Buletini Jeta e Vatres Biblike nr 42 ( 13 shtator 2018 )
1. JETA E VATRËS
B U L E T I N I I N F O R M A T I V I V A T R Ë S B I B L I K E K A T O L I K E
1 1 S H T A T O R 2 0 1 8 N R . 4 2
Vatra Biblike rifilloi aktivitetin e saj më dt.6
Shtator. U fillua me Meshë e cila u kremtua
nga Atë Flavio. Ai komentoi leximet e
zgjedhura, Mt 5, 1-11 dhe Jk 1, 16-26, në
kontekstin e aktivitetit të Vatrës. Lumnitë
janë peri i kuq që tejkalon gjithë Ungjillin,
program për ndjekësit e Jezusit. Vetë
Krishti është ai që realizon çdo lumni që kemi
dëgjuar, duke filluar nga lumnia e parë “lum
të varfrit në shpirt”. Ungjilli i Mateut është
një udhëheqje që nëpërmjet Jezusit, jetës së Tij, mësimit të Tij, Fjalës së Tij të shi-
jojmë lumnitë që na propozon Hyji Atë nëpërmjet Birit të Tij. Ndërsa letra e Shën
Jakobit na tregon në çfarë mënyre duhet dëgjuar Fjala e Zotit dhe rreziqet që kemi ne si të
krishterë kur nuk e marrim atë seriozisht. Vatra Biblike nuk është një shoqatë kulturore që
ka si hobi Shkrimin e Shenjtë, por është një komunitet që jo vetëm meson por edhe ve-
pron. Rreziku i intelektualizimit ekziston gjithmonë, por ai na përjashton nga Mbretëria e
qiejve. Bibla është për ata që janë të varfër në shpirt. Nuk është pasuria njerëzore apo
intelektuale që siguron një ecje të pastër në Fjalën e Zotit, por thjeshtësia e shpirtit të
njeriut që kërkon, lyp Urtinë e Hyjit, që e njeh varfërinë e vet dhe ka nevojë për tu
pasuruar prej Tij. Prandaj edhe ne si letër e bardhë duhet të shkruhemi nga Fjala e Zotit e
nuk duhet të vëmë pengesa. Bëhuni zbatues të fjalës dhe jo vetëm dëgjues që gënjejnë
vetëveten. Ka nga ata që lexojnë Biblën shumë dhe mendojnë që janë bërë shumë
shpirtëror. Gënjejnë veten ata që nuk kuptojnë që kanë përgjegjësi për fjalën që kanë
marrë. Përgjegjësia është të bëhesh shërbëtor i Fjalës. Ne i shërbejmë Fjalës kur i
shërbejmë njëri-tjetrit. Në qoftë se nga një e enjte në tjetrën nuk ka një punë personale si-
pas hapave të Leximit Hyjnor nuk ndodh asgjë.
Fjala është për të gjithë por tingëllon në
mënyrë personale. Jo të gjithë kemi të njëjtën
moshë, eksperiencë, nivel kulturor, por të
gjithë jemi bijtë e Zotit dhe Ai ka një fjalë per-
sonale për secilin prej nesh. Kështu do ta
gjejmë lumturinë e Zotit kur Fjala të bëhet ve-
për në jetën tonë. Është vet Fjala që na mëson
si ndërtohet jeta jonë shpirtërore personale.
Vatra Biblike takimi nr. 42
Mos harroni të
merrni Biblën
me vete!
“Jeta e një të krishteri nuk është gjë tjetër veçse një luftë e vazhdueshme me veten:
shpirti nuk mund të lulëzojë në bukurinë e përsosmërisë, përveçse me çmimin e
dhimbjes. ”
Shën Pio i Pietrelçinës
INFORMACION
TAKIMI I RRADHËS
13 SHTATOR 2018
Ora 19.00—20.30
Famullia
“Zoja Ndihmëtare”
Rruga “Don Bosko”
Lutja e Mbrëmjes
(tek kapela)
Mësimi:
(tek salla)
Padre
Flavio Cavallini
Ju lutemi lexoni
kapitullin 14
të Ungjillit sipas
Mateut!
