1. Tr­êng §¹i häc V¨n ho¸ Hµ NéiTr­êng §¹i häc V¨n ho¸ Hµ Néi
héi th¶o khoa hächéi th¶o khoa häc
B¸o c¸o ThamluËnB¸o c¸o ThamluËn
V¨n hãa – v¨n minh,V¨n hãa – v¨n minh,
D©n téc vµ héi nhËpD©n téc vµ héi nhËp
Hµ Néi ngµy 25.11.2010Hµ Néi ngµy 25.11.2010

2. Nh÷ng néi dung chÝnhNh÷ng néi dung chÝnh
A.A. ®Æt vÊn ®Ò®Æt vÊn ®Ò
B.B. quan hÖgi÷a v¨n hãa vµ v¨n minhquan hÖgi÷a v¨n hãa vµ v¨n minh
C.C. Héi nhËp v¨n hãa vµ b¶n s¾c d©nHéi nhËp v¨n hãa vµ b¶n s¾c d©n
téctéc
A.A. NhiÖmvô mang tÝnh thêi ®¹iNhiÖmvô mang tÝnh thêi ®¹i

3. A.A. ®Æt vÊn ®Ò®Æt vÊn ®Ò
1. §ang cã sù x©mnhËp rÊt m¹nh cña v¨n hãa n­íc1. §ang cã sù x©mnhËp rÊt m¹nh cña v¨n hãa n­íc
ngoµi, ®Æc biÖt lµ v¨n hãa ph­¬ng T©yngoµi, ®Æc biÖt lµ v¨n hãa ph­¬ng T©y
- V¨n hãa nghÖ thuËt- V¨n hãa nghÖ thuËt
- V¨n hãa sinh ho¹t- V¨n hãa sinh ho¹t
2 . V¨n hãa truyÒn thèng ®ang bÞbiÕn ®æi vµ2 . V¨n hãa truyÒn thèng ®ang bÞbiÕn ®æi vµ
mai métmai mét
- §Æc biÖt ®èi víi thÕ hÖ trÎ- §Æc biÖt ®èi víi thÕ hÖ trÎ
3. Cã sù nh×n nhËn vÊn ®Òtõ hai phÝa:3. Cã sù nh×n nhËn vÊn ®Òtõ hai phÝa:
- TiÕp nhËn v¨n hãa ph­¬ng T©y nh­ lµ mét thÇn t­- TiÕp nhËn v¨n hãa ph­¬ng T©y nh­ lµ mét thÇn t­
îngîng
- Ph¶n øng l¹i sù x©m nhËp cña v¨n hãa ph­¬ng- Ph¶n øng l¹i sù x©m nhËp cña v¨n hãa ph­¬ng
T©y ®Ó b¶o tån v¨n hãa d©n técT©y ®Ó b¶o tån v¨n hãa d©n téc
CÇn nh×n nhËn l¹i vÊn ®Ònµy tõCÇn nh×n nhËn l¹i vÊn ®Ònµy tõ
gãc ®é lÝ thuyÕt v¨n hãagãc ®é lÝ thuyÕt v¨n hãa

4. b. quan hÖgi÷a v¨n hãab. quan hÖgi÷a v¨n hãa
vµ v¨n minhvµ v¨n minh
 V¨n minh lµ bé phËn cña v¨n hãa: Nh÷ng s¸ng t¹oV¨n minh lµ bé phËn cña v¨n hãa: Nh÷ng s¸ng t¹o
vÒvËt chÊt vµ kÜ thuËtvÒvËt chÊt vµ kÜ thuËt
 V¨n hãa vËt chÊt quyÕt ®Þnh v¨n hãa x· héi vµV¨n hãa vËt chÊt quyÕt ®Þnh v¨n hãa x· héi vµ
v¨n hãa tinh thÇnv¨n hãa tinh thÇn
 Mçi thêi ®¹i ®Òu g¾n víi mét tr×nh ®é v¨nMçi thêi ®¹i ®Òu g¾n víi mét tr×nh ®é v¨n
minh nhÊt ®Þnhminh nhÊt ®Þnh
 Mçi nÒn v¨n minh (tr×nh ®é v¨n minh) ®Òu s¶nMçi nÒn v¨n minh (tr×nh ®é v¨n minh) ®Òu s¶n
sinh ra nh÷ng yÕu tè v¨n hãa tinh thÇn cña riªngsinh ra nh÷ng yÕu tè v¨n hãa tinh thÇn cña riªng
m×nh, trong khi vÉn kÕthõa truyÒn thèng v¨nm×nh, trong khi vÉn kÕthõa truyÒn thèng v¨n
hãa còhãa cò

