Đề tài Giải pháp phát triển dịch vụ giao nhận vận tải hàng không rất hay

MUÏC LUÏC
LÔØI MÔÛ ÑAÀU
CHÖÔNG I : TOÅNG QUAN DÒCH VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN TAÛI HAØNG
KHOÂNG TRONG KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG HIEÄN ÑAÏI.
1.1 Khaùi quaùt veà nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi haøng khoâng........................................1
1.1.1 Quaù trình hình thaønh hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi haøng hoùa xuaát nhaäp
khaåu ..................................................................................................................1
1.1.2 Söï phaùt trieån cuûa hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi haøng hoùa baèng ñöôøng haøng
khoâng ................................................................................................................3
1.2 Tìm hieåu veà nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu ...................4
1.2.1 Baøn veà khaùi nieäm giao nhaän haøng hoùa ............................................................4
1.2.2 Vai troø cuûa ngöôøi giao nhaän trong thöông maïi quoác teá....................................4
1.2.2.1 Ñoái vôùi nghieäp vuï giao nhaän truyeàn thoáng ....................................................8
1.2.2.2 Ñoái vôùi nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi quoác teá .................................................8
1.2.3 Taàm quan troïng cuûa hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi .........................................10
1.2.3.1 Ñoái vôùi neàn kinh teá quoác daân .......................................................................10
1.2.3.2 Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp kinh doanh xuaát nhaäp khaåu ................................11
1.3 Xu höôùng phaùt trieån cuûa nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi trong töông lai................12
1.3.1 Xu höôùng phaùt trieån hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi treân theá giôùi.....................12
1.3.2 Xu höôùng phaùt trieån cuûa hoaït ñoäng giao nhaän taïi Vieät Nam .........................16
1.4 Kinh nghieäm phaùt trieån ngaønh dòch vuï giao nhaän vaän taûi ..................................18
1.4.1 Kinh nghieäm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi trong khu vöïc ...................18
1.4.2 Kinh nghieäm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi taïi Vieät Nam ....................19
Toùm taét chöông .........................................................................................................20
CHÖÔNG II : THÖÏC TRAÏNG KINH DOANH DÒCH VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN
TAÛI HAØNG KHOÂNG TAÏI TP.HCM
2.1 Phaân tích sô löôïc quaù trình hình thaønh dòch vuï giao nhaän taïi TP.HCM..............21
2.2 Thöïc traïng hoaït ñoäng dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi TP.HCM .......26
2.2.1 Sô löôïc veà caùc loaïi hình haøng hoùa giao nhaän vaän taûi.....................................26
- 1 -

2.2.1.1 Haøng phi maäu dòch ...................................................................................26
2.2.1.2 Haøng kinh doanh ......................................................................................26
2.2.1.3 Haøng ñaàu tö ...............................................................................................27
2.2.1.4 Haøng gia coâng xuaát khaåu .........................................................................27
2.2.1.5 Haøng vaøo, ra khu cheá xuaát ........................................................................28
2.2.2 Thöïc traïng hoaït ñoäng dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi Vieät Nam
.... ....................................................................................................................28
2.2.2.1 Dòch vuï giao nhaän – kho vaän truyeàn thoáng ..............................................30
2.2.2.2 Dòch vuï gom haøng leõ ñöôøng haøng khoâng .................................................31
2.2.2.3 Caùc dòch vuï giao nhaän khaùc .....................................................................33
2.2.3 Hieän traïng cô sôû haï taàng ôû TP.HCM aûnh höôûng ñeán dòch vuï giao nhaän vaän
taûi ñöôøng haøng khoâng ....................................................................................33
2.2.4 Tieàm naêng phaùt trieån cuûa caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi
TP.HCM .........................................................................................................34
2.3 So saùnh vaän taûi haøng khoâng vôùi caùc hình thöùc vaän taûi khaùc ..............................36
2.4 Ñaùnh giaù chung veà hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi TP.HCM .......38
2.4.1 Ñieåm maïnh – thuaän lôïi...................................................................................38
2.4.2 Ñieåm yeáu – khoù khaên ....................................................................................40
Toùm taét chöông .........................................................................................................43
CHÖÔNG III : CAÙC GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN DÒCH VUÏ GIAO NHAÄN
VAÄN TAÛI HAØNG KHOÂNG TAÏI TP.HCM
3.1 Caên cöù ñeå xaây döïng giaûi phaùp ...........................................................................44
3.1.1 Nhöõng muïc tieâu chieán löôïc vaù chính saùch phaùt trieån ngaønh giao nhaän vaän
taûi quoác teá ......................................................................................................44
3.1.2 Muïc tieâu phaùt trieån kinh teá taïi TP.HCM .......................................................45
3.1.3 Döï baùo nhu caàu dòch vuï giao nhaän haøng khoâng taïi TP.HCM ........................45
3.2 Nhöõng giaûi phaùp chieán löôïc nhaèm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän haøng khoâng....46
3.2.1 Nhoùm giaûi phaùp 1: Hoaøn thieän coâng taùc xaây döïng cô sôû haï taàng giao nhaän
vaän taûi haøng khoâng .........................................................................................46
- 2 -

