Preventie en privacy het kan! Roelof Heida

1. Beroepsziekte(melding) en
privacy/beroepsgeheim
Roelof Heida, bedrijfsarts
Directeur kwaliteit ArboNed
Docent arbeidsrecht RuG

2. Datum Pagina
Nepjurist stuurt artsen dreigmails om diagnose
burnout af te dwingen
Een nepjurist stuurt dreigmails aan bedrijfsartsen die tot onvrede
van patiënten niet de diagnose burnout stellen. De NVAB, de
beroepsvereniging van bedrijfsartsen, ontving al verschillende
klachten over jurist Rob van Weegen van het Arbeidsjuridisch Buro.
Maar Van Weegen blijkt niet te bestaan. Zijn foto op LinkedIn is
van een Zweedse acteur.
Volkskrant 22 april 2015

3. Media aandacht
• Meerdere uitzendingen Monitor (KRO/NCRV)
– Vertegenwoordiger NVAB: er gaan mensen dood
– Als werknemer heb je het nakijken als je ziek wordt door je
werk
– Daar heb je de dwarse bedrijfsarts weer
– Onafhankelijkheid bedrijfsarts onder druk: wie betaalt die
bepaalt
• Van Liempt live
– Vertegenwoordiger Stichting burn-out: bedrijfsartsen
weigeren de diagnose burn-out te stellen

4. Onderwerpen
• Definitie
• Wet- en regelgeving
• (Doel) melden beroepsziekte
• Verantwoordelijkheid voor preventie
• Gronden niet melden
• Na de melding, hoe verder?
• Conclusies

5. Definitie beroepsziekte
• Een ziekte of aandoening als gevolg van een belasting
die in overwegende mate in arbeid of
arbeidsomstandigheden heeft plaatsgevonden

6. Wetgeving privacy en
beroepsgeheim
• Wat mag een bedrijfsarts o.a. aan werkgever
melden?
– Of het verzuim werkgerelateerd is
– Persoonsgebonden interventies (let op privacy) en
adviezen om arbeidsomstandigheden te verbeteren
– Mogelijkheden en beperkingen
– Einddoel re-integratie
• Verschil tussen verzuimspreekuur (beperkt
beroepsgeheim) en
arbeidsomstandighedenspreekuur (volledig
beroepsgeheim)

7. Informatie uit vrijwillige
contacten
• Alleen met toestemming werknemer
– Toestemming expliciet (wat, aan wie, waarvoor) vastleggen
in medisch dossier
• Indien meerdere werknemers met dezelfde
problematiek (PAGO/PMO/open spreekuur)
– Geaggregeerde gegevens

8. Uitzonderingen
beroepsgeheim
• Wettelijk voorschrift
• Toestemming werknemer
• Conflict van plichten
• Kwaliteitsbeoordeling
• Intercollegiale toetsing (raadplegen collega)
• Onderzoek (mits groot belang en geen andere opties)
• Waarneming
• Personen die op gelijkgerichte wijze betrokken zijn bij
begeleiding/behandeling
• Vraag: onder welke uitzondering valt melden
beroepsziekte?

9. Melding beroepsziekte
• Melding anoniem
• Kan buiten medisch dossier blijven
• Opgave o.a. geslacht, leeftijd, bedrijfstak en aard van
de klachten
• Niet tot persoon of bedrijf herleidbaar
• Meldingsduur: tussen 15 en 30 minuten (bij 10
meldingen /jaar: tussen 2,5 en 5 uur)
• Gemiddeld aantal meldingen per bedrijfsarts:
2,5/jaar

10. Doel melden
beroepsziekte
• Verzamelen van statische en epidemiologische
informatie over de relatie tussen klachten/ziekte en
arbeidsomstandigheden
• Opsporen van nieuwe relaties bij blootstelling aan
stoffen en omstandigheden waarvan het effect nog
niet precies bekend is (fijnstof, onregelmatig werk,
aerotoxic syndroom etc.)
• Uiteindelijk komen tot preventieve adviezen

11. Verantwoordelijkheden
voor preventie
• Adequate en actuele RI&E met plan van aanpak
• PMO/PAGO
• Aanstellingskeuringen
• Arbeidsomstandighedenspreekuur (waarschijnlijk weer in
Arbowet per 1 juli 2017)
• Werknemer heeft plicht gevaren te melden aan werkgever
(art. 11 lid e Arbowet)
• Werknemer moet PBM’s zorgvuldig gebruiken
• Werkgever moet zorgen voor informatie uitwisseling tussen
bij preventie en begeleiding betrokken partijen (art. 14 lid 7
Arbowet)

12. Taakverdeling bij preventie
• Werkgever
– Aanstellen preventiemedewerkers
– Actueel houden RI&E
– Werknemers aanspreken op ongewenst en risicovol gedrag
– Zorgen voor adequaat contract met externe deskundigen
– Betrekken OR/Pvt
– Zorgen voor afstemming interne en externe deskundigen
• Werknemer/OR
– Betrokkenheid arbeidsomstandighedenbeleid op basis art.
27 WOR
• Bedrijfsarts
– Voorkomen van beroepsziekten en beroepsgebonden
aandoeningen en bevorderen van duurzame inzetbaarheid

13. Gronden niet melden
beroepsziekte
• 58% Gebrek aan tijd
• 36% Vrees voor juridische gevolgen
• 34% Geen werkgebonden problemen binnen bedrijven
• 31% Te weinig kennis
• 18% Meeste beroepsziekten multicausaal
• 20% Geen technische mogelijkheden tot melding

14. Na de melding van
een beroepsziekte
• Werkgever en werknemer informeren over relatie
tussen klachten/uitval en werk
• Bijbehorende preventieve adviezen geven
• Geen (medische of juridische) noodzaak om
beroepsziektemelding te delen met werknemer
en/of werkgever

15. Schadeclaim
werknemer
• Verplichtingen werkgever (art. 7:658 BW)
– Voorkómen dat werknemer schade lijdt in uitoefening
werkzaamheden
– Als schade is vastgesteld, is werkgever aansprakelijk, tenzij
• Zorg voor arbeidsomstandigheden adequaat is, of
• Sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid werknemer
• Causaal verband tussen werk en schade geeft dus
niet automatisch recht op schadevergoeding

16. Stellingen
• Melden beroepsziekte draagt bij aan gezondheidsbevordering
van de betreffende werknemer
• Een bedrijfsarts die geen beroepsziekten meldt, is een slechte
bedrijfsarts
• Een bedrijfsarts die beroepsziekten meldt, is een goede
bedrijfsarts
• Meldingscriteria beroepsziekten zijn arbitrair

17. Conclusies I
• Melden beroepsziekten dient een statistisch en
epidemiologisch doel, geen individueel gezondheidsbelang
• Melden van een beroepsziekte aan het NVcB is anoniem en
geen doorbeken van geheimhouding
• De bedrijfsarts zal werknemer en werkgever moeten en
mogen informeren dat klachten/uitval (deels)
werkgerelateerd zijn, en moet adviseren over maatregelen ter
preventie
• Hebben van werkgerelateerde klachten betekent niet dat er
dus succesvol schade kan worden geclaimd
• Wel of niet melden van beroepsziekten is een inhoudelijk en
geen juridisch dilemma

18. Conclusies II
• Gebrek aan tijd kan geen reden zijn om niet te melden (ook
groepsmelding mogelijk)
• Technische mogelijkheden zijn er via ncvb.amc.nl
• Registratierichtlijnen via beroepsziekten.nl
• Dat in het contract geen beroepsziektemelding is opgenomen,
is niet relevant gezien de verplichting