daarna werd het verlaten voor
onze huidige school. In 2015 verlieten ook de laatste zusters het gebouw. Er is nog
niet beslist wat er met dit nu leegstaande gebouw zal gebeuren.
Verklaar....
4
Groep 4
Derde opdracht
die de foto trok.
het klooster.
1. …………………………………………………………………………………………….
2. …………………………………………………………………………………………….
3. …………………………………………………………………………………………….
Benoem 3 verschillen tussen de postkaart en vandaag wanneer je kijkt naar het
klooster.
1. …………………………………………………………………………………………….
2. …………………………………………………………………………………………….
3. …………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
3

12.Oplossingen – sleutel
Foto 1
Opdracht
die de foto trok.
Waarnemingsopdracht: kijk om je heen.
Benoem 3 gelijkenissen tussen de postkaart en vandaag aan de kerk.
1. De ramen hebben nog steeds dezelfde vorm.
2. De muren aan de buitenkant zijn nog steeds wit.
3. Het dak/ de klok/ .... zijn nog hetzelfde.
Benoem 3 verschillen tussen de postkaart en vandaag aan de kerk.
1. De klok staat op een ander uur.
2. Er staan geen grafstenen aan de zijkant van de muren.
3. Er staat een soort van kapel aan de zijkant van de kerk.
Een auto dat voorbij rijdt, mensen die babbelen, regendruppels,...
De klok die luidt, vogels die fluiten
De kerktoren, het standbeeld,...
Ik vind het mooi, imposant. Het doet me denken aan... (persoonlijk
antwoord)
Verschillende antwoorden zijn mogelijk.
Naam:………………………………………………….…………………Datum:………………………………………………….…………………
Mijnplattegrond
040m
DitisdorpUrsel,hetdorpwaarwe
naarschoolgaan.Vandaagtrekken
weerdanookopuit!Ditplanzalje
verschillendekerennodighebben.
Opdracht
1. Omcirkel op jouw plattegrond onze school en de kerk.
2. Hoever is het stappen van onze school naar de kerk?
We weten dat 1 cm op de kaart 40 m is in werkelijkheid.
Dit noemen we de schaal.
Mijn berekeningen:
Ik meet de afstand van de school tot de kerk. Dit is 10 cm.
10 x 40 m = 400m .
Het is 400 m stappen van onze school naar de kerk.
3. Een wandelaar wandelt meestal aan een gemiddelde snelheid van
4km/uur. We leggen een afstand af van 400 m.
Bereken de tijd dat we stappen naar de kerk van onze school.
Opdracht
Opdracht
Jullie wandelen nu in groep naar de kerk. Duid het parcours dat jullie hebben
afgelegd op de plattegrond aan. Eén iemand houdt de tijd in de gaten (met een
uurwerk of gsm).
Afspraken
Tijdens de wandeling houden we ons aan de volgende afspraken:
Þ Ik draag mijn fluohesje.
Þ Ik blijf samen met mijn groep.
Þ Ik luister naar de inbreng mijn teamgenoten.
Þ Ik lees eerst goed mijn opdrachten, denk eraan: lees denk doe!
Þ Ik hou rekening met de verkeersregels.
Þ Ik let extra op wanneer ik een straat oversteek. Ik kijk aandachtig.
Þ Bij vragen ga ik in groep terug naar de juf.
Ik ga akkoord,
Mijn handtekening:
__________________________
4km
4000 m
1 uur
60 min.
400 m
6 min.
: 10
: 10
Doe-opdracht
Opdracht
1. Lees de tekst van de Sint-Medarduskerk.
p Ik heb het dorpsplein en de kerk op verschillende manieren
waargenomen.
p Ik ben iets meer te weten gekomen over de geschiedenis van de kerk en
het dorpsplein.
3. Stel je voor: in 2050 wordt de Sint-Medarduskerk gesloopt. Zou je hiermee
akkoord gaan?
p Ja.
p Nee.
Tekst
Foto: 1906
Wisten jullie dat de Sint-Medarduskerk een
beschermd monument is? Dat wil zeggen
dat ze de kerk niet zomaar mogen slopen.
De kerk staat vol objecten met een grote
kunstwaarde. Zo staat er nog meubelen uit
de 17de
en 18de
eeuw! Ooit al eens gedacht
een speech te geven op de preekstoel? Dan
sta je met jouw voeten op iets van meer dan
300 jaar oud! Wanneer je even zou kunnen
terugreizen in de 14de
eeuw, zou je zien dat
deze kerk er helemaal anders uitzag. De kerk
is namelijk meerdere keren verbouwd.
Het dorpsplein heeft meer te bieden dan
alleen de Sint-Medarduskerk. Wisten jullie
dat onder jullie voeten een schuilkelder
ligt? In 2010 besloot men het dorpsplein opnieuw aan te leggen. Bij deze werken
kwam een luik vrij naar een schuilkelder die nooit eerder was onderzocht. De
schuilkelder stamt af van de Tweede Wereldoorlog. Dit was waarschijnlijk in
opdracht van de Duitse troepen gebeurd. Hij is nog in perfecte staat!Verklaar....
Persoonlijk antwoord

