ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ: ΠΑΑΠΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

1. 1ο
Γενικό Λύκειο Σπάρτης
ΤΑΞΗ : Ά ΛΥΚΕΙΟΥ
«ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ : ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ»
Επιβλέπων Καθηγητής :
Παπαγεωργίου Παναγιώτης
Σχολικό Έτος 2016-2017

2. 2
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Το Σενάριο………………………………………………………… 3
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. Στήνοντας ένα Φανταστικό Σύμπαν ….……………. 4
2.1 Τα Πλανητικά Ονόματα ….………………………………………………… 4
2.2 Ποιοι είσαστε εσείς; …………………………………………………………….. 7
2.3 Ποιος είμαι εγώ; ……..………………………………………………………….. 9
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. Το Νέξους ….………………………………………..…………. 17
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Μεθοδολογία, Στόχοι, Συμπεράσματα ..…………. 19

3. 3
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Το Σενάριο
Κάπου στο Σύμπαν υπάρχει το πλανητικό σύστημα Sarapati,
ένα σύστημα με δυο ήλιους και 7 πλανήτες. Ένας από
αυτούς, ο πλανήτης Spartor καταστρέφεται μετά από αιώνες
εμφύλιας διαμάχης των δύο κυρίαρχων πολιτισμών που
βρίσκονται πάνω του. Σαν αποτέλεσμα της καταστροφής
του, οι υπόλοιποι πλανήτες του συστήματος απειλούνται με
αφανισμό.
Μια ομάδα θαρραλέων εφήβων από τέσσερις από αυτούς
τους πλανήτες, τους πλανήτες Faragon, Pelogi, Harahadria
και Esgeton, αφήνουν πίσω τους γονείς και φίλους και
ακολουθούν αρχαίες προφητείες των λαών τους που μιλούν
για ένα τεχνολογικά προηγμένο πλάσμα, τον K’thagis, ο
οποίος κατοικεί σε ένα διαστατικά παράλληλο χώρο, το
Nexus.
Ο K’thagis είναι ο μόνος που μπορεί να σώσει κάποιους ή
όλους από τους κατοίκους των πλανητών που απειλούνται με
καταστροφή. Για να τον βρουν, οι έφηβοι πρέπει να
εντοπίσουν τα αόρατα portals, πύλες που βρίσκονται κάπου
στον πλανήτη τους και μπορούν να τους μεταφέρουν στο
Nexus, όπου θα ικετεύσουν τον K’thagis να σώσει αυτούς και
τους πολιτισμούς τους.

4. 4
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. Στήνοντας ένα Φανταστικό Σύμπαν
2.1 Τα Πλανητικά Ονόματα
Στην ερευνητική εργασία συμμετείχαν συνολικά 18 μαθητές
(11 αγόρια και 7 κορίτσια). Στην αρχή της χρονιάς οι
μαθητές χωρίστηκαν στους 4 επιμέρους πλανήτες - Faragon,
Pelogi, Harahadria και Esgeton. Ο χωρισμός έγινε με τυχαίο
τράβηγμα διπλωμένων χαρτιών/πλανητών από ένα κουτί.
Στην επιλογή ωστόσο τράβηξαν χωριστά αγόρια και κορίτσια,
ώστε σε κάθε πλανήτη να υπάρχουν και αγόρια και κορίτσια.

5. 5
Στη συνέχεια και σε συνεργασία με εμένα, οι μαθητές
απέκτησαν το νέο τους εξωγήινο όνομα. Πρώτα
προσπάθησαν μόνοι τους να σχηματίσουν το όνομα τους
παίρνοντας σαν βάση το ονοματεπώνυμο τους και
τροποποιώντας το (π.χ. με αναγραμματισμό και
προσθέτοντας κάποια κατάληξη που τους άρεσε). Κάποιοι
χρησιμοποίησαν ιστοσελίδες που παράγουν αυτόματα
ονόματα επιστημονικής φαντασίας, όπως π.χ.
http://starwars.namegeneratorfun.com.
Στη συνέχεια τροποποίησα την πρώτη τους επιλογή ώστε να
υπάρχει μια συνοχή και ομοιομορφία στα ονόματα κάθε
πλανητικής ομάδας, χωρίς αυτό να είναι απολύτως αναγκαίο,

