1. Олигополь
зах зээл

2. Зах зээл
Бүтээгдэхүүн
үйлчилгээний
зах зээл
Хүчин
зүйлсийн зах
зээл
Төгс
өрсөлдөөнт
зах зээл
Төгс бус
өрсөлдөөнт
зах зээл

3. Төгс бус өрсөлдөөнт
зах зээл
Монополь
зах зээл
Олигополь
зах зээл
Монополь
өрсөлдөөнт
зах зээл

4. Олигополь зах зээл нь дараах
шалтгаануудын улмаас үүсдэг. Үүнд:
- Үйлдвэрлэлийн зардлыг хэмнэх
- Тухайн салбарт ороход учрах бусад
саад бэрхшээл
- Тодорхой сонирхлоор компаниуд нэгдэн
нийлэх
Олигополь зах зээл нь дараах
шинжүүдийг агуулна. Үүнд:

5. 1. Цөөн тооны пүүс үйл ажиллагаа
явуулдаг
2. Ялгавартай болон ялгаваргүй
бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг
3. Үнийн бус өрсөлдөөн хүчтэй явагддаг
4. Тухайн нэг пүүс зах зээлийн үнэд
нөлөөлөх боломжтой
5. Тухайн зах зээл рүү орох, гарахад
саад бэрхшээл ихтэй

6. Олигополь зах зээлийн онцлог
Харьцангуй цөөн тооны пүүс
тухайн бүтээгдэхүүний зах зээлд
ноёрхол тогтоосон үед олигополь
байдал үүснэ. Олигополийн нэг
хэлбэр нь дуополь бөгөөд тухайн
бүтээгдэхүүний зах зээлд хоёрхон
нийлүүлэгч ноёрхол тогтоосон үед
дуополь бий болдог.

7. ОЗЗ-ийн онцлог
Олигополь пүүсүүдийн хооронд
“үнийн дайн” явагддаг. Энэ нь
өрсөлдөгч компаниуд үнээ өрсөж
буулгах явдал бөгөөд хэрэглэгчдэд
ашигтай, нийлүүлэгчдийн хувьд ашиг
багатай тусна. “Үнийн дайн” нь
хэрэглэгчдэд ашигтай ч удаан
үргэлжлэхгүй. Учир нь аж ахуйн нэгжүүд
үнийн талаар хоорондоо тохиролцдог.

8. Олигополь зах зээл дээр дараах
загваруудын дагуу үнэ тогтдог.
Үүнд:
1.Үнийн манлайлал
2.Хуйвалдаан
3.Эрэлтийн хугарсан муруйн загвар
4.“зардал дээр нэмэх нь ашиг”
зарчим

9. ОЗЗ-ийн онцлог
Олигополь зах зээл дээр
бүтээгдэхүүнээ нэмж борлуулахын тулд
үнээ бууруулах шаардлагатай болдог.
P > MR

10. ОЗЗ дээр ашгийг хамгийн их
байлгах

11. OЗЗ-н график
P
Q
D
0
P
К
MC
MR

12. Жишээ бодлого
Q = 12 - P
TC = 36 – 3Q + 0.5Q2
Хамгийн ашиг олох бүтээгдэхүүний
хэмжээг ол. Ашгийг тодорхойлж батла.

13. MR = MC MR = (TR)’ MC = (TC)’
MC = (36 – 3Q + 0.5Q2
)’= -3 + Q P = 12 - Q
TR = (12 -Q)*Q = 12Q - Q2
MR = 12 – 2Q
12 – 2Q = -3 + Q 15 = 3Q Q = 5 P = 7
π = TR – TC TR = P*Q = 7*5 = 35
TC = 36 – 3*5 + 0.5*5*5 = 36 – 15 + 12.5 = 33.5
π = TR – TC = 35 – 33.5 = 1.5

14. Q = 2 P = 7 – 2 = 5
π = TR – TC TR = P*Q = 5*2 = 10
TC = 60 – 2*2 + 2*2/2 = 60 – 4 + 2 = 58
π = TR – TC = 10 – 58 = -48
Q =4 P = 7 – 4 = 3
TR = 3*4 = 12
TC = 60 – 2*4 + 4*4/2 = 60 – 8 + 8 = 60
π = TR – TC = 12 - 60 = -48