giáo dục môi trường 12/2015

1. GIÁO DỤC
MÔI TRƯỜNG
Nhóm 6: Vũ Thị Quỳnh Hương
Trịnh Thị Mai
Trần Anh Tuấn
Môn học: Du lịch sinh thái

2. Mục lục
1. Khái niệm
2. Mục tiêu của GDMT
3. Các nguyên tắc của GDMT
4. Các cách tiếp cận GDMT
5. Đối tượng của GDMT
6. Tình hình GDMT tại Việt Nam
7. Một số tài liệu, sách tham khảo về GDMT đã phát hành
Tài liệu tham khảo

3.  Tại Hội nghị quốc tế về GDMT do IUCN/ UNESCO tổ chức tại Nevada
(Mỹ), 1940, các quốc gia tham dự Hội nghị đã thống nhất khái niệm:
“Giáo dục môi trường là quá trình nhận ra các giá trị và làm rõ khái niệm để
xây dựng những kỹ năng và thái độ cần thiết, giúp hiểu biết và đánh giá đúng
mối tương quan giữa con người với nền văn hóa và môi trường vật lý xung
quanh, GDMT cũng tạo cơ hội cho việc thực hành để đưa ra quyết định và tự
hình thành quy tắc ứng xử trước những vấn đề liên quan đến chất lượng môi
trường”.
1. Khái niệm

4.  Tại Hội nghị liên chính phủ lần thứ nhất về GDMT tại Tbilisi, Grudia,
Nga năm 1977 đã định nghĩa:
“GDMT là một quá trình để tạo dựng cho con người những nhận thức và
mối quan tâm đối với môi trường và các vấn đề môi trường, sao cho mỗi
người đều có đầy đủ kiến thức thái độ, ý thức và kỹ năng để có thể hành
động một cách độc lập hoặc phối hợp nhằm tìm ra giải pháp cho những
vấn đề có thể nảy sinh trong tương lai”

5.  Năm 1993, Hiệp hội GDMT Bắc Mỹ thông qua khái niệm:
“GDMT là một quá trình giúp người học tiếp thu kiến thức, kỹ năng và
những kinh nghiệm môi trường tích cực để có thể phát triển vấn đề,
đánh giá lợi ích và rủi ro, đưa ra những quyết định được thông tin đầy
đủ và thực hiện những hành động có trách nhiệm nhằm đạt được và duy
trì chất lượng môi trường”
 Đến năm 2000, Jonathon Wigley đưa ra khái niệm:
“GDMT là một quá trình phát triển những tình huống dạy/học hiệu quả
giúp người dạy và học tham gia giải quyết những vấn đề môi trường liên
quan, đồng thời tìm ra một lối sống có trách nhiệm và được thông tin
đầy đủ”

6. Điều quan trọng là tất cả những định nghĩa khác nhau này đều có một số
điểm cơ bản chung sau:
• GDMT là một quá trình diễn ra trong một khoảng thời gian ở nhiều
địa điểm khác nhau, thông qua những kinh nghiệm khác nhau và bằng
những phương thức khác nhau.
• GDMT nhằm thay đổi hành vi.
• GDMT liên quan đến việc giải quyết vấn đề và ra quyết định về cách
sống.
• Trong GDMT, việc học phải tập trung vào người học và lấy hành động
làm cơ sở.

7. Giáo dục chính quy
• GDMT được đưa vào kế hoạch học tập chính khóa của các trường
học và cơ sở giáo dục
Giáo dục không chính quy
• GDMT không chính quy liên quan đến các hoạt động ngoại khóa
hoặc hoạt động nhóm, các hoạt động do GDMT do các tổ chức phi
chính phủ tài trợ, các hoạt động thông qua các lớp tập huấn
Hai hình thức của giáo dục

