SlideShare a Scribd company logo
1 of 25
Workshop
Crisiscommunicatie &
Informatiebeveiliging
(On)zichtbare incidenten
3
4
5
6
7
8
9
Incidentmanagementproces
• (Preventie)
• Identificatie
• Indamming
• Remediatie en herstel
• Evaluatie
10
Communiceren bij een incident?
• Persoonsgegevens op verkeerde plek
• Dienstverlening gemeente in het geding
• Grote financiële schade
• Risico’s van timing
11
Communiceren bij een incident (2)
1. Waarom (doelstelling)
2. Wie (de doelgroep)
3. Wat (de boodschap)
4. Waarmee (het middel)
5. Wanneer (timing)
12
Casus 1: Website gemeente beklad
• Op de website verschijnen berichten die de
gemeente daar niet zelf heeft geplaatst
• Ook staan er advertenties op verschillende
pagina’s
• Het afsprakenformulier bevat reclame voor
afslankpillen
13
Casus 2: Samenwerking met ketenpartners
• Er wordt door de gemeente samengewerkt
met 13 andere gemeenten, de politie, uwv en
de inspectie szw
• O.a. bijzondere persoonsgegevens, maar ook
observatieverslagen etc.
• Hiervoor wordt een soort dropbox-achtige
dienst gebruikt, die ook nog eens met een
eenmalig in te voeren wachtwoord op een
telefoon te gebruiken is.
• Dit is in strijd met de wbp
14
Casus 3: Verkeerd geadresseerde mail
• Mail met bijlage bevat cliënten uit het
jeugddomein
• Per ongeluk verstuurd naar een van de
cliënten
15
Casus 4: Gegevens in de krant
• Medewerker van een voormalig leverancier
heeft laptop verloren met WOZ-gegevens
(inclusief bijzondere persoonsgegevens) van
meerdere gemeenten
• De vinder heeft de laptop ingeleverd bij de
krant
• De krant plaatst morgen een artikel en vraagt
u om een reactie
16
Opdracht 1: Leef je in
• Wat zijn de eerste twee vragen die bij je
opkomen
– Als wethouder / burgemeester
– Als inwoner
– Als pers / lokaal dagblad
– Als informatiebeveiligingsfunctionaris
17
Opdracht 2: communiceer (of niet?)
• Wel of niet communiceren?
– Wat zijn de gevolgen van de keuze?
– Wat / wie heeft u nodig om een woordvoeringslijn
op te stellen?
18
19
20
Woordvoering & Voorlichting (1)
• Neem de tijd en geef serieus aandacht aan de
vragen van journalisten
• Vraag voordat u contact heeft met de media
aan de specialisten in uw organisatie hoe het
precies zit.
– Vraag vooral om het in jip-en-janneke-taal uit te
leggen
– Vraag naar de realistische risico’s (kans en de
impact) – zoek uit wat u kunt doen om de gevolgen
voor betrokkenen zoveel mogelijk te beperken
– Vraag een controle op de feiten indien er al een
concept-artikel is
21
Woordvoering & Voorlichting (2)
• Wees open en transparant waar dat kan en
vooral waar men ook op een andere manier
aan de informatie kan komen
• Vermijd aantallen en data wanneer deze niet
strikt noodzakelijk zijn
• Vermijd waardeoordelen over situaties – zeg
nooit dat het wel meevalt
• Blijf bij de feiten die verband houden met het
specifieke incident
22
Woordvoering & Voorlichting (3)
• Kijk waar uw invloed heeft op het vervolg: het
is onzeker of gegevens misbruikt zullen
worden maar u kunt er als organisatie wel van
alles aan doen om de gevolgen te beperken
• Maak het incident niet groter door het in
verband te brengen met iets anders / groters
• Vraag bij waardeoordelen van de ander zo
mogelijk door (wat bedoelt u daar precies
mee, waar baseert u dat op, wie vindt dat,
waaruit blijkt dat)?
23
24
25

More Related Content

What's hot

Kalvermelk 2b Ronde 1 Wat kost de invoering van de Omgevingswet voor gemeenten?
Kalvermelk 2b Ronde 1 Wat kost de invoering van de Omgevingswet voor gemeenten? Kalvermelk 2b Ronde 1 Wat kost de invoering van de Omgevingswet voor gemeenten?
Kalvermelk 2b Ronde 1 Wat kost de invoering van de Omgevingswet voor gemeenten? CongresDA2020
 
(be)spreekuur 28 mei - impact op de Wgs/Ags op de keten
(be)spreekuur 28 mei - impact op de Wgs/Ags op de keten(be)spreekuur 28 mei - impact op de Wgs/Ags op de keten
(be)spreekuur 28 mei - impact op de Wgs/Ags op de ketenVNG Realisatie
 
(be)spreekuur 19 november 2020- plannen van aanpak wgs
(be)spreekuur 19 november 2020- plannen van aanpak wgs(be)spreekuur 19 november 2020- plannen van aanpak wgs
(be)spreekuur 19 november 2020- plannen van aanpak wgsVNG Realisatie
 
(be)spreekuur 30 november - special belastingsamenwerkingen
(be)spreekuur 30 november - special belastingsamenwerkingen(be)spreekuur 30 november - special belastingsamenwerkingen
(be)spreekuur 30 november - special belastingsamenwerkingenVNG Realisatie
 
Samenwerksessie - 17 maart 2022 - monitoring en verantwoording.pdf
Samenwerksessie - 17 maart 2022 - monitoring en verantwoording.pdfSamenwerksessie - 17 maart 2022 - monitoring en verantwoording.pdf
Samenwerksessie - 17 maart 2022 - monitoring en verantwoording.pdfVNG Realisatie
 
Postkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domein
Postkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domeinPostkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domein
Postkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domeinCongresDA2020
 
