Recommended
More Related Content
Similar to 1)
Similar to 1) (20)
1)
- 1. NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ AHMET KELEŞOĞLU EĞİTİM FAKÜLTESİ MÜZİK ÖĞRETMENLİĞİ ANA BİLİM DALI Fatma Gül Bekci 18310331035 -DOÇ. DR. AGAH TUĞRUL KORUCU Roger Değişim Yayılımı Kuramı Pavio İkili Kodlama Kuramı Bilgiyi İşleme Kuramı Gagne 9 Adım Kuramı Yapılandırmacı Yaklaşım
- 2. Everett Rogers’ın Yeniliklerin Yayılması Kuramı
- 3. YENILIĞIN YAYILIMI KURAMI Yeniliklerin yayılımı kuramı, toplulukların yenilikleri nasıl kabul ettiğini açıklamayı amaçlamaktadır. Burada yenilikten kasıt; yeni olarak tanımlanan herhangi bir fikir, davranış veya nesnedir. Yeniliklerin yayılımı kuramı sosyal değişim süreciyle ilgili üç değerli fikir sunmaktadır: Yeniliklerin yayılması için niteliklerin ne olduğu Birebir görüşmelerin ve akran ağlarının önemi Farklı kullanıcı kesimlerinin ihtiyaçlarını anlama
- 4. Bu fikirler 6000’den fazla araştırma çalışması ve sahada test edilmiştir, bu nedenle sosyal bilimlerde en güvenilirler arasındadırlar. Yayılımla ilgilenen akademisyenler bir yeniliğin başarısını belirleyen 5 nitelik tanımlamışlardır:
- 5. Bağıl avantaj Ekonomik açıdan avantajlı olması, sosyal prestij sağlaması, kullanıma elverişli olması ve memnuniyeti sağlaması
- 6. Mevcut değerler ve uygulamalar ile uyumluluk Yeniliği benimseyecek bireylerin; değerleri, geçmiş deneyimleri ve ihtiyaçları ile yeniliğin algılanan uyumluluk derecesidir. Değerler, normlar veya uygulamalar ile uyuşmayan bir fikrin yenilik olarak hızla benimsenmeyecektir.
- 7. Sadelik ve kullanım kolaylığı Yeniliğin kullanım ve anlaşılabilirlik açısından algılanan zorluk derecesidir. Yenilikler daha anlaşılır olduklarında, daha hızlı benimsenmekte bu yeniliğe uygun beceri ve anlayışlar daha hızlı bir şekilde geliştirilebilmektedir.
- 8. Denenebilirlik Yeniliğin tecrübe edilebilirliğinin sınırlılık derecesidir. Denenebilir bir yenilik onu düşünen bir birey için daha az risk taşımaktadır.
- 9. Gözlemlenebilir sonuçlar Bireyler için yeniliğin sonuçlarını görmek, bireylerin yeniliği kabul edebilme olasılığını arttırır. Görünür sonuçlar belirsizliği düşürür ve aynı zamanda arkadaş ve komşular gibi sık sık bilgi talep edenlerle yeni bir fikri tartışmaya teşvik eder. Everett Rogers’a göre bu beş nitelik; yeniliklerin kabul varyasyonlarını 49 ile 87 oranında belirlemektedir. Bu beş temel nitelik odak grup tartışmaları ve proje değerlendirmeleri için değerli bir kontrol listesi çerçevesi sunmaktadır. Bu nitelikler ürün veya davranış geliştirirken ele alındığında zayıf yönleri belirlemede de yardımcı olabilmektedir.
- 10. Yeniden icat, yeniliklerin yayılımının temel ilkesidir. Bir yeniliğin başarısı, o toplumdaki zorlu ve riskten kaçınan bireylerin ihtiyaçlarını karşılamak için nasıl geliştiğine de bağlıdır. Sürekli gelişim sürecine kullanıcıları ortak etmek bunu başarmak için iyi bir yoldur. Bilgisayar oyun şirketleri, ilaç şirketleri, kırsal araştırma enstitüleri; kullanıcı topluluklarını destekleyerek yenilikleri iyileştirmek veya uygulamak için katılımcı eylem araştırması teknikleri ile kullanıcılarını aktif ortakları yapan kuruluş örnekleridir.
- 11. İkinci önemli fikir, reklam ve medya hikayeleri gibi kişisel olmayan pazarlama yöntemlerinin yenilikler hakkında bilgi yayabileceği ancak yayılımın kabulünün görüşmelerle sağlanabileceği fikridir. Yeni ürün veya davranışların benimsenmesi risk ve belirsizlik yönetimi gerektirdiğinden genellikle sadece kişisel olarak tanıdığımız ve güvendiğimiz insanlara bakarak yeniliği kabul ederiz.
