Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Chapter 10e
- 1. Doç. Dr. Erol USTAAHMETOĞLU 1 Chapter 10 - slide 1Copyright © 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Ünite 10 Fiyatlandırma: Müşteri Değerini Anlama ve Yakalama Doç. Dr. Erol USTAAHMETOĞLU RTEÜ-İİBF ® Chapter 10 - slide 2Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma Konsepti: Müşteri değerini anlama ve yakalama • Fiyat nedir? • Tüketicilerin değer algısı • İşletme ve ürün Maliyetleri • Fiyatlandırma kararlarını etkileyen diğer içsel ve dışsal değişkenler Ünite Akışı Chapter 10 - slide 3 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyat: Mal ve hizmetlerin para cinsinden ifadesine fiyat denir. Tüketicilerin mal ve hizmetleri kullanmak veya elde etmek için vazgeçmeye razı olduğu değerlerin toplamıdır. Fiyat: Ürün, dağıtım ve tutundurma bileşenleri maliyet oluştururken pazarlama bileşenleri içinde tek gelir getiren bileşendir. Fiyat Nedir? Chapter 10 - slide 4 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatları belirlerken göz önünde bulundurulan faktörler Tüketicilerin fiyat algısı Tavan fiyat Fiyat tavanı Bu fiyatın üzeri fahiş fiyat Ürün maliyeti Taban fiyat Bu fiyatın altında kâr yok Rakiplerin fiyat ve stratejileri Pazarlama stratejileri, bileşenleri, amaçları Pazar ve talep yapısı Diğer içsel ve dışsal değişkenler Chapter 10 - slide 5 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatları belirlerken göz önünde bulundurulan faktörler • Tüketicilerin bir üründen elde edeceklerini umdukları fayda için ne kadar bir değer biçmekte olduğunu anlayarak fiyatların bu doğrultuda belirlenmesi gerekir. Tüketicilerin fiyat algısı Chapter 10 - slide 6 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatları belirlerken göz önünde bulundurulan faktörler Değer odaklı fiyatlandırma Maliyet odaklı fiyatlandırma Rakip odaklı fiyatlandırma Tüketicilerin değer algısı
- 2. Doç. Dr. Erol USTAAHMETOĞLU 2 Chapter 10 - slide 7Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatları belirlerken göz önünde bulundurulan faktörler Değer odaklı fiyatlandırma: İşletmenin maliyetleri yerine tüketicilerin ürüne atfettiği değeri esas alarak fiyatlandırmayı esas alır. Pazarlama programı belirlenmeden önce fiyat belirlenir. • Değer temelli fiyatlandırma tüketici odaklıyken • Maliyet temelli fiyatlandırma ürün odaklıdır. Tüketicilerin değer algısı Chapter 10 - slide 8Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler Hedef maliyetleme: Tüketicinin ürüne atfettiği değeri belirleyerek ürünü uygun maliyet ve arzulanan kâr hedefi doğrultusunda üretmek ve fiyatlandırmak. Hedef maliyetleme: Bir ürünün yaşam döneminde bütün üretim maliyetlerini düşürmek için kullanılan bir maliyet azaltma tekniğidir. Hedef maliyetleme yönteminin amacı, arzu edilen kârı sağlayacak üretim sürecini oluşturmaktır. Diğer içsel ve dışsal değişkenler Chapter 10 - slide 9 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatları belirlerken göz önünde bulundurulan faktörler Tüketicilerin değer algısı Maliyet temelli fiyatlandırma Değer temelli fiyatlandırma Ürünü tasarla Ürün maliyetini belirle Maliyete bağlı satış fiyatını belirle Ürünün değerine tüketicileri ikna et Tüketicilerin ihtiyaç ve değer algısını belirle Fiyatları tüketici değer algısı göre belirle Otaya çıkan maliyetleri belirle Tüketicinin almak istediği fiyattan ürünü geliştir Chapter 10 - slide 10 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatları belirlerken göz önünde bulundurulan faktörler Değer temelli fiyatlandırma 1) Adil değer fiyatlandırması 2) Değer katılmış fiyatlandırma Tüketicilerin değer algısı Chapter 10 - slide 11 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatları belirlerken göz önünde bulundurulan faktörler 