Opdracht
2. Vink aan… Is dit jou gelukt?
p Ik heb het dorpsplein en de plaats van het oud gemeentehuis op
verschillende manieren waargenomen.
p Ik ben iets meer te weten gekomen over de geschiedenis van het oud
gemeentehuis.
3. Stel je voor: het is 2010. Men zegt tegen jou dat de gemeente het oud
gemeentehuis gaat slopen. Zou je hiermee akkoord gaan?
p Ja.
p Nee.
Tekst
Foto: midden 20ste
eeuw
Wisten jullie dat op deze plek het
oud gemeentehuis van Ursel
stond? Tot in 1976 was Ursel een
zelfstandige gemeente. Uiteraard
had men dan een burgemeester én
een bijhorend gemeentehuis
nodig! Het oud gemeentehuis leek
op een soort herberg. In 1908 werd
dit bijna volledig afgebroken. Op
dezelfde plaats kwam een nieuw
gemeentehuis terecht. Het bakstenen gebouw telde drie verdiepingen. Dit gebouw
is op de postkaart te zien. Na de fusie met Knesselare heeft het gebouw ook andere
functies gekend. Zo was het een winkel en daarna een café. In 2012 besloot de
gemeente het oud gemeentehuis met de grond gelijk te maken. Het werd
vervangen door appartementsgebouwen. Deze plannen zorgden voor protest bij
de dorpsbewoners. Ze vonden het helemaal niet kunnen dat dit gebouw zomaar
werd afgebroken!
Verklaar....
Foto 2
Opdracht
die de foto trok.
Benoem 3 gelijkenissen tussen de postkaart en vandaag aan de omgeving.
1. De kerk
2. Dorpsplein
3. De straten lopen nog steeds op dezelfde manier
Benoem 3 verschillen tussen de postkaart en vandaag aan de omgeving.
1. Oud gemeentehuis is vervangen door een ander gebouw.
2. Er zijn verkeersborden aanwezig.
3. De straten zijn niet uit asfalt. Er is niet geschilderd op de straten.
Doe-opdracht
2. Maak nu zelf een foto van dit monument! Probeer de postkaart
zo goed mogelijk na te maken.
Auto’s die rijden, mensen die babbelen,
De klok die luidt, vogels die fluiten, ...
De verkeersborden, de kerk, het grote appartementsgebouw
Het is heel groot, het valt op door de kleur, ik vind dat een mooi gebouw...
Foto 3
Opdracht
die de foto trok.
de gebouwen
1. De daken van de twee links huizen zijn nog steeds gekarteld.
2. Het dak van de bibliotheek/pastorij.
3. De ramen van de Villa Maria.
Benoem 3 verschillen tussen de postkaart en vandaag wanneer je kijkt naar de
gebouwen.
1. Het stukje links van de pastorij is niet meer hetzelfde.
2. Het tweede huis links heeft een laagje witte verf gekregen.
3. Er zijn gebouwen bijgekomen. Er is een garage aan het tweede huis links
gebouwd.
Auto’s stoppen en doorrijden, ...
Vrachtwagen die toeten, de schoolbel dat gaat,...
De gekleurde delen op de baan.
Door de kleuren.
Doe-opdracht
één keer.
Opdracht
2. Kruis… Is dit jou gelukt?
p Ik heb het straatbeeld van de Eekloseweg op verschillende manieren
waargenomen.
p Ik ben iets meer te weten gekomen over de geschiedenis van de pastorij
en de Villa Maria.
3. Stel je voor: het is 2050. Men wil de pastorij slopen. Zou je hiermee akkoord
gaan?
p Ja.
p Nee.
Tekst
Foto: midden 20ste
eeuw
Hadden jullie de Eekloseweg op
de postkaart ook bijna niet
herkend? Gelukkig kun je de Villa
Maria in de verte zien. Dit
prachtig stukje architectuur is
gebouwd kort voor de Eerste
Wereldoorlog. De bouwheer
noemde deze villa naar zijn
echtgenote Maria Arents.
Vandaag is het een restaurant.
Ook aan de rechterkant van de postkaart ontdekken jullie een bekend gebouw:
de pastorij. Dit was de woning van de pastoor. Nu is het de bibliotheek. In het
begin van de 20ste
eeuw was de pastorij omgeven door een grote tuin. De tuinen
zijn grotendeels verdwenen. Op deze plek ligt nu een parking, al is er nog een
klein deeltje van de tuinen overgebleven. Daar vieren de Urselaars elk jaar de
pastorijfeesten. Wisten jullie dat dit gebouw hier al staat van 1784? Het werd
grondig hersteld na de Tweede wereldoorlog.
Verklaar....