(be)spreekuur 13 november - herijken contractafspr uitbestede diensten
(be)spreekuur 13 november - herijken contractafspr uitbestede diensten(be)spreekuur 13 november - herijken contractafspr uitbestede diensten
(be)spreekuur 13 november - herijken contractafspr uitbestede dienstenVNG Realisatie
 
(be)spreekuur 9 november - afwegingskader schuldenbewind
(be)spreekuur 9 november - afwegingskader schuldenbewind(be)spreekuur 9 november - afwegingskader schuldenbewind
(be)spreekuur 9 november - afwegingskader schuldenbewindVNG Realisatie
 
(Be)spreekuur 1 november 2021 - actualiteiten
(Be)spreekuur 1 november 2021 - actualiteiten(Be)spreekuur 1 november 2021 - actualiteiten
(Be)spreekuur 1 november 2021 - actualiteitenVNG Realisatie
 
Expertsessie - 24 februari 2022 - Prioriteren en opvolgen van vroegsignalen
Expertsessie - 24 februari 2022 - Prioriteren en opvolgen van vroegsignalenExpertsessie - 24 februari 2022 - Prioriteren en opvolgen van vroegsignalen
Expertsessie - 24 februari 2022 - Prioriteren en opvolgen van vroegsignalenVNG Realisatie
 
(be)spreekuur 16 november - ags
(be)spreekuur 16 november - ags(be)spreekuur 16 november - ags
(be)spreekuur 16 november - agsVNG Realisatie
 
Samenwerksessie - 29 maart 2022 - opstellen convenant beschermingsbewind
Samenwerksessie - 29 maart 2022 - opstellen convenant beschermingsbewindSamenwerksessie - 29 maart 2022 - opstellen convenant beschermingsbewind
Samenwerksessie - 29 maart 2022 - opstellen convenant beschermingsbewindVNG Realisatie
 
Samenwerksessie - 8 maart 2022 - Schuldhulpverlening nog makkelijker organis...
Samenwerksessie  - 8 maart 2022 - Schuldhulpverlening nog makkelijker organis...Samenwerksessie  - 8 maart 2022 - Schuldhulpverlening nog makkelijker organis...
Samenwerksessie - 8 maart 2022 - Schuldhulpverlening nog makkelijker organis...VNG Realisatie
 
Samenwerksessie 15 oktober 2021 - schuldenbewind
Samenwerksessie 15 oktober 2021 -  schuldenbewindSamenwerksessie 15 oktober 2021 -  schuldenbewind
Samenwerksessie 15 oktober 2021 - schuldenbewindVNG Realisatie
 
Leveranciersoverleg 20 mei - Presentatie ketenbureau
Leveranciersoverleg 20 mei - Presentatie ketenbureauLeveranciersoverleg 20 mei - Presentatie ketenbureau
Leveranciersoverleg 20 mei - Presentatie ketenbureauVNG Realisatie
 
Kalvermelk 2c ronde 2 presentatie Geon
Kalvermelk 2c ronde 2 presentatie Geon Kalvermelk 2c ronde 2 presentatie Geon
Kalvermelk 2c ronde 2 presentatie Geon CongresDA2020
 
(be)spreekuur - 25 november - verantwoorden monitoren resultaten
(be)spreekuur - 25 november - verantwoorden monitoren resultaten (be)spreekuur - 25 november - verantwoorden monitoren resultaten
(be)spreekuur - 25 november - verantwoorden monitoren resultaten VNG Realisatie
 
(be)spreekuur - 20 december - hoe laat ik de wgs voor mij werken
(be)spreekuur - 20 december - hoe laat ik de wgs voor mij werken(be)spreekuur - 20 december - hoe laat ik de wgs voor mij werken
(be)spreekuur - 20 december - hoe laat ik de wgs voor mij werkenVNG Realisatie
 
Presentatie stadsdeel centrum
Presentatie stadsdeel centrumPresentatie stadsdeel centrum
Presentatie stadsdeel centrumBarbara De Wever
 

What's hot (19)

Kalvermelk 2b Ronde 1 Wat kost de invoering van de Omgevingswet voor gemeenten?
Kalvermelk 2b Ronde 1 Wat kost de invoering van de Omgevingswet voor gemeenten? Kalvermelk 2b Ronde 1 Wat kost de invoering van de Omgevingswet voor gemeenten?
Kalvermelk 2b Ronde 1 Wat kost de invoering van de Omgevingswet voor gemeenten?
 
(be)spreekuur 28 mei - impact op de Wgs/Ags op de keten
(be)spreekuur 28 mei - impact op de Wgs/Ags op de keten(be)spreekuur 28 mei - impact op de Wgs/Ags op de keten
(be)spreekuur 28 mei - impact op de Wgs/Ags op de keten
 
(be)spreekuur 19 november 2020- plannen van aanpak wgs
(be)spreekuur 19 november 2020- plannen van aanpak wgs(be)spreekuur 19 november 2020- plannen van aanpak wgs
(be)spreekuur 19 november 2020- plannen van aanpak wgs
 
(be)spreekuur 30 november - special belastingsamenwerkingen
(be)spreekuur 30 november - special belastingsamenwerkingen(be)spreekuur 30 november - special belastingsamenwerkingen
(be)spreekuur 30 november - special belastingsamenwerkingen
 
Samenwerksessie - 17 maart 2022 - monitoring en verantwoording.pdf
Samenwerksessie - 17 maart 2022 - monitoring en verantwoording.pdfSamenwerksessie - 17 maart 2022 - monitoring en verantwoording.pdf
Samenwerksessie - 17 maart 2022 - monitoring en verantwoording.pdf
 
Postkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domein
Postkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domeinPostkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domein
Postkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domein
 