5. Sù t­¬ng t¸c gi÷a c¸c nÒn v¨n hãa ë c¸c
tr×nh ®é v¨n minh
• NÕu xemxÐt ®éc lËp c¸c yÕu tè v¨n hãa tinh
thÇn th× c¸c nÒn v¨n hãa ®Òu b×nh ®¼ng
(kh«ng cã v¨n hãa cao vµ v¨n hãa thÊp)
• NÕu g¾n víi v¨n minh th× cã v¨n hãa cña tr×nh
®é v¨n minh cao vµ v¨n hãa cña tr×nh ®é v¨n
minh thÊp
• Trong quy luËt t­¬ng t¸c: v¨n hãa cña d©n téc
cã tr×nh ®é v¨n minh cao x©mnhËp m¹nh h¬n
vµo v¨n hãa cña d©n téc cã tr×nh ®é v¨n minh
thÊp, chiÒu ng­îc l¹i yÕu h¬n

6. C¸c cuéc héi nhËp v¨n hãaC¸c cuéc héi nhËp v¨n hãa
* Héi nhËp v¨n hãa ViÖt Nam®a d©n téc* Héi nhËp v¨n hãa ViÖt Nam®a d©n téc
- V¨n hãa d©n téc Kinh x©m nhËp vµo v¨n hãa c¸c d©nV¨n hãa d©n téc Kinh x©m nhËp vµo v¨n hãa c¸c d©n
téc Ýt ng­êi m¹nh h¬n chiÒu ng­îc l¹itéc Ýt ng­êi m¹nh h¬n chiÒu ng­îc l¹i
- §iÒu ®ã ®­îc lÝ gi¶i b»ng mèi quan hÖgi÷a v¨n hãa vµ§iÒu ®ã ®­îc lÝ gi¶i b»ng mèi quan hÖgi÷a v¨n hãa vµ
v¨n minhv¨n minh
* Héi nhËp v¨n hãa khu vùc ph­¬ng §«ng vµ ph­* Héi nhËp v¨n hãa khu vùc ph­¬ng §«ng vµ ph­
¬ng T©y¬ng T©y
- V¨n hãa c¸c d©n téc cã tr×nh ®é v¨n minh cao nh­ AiV¨n hãa c¸c d©n téc cã tr×nh ®é v¨n minh cao nh­ Ai
CËp,CËp, ÊÊn §é, Trung Hoa ®ãng vai trß quan träng trongn §é, Trung Hoa ®ãng vai trß quan träng trong
héi nhËp v¨n hãa ph­¬ng §«nghéi nhËp v¨n hãa ph­¬ng §«ng
- V¨n hãa c¸c n­íc ch©u ¢u ®ãng vai trß quan träng trongV¨n hãa c¸c n­íc ch©u ¢u ®ãng vai trß quan träng trong
héi nhËp v¨n hãa ph­¬ng T©yhéi nhËp v¨n hãa ph­¬ng T©y
* Héi nhËp v¨n hãa thÕgiíi* Héi nhËp v¨n hãa thÕgiíi
- V¨n hãa ph­¬ng T©y ®ãng vai trß quan trängV¨n hãa ph­¬ng T©y ®ãng vai trß quan träng

7. TiÓu kÕtTiÓu kÕt
• Sùx©mnhËpm¹nhcñav¨ nhãaëc¸c d©ntéc cãSùx©mnhËpm¹nhcñav¨ nhãaëc¸c d©ntéc cã
tr×nh®év¨ nminhcaovµov¨ nhãaëc¸c d©ntéctr×nh®év¨ nminhcaovµov¨ nhãaëc¸c d©ntéc
cãtr×nh®év¨ nminhthÊph¬nlµ mét quyluËt cñacãtr×nh®év¨ nminhthÊph¬nlµ mét quyluËt cña
tiÕntr×nhhéinhËpv¨ nhãaquèc gia, khuvùc vµtiÕntr×nhhéinhËpv¨ nhãaquèc gia, khuvùc vµ
thÕgiíi.thÕgiíi.
• HéinhËptoµncÇuvÒv¨ nhãatrong®ãv¨ nhãaHéinhËptoµncÇuvÒv¨ nhãatrong®ãv¨ nhãa
ph­¬ngT©y®ãngvaitrßchñ®¹olµ mét tÊt yÕuph­¬ngT©y®ãngvaitrßchñ®¹olµ mét tÊt yÕu
lÞchsötheoquyluËt trªn. Xuh­íngnµym¹nh®ÕnlÞchsötheoquyluËt trªn. Xuh­íngnµym¹nh®Õn
møc mµ ngayc¶ nh÷ngnhµ d©ntéc chñnghÜamøc mµ ngayc¶ nh÷ngnhµ d©ntéc chñnghÜa
cùc ®oantÝchcùc nhÊt còngkh«ngthÓc­ìngl¹i®­cùc ®oantÝchcùc nhÊt còngkh«ngthÓc­ìngl¹i®­
îc.îc.