- 12. YENILIKÇILER Yeniliğin benimsenme süreci küçük bir öngörülü ve yaratıcı yenilikçiler grubuyla başlamaktadır. Bu grup genellikle yeni fikirlerin ve aygıtların geliştirilmesi sürecinde cömertçe zaman ve enerjilerini harcar, yaratıcılıklarını kullanırlar ve yenilikler hakkında konuşmaktan büyük keyif alırlar. Yenilikçileri izleyip, ilk takipçileri haline gelerek ve fikirlerine destek olup, fikirlerinin tanıtımı sağlanmalı, projenin tasarım ortakları olmaları için yenilikçiler davet edilmelidir.
- 13. ERKEN BENIMSEYENLER Faydaları belirgin olmaya başladıktan sonra yeniliği benimseyenler, erken benimseyenler olarak tanımlanmıştır. Erken benimseyenler; hayatlarında veya işlerinde ileri bir stratejik atılım amacıyla, akıllıca olan yeniliklerle kişisel ihtiyaçları arasında hızlıca bağlantı kurmaktadırlar. Onlar akranları üzerinde bir avantaj elde etmeyi seviyor ve yeniliğe yatırım için zaman ve paraya sahipler. Sınırlı sayıda erken benimseyene yeni bir fikri denemesi için güçlü yüz yüze destek sunulmalı, denemeler üzerinde çalışılarak fikrin daha rahat, düşük maliyetli ve pazarlanabilir olması sağlanmalı, erken benimseyenler ödüllendirilmeli, ön plana çıkarılmalı ve yeniliğin yayıcıları olarak eğitilmelidirler.
- 14. ERKEN ÇOĞUNLUK Yeniliğin bir uçurumu atladığını varsayarsak, sonunda çoğunluk kitlelere ulaşabildiğini görebiliriz. Erken çoğunluk orta ilerici fikirlerle rahat eden pragmatiklerdir ancak yeniliğin yararları hakkında kuvvetli kanıtlar olmadan yeniliği benimsemezler. Erken çoğunluğun yeniliği benimsemesi için promosyonlar verilebilir veya yarışmalar düzenlenebilir. Düşük fiyata performans garantisi verilebilir, kolaylığı ve basitliği arttırmak için yenilik yeniden tasarlanabilir. Müşteri hizmetleri servisi ve desteği sağlanmalıdır.
- 15. GEÇ ÇOĞUNLUK Bu gruptaki insanları genel olarak risk almaktan nefret eden ve yenilik fikrinden rahatsız olan muhafazakar pragmatistler olarak tanımlayabiliriz. Pratik olarak onların en temel korkuları yeniliğin onlara uymayacağı korkusudur, bu nedenle onlar ana akım modaya ve yerleşmiş standartlara uymayı tercih ederler. Geç çoğunluğun yeniliği benimsemesi için ürünün faydalarını anlatmak yerine sosyal normların desteklenmesine odaklanmak gerekmektedir. Bununla birlikte yeniliğin maliyeti azaltılıp, kolaylığı arttırılmalı ve risklerin geride bırakıldığı vurgulanmalıdır.
- 16. GEÇ KALANLAR Geç kalanlar, yeniliğin yayılımı sürecinin sonuna kadar dışında kalan gruptur. Çünkü onlar belirli bir ürün ya da davranışı benimsemeyi büyük bir risk olarak görmektedirler. Hatta bazıları gece boyunca uyumadan bunlara karşı argüman geliştirecek kadar endişeli olmaktadır. Ancak onların haklı olma ihtimali göz ardı edilmemelidir. Geç kalanlara; yeniliği ne zaman, nerede ve nasıl yapacakları konusunda yüksek düzeyde kontrol verilmeli ve yeni ürün veya davranışlarla olan aşinalıkları arttırılmalıdır.
- 18. Bu teori, öğretimde çoklu gösterim sistemlerinin kullanılması için bir temel niteliğindedir. Teori, sözel ve şekilsel olarak gösterilen bilgilerin farklı olarak işleme alındığını belirtmektedir
- 19. KURAMIN GENEL TANITIMI Bu teori, öğretimde çoklu gösterim sistemlerinin kullanılması için bir temel niteliğindedir. Teori, sözel ve şekilsel olarak gösterilen bilgilerin farklı olarak işleme alındığını belirtmektedir
- 20. KURAMIN KAPSAMI/UYGULAMASI Bellek destekleme, sınıflandırma, karşılaştırma, çıkarım gibi temel bilişsel etkinlikler kapsamında yapılan araştırmaların sonuçları ikili kodlama kuramında öngörülen yapı ve işlevleri kanıtlamaktadır. Bilişsel haritalama, mantık problemleri, metni anlama, ders çalışma becerilerini geliştirme, dil öğrenmede bellek destekleyicileri çalışmaları ikili kodlama kuramı desteklemektedir.
