Θρησκευτικά

1. Βιωματικές τεχνικές
στο μάθημα των Θρησκευτικών
«Μόνο ό, τι δέχτηκες με την ψυχή σου, αυτό μόνο μαθαίνεις
και αυτό ενσωματώνεις στη ζωή σου και τον χαρακτήρα σου»
Dewey

2. Ο Σταυρός:Το σύμβολο των
χριστιανών
Στόχοι
●Να πληροφορηθούν το ιστορικό της εύρεσης και της Ύψωσης του Τιμίου
Σταυρού.
●Να αντιληφθούν γιατί ο Σταυρός είναι το κατεξοχήν σύμβολο των χριστιανών και
αποτελεί την πιο τρανή απόδειξη της αγάπης του Θεού.
●Να γνωρίσουν ότι το σύμβολο του Σταυρού συνοδεύει τη ζωή του χριστιανού.
1. Διηγούμαστε στα παιδιά το ιστορικό της εύρεσης και της Ύψωσης του Τιμίου
Σταυρού.
Τα παιδιά καλούνται με την τεχνική tableau vivant, αναπαράσταση μιας
ιστορικής συνήθως σκηνής με ζωντανά ακίνητα πρόσωπα, να δώσουν την
εντύπωση ζωγραφικού πίνακα.
2. Κρύβουμε τρεις σταυρούς, τον έναν με βασιλικό, και ζητάμε από τα παιδιά να
ταξιδέψουν στη μηχανή του χρόνου πίσω στο 326 μ. Χ. και με ένα παιχνίδι
ρόλων, Αγία Ελένη και στρατιώτες, να βρουν τον Τίμιο Σταυρό.
Βιωματικό εργαστήριο

3. 3. Δίνουμε στους μαθητές το παρακάτω χωρίο από το ευαγγέλιο του Λουκά για
να τονίσουμε ότι ο Σταυρός πρώτα από όλα σημαίνει ¨πως δεν βάζω τον εαυτό
μου πρώτα¨, αλλά αφήνω χώρο και για τους άλλους γύρω μου.
Λουκ. 9,23 λεγε δ πρ ς πάντας· ε τις θέλει πίσω μου ρχεσθαι,Ἔ ὲ ὸ ἴ ὀ ἔ
παρνησάσθω αυτ ν κα ράτω τ ν σταυρ ν α το καθ μέραν καἀ ἑ ὸ ὶ ἀ ὸ ὸ ὐ ῦ ᾿ ἡ ὶ
κολουθείτω μοι.ἀ
Λουκ. 9,23 Έλεγε δε εις όλους· “εάν κανείς θέλη να με ακολουθή ως οπαδός
μου, πρέπει να απαρνηθή τον αμαρτωλόν εαυτόν του, να πάρη την απόφασιν,
την οποίαν κάθε ημέραν θα ανανεώνη να υποστή δι' εμέ θλίψεις και αυτόν
ακόμη τον σταυρικόν θάνατον και ας με ακολουθή, ας σκέπτεται, ας ζη και ας
πράττη έχων εμέ ως υπόδειγμα.

4. Οι μαθητές καθισμένοι σε κύκλο ξετυλίγουν ένα κουβάρι και δημιουργούν
δεσμούς με άλλα πρόσωπα (π.χ φίλοι, ομάδα). Σταδιακά δημιουργείται ένας
δυνάμει θεατρικός διάλογος και ένα εντυπωσιακό δέσιμο των μελών της ομάδας.
Όσο ξετυλίγεται το κουβάρι και δημιουργούνται πολλοί δεσμοί τόσο πιο δύσκολο
είναι να διατηρηθεί ισορροπία και θα πρέπει οι εμπλεκόμενοι να αφήσουν χώρο
και στα καινούρια μέλη.
Όταν αποχωρεί κάποιος ή χαλαρώσει τους δεσμούς το κουβάρι σπάει και η σχέση
αντιμετωπίζει κρίση.
Βιωματική δραστηριότητα για την κατανόηση της
«Αλληλοπεριχώρησης».

5. Φωνές στο κεφάλι: Οι συμμετέχοντες αντιπροσωπεύουν τις πιθανές
αντικρουόμενες σκέψεις της ομάδας για την υποδοχή του παιδιού στο νέο σχολείο.
Οι φωνές λειτουργούν σα μια συλλογική συνείδηση και μέσω της τεχνικής γίνεται
φανερή η πολυπλοκότητα του χαρακτήρα.
Περίγραμμα ρόλου στον τοίχο: Σε χαρτί
του μέτρου σχεδιάζεται τα περίγραμμα του
παιδιού και μέσα γράφονται οι σκέψεις του,
οι ανησυχίες του, τα συναισθήματά του και
οι επιθυμίες του. Έξω από το περίγραμμα
αποτυπώνονται σκέψεις και αντιλήψεις του
κοινωνικού περιγύρου.
‘’Η τεχνική τους δίνει την ευκαιρία να
κατανοήσουν βαθύτερα την κατάσταση του
χαρακτήρα, να νιώσουν την ενσυναίσθηση,
να εκφράσουν αισθήματα αλληλεγγύης,
αλλά και την κριτική τους απέναντι σε
συμπεριφορές με τις οποίες δε συμφωνούν’’
(Παπαδόπουλος, 2007:67)
‘’Το να μπορείς να μπεις με την φαντασία
σου στη θέση του άλλου είναι βασικό
χαρακτηριστικό της ανθρωπιάς μας. Είναι η
ουσία της συμπόνοιας και η απαρχή της
ηθικής’’. (Μακιούαν, 2005:3).