8. c. Héi nhËp v¨n hãa vµ b¶n s¾c d©n técc. Héi nhËp v¨n hãa vµ b¶n s¾c d©n téc
1.1. Quy luËt vÒ sù ®µo th¶i v¨n hãaQuy luËt vÒ sù ®µo th¶i v¨n hãa
- Trong qu¸ tr×nh tiÕp nhËn v¨n hãa cña métTrong qu¸ tr×nh tiÕp nhËn v¨n hãa cña mét
nÒn v¨n minh cao h¬n, v¨n hãa cña nÒn v¨nnÒn v¨n minh cao h¬n, v¨n hãa cña nÒn v¨n
minh thÊp h¬n sÏ bÞ ®µo th¶i mét phÇn ®¸ngminh thÊp h¬n sÏ bÞ ®µo th¶i mét phÇn ®¸ng
kÓkÓ
- §µo th¶i v¨n hãa còng ®­îc xem nh­ mét quy§µo th¶i v¨n hãa còng ®­îc xem nh­ mét quy
luËt cña sù ph¸t triÓn v¨n hãaluËt cña sù ph¸t triÓn v¨n hãa
- TiÕp xóc víi v¨n hãa cña nÒn v¨n minh c«ngTiÕp xóc víi v¨n hãa cña nÒn v¨n minh c«ng
nghiÖp, nhiÒu yÕu tè v¨n hãa cña v¨n minhnghiÖp, nhiÒu yÕu tè v¨n hãa cña v¨n minh
n«ng nghiÖp bÞ ®µo th¶i mét c¸ch tù nhiªnn«ng nghiÖp bÞ ®µo th¶i mét c¸ch tù nhiªn

9. 2. Quy luËt vÒ sù ngé nhËn vµ thøc2. Quy luËt vÒ sù ngé nhËn vµ thøc
tØnh v¨n hãatØnh v¨n hãa
2.1. Sù ngé nhËn v¨n hãa2.1. Sù ngé nhËn v¨n hãa
- Trong mét nÒn v¨n minh, cã nh÷ng yÕu tèTrong mét nÒn v¨n minh, cã nh÷ng yÕu tè
v¨n hãa ®­îc ®Þnh h×nh vÒ gi¸ trÞ, cãv¨n hãa ®­îc ®Þnh h×nh vÒ gi¸ trÞ, cã
nh÷ng yÕu tè ch­a ®Þnh h×nh vÒ gi¸ trÞnh÷ng yÕu tè ch­a ®Þnh h×nh vÒ gi¸ trÞ
- Trong héi nhËp, d©n téc cã nÒn v¨n minhTrong héi nhËp, d©n téc cã nÒn v¨n minh
thÊp h¬n tiÕp nhËn tÊt c¶ nh÷ng yÕu tèthÊp h¬n tiÕp nhËn tÊt c¶ nh÷ng yÕu tè
nµy.nµy.
- Nh÷ng yÕu tè ch­a ®Þnh h×nh vÒ gi¸ trÞNh÷ng yÕu tè ch­a ®Þnh h×nh vÒ gi¸ trÞ
cã thÓ ®· bÞ ®µo th¶i ngay trong lßngcã thÓ ®· bÞ ®µo th¶i ngay trong lßng
d©n téc sinh ra nãd©n téc sinh ra nã
- Qu¸ tr×nh tiÕp nhËn nµy ®­îc gäi lµ sùQu¸ tr×nh tiÕp nhËn nµy ®­îc gäi lµ sù
ngé nhËn v¨n hãa, th­êng x¶y ra vµo giaingé nhËn v¨n hãa, th­êng x¶y ra vµo giai