6. 6
αλλά περισσότερο επιθυμητό για πρακτικούς λόγους (ώστε
να ξεχωρίζουν οι πλανήτες σε επίπεδο ονομάτων). Ένα
παράδειγμα αυτής της διαδικασίας : ο μαθητής Αλεξανδρής
Γιώργος του Φάραγκον μετονομάστηκε σε Alge Kesander και
οι υπόλοιποι του πλανήτη του ήταν οι :
ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ALGE KESANDER
ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ ΘΑΝΑΣΗΣ RAMA ALATHAN
ΠΑΝΤΕΛΕΑΚΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ELEK TERPANDER
ΠΡΕΒΕΝΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ GAPA LAREVAN
ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚΟΥ ΛΑΜΠΡΙΝΗ ABRINI LARAMI
Στη συνέχεια επέτρεψα σε κάθε μαθητή να πειραματιστεί με
το νέο του «διαστημικό» όνομα και να διαλέξει το δικό του
«παρατσούκλι», το οποίο και στη συνέχεια χρησιμοποιούσε
πιο συστηματικά, μια που το είχε διαλέξει μόνος του. Έτσι η
τελική εικόνα από πλευράς ονομάτων του πλανήτη
Φάραγκον ήταν η ακόλουθη :
Α/Α ΕΠΩΝΥΜΟ ΠΛΑΝΗΤΙΚΟ ΟΝΟΜΑ ΠΑΡΑΤΣΟΥΚΛΙ
1 ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ALGE KESANDER YIORLEX
2 ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ ΘΑΝΑΣΗΣ RAMA ALATHAN SAYROM
3 ΠΑΝΤΕΛΕΑΚΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ELEK TERPANDER SOTREP
4 ΠΡΕΒΕΝΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ GAPA LAREVAN TAPERGON
5 ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚΟΥ ΛΑΜΠΡΙΝΗ ABRINI LARAMI LOIS-LI
Οι μαθητές έφτιαξαν συνεδριακά καρτελάκια με το όνομα και
το παρατσούκλι τους και στη συνέχεια με τη βοήθεια μου τα
καρτελάκια πλαστικοποιήθηκαν και οι μαθητές τα φορούσαν
σε κάθε μάθημα, ώστε να αποκαλούν ο ένας τον άλλον με τα

7. 7
νέα τους ονόματα. Παράλληλα φτιάξαμε και επιτραπέζιες
ταμπέλες με το όνομα του κάθε πλανήτη, έτσι ώστε (όπως
φαίνεται και στις φωτογραφίες), κάθε πλανήτης να είναι
ανεξάρτητος και αυτόνομος στο χώρο-σύμπαν της αίθουσας
διδασκαλίας.
2.2 Ποιοι είσαστε εσείς;
Στο επόμενο βήμα οι μαθητές έπρεπε να δημιουργήσουν από
το μηδέν τον εξωγήινο πολιτισμό τους. Αυτό σήμαινε ότι
έπρεπε να ψάξουν και να βρουν πληροφορίες από διάφορες
πηγές - βιβλία, comics, ταινίες και σειρές επιστημονικής
φαντασίας κ.α. - σχετικά με βασικούς επιμέρους τομείς του
πλανήτη/πολιτισμού τους, όπως : 1. Την εμφάνιση του
είδους τους, 2. Το πολίτευμα τους, 3. Τη θρησκεία τους, 4.
Ήθη και έθιμα κτλ.
Σταδιακά άρχισε να προκύπτει μια τελείως διαφορετική
ταυτότητα για κάθε πλανήτη, η οποία έγινε πιο διακριτή όταν
οι μαθητές κατάφεραν να δανειστούν ή να διαμορφώσουν
τους δικούς τους χαιρετισμούς («γεια» και «αντίο») και
κάποιες χαρακτηριστικές, απλές καθημερινές εκφράσεις.