6. Το εργαστήρι ολοκληρώνεται με με μια πορεία που θα κάνουν όλοι οι
συμμετέχοντες, μέσα από έναν διάδρομο, με στοιχεία πολιπολιτισμικότητας και
συγχρόνως θα ακούγεται το τραγούδι της διαφορετικότητας: «Διαφορετικός».
Eναλλακτικά απαγγέλλεται το ποίημα: «Μη με φωνάζεις ξένο».
ΜΗ ΜΕ ΦΩΝΑΖΕΙΣ «ΞΕΝΟ»!
Επειδή άλλη μάνα με γέννησε
και σ' άλλη γλώσσα άκουσες εσύ
τα όμορφα παιδικά σου παραμύθια...
μη με φωνάζεις «ξένο»
το ψωμί σου δε διαφέρει απ' το δικό
μου
το χέρι σου είναι όμοιο με το δικό μου,
σαν τη φωτιά καίεικαι η δική μου φωτιά.
Γιατί λοιπόν με φωνάζεις «ξένο»;
Επειδή σ' άλλους δρόμους βρέθηκα
και σ άλλο λαό γεννήθηκα
και άλλες θάλασσες γνώρισα
και απ'αλλού σάλπαρα;
Αλλά το ίδιο άγχος κρύβουμε κι οι δυο
η ίδια εξάντληση
στην πλάτη μας βαραίνει,
αυτή που συντρίβει το κάθε θνητό
μέσ' απ' του χρόνου τα σκοτάδια
από τότε που σύνορα δεν είχαν τεθεί
κι ανάμεσά μας ακόμη δεν είχαν φθάσει
όσοι διχάζουν
και σκοτώνουν το φτωχό,
αυτοί που κλέβουν
και μοιράζουν ψέμματα,
αυτοί που εμπορεύονται κι εμάς
και θάβουν αδίστακτα τα όνειρά μας
όσοι εφεύραν αυτή τη λέξη
τη σκληρή: «ξένος».
λέξη παγωμένη και γεμάτη θλίψη
που θυμίζει αλησμοσύνη κι εξορία.
Αν θέλεις το καλό μου να είσαι καλός
σταμάτα τώρα να με φωνάζεις «ξένο»
αν θέλεις, κοίταξέ με στα μάτια,
πιο πέρα απ' το μίσος
ας φθάσει η ματιά σου,
ας ξεπεράσει φόβο, εγωισμό.
Για δες, άνθρωπος είμαι κι εγώ
Όχι, δεν είμαι «ξένος»!

7. Αξιολόγηση της δουλειάς μας: Ο αναστοχασμός στο τέλος κάθε ενότητας
επιτυγχάνεται μέσα από συζήτηση και διάλογο με τους συμμετέχοντες για τα
συναισθήματά τους κατά τη διάρκεια της δραματοποίησης. Καταλάβαμε κάτι
περισσότερο ο ένας για τον άλλον; Έχω κάποιες καινούριες ιδέες ή σχέδια για τις
σχέσεις μου; Μήπως η τάξη μας όλη αυτή την ώρα έγινε μια κοινότητα ανθρώπων
που επικοινωνούν; «Είμαστε όλοι μια οικογένεια», όπου να τονίζεται η έμπρακτη
αγάπη και αφήνουμε χώρο και για τους άλλους γύρω μας όπως σημαίνει ο
Σταυρός;
‘’Για να επιτύχουμε μια εποικοδομητική μάθηση οι μαθητές πρέπει να
αναστοχαστούν πάνω στις εμπειρίες, να γενικεύσουν τις εμπειρίες αυτές και σε
άλλες καταστάσεις, να αποφασίσουν πώς θα μετατρέψουν τη μάθηση σε δράση και
έπειτα να εκτιμήσουν το αποτέλεσμα αυτής της δράσης’’ (McDrury & Alterio,
2002:25).
Επίλογος
Η διερευνητική δραματοποίηση μπορεί να αποτελέσει μια δυναμική μέθοδο
αλλαγής στερεότυπων στάσεων και παγιωμένων συμπεριφορών.

