Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (16)
Viewers also liked
Viewers also liked (15)
More from Auraphin Phetraksa
More from Auraphin Phetraksa (20)
T-FERN มูลค่านันทนาการป่าตะวันออก โดย ดร.ทรงธรรม สุขสว่าง
- 1. มูลค่าของนิเวศบริการด้านการท่องเที่ยวและนันทนาการของพื้นที่คุ้มครองมูลค่าของนิเวศบริการด้านการท่องเที่ยวและนันทนาการของพื้นที่คุ้มครองู ุู ุ :: กรณีศึกษากลุ่มป่าตะวันออกกรณีศึกษากลุ่มป่าตะวันออก The Economics ValuationThe Economics Valuation of Ecosystem Service on Tourism andof Ecosystem Service on Tourism andThe Economics ValuationThe Economics Valuation of Ecosystem Service on Tourism andof Ecosystem Service on Tourism and RecreationRecreation inin Protected AreasProtected Areas C St d E t F t C lC St d E t F t C l:: Case Study on Eastern Forest Complex,Case Study on Eastern Forest Complex, ดรดร..ทรงธรรม สขสว่างทรงธรรม สขสว่างดรดร..ทรงธรรม สขสว่างทรงธรรม สขสว่างรร.. ร ธรรม สุขสวร ธรรม สุขสว ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่าผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่า ที่ปรึกษากรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืชที่ปรึกษากรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช รร.. ร ธรรม สุขสวร ธรรม สุขสว ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่าผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่า ที่ปรึกษากรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืชที่ปรึกษากรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช
- 2. ่ รูปที่รูปที่ 11:: กรอบกรอบมโนทัศนการมโนทัศนการประเมินระบบนิเวศแหงสหัสวรรษประเมินระบบนิเวศแหงสหัสวรรษ ((Millennium EcosystemMillennium Ecosystem Assessment Conceptual Framework)Assessment Conceptual Framework) บริการของระบบนิเวศ องคประกอบของความเปนอยูที่ดี การจัดเตรียมไวให มีความมั่นคง • ความปลอดภัยในชีวิต • การเขาถึงทรัพยากร เสรีภาพใน• อาหาร • น้ําจืด • ไมและไฟเบอร • เชื้อเพลิง ปจจัยพื้นฐานที่ดี • วิถีชีวิตที่เหมาะสม อยางมั่นคง • การปลอดจากโรคภัย เสรภาพใน การเลือก และแสดงออก โอกาสของ สนับสนุน กระบวนการ ธรรมชาติ การ การควบคุม • การควบคุมสภาพ ภูมิอากาศ • การควบคุมน้ําทวม • การควบคุมโรค ํ ้ํ ใ ิส ิ์ • ไดอาหารที่มีคุณคา • มีที่อยูอาศัย • เขาถึงสินคาที่ตองการ สุขภาพอนามัย แตละบุคคล ที่ตองการจะ เปน และ ตองการที่จะทํา • การ หมุนเวียน ธาตุอาหาร พืช • ทานาใหบรสุทธ การสนับสนุน/บริการ ดานวัฒนธรรม • สรางสุนทรียภาพ • มโนมัย/จิตวิญญาณ ุ • ความแข็งแรง • ความรูสึกที่ดี • การเขาถึงอากาศและน้ํา ที่สะอาด • การกอตัว ของดิน • การสราง ผลผลิต Freedom of choice and action OPPORTUNITY TO BE สิ่งมีชีวิตบนโลกสิ่งมีชีวิตบนโลก :::: ความหลากหลายทางชีวภาพความหลากหลายทางชีวภาพ • มโนมย/จตวญญาณ • ทางการศึกษา • นันทนาการ สัมพันธภาพของสังคม • ความสามัคคีของสังคม • การเคารพนับถือกันและกัน • การชวยเหลือเกื้อกูลกัน ผลผลต ปฐมภูมิ OPPORTUNITY TO BE ABLE TO ACHIEVE WHAT AN INDIVIDUAL VALUES DOING AND BEING สีของลูกศร: แสดงระดับการเขาไดกับ ปจจัยดานเศรษฐ-สังคม ความกวางของลูกศร: แสดงระดับความรุนแรงของการเชื่อมโยงระหวาง บริการของระบบนิเวศกับความเปนอยูที่ดีของมนุษย Huberman, D. (2008) A Gateway to PES: Using Payments for Ecosystem Services for Livelihoods and Landscapes Markets and http://cmsdata.iucn.org/downloads/a_gateway_to_pes_d_huberman.pdf ที่มา:ดัดแปลงจาก Services for Livelihoods and Landscapes. Markets and Incentives for Livelihoods and Landscapes Series No. 1, Forest Conservation Programme, International Union for the Conservation of Nature (IUCN), Gland.
- 3. โรเบิรต คอนสแตนซา พรอมดวยนักเศรษฐศาสตร นานาชาติดานสิ่งแวดลอมหลายคน รวมกันคํานวณนานาชาตดานสงแวดลอมหลายคน รวมกนคานวณ มูลคาของการใหบริการระบบนิเวศทั่วโลก ซึ่งมีรวมกัน ถึง 3.32 หมื่นลานลานเหรียญสหรัฐตอป ขณะที่มูลคา ผลิตภัณฑมวลรวมของทั้งโลกต่ํากวาเกือบเทาตัว ี่ C t R t l 1997 Th l f th ld’ t i dCostanza, et al., 1997.ทีมา:Costanza, R., et al. 1997. The value of the world’s ecosystem services and natural capital. Ecological Economics, Volume 25, Issue 1: 3‐15. http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6VDY‐45RFNGW‐ 2& user=10& rdoc=1& fmt=& orig=search& sort=d&view=c& acct=C000050221& version=1& url http://thaipublica.org/2012/02/payment‐for‐ecological‐services/ _ _ _ _ g _ _ _ _
- 4. การประเมินมูลค่าทางเศรษฐกิจู ฐ การประเมินมูลค่าทางเศรษฐกิจ คือการวัดมูลค่าที่มนุษย์ให้กับ ้ ้สิ่งใดสิ่งหนึ่งที่วัดเป็นตัวเงินไม่ว่าสิ่งนั้นจะมีการซื้อขายในตลาด หรือมีราคาตลาดหรือไม่ก็ตาม Anthropothentic ทรัพยากรธรรมชาติมีมูลค่าหรือไม่ ขึ้นอยู่ กับความสําคัญที่มนษย์ให้กบความสาคญทมนุษยให
- 5. ราคาตลาดกับมลค่าทางเศรษฐกิจราคาตลาดกบมูลคาทางเศรษฐกจ คนทั่วไปคิดว่าถ้าราคาแฮมเบอ ์ ึ ่เกอร์ 70 บาท หมายถึงมูลค่า ทางเศรษฐกิจของแฮมเบอเกอร์ เท่ากับ 70 บาท สินค้าที่มีการซื้อขายผ่านตลาดสนคาทมการซอขายผานตลาด เท่านั้นที่จะมีมูลค่าทาง เศรษฐกิจ?