(be)spreekuur 13 november - herijken contractafspr uitbestede diensten
(be)spreekuur 13 november - herijken contractafspr uitbestede diensten(be)spreekuur 13 november - herijken contractafspr uitbestede diensten
(be)spreekuur 13 november - herijken contractafspr uitbestede diensten
 
(be)spreekuur 9 november - afwegingskader schuldenbewind
(be)spreekuur 9 november - afwegingskader schuldenbewind(be)spreekuur 9 november - afwegingskader schuldenbewind
(be)spreekuur 9 november - afwegingskader schuldenbewind
 
(Be)spreekuur 1 november 2021 - actualiteiten
(Be)spreekuur 1 november 2021 - actualiteiten(Be)spreekuur 1 november 2021 - actualiteiten
(Be)spreekuur 1 november 2021 - actualiteiten
 
Expertsessie - 24 februari 2022 - Prioriteren en opvolgen van vroegsignalen
Expertsessie - 24 februari 2022 - Prioriteren en opvolgen van vroegsignalenExpertsessie - 24 februari 2022 - Prioriteren en opvolgen van vroegsignalen
Expertsessie - 24 februari 2022 - Prioriteren en opvolgen van vroegsignalen
 
(be)spreekuur 16 november - ags
(be)spreekuur 16 november - ags(be)spreekuur 16 november - ags
(be)spreekuur 16 november - ags
 
Samenwerksessie - 29 maart 2022 - opstellen convenant beschermingsbewind
Samenwerksessie - 29 maart 2022 - opstellen convenant beschermingsbewindSamenwerksessie - 29 maart 2022 - opstellen convenant beschermingsbewind
Samenwerksessie - 29 maart 2022 - opstellen convenant beschermingsbewind
 
Samenwerksessie - 8 maart 2022 - Schuldhulpverlening nog makkelijker organis...
Samenwerksessie  - 8 maart 2022 - Schuldhulpverlening nog makkelijker organis...Samenwerksessie  - 8 maart 2022 - Schuldhulpverlening nog makkelijker organis...
Samenwerksessie - 8 maart 2022 - Schuldhulpverlening nog makkelijker organis...
 
Samenwerksessie 15 oktober 2021 - schuldenbewind
Samenwerksessie 15 oktober 2021 -  schuldenbewindSamenwerksessie 15 oktober 2021 -  schuldenbewind
Samenwerksessie 15 oktober 2021 - schuldenbewind
 
Leveranciersoverleg 20 mei - Presentatie ketenbureau
Leveranciersoverleg 20 mei - Presentatie ketenbureauLeveranciersoverleg 20 mei - Presentatie ketenbureau
Leveranciersoverleg 20 mei - Presentatie ketenbureau
 
Kalvermelk 2c ronde 2 presentatie Geon
Kalvermelk 2c ronde 2 presentatie Geon Kalvermelk 2c ronde 2 presentatie Geon
Kalvermelk 2c ronde 2 presentatie Geon
 
(be)spreekuur - 25 november - verantwoorden monitoren resultaten
(be)spreekuur - 25 november - verantwoorden monitoren resultaten (be)spreekuur - 25 november - verantwoorden monitoren resultaten
(be)spreekuur - 25 november - verantwoorden monitoren resultaten
 
(be)spreekuur - 20 december - hoe laat ik de wgs voor mij werken
(be)spreekuur - 20 december - hoe laat ik de wgs voor mij werken(be)spreekuur - 20 december - hoe laat ik de wgs voor mij werken
(be)spreekuur - 20 december - hoe laat ik de wgs voor mij werken
 
Presentatie stadsdeel centrum
Presentatie stadsdeel centrumPresentatie stadsdeel centrum
Presentatie stadsdeel centrum
 

Similar to Douchelokaal workshop crisiscommunicatie & informatiebeveiliging

Omgevingsanalyse 3.0: laat de informatie tot je komen!
Omgevingsanalyse 3.0: laat de informatie tot je komen!Omgevingsanalyse 3.0: laat de informatie tot je komen!
Omgevingsanalyse 3.0: laat de informatie tot je komen!Roy Johannink
 
Dilemma's bij de visie op sociale media en oov
Dilemma's bij de visie op sociale media en oovDilemma's bij de visie op sociale media en oov
Dilemma's bij de visie op sociale media en oovTwittercrisis
 
ZONH-Training signalering Kindermishandeling en Huiselijk Geweld, 28 maart 2013
ZONH-Training signalering Kindermishandeling en Huiselijk Geweld, 28 maart 2013ZONH-Training signalering Kindermishandeling en Huiselijk Geweld, 28 maart 2013
ZONH-Training signalering Kindermishandeling en Huiselijk Geweld, 28 maart 2013ROS_ZONH
 
Communicatie de Kompanjie: Social Media: 27-september 2013
Communicatie de Kompanjie: Social Media: 27-september 2013Communicatie de Kompanjie: Social Media: 27-september 2013
Communicatie de Kompanjie: Social Media: 27-september 2013jarnosmart
 
“Wijsheid van de massa” 10 dagen Moerdijk Een analyse van gebeurtenissen en g...
“Wijsheid van de massa” 10 dagen Moerdijk Een analyse van gebeurtenissen en g...“Wijsheid van de massa” 10 dagen Moerdijk Een analyse van gebeurtenissen en g...
“Wijsheid van de massa” 10 dagen Moerdijk Een analyse van gebeurtenissen en g...Twittercrisis
 
Sociale media en mediawijsheid in het mbo
Sociale media en mediawijsheid in het mboSociale media en mediawijsheid in het mbo
Sociale media en mediawijsheid in het mboKennisnet
 
Presentatie big data (Dag van de verkoper, Cevora)
Presentatie big data (Dag van de verkoper, Cevora) Presentatie big data (Dag van de verkoper, Cevora)
Presentatie big data (Dag van de verkoper, Cevora) IntoTheMinds
 
