Сүлжээний тухай танилцуулга
Компьютерын сүлжээ


       Сүлжээ  гэж юу вэ?
       Хоѐр ба түүнээс дээш
       компьютерууд групп
       болон нэг системд
       хоорондоо холбогдсныг
       СҮЛЖЭЭ гэнэ.
Сүлжээний зорилгууд

Өгөгдөл буюу файлыг хамтран эзэмших

Группэд байгаа бүх хэрэглэгчид:
 Мэдээллийг солилцох
Өгөгдлийг хэрэглэгчээс хэрэглэгч рүү
чиглүүлнэ.
 Цахим шуудан ашиглах харилцах
Төхөөрөмжүүд хамтран
эзэмших
Нэмэлт төхөөрөмжүүдийг хамтран
  эзэмших
 Printers

 Scanners

 Fax
Сүлжээний ба системд ороогүй компьютерууд


Сүлжээний компьютер
 –Группэд байгаа компьютер ба бусад төхөөрөмжүүд
 нь нэг шугаман дээр холбогдсон байдаг.
 –Сүлжээнд байгаа төхөөрөмжүүд ба өгөгдлийг
 хамтран эзэмшихийг зөвшөөрдөг ба үүнийг хамтад
 нь сүлжээний нөөц гэж нэрлэдэг.
Системд ороогүй компьютер
 –Зөвхөн хатуу дискэн дээрх програм хангамжууд
 болон өгөгдлийг ашиглах ба сүлжээнд холбогдоогүй
 байдаг.
Sneakernet
   Өгөгдлийг ашиглахийн тулд дискэн дээр
    хуулаад нэг компьютераас нөгөө рүү
    хуулдаг байсан.




       FIGURE 1-1 Сүлжээнд холбогдохоос өмнө өгөгдөл
       дамжуулах бүтэц
Компьютерийн сүлжээ


Local-Area Networks (LAN's): Компьютерүүд нь
газар зүйн байрлалын хувьд их ойр.(жнь: нэг
барилга дотор).
Metropolitan-Area Networks (MAN's):Газар
зүйн байрлалын хувьд хязгаартай олон тооны
барилга байгууламжууд дахь server ба client
компьютерууд хооронд нь холбодог.
Wide-Area   Networks (WAN's): Компьютерууд
нь алс зайд тусдаа байрлах ба хоорондоо
телефон шугам эсвэл радио долгион ашиглан
холбогдоно.
Local Area Network (LAN)
•Ерөнхийдөө нэг барилга эсвэл сургуулийн хүрээнд
байгаа компьютерүүдийг хооронд холбоно (сүлжээнд
холбогдсон компьютер ба төхөөмрөмжүүд нь
хязгаарлагдмал бага орон зайд найдвартай
ажиллагаагаа хангана) .
• Сүлжээндэх дээд хурд(0.2 to 100 Mb/sec).
      Ихэвчлэн маш бага талбайг хамруулдаг.
        Өрөө
        Давхар              100 хүртлэх компьютерүүд холбогдох
                             боломжтой.
        Барилга

        Сургуулийн талбай
LAN сүлжээний ангилал
   LAN сүлжээ үндсэн 2 төрөлтэй
       Client / Server
            Төхөөрөмж бүр нь өөрийн гэсэн үүрэг заавартай
             байдаг. Client эсвэл Server-ийн аль нэг нь байж болно.
            Client нь ихэвчлэн ажлын компьютер байдаг.
                 Энэ нь чиний ашиглаж байгааг хэлнэ.
            Server нь ихэвчлэн тусгай төхөөрөмж дээр нөөцийг
             хамтран эзэмшихэд зориулагдсан байдаг.
                 Хэвлэх
                 Файлын үйлчилгээ
                 Интернетийн хандалт
Client Server сүлжээ
   Server компьютерүүд нь сүүлийн үеийн өндөр
    түвшнийх байхаас гадна NOS гэж нэрлэдэг
    тусгай үйлдлийн системийг ашигладаг.
      NOS – Network Operating System

           Windows NT Server
           Windows 2000 Server
           Windows 2003 Server
           Novell Netware
       NOS нь хамгаалалт, нөөцлөлт, тусгай
        гүйцэтгэл хийх боломжтой.
Client/Server загвар

         Client –програм хангамжийг        Server
         ашиглан server-рүү хүсэлт
         илгээнэ




Client   Server –нь client-ийн хүсэлтийг
         програм хангамжийн өгөгдлөөр
         бүрэн хангана.
Client Server сүлжээ
   Client-ийн хэвийн ажиллагааг Windows-ийн
    хувилбарууд бүрэн хангана.
       95/98/NT Workstation/2000 Workstation
       Windows XP
       Windows 7.0