8. Chiến dịch “Cộng đồng làm sạch bờ biển”

9. Theo Hiến chương Belgrade về GDMT toàn cầu:
“Mục tiêu của GDMT là làm cho con người hiểu biết và có trách nhiệm
về môi trường và các vấn đề môi trường có đủ kiến thức, kỹ năng, động cơ
và trách nhiệm trong những việc làm của cá nhân hay tập thể nhằm giải
quyết các vấn đề môi trường hiện nay cũng như ngăn chặn các vấn đề sẽ
nảy sinh trong tương lai”
2. Mục tiêu của GDMT

10. Nhận
thức
Kiến
thức
Thái độ
Kỹ năng
Sự tham
gia
5 mục tiêu cụ thể:
Nhận
thức
• giúp đỡ các cá nhân và cộng đồng xã hội tạo dựng nhận thức và sự nhạy
cảm về môi trường và
Kiến
thức
• cung cấp cho các cá nhân và cộng đồng xã hội những kiến thức và sự
hiểu biết cơ bản và mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau giữa con người và
môi trường.

11. Thái độ
• giúp đỡ các cá nhân và cộng đồng xã hội có được những giá trị và ý thức
quan tâm vì môi trường cũng như động cơ thúc đẩy để tham gia tích cực
vào việc cải thiện và bảo vệ môi trường.
Kỹ năng
• cung cấp các kỹ năng trong việc xác định, dự đoán, ngăn ngừa và giải
quyết các vấn đề môi trường.
Sự tham
gia
• cung cấp cho các cá nhân và cộng đồng xã hội những cơ hội tham gia
tích cực trong việc giải quyết các vấn đề môi trường.

12. 3. Các nguyên tắc của GDMT
• GDMT phải coi môi trường như là một tổng thể hoàn chỉnh về tự nhiên hoặc
nhân tạo, kỹ thuật hoặc xã hội.
• GDMT là một quá trình liên tục và lâu dài bắt đầu từ cấp mầm non và tiếp
diễn qua tất cả các hình thức giáo dục chính quy và không chính quy.
• GDMT cần xem xét các vấn đề môi trường cơ bản dựa trên quan điểm địa
phương, quốc gia, khu vực. Đồng thời phải đề cao giá trị và sự cần thiết của
việc hợp tác ở cấp độ địa phương, quốc gia hoặc quốc tế trong việc ngăn chặn
và giải quyết các vấn đề môi trường.

13. • GDMT phải tạo điều kiện để người học thực hành những điều học được
và giúp cho họ có cơ hội tự đưa ra quyết định cũng như chịu trách nhiệm
với những quyết định đó.
• GDMT còn giúp người học nhận biết được các hiện tượng và nguyên
nhân sâu xa của các vấn đề môi trường.
• GDMT cần sử dụng môi trường học tập đa dạng với nhiều cách tiếp cận
đối với việc dạy và học về môi trường, trong moi trường và vì môi
trường, tập trung vào các hoạt động thực hành và kinh nghiệm thực tế.
Các nguyên tắc của GDMT
13

14. “GDMT là một quá trình liên tục giúp cho cá
nhân có được những nhận thức về môi
trường mà họ đang sống và có được các kiến
thức giá trị kỹ năng, kinh nghiệm cũng như
hiểu rõ họ có thể làm gì, với tư cách cá nhân
hay tập thể, để giải quyết các vấn đề môi
trường hiện nay và trong tương lai” (Nguyễn
Đình Hòe, 1998)
Giáo dục Vì
môi trường
Giáo dục Trong
môi trường
Giáo dục Về
môi trường
4. Các cách tiếp cận GDMT

15. - Giáo dục vì môi trường khêu gợi sự quan tâm thực sự đối với chất lượng môi
trường đang sống và thừa nhận trách nhiệm con người phải chăm sóc môi
trường.
phán xét, hành vi thái độ, giá trị
- Giáo dục về môi trường cung cấp những kiến thức thực tế về môi trường và
ảnh hưởng của con người lên môi trường.
Giáo dục Về môi trường: kiến thức, kỹ năng
- Giáo dục trong môi trường sử dụng môi trường như một nguồn lực cho dạy
học, một phương pháp thí nghiệm tự nhiên cung cấp những kiến thức, kỹ năng
mới về bảo vệ và giữ gìn môi trường.
Giáo dục Trong môi trường: tiềm năng, tham gia, kinh nghiệm