2. F A Q J A 2
PROGRAMI I TAKIMIT nr. 43
J E T A E V A T R Ë S N R . 4 2
Në përgjithësi kjo fjalë tregon kryetarin e një familje të madhe. Më në veçanti kjo
fjalë shërben për t’iu referuar secilin prej paraardhësve të Izraelit, nga Adami,
Noeun dhe mbi të gjitha Abrahamin dhe dymbëdhjetë bijtë e Jakobit. Gjithësesi,
shembulli i Patriarkut është Abrahami, i konsideruar si Themeluesi i popullit
hebre, jo aq nga pikëpamja etnike sesa nga pikëpamja e besimit.
JEZUSI I NAZARETIT
Qendra e universit dhe hi-
storisë.
nga
Giacomo Biffi
LECTIO DIVINA
Leximi Shpirtëror i Shkrimit
Shenjtë
nga
Flavio Cavallini
FJALOR I THJESHTË
PATRIARK
BOTIMET E VATRËS
MËSOJMË TË LUTEMI
Letër për Probën
nga
Shën Augustini i Iponës
Kuptimet e Shkrimit të Shenjtë
115 Sipas një tradite të vjetër mund të dallohen dy kuptime të Shkrimit: kuptimi i
fjalëpërfjalshëm dhe kuptimi shpirtëror, ky i fundit i nënndarë në kuptimin
alegorik, moral dhe anagogjik. Përputhja e plotë në mes tyre e të katër
kuptimeve ia siguron të gjithë pasurinë e vet leximit të gjallë të Shkrimit
brenda Kishës.
116 Kuptimi i fjalëpërfjalshëm. Është ai kuptim që kanë fjalët e Shkrimit dhe që
është gjetur nëpërmjet ekzegezës që ndjek rregullat e interpretimit të drejtë.
«Omnes sensus (sc. sacrae Scripturae) fundentur super litteralem – Të gjitha
kuptimet e Shkrimit të Shenjtë mbështeten mbi kuptimin e
fjalëpërfjalshëm» (SHËN TOMA I AKUINIT, Expositio in Psalmos, 21, 11).
BIBLA NË KATEKIZMIN E KISHËS KATOLIKE
(KKK)
Lutja e Mbrëmjes: 19.00
Vazhdojmë të mësojmë të lutemi së bashku me Psalmet
Mësimi: 19.30
Në takimin e rradhës do të rifillojmë leximin e Ungjillit sipas Mateut. Në fund të
sezonit të kaluar përfunduam kapitullin 13 me në qendër fjalimin me shëmbëllty-
ra mbi Mbretërinë e qiejve. Tani do të rifillojmë me prezantimin e pjesës së katërt
të Ungjillit sipas Mateut ku vihet në dukje “fjalimi kishtar”
“Bibla është e qartë. Zoti i do krijesat e veta.
Pra Zoti e do edhe Djallin.
Nuk e miraton. Sigurisht!
Eshtë djalli që urren Zotin. E urren dhe bën
gjithë të këqiat e mundshme prej urrejtjes ndaj
Zotit”
Dom Gabriele Amorth
3. “Është besimi
që ushqen lutjen
dhe në të njëjtën kohë
lutja është vaji
që e mban të ndezur
llambën e besimit.”
P. Livio Fanzaga
F A Q J A 3
J E T A E V A T R Ë S N R . 4 2
NA KONTAKTONI
E-mail: vatrabiblike@gmail.com
Vatra Biblike
Çdo të enjte, ora 19.00 - 20.30
Famullia “Zoja Ndihmëtare”
Rruga “Don Bosko”
Pyetja 33: Jakobi patriark kishte dy bashkëshorte dhe gra të tjera. A nuk
ishte ky një mëkat?