Wijsheid vd massa moerdijk
Wijsheid vd massa moerdijkWijsheid vd massa moerdijk
Wijsheid vd massa moerdijkFrank Smilda
 
Privacy - Gemeentedagen 2016
Privacy - Gemeentedagen 2016Privacy - Gemeentedagen 2016
Privacy - Gemeentedagen 2016AKD
 
Workinprogress leeuwarder privacy-aanpak
Workinprogress leeuwarder privacy-aanpakWorkinprogress leeuwarder privacy-aanpak
Workinprogress leeuwarder privacy-aanpakKING
 
Due Diligence In Het Kader Van Corporate Justice
Due Diligence In Het Kader Van Corporate JusticeDue Diligence In Het Kader Van Corporate Justice
Due Diligence In Het Kader Van Corporate Justicejvdvenis
 
VO-MBO Congres Gewenst gedrag op sociale media - John Hanswijk
VO-MBO Congres Gewenst gedrag op sociale media - John HanswijkVO-MBO Congres Gewenst gedrag op sociale media - John Hanswijk
VO-MBO Congres Gewenst gedrag op sociale media - John HanswijkHans Hoornstra
 
Opleiding discipline 5 voor burgemeesters 2013
Opleiding discipline 5 voor burgemeesters 2013Opleiding discipline 5 voor burgemeesters 2013
Opleiding discipline 5 voor burgemeesters 2013TeamD5
 
Big data, wat kun je ermee?
Big data, wat kun je ermee?Big data, wat kun je ermee?
Big data, wat kun je ermee?gera_p
 

Similar to Douchelokaal workshop crisiscommunicatie & informatiebeveiliging (20)

Omgevingsanalyse 3.0: laat de informatie tot je komen!
Omgevingsanalyse 3.0: laat de informatie tot je komen!Omgevingsanalyse 3.0: laat de informatie tot je komen!
Omgevingsanalyse 3.0: laat de informatie tot je komen!
 
Dilemma's bij de visie op sociale media en oov
Dilemma's bij de visie op sociale media en oovDilemma's bij de visie op sociale media en oov
Dilemma's bij de visie op sociale media en oov
 
ZONH-Training signalering Kindermishandeling en Huiselijk Geweld, 28 maart 2013
ZONH-Training signalering Kindermishandeling en Huiselijk Geweld, 28 maart 2013ZONH-Training signalering Kindermishandeling en Huiselijk Geweld, 28 maart 2013
ZONH-Training signalering Kindermishandeling en Huiselijk Geweld, 28 maart 2013
 
Communicatie de Kompanjie: Social Media: 27-september 2013
Communicatie de Kompanjie: Social Media: 27-september 2013Communicatie de Kompanjie: Social Media: 27-september 2013
Communicatie de Kompanjie: Social Media: 27-september 2013
 
“Wijsheid van de massa” 10 dagen Moerdijk Een analyse van gebeurtenissen en g...
“Wijsheid van de massa” 10 dagen Moerdijk Een analyse van gebeurtenissen en g...“Wijsheid van de massa” 10 dagen Moerdijk Een analyse van gebeurtenissen en g...
“Wijsheid van de massa” 10 dagen Moerdijk Een analyse van gebeurtenissen en g...
 
Presentatie Project Handreiking Evenementenveiligheid
Presentatie Project Handreiking EvenementenveiligheidPresentatie Project Handreiking Evenementenveiligheid
Presentatie Project Handreiking Evenementenveiligheid
 
DSM - 'social media in klare taal'
DSM - 'social media in klare taal'DSM - 'social media in klare taal'
DSM - 'social media in klare taal'
 
Sociale media en mediawijsheid in het mbo
Sociale media en mediawijsheid in het mboSociale media en mediawijsheid in het mbo
Sociale media en mediawijsheid in het mbo
 
Presentatie big data (Dag van de verkoper, Cevora)
Presentatie big data (Dag van de verkoper, Cevora) Presentatie big data (Dag van de verkoper, Cevora)
Presentatie big data (Dag van de verkoper, Cevora)
 
Wijsheid vd massa moerdijk
Wijsheid vd massa moerdijkWijsheid vd massa moerdijk
Wijsheid vd massa moerdijk
 
Privacy - Gemeentedagen 2016
Privacy - Gemeentedagen 2016Privacy - Gemeentedagen 2016
Privacy - Gemeentedagen 2016
 
Workinprogress leeuwarder privacy-aanpak
Workinprogress leeuwarder privacy-aanpakWorkinprogress leeuwarder privacy-aanpak
Workinprogress leeuwarder privacy-aanpak
 
Due Diligence In Het Kader Van Corporate Justice
Due Diligence In Het Kader Van Corporate JusticeDue Diligence In Het Kader Van Corporate Justice
Due Diligence In Het Kader Van Corporate Justice
 
Bigdata
BigdataBigdata
Bigdata
 
VO-MBO Congres Gewenst gedrag op sociale media - John Hanswijk
VO-MBO Congres Gewenst gedrag op sociale media - John HanswijkVO-MBO Congres Gewenst gedrag op sociale media - John Hanswijk
VO-MBO Congres Gewenst gedrag op sociale media - John Hanswijk
 
Tags,triggers&timing
Tags,triggers&timingTags,triggers&timing
Tags,triggers&timing
 
Opleiding discipline 5 voor burgemeesters 2013
Opleiding discipline 5 voor burgemeesters 2013Opleiding discipline 5 voor burgemeesters 2013
Opleiding discipline 5 voor burgemeesters 2013
 
Big data, wat kun je ermee?
Big data, wat kun je ermee?Big data, wat kun je ermee?
Big data, wat kun je ermee?
 