   Client server сүлжээн дэх client нь бусад
    client-тэй мэдээлэл хамтран эзэмшихгүй.
       Client нь зөвхөн server-рүү дамжуулна.
Peer – to – Peer
   Сүлжээний хоѐр дахь төрөл нь peer –
    to – peer сүлжээ
       Энэ төрөл нэг ажлын компьютер нөгөө
        ажлын компьютерлуугаа хандахыг
        зөвшөөрдөг.
       Компьютер бүр өөрийн нөөцийг ашиглах
        ба хамгаалалт зэрэг бусад асуудлаа
        бүрэн хариуцна.
       Хэрэглэхэд хэцүү сүлжээ
LAN техник хангамж
   LAN-г холбоход тусгай кабель
    төхөөрөмжүүд хэрэгтэй.
   Кабель
       Ямар төрлийн сүлжээ байхаасаа үл хамааран
        компьютер тус бүрийг холбох нэг зүйлийн
        кабель хэрэгтэй
       Гол төлөв Transmission Media гэж нэрлэдэг.
Бусад техник хангамжууд
   NIC – Network Interface Card
       Энэ карт нь ажлын компьютер эсвэл server-
        ийн ISA or PCI үүрэн (slot) дээр суугдана.
       NIC нь transmission media-г холбох суурь
        болж өгдөг.
   HUB
       Энэ нь кабелиудын төгсгөлийг холбох төв цэг
        болж өгнө.
Network Card
LAN програм хангамж
   Client server сүлжээнд өмнө нь
    хэлсэнчлэн тусгай програм хангамж
    шаардана.
   Peer to peer сүлжээний хувьд
    Windows
    95/98/Me/NT/2000/2003/2007
MAN : METROPOLITAN AREA NETWORKS


• Голдуу хот болон хот хооронд (50 kms)


Дамжуулалт   : шилэн кабель
Wide Area Network (WAN)
• Энэ сүлжээ нь
  газар зүйн
  байрлалын
  хувьд хоёр ба
  түүнээс дээш
  LAN-уудыг
  холбоно.


                  FIGURE 1-5 WAN сүлжээ
WAN



   Гол төлөв хол зайд байна. (муж, улс, тив
    хооронд)
   WAN нь LAN-уудын нийлбэрээс бүрдэнэ
   Internet бол WAN-ийн жишээ