1) Adil değer fiyatlandırması: Ürüne kalite bağlantısı çerçevesinde ürünün eder fiyattan yani adil fiyat ile fiyatlandırılmasıdır. Mevcut markalar yeniden tasarlanarak daha kaliteli hale getirilip ya da aynı kalite düzeyini koruyarak daha düşük fiyattan fiyatlandırmadır. Tüketicilerin değer algısı Chapter 10 - slide 12 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatları belirlerken göz önünde bulundurulan faktörler 1a) Her gün düşük fiyatlandırma (HGDF): Yılın 365 günü indirimli düşük fiyattan satışı ifade eder. Burada ilave indirim ya nadirdir veya hiç yoktur. 1b) Yüksek-düşük fiyatlandırma: Genellikle yüksek fiyattan satış yapan ancak belli dönemlerde fiyat promosyonları ile düşük fiyattan satış yapılmasını ifade eder. Tüketicilerin değer algısı
- 3. Doç. Dr. Erol USTAAHMETOĞLU 3 Chapter 10 - slide 13Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatları belirlerken göz önünde bulundurulan faktörler Değer katılmış fiyatlandırma: Değer artırmak için ürüne ilave özellikler, ilave hizmetlerle ürünü farklılaştırıp daha yüksek fiyattan satmaya teşvik ederek stabil yüksek fiyat oluşturmaktır. Fiyat gücü: Pazar payı kaybetmeksizin rakiplerle fiyat rekabetinden kaçınarak yüksek fiyatı haklı göstermektir. Maliyet temelli fiyatlandırma: Ürün satış fiyatını belirlerken üretim, dağıtım satış maliyetlerini belirleyip üzerine uygun-adil kâr oranını ekleyerek fiyatlandırmadır. Tüketicilerin değer algısı Chapter 10 - slide 14Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatları belirlerken göz önünde bulundurulan faktörler Ölçek ekonomisi Ölçek ekonomisi: Üretim miktarı artarken birim maliyetin düşmesidir. Üretim artışı maliyeti düşürmektedir. Chapter 10 - slide 15 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatları belirlerken göz önünde bulundurulan faktörler Deneyim Eğrisi Deneyim Eğrisi: Çalışanların zaman içinde deneyiminin artmasına paralel olarak tedarik maliyetleri, doğrudan maliyetler, işçilik, dağıtım gibi maliyetlerinin düşmesiyle firma etkinliğinin artmasını ifade eder. (Bruce D. Henderson) Chapter 10 - slide 16 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler Sabit maliyetler Değişken maliyetler Toplam maliyetler İşletme ve Ürün maliyet türleri Chapter 10 - slide 17 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler Sabit maliyetler: Üretim ve satış miktarına bağlı olarak değişmeyen maliyetlerdir. Firma hiç üretim ve satış yapmasa da bu maliyetlere katlanmak durumundadır. Görüldüğü üzere sabit maliyetler genellikle üretim sürecine doğrudan etkisi olmayan fakat üretime yardımcı giderlerden oluşur. • Kira, ısınma, amortismanlar • Faizler, sigorta giderleri, • Yönetici maaşları İşletme ve Ürün maliyet türleri Chapter 10 - slide 18 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler Değişken maliyetler üretim miktarına bağlı olarak değişiklik gösteren maliyetlerdir. Üretim miktarı arttığında artan, azaldığında ise azalan, hammadde ve işçilik gibi maliyetler değişken maliyet sınıfına girmektedir. • Ambalaj, işçilik • Hammadde, ara malzemeler İşletme ve Ürün maliyet türleri
- 4. Doç. Dr. Erol USTAAHMETOĞLU 4 Chapter 10 - slide 19Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler Toplam maliyetler Belirli üretim seviyesinde ortaya çıkan sabit ve değişken maliyetlerin toplamıdır. Ortalama maliyet Toplam maliyetin üretim miktarına bölünmesiyle elde edilen maliyet çeşidi. İşletme ve Ürün maliyet türleri Chapter 10 - slide 20Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler • Üretim arttıkça ortalama maliyetler düşmekte çünkü birim başına düşen sabit maliyetler azalmaktadır. Bu durum deneyim veya öğrenme eğrisi ile de açıklanabilir. Üretim deneyimi fonksiyonu olarak maliyetler Chapter 10 - slide 21 