Social Media 4 NVM Business
Social Media 4 NVM BusinessSocial Media 4 NVM Business
Social Media 4 NVM Business
 
Social media - DIR CP-OPS
Social media - DIR CP-OPSSocial media - DIR CP-OPS
Social media - DIR CP-OPS
 

More from CongresDA2020

Postkamer ronde 4 sturen in schuldproblematiek
Postkamer ronde 4 sturen in schuldproblematiekPostkamer ronde 4 sturen in schuldproblematiek
Postkamer ronde 4 sturen in schuldproblematiekCongresDA2020
 
Jutekelder Ronde 3 Circulaire economie Voedselcommunity Buitengewoon deel 1
Jutekelder Ronde 3 Circulaire economie Voedselcommunity Buitengewoon deel 1Jutekelder Ronde 3 Circulaire economie Voedselcommunity Buitengewoon deel 1
Jutekelder Ronde 3 Circulaire economie Voedselcommunity Buitengewoon deel 1CongresDA2020
 
Jutekelder Ronde 5 smart parking
Jutekelder Ronde 5 smart parkingJutekelder Ronde 5 smart parking
Jutekelder Ronde 5 smart parkingCongresDA2020
 
Havenmeester Ronde 3 Praktijk van samen organiseren in de G4
Havenmeester Ronde 3 Praktijk van samen organiseren in de G4Havenmeester Ronde 3 Praktijk van samen organiseren in de G4
Havenmeester Ronde 3 Praktijk van samen organiseren in de G4CongresDA2020
 
Havenmeester Ronde 4 Terugmelden doe je zo
Havenmeester Ronde 4 Terugmelden doe je zoHavenmeester Ronde 4 Terugmelden doe je zo
Havenmeester Ronde 4 Terugmelden doe je zoCongresDA2020
 
Havenmeester Ronde 2 Samen Digitaliseren
Havenmeester Ronde 2 Samen DigitaliserenHavenmeester Ronde 2 Samen Digitaliseren
Havenmeester Ronde 2 Samen DigitaliserenCongresDA2020
 
Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 2
Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 2Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 2
Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 2CongresDA2020
 
Kalvermelk 2b Ronde 4 Op reis naar klantgedreven dienstverlening in 2020
Kalvermelk 2b Ronde 4 Op reis naar klantgedreven dienstverlening in 2020Kalvermelk 2b Ronde 4 Op reis naar klantgedreven dienstverlening in 2020
Kalvermelk 2b Ronde 4 Op reis naar klantgedreven dienstverlening in 2020CongresDA2020
 
Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 1
Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 1Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 1
Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 1CongresDA2020
 
Kalvermelk 2b Ronde 3 Prototyping
Kalvermelk 2b Ronde 3 PrototypingKalvermelk 2b Ronde 3 Prototyping
Kalvermelk 2b Ronde 3 PrototypingCongresDA2020
 
Garage ronde 1 presetatie marcel van zon verhuisservice da2020 congres
Garage ronde 1 presetatie marcel van zon verhuisservice da2020 congresGarage ronde 1 presetatie marcel van zon verhuisservice da2020 congres
Garage ronde 1 presetatie marcel van zon verhuisservice da2020 congresCongresDA2020
 
Garage ronde 1 presentatie inge bastings adressen op orde
Garage ronde 1 presentatie inge bastings adressen op ordeGarage ronde 1 presentatie inge bastings adressen op orde
Garage ronde 1 presentatie inge bastings adressen op ordeCongresDA2020
 
Keterlhuis ronde 3 innovatievoorbeeld backoffice voor jeugdhulp
Keterlhuis ronde 3 innovatievoorbeeld backoffice voor jeugdhulpKeterlhuis ronde 3 innovatievoorbeeld backoffice voor jeugdhulp
Keterlhuis ronde 3 innovatievoorbeeld backoffice voor jeugdhulpCongresDA2020
 
Kalvermelk ronde 2 e democratie
Kalvermelk ronde 2 e democratieKalvermelk ronde 2 e democratie
Kalvermelk ronde 2 e democratieCongresDA2020
 
Meelzolder rond 2 presentatie serviceformules in de praktijk def
Meelzolder rond 2 presentatie serviceformules in de praktijk defMeelzolder rond 2 presentatie serviceformules in de praktijk def
Meelzolder rond 2 presentatie serviceformules in de praktijk defCongresDA2020
 
Postkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domein
Postkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domeinPostkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domein
Postkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domeinCongresDA2020
 
Meelzolder ronde 1 informatievoorziening en architectuur
Meelzolder ronde 1 informatievoorziening en architectuurMeelzolder ronde 1 informatievoorziening en architectuur
Meelzolder ronde 1 informatievoorziening en architectuurCongresDA2020
 
Magazijn ronde 2 contact met ondernemers
Magazijn ronde 2 contact met ondernemersMagazijn ronde 2 contact met ondernemers
Magazijn ronde 2 contact met ondernemersCongresDA2020
 
Loods 8 ronde 4 betrouwbaarheidsniveaus digitale diensten
Loods 8 ronde 4 betrouwbaarheidsniveaus digitale dienstenLoods 8 ronde 4 betrouwbaarheidsniveaus digitale diensten
Loods 8 ronde 4 betrouwbaarheidsniveaus digitale dienstenCongresDA2020
 
Loods 8 ronde 1 Zoetermeer smart city en bgt (slim parkeren)
Loods 8 ronde 1 Zoetermeer smart city en bgt (slim parkeren)Loods 8 ronde 1 Zoetermeer smart city en bgt (slim parkeren)
Loods 8 ronde 1 Zoetermeer smart city en bgt (slim parkeren)CongresDA2020
 

More from CongresDA2020 (20)

Postkamer ronde 4 sturen in schuldproblematiek
Postkamer ronde 4 sturen in schuldproblematiekPostkamer ronde 4 sturen in schuldproblematiek
Postkamer ronde 4 sturen in schuldproblematiek
 
