1. Kagamitan ng Mag-aaral
Tagalog
Unit 4
Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas
i
1
Music, Art, Physical Education
and Health
Ang kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na
inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at
pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin
ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-
email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon
sa action@deped.gov.ph.
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.

2. Music, Art, Physical Education, and Health- Unang Baitang
Kagamitan ng Mag-aaral
Unang Edisyon, 2013
ISBN: ____________
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi
maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang
pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing
akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang
kondisyon.
Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names,
tatak o trademarks, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsikapang
mahanap at mahingi ang pahintulot ng mga may karapatang-ari upang magamit ang mga akdang ito. Hindi inaangkin ni
kinakatawan ng mga tagapaglathala (publisher) at may-akda ang karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Br. Armin Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dr. Yolanda S. Quijano
Kawaksing Kalihim: Dr. Elena R. Ruiz
Inilimbag sa Pilipinas ng _______________________________
Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)
Office Address: 2nd
Floor Dorm G, Philsports Complex, Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600
Telefax: (02) 634-1054 o 634-1072
ii
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral
MUSIC
Consultant at Editor: Mauricia D. Borromeo
Manunulat: Cielito Margo Mirandilla
ART
Consultant at Editor: Alice Pañares, MA
Manunulat: Anna Victoria C. San Diego
Mga Tagasuri: Ma. Blesseda A. Cahapay (Music), MInda Blanca Limbo, Lourdes Z. Hinampas (Music at Art)
Mga Tagasalin: Agnes G. Rolle, Nida C. Santos, Flora R. Matic, Minerva C. David, Elvira E. Seguerra,
Ma. Rita T. Belen, Grace U. Salvatus
Mga Gumuhit ng Larawan: Deo R. Moreno (Music) at Zeena P. Garcia (Art)
Mga Naglayout: John Rey T. Roco, Allan R. Thomas, Maria Leonor M. Barraquias, Ma. Theresa M. Castro
PHYSICAL EDUCATION
Consultant: Larry A. Gabao, PhD.
Manunulat: Salve A. Favila, PhD.
HEALTH
Consultant: Evelina M. Vicencio, PhD.
Mga Manunulat: Josefina Q. Era, Teodora D. Conde, Flormay O. Manalo, Rhodora Ll. Formento,
Mark Kenneth S. Camiling, at Lualhati F. Callo
Mga Editor: Mila Arias, Bernadette Y. Santos, Cynthia L. Diaz, Josefina A Tuazon, at Evelina M. Vicencio
Mga Tagasuri: Nerisa Beltran (Health), Jenny J. Bendal (PE), Minda Blanca Limbo, Lourdes Z. Hinampas
Mga Tagasalin: Agnes G. Rolle, Nida C. Santos, Flora R. Matic, Minerva C. David, Elvira E. Seguerra,
Ma. Rita T. Belen, Grace U. Salvatus
Mga Gumuhit ng Larawan: Deo R. Moreno, Amphy B. Ampong (PE), Jayson R. Gaduena, Erich D. Garcia,
Jayson Villena, at Mercedita S. Garcia (Health)
Mga Naglayout: Anthony Gil Q. Versoza (Health), Allan R. Thomas, Maria Leonor M. Barraquias (PE),
Ma. Theresa M. Castro
Encoder: Earl John V. Lee

3. E-mail Address: imcsetd@yahoo.com
TALAAN NG MGA NILALAMAN
Health
YUNIT 4: Ligtas Ako 291
Aralin 1: Paghingi ng Tulong ........................................ 295
Aralin 2: Ligtas Ako sa Loob ng Tahanan …............... 299
Aralin 3: Ligtas Ako sa Paaralan .................................. 303
Gawain 1: Modelong Bata ……………………… 305
Aralin 4: Ligtas Akong Naglalakbay ........................... 306
Aralin 5: Aray! Masakit! ................................................. 309
Aralin 6: Ligtas Ako sa Aking Alaga ............................ 312
Aralin 7: Tamang Paghipo, Maling Paghipo……….... 314
Aralin 8: Kumikilos Ako nang Tama at Ligtas
Ako......................................................................... 317
iii

4. YUNIT 4: LIGTAS AKO
4

5. Ligtas ka ba kahit ikaw ay nag-iisa?
Ating Subukin
A. Aling mga bagay ang maaaring makasakit o
magdulot ng kapahamakan?
Lagyan ito ng ekis (X). Gawin sa inyong
kuwaderno.
5

6. B. Tingnan ang mga larawan.
Alin ang ligtas gawin?
Lagyan ang larawang nagpapakita ng ligtas
Na gawain ng / at x kung hindi sa papel.
6

7. C. Tingnan ang mga larawan.
Sino ang ligtas?
Lagyan ng bituin ang larawang
nagpapakita na ligtas ang bata at kung
hindi. Gawin sa inyong kuwaderno.
7