3.2.1.1 Môû roäng vaø naâng caáp heä thoáng kho baõi ....................................................46
3.2.1.2 Tham gia vaø öùng duïng thöông maïi ñieän töû ...............................................47
3.2.2 Nhoùm giaûi phaùp 2: Phaùt trieån vaø naâng cao hoaït ñoäng kinh doanh dòch vuï
giao nhaän vaän taûi ............................................................................................49
3.2.2.1 Phaùt trieån kyõ thuaät gom haøng leû göûi baèng ñöôøng haøng khoâng..................49
3.2.2.2 Thöïc hieän caùc phöông thöùc giao nhaän tieân tieán........................................50
3.2.2.3 Ñònh höôùng phaùt trieån thò tröôøng dòch vuï giao nhaän vaän taûi ....................51
3.2.2.4 Phaùt trieån loaïi hình giao nhaän vaän taûi ña phöông thöùc ............................53
3.2.2.5 Ñaåy maïnh kinh doanh dòch vuï haäu caàn ....................................................55
3.2.2.6 Gia taêng thò phaàn vaän chuyeån quoác teá cuûa ngaønh haøng khoâng trong
nöôùc ..........................................................................................................56
3.2.3 Nhoùm giaûi phaùp 3: Taêng cöôøng tieáp thò – quaûng baù dòch vuï giao nhaän
haøng khoâng ....................................................................................................57
3.2.3.1 Ñaåy maïnh nghieäp vuï Sales – Maketing .................................................57
3.2.3.2 Xaây döïng vaø thieát laäp caùc moái quan heä ngoaïi giao .................................58
3.2.3.3 Thaønh laäp chi nhaùnh – vaên phoøng ñaïi dieän coâng ty..................................59
3.2.4 Nhoùm giaûi phaùp 4: Hoaøn thieän vaø naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc.......59
3.3 Kieán nghò ............................................................................................................61
3.3.1 Ñoái vôùi Nhaø nöôùc vaø Chính phuû ....................................................................61
3.3.2 Ñoái vôùi Hieäp hoäi giao nhaän Vieät Nam (VIFFAS) ..........................................62
Toùm taét chöông .........................................................................................................63
KEÁT LUAÄN
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
PHUÏC LUÏC
- 3 -

LLÔÔØØII MMÔÔÛÛ ÑÑAAÀÀUU
1. Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi:
Trong tieán trình ñi leân vaø hoäi nhaäp toaøn caàu, Vieät Nam noùi chung vaø
TP.HCM noùi rieâng ñaõ khoâng ngöøng cuûng coá vaø ñoåi môùi veà moïi maët, moïi lónh vöïc
ñeå phuø hôïp vôùi xu theá cuûa thôøi ñaïi. Trong böôùc hoäi nhaäp ñoù, caùc loaïi hình kinh
doanh cuõng ra söùc tìm toøi vaø öùng duïng nhöõng tieán boä, nhöõng ñoåi môùi cuûa khoa
hoïc vaø xaõ hoäi nhaèm ñuoåi kòp ñaø phaùt trieån chung aáy. Vaø söï xuaát hieän cuûa moâ
hình dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng hoùa laø moät cuoäc caùch maïng ñieån hình veà
lónh vöïc ngoaïi thöông. Thaät vaäy, giao nhaän kho vaän ñaõ ñöôïc ñaùnh giaù laø ngaønh
taïo ra giaù trò gia taêng cao ñoàng thôøi ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc hoã trôï caùc
ngaønh saûn xuaát, hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu phaùt trieån. Trong moät vaøi naêm gaàn
ñaây, tuy ñaõ coù nhöõng böôùc tieán boä ñaùng keå nhöng cuõng nhö bao ngaønh dòch vuï
khaùc cuûa Vieät Nam, giao nhaän kho vaän vaãn coøn ôû giai ñoaïn sô khai. Theá nhöng
khoâng theå phuû nhaän raèng dòch vuï giao nhaän vaän taûi laø moät lónh vöïc ñaày tieàm
naêng. Naém baét ñöôïc ñaëc ñieåm ñoù, toâi ñaõ choïn ñeà taøi:
“Giaûi phaùp phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi TP.HCM”.
Ñeà taøi naøy ñöôïc choïn vôùi muïc tieâu nghieân cöùu ôû nhieàu khía caïnh: töø toång quaùt
ñeán tình hình hoaït ñoäng thöïc teá cuûa nghieäp vuï chuyeân moân chæ nhaèm muïc ñích
coù ñöôïc caùi nhìn thaáu ñaùo veà hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi noùi chung vaø giao
nhaän haøng khoâng noùi rieâng ñeå töø ñoù ñöa ra moät soá giaûi phaùp goùp phaàn hoaøn
thieän lónh vöïc giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi TP.HCM.
2. Muïc ñích nghieân cöùu:
Veà phöông phaùp luaän: Trình baøy toùm taét, coù heä thoáng ñeå nhaän thöùc ñuùng
hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu. Qua caùc soá lieäu thu thaäp
ñöôïc töø moät vaøi coâng ty giao nhaän vaän taûi vaø nhöõng taøi lieäu tham khaûo ñaõ cho
- 4 -