- 21. KURAMIN ÖRNEĞI Amlund, Gaffney ve Kulhavy ilköğretim 5. ve 6. sınıflarda yaptıkları bir çalışmada, hikayeyi ilgili bir şekil haritası ile birlikte dinleyen grubun, sadece hikayeyi dinleyen gruptan hatırlamada daha başarılı olduklarını bulmuşlardır.
- 22. KURAMIN İLKELERI
- 23. a- Çoklu Temsil İlkesi: Bir ifadeyi hem sözcüklerle hem de resimlerle açıklamak yalnızca sözcüklerle açıklamaktan iyidir.
- 24. b- Özlülük/Tutarlılık İlkesi: Konu dışı sözcükler, resimler, sesler dahil edilmediğinde öğrenci daha iyi öğrenmektedir. Çoklu ortam sunuları açık ve özlü olmalıdır. İlgiyi artırmak veya benzeri amaçlarla, konu ile ilgili olmayan eklemeler öğrencilerin öğrenmelerini olumsuz yönde etkilemektedir.
- 25. c- Kanal İlkesi: Canlandırmanın sözlü anlatımla desteklendiği durumlar, canlandırmanın yazılı metinle desteklendiği durumlardan daha etkilidir. d- Aşırılık İlkesi: Canlandırmanın sadece sözlü anlatımla desteklendiği durumlar, canlandırmanın aynı anda, sözlü anlatım ve yazılı metinle desteklendiği durumlardan daha etkilidir.
- 26. e- Birliktelik İlkesi: Bu ilke uzaysal birliktelik ilkesi ve zamansal birliktelik ilkesi olarak ikiye ayrılmıştır. 1. Uzaysal/konumsal birliktelik ilkesi, birbiriyle ilgili veya birbirine karşılık gelen sözcük ve resimlerin ekranda veya sayfada yakın sunulduğunda öğrenmenin daha etkili olacağına işaret eder. 2. Zamansal birliktelik ilkesi ise, birbiriyle ilgili veya birbirine karşılık gelen sözcük ve resimlerin ardışık olarak değil, eşzamanlı olarak sunulduğunda öğrenmenin olumlu olarak etkileneceğine işaret etmektedir.
- 28. Bilgiyi işleme kuramı insanın bilgiyi nasıl aldığı, depoladığı, kaydettiği (bütünleştirdiği- entegre ettiğini), geri getirdiğini (hatırladığını) açıklamaya çalışır.
- 29. Bu model insan zihninin işleme şeklini, bilgisayarın işleme şekline benzeterek açıklar. Buna göre, hem insanlar hem de bilgisayarlar bilgiyi alırlar, depolarlar, geri getirirler ve bu bilgilere dayanarak karar verirler. Bilgisayarlar girdi olarak sembolleri kullanırlar, onlara işlemleri uygularlar ve çıktı meydana getirirler, insanlar da aynı şeyi yaparlar.
- 30. Bilgiyi işleme modeline göre insan zihninde öğrenmenin oluşumu,bilgi işleme fonksiyonunu yerine getirirken kullandıkları süreçler bakımdan üç ana öğe olarak sınıflandırılabilir.
- 31. BİLGİYİ İŞLEME ÖĞRELERİ • Bilgi depoları • Bilişsel süreçler • Yürütücü kontrol
- 32. Bilgi depoları, bilginin tutulduğu ve bilgiyi işlemenin gerçekleştiği depolardır. Dış çevreden gelen uyarıcılar, bu depolarda bilgi formuna dönüştürülür, anlamlı yapılar halinde işlenir ve daha sonra kullanılmak üzere örgütlü bir yapıda depolanır. Bütün bilişsel psikologların üzerinde anlaştıkları üç ana bellek deposu vardır:
- 33. Duyusal Bellek (DB): Klavye ve ya ses ayırt eden sistemler gibi “girdi« (input) araçlarına benzetildi Kısa Süreli Bellek (KSB) ya da Çalışan Bellek: Bilgisayarlardaki CPU veya RAM öğelerine benzetildi(Random-Access Memory) Uzun Süreli Bellek (USB): Bilgisayarlardaki “hard disk”e benzer bulundu
- 34. BİLGİYİ İŞLEME MODELİ Bilgiyi işleme kuramı bilişsel bir kuram olup, bilginin dışarıdan nasıl alındığını, ne gibi zihinsel işlemlerden geçirildiğini, nasıl depolandığını ve depolanan bilginin nasıl hatırlandığını kapsamlı bir şekilde izah eder.