8. 8

9. 9
2.3 Ποιος είμαι εγώ;
Έχοντας χτίσει τον πολιτισμό τους μέσα από ζωγραφικές
δημιουργίες και σύντομες γραπτές εργασίες, οι μαθητές
έπρεπε τώρα να αποφασίσουν για την ατομική τους
ταυτότητα μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο του πλανήτη τους.
Ποια ήταν η εμφάνιση τους, η οικογένεια τους, που και πως
ζούσαν, τι ιδιαίτερες δεξιότητες και ταλέντα διέθεταν και πως
αυτά μπορούσαν να συνεισφέρουν στον κοινό στόχο για την
σωτηρία της ομάδας και του πλανήτη τους; Ανάλογα με τον
τρόπο που προσέγγιζαν τα ερωτήματα αυτά και το είδος της
δημιουργικής παραγωγής (ζωγραφική ή άλλη) που
προσκόμιζαν για να τα απαντήσουν έπαιρναν βαθμούς που
μεταφράζονταν σε βήματα προς το Πόρταλ/Πύλη.
Ακολουθούν μερικά αντιπροσωπευτικά παραδείγματα από
ζωγραφικές δημιουργίες μαθητών :

10. 10

11. 11

12. 12

13. 13

14. 14
Η πορεία των μεμονωμένων μελών της ομάδας όπως ήταν
φυσικό επηρέαζε και την συνολική πορεία της ομάδας. Έτσι
οι μαθητές είχαν ένα κίνητρο να συνεργάζονται ώστε να μην
μένει κανένας τους πίσω και να μην συμπαρασύρει έτσι και
την ομάδα στο σύνολο της.
Η πορεία είχε οργανωθεί έτσι ώστε τα βήματα να
αντιστοιχούν στα διαθέσιμα μαθήματα μέχρι το τέλος του 1ου
τετραμήνου. Κάθε εβδομάδα γινόταν αποδελτίωση των
προσκομισθέντων εργασιών και καταχώριση τους σε ένα
βαθμολογικό πίνακα, ο οποίος στο επόμενο μάθημα
μοιραζόταν σε όλους τους μαθητές, ώστε να έχουν ξεκάθαρη
εικόνα του που βρίσκονται οι ίδιοι, η ομάδα τους αλλά και οι
άλλες ομάδες. Να επισημάνω εδώ ότι βαθμοί
προσθαφαιρούνταν ανάλογα και με τη γενικότερη συμμετοχή
(ή έλλειψη αυτής) και συνεισφορά (ή έλλειψη αυτής) στην
εξέλιξη της περιπέτειας. Έτσι, μια ενδιαφέρουσα ιδέα, η
συμμόρφωση και η προσήλωση στο εξωγήινο τρόπο σκέψης
και ζωής (αν χαιρετούσαν όπως έπρεπε μπαίνοντας και
βγαίνοντας από την τάξη), αλλά ακόμα και η απουσία τους
(ηθελημένη ή δικαιολογημένη) επηρέαζαν βαθμολογικά την
εξέλιξη τους. Στο τέλος του 1ου
τετραμήνου, η πορεία προς
το Πόρταλ ολοκληρώθηκε. Ο τελευταίος βαθμολογικός
πίνακας ήταν ο ακόλουθος :