10. 2.2. Sù thøc tØnh v¨n hãa2.2. Sù thøc tØnh v¨n hãa
- Sù nhËn ra cña d©n téc tiÕp nhËn ®èi víiSù nhËn ra cña d©n téc tiÕp nhËn ®èi víi
nh÷ng gi¸ trÞv¨n hãa ®· ®­îc ®Þnh h×nhnh÷ng gi¸ trÞv¨n hãa ®· ®­îc ®Þnh h×nh
tõ nÒn v¨n minh cao h¬ntõ nÒn v¨n minh cao h¬n
- Sù nhËn ra cña d©n téc tiÕp nhËn vÒSù nhËn ra cña d©n téc tiÕp nhËn vÒ
nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña c¸c yÕu tènh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña c¸c yÕu tè
ph¶n v¨n hãa x©mnhËp tõ nÒn v¨n minhph¶n v¨n hãa x©mnhËp tõ nÒn v¨n minh
cao h¬ncao h¬n
- Sù thøc tØnh v¨n hãa th­êng x¶y ra ë giaiSù thøc tØnh v¨n hãa th­êng x¶y ra ë giai
®o¹n sau cña qu¸ tr×nh héi nhËp v¨n hãa®o¹n sau cña qu¸ tr×nh héi nhËp v¨n hãa

11. 3. Quy luËt vÒ tØ lÖthuËn gi÷a ®ång hãa3. Quy luËt vÒ tØ lÖthuËn gi÷a ®ång hãa
v¨n hãa víi bÒdµy cña v¨n hãa truyÒn thèngv¨n hãa víi bÒdµy cña v¨n hãa truyÒn thèng
-- §ång hãa v¨n hãa ®­îc hiÓu lµ qu¸ tr×nh mét d©n§ång hãa v¨n hãa ®­îc hiÓu lµ qu¸ tr×nh mét d©n
téc tiÕp thu v¨n hãa ngo¹i lai vµ biÕn nã thµnhtéc tiÕp thu v¨n hãa ngo¹i lai vµ biÕn nã thµnh
v¨n hãa cña m×nhv¨n hãa cña m×nh
- BÒdµy v¨n hãa truyÒn thèng ®­îc hiÓu lµ sùBÒdµy v¨n hãa truyÒn thèng ®­îc hiÓu lµ sù
phong phó, chiÒu s©u v¨n hãa qua tiÕn tr×nhphong phó, chiÒu s©u v¨n hãa qua tiÕn tr×nh
lÞch sö l©u dµilÞch sö l©u dµi
- BÒdµy v¨n hãa cµng lín th× kh¶ n¨ng ®ång hãaBÒdµy v¨n hãa cµng lín th× kh¶ n¨ng ®ång hãa
v¨n hãa cµng cao. NÕu ng­îc l¹i, kh¶ n¨ng ®ångv¨n hãa cµng cao. NÕu ng­îc l¹i, kh¶ n¨ng ®ång
hãa v¨n hãa cµng thÊphãa v¨n hãa cµng thÊp
- KÕt qu¶ lµ møc ®é biÕn ®æi v¨n hãa cña métKÕt qu¶ lµ møc ®é biÕn ®æi v¨n hãa cña mét
d©n téc trong héi nhËp v¨n hãa phô thuéc bÒd©n téc trong héi nhËp v¨n hãa phô thuéc bÒ
dµy v¨n hãa truyÒn thèng cña d©n téc ®ãdµy v¨n hãa truyÒn thèng cña d©n téc ®ã