pheùp ruùt ra ñöôïc moâït soá chieán löôïc goùp phaàn thuùc ñaåy caùc coâng ty hoaït ñoäng
giao nhaän vaän taûi coù hieäu quaû hôn trong lónh vöïc kinh doanh dòch vuï giao nhaän.
Veà thöïc tieãn: Ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng ñoàng thôøi nghieân cöùu quy
trình hoaït ñoäng giao nhaän haøng hoùa cuûa coâng ty giao nhaän vaän taûi haøng khoâng
taïi TP.HCM. Töø ñoù naém baét ñöôïc öu ñieåm, thuaän lôïi cuøng nhöõng nhöôïc ñieåm,
thaùch thöùc maø coâng ty caàn phaûi ñoái maët. Ñöa ra nhöõng kieán nghò ñeå taïo ñieàu
kieän cho caùc chieán löôïc khaû thi.
3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu:
Ñoái töôïng nghieân cöùu: Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa luaän vaên laø ngaønh giao nhaän
vaän taûi haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu baèng ñöôøng haøng khoâng taïi TP.HCM.
Phaïm vi nghieân cöùu: Noäi dung cuûa ñeà taøi ñöôïc taäp trung vaøo vieäc nghieân cöùu
nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi haøng khoâng trong kinh teá thò tröôøng hieän ñaïi. Caùc
daãn chöùng, soá lieäu trong ñeà taøi ñöôïc laáy töø thöïc teá hoaït ñoäng cuûa moät vaøi coâng ty
giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi TP.HCM vaø soá lieäu thoáng keâ cuûa sôû keá hoaïch
vaø ñaàu tö.
4. YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn cuûa ñeà taøi nghieân cöùu:
Thoâng qua luaän vaên cuûa mình, vôùi söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa ngaønh giao
nhaän vaän taûi quoác teá noùi chung vaø cuûa ngaønh giao nhaän vaän taûi haøng khoâng noùi
rieâng, ñöa ra moät soá giaûi phaùp phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng khoâng
taïi TP.HCM vôùi hy voïng seõ laø taøi lieäu tham khaûo ñeå giuùp caùc doanh nghieäp tìm
ra phöông höôùng ñuùng ñaén treân con ñöôøng phaùt trieån, ñeå toàn taïi vaø ñöùng vöõng
treân thò tröôøng.
5. Keát caáu ñeà taøi:
Luaän vaên ñöôïc chia laøm 3 chöông.
- 5 -

CHÖÔNG I:CHÖÔNG I:NGHIEÄP VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN TAÛI ÑÖÔØNG HAØNG
KHOÂNG TRONG KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG HIEÄN ÑAÏI
1.1. KHAÙI QUAÙT VEÀ NGHIEÄP VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN TAÛI HAØNG KHOÂNG
1.1.1 Quaù trình hình thaønh hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi haøng hoaù xuaát nhaäp
khaåu
Dòch vuï giao nhaän vaän taûi ñaõ coù töø raát laâu treân theá giôùi. Theo thôøi gian,
cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa nhöõng moái quan heä giao dòch quoác teá trong lónh vöïc
thöông maïi vaø söï taùc ñoäng cuûa tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät maø dòch vuï naøy ñaõ
khoâng ngöøng phong phuù hoùa veà maët hình thöùc vaø ña daïng hoùa veà maët noäi dung.
Tröôùc theá kyû XVI, neàn saûn xuaát xaõ hoäi treân theá giôùi luùc baáy giôø chuû yeáu laø noâng
nghieäp – tieåu thuû coâng nghieäp, chòu aûnh höôûng roõ reät cuûa moâi tröôøng ñòa lyù.
Phaân coâng lao ñoäng quoác teá chöa coù, vuøng kinh teá chöa hình thaønh. Do aûnh
höôûng cuûa ñieàu kieän töï nhieân, daân cö, lòch söû khaùc nhau giöõa caùc khu vöïc treân
traùi ñaát neân ñaõ hình thaønh nhöõng khu vöïc saûn xuaát ñaëc thuø. Ñoù laø ba khu vöïc:
Khu vöïc Hoaøng Haø – Döông Töû (Trung Quoác ngaøy nay) vaø Haèng Haø
(Aán Ñoä) vôùi saûn vaät chuû yeáu laø noâng saûn, tô luïa, ñaù quyù vaø höông lieäu…
Khu vöïc Baéc Ñòa Trung Haûi (coù Taây Ban Nha, Phaùp, YÙ, Hy Laïp): saûn vaät
chính laø luùa mì, khoai taây, nho, taùo, röôïu, …
Khu vöïc haï löu soâng Nil vaø Löôõng Haø (nay thuoäc ñòa phaän caùc nöôùc
Trung Ñoâng): saûn vaät chính laø chaø laø, boâng, cöøu, len, thaûm deät…
Söùc saûn xuaát ôû caùc khu vöïc baáy giôø chöa lôùn, giao thoâng vaän taûi chöa phaùt
trieån, tình traïng caùt cöù phong kieán naëng neà, khoâng cho pheùp phía Ñoâng vaø phía
Taây baùn caàu trao ñoåi haøng hoùa vôùi nhau.
- 6 -