Лекц 1

  • 1.
  • 2.
    Компьютерын сүлжээ Сүлжээ гэж юу вэ? Хоѐр ба түүнээс дээш компьютерууд групп болон нэг системд хоорондоо холбогдсныг СҮЛЖЭЭ гэнэ.
  • 3.
    Сүлжээний зорилгууд Өгөгдөл буюуфайлыг хамтран эзэмших Группэд байгаа бүх хэрэглэгчид:  Мэдээллийг солилцох Өгөгдлийг хэрэглэгчээс хэрэглэгч рүү чиглүүлнэ.  Цахим шуудан ашиглах харилцах
  • 4.
  • 5.
    Сүлжээний ба системдороогүй компьютерууд Сүлжээний компьютер –Группэд байгаа компьютер ба бусад төхөөрөмжүүд нь нэг шугаман дээр холбогдсон байдаг. –Сүлжээнд байгаа төхөөрөмжүүд ба өгөгдлийг хамтран эзэмшихийг зөвшөөрдөг ба үүнийг хамтад нь сүлжээний нөөц гэж нэрлэдэг. Системд ороогүй компьютер –Зөвхөн хатуу дискэн дээрх програм хангамжууд болон өгөгдлийг ашиглах ба сүлжээнд холбогдоогүй байдаг.
  • 6.
    Sneakernet  Өгөгдлийг ашиглахийн тулд дискэн дээр хуулаад нэг компьютераас нөгөө рүү хуулдаг байсан. FIGURE 1-1 Сүлжээнд холбогдохоос өмнө өгөгдөл дамжуулах бүтэц
  • 7.
    Компьютерийн сүлжээ Local-Area Networks(LAN's): Компьютерүүд нь газар зүйн байрлалын хувьд их ойр.(жнь: нэг барилга дотор). Metropolitan-Area Networks (MAN's):Газар зүйн байрлалын хувьд хязгаартай олон тооны барилга байгууламжууд дахь server ба client компьютерууд хооронд нь холбодог. Wide-Area Networks (WAN's): Компьютерууд нь алс зайд тусдаа байрлах ба хоорондоо телефон шугам эсвэл радио долгион ашиглан холбогдоно.
  • 8.
    Local Area Network(LAN) •Ерөнхийдөө нэг барилга эсвэл сургуулийн хүрээнд байгаа компьютерүүдийг хооронд холбоно (сүлжээнд холбогдсон компьютер ба төхөөмрөмжүүд нь хязгаарлагдмал бага орон зайд найдвартай ажиллагаагаа хангана) . • Сүлжээндэх дээд хурд(0.2 to 100 Mb/sec).  Ихэвчлэн маш бага талбайг хамруулдаг. Өрөө Давхар 100 хүртлэх компьютерүүд холбогдох боломжтой. Барилга Сургуулийн талбай
  • 9.
    LAN сүлжээний ангилал  LAN сүлжээ үндсэн 2 төрөлтэй  Client / Server  Төхөөрөмж бүр нь өөрийн гэсэн үүрэг заавартай байдаг. Client эсвэл Server-ийн аль нэг нь байж болно.  Client нь ихэвчлэн ажлын компьютер байдаг.  Энэ нь чиний ашиглаж байгааг хэлнэ.  Server нь ихэвчлэн тусгай төхөөрөмж дээр нөөцийг хамтран эзэмшихэд зориулагдсан байдаг.  Хэвлэх  Файлын үйлчилгээ  Интернетийн хандалт
  • 10.
    Client Server сүлжээ  Server компьютерүүд нь сүүлийн үеийн өндөр түвшнийх байхаас гадна NOS гэж нэрлэдэг тусгай үйлдлийн системийг ашигладаг.  NOS – Network Operating System  Windows NT Server  Windows 2000 Server  Windows 2003 Server  Novell Netware  NOS нь хамгаалалт, нөөцлөлт, тусгай гүйцэтгэл хийх боломжтой.
  • 11.
    Client/Server загвар Client –програм хангамжийг Server ашиглан server-рүү хүсэлт илгээнэ Client Server –нь client-ийн хүсэлтийг програм хангамжийн өгөгдлөөр бүрэн хангана.
  • 12.
    Client Server сүлжээ  Client-ийн хэвийн ажиллагааг Windows-ийн хувилбарууд бүрэн хангана.  95/98/NT Workstation/2000 Workstation  Windows XP  Windows 7.0  Client server сүлжээн дэх client нь бусад client-тэй мэдээлэл хамтран эзэмшихгүй.  Client нь зөвхөн server-рүү дамжуулна.
  • 13.
    Peer – to– Peer  Сүлжээний хоѐр дахь төрөл нь peer – to – peer сүлжээ  Энэ төрөл нэг ажлын компьютер нөгөө ажлын компьютерлуугаа хандахыг зөвшөөрдөг.  Компьютер бүр өөрийн нөөцийг ашиглах ба хамгаалалт зэрэг бусад асуудлаа бүрэн хариуцна.  Хэрэглэхэд хэцүү сүлжээ
  • 14.
    LAN техник хангамж  LAN-г холбоход тусгай кабель төхөөрөмжүүд хэрэгтэй.  Кабель  Ямар төрлийн сүлжээ байхаасаа үл хамааран компьютер тус бүрийг холбох нэг зүйлийн кабель хэрэгтэй  Гол төлөв Transmission Media гэж нэрлэдэг.
  • 15.
    Бусад техник хангамжууд  NIC – Network Interface Card  Энэ карт нь ажлын компьютер эсвэл server- ийн ISA or PCI үүрэн (slot) дээр суугдана.  NIC нь transmission media-г холбох суурь болж өгдөг.  HUB  Энэ нь кабелиудын төгсгөлийг холбох төв цэг болж өгнө.
  • 16.
  • 17.
    LAN програм хангамж  Client server сүлжээнд өмнө нь хэлсэнчлэн тусгай програм хангамж шаардана.  Peer to peer сүлжээний хувьд Windows 95/98/Me/NT/2000/2003/2007
  • 18.
    MAN : METROPOLITANAREA NETWORKS • Голдуу хот болон хот хооронд (50 kms) Дамжуулалт : шилэн кабель
  • 19.
    Wide Area Network(WAN) • Энэ сүлжээ нь газар зүйн байрлалын хувьд хоёр ба түүнээс дээш LAN-уудыг холбоно. FIGURE 1-5 WAN сүлжээ
  • 20.
    WAN  Гол төлөв хол зайд байна. (муж, улс, тив хооронд)  WAN нь LAN-уудын нийлбэрээс бүрдэнэ  Internet бол WAN-ийн жишээ