16. 5. Đối tượng của GDMT
Học sinh,
sinh viên
Các doanh
nghiệp,
nhà kinh
tế
Nhà quản lý
các cấp, các
cán bộ
Cộng
đồng địa
phương

18. Đối với học sinh
- Biên soạn giáo trình GDMT cho hs và tài liệu tham khảo cho giáo viên các
cấp, cung cấp tủ sách, báo chí..
- Sử dụng phương tiện thông tin đại chúng làm công cụ truyền tải thông
điệp lời phát động
- Tổ chức các đợt đánh giá nhận thức của hs, các cuộc thi sáng tạo thơ,
truyện,… với mục đích khuyến khích sự tham gia của các em đồng thời tìm
hiểu suy nghĩ mong muốn của các em về lĩnh vực bảo tồn và MT
- Thiết lập mối quan hệ gắn bó gần gũi với hs thông qua hoạt động ngoại
khóa nhân các sự kiện đặc biệt bằng hình thức biểu diễn ca nhạc cắm trại

19. Đối với cộng đồng
- Truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng về các nội
dung bảo tồn, các chiến dịch môi trường
- Tổ chức các chiến dịch phát tờ rơi, phát áo phông, mũ, block lịch
- Kết hợp Hạt kiểm lâm, đoàn thanh niên huyện xã tổ chức các buổi
biểu diễn văn nghệ diễn kịch tuyên truyền nội dung bảo vệ rừng, các
loài động vật.
- Kết hợp Hội khuyến nông triển khai một số mô hình sản xuất kinh tế
thay thế để xóa bỏ những tập quan canh tác lạc hậu…hay các pp sản
xuất thân môi trường

20. Đối với cán bộ
- Luôn giữ sự trao đổi thông tin, hỗ
trợ các phong trào về nhân lực, ý
tưởng và phương pháp, tích lũy
kinh nghiệm trong thực tế và đưa
ra được những phương hướng xác
thực nhằm mục đích phát triển và
bảo tồn
Đối với doanh
nghiệp
- GDMT kết hợp đi kèm với
truyền thông tạo nên ý thức và
hiệu quả nhất định, cũng như
nêu được những giá trị ấn tượng
về môi trường và làm sạch môi
trường.

22. - Ngày 11/10/2012, chương
trình Bảo vệ môi trường và Dinh
dưỡng học đường năm học
2012-2013 tại trường Tiểu học
Đức Thượng (Hoài Đức, Hà
Nội).
- Mục tiêu của chương trình là
thông qua các hoạt động trình
diễn, vui chơi, học sinh sẽ được
giáo dục về ý thức bảo vệ môi
trường. Hoạt động giáo dục ngoài trời cho học sinh tiểu học
Đức Thượng

23. Ông David Champion - TGĐ Bayer Việt Nam trao tặng sách
Trái đất bị làm sao thế cho thầy Tống Văn Tâm -hiệu trưởng
trường tiểu học Uyên Hưng
Tháng 5-2013, Bayer Việt Nam,
First News và Live & Learn đã
chính thức ra mắt quyển sách “Trái
đất bị làm sao thế?”, hơn 6.000
quyển sách được Bayer Việt Nam
trao tặng cho hơn 20 trường tiểu
học tại Tp.HCM và các tỉnh phía
Nam.

24. Vườn Quốc gia Tràm Chim tổ chức Tuyên truyền giáo dục
môi trường
Vườn quốc gia (VQG) Tràm
Chim tổ chức 25 lớp tuyên tryền
giáo dục môi trường cho người
dân và học sinh sống xung quanh
Vườn với 2.250 người tham dự,
đối tượng chủ yếu là những hộ
dân thường xuyên xâm nhập trái
phép để khai thác tài nguyên
thiên nhiên và các hộ chăn thả gia
súc, gia cầm vào Vườn.