Cuoái theá kyû XV – ñaàu theá kyû XVI, giao thoâng vaän taûi phaùt trieån maïnh, söï
phaùt minh ra ñaàu maùy hôi nöôùc, kyõ thuaät haøng haûi phaùt trieån giuùp cho hoaït ñoäng
vaän taûi bieån coù ñieàu kieän phaùt trieån ôû Anh Quoác vôùi nhöõng ñoäi thöông thuyeàn coù
khaû naêng vöôït bieån.
Sang theá kyû XVI – XVII, tröôøng phaùi chuû nghóa troïng thöông xuaát hieän.
Vaän taûi vieãn döông phaùt trieån maïnh ñaõ thuùc ñaåy giao löu thöông maïi, vaên hoùa
giöõa caùc chaâu luïc Aâu – AÙ, Aâu – Myõ. Vaøo thôøi kyø naøy coù nhieàu ngaønh ngheà môùi
ra ñôøi trong ñoù coù ngaønh giao nhaän haøng hoùa vaø caùc nöôùc Thuïy Syõ, Ñöùc, Anh
ñöôïc xem laø chieác noâi ñaàu tieân cuûa ngaønh giao nhaän.
Töø luùc ban ñaàu, caùc ñôn vò giao nhaän chæ coù vaøi ba ngöôøi cuøng nhau goùp
voán chung ñeå kinh doanh, quy moâ khoâng lôùn, thöôøng ñaët caùc hoäi sôû ôû nhöõng
thaønh phoá caûng bieån lôùn ôû Phaùp, Anh, Ñöùc. Coâng vieäc chính cuûa hoï chæ laø ñaïi lyù
uûy thaùc thay maët nhaø xuaát nhaäp khaåu thöïc hieän nhöõng coâng vieäc bình thöôøng
nhö: boác dôõ haøng hoùa, löu kho haøng, thu xeáp chuyeân chôû noäi ñòa baèng ñöôøng boä,
thanh toaùn tieàn haøng cho khaùch haøng cuûa mình, moät soá khaùch haøng thöông maïi
thoâng qua ñôn vò giao nhaän ñeå ñaët mua haøng töø nöôùc ngoaøi. Haõng giao nhaän ñaàu
tieân treân theá giôùi ra ñôøi vaøo naêm 1522 ôû Badilay – Thuïy Syõ, döôùi teân goïi
E.Vansai.
Ñeán nhöõng naêm ñaàu theá kyû XX, saûn xuaát coâng nghieäp phaùt trieån maïnh,
nhaát laø ngaønh saûn xuaát xe hôi, maùy moùc coâng nghieäp. Löôïng trao ñoåi nhöõng maët
haøng naøy giöõa Baéc Myõ vaø Chaâu Aâu raát lôùn, töø ñoù ñaõ phaùt sinh ra nhu caàu caàn
phaûi coù moät toå chöùc chuyeân bieät luoân ñöùng ra lo vieäc giao nhaän haøng hoùa ôû beán
caûng. Vaø sau ñoù, caùc ñôn vò giao nhaän ñaõ ñöùng ra kyù keát hôïp ñoàng vôùi caùc nhaø
saûn xuaát ñeå cung caáp hoaït ñoäng ñoùng goùi, cheøn loùt haøng thaät kyõ löôõng, ñöa
xuoáng taøu bieån xuaát ñi. Traûi qua haøng traêm naêm, quan heä buoân baùn quoác teá ngaøy
caøng môû roäng vaø vieäc phaùt trieån caùc phöông thöùc vaän taûi ngaøy caøng tieân tieán,
- 7 -

thoâng qua ñoù thì phaïm vi hoaït ñoäng cuûa caùc ñôn vò giao nhaän cuõng ngaøy caøng
ñöôïc môû roäng veà quy moâ laãn taàm hoaït ñoäng, khai tröông theâm vaên phoøng ôû saâu
trong ñaát lieàn ñeå thu xeáp vieäc vaän chuyeån haøng kyõ löôõng hôn, mua saém xe taûi ñeå
tham gia vieäc vaän chuyeån ñöôøng boä, ñöôøng saét. Caùc ñôn vò giao nhaän coù quy moâ
lôùn mua laïi caùc ñôn vò coù quy moâ nhoû, daàn daàn hình thaønh coâng ty giao nhaän vaän
taûi lôùn, coù taàm hoaït ñoäng treân nhieàu laõnh thoå khaùc nhau vôùi ña daïng caùc loaïi
hình dòch vuï.
1.1.2 Söï phaùt trieån cuûa ngaønh giao nhaän vaän taûi haøng hoùa baèng ñöôøng haøng
khoâng
Töø thôøi xa xöa, giao nhaän, vaän taûi ñaõ ñoùng moät vai troø quan troïng trong
ñôøi soáng xaõ hoäi. Qua nhieàu thaäp kyû, cô caáu caùc ngaønh coâng thöông nghieäp – dòch
vuï ñaõ traûi qua nhöõng bieán ñoåi saâu saéc, noùi chung ngöôøi baùn haøng hoùa khoâng nhaát
thieát phaûi laø ngöôøi saûn xuaát vaø ngöôøi mua cuõng khoâng nhaát thieát laø ngöôøi tieâu
duøng cuoái cuøng. Quaù trình haøng hoùa ñi töø ngöôøi saûn xuaát ñeán ngöôøi tieâu duøng
phaûi ñi qua khaù nhieàu nhaø trung gian, hoï laàn löôït ñoùng vai troø ngöôøi baùn, ngöôøi
mua vaø laø moät boä phaän cuûa quaù trình löu thoâng haøng hoùa töø ngöôøi saûn xuaát ñeán
ngöôøi tieâu duøng. Tính chaát phong phuù cuûa haøng hoùa vaø söï vaän ñoäng phöùc taïp cuûa
chuùng ñoøi hoûi söï quaûn lyù chaët cheõ, ñaët ra nhöõng yeâu caàu môùi ñoái vôùi vaän taûi. Keát
quaû laø hoaït ñoäng vaän taûi noùi rieâng vaø löu thoâng phaân phoái noùi chung luoân phaûi
ñaûm baûo ñöôïc yeâu caàu ñuùng luùc, ñuùng ñòa chæ. Vaø vaän taûi haøng khoâng ñaõ laø moät
trong nhöõng phöông tieän vaän taûi ñaùp öùng ñöôïc nhöõng nhu caàu caáp thieát cuûa
khaùch haøng moät caùch toát nhaát.
Tuy vaän taûi haøng khoâng vaãn coøn laø moät ngaønh vaän taûi non treû. Cuoái theá kyû
19 ñaàu theá kyû 20, vaän taûi haøng khoâng môùi baét ñaàu phaùt trieån vaø nhôø caùc tieán boä
khoa hoïc kyõ thuaät maø ngaønh vaän taûi haøng khoâng ngaøy caøng ñöôïc phaùt trieån
nhanh choùng. Tröôùc ñaây noù chuû yeáu phuïc vuï chuyeân chôû haøng khaùch. Veà sau
- 8 -