Foto 4
die de foto trok.
het klooster.
1. Het gebouw heeft nog steeds dezelfde vorm.
2. Het is nog steeds uit hetzelfde materiaal. De muren zijn niet beschilderd.
3. De meeste ramen van het gebouw.
Benoem 3 verschillen tussen de postkaart en vandaag wanneer je kijkt naar het
klooster.
1. Muurtje vooraan is kleiner. Verwilderen van de binnenkoer....
2. Het gebouw aan de rechterkant is breder geworden.
3. Geen bomen meer aan de zijkant van het straat. Ramen in muurtje.
Auto’s die voorbij rijden, geroep van kinderen, ...
De schoolbel, vogels die fluiten,...
De grote ramen van de rechterkant van het gebouw.
Ze vallen op.
anderen proberen het te raden door ja/nee-vragen te stellen. Dit doen
jullie elk één keer.
2. Maak nu zelf een foto van dit monument! Probeer de fotokaart zo goed
mogelijk na te maken.
Opdracht
p Ik heb het straatbeeld van de Kapellestraat op verschillende manieren
waargenomen.
p Ik ben iets meer te weten gekomen over de geschiedenis van de tram in
Ursel.
3. Stel je voor: het is 1960. De tramstelplaats wordt niet meer gebruikt. De
gemeente stelt voor om het te slopen. Zou je hiermee akkoord gaan?
p Ja.
p Nee.
Foto: midden 20ste
eeuw
Tekst
Zijn de tramsporen jullie ook al
opgevallen? We hebben in
Ursel niet voor niets een
Tramstraat! In het begin van de
20ste
eeuw was Ursel de plaats
waar twee tramtrajecten
samenkwamen. De tram van
Gent naar Brugge én de tram
van Tielt naar Watervliet
stopten alle twee ons dorp. Op
het einde van de Tramstraat was er een tramstelplaats Den Hangaar. Daar werden
goederen van de tram gehaald of overgeplaatst. De tramstelplaats werd
afgebroken in de jaren 60. Als herinnering aan de Urselse tram staat in ons
speeldorp ‘Het Kamielke’. Dit verwijst naar de tram die tot 1959 Ursel met Brugge
en Gent verbond
Verklaar....
Foto 5
Opdracht
die de foto trok.
Benoem 3 gelijkenissen tussen de postkaart en vandaag.
1. Lantaarnpalen
2. De straten lopen nog steeds op dezelfde manier.
Benoem 3 verschillen tussen de postkaart en vandaag.
1. Tramsporen.
2. Huizen die zijn verdwenen.
3. Bomen die zijn vervangen door garages.
Doe-opdracht
Auto’s, mensen die babbelen, een deur die toeslaat.
De bus, mensen die thuiskomen, ...
De kerktoren die komt piepen.
Dit valt op tussen de kleinere gebouwen.
Doe-opdracht
1. Ik zie ik zie wat jij niet ziet.
Eén groepslid neemt iets in gedachten dat is veranderd aan het klooster. De
één keer.
2. Maak nu zelf een foto van dit monument! Probeer de fotokaart zo
Opdracht
p Ik heb het klooster op verschillende manieren waargenomen.
p Ik ben iets meer te weten gekomen over de geschiedenis van het
klooster/de oude lagere school.
3. Stel je voor: het is 2050 en het klooster wordt gesloopt. Zou je hiermee
akkoord gaan?
p Ja.
p Nee.
Tekst
Foto: midden 20ste
eeuw.
Voor jullie staat het oude
klooster van de Heilige
Ursula. Ondanks het
gebouw er nu verlaten bij
ligt, heeft het een hele
geschiedenis! In het
midden van 19de
(1859)
werd dit klooster gesticht.
Het was niet alleen een klooster, maar ook: een school, een rusthuis én een opvang
voor wezen. De lagere school was alleen voor meisjes. De jongensschool in de
Pierlalaweg (toen nog ‘de Schoolstraat’) stond op de plaats waar nu de katerhoek
staat. Dichtbij het klooster had men lang een boerderij. Zo kon men zelf voor eigen
voedsel zorgen. In de jaren 70 werd stilaan het katholiek onderwijs gemengd. De
jongensschool werd afgebroken want alle jongens en meisjes gingen voortaan naar
dezelfde school! Er bleven nog steeds zusters wonen in het gebouw. Tot 2012 bleef
deze plaats de lagere school voor kinderen Ursel. Daarna werd het verlaten voor
onze huidige school. In 2015 verlieten ook de laatste zusters het gebouw. Er is nog
niet beslist wat er met dit nu leegstaande gebouw zal gebeuren.
Verklaar....

