1. AÇIK ÖĞRENME ve İNTERNET
ÜZERİNDEN HERKESE AÇIK
KURSLAR (İHAK)
DOÇ. DR. AGAH TUĞRUL KORUCU
ZEYNEP YORULMAZ / 19310401042
2. AÇIKLIK VE ÖĞRENME
Açıklık kısaca bir şeye ulaşmanın ve onun üzerinde değişiklik yapmanın önündeki
engellerin kaldırılması şeklinde ifade edilebilir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin
gelişmesi ve yaygınlaşmaya başlamasıyla açıklık, farklı alanlara sıçramış ve
gelişimine devam etmiştir. Bunun devamında açık ders kitapları ve açık dergiler
gibi alanlarda da kendini göstermiştir.
Açık öğrenmenin kendi doğasındaki açıklık, öğrencinin içinde bulunacağı öğrenme
süreçlerini veya etkinliklerini özgür bir şekilde belirleyebilmesi olarak ifade
edilebilir.
3. Bağlantıcılık: Diğer öğrenme yaklaşımlarının aksine bilginin bir ağda dağıtık bir
şekilde bağlantılar halinde bulunduğunu, öğrenmenin bu bağlantılar arasında ağ
kurma becerisi olduğunu savunmaktadır(Downes, 2012). Öğrenmenin insan
olmayan aygıtlar üzerinde de gerçekleşebileceğini vurgulamıştır.
21.yy.da öne çıkan beceriler; eleştirel düşünme, problem çözme, yenilikçi olma ve
yaratıcılık gibi becerilerdir. Bunlarda açıklık ve öğrenmenin uyumlu olmasıyla
sağlanılır.
4. AÇIKLIK VE ÖĞRENME
Açıklık kavramı önceden zaman ve mekan sınırlaması olmadan, dünyada ve
ülkemizde eğitim görmek olarak algılanmaktaydı. Ancak günümüzde açıklık
kavramı, açık ve uzaktan öğrenme için daha farklı bir anlam kazanmaya başladı.
Örneğin; açık öğretimde sisteme kayıt olabilmek için liseyi bitirmek, açık öğretimde
verilen derslerin belli tarihlerde ve dönemlerde verilmesi ve daha önemlisi bu
eğitimlerin ücretli olması açıklık kavramının sınırlamalarına örnek olarak verilebilir.
Bu noktalardan hareketle öğrenme ortamlarındaki açıklık öğrenen, zaman, konu,
süre ve ücret gibi boyutlarda sınırlamaların azalması ya da kalkması şeklinde ifade
edilebilir.
6. İNTERNET ÜZERİNDE HERKESE AÇIK
KURSLAR (İHAK) VE ÖZELLİKLERİ
Bu fikir ilk olarak 2008 yılında Siemens ve Downes tarafından verilen ‘Connectivism
and Connective Knowledge’ kursunu tanımlamak için kullanılmıştır. Bu girişim
sonucunda İHAK uygulamaları birçok üniversite, kurum ya da bireyler tarafından
kullanılmaya başlanmış ve yürütülmeye devam edilmiştir.
Geleneksel çevrimiçi kurslardan 2 farklı özelliği vardır İHAK’ların. Bunlar;
1. Kurslara herkesin özgür olarak katılabilmesi, yani açıklık.
2. Kursların katılımcı sayılarına herhangi bir sınır getirmeyecek şekilde düzenlenmiş
olması.
9. BAĞLANTILI İHAK UYGULAMALARI VE
GENEL ÖZELLİKLERİ
Yapılandırmacı öğrenme kuramı ve bağlantıcı öğrenme kuramı temel alınmıştır.
Genel amaç; öğrenenlerin aktif rol üstlenerek kendi öğrenmelerini işbirlikçi
faaliyetlere dayalı yürütmektir.
Bu süreçte öğreten, öğrenene haftalık ödevler verir ve öğrencinin yapması beklenir.
Bu uygulamalarda sosyal medya iletişimi çok önemlidir. İletişim sosyal medya
sitelerinden yapılır.
Öğrenen, öğretenden daha aktif rol alır.
Bu kurslar oldukça esnektir.
10. BAĞLANTILI İHAK’LARIN GENEL
ÖZELLİKLERİ
Bağlantılı İHAK
• Kendini
organize
etmek
• Ağ tabanlı
• Bağlantıcılık
İletişim
• Açık ağ oluşturma
• İHAK platformu
dışında iletişim
İçerik
• Açık ders
kaynakları
• Öğrenci kaynakları
Değerlendirme
• Öz değerlendirme
• Akran değerlendirme
11. KAPSAMLI İHAK
Temelde davranışçılık ve bilişselcilik kuramı vardır.