- 6. ของที่ไม่มีราคาตลาด ไม่มีมลค่า ?ของทไมมราคาตลาด ไมมมูลคา ? สินค้า / บริการหลายประเภทที่ไม่มีการซื้อขายผ่านสนคา / บรการหลายประเภททไมมการซอขายผาน ตลาด แต่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจแม้ว่าไม่มี “ราคา” Biodiversity ตลาด ระบบนิเวศน์ป่าไม้Water Biodiversity การคุ้มครองสัตว์ที่ใกล้จะสูญพันธุ์ ้ ่ ์ Natural Areas อากาศและน้ําที่บริสุทธิ์ การอนุรักษ์โบราณสถาน Air ุ การลดจํานวนผู้ป่วยเป็นโรคทางเดินหายใจ Peace & Quiet สินค้าสาธารณะ/มีผลกระทบภายนอก
- 7. มูลค่าเศรษฐกิจรวม (TOTAL ECONOMIC VALUE) ่มูลคาการ ใช(use มูลคาทีไมไดเกิด จากการใช (non-( values) use values) มลคาคงอย มูลคาทางออม (INDIRECT VALUES) มูลคาเผื่อใช (OPTION VALUES) มูลคาคงอยู (EXISTENCE VALUES)มูลคาทางตรง (DIRECT VALUES)
- 8. มูลค่าทางตรงของพื้นที่คุ้มครอง DIRECT USE VALUESDIRECT USE VALUES)
- 9. มูลค่าทางอ้อม มูลค่าทางอ้อมของพื้นที่คุ้มครอง 1) ่ ป โ ์ ี่ไ ้ ั ์ ้ ิ ป้ ั ู INDIRECT USE 1) มูลคาของประโยชนทไดจากการอนุรกษหนาดนและปองกน การชะล้างพังทลายของดิน 2) มลค่าของประโยชน์ที่ได้จากการรักษาป่าต้นน้ํา VALUES 2) มูลคาของประโยชนทไดจากการรกษาปาตนนา 3) มูลค่าของประโยชน์ที่ได้จากการดูดซับคาร์บอน 4) มูลค่าของประโยชน์ที่เกี่ยวเนื่องกับความอุดมสมบูรณ์ของป่า ้ ้ต้นน้ําที่สําคัญ ได้แก่ อุปทานน้ํา
- 10. มูลค่าเผื่อใช้ในอนาคตเพื่อ ลกหลาน (OPTION VALUE)ลูกหลาน (OPTION VALUE)
- 11. เครื่องมือในการประเมินมูลค่าทางเศรษฐกิจู ฐ มูลค่าตลาด (market prices) ิ ี ั ึ ใ ปิวิธีการวัดความพึงพอใจเปิดเผย Travel Cost Method : มูลค่าของสถานที่ท่องเที่ยวโดยใช้ ต้นทนในการเดินทางแทนราคาตนทุนในการเดนทางแทนราคา Hedonic price method : ใช้มูลค่าของอสังหาริมทรัพย์สะท้อน ผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงของคุณภาพแวดล้อม Stated Preference Method หรือบางครั้งเรียกว่า “การประเมิน ทางตรง” ่Contingent Valuation Method การสํารวจเพื่อการศึกษา การตัดสินใจของบุคคลทั่วไปเกี่ยวกับความต้องการที่จะได้ คุณภาพสิ่งแวดล้อมที่ดีกับความเต็มใจที่จะจ่ายุ Choice Experiment Benefit Transfer
- 12. วัตถประสงค์ของการศึกษาวัตถประสงค์ของการศึกษาวตถุประสงคของการศกษาวตถุประสงคของการศกษา ประเมินมูลค่าเชิงนันทนาการของพื้นที่อนุรักษ์แต่ละแห่งในกลุ่มป่าประเมินมูลค่าเชิงนันทนาการของพื้นที่อนุรักษ์แต่ละแห่งในกลุ่มป่า ตะวันออก และมลค่าเชิงนันทนาการทั้งหมดของกล่มป่าตะวันออกตะวันออก และมลค่าเชิงนันทนาการทั้งหมดของกล่มป่าตะวันออกตะวนออก และมูลคาเชงนนทนาการทงหมดของกลุมปาตะวนออกตะวนออก และมูลคาเชงนนทนาการทงหมดของกลุมปาตะวนออก คํานวณความเต็มใจจะจ่ายค่าธรรมเนียมค่าเข้าโดยเฉลี่ยของคํานวณความเต็มใจจะจ่ายค่าธรรมเนียมค่าเข้าโดยเฉลี่ยของ ื้ ี่ ั ์ ่ ่ ใ ่ ่ ัื้ ี่ ั ์ ่ ่ ใ ่ ่ ัพืนทีอนุรักษ์แต่ละแห่งในกลุ่มป่าตะวันออกพืนทีอนุรักษ์แต่ละแห่งในกลุ่มป่าตะวันออก หาอัตราค่าธรรมเนียมที่ทําให้พื้นที่อนุรักษ์แต่ละแห่งได้รายรับรวมหาอัตราค่าธรรมเนียมที่ทําให้พื้นที่อนุรักษ์แต่ละแห่งได้รายรับรวมุุ สูงสุดจากการเก็บค่าธรรมเนียมค่าเข้าชมอุทยานแห่งชาติและเขตสูงสุดจากการเก็บค่าธรรมเนียมค่าเข้าชมอุทยานแห่งชาติและเขต รักษาพันธ์สัตว์ป่ารักษาพันธ์สัตว์ป่ารกษาพนธุสตวปารกษาพนธุสตวปา