- 35. Bu bakış açısına göre, öğrenci (birey) öğrenme sürecinde aktiftir. Birey çevresel uyarıcıların hepsini değil bunların bir kısmını seçerek alır. Birey etkileşimde olduğu uyarıcılara anlam verip- yorumlar.
- 36. Öğrenme sürecinde eski bilgilerle yeni bilgiler etkileşim halindedir. Eski bilgiler sayesinde yeni uyarıcılara anlam verilebilir ve eski bilgilerle ilintilendirilererek yeni bilgiler depolanır. Bu işlemlerin hepsinde birey aktiftir. Bu nedenle, özetle bilgiyi işleme kuramı bireyi kendi öğrenmesinin aktörü olarak görür.
- 37. BİLGİYİ İŞLEMENİN İLKELERİ Huitt (2003) tarafından da vurgulandığı üzere bilişsel psikoloji uzmanları aşağıdaki prensipler konusunda hemfikirdirler: İnsanın zihinsel sistemi sınırsız bir kapasitede değildir Bilginin deşifre edilmesi, dönüştürülmesi, kaydedilmesi, geri çağrılması ve kullanılmasını yöneten ve kontrol eden bir mekanizma olmalıdır. Bu mekanizmanın eldeki işlemin zorluk derecesine göre değişebilen bir işleyiş gücü olmalıdır.
- 38. İnsan zihninde bilginin akışı iki yönlüdür alınan girdi ile hâlihazırda var olanlar arasında bu şekilde bir akış olmaması halinde duyusal bellekle gelen bilginin anlamlandırılması mümkün olmazdı. İnsan organizması bilgiyi belli şekillerde organize etme ve işlemek üzere genetik olarak programlanmıştır.
- 40. Kodlama- Dışsal ve ya içsel uyarıcılara dikkat etme, bilginin alınması ve algılanması. Depolama- Kodlamayı takip-eden işleme bağlı olarak bilgiyi ya kısa ya da uzun süreliğine depolama işlemi Geri Getirme- Bu işlem belleğin ve depolamanın etkililiğini gösteren bir etkinliktir ve bilginin ihtiyaç duyulan durum ve zamanda bellekte bulunup geri çağrılmasından ibarettir.
- 41. BİLGİYİ İŞLEME SÜREÇLERİ Çevredeki uyarıcıların alıcılar yoluyla alınması Duyusal kayıt yoluyla bilginin kaydedilmesi Bilginin seçilerek kısa süreli belleğe geçirilmesi Kısa süreli bellekte zihinsel tekrar Anlamlı kodlama Kodlanan bilginin uzun süreli bellekte kodlanması İşleyen belleğe geri getirme Bilginin gönderilmesi (tepki üretici) Tepki üreticini bilgiyi kaslara göndermesi Öğrenenin çevresinde performansını göstermesi Yürütücü kontrol tarafından tüm bu süreçlerin kontrol edilmesi
- 42. DUYUSAL KAYIT Bütün duyusal bilgilerin oldukça kısa süreliğine taşıyan bir nevi bir bellek türüdür. Duyusal bilgi ile duyu organlarıyla organizmaya ulaşan uyarıcılar kastedilir. Nitekim, duyu organları organizma ile çevre arasında bir köprü niteliğindedirler.
- 43. Oldukça sınırsız miktarda ve hatta algılayamayacağımız oranda bilgi bulundurma kapasitesine sahiptir. Duyusal kayıt bu bilgiyi 1-3 saniye tutar. Bilginin bilince ulaşması ancak dikkat ile mümkündür. Ancak dikkatimizin kapılarından geçen bilgiyi algılar ve hatırlayabiliriz.
- 44. KISA SÜRELİ BELLEK Duyusal bellek (kayıt) ile uzun süreli bellek arasında-bilginin uğrak yeridir. Kapasitesinin 7±2 birim bilgiden ibaret olduğu üzerinde uzmanlar hemfikirdir. Bu bilginin 18 saniye civarı saklanabildiği bir depodur işleyen (kısa süreli) bellek. Üstelik bu yaklaşık 18 saniyelik zamanda bilginin korunması için tekrar edilmesi ile mümkündür.
- 45. UZUN SÜRELİ BELLEK Uzun süreli bellek öğrendiğimiz bilgilerin kaydedildiği nihai depomuzdur. Çoğu uzman bu belleğin kapasitesini sınırsız bulur. Başka bir ifadeyle, bilişsel psikologların çoğu bu hafızaya sonsuz miktarda bilgi kaydedilebilineceğini savunur. Yine, çoğu uzman uzun süreli bellekte bilgiyi saklama süresinin de bir sınırı olmadığı fikrindedir. Uzun süreli belleğin üç ayrı bellekten oluşur. • Bunlar; anısal, kavramsal ve işlemsel belleklerdir.