8. Aralin 1: Paghingi ng Tulong
8

9. Naku!
Kahapon, pumunta kami sa palengke
Bumili kami ni nanay ng krayola;
Habang kami’y naglalakad
Ako’y naglaro at tumakbo palayo.
Hindi ko na makita si nanay.
Naku! Nawawala ako! Nanay, nasaan ka na?
May Tiwala ako sa Inyo!
Nawawala ka, sino ang hihingan mo ng tulong?
Piliin ang titik ng tamang sagot. Gawin sa inyong
kuwaderno.
9

10. Tutulungan Kita
Sino ang mga taong tutulong sa iyo?
Kilalanin natin sila.
Sila ang mga taong tutulong sa atin.
10

11. Ang Aking ID
Gumawa tayo ng ID Card.
Punan ng impormasyon ang ID Card.
Gawin sa kuwaderno.
Ingatan ang iyong ID.
Lagi itong dalhin.
Ipakita ito kapag ikaw ay nawawala.
Ipakita lamang ito sa taong may tiwala ka.
Tandaan:
Humingi ng tulong sa taong kilala mo.
Huwag kausapin ang taong hindi mo
kilala.
Laging dalhin ang iyong ID Card.
11
Ang Aking ID Card
Pangalan: _______________________________________ Edad: ___
Tirahan: _________________________________________
Numero ng Telepono: ______________________________
Pangalan ng Ama: _______________ Trabaho: _________
Pangalan ng Ama: _______________ Trabaho: _________

12. Aralin 2: Ligtas Ako sa Loob ng Tahanan
Ayoko ng Sunog!
Ano ang mga bagay sa inyong tahanan na nag-
aapoy?
Gumuhit ng apat na bagay sa loob ng kahon.
Gawin ito sa isang papel.
12

13. Balita! Balita!
Basahin natin ang balita.
Bagong-bagong Balita!
Magkakaroon ng brownout
sa loob ng tatlong oras.
Lahat ay maghanda ng kandila.
Mag-ingat at manatiling ligtas!
Lagyan ng ekis (X) ang gawaing hindi ligtas.
Gawin ito sa inyong kuwaderno.
A. B.
Huwag maglaro ng apoy.
Baka mapaso ka.
Baka may bagay na masunog.
Baka masunog ang inyong bahay.
13

14. Huwag Hawakan!
Ang mga bagay na ito ay kapaki-pakinabang.
Pero maaari ring makasakit.
Nagdudulot ito ng kapahamakan.
Isulat ang letra sa kuwaderno ng mga bagay na
hindi ligtas gamitin.
14

15. Ang matutulis na bagay ay nakasusugat.
Madulas ang basang sahig.
Madudulas tayo at masasaktan.
May mga bagay sa tahanan na nakalalason.
Huwag itong hawakan o tikman.
Tandaan:
Mga Alituntunin Upang Maging Ligtas sa Tahanan
Huwag maglaro ng apoy.
Huwag maglaro ng matutulis na bagay.
Panatilihing tuyo ang sahig.
Huwag hawakan ang mga bagay na hindi
mo alam kung ano ito.
Huwag tikman ang mga bagay na hindi
pamilyar sa iyo.
15

16. Aralin 3: Ligtas Ako sa Paaralan
Saan ito?
Saang lugar ito sa paaralan?
Isulat ang letra ng pangalan ng lugar na nasa
larawan sa inyong kuwaderno.
16

17. Ito ang Aking Trabaho
Sino ang nangangalaga sa atin sa paaralan?
Pagugnayin ang tao at ang kanilang trabaho na
makikita sa larawan. Isulat ang letra ng tamang
sagot sa inyong kuwaderno.
17

18. Gawain 1: “Modelong Bata”
Modelong Bata
Mabait ka ba?
Lagyan ng bituin ang bilang ng batang mabait.
Gawin ito sa isang papel.
Tandaan:
Nagkakaroon din ng aksidente sa paaralan.
Sundin ang alituntunin ng paaralan.
Laging magpakabait.
18

19. Aralin 4: Ligtas Akong Naglalakbay
Masayang Paglalakbay
Ang mga mag-aaral ay naglakbay-aral.
Tingnan ang larawan.
19
Lakbay-aral ng Baitang 1
Talatakdaan
8:00-10:00 a.m. Zoo
10:00-12:00 noon Museo
12:00-2:00 p.m. Tanghalian
2:00-4:00 p.m. Parke
4:00-6:00 p.m. Oras ng Pag-uwi

20. Magmaneho Tayo
Paano ka nakararating sa paaralan?
Ano ang iyong sinasakyan?
Pag-ugnayin ang nasa Hanay A sa Hanay B. Isulat sa
papel ang titik ng tamang sagot.
20