- 13. ขอบเขตการศึกษาขอบเขตการศึกษา •• พื้นที่เป้าหมายพื้นที่เป้าหมาย ขอบเขตการศกษาขอบเขตการศกษา อุทยานแห่งชาติและเขตรักษาพันธ์สัตว์ป่าของกลุ่มป่าตะวันออก รวมอุทยานแห่งชาติและเขตรักษาพันธ์สัตว์ป่าของกลุ่มป่าตะวันออก รวม 55 พื้นที่พื้นที่ –– อุทยานแห่งชาติเขาชะเมาอุทยานแห่งชาติเขาชะเมา--เขาวงเขาวง ่ ิ ิ่ ิ ิ–– อุทยานแห่งชาติเขาคิชฌกูฏอุทยานแห่งชาติเขาคิชฌกูฏ –– อุทยานแห่งชาติน้ําตกพลิ้วอุทยานแห่งชาติน้ําตกพลิ้ว –– อทยานแห่งชาติน้ําตกคลองแก้วอทยานแห่งชาติน้ําตกคลองแก้วอุทยานแหงชาตนาตกคลองแกวอุทยานแหงชาตนาตกคลองแกว –– เขตรักษาพันธ์สัตว์ป่าเขาสอยดาวเขตรักษาพันธ์สัตว์ป่าเขาสอยดาว ้้•• การศึกษานี้รวบรวมข้อมูลปฐมภูมิโดยใช้แบบสอบถามจากนักท่องเที่ยวชาวไทยที่การศึกษานี้รวบรวมข้อมูลปฐมภูมิโดยใช้แบบสอบถามจากนักท่องเที่ยวชาวไทยที่ เดินทางมาท่องเที่ยวยังอุทยานแห่งชาติและเขตรักษาพันธ์สัตว์ป่าของกลุ่มป่าเดินทางมาท่องเที่ยวยังอุทยานแห่งชาติและเขตรักษาพันธ์สัตว์ป่าของกลุ่มป่า ตะวันออกตะวันออก 55 พื้นที่จํานวนพื้นที่จํานวน 20102010 ชดข้อมลชดข้อมลตะวนออกตะวนออก 55 พนทจานวนพนทจานวน 20102010 ชุดขอมูลชุดขอมูล
- 15. ข้อมลพื้นฐานกล่มป่าตะวันออกข้อมลพื้นฐานกล่มป่าตะวันออกขอมูลพนฐานกลุมปาตะวนออกขอมูลพนฐานกลุมปาตะวนออก ไ ้ทรัพยากรป่าไม้ พื้นที่ส่วนใหญ่ของกล่มป่าตะวันออกปกคลมไปด้วยญ ุ ุ * ป่าดิบแล้ง ร้อยละ 84.7 * ป่าดิบเขา ร้อยละ 2.9 * ป่าเบญจพรรณ ร้อยละ 2 * สวนป่า ร้อยละ 1.4 * ป่าฟื้นฟตามธรรมชาติ ร้อยละ 1.1 * ท่งหญ้า ร้อยละ 1ปาฟนฟูตามธรรมชาต รอยละ 1.1 ทุงหญา รอยละ 1 * พื้นที่เกษตรกรรม แหล่งน้ํา พื้นที่อยู่อาศัยของชุมชน ร้อยละ 6.9
- 17. ข้อมลพื้นฐานกล่มป่าตะวันออกข้อมลพื้นฐานกล่มป่าตะวันออกขอมูลพนฐานกลุมปาตะวนออกขอมูลพนฐานกลุมปาตะวนออก ั ั ์ป่ทรัพยากรสัตว์ป่า ความหลากหลายชนิดของสัตว์ป่าบริเวณกลุ่มป่าตะวันออกพบุ สัตว์ป่าทั้งสิ้น 1,207 ชนิด แบ่งเป็น ์ ้ ้ ์ ้* สัตว์เลียงลูกด้วยนม 128 ชนิด * สัตว์เลือยคลาน 133 ชนิด * สัตว์สะเทิ้นน้ําสะเทินบก 49 ชนิด * นก 320 ชนิด * ปลา 96 ชนิด * แมลงป่าไม้ 481 ชนิด ่่โดยมีสัตว์ป่าหายากใกล้สูญพันธุ์โดยมีสัตว์ป่าหายากใกล้สูญพันธุ์ 44 ชนิดที่พบในกลุ่มป่าตะวันออกชนิดที่พบในกลุ่มป่าตะวันออก ได้แก่ ช้างป่า เสือโคร่ง กระทิง วัวแดงได้แก่ ช้างป่า เสือโคร่ง กระทิง วัวแดง
- 19. ข้อมูลพื้นฐานด้านการท่องเที่ยวและนันทนาการของข้อมูลพื้นฐานด้านการท่องเที่ยวและนันทนาการของ กลุ่มป่าตะวันออกกลุ่มป่าตะวันออก ทรัพยากรนันทนาการทรัพยากรนันทนาการทรพยากรนนทนาการทรพยากรนนทนาการ พื้ น ที่ ก ลุ่ ม ป่ า ต ะ วั น อ อ ก มี แ ห ล่ งพื้ น ที่ ก ลุ่ ม ป่ า ต ะ วั น อ อ ก มี แ ห ล่ ง นันทนาการในอุทยานแห่งชาตินันทนาการในอุทยานแห่งชาติ 1616 แหล่งแหล่ง และแหล่งศึกษาธรรมชาติในเขตรักษาพันธุ์และแหล่งศึกษาธรรมชาติในเขตรักษาพันธุ์ุุ สัตว์ป่าสัตว์ป่า 77 แหล่ง โดยทรัพยากรที่มีความโดดแหล่ง โดยทรัพยากรที่มีความโดด เด่นมากที่สด คือ น้ําตกและลําธาร เช่นเด่นมากที่สด คือ น้ําตกและลําธาร เช่นเดนมากทสุด คอ นาตกและลาธาร เชนเดนมากทสุด คอ นาตกและลาธาร เชน น้ําตกพลิ้ว น้ําตกเขาชะเมา น้ําตกกระทิงน้ําตกพลิ้ว น้ําตกเขาชะเมา น้ําตกกระทิง ้ํ ้ ป็ ้้ํ ้ ป็ ้นําตกคลองแก้ว เป็นต้นนําตกคลองแก้ว เป็นต้น