Jo, në atë kohë të kishe disa bashkëshorte dhe gra të tjera, të cilat shpesh ishin
skllavet e bashkëshorteve, nuk konsiderohej mëkat, përkundrazi ishte një
zakon i përhapur në disa popuj përfshirë këtu edhe Hebrenjtë (poligami). Dhe
një ndër motivet kryesore ishte për të pasur shumë fëmijë, që konsideroheshin
një bekim i Hyjit. Vetëm rreth shekullit të VI para Krishtit zakoni i të pasurit të
më shumë se një gruaje humbi. Jakobi ishte i dashuruar me Rakelën të bijën e
Labanit. Labani ia premtoi të bijën Jakobit për grua vetëm pasi të kishte
shërbyer për shtatë vjet në shtëpinë e tij; por pas shtatë vjetësh i dha për grua
vajzën e tij të madhe Lian, motrën e Rakelës: Në fakt nuk mund të martohej
vajza e dytë nëse vajza e parë ishtë ende e pamartuar! Labanit iu desh të
duronte tërbimin e Jakobit dhe ia premtoi për grua Rakelën me kusht që të
punonte edhe për shtatë vjet të tjera për të. Kështu Jakobi u martua me të dyja
dhe pati shumë fëmijë si nga gratë e tij ashtu edhe nga skllavet e grave që
quheshin Zilpa e Bila.
101 PYETJE MBI BIBLËN
BOTIMET E VATRËS
SHENJAT E FESË
Mistagogji
Botimi më i fundit i Vatrës Biblike është broshura
Shenjat e Fesë, Mistagogji, përgatitur nën kujdesin e
Atë Flavio Cavallinit, OFM.
Kjo broshurë ka qëllim kryesisht kateketik të shpje-
gojë kuptimin e shenjave të përdorura nga besimtarët
katolik. Ndihmon në hartimin i një lloj gramatike të
shenjave dhe mësimi për t’i organizuar ato në një sin-
taksë minimale. Ky lexim të ndihmon të kuptosh se në
përvojën e krishterë të gjërave të shenjta, ekziston një
hierarki domethëniesh, që nuk mund të trajtohet vetëm
sipas preferencave individuale të karakterit afektiv.
Duke ndihmuar në lirimin e disa prej gjesteve nga rre-
ziku i përsëritjes deformuese ose nga ai, ndoshta më i
keqi, i formalizimit.
Broshura jep një thellësi teologjike dhe nje teologji shpirti i së cilës përbëhet
nga Shkrimi i Shenjt. Për këtë arsye është zgjedhur që të vihet sistematikisht,
para çdo trajtimi, një pjesë biblike që ndihmon kuptimin e domethënies së
thellë.
SHENJAT E FESË
Mistagogji
Përgatitur nën kujdesin e
Atë Flavio Cavallini, OFM
“Doni armiqtë tuaj”
(Mt,5-44).
Pse Jezusi na kërkon
kaq shumë?
Sepse e madhe është
dashuria e atij Zoti që Ai
na ka zbuluar.
Nëse duam vetëm
deri ku na shoqëron
mentaliteti njerëzor
dhe arsyeja jonë,
nuk jemi dishepujt e tij,
nuk besojmë tek Ai,
nuk jemi të krishterë.
Vëllazëria e Ngjalljes së
Jezusit
4. Bibla nuk është rruga e vetme e shpëtimit, por asnjë katolik i interesuar për rritjen e vet shpirtërore nuk
mund t’ia lejoj vetes të injorojë Shkrimet e Shenjta.
Le ta ushqejmë shpirtin tonë me Fjalën e mishëruar të Hyjit, Zotit tonë Jezu Krishtit, i pranishëm në
Eukaristinë e Shenjtë. Le të ushqejmë edhe mendjen tonë dhe zemrën tonë me fjalën e Zotit, e cila na është
dorëzuar nga patriarkët, nga profetët dhe nga apostujt, të cilët kanë shkruar librat e Biblës.