25. Lớp tập huấn giáo dục môi trường cho giáo viên
vùng đệm Vườn quốc gia Lò Gò – Xa Mát
Hội thảo về môi trường thông qua hình
thức giáo dục tại Đb. Sông Cửu Long

26. - Những dạng đầu tiên của hình thức GDMT ở Việt Nam đã có từ khoảng những
năm 80 dưới dạng các lớp tập huấn quản lý VQG, hội thảo… song vẫn còn
manh mún tản mạn.
- Đến cuối năm 1992 với sự ra đời của mạng lưới GDMT Việt Nam trong
khuôn khổ chương trình môi trường Liên Hợp quốc (UNEP), Mạng lưới Đào tạo
môi trường bậc đại học khu vực châu Á, Thái Bình Dương (NETTLAP), đã
đánh dấu bước ngoặt lớn trong công tác GDMT ở Việt Nam.
- Năm 1999 Mạng lưới đã tham gia xây dựng đề án “Đưa giáo dục môi trường
vào hệ thống giáo dục quốc dân” trình Chính phủ nhằm thực hiện chỉ thị 36-
CT/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng về “Tăng cường công tác bảo vệ
môi trường trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”.
6. Tình hình giáo dục môi trường tại Việt Nam

27. Ngày 17/10/2001 tại quyết định số 1363/ QĐ-TTg đã phê duyệt đề án này bao gồm
các hoạt động:
- Xây dựng chương trình, giáo trình, bài giảng về giáo dục bảo vệ MT cho các bậc
học, cấp học và trình độ đào tạo.
- Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên về bảo vệ môi trường.
- Tổ chức chỉ đạo việc đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học và quản lý về lĩnh vực môi
trường để đảm bảo nguồn nhân lực cho việc nghiên cứu quản lý thực hiện công
nghệ bảo vệ môi trường, phát triển bền vững đất nước.

28. Bên cạnh các hoạt động thực tiễn như tổ chức hội thảo, lớp tập huấn,
các buổi thăm quan… nhiều tổ chức, cơ quan trong và ngoài nước đã ấn
hành nhiều tài liệu về Giáo dục môi trường, nhằm cung cấp các kiến
thức , phương pháp về mặt lý luận cho những người làm công tác Giáo
dục môi trường và mọi người dân quan tâm trên cả nước.
7. Một số tài liệu, sách về Giáo dục môi trường đã phát hành

29. • Bộ KHCN & MT xuất bản:
- “Xanh hóa nhà trường”
- “Tài liệu tập huấn nâng cao nhận thức môi trường cho khối cán bộ
quản lý không thuộc ngành môi trường”
- “Chương trình Nâng cao nhận thức Đa dạng sinh học giai đoạn
2001-2010”

30. • Mạng lưới Giáo dục bảo tồn xuất bản:
- “Các phương pháp tham gia trong quản lý tài nguyên ven biển”
- “Cơ sở Sinh học bảo tồn”
- “Chim Việt Nam”
- Thực vật tự nhiên ở vịnh Hạ Long
Ngoài ra còn có rất nhiều các tài liệu về Giáo dục môi trường do các tổ chức
quốc tế hoạt động ở Việt Nam xuất bản như: Tổ chức WWF, IUCN, UNDP,
FFI… về GDMT

31. Các tài liệu giáo dục cho học sinh tiểu
học đã được phát hành

32. Các tài liệu về giáo dục môi trường

33. Tài liệu tham khảo
1. Môi trường và Giáo dục bảo vệ môi trường, Lê Văn Khoa, Nxb Giáo dục
2. Giáo dục môi trường, Lê Văn Lanh, Nxb Giáo Dục
3. Đánh giá hoạt động giáo dục môi trường tại vườn quốc gia Cúc Phương,
Nguyễn Thị Mẫn, Khóa luận tốt nghiệp
4. http://pda.vietbao.vn/Giao-duc/Sau-nam-2015-se-co-mon-hoc-Giao-duc-
moi-truong/75283207/202/
Thêm vào có:
-Phân loại giáo dục
-Các nguyên tắc của giáo dục
-Các đối tượng của giáo dục