Jutekelder Ronde 3 Circulaire economie Voedselcommunity Buitengewoon deel 1
Jutekelder Ronde 3 Circulaire economie Voedselcommunity Buitengewoon deel 1Jutekelder Ronde 3 Circulaire economie Voedselcommunity Buitengewoon deel 1
Jutekelder Ronde 3 Circulaire economie Voedselcommunity Buitengewoon deel 1
 
Jutekelder Ronde 5 smart parking
Jutekelder Ronde 5 smart parkingJutekelder Ronde 5 smart parking
Jutekelder Ronde 5 smart parking
 
Havenmeester Ronde 3 Praktijk van samen organiseren in de G4
Havenmeester Ronde 3 Praktijk van samen organiseren in de G4Havenmeester Ronde 3 Praktijk van samen organiseren in de G4
Havenmeester Ronde 3 Praktijk van samen organiseren in de G4
 
Havenmeester Ronde 4 Terugmelden doe je zo
Havenmeester Ronde 4 Terugmelden doe je zoHavenmeester Ronde 4 Terugmelden doe je zo
Havenmeester Ronde 4 Terugmelden doe je zo
 
Havenmeester Ronde 2 Samen Digitaliseren
Havenmeester Ronde 2 Samen DigitaliserenHavenmeester Ronde 2 Samen Digitaliseren
Havenmeester Ronde 2 Samen Digitaliseren
 
Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 2
Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 2Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 2
Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 2
 
Kalvermelk 2b Ronde 4 Op reis naar klantgedreven dienstverlening in 2020
Kalvermelk 2b Ronde 4 Op reis naar klantgedreven dienstverlening in 2020Kalvermelk 2b Ronde 4 Op reis naar klantgedreven dienstverlening in 2020
Kalvermelk 2b Ronde 4 Op reis naar klantgedreven dienstverlening in 2020
 
Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 1
Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 1Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 1
Kalvermelk 2b Ronde 2 Data, neem de tijd en de ruimte om te leren deel 1
 
Kalvermelk 2b Ronde 3 Prototyping
Kalvermelk 2b Ronde 3 PrototypingKalvermelk 2b Ronde 3 Prototyping
Kalvermelk 2b Ronde 3 Prototyping
 
Garage ronde 1 presetatie marcel van zon verhuisservice da2020 congres
Garage ronde 1 presetatie marcel van zon verhuisservice da2020 congresGarage ronde 1 presetatie marcel van zon verhuisservice da2020 congres
Garage ronde 1 presetatie marcel van zon verhuisservice da2020 congres
 
Garage ronde 1 presentatie inge bastings adressen op orde
Garage ronde 1 presentatie inge bastings adressen op ordeGarage ronde 1 presentatie inge bastings adressen op orde
Garage ronde 1 presentatie inge bastings adressen op orde
 
Keterlhuis ronde 3 innovatievoorbeeld backoffice voor jeugdhulp
Keterlhuis ronde 3 innovatievoorbeeld backoffice voor jeugdhulpKeterlhuis ronde 3 innovatievoorbeeld backoffice voor jeugdhulp
Keterlhuis ronde 3 innovatievoorbeeld backoffice voor jeugdhulp
 
Kalvermelk ronde 2 e democratie
Kalvermelk ronde 2 e democratieKalvermelk ronde 2 e democratie
Kalvermelk ronde 2 e democratie
 
Meelzolder rond 2 presentatie serviceformules in de praktijk def
Meelzolder rond 2 presentatie serviceformules in de praktijk defMeelzolder rond 2 presentatie serviceformules in de praktijk def
Meelzolder rond 2 presentatie serviceformules in de praktijk def
 
Postkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domein
Postkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domeinPostkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domein
Postkamer ronde 3 ruimtelijke kijk in het sociaal domein
 
Meelzolder ronde 1 informatievoorziening en architectuur
Meelzolder ronde 1 informatievoorziening en architectuurMeelzolder ronde 1 informatievoorziening en architectuur
Meelzolder ronde 1 informatievoorziening en architectuur
 
Magazijn ronde 2 contact met ondernemers
Magazijn ronde 2 contact met ondernemersMagazijn ronde 2 contact met ondernemers
Magazijn ronde 2 contact met ondernemers
 
Loods 8 ronde 4 betrouwbaarheidsniveaus digitale diensten
Loods 8 ronde 4 betrouwbaarheidsniveaus digitale dienstenLoods 8 ronde 4 betrouwbaarheidsniveaus digitale diensten
Loods 8 ronde 4 betrouwbaarheidsniveaus digitale diensten
 
Loods 8 ronde 1 Zoetermeer smart city en bgt (slim parkeren)
Loods 8 ronde 1 Zoetermeer smart city en bgt (slim parkeren)Loods 8 ronde 1 Zoetermeer smart city en bgt (slim parkeren)
Loods 8 ronde 1 Zoetermeer smart city en bgt (slim parkeren)
 

Recently uploaded

(Be)spreekuur 23 april 2024 - Ondernemers bereiken
(Be)spreekuur 23 april 2024 - Ondernemers bereiken(Be)spreekuur 23 april 2024 - Ondernemers bereiken
(Be)spreekuur 23 april 2024 - Ondernemers bereikenVNG Realisatie
 
(Be)spreekuur - 18 april 2024- Elementen van de basisdienstverlening
(Be)spreekuur - 18 april 2024- Elementen van de basisdienstverlening(Be)spreekuur - 18 april 2024- Elementen van de basisdienstverlening
(Be)spreekuur - 18 april 2024- Elementen van de basisdienstverleningVNG Realisatie
 
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - afdracht maandelijks of jaarlijks
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - afdracht maandelijks of jaarlijks(Be)spreekuur - 18 april 2024 - afdracht maandelijks of jaarlijks
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - afdracht maandelijks of jaarlijksVNG Realisatie
 