- 46. YÜRÜTÜCÜ KONTROL Bilgiyi işlerken zihinsel olarak yaptığımız onca işlemi kontrol edengözetleyen bir mekanizma olduğu ve bu işlemleri rastlantısal bir şekilde yapmadığımız bilinmektedir. Bu mekanizma yaygın olarak yürütücü kontrol ya da yürütücü işlemci olarak adlandırılır.
- 47. Bu mekanizma bilişsel işlemlerimizi yönetir. Bu nedenle meta-bilişsel süreçler olarak da nitelendirilirler. Yani, deyim yerindeyse, bilişimizi üstünde bilişimizi yöneten yönlendiren süreçlerdir bunlar. Yürütücü kontrol, bilginin bilişsel sistemimizde nasıl bir seyir izleyerek öğrenileceğini, nasıl organize edileceği, sınıflandırılacağı ve yorumlanacağına rehberlik eder.
- 48. Yine, bu süreçler çevredeki uyarıcılara dikkat edilmesini, işleme alınan bilginin tekrar edilmesini ve bilişsel organizasyonunu kontrol ederler. İnsan sadece öğrenen bir varlık değil aynı zamanda hangi malzemeyi nasıl öğrendiğini de zamanla öğrenen bir varlıktır. Bireyler yürütücü biliş yetenekleri açısından bireyler arasında farklılıklar vardır. Yani bütün bireyler bu yetiler açısından aynı değillerdir. Bu yetilerin okul öncesi dönemde gelişmeye başladığı ve özellikle soyut düşünme yetileri kazanıldıkça güçlendikleri düşünülmektedir.
- 49. BİLİŞŞEL SÜREÇLER Yukarıda da belirtildiği gibi bilgi işleme sistemi iki temel öğeden oluşur. Bunlardan biri bilgi depoları (duyusal kayıt, kısa süreli bellek ve uzun süreli bellek) diğeri ise bilişsel süreçlerdir; Dikkat, Algı, Tekrar, Gruplama, Kodlama , Geri getirme
- 50. DIKKAT Bilgiyi işleme kuramına göre etrafımızdaki sonsuz uyarıcılar arasında dikkat ettiklerimizi işleriz. Dikkat, bir uyarıcıyı işleme alma olarak da nitelendirilebilir. Bilindiği üzere, insanın içsel ve dışsal uyarıcıların hepsiyle aynı anda işlem yapması olanak dahilinde değildir.
- 51. Bize ulaşan bütün uyarıcıların her birini hakkıyla algılamamız mümkün olmadığından, çevredeki uyarıcılara karşı seçici bir dikkatle sadece kimilerini işleme alırız. Dikkat, bu uyarıcıların hepsi duyusal kayda ulaşır ancak bu uyarıcılar arasında özellikle kimilerine “yönelmekle” ve diğer uyarıcıları göz ardı etmekten ibarettir.
- 52. Bu muhtelif şekillerde sağlanabilir. Öncelikle, anlatımın başında öğrencilerin motivasyonunu sağlamak ve konuya ilgilerini çekmek gerekir. Gerek ifadelerle ve gerekse ses tonundaki değişmelerle öğrencinin dikkati korunabilir. Buna ek olarak, öğrencilerin birden çok duyu organına hitap edecek şekilde dersi düzenlemek ve anlatım sırasında sınıfta dolaşmak ve göz teması kurmak da yararlı olur
- 53. ALGI Algılama duyusal kayıttan dikkat yoluyla işleme alınan bilginin yorumlanması-anlamlandırılması sürecidir. Bu yorum ve algılama önceki bilgilerimiz sayesinde yapabiliriz. Algı kişinin önceki yaşantıları, içinde bulunduğu duruma dair beklentileri, duruma dair motivasyonu, gibi etkenlerden etkilendiğinden, algı nesnel (objektif) değil özneldir (subjektiftir).
- 54. TEKRAR Kısa süreli bellekte bilgiyi tutma süresi 20 saniye civarı gibi kısa bir süreden ibaret olduğundan zihinsel tekrarın (rehearsal) öğrenmede önemi büyüktür. Kısa süreli bellekten bilgi ya uzun süreli belleğe gönderilir ya da kısa süreli bellekten kaybolmamasını sağlamak için tekrara ihtiyaç vardır çünkü kısa süreli belleğin alacağı bilgi miktarı oldukça sınırlı olduğundan yeni bilginin ulaşmasıyla kaybolur.