15. 15

16. 16
Όπως θα παρατηρήσετε στον πίνακα, οι Εσγκετόνιανς είναι ο
πολιτισμός με την μεγαλύτερη απόσταση από το στόχο. Για
λόγους τόσο πρακτικούς, όσο και δραματουργικούς
θεωρήθηκε ότι οι Εσγκετόνιανς δεν κατάφεραν να βρουν το
Πόρταλ και να ικετεύσουν τον Κ’θάγκις να τους σώσει. Έτσι
λοιπόν τόσο αυτοί, όσο και ο πλανήτης τους καταστράφηκε:
Ωστόσο, μια που πρακτικά αυτό θα απέκλειε τους
Εσγκετόνιανς από τη συνέχεια της περιπέτειας, οι υπόλοιπες
ομάδες συμφώνησαν ότι την τελευταία στιγμή η ομάδα των
Εσγκετόνιανς διασώθηκε (μέσα από ευρηματικά πιθανά
σενάρια) και διαμοιράστηκε στις υπόλοιπες τρεις ομάδες.
Αυτή η εξέλιξη ανέτρεψε τις μέχρι τότε ισορροπίες δυνάμεων
και επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την τελική έκβαση της
περιπέτειας.

17. 17
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. Το Νέξους
Με την έναρξη του δεύτερου τετραμήνου, ξεκίνησε το
δεύτερο στάδιο της περιπέτειας. Οι μαθητές έχουν φτάσει
στο Νέξους, όπου συναντούν τον Κ’θάγκις. Ο Κ’θάγκις
ακούει τις ικεσίες τους και τους υποβάλλει σε μια σειρά από
δοκιμασίες, προκειμένου να αποφασίσει ποιους θα σώσει και
ποιους όχι. Οι δοκιμασίες είναι σε μεγάλο βαθμό βιωματικού
χαρακτήρα, ενώ περιελάμβαναν επιτραπέζια παιχνίδια
(Jenga, Twister, Ναυμαχία κ.α.) αλλά και διαγωνισμό
τραγουδιού. Παράλληλα οι μαθητές εξακολούθησαν -
εφόσον το επιθυμούσαν να φέρνουν γραπτές ή εικαστικές
εργασίες, οι οποίες πλέον δεν καταγράφονται στον
βαθμολογικό πίνακα, αλλά προστίθενται στην ομαδική ισχύ
της επίκλησης. Κάποια παραδείγματα αυτής της φάσης της
περιπέτειας αποτυπώνονται στις φωτογραφίες που
ακολουθούν :

18. 18
Ο Κ’θάγκις λαμβάνοντας υπόψη του το σύνολο των
δοκιμασιών στο τέλος σώζει όλες τις ομάδες και τους
υπόλοιπους τρεις πλανήτες.

19. 19
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Μεθοδολογία - Στόχοι - Συμπεράσματα
1. Η οικοδόμηση ενός τελείως φανταστικού κόσμου απαιτεί
από τους συμμετέχοντες μαθητές να χρησιμοποιούν διαρκώς
και ενεργά τη φαντασία τους. Ο κόσμος αυτός, με το να είναι
κάτι τελείως ξένο και διαφορετικό από αυτό που έχουν
συνηθίσει, αποτελεί πηγή προβληματισμού και υπαρξιακών
αναζητήσεων. Αναγκάζει τους μαθητές να αντιμετωπίσουν
κριτικά πολλά από αυτά που θεωρούν δεδομένα και να δουν
με άλλο μάτι όλα όσα μας κάνουν ανθρώπους. Ενώ στην
αρχή μπορεί να τους φαίνεται αστείο ότι είναι για παράδειγμα
«μικρά πράσινα ανθρωπάκια», στην πορεία αντιλαμβάνονται
ότι υπάρχει άμεση σύνδεση του εξωγήινου με το γήινο. Ότι
το χρώμα, η εμφάνιση, οι απόψεις και οι πεποιθήσεις μας
είναι όλα παράγοντες που μας διαφοροποιούν, αλλά
μπορούν και να μας ενώσουν. Έννοιες όπως ο ρατσισμός και
η ξενοφοβία και οι συνέπειες τους συζητήθηκαν και
αναλύθηκαν με αφορμή τις διαφορές των πλανητών μεταξύ
τους και οι μαθητές κατέληξαν σε πολύ χρήσιμα
συμπεράσματα σχετικά με το κατά πόσο θα πρέπει να
αφήνουμε το χρώμα, το φύλο, την εμφάνιση, τις
πεποιθήσεις, τις ιδέες του «άλλου» να μας επηρεάζουν και
να καθορίζουν το κατά πόσο θα τον αποδεχτούμε ή θα τον
απορρίψουμε.
Επιπροσθέτως, το δράμα των εξωγήινων πλασμάτων που
ξεριζώνονται βίαια από τον πλανήτη τους εξαιτίας μιας
δραματικής ανατροπής στην καθημερινή τους ζωή αποτέλεσε
την αφορμή να συζητηθεί διεξοδικά το προσφυγικό
πρόβλημα από όλες του τις πλευρές και σε όλες του τις
διαστάσεις. Η ικεσία προς τον Κ’θάγκις όπως την
αποτύπωσαν οι μαθητές σε γραπτά τους κείμενα είναι η
ικεσία των προσφύγων προς τους ισχυρούς του κόσμου, η
απελπισμένη έκκληση τους για βοήθεια. Η ευαισθητοποίηση
των μαθητών για το προσφυγικό ζήτημα μέσα στο