12. TiÓu kÕtTiÓu kÕt
- Qu¸ tr×nhhéinhËpv¨ nhãachÞusùchiphèi cñabaquy- Qu¸ tr×nhhéinhËpv¨ nhãachÞusùchiphèi cñabaquy
luËt: Sù®µo th¶i v¨ nhãa; sùngénhËnvµ thøc tØnhv¨ nhãa;luËt: Sù®µo th¶i v¨ nhãa; sùngénhËnvµ thøc tØnhv¨ nhãa;
kh¶ n¨ ng®ånghãav¨ nhãatØlÖthuËnvíi bÒdµyv¨ nhãakh¶ n¨ ng®ånghãav¨ nhãatØlÖthuËnvíi bÒdµyv¨ nhãa
truyÒnthèngtruyÒnthèng
- KÕt qu¶ cñaqu¸ tr×nhhéi nhËp: Sùphai nh¹t b¶ns¾c v¨ n- KÕt qu¶ cñaqu¸ tr×nhhéi nhËp: Sùphai nh¹t b¶ns¾c v¨ n
hãad©ntéc lµ ®iÒukh«ngthÓtr¸nhkhái.hãad©ntéc lµ ®iÒukh«ngthÓtr¸nhkhái.
Tuynhiªn, ®èivíimét d©ntéc cãbÒdµyv¨ nhãatruyÒnTuynhiªn, ®èivíimét d©ntéc cãbÒdµyv¨ nhãatruyÒn
thèngth×nguyc¬mÊt b¶ns¾c v¨ nhãakh«ngthÓdiÔnrathèngth×nguyc¬mÊt b¶ns¾c v¨ nhãakh«ngthÓdiÔnra
- Bøc tranhv¨ nhãaViÖt Namtrongt­¬nglai, v× thÕ, kh«ng- Bøc tranhv¨ nhãaViÖt Namtrongt­¬nglai, v× thÕ, kh«ng
ph¶ilµ ¶m®¹mph¶ilµ ¶m®¹m

13. d. NhiÖmvô mang tÝnh thêi ®¹id. NhiÖmvô mang tÝnh thêi ®¹i
Trong thêi k× héi nhËp v¨n hãa hiÖn nay, ViÖt Nam®ang chuyÓnTrong thêi k× héi nhËp v¨n hãa hiÖn nay, ViÖt Nam®ang chuyÓn
tõ nÒntõ nÒn
v¨n minh n«ng nghiÖp sang v¨n minh c«ng nghiÖp. Sù ®µo th¶i v¨n hãav¨n minh n«ng nghiÖp sang v¨n minh c«ng nghiÖp. Sù ®µo th¶i v¨n hãa
còcò
lµ ®iÒu kh«ng tr¸nh khái. Cïng víi nã, sù tiÕp nhËn v¨n hãa ph­¬ng t©ylµ ®iÒu kh«ng tr¸nh khái. Cïng víi nã, sù tiÕp nhËn v¨n hãa ph­¬ng t©y
diÔn ra å ¹t, trong ®ã sù ngé nhËn v¨n hãa còng lµ ®iÒu kh«ng tr¸nhdiÔn ra å ¹t, trong ®ã sù ngé nhËn v¨n hãa còng lµ ®iÒu kh«ng tr¸nh
khái. NhiÖmvô mang tÝnh thêi ®¹i hiÖn nay lµ:khái. NhiÖmvô mang tÝnh thêi ®¹i hiÖn nay lµ:
 Lµmcho sù thøc tØnh v¨n hãa ®Õn símh¬n ®Óh¹n chÕhËu qu¶Lµmcho sù thøc tØnh v¨n hãa ®Õn símh¬n ®Óh¹n chÕhËu qu¶
cña sùcña sù
ngé nhËn v¨n hãa:ngé nhËn v¨n hãa:
- NhËn ch©n nh÷ng gi¸ trÞcña v¨n hãa ph­¬ng T©y- NhËn ch©n nh÷ng gi¸ trÞcña v¨n hãa ph­¬ng T©y
- Lµmcho mäi ng­êi hiÓu râ nh÷ng yÕu tè ph¶n v¨n hãa trong v¨n- Lµmcho mäi ng­êi hiÓu râ nh÷ng yÕu tè ph¶n v¨n hãa trong v¨n
hãa ph­¬ng T©yhãa ph­¬ng T©y
 B¶o tån v¨n hãa truyÒn thèng nguyªn gèc, t¹o c¬ së cho sù cñng cèB¶o tån v¨n hãa truyÒn thèng nguyªn gèc, t¹o c¬ së cho sù cñng cè
b¶n lÜnh d©n téc trong héi nhËp v¨n hãa toµn cÇub¶n lÜnh d©n téc trong héi nhËp v¨n hãa toµn cÇu
 S¸ng t¹o v¨n hãa míi: Tr­íc ®©y vai trß cña d©n gian (tøc vai trßS¸ng t¹o v¨n hãa míi: Tr­íc ®©y vai trß cña d©n gian (tøc vai trß
cña céng ®ång) lµ quan träng; ngµy nay vai trß cña c¸c nhµ s¸ng t¹ocña céng ®ång) lµ quan träng; ngµy nay vai trß cña c¸c nhµ s¸ng t¹o
v¨n hãa – nghÖthuËt lµ quan trängv¨n hãa – nghÖthuËt lµ quan träng