- 55. Bu nedenle, daha fazla bilginin kısa süreli bellekte daha uzun süre kalması için; (1) gruplama, küçük parçaları ilişkilendirerek geniş parçalar haline getirme, (2) zihinsel tekrar gerekir
- 56. GRUPLAMA Kısa süreli bellek ancak 7±2 birimlik bilgi alabildiğinden bu belleğe ulaşan daha büyük miktardaki bilgiler daha büyük gruplar halindeki birimlere ayrılarak daha çok bilgi tutulabilir.
- 57. KODLAMA Kısa süreli bellekteki bilgiyi tekrar ederek kısa bir süreliğine zihinde tutmanın dışında kodlama olmadan çevreden edinilen bilginin kaybolur. Kodlama, kısa süreli belleğe alınan bilginin uzun süreli bellekte var olan bilgi ile ilişkilendirilerek uzun süreli belleğe transfer edilmesidir.
- 59. GERİ GETİRME Kısa süreli bellekteki bilgiyi tekrar ederek kısa bir süreliğine zihinde tutmanın dışında kodlama olmadan çevreden edinilen bilginin kaybolur. Kodlama, kısa süreli belleğe alınan bilginin uzun süreli bellekte var olan bilgi ile ilişkilendirilerek uzun süreli belleğe transfer edilmesidir.
- 60. UNUTMA Belleğe kaydedilmiş bilgiye ihtiyaç duyulduğunda bu bilgiye ulaşamama durumudur. Çoğu kez iki temel nedenle bilgiye ulaşılıp-bilgi geri getirilemez (hatırlanamaz): Kullanılmayan bilgi zamanla daha zor ulaşılır (hatırlanır) hale gelir.
- 61. KARIŞMA Unutma ile ilgili görüşlerden biri de karışma kavramı ile ilgilidir. Karışma, bir öğrenme durumunda önceden öğrenilenlerin ya da yeni öğrenilenlerin öğrenmeyi bozmasıdır. Yeni öğrenilenlerin önceki öğrenilenleri bozduğunda ortaya çıkan duruma, geriye ket vurma (retroactive interference) adı verilir. Bu durumun tam tersi, önceki öğrenilen bilgilerin daha sonra öğrenilenleri engellemesi de ileriye ket vurma (proactive interference) olarak adlandırılır.
- 62. Gagne 9 Adım Kuramı
- 63. Robert Gagné, 1960’lı yıllarda yeni davranışçı akımın temsilcilerinden biri olarak kabul edilmekle birlikte, sonraki yıllarda bilgiyi işleme kuramcılarının öncülerinden biri olmuş, davranışçı yaklaşımın ilkeleri ile bilgi işlem süreci yaklaşımının ilkelerini birleştirmiştir. Gagné öğrenmeyi hem ürün hem de süreç olarak ele almıştır. Gagné bilgi işlem süreci modeline paralel olarak bir öğretme modeli geliştirmiştir. Modele göre öğretimin düzenlenmesinde sırasıyla dokuz basamak yer almalıdır.
- 64. ÖĞRENME TÜRLERI Gagne öğretim ile ilgili iki temel sorunun sorulması gerektiğini savunur : 1- Eğitim-öğretim süreci sonunda öğrencinin ne bilmesini veya ne yapabilmesini istiyorsunuz? 2- Bu sonuca ulaşabilmek için öğrenci neleri bilmek ve yapabilmek zorundadır? Bu sorulara verilecek cevaplardan bir öğrenme hiyerarşisi oluşturulmalıdır.
- 65. 1- İşaret öğrenme: Öğrenmenin en alt basamağıdır. Çocuğun sesin, ışığın, rengin farkına varmasında olduğu gibi. 2- Uyarıcı davranış bağını öğrenme: Kişi bu basamakta uyarıcıyla davranım arasındaki bağı öğrenir. Kırmızı ışık yanınca durmada olduğu gibi 3- Uyarıcı davranım bağlarını kurarak uyarıcı- davranım zincirlerini oluşturma: Bu basamakta kişi zincirleme davranımlar oluşturur. Teybi çalıp kaset doldurma, bir arabayı çalıştırmada olduğu gibi 4-Sözlü karşılıklarıyla uyarıcı-davranım zincirlerini öğrenme: Sözcüklerin anlamlarını öğrenme ve iki sözcük arasında ilişki kurmada olduğu gibi
- 66. 5-Ayırt etmeyi öğrenme: Kişi bu basamakta nesneleri, ilişkileri, hayvanları, olguları birbirinden ayırt eder. Kediyi köpekten, anneyi babadan, masayı sandalyeden ayırt etmede olduğu gibi 6-Kavram öğrenme: Kişi bu basamakta kavramların ne anlama geldiğini öğrenir. Devlet, okul, eğitim, öğretim, pekiştireç gibi kavramların anlamlarını bilme gibi.