- 20. ศักยภาพของกล่มป่าตะวันออกศักยภาพของกล่มป่าตะวันออกศกยภาพของกลุมปาตะวนออกศกยภาพของกลุมปาตะวนออก ด้านการเป็นแหล่งนันทนาการและแหล่งเรียนร้ดานการเปนแหลงนนทนาการและแหลงเรยนรู กลุ่มป่าตะวันออกมีคุณค่าในการเป็นแหล่งนันทนาการุ ุ ประเภทน้ําตก ส่วนใหญ่มีการใช้ประโยชน์ในระดับท้องถิ่น ้ ้ํ ิ้ ี่ ป็ ี่ ้ ั ใ ั ิ ิ ่ยกเว้นนาตกพลิวทีเปนทีรู้จกในระดบนานาชาติ กิจกรรมสวน ใหญ่คือ เล่นน้ํา/ชมน้ําตก พักผ่อนกับธรรมชาติ แค้มปิ้ง เดินป่าศึกษาธรรมชาติ ถ่ายภาพ กางเต็นท์พักแรม
- 21. ประเด็นปญหาของกลุมปาตะวันออกประเด็นปญหาของกลุมปาตะวันออก ด้านการเป็นแหล่งนันทนาการและแหล่งเรียนรู้ * ป ิ ั ่ ี่ ่ ้ ใ ่ ่ ี่ ั ส ์ ิ ์ ั* ปรมาณนกทองเทยวคอนขางมากในชวงฤดูทองเทยว วนหยุดเสาร-อาทตย และวนหยุด นักขัตฤกษ์ ในบริเวณน้ําตกพลิ้วและน้ําตกเขาชะเมา * ปริมาณนักท่องเที่ยวที่เขาพระบาทหลวงเกินขีดความสามารถด้านนิเวศ โดยเฉพาะขยะปรมาณนกทองเทยวทเขาพระบาทหลวงเกนขดความสามารถดานนเวศ โดยเฉพาะขยะ น้ําเสีย ในช่วงเดือนมกราคม-กุมภาพันธ์ ซึ่งมีกิจกรรมทางศาสนาของเขาพระบาทหลวง * การพัฒนาเป็นแหล่งเรียนร้ค่อนข้างจํากัด โดยเฉพาะการพัฒนารปแบบสื่อความหมายการพฒนาเปนแหลงเรยนรูคอนขางจากด โดยเฉพาะการพฒนารูปแบบสอความหมาย ประเภทต่างๆ * การใช้ประโยชน์น้ําตกต่างๆใน ขสป. ยังเป็นรูปแบบการเข้าไปพักผ่อน เล่นน้ํา ปิกนิกู มากกว่าจะเน้นการศึกษาเรียนรู้ด้านการอนุรักษ์ ซึ่งเป็นเป้าหมายของ ขสป. * อช.น้ําตกพลิ้ว ควรพัฒนาให้เป็นอุทยานแห่งชาติในระดับนานาชาติ เนื่องจากปัจจุบันมี ่นักท่องเที่ยวต่างประเทศมาเยือนเป็นจํานวนมาก * ควรเข้มงวดในเรื่องกฎระเบียบ เพื่อให้อุทยานแห่งชาติเป็นแหล่งนันทนาการที่มีความ ป ั ั ่ ี่ ึ ใ ป ั ใ ี ่ ิ ้ ี่ปลอดภัย นักท่องเทียวพึงพอใจ ประทับใจ และมีผลกระทบต่อธรรมชาติน้อยทีสุด
- 23. ประโยชน์ของการศึกษาประโยชน์ของการศึกษา ิ ิ ั ั ื่ ็ ใ ้ ัิ ิ ั ั ื่ ็ ใ ้ ั ประโยชนของการศกษาประโยชนของการศกษา •• ประเมินมูลค่าเชิงนันทนาการของกลุ่มป่าตะวันออกเพือเป็นแนวทางให้แก่รัฐบาลประเมินมูลค่าเชิงนันทนาการของกลุ่มป่าตะวันออกเพือเป็นแนวทางให้แก่รัฐบาล ในการจัดสรรงบประมาณในการจัดการและพัฒนาพื้นที่คุ้มครองของกลุ่มป่าในการจัดสรรงบประมาณในการจัดการและพัฒนาพื้นที่คุ้มครองของกลุ่มป่า ตะวันออกตะวันออกตะวนออกตะวนออก ใ ้ ็ ้ ิ ั ่ ั ่ ้ ื้ ี่ ้ ่ ่ใ ้ ็ ้ ิ ั ่ ั ่ ้ ื้ ี่ ้ ่ ่•• ใช้เป็นข้อมูลประกอบการพิจารณาปรับค่าอัตราค่าเข้าชมพืนทีคุ้มครอง แต่ละแห่งใช้เป็นข้อมูลประกอบการพิจารณาปรับค่าอัตราค่าเข้าชมพืนทีคุ้มครอง แต่ละแห่ง ให้เหมาะสมยิ่งขึ้นให้เหมาะสมยิ่งขึ้น •• ใช้เป็นฐานข้อมูลในการอ้างอิงผลประโยชน์เชิงนันทนาการของพื้นที่คุ้มครองแห่งใช้เป็นฐานข้อมูลในการอ้างอิงผลประโยชน์เชิงนันทนาการของพื้นที่คุ้มครองแห่ง ื่ ี่ ี ั ั ่ ี่ ั ี่ใ ้ ี ัื่ ี่ ี ั ั ่ ี่ ั ี่ใ ้ ี ัอืนๆ ทีมีลักษณะของทรัพยากรการท่องเทียวและนันทนาการทีใกล้เคียงกันอืนๆ ทีมีลักษณะของทรัพยากรการท่องเทียวและนันทนาการทีใกล้เคียงกัน