Önceden iyi yapılandırılmış program dahilinde, eğitimcilerin aktif rol aldığı , öğrencilerin
alıcı konumunda olduğu bir İHAK türüdür.
Temel amaç, belirli bir konu alanına yönelik olarak eğitimciler tarafından iyi
yapılandırılmış bir kursta katılımcıların önceden belirlenen öğrenme hedeflerine
ulaşmalarıdır.
İHAK uygulamalarının çoğu kapsamlı İHAK uygulamasıdır.
Eğitimciler öğrenenlere göre daha aktiftir.
Önceden tüm hedefler, yöntemler ve içerikler belirlenir ve bu yol izlenir.
Öğrencilerin hedefe ulaşıp ulaşmadığı süreç içerisinde ve sonunda değerlendirme
yapılarak test edilir.
12. KAPSAMLI İHAK GENEL ÖLEZLLİKLERİ
Kapsamlı İHAK
• Eğitici tabanlı
• Yapılandırılmış
• Davranışçılık
• Bilişselcilik
İçerik
• Video dersler
• Kısa ödevler
• Eğitimci
açıklamaları
Değerlendirme
• Kısa sınav
• E-test
• Akran değ.
• Sertifika
iletişim
• Sınırlı etkileşim
• İHAK’ta iletişim
13. İHAK SINIFLANDIRMA ÇERÇEVESİ
İHAK’ların sınıflandırılmalarına bütüncül bir gözle bakılması gerekir. Bu kapsamda
aşağıda İHAK’ların sınıflandırılmasına yönelik bir çerçeve oluşturulmuştur.
1. Ortam: Standart platform, esnek araçlar (LMS, sosyal medya vb.).
2. Ücret: Ücretli, yarı ücretli ve ücretsiz.
3. Yürütücü: Tek öğretici, grup öğretici ve konsorsiyum.
4. Yapılandırma: içerik ve takvim.
14.
15. TÜRKİYE’DE İHAK
İHAK uygulamaları, ülkemizde son
dönemlerde yaygınlaşmaya başlamıştır.
Genellikle üniversite ve üniversiteler ile
işbirliği içerisinde yürütülen kurumsal İHAK
uygulamaları olduğu gibi münferit
uygulamalar da bulunmaktadır.
16. KURUMSAL UYGULAMALAR
AtademiX, Atatürk Üniversitesi tarafından 2015 yılında kurulan ücretsiz bir İHAK
yürütme platformudur. AtademiX, Türkiye’de İHAK uygulamalarının kurumsal
anlamda yürütüldüğü ilk platformdur. Alanında uzman kişiler ders verir bu
platformda. Ön koşul olmadan herkes katılabilir.
AKADEMA, Anadolu Üniversitesi tarafından kurulmuştur. 2*17 yılında 7 ders ile
yoluna başlamıştır. Rehber gözetimli ve bireysel olmak üzere iki farklı derslere yer
verilmektedir.
Bilgeİş, 2015’TE ODTÜ tarafından hayata geçirilmiş bir projedir. Amacı, ihtiyacı
olanlara 100 adet çevrimiçi ders verebilmektir.
Koç Üniversitesi tarafından Coursera kurulmuştur.
SAUX, Sakarya Üniversitesi tarafından kurulmuştur.
17. MÜNFERİT UYGULAMALAR
Universteplus, bazı üniversitelerin(İstanbul,
Yeditepe, Boğaziçi), alanında uzman
akademisyen ve eğitmenlerle işbirliği
içinde bireylerin istediği alanda kişisel veya
mesleki gelişmelerini devam ettirebilmeleri
ve hayat boyu öğrenmeyi desteklemeyi
destekleme amacıyla kurulmuş çevrimiçi
eğitim programıdır. Belli bir ücret
ödenerek eğitim tamamlanıp,
sertifikalandırıır.
20. Kaynakça
Tekinarslan, E. Ve Gürer, M.D. (2020) Açık ve Uzaktan Öğrenme, Çankaya/ANKARA
(syf 173-203 arası)
https://www.researchgate.net/publication/338245847_Acik_Ogrenme_ve_Internet_
Uzerinden_Herkese_Acik_Kurslar_IHAK