vaän taûi haøng khoâng ñaõ ñöôïc söû duïng roäng raõi vaøo vieäc chuyeân chôû haøng hoùa
trong phaïm vi noäi ñòa cuõng nhö quoác teá. Ñeán ngaøy nay thì vieäc chuyeân chôû haøng
hoùa baèng ñöôøng haøng khoâng ñaõ ñoùng moät vai troø raát lôùn trong hoaït ñoäng thöông
maïi quoác teá. Trong nhöõng thaäp kyû gaàn ñaây, vieäc vaän taûi haøng hoùa baèng ñöôøng
haøng khoâng giöõa caùc quoác gia treân theá giôùi phaùt trieån voâ cuøng maïnh meõ. Naêm
1998 haøng khoâng theá giôùi ñaõ thöïc hieän ñöôïc 61,2 trieäu taán haøng hoùa vaø vaän
chuyeån 2,9 tyû haønh khaùch.
Vaän taûi haøng khoâng thích hôïp vôùi chuyeân chôû haøng hoùa treân khoaûng caùch
xa, ôû nhöõng nôi maø caùc ngaønh vaän taûi khaùc khoâng coù khaû naêng thöïc hieän hoaëc
thöïc hieän ñöôïc nhöng seõ gaëp nhieàu khoù khaên. Tuy nhieân möùc cöôùc cuûa vaän taûi
haøng khoâng laïi khaù ñaét (cao gaáp 5 laàn so vôùi vaän taûi bieån), thöôøng thì khaùch
haøng chæ löïa choïn phöông thöùc naøy khi khoâng coøn caùch naøo khaùc. Beân caïnh ñoù
thì thuû tuïc xuaát nhaäp haøng laïi phöùc taïp, ñoøi hoûi nhieàu loaïi giaáy tôø, chöùng nhaän vaø
bò haïn cheá veà söùc chôû. Tuy coù nhöõng ñieåm yeáu nhö vaäy nhöng vaän taûi haøng
khoâng laïi coù hai öu ñieåm lôùn ñoù laø toác ñoä vaän chuyeån nhanh vaø ñoä an toaøn laïi
cao. Vì vaäy, vaän taûi haøng khoâng raát thích hôïp vôùi chuyeân chôû haøng leû, coù giaù trò
cao (nhö ngaân phieáu, nöõ trang, kim cöông, ñaù quyù, vaøng, ñoàng ñen, …); Haøng coù
tính hö hoûng cao (nhö rau quaû, haûi saûn ñoâng laïnh); Haøng hoùa mang tính caáp
baùch, thôøi vuï hay theo muøa (nhö haøng phuïc vuï leã hoäi, haøng döï hoäi chôï, trieån
laõm, aùo len cho muøa ñoâng, linh kieän laép raùp voâ tuyeán cho muøa World Cup, quaàn
aùo cho ngaøy Teát… ); Haøng hoùa coù tính thôøi söï nhö saùch baùo, taïp chí… ; Caùc loaïi
ñoäng vaät soáng…
- 9 -

1.2. TÌM HIEÅU VEÀ NGHIEÄP VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN TAÛI HAØNG HOÙA
1.2.1 Baøn veà khaùi nieäm giao nhaän vaän taûi haøng hoùa
Ñaëc ñieåm cuûa buoân baùn quoác teá laø ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn ôû nhöõng nöôùc
khaùc nhau. Sau khi hôïp ñoàng mua baùn ñöôïc kyù keát, ngöôøi baùn thöïc hieän vieäc
giao haøng, töùc laø haøng hoùa ñöôïc vaän chuyeån töø ngöôøi baùn sang ngöôøi mua. Ñeå
cho quaù trình vaän chuyeån ñoù baét ñaàu ñöôïc, töùc laø haøng hoùa ñeán tay ngöôøi mua,
caàn phaûi thöïc hieän haøng loaït caùc caùc coâng vieäc khaùc lieân quan ñeán quaù trình
chuyeân chôû nhö bao bì, ñoùng goùi, löu kho, ñöa haøng ra caûng, laøm caùc thuû tuïc
göûi haøng, xeáp haøng leân taøu, vaän taûi haøng hoùa ñeán caûng ñích, dôõ haøng ra khoûi
taøu vaø giao cho ngöôøi nhaän haøng… Ñoù coù phaûi laø nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi
haøng hoùa hay khoâng?
Cho ñeán ngaøy nay, ñaõ coù khaù nhieàu caùc khaùi nieäm ñöôïc neâu ra ñeå khaùi
quaùt veà nhöõng chöùc naêng cuûa hoaït ñoäng dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng hoùa
nhö:
“Hoaït ñoäng giao nhaän coù theå ñöôïc ñònh nghóa laø toå chöùc vaän chuyeån haøng
hoùa vaø thöïc hieän taát caû caùc coâng vieäc coù lieân quan ñeán vieäc vaän chuyeån ñoù“
(saùch “ kinh teá vaø toå chöùc vaän taûi quoác teá” – nhaø kinh teá Salan Tarski).
“Ngöôøi giao nhaän laø ngöôøi trung gian giöõa ngöôøi göûi haøng hay ngöôøi nhaän
haøng vôùi ngöôøi vaän chuyeån. Vò theá trung gian cuûa ngöôøi giao nhaän theå hieän ôû
choã thöïc hieän raát nhieàu hoaït ñoäng vaø coâng vieäc vaän chuyeån. Hoï hoaït ñoäng töø
quy moâ nhoû laø nhöõng vaên phoøng ñôn leû, lo lieäu chöùng töø, saép xeáp vieäc vaän
chuyeån cho ñeán quy moâ lôùn laø trôû thaønh nhöõng coâng ty quoác teá, cung caáp haøng
loaït caùc hoaït ñoäng hoã trôï bao goàm caû vieäc vaän chuyeån” ( Saùch “ Kinh teá, tieáp thò
vaø ñieàu haønh trong vaän taûi haøng khoâng” cuûa Peter S.Smith ).
“Ngöôøi giao giao nhaän vaän taûi laø ñaïi lyù uûy thaùc thay maët nhaø xuaát nhaäp
khaåu thöïc hieän nhöõng nhieäm vuï töø ñôn giaûn nhö löu cöôùc, laøm thuû tuïc thueá cho
- 10 -