Ajo që na kanë ofruar është fjala e Zotit. Edhe pse nuk duhej domosdoshmërisht të kuptonin atë që po
ndodhte, Zoti i ka frymëzuar autorët e librave biblikë për të shkruar ato që kanë shkruar.
Dhe, duke e shkruar, i ka mbrojtur nga gabimi me një akt Provanie të veçantë. Më pas, përsëri falë Pro-
vanis së tij, ka bërë të mundur që librat e shkruar nën frymëzimin e Tij të ruheshin për mijëra vjet, edhe për
brezat e ardhshëm. Në fund, me anë të pagabueshmërisë së Kishës së tij, ka treguar se cilët prej këtyre li-
brave të shenjtë, kanë qenë vërtetë të frymëzuar prej Tij.
Rëndësia e Traditës Apostolike
Ka qenë Tradita Apostolike që ka bërë Kishën të vendosë se cilat shkrime duhet të ishin në listën e libra-
ve të shenjtë. Kjo listë e plotë është quajtur “Kanon” i Shkrimeve dhe përmban në Testamentin e Vjetër 46
shkrime (45, nëse Jeremian dhe Vajtimet i llogarisim si një libër i vetëm) dhe në Testamentin e Ri 27
shkrime.
Kjo është Bibla (nga fjala greke biblion, që do të thotë “libri”). Përmban 73 ndarje ose “libra”, disa prej
të cilëve janë hequr në disa botime protestante të Biblës. E shkruar nga autorë të ndryshëm (të gjithë të
frymëzuar nga Zoti), Bibla fillon me librin e Zanafillës, i cili i atribohet patriarkut Moisi dhe përfundon me
librin e Zbulesës, shkruar nga apostulli Shën Gjoni. Mund të themi që Zoti ka punuar mjaft për të na dhënë
Biblën dhe sigurisht që shpreson që ne ta lexojmë.
Nëse ndonjë organizatë do t'i bënte një sondazh të familjeve katolike për të ditur sa prej tyre kanë dhe sa
prej tyre e përdorin Biblën, rezultatet do të ishin surprizuese. Meqenëse një kërkim i tillë nuk është bërë
(me sa di unë), mund të bëjmë një hamendësim: mendoj se janë shumë pak familje katolike të cilat kanë
një Bibël dhe akoma me pak ato në të cilat lexohet Bibla.
Bibla në Liturgji
Kisha e përdor shumë Biblën në liturgjinë e saj. Shumë pjesë të Meshës së Shenjtë dhe të ritualeve të Sa-
kramenteve dhe pjesa më e madhe e Liturgjive të Orëve dhe të riteve të tjera zyrtare janë marrë nga Bibla.
Bibla është edhe një libër i vyer për predikimin meshtarak: pjesa më e madhe e predikimeve nuk janë tjetër
veçse komente të ndonjë të vërtete themelore të Shkrimit të Shenjtë.
NUK E LEXONI BIBLËN RREGULLISHT?
Shumë keq, po ju themi pse.
5. Kemi nevojë të lexojmë vazhdimisht Fjalën e Zotit.
Përballë gjithë kësaj - por mbi të gjitha duke pasur parasysh faktin që Bibla është fjala e frymëzuar nga
Zoti - të çudit që nuk ka më shumë katolikë që lexojnë Biblën rregullisht, për pasurimin dhe përparimin e
tyre shpirtëror.
Nuk na çudit fakti që protestantët na e kalojnë në shpërndarjen dhe përdorimin e Biblës. Për protestantin,
Bibla është gjithçka; për ne, është vetëm një pjesë e ambientit tonë fetar, por është një pjesë shumë e
rëndësishme, prandaj, nëse e anashkalojmë, humbasim një pasuri shumë të madhe shpirtërore.
Themi dhe besojmë se thelbi i jetës së krishterë është në përpjekjen për të riprodhuar në ne imazhin e
Krishtit.
