Dit was de titel van een kennissessie die ik op 12 november 2019 heb verzorgd tijdens de conferentie “Toekomst van Onderwijs” van NRC Live. Tijdens deze sessie ben ik onder meer ingegaan op ontwerp-principes voor e-learning die een bijdrage kunnen leveren aan het hanteerbaar maken van uitdagingen van e-learning.

1. Toekomst van e-learning t.b.v.
een leven lang leren

2. 23 juni 1964
1 december 1995
23 oktober 2003
1 maart 2015
Wie ben ik?

3. YOURACADEMY VAN DE OU
Korte programma’s (1-3 EC)
Meer omvangrijke programma’s (o.a. yOUrMBA)
Op maat
Toegepast en academisch
Onderwijsinnovatie, data science, blockchain,
organisatiediagnose, Recht voor politie en beveiliging

4. PROGRAMMA
• E-learning (ook uw ervaring)
• Waarom e-learning?
• Uitdagingen
• Ontwerpprincipes
• Voorbeeld online cursus (ontwerp en resultaten)
• Bereid deelnemers voor
• Ontwikkelingen met potentie voor e-learning
• Samenvattende tips

5. E-learning?

7. HEEFT U AL EENS?

9. E-learning?
Shepherd (2013):
• Zelfstudie lessen.
• Virtual classrooms.
• Simulaties en virtuele werelden (ook serious games).
• Online bronnen raadplegen (bijvoorbeeld via zoekmachines).
• Online samenwerken (in communities of netwerken).

10. Foto: PixelsAway
(Marek Uliasz)
“E-learning”: verzamelnaam voor het
vormgeven van leersituaties
(gestuurd en zelfgestuurd) met
behulp van informatie- en
communicatietechnologie (in het
bijzonder internettechnologie).

11. Foto: PixelsAway
(Marek Uliasz)
Mate waarin online wordt geleerd,
kan variëren
Focus nu: online leren is dominant

12. Waarom e-learning?

13. Noodzaak continu
professionaliseren
Effectief
Efficiënt

15. Waarom e-learning?

17. Rekening houden met verschillen

18. Reistijd, verlettijd

19. Besparing

20. Reductie CO2 uitstoot

21. Krachtige leeromgeving

22. UITDAGINGEN E-LEARNING
VOOR VOLWASSENEN
• Gevecht om aandacht
• Psychologische afstand
• Risico op uitval
• Goede leerresultaten

23. Foto: PixelsAway
(Marek Uliasz)
Zorgvuldig ontwerp!
Principes effectief opleiden en leren
(o.a. Merrill, Rosenshine)

24. Realistische problemen startpunt van leren
Hoe kun je dit met e-learning faciliteren?
Jullie ideeën

25. Casus

26. Structuur (kaders, mijlpalen, vrijblijvendheid
voorkomen)

28. Webinar of virtual classroom kan bij online leren
psychologische afstand helpen overbruggen

29. Gespreid oefenen

31. VOORBEELD BIG DATA EN STATISTIEK
Vergroten expertise rond steekproeftheorie,
steekproefonderzoek en Big Data bij diverse
overheden, bedrijven en andere
organisaties.
Gratis en betaald (certificaat)
200 inschrijvingen, helft participeert actief

32. KENMERKEN ONTWERP
Actieve participatie bevorderen door
Certificaat tegen betaling (€ 100)
Zes weken doorlooptijd
Socialisering in begin, veel interactie
met content
Weinig begeleiding
Elke week opdracht inleveren en
beoordelen
Virtual class halverwege
Afrondende opdracht

33. RESULTATEN
875 inschrijvingen
334 betaalde variant
40% gecertificeerde variant heeft niets
gedaan
Deelnemers gecertificeerde variant veel
actiever geweest dan deelnemers gratis
variant (zelfrapportage)
80% actieve gecertificeerde variant
certificaat
Rapportcijfer 7,1

34. VOORZICHTIGE CONCLUSIES
Veel meer inschrijvingen dan verwacht
Veel deelnemers voor certificaat
100 euro voor een certificaat heeft ‘funnel of
participation’ niet kunnen voorkomen.
Te lage drempel om vrijblijvendheid te
voorkomen
Veel actieve deelnemers met certificaat hebben
cursus afgemaakt
Didactisch concept heeft daar waarschijnlijk
aan bijgedragen

35. BEREID DEELNEMERS VOOR
1. Bevorder keuze passend programma
2. Laat leerdoelen bepalen en opschrijven
3. Heldere verwachtingen omtrent begeleiding
4. Plan leermomenten
5. Laat anticiperen op barrières
6. Evalueer achteraf ervaringen en formuleer
verbeterpunten
O.a.:
M. Henderiks, 2019

37. HOE BELANGRIJK EN COMPLEX
ZIJN…

39. ONTWIKKELINGEN MET POTENTIE
VOOR E-LEARNING

40. Artificial intelligence en big data
Dingen vertonen een
bepaalde vorm van
intelligentie,
computer kan iemand
voor de gek houden
(vb. Zelfsturende auto’s,
gezichtsherkenning)

41. Chatbots (begeleiding, reflectie)
Contentcreatie (tekst -> spraak; sterkere
vertaaltools, samenvattingen)
Cognitieve inspanningen (open vragen)
Gepersonaliseerd leren (adaptief,
interventies)
Content cureren
Onderzoeken hoe we leren
Bron

42. Van programma’s naar kleine eenheden
Microcredentials (eduBadges)
Niet alleen van opleiders

44. SAMENVATTENDE TIPS
• Vergelijking LLL niet met reguliere opleidingen
• Vertaal ontwerpprincipes effectief leren naar online
• Maak helder: lage kosten, weinig service
• Bereid deelnemers voor
• Kies voor kleine en toepasbare eenheden (apart gewaardeerd)
• Waardeer ook informeel leren

45. Vragen?
wilfred@wilfredrubens.com
@wrubens