- 67. 7-İlke öğrenme: Kavramlar arasındaki ilişkileri, neden-sonuç, öncelik-sonralık bağlarını kişi bu basamakta öğrenir. Kanun, kuram, ilke, sayıltı, genellemelerin nerede ve nasıl kullanılacağını bilmede olduğu gibi 8- Problem çözme: Kişi bu basamakta ilgili kanun, ilke, kural, genellemeleri kullanarak bir problemi çözmeyi öğrenir. Matematik, fizik, kimya, biyoloji, felsefe, sosyoloji vb. alanlarda verilen problemleri çözmede olduğu gibi.
- 68. Bu öğrenmelerden ilk beşi davranışçı kuramcılar tarafından açıklanan öğrenmelerdir. İşaret öğrenme “klasik koşullanma” uyarıcı davranım bağı ile motor ve sözel zincirlerin öğrenilmesi ve ayırt etme ise “edimsel koşullanma” ile açıklanmaktadır. Ancak Gagné daha sonraki yıllarında son dört öğrenme türü üzerinde durmuştur. Bunlar kendi aralarında sıkı bir aşamalılık ilişkisi gösterirler. Örneğin kavram öğrenmek için ayırt edebilmek, ilke öğrenmek için ilkeyle ilgili kavramları, problem çözmek için ise problemle ilgili ilke ve kavramları bilmek gerekmektedir. Bu nedenden dolayı Gagné’ye göre öğrenme, birikik bir üründür.
- 69. GAGNÉ’NIN ÖĞRETIM MODELI Gagné bilgi işlem süreci modeline paralel olarak bir öğretme modeli geliştirmiştir. Modele göre öğretimin düzenlenmesinde sırasıyla şu adımlar atılmalıdır:
- 70. 1- Dikkati sağlama ve güdüyü harekete geçirme, 2- Öğrenciye dersin ya da ünitenin sonunda ulaşılması istenen amaçları (hedefleri) bildirme, 3- Yeni öğrenmeler (yeni öğrenilecekler) ile ilgili daha önce öğrenilmiş bilgi ve becerilerin hatırlatma, 4- Uyarıcı materyalleri sunma, 5-Öğrenciye yol gösterme, rehberlik etme 6-Davranışı ortaya çıkarma, 7-Dönüt sağlama, 8-Öğrenilenleri değerlendirme, 9- Öğrenilenlerin kalıcılığını ve transferini sağlama.
- 72. YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM NEDIR? Yapılandırmacı yaklaşım, temel olarak insanların nasıl öğrendiği hakkında gözlem ve bilimsel çalışmaya dayanan bir teoridir. İnsanların dünyayla ilgili kendi anlayış ve bilgilerini, bir şeyler deneyimleyerek ve bu deneyimler üzerinde düşünerek inşa etmeye dayanan yaklaşımdır. Yeni bir şeyle karşılaştığımızda, önceki düşüncelerimiz ve deneyimlerimiz ile uzlaştırmamız, belki de inandıklarımızı değiştirmemiz gerekir. Bunu yapmak için, sorular sormalı, araştırma yapmalı ve bildiklerimizi değerlendirmeliyiz. Sınıfta, yapılandırmacı öğrenme görüşü bir dizi farklı öğretim uygulamasına işaret edebilir. En genel anlamda, genellikle öğrencileri daha fazla bilgi oluşturmak ve daha sonra ne yaptıkları ve anlayışlarının nasıl değiştiği hakkında düşünmek ve konuşmak için aktif teknikleri kullanmaya teşvik etmek anlamına gelir. Öğretmen, öğrencilerin önceden var olan fikirlerini anladığından emin olur, bunları ele almada ve daha sonra onları geliştirmeye yönelik etkinliklerine rehberlik eder
- 73. Yapılandırmacı öğretmenler, öğrencilere yapılan etkinliklerde öğrendikleri bilgileri sürekli olarak değerlendirmeye yönlendirir. Kendilerini ve stratejilerini sorgulayarak, yapılandırmacı sınıftaki öğrenciler ideal olarak “uzman öğrenenler” haline gelir. Bu, onların öğrenmeye devam etmeleri için genişleyen araçlar sağlar.
- 74. OKULLARDA YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM Öğrenciler deneyimlerini sürekli olarak yansıttıklarında karmaşıklık ve güçle kazandıkları fikirleri bulurlar ve yeni bilgileri entegre etmek için gittikçe daha güçlü yetenekler geliştirirler. Öğretmenin ana rollerinden biri de bu öğrenme ve yansıtma sürecini teşvik etmek olur.