21. Tama ba ito?
Paano ka sumasakay sa sasakyan?
Ano ang DAPAT mong gawin?
Ano ang HINDI DAPAT gawin?
Iguhit ang kung tama ang nasa larawan at
kung hindi. Gawin ito sa inyong kuwaderno.
21

22. Tandaan
Manatiling ligtas sa loob ng sasakyan.
Huwag maglaro o gumawa ng ingay.
Kumilos nang tama kapag nasa sasakyan.
Aralin 5: Aray! Masakit!
Tingnan ang larawan.
Basahin ang tula.
Naku! May Dugo!
ni Mark Kenneth S. Camiling
Sikat ng araw ay kayganda
Maghapon akong naglaro sa kalsada.
Hay! Araw na kayganda!
Bigla akong nadapa
Sa bako-bakong kalsada!
Naku! May dugo!
Sugat, sugat, gumaling ka
agad sana!
22

23. Matalas Iyan!
Tingnan ang mga bagay.
Alin ang makasasakit sa iyo?
Lagyan ng ekis (X) ang matatalas na bagay at
tsek () kung hindi. Gawin sa inyong kuwaderno.
23

24. Linisin Natin!
Linisin ang maliit na sugat o hiwa.
Sundin ang sumusunod na hakbang.
Pagkatapos itong gawin, humingi ng tulong sa
nakatatanda upang matakpan ang sugat.
24

25. Tandaan:
Mag-ingat sa paggamit ng matatalas na
bagay.
Huwag maglaro ng larong maaaring
magkasakitan .
Huwag mabahala kapag nasugatan.
Sundin ang mga hakbang sa paglilinis ng
maliit na sugat.
Laging humingi ng tulong.
Aralin 6: Ligtas Ako sa Aking mga Alaga
Pakinggan Mo Ako
May alaga ka bang hayop?
Ano ang paborito mong alaga?
Pakingggan natin ang tunog at gayahin.
25

26. Kumusta, Aking Kaibigan!
Sila ang ating mga alagang hayop.
Pakinggan ang kanilang sinasabi.
26

27. Tandaan:
Hindi naman masamang makipaglaro sa
alagang hayop.
Huwag saktan ang mga hayop.
Maaari ka ring saktan ng mga ito.
Aralin 7: Tamang Paghipo, Maling Paghipo
Ligtas Tayo
Kilalanin ang bago nating kaibigan.
Pakinggan ang kanilang sasabihin.
Ako si Paulo.
Ako ay palakaibigan.
Puwede tayong maging magkaibigan.
Puwede kang makipagkamay sa akin.
Puwedeng magkahawak ang ating kamay,
pero huwag masyadong mahigpit.
Huwag masyadong mahigpit.
27

28. Puwede mong ilagay ang iyong kamay
sa aking balikat.
Pero huwag mong hahawakan ang aking katawan.
Ako si Pat.
Ako ay masayahin at malambing.
Puwede tayong maging magkaibigan.
Puwede kang makipagkamay sa akin.
Puwedeng magkahawak ang ating kamay,
pero huwag masyadong mahigpit.
Huwag masyadong mahigpit.
Puwede mong ilagay ang iyong kamay
sa aking balikat.
Pero huwag mong hahawakan ang aking katawan.
28

29. Mali Ito!
Tingnan ang larawan.
Lagyan ng ekis (X) ang bilang ng larawang
nagpapakita ng maling paghipo at tsek ()
kung tama.
Gawin sa inyong kuwaderno.
Tandaan:
Igalang natin ang ating kaibigan at kapamilya.
May tama at maling paghipo.
Tanggihan ang maling paghipo.
Huwag nating gawin ang maling paghipo.
29

30. Aralin 8: Kumikilos Ako nang Tama at
Ligtas Ako
Mali Iyan!
Tingnan ang mga larawan.
Isulat ang letrang A kung tama at B kung mali.
Gawin ito sa hiwalay na papel.
30

31. Anong Susunod na Mangyayari?
Tingnan ang mga larawan.
Ito ay masasamang kilos.
Anong susunod na mangyayari?
Anong gagawin mo?
Paano ka iiwas?
Paano ka iiwas sa marahas na kilos?
Anong dapat gawin ng ibang bata?
Tandaan:
Laging kumilos nang wasto.
Iwasan ang marahas na kilos.
Maaari kang makasakit ng iba.
Maaaring masaktan mo ang iyong sarili.
Magsabi ng “sorry” kapag nakasakit ng iba.
31

32. Suriin Natin
A. Lagyan ng ekis (X) ang bilang ng mga bagay
na nakasusugat.
Gawin ito sa inyong kuwaderno.
32

33. B. Pag-aralan ang larawan.
Kopyahin ang bilang ng nagpapakita ng
wastong ugali.
Gawin sa hiwalay na papel.
33

34. C. Pag-aralan ang larawan. Lagyan ng ang
bilang ng larawang nagpapakita ng tamang
paghipo. Gawin ito sa inyong kuwaderno.
34