(Be)spreekuur - 15 april 2024 -vroegsignalering in de routekaart Financiële Z...
(Be)spreekuur - 15 april 2024 -vroegsignalering in de routekaart Financiële Z...(Be)spreekuur - 15 april 2024 -vroegsignalering in de routekaart Financiële Z...
(Be)spreekuur - 15 april 2024 -vroegsignalering in de routekaart Financiële Z...VNG Realisatie
 
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Samenwerken met Vrijwilligers
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Samenwerken met Vrijwilligers(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Samenwerken met Vrijwilligers
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Samenwerken met VrijwilligersVNG Realisatie
 
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Kindregeling II Voorbeelden gemeenten
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Kindregeling II Voorbeelden gemeenten(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Kindregeling II Voorbeelden gemeenten
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Kindregeling II Voorbeelden gemeentenVNG Realisatie
 

Recently uploaded (6)

(Be)spreekuur 23 april 2024 - Ondernemers bereiken
(Be)spreekuur 23 april 2024 - Ondernemers bereiken(Be)spreekuur 23 april 2024 - Ondernemers bereiken
(Be)spreekuur 23 april 2024 - Ondernemers bereiken
 
(Be)spreekuur - 18 april 2024- Elementen van de basisdienstverlening
(Be)spreekuur - 18 april 2024- Elementen van de basisdienstverlening(Be)spreekuur - 18 april 2024- Elementen van de basisdienstverlening
(Be)spreekuur - 18 april 2024- Elementen van de basisdienstverlening
 
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - afdracht maandelijks of jaarlijks
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - afdracht maandelijks of jaarlijks(Be)spreekuur - 18 april 2024 - afdracht maandelijks of jaarlijks
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - afdracht maandelijks of jaarlijks
 
(Be)spreekuur - 15 april 2024 -vroegsignalering in de routekaart Financiële Z...
(Be)spreekuur - 15 april 2024 -vroegsignalering in de routekaart Financiële Z...(Be)spreekuur - 15 april 2024 -vroegsignalering in de routekaart Financiële Z...
(Be)spreekuur - 15 april 2024 -vroegsignalering in de routekaart Financiële Z...
 
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Samenwerken met Vrijwilligers
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Samenwerken met Vrijwilligers(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Samenwerken met Vrijwilligers
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Samenwerken met Vrijwilligers
 
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Kindregeling II Voorbeelden gemeenten
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Kindregeling II Voorbeelden gemeenten(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Kindregeling II Voorbeelden gemeenten
(Be)spreekuur - 18 april 2024 - Kindregeling II Voorbeelden gemeenten
 

Douchelokaal workshop crisiscommunicatie & informatiebeveiliging

  • 1.
  • 4. 4
  • 5. 5
  • 6. 6
  • 7. 7
  • 8. 8
  • 9. 9
  • 10. Incidentmanagementproces • (Preventie) • Identificatie • Indamming • Remediatie en herstel • Evaluatie 10
  • 11. Communiceren bij een incident? • Persoonsgegevens op verkeerde plek • Dienstverlening gemeente in het geding • Grote financiële schade • Risico’s van timing 11
  • 12. Communiceren bij een incident (2) 1. Waarom (doelstelling) 2. Wie (de doelgroep) 3. Wat (de boodschap) 4. Waarmee (het middel) 5. Wanneer (timing) 12
  • 13. Casus 1: Website gemeente beklad • Op de website verschijnen berichten die de gemeente daar niet zelf heeft geplaatst • Ook staan er advertenties op verschillende pagina’s • Het afsprakenformulier bevat reclame voor afslankpillen 13
  • 14. Casus 2: Samenwerking met ketenpartners • Er wordt door de gemeente samengewerkt met 13 andere gemeenten, de politie, uwv en de inspectie szw • O.a. bijzondere persoonsgegevens, maar ook observatieverslagen etc. • Hiervoor wordt een soort dropbox-achtige dienst gebruikt, die ook nog eens met een eenmalig in te voeren wachtwoord op een telefoon te gebruiken is. • Dit is in strijd met de wbp 14
  • 15. Casus 3: Verkeerd geadresseerde mail • Mail met bijlage bevat cliënten uit het jeugddomein • Per ongeluk verstuurd naar een van de cliënten 15
  • 16. Casus 4: Gegevens in de krant • Medewerker van een voormalig leverancier heeft laptop verloren met WOZ-gegevens (inclusief bijzondere persoonsgegevens) van meerdere gemeenten • De vinder heeft de laptop ingeleverd bij de krant • De krant plaatst morgen een artikel en vraagt u om een reactie 16
  • 17. Opdracht 1: Leef je in • Wat zijn de eerste twee vragen die bij je opkomen – Als wethouder / burgemeester – Als inwoner – Als pers / lokaal dagblad – Als informatiebeveiligingsfunctionaris 17
  • 18. Opdracht 2: communiceer (of niet?) • Wel of niet communiceren? – Wat zijn de gevolgen van de keuze? – Wat / wie heeft u nodig om een woordvoeringslijn op te stellen? 18
  • 19. 19
  • 20. 20
  • 21. Woordvoering & Voorlichting (1) • Neem de tijd en geef serieus aandacht aan de vragen van journalisten • Vraag voordat u contact heeft met de media aan de specialisten in uw organisatie hoe het precies zit. – Vraag vooral om het in jip-en-janneke-taal uit te leggen – Vraag naar de realistische risico’s (kans en de impact) – zoek uit wat u kunt doen om de gevolgen voor betrokkenen zoveel mogelijk te beperken – Vraag een controle op de feiten indien er al een concept-artikel is 21
  • 22. Woordvoering & Voorlichting (2) • Wees open en transparant waar dat kan en vooral waar men ook op een andere manier aan de informatie kan komen • Vermijd aantallen en data wanneer deze niet strikt noodzakelijk zijn • Vermijd waardeoordelen over situaties – zeg nooit dat het wel meevalt • Blijf bij de feiten die verband houden met het specifieke incident 22
  • 23. Woordvoering & Voorlichting (3) • Kijk waar uw invloed heeft op het vervolg: het is onzeker of gegevens misbruikt zullen worden maar u kunt er als organisatie wel van alles aan doen om de gevolgen te beperken • Maak het incident niet groter door het in verband te brengen met iets anders / groters • Vraag bij waardeoordelen van de ander zo mogelijk door (wat bedoelt u daar precies mee, waar baseert u dat op, wie vindt dat, waaruit blijkt dat)? 23
  • 24. 24
  • 25. 25