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler • Ürün maliyetine elde edilmesi arzulanan kâr yüzdesini ekleyerek oluşturulan satış fiyatıdır. • Avantajları – Satıcı maliyetler konusunda emindir. – Endüstri içinde fiyatlar benzerdir ve fiyat rekabeti düşük düzeydedir. – Tüketiciler fiyatı daha adil olarak algılarlar • Dezavantajları – Talebi ve rakiplerin fiyatlarını göz ardı eder. Satış fiyatı = Maliyet + arzulanan kâr Chapter 10 - slide 22 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler Başabaş noktası analizi Chapter 10 - slide 23Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler Birim satış fiyatı – Değişken Maliyet Chapter 10 - slide 24 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler SATIŞ FİYATI BBN TAHMİNİ TALEP TOPLAM GELİR TOPLAM MALİYET KAR 14 75000 71000 994000 1010000 -16000 16 50000 67000 1072000 970000 102000 18 37500 60000 1080000 900000 180000 20 30000 42000 840000 720000 120000 22 25000 23000 506000 530000 -24000 Başabaş noktası Değişken maliyet: 10 TL, Sabit maliyet : 300 000 TL, Talep miktarı: 50 000 adet/br ve Maliyetin üzerinden %20 kâr elde etmek istersek, Birim başına düşen maliyet nedir? Ve en kârlı fiyat hangisidir?
- 5. Doç. Dr. Erol USTAAHMETOĞLU 5 Chapter 10 - slide 25Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler Başabaş noktası fiyatlaması: Toplam satış gelirleri ile toplam maliyetlerin birbirine eşit olduğu noktadır. Bu noktada kâr yoktur. Hedef kâr fiyatlaması: Arzulanan miktar/zamanda başabaş noktasına varmaya veya kâr noktasına ulaştıracak şekilde fiyatlamanın yapılmasıdır. Başabaş analizi ve hedef kâr fiyatlaması Chapter 10 - slide 26Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler • Rakip odaklı Fiyatlandırma: işletmenin fiyatlarını rakiplerin stratejilerini, fiyat, maliyet ve pazara sunduğu ürünleri göz önünde bulundurarak fiyatlandırmadır. • Rakiplerin gücü ne düzeydedir? • Rakiplerin fiyat stratejileri nelerdir? • Tüketici fiyat duyarlılığı nedir? Rakip odaklı fiyatlandırma Chapter 10 - slide 27 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler Firmadan kaynaklanan değişkenlere aşağıdaki unsurları ekleyebiliriz: • Fiyatı kim belirleyecek? • Fiyatların belirlenmesini kim etkileyecek? Diğer içsel ve dışsal değişkenler Chapter 10 - slide 28 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler • Fiyatları belirlemeden önce talep ve fiyat arasındaki ilişkinin anlaşılması gerekmektedir. Diğer içsel ve dışsal değişkenler Pazar ve talep Chapter 10 - slide 29 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler Tam rekabet Monopolcü rekabet Oligopolcü rekabet Tam monopol Diğer içsel ve dışsal değişkenler pazar ve talep Chapter 10 - slide 30 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Tam rekabet piyasasında fiyatlandırma • Çok sayıda alıcı, çok sayıda satıcı bulunduğu aralarında bir anlaşmanın olmadığı ve tekdüze malların ticaretinin yapıldığı mallarda daha sıklıkla görülür. Buğday, bakır, finansal hizmetler gibi ürünlerde tam rekabet piyasası söz konusudur. • Tek bir satıcı veya alıcı fiyatlar üzerinde etki edemez. Burada alıcılar ve satıcılar piyasa fiyatlarını etkilemeyecek kadar önemsiz, güçsüz ve dolayısıyla fiyatı “olduğu gibi kabullenmiş” durumunda olan birimlerdir. • Fiyatlar ve kârlar artarsa yeni girişimciler bu alana girmek ister • Tam rekabet piyasasında: pazarlama, pazarlama araştırması, ürün geliştirme, reklam, satış geliştirme faaliyetleri düşük önem sahiptir. Bu piyasa türünde satıcılar pazarlama stratejisi geliştirme konusuna çok fazla eğilmezler. • İşletmelerin piyasaya serbestçe giriş-çıkış olanağı olan, homojen bir mal söz konusu ve her şeyin açıkça cereyan ettiği bir piyasadır. • Tüketicilerin ürünler ve fiyatlar hakkında tam bilgiye sahip olduğu piyasadır.