- 24. การใช้เทคนิคการประเมินมลค่าทางเศรษฐศาสตร์การใช้เทคนิคการประเมินมลค่าทางเศรษฐศาสตร์การใชเทคนคการประเมนมูลคาทางเศรษฐศาสตรการใชเทคนคการประเมนมูลคาทางเศรษฐศาสตร ––ใช้เทคนิคต้นทุนการเดินทางแบบรายบุคคลใช้เทคนิคต้นทุนการเดินทางแบบรายบุคคล ((Individual TravelIndividual Travel Cost MethodCost Method –– ITCM)ITCM) เพื่อประเมินมลค่าเชิงนันทนาการของเพื่อประเมินมลค่าเชิงนันทนาการของCost MethodCost Method ITCM)ITCM) เพอประเมนมูลคาเชงนนทนาการของเพอประเมนมูลคาเชงนนทนาการของ พื้นที่คุ้มครองแต่ละแห่งในกลุ่มป่าตะวันออกพื้นที่คุ้มครองแต่ละแห่งในกลุ่มป่าตะวันออก ใ ้ ์ใ ้ ์––ใช้เทคนิคสมมติเหตุการณ์ใช้เทคนิคสมมติเหตุการณ์ ((Contingent Valuation MethodContingent Valuation Method –– CVM)CVM) เพื่อคํานวณความเต็มใจจะจ่ายค่าธรรมเนียมค่าเข้าโดยเพื่อคํานวณความเต็มใจจะจ่ายค่าธรรมเนียมค่าเข้าโดย เฉลี่ยของพื้นที่คุ้มครองแต่ละแห่งในกลุ่มป่าตะวันออกเฉลี่ยของพื้นที่คุ้มครองแต่ละแห่งในกลุ่มป่าตะวันออก
- 25. ขั้นตอนการดําเนินงานขั้นตอนการดําเนินงาน • เก็บข้อมูลจากนักท่องเที่ยวชาวไทย ที่อายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไปที่เดินทางมาท่องเที่ยวกลุ่มป่าตะวันออก พื้นที่ละจํานวน 402 ตัวอย่าง รวม 5 พื้นที่ 2010 ตัวอย่างพนทละจานวน 402 ตวอยาง รวม 5 พนท 2010 ตวอยาง • เก็บข้อมูล ณ สถานที่ท่องเที่ยว โดยกระจายการเก็บข้อมูลในช่วง 15พฤศจิกายน 2556 ถึง 31 มีนาคม 2557 • ใช้วิธีการสัมภาษณ์แบบตัวต่อต่อและบันทึกข้อมูลลงแบบสอบถาม • ใช้เทคนิคต้นทนการเดินทางรายบคคล (ITCM) คํานวณหาส่วนเกินผ้บริโภคเฉลี่ยต่อคนและนํามาใชเทคนคตนทุนการเดนทางรายบุคคล (ITCM) คานวณหาสวนเกนผูบรโภคเฉลยตอคนแล นามา คูณกับจํานวนนักท่องเที่ยวเฉลี่ยต่อปีย้อนหลัง 5 ปี จะได้มูลค่าผลประโยชน์เชิงนันทนาการต่อปีใน แต่ละพื้นที่ • ใช้เทคนิคสมมติเหตุการณ์รูปแบบคําถามปลายปิดครั้งเดียว (Closed-end CVM)เพื่อถามถึง ความเต็มใจจะจ่ายค่าธรรมเนียมค่าเข้าอุทยานแห่งชาติเขาชะเมา-เขาวง และคํานวณหาอัตรา ี ี่ ํ ใ ้ ื้ ี่ ี ั ีค่าธรรมเนียมทีทําให้แต่ละพืนทีมีรายรับต่อปีสูงสุด
- 33. สรุปผลการศึกษาสรุปผลการศึกษา •• ผลประโยชน์ที่นักท่องเที่ยวได้รับจากการเดินทางไปท่องเที่ยวแต่ละครั้งและความผลประโยชน์ที่นักท่องเที่ยวได้รับจากการเดินทางไปท่องเที่ยวแต่ละครั้งและความ ็ ใ ่ ่ ี ่ ้ ื้ ี่ ั ์ ่ ใ ่ ่ ั็ ใ ่ ่ ี ่ ้ ื้ ี่ ั ์ ่ ใ ่ ่ ัเต็มใจจะจ่ายค่าธรรมเนียมค่าเข้าของพืนทีอนุรักษ์ทุกแห่งในกลุ่มป่าตะวันออกเต็มใจจะจ่ายค่าธรรมเนียมค่าเข้าของพืนทีอนุรักษ์ทุกแห่งในกลุ่มป่าตะวันออก สูงกว่าค่าธรรมเนียมค่าเข้าในปัจจุบันสูงกว่าค่าธรรมเนียมค่าเข้าในปัจจุบัน •• กลุ่มป่าตะวันออกมีมูลค่าเชิงนันทนาการรวมโดยเฉลี่ยกลุ่มป่าตะวันออกมีมูลค่าเชิงนันทนาการรวมโดยเฉลี่ย 158158,,753753,,472472 บาทต่อปีบาทต่อปี •• หากเก็บค่าธรรมเนียมค่าเข้าของพื้นที่อนุรักษ์ในกลุ่มป่าตะวันออกในอัตราปัจจุบันหากเก็บค่าธรรมเนียมค่าเข้าของพื้นที่อนุรักษ์ในกลุ่มป่าตะวันออกในอัตราปัจจุบันุ ุ ุุ ุ ุ จะทําให้มีรายรับโดยประมาณจะทําให้มีรายรับโดยประมาณ 