ñeán laøm troïn goùi caùc dòch vuï cuûa toaøn boä quaù trình vaän taûi vaø phaân phoái haøng
(Ñònh nghóa veà giao nhaän vaän taûi do Uûy ban kinh teá xaõ hoäi Chaâu AÙ Thaùi Bình
Döông – ESCAP).
Theo quy taéc maãu cuûa Lieân ñoaøn caùc Hieäp hoäi giao nhaän quoác teá (FIATA)
veà dòch vuï giao nhaän, dòch vuï giao nhaän ñöôïc ñònh nghóa laø baát kyø loaïi dòch vuï
naøo lieân quan ñeán vaän chuyeån, gom haøng, löu kho, boác xeáp, ñoùng goùi hay phaân
phoái haøng hoùa cuõng nhö caùc dòch vuï tö vaán hay coù lieân quan ñeán caùc dòch vuï
treân, keå caû caùc vaán ñeà haûi quan, taøi chính, mua baûo hieåm, thanh toaùn, thu nhaäp
chöùng töø lieân quan ñeán haøng hoùa. Vieäc thöïc hieän caùc dòch vuï giao nhaän ñöôïc goïi
laø nghieäp vuï giao nhaän – Forwarding, ngöôøi giao nhaän laø kieán truùc sö vaän taûi.
Ñònh nghóa treân cuõng nhaán maïnh giao nhaän vaän taûi chính laø ngöôøi thieát keá, toå
chöùc vaän taûi, laø ngöôøi ñoùng vai troø trung gian.
Theo luaät thöông maïi Vieät Nam, dòch vuï giao nhaän haøng hoùa laø haønh vi
thöông maïi, theo ñoù ngöôøi laøm dòch vuï giao nhaän haøng hoùa töø ngöôøi göûi, toå chöùc
vaän chuyeån, löu kho, löu baõi, laøm caùc thuû tuïc giaáy tôø vaø caùc dòch vuï khaùc coù lieân
quan ñeå giao nhaän theo söï uûy thaùc cuûa chuû haøng, cuûa ngöôøi vaän taûi hoaëc cuûa
ngöôøi laøm dòch vuï giao nhaän khaùc
Maëc duø coù khaù nhieàu caùc ñònh nghóa, moãi ñònh nghóa laïi nhaán maïnh veà
moät chöùc naêng, phaïm vi, traùch nhieäm cuûa hoaït ñoäng giao nhaän nhöng noùi moät
caùch chính xaùc thì hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi haøng hoùa phaûi bao quaùt ñöôïc hai
yeáu toá: caùc dòch vuï haäu caàn treân ñaát lieàn; Caùc phöông tieän vaän taûi vaø toå chöùc vaän
taûi. Ngöôøi giao nhaän khoâng chæ laø moät kieán truùc sö vaän taûi maø coøn laø nhaø cung
caáp caùc dòch vuï coù giaù trò nhaèm thoaû maõn nhu caàu cuûa khaùch haøng nhö cung caáp
caùc dòch vuï haäu caàn cho khaùch haøng. Ngöôøi giao nhaän thöïc hieän ñaày ñuû caùc dòch
vuï ôû phía ngöôøi nhaän trong quaù trình thöïc hieän vieäc göûi haøng ñeán vieäc nhaän haøng
- 11 -