- 6. Doç. Dr. Erol USTAAHMETOĞLU 6 Chapter 10 - slide 31Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Monopolcü rekabet piyasasında fiyatlandırma • Ürünlerin belli sayıda üreticisinin olduğu ve ürünler arasında küçük farklılıkların olduğu (şekil, kalite, tasarım, özellik vs) grupta görülen rekabettir. Fiyatlar belli bir aralıkta yer alır. Tüketiciler farklı olarak algıladıkları ürünlere farklı fiyat ödemeye eğilimlidirler. İşletmeler farklı tüketici segmentleri farklı ürünler geliştirirler. • Fiyat, marka, reklam, kişisel satış, çabaları oldukça önemlidir. Çok sayıda firma tarafından üretilen ve birbirleri yerine rahatlıkla ikâme edilebilen bir grup malın, birbirinden farklı imiş gibi gösterilmesinin başarılması sonucu, her firmanın belirli bir alıcı kitlesine sahip olmayı başardığı bir piyasa olarak tanımlanabilir. Örneklerle açıklayacak olursak, Rejoice: yıkıyorum çıkıyorum, Head&Shoulders: kepeği yüzde yüze kadar önler, Blendax: Dolgun saçlar, Elidor … Chapter 10 - slide 32Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Oligopol rekabet piyasasında fiyatlandırma • Sıklıkla az sayıda (2, 3 veya 4) işletmenin (üretici, aracı veya satıcı) pazarda egemen olduğu piyasa türü. Doğal nedenlerin etkili olmadığı durumlarda çoğu piyasa oligopol piyasasına dönüşür. Zira tekel piyasasındaki büyük kâr imkânlarının çekiciliği yeni oyuncuların katılımına yol açar. Aynı şekilde, tam rekabet piyasasındaki kâr imkânlarının zorluğu oyuncuların kaçmasına yol açar. Bu yüzden, özellikle büyük sermaye isteyen piyasaların çoğu kendiliğinden oligopole döner. • Pazara giriş ve çıkış engellerinin olması, yüksek sabit yatırım- teknoloji gerektirmesi, işletmenin tüketici egemenliği veya pazar payı, kârların genel durumu gibi unsurlar yeni girişlerin etkiler. • Ürün tekdüze (alüminyum, petrol üreticileri, çelik fabrikaları) olabileceği gibi olmaya da bilir (araba, bilgisayar, çip üreticileri,) Chapter 10 - slide 33 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Oligopol rekabet piyasasında fiyatlandırma • Az sayıda satıcı vardır ve yeni satıcıların pazara girmesi zordur. • Her satıcı rakiplerin hareket ve stratejilerine karşı duyarlıdır. • Çelik üreticisinin fiyatlarını %10 artırması karşısında alıcılar hemen tedarikçilerini değiştirmeye çalışacaklardır. Ayrıca rakipler fiyatları indirme veya ilave hizmet sunma yoluna gidebilirler. • Hava taşıtları üreticisi Boeing ve Airbus, Bilgisayar işletim sistemi Microsoft, IOS, Linux, • Gazlı içecek üreticileri Pepsi ve Coca Cola, bilgisayar parça üreticileri: AMD ve Intel Chapter 10 - slide 34 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall • Doğal rekabet tek bir satıcının yer aldığı piyasalardır. Örneğin devletin sahip olduğu doğal tekel posta dağıtımı, özel girişimci (elektrik dağıtımı, doğalgaz dağıtımı, sabit telefon hizmeti) gibi örnek vermek mümkündür. Adil fiyat veya uygun fiyat ilkesi ile hareket eder bu firmalar. Çünkü devletin yaptırımlarından çekindirler, rakiplerin pazara girmelerini istemezler, uygun