2929,,150150,,560560 บาทต่อปีบาทต่อปี •• หากเก็บค่าธรรมเนียมค่าเข้าของพื้นที่อนรักษ์ในกล่มป่าตะวันออกในอัตราที่ทําให้หากเก็บค่าธรรมเนียมค่าเข้าของพื้นที่อนรักษ์ในกล่มป่าตะวันออกในอัตราที่ทําให้หากเกบคาธรรมเนยมคาเขาของพนทอนุรกษในกลุมปาตะวนออกในอตราททาใหหากเกบคาธรรมเนยมคาเขาของพนทอนุรกษในกลุมปาตะวนออกในอตราททาให พื้นที่อนุรักษ์แต่ละแห่งได้รายรับสูงสุดจากผลการศึกษานี้ จะทําให้มีรายรับพื้นที่อนุรักษ์แต่ละแห่งได้รายรับสูงสุดจากผลการศึกษานี้ จะทําให้มีรายรับ โดยประมาณโดยประมาณ 3434,,128128,,795795 บาทต่อปี ซึ่งเพิ่มขึ้นบาทต่อปี ซึ่งเพิ่มขึ้น 44,,978978,,235235 บาทต่อปีหรือเพิ่มขึ้นบาทต่อปีหรือเพิ่มขึ้นโดยประมาณโดยประมาณ 3434,,128128,,795795 บาทตอป ซงเพมขนบาทตอป ซงเพมขน 44,,978978,,235235 บาทตอปหรอเพมขนบาทตอปหรอเพมขน 1717..0808 %% ของรายรับในปัจจุบันของรายรับในปัจจุบัน
- 34. การใช้ประโยชน์จากผลการศึกษาการใช้ประโยชน์จากผลการศึกษาการใชประโยชนจากผลการศกษาการใชประโยชนจากผลการศกษา •• นักท่องเที่ยวได้ผลประโยชน์จากการท่องเที่ยวอยู่ระหว่างนักท่องเที่ยวได้ผลประโยชน์จากการท่องเที่ยวอยู่ระหว่าง 191191 –– 244244 บาทต่อครั้ง และมีความเต็มใจจะจ่ายค่าธรรมเนียมค่าเข้าระหว่างบาทต่อครั้ง และมีความเต็มใจจะจ่ายค่าธรรมเนียมค่าเข้าระหว่างบาทตอครง และมความเตมใจจะจายคาธรรมเนยมคาเขาระหวางบาทตอครง และมความเตมใจจะจายคาธรรมเนยมคาเขาระหวาง 6666 –– 9393 บาทต่อครั้ง ซึ่งสูงกว่าค่าธรรมเนียมค่าเข้าในปัจจุบันซึ่งมีค่าบาทต่อครั้ง ซึ่งสูงกว่าค่าธรรมเนียมค่าเข้าในปัจจุบันซึ่งมีค่า อย่ระหว่างอย่ระหว่าง 2020 4040 บาทต่อครั้งบาทต่อครั้งอยูระหวางอยูระหวาง 2020 –– 4040 บาทตอครงบาทตอครง •• สามารถนํามาใช้เป็นข้อมูลอ้างอิงเพื่อนํามาพิจารณาปรับขึ้นอัตราสามารถนํามาใช้เป็นข้อมูลอ้างอิงเพื่อนํามาพิจารณาปรับขึ้นอัตรา ค่าธรรมเนียมค่าเข้าพื้นที่อนรักษ์ในแต่ละแห่งได้ค่าธรรมเนียมค่าเข้าพื้นที่อนรักษ์ในแต่ละแห่งได้คาธรรมเนยมคาเขาพนทอนุรกษในแตละแหงไดคาธรรมเนยมคาเขาพนทอนุรกษในแตละแหงได
- 35. การใชประโยชนจากผลการศึกษาการใชประโยชนจากผลการศึกษา •• ใช้เป็นฐานข้อมูลในการอ้างอิงผลประโยชน์เชิงนันทนาการของพื้นที่อนุรักษ์อื่นๆ ที่มีลักษณะใช้เป็นฐานข้อมูลในการอ้างอิงผลประโยชน์เชิงนันทนาการของพื้นที่อนุรักษ์อื่นๆ ที่มีลักษณะ ใ ้ ี ั ไ ้ ื่ ี ้ ํ ั ื่ ป ใ ึ ้ใ ้ ี ั ไ ้ ื่ ี ้ ํ ั ื่ ป ใ ึ ้ใกล้เคียงกนได้ เนืองจากมีข้อจํากดเรืองระยะเวลาและงบประมาณในการศึกษาข้อมูลใกล้เคียงกนได้ เนืองจากมีข้อจํากดเรืองระยะเวลาและงบประมาณในการศึกษาข้อมูล •• เช่นต้องการประเมินมูลค่าผลประโยชน์เชิงนันทนาการของอุทยานแห่งชาติที่มีแหล่งท่องเที่ยวเช่นต้องการประเมินมูลค่าผลประโยชน์เชิงนันทนาการของอุทยานแห่งชาติที่มีแหล่งท่องเที่ยว แหล่งน้ําตกเช่น เจ็ดสาวน้อยแหล่งน้ําตกเช่น เจ็ดสาวน้อย ชาติตระการ เอราวัณ ตาดโตน และอทยานอื่นๆที่มีลักษณะการชาติตระการ เอราวัณ ตาดโตน และอทยานอื่นๆที่มีลักษณะการแหลงนาตกเชน เจดสาวนอยแหลงนาตกเชน เจดสาวนอย ชาตตระการ เอราวณ ตาดโตน และอุทยานอนๆทมลกษณะการชาตตระการ เอราวณ ตาดโตน และอุทยานอนๆทมลกษณะการ ท่องเที่ยวใกล้เคียงกันท่องเที่ยวใกล้เคียงกัน(Policy