13.Bronnen
• De schuilkelder van Ursel, het relaas van een archeoloog. (z.d.). Geraadpleegd op 22 maart 2020, van
http://www.war-memorial.be/Militairen%20in%20Ursel/schuildkelder/schuildkelder.html
• Heemkundige speurtocht door Ursel. (z.d.). Geraadpleegd op 22 maart 2020, van
http://mijnplatteland.com/meetjesland/ons_meetjesland/1976_2/heemkundige_speurtocht_Ursel.ht
ml
• Het agentschap Onroerend Erfgoed . (z.d.). Gemeentehuis van Ursel en afspanning Tramstatie.
Geraadpleegd op 22 maart 2020, van
https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/33411
• Het agentschap Onroerend Erfgoed . (z.d.). Ursel. Geraadpleegd op 22 maart 2020, van
https://inventaris.onroerenderfgoed.be/themas/14190
• Het Meetjesland in het noorden van Oost-Vlaanderen. (z.d.). Geraadpleegd op 22 maart 2020, van
http://mijnplatteland.com/meetjesland/ursel/nl/index.php
• Kamielke. (2019, 23 juli). Geraadpleegd op 22 maart 2020, van
https://www.debiersmid.be/overdebiersmid/kamielke/
• Klooster van de Heilige Ursula. (2019, 24 juli). Geraadpleegd op 22 2020, van
https://nl.wikipedia.org/wiki/Klooster_van_de_Heilige_Ursula
• Pierlala. (z.d.). In Wikipedia. Geraadpleegd van https://nl.wikipedia.org/wiki/Pierlala
• Schuilkelder uit WOII blootgelegd in Ursel. (2010, 19 mei). Geraadpleegd op 23 2020, van
https://www.demorgen.be/tech-wetenschap/schuilkelder-uit-woii-blootgelegd-in-ursel~bd9c83cb/
• Wikipedia-bijdragers. (z.d.). Ursel. Geraadpleegd op 22 april 2020, van
https://nl.wikipedia.org/wiki/Ursel
14.Achtergrondinformatie voor de leerkracht
Algemeen
Ursel is een dorp in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. Het is een deelgemeente van Aalter sinds 2019.
Ursel is gelegen in het licht heuvelachtige gebied tussen Aalter en Eeklo en telt ongeveer 3 000 inwoners. Het
dorp staat vooral bekend voor de Drongengoedhoeve en het vliegveld. Dit vliegveld is een voormalig
reservevliegveld van de NAVO. Naast dit vliegveld ligt het Drongengoedbos.
Etymologie
Ursel is samengesteld uit 'uras' (= oeros) en 'lauha' (= bosje op hoge zandgrond); het betekent dus oeros-bos.
Bezienswaardigheden
• De Sint-Medarduskerk
• De Pietendriesmolen
• Drongengoedhoeve
• Drongengoedbos
Folklore
Pierlala is een legendarische figuur die in ere wordt gehouden in Ursel. Volgens de legende zou hij geboren
zijn op de Katerhoek in Ursel. Wanneer hij geboren is, weet men niet precies te vertellen. Tot in 2015 werd de
volksfiguur jaarlijks tot leven gewekt in een folklorestoet. Dit gebeurde als sinds de eerste Pierlalastoet in
1963. De stoet speelt zich af in het verleden waar jong en oud taferelen van vroeger uitbeelden. Maar het