8. 4. Συνδέοντας το βαθύτερο μήνυμα του μαθήματος με την κοινωνία και αν
δημιουργηθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης, πολύ εύκολα μπορούμε να
αντιστρέψουμε κάποια συναισθήματα και να τονίσουμε πως ο Σταυρός μας
θυμίζει ότι κέντρο της ζωής μας πρέπει να γίνεται η έμπρακτη εκδήλωση
αγάπης, αλληλεγγύης και αδελφοσύνης προς τους άλλους.
ΥΛΙΚΟ: Γεγονότα από εφημερίδες, το σχολείο, τη γειτονιά
Επιλέγεται μια κατάσταση όπου κάποιος είναι σε μειονεκτική θέση σε σχέση με
το σύνολο, π.χ. ένα παιδί αναγκάζεται να πάει σχολείο σε μια άλλη χώρα,
αντιμετωπίζει προβλήματα προσαρμογής, κ.ά.
“Σε μια ξένη χώρα’’
Διάδρομος της συνείδησης: Σε μια στιγμή μεγάλης δραματικής έντασης, την
ώρα που το παιδί εγκαταλείπει τη χώρα του, περνάει από τον διάδρομο της
συνείδησης για να φτάσει στη χώρα υποδοχής. Περνώντας από τον δάδρομο η
ομάδα θέτει ερωτήσεις και το παιδί απαντάει σε ρόλο..
Ανακριτική καρέκλα: Στην ανακριτική καρέκλα κάθεται το παιδί απαντά σε
ερωτήσεις της ομάδας για τη ζωή του, τις επιλογές του, τη στάση ζωής του και τα
προβλήματά του. Με αυτόν τον τρόπο η ομάδα παίρνει τις πληροφορίες που θέλει
και ο χαρακτήρας δουλεύεται σε βάθος. Στην ανακριτική καρέκλα δίνεται η
ευκαιρία στο παιδί να εκφράσει αντιλήψεις και πεποιθήσεις που δεν
αποτυπώνονται με σαφήνεια στη διάρκεια της ιστορίας.

9. Βιβλιογραφία
Αλμπανάκη, Ξ. (2013). Σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις του μαθήματος των
Θρησκευτικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με δημιουργική αξιοποίηση των Νέων
Τεχνολογιών, Θεσσαλονίκη: Μπαρμπουνάκης.
Αλμπανάκη, Ξ. (2014). Διδακτική αξιοποίηση βιωματικών τεχνικών στη διδασκαλία του
μαθήματος των θρησκευτικών, 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο, «Ελληνική Παιδαγωγική και
Εκπαιδευτική Έρευνα», 28-30 Νοεμβρίου 2014, Φλώρινα.
Dewey, J., (1934). Πώς Σκεπτόμεθα. Αθήνα: Γ.Σ.Κατσάμας
Κουκουνάρης -Λιάγκης Μάριος. (2010). Εκπαιδευτικοί εν δράσει, εκδόσεις Αθήνα: Γρηγόρη.
Παπαδόπουλος, Σ., (2004). Δραματοποίηση: Η δημιουργική και στοχαστική ματιά στα
λογοτεχνικά κείμενα. Eισήγηση στην 4η Διεθνή Συνδιάσκεψη για το Θέατρο και τις
Παραστατικές Τέχνες στην Εκπαίδευση, Αθήνα
Μακιούαν, Ίαν, (2005). 11/9- ένα κενό στην καρδιά μας άρθρο εφημεριδας Guardian που
παρατίθεται στο περιοδικό ‘’Θέατρο & Εκπαίδευση’’, τεύχος 2ο.
Rootledge. All the Time on the Web. In Learning Technolo-gies: Reflective and Strategic
Thinking, New Directions for Adult and Continuing Education, no. 88, edited by E. Burge.
San Francisco, CA: Jossey-Bass.

10. Βιβλιογραφία
Αλμπανάκη, Ξ. (2013). Σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις του μαθήματος των
Θρησκευτικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με δημιουργική αξιοποίηση των Νέων
Τεχνολογιών, Θεσσαλονίκη: Μπαρμπουνάκης.
Αλμπανάκη, Ξ. (2014). Διδακτική αξιοποίηση βιωματικών τεχνικών στη διδασκαλία του
μαθήματος των θρησκευτικών, 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο, «Ελληνική Παιδαγωγική και
Εκπαιδευτική Έρευνα», 28-30 Νοεμβρίου 2014, Φλώρινα.
Dewey, J., (1934). Πώς Σκεπτόμεθα. Αθήνα: Γ.Σ.Κατσάμας
Κουκουνάρης -Λιάγκης Μάριος. (2010). Εκπαιδευτικοί εν δράσει, εκδόσεις Αθήνα: Γρηγόρη.
Παπαδόπουλος, Σ., (2004). Δραματοποίηση: Η δημιουργική και στοχαστική ματιά στα
λογοτεχνικά κείμενα. Eισήγηση στην 4η Διεθνή Συνδιάσκεψη για το Θέατρο και τις
Παραστατικές Τέχνες στην Εκπαίδευση, Αθήνα
Μακιούαν, Ίαν, (2005). 11/9- ένα κενό στην καρδιά μας άρθρο εφημεριδας Guardian που
παρατίθεται στο περιοδικό ‘’Θέατρο & Εκπαίδευση’’, τεύχος 2ο.
Rootledge. All the Time on the Web. In Learning Technolo-gies: Reflective and Strategic
Thinking, New Directions for Adult and Continuing Education, no. 88, edited by E. Burge.
San Francisco, CA: Jossey-Bass.