Site)(Policy Site) โดยใช้ผลการศึกษาของอุทยานแห่งชาติน้ําตกพลิ้วมาเป็นโดยใช้ผลการศึกษาของอุทยานแห่งชาติน้ําตกพลิ้วมาเป็น พื้นที่อ้างอิงพื้นที่อ้างอิง (Study Site)(Study Site) เพราะพิจารณาแล้วว่ามีลักษณะการท่องเที่ยวแบบวันเดียวหรือเช้าไปเพราะพิจารณาแล้วว่ามีลักษณะการท่องเที่ยวแบบวันเดียวหรือเช้าไปyy เย็นกลับเช่นเดียวกัน และมีจํานวนนักท่องเที่ยวเฉลี่ยต่อปีใกล้เคียงกับเย็นกลับเช่นเดียวกัน และมีจํานวนนักท่องเที่ยวเฉลี่ยต่อปีใกล้เคียงกับ •• อุทยานแห่งชาติน้ําตกพลิ้ว ได้ผลการศึกษาว่า ผลประโยชน์จากการท่องเที่ยวเท่ากับอุทยานแห่งชาติน้ําตกพลิ้ว ได้ผลการศึกษาว่า ผลประโยชน์จากการท่องเที่ยวเท่ากับ 200200 บาทต่อบาทต่อ คนต่อครั้ง เมื่อนํามาคูณกับจํานวนนักท่องเที่ยวของอุทยานแห่งชาติน้ําตกเจ็ดสาวน้อยในคนต่อครั้ง เมื่อนํามาคูณกับจํานวนนักท่องเที่ยวของอุทยานแห่งชาติน้ําตกเจ็ดสาวน้อยใน ปีงบประมาณปีงบประมาณ 25562556 ซึ่งเท่ากับซึ่งเท่ากับ 659659,,578578 คน จะทําให้สามารถประเมินมูลค่าเชิงนันทนาการของคน จะทําให้สามารถประเมินมูลค่าเชิงนันทนาการของ ่ ิ ้ํ ็ ้ ไ ้่ ิ ้ํ ็ ้ ไ ้ ่ ปี่ ปีอุทยานแห่งชาตินําตกเจ็ดสาวน้อยได้อุทยานแห่งชาตินําตกเจ็ดสาวน้อยได้ 200200 xx 659659,,578578 == 131131,,915915,,600600 บาทต่อปีบาทต่อปี
- 36. การใชประโยชนจากผลการศึกษาการใชประโยชนจากผลการศึกษา •• ส ใช้ ป็ ้ ื่ ป ั ั้ ื่ ั ์ ื้ ี่ ่ ป่ส ใช้ ป็ ้ ื่ ป ั ั้ ื่ ั ์ ื้ ี่ ่ ป่ การใชประโยชนจากผลการศกษาการใชประโยชนจากผลการศกษา •• สามารถใชเปนฐานขอมูลเพอประกอบการจดตงกองทุนเพอการอนุรกษพนทกลุมปาสามารถใชเปนฐานขอมูลเพอประกอบการจดตงกองทุนเพอการอนุรกษพนทกลุมปา ตะวันออกได้ เช่น กองทุนค่าแทนคุณระบบนิเวศกลุ่มป่าตะวันออกตะวันออกได้ เช่น กองทุนค่าแทนคุณระบบนิเวศกลุ่มป่าตะวันออก (Payment for(Payment for t i )t i ) โดยใช้หลักการผ้ได้ปร โยชน์ ป็นผ้จ่าย หรือการตั้งกองทนโดยใช้หลักการผ้ได้ปร โยชน์ ป็นผ้จ่าย หรือการตั้งกองทนecosystem service)ecosystem service) โดยใชหลกการผูไดประโยชนเปนผูจาย หรอการตงกองทุนโดยใชหลกการผูไดประโยชนเปนผูจาย หรอการตงกองทุน เพื่อขอรับเงินบริจาคจากนักท่องเที่ยวเพื่อขอรับเงินบริจาคจากนักท่องเที่ยว ้ ี่ใ ้ ั ึ ี่ ํ ไ ้ ไ ้ ั้ ี่ใ ้ ั ึ ี่ ํ ไ ้ ไ ้ ั•• ผู้ทีให้การสนับสนุนกองทุนถึงยอดทีกําหนดไว้อาจจะได้รับสิทธิพิเศษต่างๆ เช่นผู้ทีให้การสนับสนุนกองทุนถึงยอดทีกําหนดไว้อาจจะได้รับสิทธิพิเศษต่างๆ เช่น อาจจะได้สิทธิพิเศษในการเข้าไปยังอุทยานแห่งชาติทั่วประเทศโดยไม่เสียอาจจะได้สิทธิพิเศษในการเข้าไปยังอุทยานแห่งชาติทั่วประเทศโดยไม่เสีย ี ้ี ้ค่าธรรมเนียมค่าเข้าชมค่าธรรมเนียมค่าเข้าชม
- 37. ประเด็น มมมองเดิม มมมองใหม่ประเดน มุมมองเดม มุมมองใหม วัตถประสงค์ • จัดตั้งเพื่อการอนุรักษ์ • เหตุผลหลักเพื่อปกป้องสัตว์ป่าและทิวทัศน์ที่น่าทึ่ง • ั ื่ ั ่ ี่ • เพื่อสังคมและเศรษฐกิจด้วย • เหตุผลทางวิทยาศาสตร์ เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม • ํ ึ ึ ั ่ ั ึ้วตถุปร สงค (Objectives) • ถูกจดการเพือนกทองเทียว • คุณค่าแห่งการเป็นแหล่งสงบทางธรรมชาติ • เป็นเรื่องงานป้องกัน • คานึงถึงการจดการรวมกบชุมชนมากขึน • คุณค่าทางวัฒนธรรมนับรวม เป็นแหล่งสงบด้วย • รวมงานบํารุงและฟื้นฟูระบบนิเวศด้วย การบริหารรัฐกิจ ั โ ั ่ ั โ ั ิ ่การบรหารรฐกจ (Governance) • จัดการโดยภาครัฐส่วนกลาง • จัดการโดยพันธมิตรหลายฝ่าย ผู้คนในท้องถิ่น (Local people) • ถูกวางแผนและจัดการแบบต่อสู้กับประชาชน • ถูกจัดการโดยไม่คํานึงถึงความเห็นของท้องถิ่น • ดําเนินงานกับ เพี่อ และ (บางกรณี) โดยคนท้องถิ่น • เพื่อสนองตอบความต้องการและจําเป็นของคนท้องถิ่น บริบทภาพรวม (Wider context) • ถูกพัฒนาไปอย่างแยกส่วนกับภาพรวม • เป็นการจัดการแบบเกาะกลางน้ํา • ถูกวางแผนให้เป็นส่วนหนึ่งของระบบพัฒนาระดับชาติ ภูมิภาค และโลก • พัฒนาเสมือนเป็นเครือข่าย (เขตเข้มข้น เขตกันชน และมี ื่ ่ )แนวเชอมตอ) มุมมอง (Perceptions) • เป็นสมบัติของชาติ • เป็นข้อกังวลระดับชาติเท่านั้น • เป็นสมบัติของชุมชนด้วย • เป็นข้อกังวลของโลกด้วย ิ ัวิทยาการจัดการ (Management techniques) • การจัดการที่สนองตอบช่วงเวลาอนาคตที่สั้น • จัดการในแบบราชการ-วิชาการ (technocratic) • จัดการเพื่อรองรับการปรับตัวในระยะยาวไกล • จัดการด้วยข้อคิดเชิงการเมือง แหล่งทุน • ได้จากเงินภาษี • ได้จากหลากหลายแหล่งทนุ (Finance) • ไดจากเงนภาษ • ไดจากหลากหลายแหลงทุน ทักษะเพื่อการจัดการ (Management skills) • จัดการโดยนักวิทยาศาสตร์และนักธรรมชาติวิทยา • จัดการโดยปัจเจกชนที่มีหลากหลายทักษะ http://data.iucn.org/dbtw‐wpd/html/BP10‐
- 38. ้ ่• การกระจายอํานาจออกจากส่วนกลางทําให้พื้นที่คุ้มครองถูกแยกส่วนไปอย่างไม่มีโชคช่วย (เช่น Gunung Leuser, Indonesia ซึ่งกรมที่จาร์กาต้าช่วยสู้กับการเมืองท้องถิ่นไม่ได้เลย) • การมีส่วนร่วมของผ้มีส่วนได้-เสียมีความสําคัญ แต่ต้องใช้เวลาและทรัพยากรสงมากการมสวนรวมของผูมสวนได เสยมความสาคญ แตตองใชเวลาและทรพยากรสูงมาก ทําให้หน่วยงานต้องเต้นตัวเป็นเกลียว บางครั้งเกิด “อัมพาตแห่งการวิเคราะห์ – analysis paralysis” และ “ความเหนื่อยล้าของผู้ได้-ผู้เสีย – stakeholder fatigue” • ต้องไ ่ไ ้ ี ่ ไ ่ ั้ ี ์ ี ส ี่ ่ ั ์ ใ ้• ตองไมไรเดยงสาวา ชุมชนไมทงหมดมเจตนารมณและมความสามารถทจะชวยการอนุรกษและใช ประโยชน์อย่างยั่งยืนด้วยความจริงจัง • เรากระตือรือร้นต่อการอนุรักษ์โดยภาคประชาชน แล้วเรากําลังจะนําความสําเร็จของการจัดการ ้ ่ ุ พื้นที่แบบห้ามอย่างเข้มข้นในอดีตให้ตกอยู่ในภาวะอันตรายหรือไม่ • การทําหน้าที่ “ผู้จัดการพื้นที่คุ้มครอง” กําลังตกอยู่ในภาวะที่ไม่สามารถทําได้แล้ว เพราะกระแสเรียกร้องจากผ้ได้-เสียให้ เราต้องมีความสามารถที่จะทํางาน เชี่ยวชาญ และร่วมรับผิดชอบกับการเพราะกระแสเรยกรองจากผูได-เสยให เราตองมความสามารถทจะทางาน เชยวชาญ และรวมรบผดชอบกบการ พัฒนาที่อยู่นอกเขตและพึ่งพิงพื้นที่ของเรา ความจริง คือ ไม่มีคําตอบที่ใครจะคิดออกได้ง่ายๆ ในการเผชิญภาวะเช่นนี้..แต่เราต้องยอมรับว่า นี่คือ... ั ์ ่ ิ ั ั ื้ ี่ ้ ี่ ิ ึ้ ิ ็ ั ั ึ ้ผลลัพธ์แห่งวิวัฒนาการของการจัดการพืนทีคุ้มครองทีเกิดขึนจริงและเป็นปัจจุบัน (เราจึงต้อง ร่วมกันเผชิญกับความยากและซับซ้อนเหล่านี้อย่างชาญฉลาดและสุขุม) ข้อเสนอ คือ จัดตั้งพื้นที่คุ้มครองโดยชุมชน พื้นที่คุ้มครองเฉพาะนิเวศ และจัดการแบบเครือข่าย 38 ุ ุ ุ