personage Pierlala staat ook bekend om zijn humor en de grappen die hij met de dorpsbewoners uithaalde.
Elk jaar op de 2de
zondag van september pronkten de Urselaren met een gloednieuw thema in hun stoet.
15.(optioneel) Extra mogelijkheden tot naverwerking
Enkele voorstellen voor de verweking in de klas:
• Peil naar de indrukken door de leerlingen: Wat vonden ze interessant? Waar willen ze graag meer over
weten? Waren alle opdrachten duidelijk? Werd iedereen goed betrokken bij de opdrachten? Hoe
verliep het luisteren naar elkaar?
• Je kan een relatie leggen met het algemeen historisch kader waarin de straatbeelden worden
gesitueerd. De foto’s op de postkaarten dateren uit de 20ste
eeuw. Link de leerinhouden van de Nieuwe
Tijd aan de schoolomgeving.
• Je kan de kinderen na een bespreking in de klas zelf aan de slag laten gaan rond de monumenten in
Ursel. De kinderen kunnen hierbij individueel of in dezelfde groepen nog wat extra opzoekwerk
verrichten. Je kan de bronnen zelf voorzien of ze dit op de computer opzoeken. Dit opzoekwerk kan
verwerkt worden in een PowerPointpresentatie, een verslag, een collage,...
• Bespreek de waarnemingopdrachten in de les. Wat vonden ze moeilijk? Wat ging er gemakkelijk?
Hebben leerlingen tips voor de andere kinderen om beter te observeren?
• Ga dieper in op de laatste vraag van de opdrachten. Gingen ze akkoord of niet met het slopen van de
gebouwen? Waarom wel/waarom niet? Hoe komt het dat bepaalde gebouwen worden
bewaard/beschermd en andere niet? Hoe komt het dat mensen monumenten bewaren? Je kan een
kringgesprek starten over de waarde van erfgoed. De kinderen kunnen zich bijvoorbeeld inleven in de
situatie van 2012 in het dorp: het oud gemeentehuis wordt afgebroken. Er is veel protest bij de
dorpsbewoners. Zo kan er aanbod komen dat erfgoed om verschillende redenen kan worden bewaard
(omwille van ouderdomswaarde, schoonheidswaarde en materiaalwaarde).
• Je kan deze onderwerpen ook koppelen aan andere leergebieden. De leerlingen kunnen bijvoorbeeld
een eigen postkaart ontwerpen van hun favoriete plekje in Ursel tijdens de lessen Muzische. Dit kan in het
vak Nederlands doorgetrokken worden, waar de postkaart wordt gebruik om een persoonlijke boodschap
op te schrijven. Zo werk je dan weer aan hun schrijfvaardigheden!

Opdrachtfiche omgevingsboek Anke Vermeersch

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (14)

Similar to Opdrachtfiche omgevingsboek Anke Vermeersch

Similar to Opdrachtfiche omgevingsboek Anke Vermeersch (19)

More from AnkeVermeersch

More from AnkeVermeersch (12)

Opdrachtfiche omgevingsboek Anke Vermeersch