Editor's Notes

  1. Voor datum, voettekst, etc. gebruik onder het menu ‘Invoegen’ de gewenste optie. Via Start, Nieuwe dia kun je kiezen uit diverse soorten dia’s om in te voegen.
  2. Laten we starten met een klassieke crisis: zichtbaar en herkenbaar Spreekt tot de verbeelding Iedereen heeft het wel eens gezien Sirenes in de straten, hulpdiensten zichtbaar
  3. Dan nu een informatiebeveiligingsincident, hoe ziet dat er uit?
  4. Dan nu een informatiebeveiligingsincident, hoe ziet dat er uit?
  5. Maar dan echt, hoe ziet dat er uit?
  6. Hoe ziet een gehackt systeem eruit?
  7. Wat kan er gebeuren? Top 3: Ransomware / Cryptolockers: bestanden gegijzeld voor geld Verloren / Gestolen USB / Laptop Verkeerd verzonden mail
  8. 2016: meldplicht datalekken
  9. Identificatie en onderzoek: het incident wordt vastgesteld en door middel van onderzoek wordt vastgesteld wat er aan de hand is (geweest) Schade indamming: insluiting en beperking van verdere schade door het incident Remediatie en herstel: zo veel als mogelijk herstellen van de situatie en beperken van de gevolgen. In deze fase worden ook maatregelen getroffen om dezelfde of soortgelijke situatie in de toekomst te voorkomen Evaluatie: na afloop wordt met alle betrokken partijen bezien of het incident juist is afgehandeld en wat de verbeterpunten voor de toekomst zijn
  10. Stap 1: Bepaal de doelstellingen van communicatie De eerste stap bij het opstellen van communicatie is het bepalen van de doelstelling(en): wat wil ik bereiken?   Voorbeelden:   het herstellen en behouden van vertrouwen uitstralen dat de organisatie in control is informeren over het incident en de reele risico’s Stap 2: Bepaal de doelgroep(en) Als tweede stap bepaalt u de doelgroepen van de communicatie en de bijbehorende (sub)doelstellingen   Voorbeelden:   Intern Doel: rust en vertrouwen bij bestuur en management (boodschap: de organisatie is in control; men weet wie in de organisatie de single point of contact is) Met communicatie zorgt u dat bestuur en management intern geinformeerd zijn over het voorval, de mogelijke risico’s en gevolgen en dat ze weten hoe er in de organisatie mee wordt omgegaan. Zo mogelijk kunt u reeds een (tijdelijke) woordvoeringslijn afstemmen.   Kennisniveau: de interne doelgroep weet (in het algemeen) veel van gemeentelijke processen en is niet bekend met ICT(-beveiligings)jargon   Betrokkenen / Slachtoffers / Inwoners Doel: informeren en handelingsperspectief bieden bij een onzekere situatie – herstellen van vertrouwen De betrokkenen of slachtoffers van een incident worden verrast met een melding van een incident waarbij hun gegevens betrokken zijn. Zij hebben onmiddellijk veel vragen waar u wellicht (nog) geen sluitend antwoord op kunt geven. In veel gevallen zal er altijd een lichte onzekerheid blijven bestaan over de exacte oorzaak of mogelijke gevolgen op lange termijn.   Kennisniveau: de doelgroep weet (in het algemeen) weinig van gemeentelijke processen en is niet bekend met ICT(-beveiligings)jargon   Extern / Publiek Doel: informeren over voorval en maatregelen – bouwen van vertrouwen Om te voorkomen dat geruchten ontstaan over de aard en de gevolgen van een incident kunt u als gemeente zelf informatie uit de eerste hand verschaffen. Daarnaast kunt u bekend maken op welke manier en via welk kanaal burgers terecht kunnen met vragen.   Kennisniveau: de doelgroep weet (in het algemeen) weinig van gemeentelijke processen en is niet bekend met ICT(-beveiligings)jargon   Betrokken Leveranciers Doel: afstemming over het voorval en bepalen wie het voortouw neemt in de communicatie Bij (de oplossing van) sommige informatieincidenten is een leverancier betrokken. Het is van belang om goed af te stemmen wie communiceert en wat de boodschap is.   Kennisniveau: de doelgroep weet (in het algemeen) weinig van gemeentelijke processen en is goed bekend met ICT(-beveiligings)jargon   ICT-beveiligingscontactpersonen van andere getroffen gemeenten In het geval ook andere gemeenten getroffen zijn kan de IBD assisteren bij de coordinatie rondom de communicatie over een incident (bijvoorbeeld door uw organisatie in contact te brengen met de juiste contactpersonen van andere gemeenten).   Kennisniveau: de interne doelgroep weet (in het algemeen) veel van gemeentelijke processen en is bekend met ICT(-beveiligings)jargon   Andere getroffen organisaties In het geval ook andere organisatie getroffen zijn kan de IBD assisteren bij de afstemming met andere organisaties (bijvoorbeeld door uw organisatie in contact te brengen met de juiste contactpersonen van andere organisaties, eventueel via de CERT-gemeenschap).   Kennisniveau: de interne doelgroep weet (in het algemeen) weinig van gemeentelijke processen en is niet bekend met ICT(-beveiligings)jargon