- 75. Yapılandırmacılık, öğrenciyi pasif bir bilgi alıcısından öğrenme sürecinde aktif bir katılımcıya dönüştürür. Her zaman öğretmen tarafından yönlendirilen öğrenciler, öğretmen veya ders kitabından gelen bilgileri yalnızca mekanik olarak almak yerine, bilgilerini aktif olarak yapılandırırlar.
- 76. YAPILANDIRMACI YAKLAŞIMIN FAYDALARI NELERDIR? Çocuklar, pasif dinleyicilerden ziyade, aktif olarak yer aldıklarında daha fazla şey öğrenirler ve bir şeyler öğrenmekten daha çok hoşlanırlar. Eğitim, ezberlemekten ziyade, düşünme ve anlama üzerine yoğunlaştığında en iyi şekilde gerçekleşir. Yapılandırmacılık, nasıl düşünüleceğine ve nasıl anlaşılacağına odaklanır. Yapılandırmacılık yaklaşımında, öğrenmede öğrencilerin soru ve keşiflerini temel aldığından ve sıklıkla öğrencilerin de değerlendirmeleri tasarlamada bir yetkisi olduğundan, öğrencilere öğrendiklerinin sahipliğini verir. Yapılandırmacı değerlendirme, öğrencilerin girişimlerini ve kişisel yatırımlarını dergilerine, araştırma raporlarına, fiziksel modellerine ve sanatsal temsillerine dahil eder. Yaratıcı içgüdüleri meşgul etmek, öğrencilerin bilgiyi çeşitli yollarla ifade etme yeteneklerini geliştirir. Öğrencilerin, yeni bilgileri elde etme ve gerçek hayata aktarma olasılıkları daha yüksektir.
- 77. Öğrenme aktivitelerini otantik, gerçek dünya bağlamında temellendirerek, öğrencileri teşvik eder.. Yapılandırmacı sınıflardaki öğrenciler, sorgulamayı ve doğal meraklarını dünyaya uygulamayı öğrenirler. Yapılandırmacılık, işbirliğini ve fikir alışverişini vurgulayan bir sınıf ortamı oluşturarak sosyal ve iletişim becerilerini geliştirir. Öğrenciler, grup projelerinde paylaşarak etkili bir şekilde işbirliği yapmanın yanı sıra fikirlerini açıkça ifade etmeyi öğrenmelidirler. Bu nedenle öğrenciler fikir alışverişinde bulunmalı, başkalarıyla “müzakere etmeyi” ve katkılarını sosyal olarak kabul edilebilir bir şekilde değerlendirmeyi öğrenmelidir. Bu, gerçek dünyadaki başarı için esastır, çünkü her zaman başkalarının fikirleri arasında işbirliği yapmak ve gezinmek zorunda kalacakları çeşitli deneyimlere maruz kalacaklardır.
- 78. YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM ILE KLASIK YAKLAŞIMIN KARŞILAŞTIRILMASI Yapılandırmacı sınıfta odak, öğretmenlerden öğrencilere geçme eğilimindedir. Sınıf artık, öğretmenin pasif öğrencilere bilgi aktardığı bir yer değildir. Yapılandırmacı modelde, öğrencilerin kendi öğrenme süreçlerine aktif olarak katılmaları istenmektedir. Öğretmen, öğrencilerin öğrenmelerini geliştirmelerine, değerlendirmelerine koçluk yapan, arabuluculuk yapan, yönlendiren ve yardım eden bir kolaylaştırıcı olarak işlev görür.
- 79. KAYNAKÇA https://www.mehmeteminsoylu.com/egitimde-yapilandirmaci- yaklasim/#:~:text=Yap%C4%B1land%C4%B1rmac%C4%B1%20 yakla%C5%9F%C4%B1m%2C%20temel%20olarak%20insanlar %C4%B1n,d%C3%BC%C5%9F%C3%BCnerek%20in%C5%9Fa %20etmeye%20dayanan%20yakla%C5%9F%C4%B1md%C4% B1r. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/153482 http://www.antalyaozelegitim.com/blog/ogrenme- problemleri/bilissel-ogrenme-yaklasimi-bilgiyi-isleme- kurami.html#:~:text=%C3%96%C4%9Frenmeyi%20bili%C5%9Fs el%20a%C3%A7%C4%B1dan%20inceleyen%20kuramlardan,ge ri%20getirir%20ve%20tepkiler%20%C3%BCretir. https://www.kariyermemur.com/ikili-kodlama-kurami-ne-demektir- h8828.html