fiyatlarla hızlı biçimde pazarın derinliklerine inmek isterler. Tam monopol Chapter 10 - slide 35 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Rekabet piyasa türü Özellikler Tam rekabet Monopolistik rekabet Oligopol Tam monopol Firma sayısı Çok sayıda firma Orta sayıda firma Az sayıda Tek Ürün tipi Standart Farklılaştırılmış Standart/farklılaştırılmış Sıradan, ikamesi yok Fiyatları kontrol düzeyi Yok Biraz Sınırlı ve karşılıklı bağımlı Devlet/tüketiciler Giriş koşulları Kolay ve engel yok Göreli kolay Önemli giriş engelleri Engel var Fiyat dışı rekabet Yok Reklamlar, marka, promosyonlar Ürün farklılaştırma Halkla ilişkiler, reklam Örnekler Tarım ürünleri Giyim, ayakkabı vs Çelik, uçak, çip üreticileri, mobil operatörler Elektrik, su, internet, Chapter 10 - slide 36 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler Talep eğrisi: Belirli bir dönemde farklı fiyatlardan satışa sunulacak ürün miktarını ifade eder. • Normal şartlar altında talep ve fiyat arasında ters ilişki mevcuttur. • Fiyatlar yükseldikçe talep düşer • Prestijli lüks ürünlerde tüketiciler, yüksek fiyatı kaliteli olarak algılarlarsa yüksek fiyat yüksek talebe eşdeğer olabilir. Diğer içsel ve dışsal değişkenler
- 7. Doç. Dr. Erol USTAAHMETOĞLU 7 Chapter 10 - slide 37Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler Diğer içsel ve dışsal değişkenler Esnekliklerine göre talep eğrileri (doğrularını) şöyle sıralanır; εp = 0: Sıfır Esnek (Tam inelastik) Talep Eğrisi (Fiyattaki değişme ne olursa olsun talep miktarındaki yüzde değişiklik sıfır) - Dikey Talep Eğrisi 0 ≤ εp < 1: Esnek Olmayan (inelastik) Talep Eğrisi (Talep miktarındaki yüzde değişiklik fiyattaki yüzde değişiklikten daha küçük) εp = 1: Birim Esnek Talep Eğrisi (Talep miktarındaki yüzde değişiklik fiyattaki yüzde değişikliğe eşit) εp > 1: Esnek Talep Eğrisi (Talep miktarındaki yüzde değişiklik fiyattaki yüzde değişiklikten daha büyük) εp = ∞: Sonsuz Esnek (Tam Esnek) Talep Eğrisi (Veri fiyattan talep miktarındaki yüzde değişiklik sonsuz (∞) -Yatay eksene paralel sonsuz esnek talep eğrisi) Chapter 10 - slide 38Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler Diğer içsel ve dışsal değişkenler Chapter 10 - slide 39 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall • Arz edilecek mal miktarını; malın fiyatı, girdi fiyatları, teknoloji, üretici beklentileri ve üretici sayısındaki değişmeler belirler. Bu faktörlerden malın fiyatında meydana gelecek bir artışla arz edilen mal miktarında bir artışa, öbür yandan malın talep edilen miktarında ise bir azalışa yol açar. • Bahsi geçen mal için piyasa dengede iken fiyat dışındaki faktörlerden herhangi birinde meydana gelecek bir değişiklik ise malın arz veya talep eğrisinin sağa veya sola kaymasına ve sonuç olarak da piyasa denge fiyatında ve denge miktarında bir değişikliğe sebep olur. Talebin fiyat esnekliği Chapter 10 - slide 40 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Talebin fiyat esnekliği • Eğer tüketiciler bir malın fiyatındaki %10’luk bir artışa/azalışa malın talep edilen miktarında %50’lik bir azalma/artış ile cevap veriyorsa bu durumda malın talebinin esnek (elastik) olduğu, yani malın esnek talebe sahip olduğu söylenir. • Tam tersine eğer tüketiciler bir malın fiyatındaki %10’luk bir artışa/azalışa malın talep edilen miktarında %5’lik bir azalma/artış ile cevap veriyorsa bu durumda bahsi geçen malın talebinin inelastik olduğu yani malın esnek olmayan talebe sahip olduğu söylenir. • Talebin esnek olduğu bölgede (ep > 1); Fiyattaki azalışlar toplam geliri artırır, Fiyattaki artışlar ise toplam geliri azaltır. • Talebin inelastik olduğu bölgede ise (0 eşit< fp < 1); Fiyattaki artışlar toplam geliri artırır, Fiyattaki azalışlar ise toplam geliri azaltır. Chapter 10 - slide 41 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Talebin fiyat esnekliği Chapter 10 - slide 42 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Talebin fiyat esnekliği • Bir malın esnek veya inelastik bir talebe sahip olmasını birçok faktör belirler. Bireylerin istek ve arzuları ekonomik, sosyal ve psikolojik faktörler tarafından etkilenir. • Talep esnekliğini etkileyen temel faktörleri; mal ve hizmetlerin tüketiciler için zorunlu veya lüks mal olup olmadıkları, yakın ikamelerinin var olup olmadığı, piyasanın nasıl tanımlandığı ve zaman olarak sıralayabiliriz • Lüks mallar zorunlu mallara göre daha esnek talebe sahiptir. • Tüketiciler için zorunlu ihtiyaçlara sağlık hizmetleri, ilaçlar, yiyecek ve giyim, ısınma için doğal gaz, benzin vb. gibi mal ve hizmetleri örnek olarak verebiliriz. Bu malların fiyatlarındaki artışlar tüketicilerin bu malların talep edilen miktarlarında fazla kısıntıya gitmelerine izin vermez.
- 8. Doç. Dr. Erol USTAAHMETOĞLU 8 Chapter 10 - slide 43Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall • Gerçek ya da algılanan gereklilikler: Bazı ürünler esnek olmayan talebe sahiptir. • Ürün ikamelerinin olmaması • Tamamlayıcı ürünler: Ürünün fiyatı düşerse tamamlayıcı ürünlerin talebinin fiyat esnekliği düşük olur. • Ürün farklılaştırması: Farklılaştırmanın amacı talep eğrisini daha az esnek yapmaktır. Farklılaştırma ikamelerin sayısını azaltır. • Algılanan ürün yararı: Bazı müşteriler için bazı ürünler fiyatına değer olarak algılanır. • Durumsal faktörler: Zaman baskısı ya da satın alma durumu talebin fiyat esnekliğini etkiler. Fiyat esnekliğini azaltan durumlar Chapter 10 - slide 44Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Fiyatlandırma yapılırken göz önünde tutulması gereken faktörler Ekonomik koşullar Perakendecilerin fiyata tepkileri Devlet Sosyal kaygılar Diğer içsel ve dışsal değişkenler Chapter 10 - slide 45 Copyright © 2010 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall • Prisoner’s Dilemma (Mahkum İkilemi) • Game Theory (Oyun teorisi) http://www.ekonomig.com/2008/11/mahkumun- ikilemi-oyunu-ile-rekabeti.html • Üretici rantı ve tüketici rantı nedir • Cobweb teoremi/Örümcek ağı teoremi/ King kanunu fiyat kararları üzerine etkisi nasıldır? Ödevler