vôùi vai troø laø moät ñaïi lyù kinh doanh trung gian hoaëc vôùi vai troø laø moät coâng ty
ñöôïc toaøn quyeàn uûy thaùc chuyeân chôû cuûa khaùch haøng.
Töø nhöõng ñònh nghóa treân, hoaït ñoäng giao nhaän quoác teá coù nhöõng ñaëc
ñieåm sau:
Ñoái töôïng dòch vuï giao nhaän vaän taûi quoác teá laø saûn phaåm haøng hoaù, nhöng
hoaït ñoäng naøy khoâng laøm thay ñoåi traïng thaùi ban ñaàu nhö hình daùng, kích thöôùc,
soá löôïng, chaát löôïng neáu coù chæ laø taêng theâm giaù trò cuûa haøng hoaù maø laøm thay
ñoåi trong khoâng gian baèng vieäc söû duïng caùc phöông tieän vaän chuyeån.
Hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi quoác teá phuï thuoäc raát nhieàu vaøo ñöôøng loái
phaùt trieån kinh teá, chuû tröông cuûa môû cöûa vaø kinh teá ñoái ngoaïi cuûa Nhaø nöôùc
Saûn phaåm cuûa dòch vuï giao nhaän vaän taûi khoâng coù hình daùng kích thöôùc cuï
theå, khoâng toàn taïi ñoäc laäp vôùi quaù trình taïo ra noù, saûn phaåm cuûa dòch vuï giao
nhaän vaän taûi theå hieän chaát löôïng dòch vuï vaän taûi vaø caùc dòch vuï ñi keøm trong quaù
trình thoûa maõn nhöõng nhu caàu cuûa ngöôøi göûi (ngöôøi cung caáp) vaø ngöôøi nhaän
haøng.
1.2.2 Vai troø cuûa ngöôøi giao nhaän trong thöông maïi quoác teá
Vaän chuyeån haøng hoaù baèng ñöôøng haøng khoâng ñoùng moät vai troø raát quan
troïng trong buoân baùn quoác teá. Caøng ngaøy caøng coù nhieàu haøng hoaù ñöôïc vaän
chuyeån baèng phöông thöùc vaän taûi haøng khoâng. Hieän nay theo thoáng keâ cuûa lieân
hieäp quoác thì löôïng haøng hoaù vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng chieám khoaûng
1/3 giaù trò haøng hoaù buoân baùn treân theá giôùi. Soá haøng hoaù naøy chuû yeáu ñöôïc luaân
chuyeån qua caùc ñaïi lyù haøng khoâng (laø ngöôøi ñaïi dieän cho ngöôøi göûi haøng vaø cho
caû haõng haøng khoâng). Maïng löôùi haøng khoâng bao phuû khaép ñòa caàu vaø hoaït ñoäng
raát nhoän nhòp. Caùc ñaïi lyù haøng khoâng cuõng taïo thaønh moät maïng löôùi töông töï ôû
khaép caùc saân bay, caùc thaønh phoá vaø ñaûm nhaän hôn 9/10 soá löôïng haøng hoaù vaän
chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng.
- 12 -

Vôùi moät quoác gia phaùt trieån thì chæ tieâu veà ngaønh haøng khoâng laø moät chæ
tieâu voâ cuøng quan troïng vì :
Noù ñaùnh giaù ñöôïc naêng löïc quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc
Trình ñoä kyõ thuaät
Khaû naêng kinh teá cuûa quoác gia ñoù
Cuõng nhö löôïng haøng hoaù löu chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng so vôùi
caùc phöông thöùc khaùc nhö theá naøo.
Khi maø giao nhaän vaän taûi haøng khoâng ngaøy caøng phaùt trieån thì vai troø cuûa
ngöôøi giao nhaän ñöôïc theå hieän qua caùc chöùc naêng sau :
1.2.2.1 Ñoái vôùi nghieäp vuï giao nhaän truyeàn thoáng
Kinh doanh giao nhaän haøng hoùa ñôn thuaàn chính laø giao nhaän truyeàn
thoáng ñaõ coù töø thôøi xa xöa vaø chuû yeáu laø dieãn ra trong noäi ñòa moät nöôùc. Nghieäp
vuï giao nhaän truyeàn thoáng chuû yeáu bao goàm caùc khaâu nhö:
Toå chöùc chuyeân chôû haøng hoùa töø nôi saûn xuaát ñeán caùc ñieåm ñaàu moái vaän
taûi vaø ngöôïc laïi.
Toå chöùc xeáp dôõ haøng hoùa leân xuoáng caùc phöông tieän vaän taûi taïi caùc ñieåm
ñaàu moái vaän taûi.
Laäp caùc chöùng töø trong quaù trình göûi haøng, nhaän haøng nhaèm baûo veä quyeàn
lôïi cuûa chuû haøng.
Theo doõi vaø giaûi quyeát nhöõng khieáu naïi veà haøng hoùa trong quaù trình giao
nhaän, vaän chuyeån ñoàng thôøi thanh toaùn caùc chi phí coù lieân quan ñeán giao nhaän.
1.2.2.2 Ñoái vôùi nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi quoác teá:
Khi maø vai troø cuûa ngöôøi giao nhaän ngaøy caøng ñöôïc naâng cao trong
thöông maïi vaø vaän taûi quoác teá thì ñoàng thôøi phaïm vi, chöùc naêng cuûa hoï cuõng
ngaøy caøng ñöôïc môû roäng:
Moâi giôùi haûi quan (Custom Broker):
- 13 -