20. 20
φανταστικό, «εξωγήινο», φαινομενικά άσχετο πλαίσιο
αναζήτησης ήταν μεγάλη και εντυπωσιακή.
2. Το περιπετειώδες σενάριο, στο οποίο φανταστικές φυλές-
πολιτισμοί-πλανήτες αγωνίζονται να επιβιώσουν από μια
τραγική καταστροφή δραστηριοποιεί τους μαθητές, οι οποίοι
χρειάζεται να εργαστούν, να συνεργαστούν αλλά και να
ανταγωνιστούν. Η επιλογή των δοκιμασιών αφήνει περιθώριο
και χώρο σε όλους τους μαθητές να συμμετάσχουν στην
εξέλιξη της περιπέτειας. Κάποιοι μαθητές που έχουν ταλέντο
στη ζωγραφική μπορούν να ζωγραφίσουν, ενώ όσοι είναι
καλοί στη συγγραφή μπορούν να γράψουν. Όσοι είναι καλοί
στους υπολογιστές και στην επεξεργασία εικόνας ή τη
δημιουργία βίντεο, μπορούν να αξιοποιήσουν αυτές τις
γνώσεις και ικανότητες για να δημιουργήσουν κάτι ανάλογο.
Ακόμη όμως και οι μαθητές στους οποίους δεν αρέσει η
επιστημονική φαντασία ή δεν διαθέτουν κάποια από τις
προαναφερθείσες ικανότητες μπορούν να συμμετάσχουν
ενεργά στις βιωματικές ασκήσεις.
3. Για να οικοδομηθεί ο κόσμος αυτός και να γίνει πειστικός
σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό, οι μαθητές χρειάζεται να
αντλήσουν γνώσεις από πολλές πηγές και μαθήματα.
Ενδεικτικά αναφέρω κάποια γνωστικά αντικείμενα που
φάνηκαν χρήσιμα : η Νέα Ελληνική Γλώσσα, τα Αγγλικά, η
Ιστορία, η Γεωγραφία, η Πληροφορική, τα Εικαστικά, η
Φυσική Αγωγή.
4. Τέλος, οφείλω να παρατηρήσω ότι η συμμετοχή του
συνόλου των μαθητών υπήρξε εντυπωσιακή. Η παραγωγή
ζωγραφικών έργων, αλλά και γραπτού λόγου ήταν τεράστια
και ποιοτικά ικανοποιητική. Αυτό ωστόσο που με συγκλόνισε
ήταν η όρεξη και η προθυμία με την οποία οι μαθητές
αγκάλιασαν αυτό το απαιτητικό και δύσκολο εγχείρημα.
Ήταν για όλους μας μια πραγματική διδακτική περιπέτεια.