Objektivi ynë është të bëhemi të ngjashëm me Krishtin. Duam të mësojmë ta shohim jetën ashtu si e sheh
Ai, dhe të mos jetojmë në ditët tona në mënyrë fragmentare, me jetën familjare, punën, pushimin, përgje-
gjësitë sociale dhe raportet personale shpesh në konflikt mes tyre. Përngjasimi ynë me Krishtin do të na
japë çelësin për të arritur atë unitet të jetës, të nevojshëm për të jetuar një jetë koherente, për të folur dhe
vepruar ashtu si do të fliste dhe do të vepronte Krishti. Kjo ngjashmëri me Krishtin do të mbushte kornizën
tonë personale dhe do të modifikohet në bazë të karakteristikave tona individuale, në një shumëllojshmëri
formash, por parimi bazë dhe bashkues do të jetë gjithmonë ngjashmëria me Krishtin, që do të vihet re gjith-
monë.
Nuk mund të modelohemi në bazë të imazhit të Krishtit, nëse nuk e njohim mirë. Mënyra më e mirë për
ta njohur është Ungjilli. Imazhi që na japin për Atë të katër Ungjilltarët është pa shtesa, dhe më i mirë se
imazhi i dorës së dytë, që mund të nxjerrim nga homilitë dhe librat shpirtërorë. Në letrat e Palit, Pjetrit, Ju-
da Tadeut, Jakobit dhe Gjonit gjejmë të zhvilluara mësimet e Krishtit, mbi të gjitha doktrinën mbi ligjin e
mëshirës.
Le të kthehemi tek Testamenti i Vjetër; në librat e tij historikë do të gjejmë projektin madhështor të Zotit
për shpëtimin e njeriut, të cilin do ta shohim të shfaqet dalngadalë gjatë shekujve. Në librat profetikë do të
shohim Krishtin që na jepet si një hije që projektohet mbi murin e një shtëpie. Në librat e diturisë do të
gjejmë parimet e një sjelljeje dhe një jete të virtytshme që Zoti ka dashur të vendosë tek njerëzimi, përmes
periudhave të gjata të përvojës njerëzore. Në Bibël do t'i gjejmë të gjitha këto dhe shumë të tjera, nëse e
lexojmë rregullisht me nderim dhe lutje, ashtu siç kërkohet nga Fjala e Zotit.
Është shumë e rëndësishme të verifikojmë nëse po lexojmë një version të autorizuar të Biblës.
Sigurisht që duhet të lexojmë një version të autorizuar të Biblës. Nuk ka dy Bibla, ajo katolike dhe ajo
protestante, një e “mirë” dhe një e “keqe”. Është vetëm një Bibël, ajo që Zoti e ka frymëzuar dhe që është
shkruar libër pas libri, shekull pas shekulli, në hebraishten e vjetër dhe në greqisht. Ende ruhen kopje
dorëshkrimesh, që datojnë në vitet e para të krishtërimit të Shën Jeronimit (e ashtuquajtura “Vulgata”),
prej të cilës rrjedhin përkthimet moderne. Janë versionet të Biblës në gjuhën e popullit.
Nëse përkthehet në një gjuhë moderne nga një ekspert ose nga ekspertë biblikë dhe pastaj miratohet nga
Papa dhe ipeshkvinjtë e një vendi si një përkthim i përshtatshëm atëhere ai përkthim quhet i miratuar dhe i
autorizuar. Kjo do të thotë që ky version nuk ka gabime në atë masë që mund të jenë gjërat njerëzore. Një
katolik mund të lexojë vetëm versionet e miratuara. Në momentin e zgjedhjes së një Bible, pra, nuk bëhet
fjalë të zgjedhim midis një Bible katolike apo protestante, por të zgjedhim një version të miratuar mbi një
të pamiratuar. Para se ta blejmë, duhet të sigurohemi që bëhet fjalë për një version të aprovuar.
Por është shumë e rëndësishme që ta kemi dhe ta lexojmë.
Nëse nuk e kemi bërë ende, le të fillojmë sot!