Thuôû ban ñaàu, ngöôøi giao nhaän chæ hoaït ñoäng ôû trong nöôùc. Nhieäm vuï cuûa
ngöôøi giao nhaän luùc baáy giôø laø laøm thuû tuïc haûi quan ñoái vôùi haøng nhaäp khaåu. Sau
ñoù hoï ñaõ môû roäng hoaït ñoäng phuïc vuï caû haøng xuaát khaåu vaø daønh choã chôû haøng
trong vaän taûi quoác teá hoaëc löu cöôùc vôùi caùc haõng taøu, haõng haøng khoâng theo söï
uûy thaùc cuûa ngöôøi xuaát khaåu hoaëc nhaäp khaåu tuøy thuoäc vaøo quy ñònh cuûa hôïp
ñoàng mua baùn. Treân cô sôû ñöôïc Nhaø Nöôùc cho pheùp, ngöôøi giao nhaän thay maët
ngöôøi xuaát khaåu, nhaäp khaåu ñeå khai baùo, laøm thuû tuïc haûi quan hay moâi giôùi haûi
quan.
Laøm ñaïi lyù (Agent):
Vôùi chöùc naêng laø moät ñaïi lyù, ngöôøi giao nhaän nhaän uûy thaùc töø moät ngöôøi
chuû haøng ñeå lo nhöõng coâng vieäc giao nhaän haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu, laøm vieäc
ñeå baûo veä lôïi ích cuûa chuû haøng, laøm trung gian giöõa ngöôøi göûi haøng vôùi ngöôøi
vaän taûi, ngöôøi vaän taûivôùi ngöôøi nhaän haøng, ngöôøi baùn vôùi ngöôøi mua. Hoï höôûng
hoa hoàng vaø khoâng chòu traùch nhieäm veà toån thaát cuûa haøng hoùa, chæ chòu traùch
nhieäm veà haønh vi cuûa mình chöù khoâng chòu traùch nhieäm veà haønh vi cuûa ngöôøi
laøm thueâ cho mình hoaëc cho chuû haøng.
Lo lieäu chuyeån taûi vaø tieáp göûi haøng hoùa (Transhipment and on – carriage):
Khi haøng hoùa phaûi chuyeån taûi hoaëc quaù caûnh qua nöôùc thöù ba, ngöôøi giao
nhaän seõ lo lieäu thuû tuïc quaù caûnh hoaëc toå chöùc chuyeån taûi haøng hoùa töø phöông
tieän vaän taûi naøy sang phöông tieän vaän taûi khaùc hoaëc giao haøng ñeán tay ngöôøi
nhaän.
Löu kho haøng hoùa (Warehousing):
Trong tröôøng hôïp phaûi löu kho haøng hoùa tröôùc khi xuaát khaåu hoaëc sau khi
nhaäp khaåu, ngöôøi giao nhaän seõ lo lieäu vieäc ñoù baèng phöông tieän cuûa mình hoaëc
thueâ ngöôøi khaùc vaø phaân phoái haøng hoùa neáu caàn.
Ngöôøi gom haøng (Cargo Consolidator):
- 14 -

Laø taäp trung moät soá loâ haøng nhoû, leû thaønh moät soá loâ haøng lôùn göûi ñi cuøng
moä ñòa ñieåm theo cuøng moät vaän ñôn haøng khoâng. Khi haøng ñeán ñòa ñieåm ñích,
ñaïi lyù cuûa anh ta lo lieäu nhaän loâ haøng ñoù, dôõ ra vaø chia leõ.
Thöïc hieän dòch vuï gom haøng, ngöôøi lao ñoäng coù lôïi laø thu ñöôïc khoaûn
cheânh leäch ñaùng keå do haõng haøng khoâng daønh cho nhöõng loâ haøng lôùn.
Ngöôøi chuyeân chôû (Carrier):
Khi ñoùng vai troø laø ngöôøi chuyeân chôû, ngöôøi giao nhaän seõ tröïc tieáp kyù hôïp
ñoàng vaän taûi vôùi chuû haøng vaø chòu traùch nhieäm chuyeân chôû haøng hoùa töø nôi naøy
ñeán nôi khaùc. Ngöôøi giao nhaän seõ laø ngöôøi thaàu chuyeân chôû (contracting carrier)
neáu hoï kyù hôïp ñoàng maø khoâng tröïc tieáp chuyeân chôû. Hoaëc hoï seõ laø ngöôøi chuyeân
chôû thöïc teá trong tröôøng hôïp hoï tröïc tieáp chuyeân chôû. Nhöng duø laø ôû hình thöùc
naøo ñi chaêng nöõa thì hoï vaãn phaûi laø ngöôøi chòu traùch nhieäm chính veà haøng hoùa
trong suoát cuoäc haønh trình vaø hoï coù theå phaùt haønh vaän ñôn.
Ngöôøi kinh doanh vaän taûi ña phöông thöùc (Multimodal Transport Operator
– MTO):
Trong tröôøng hôïp ngöôøi giao nhaän cung caáp dòch vuï vaän taûi ñi suoát hoaëc
coøn goïi laø “vaän taûi töø cöûa ñeán cöûa“ (door to door) thì ngöôøi giao nhaän ñaõ ñoùng
vai troø laø ngöôøi kinh doanh vaän taûi ña phöông thöùc (MTO). Hoï seõ toå chöùc toaøn
boä quaù trình vaän taûi moät caùch toát nhaát, an toaøn nhaát, tieát kieäm nhaát vaø cuõng seõ
chòu traùch nhieäm hoaøn toaøn veà haøng hoùa.
1.2.3 Taàm quan troïng cuûa hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi ngoaïi thöông
1.2.3.1 Ñoái vôùi neàn kinh teá quoác daân
Töø nhöõng ñieàu ñaõ trình baøy cho thaáy hoaït ñoäng giao nhaän laø moät chöùc
naêng kinh teá coù aûnh höôûng saâu roäng ñeán toaøn xaõ hoäi. Trong thôøi ñaïi ngaøy nay
ngöôøi ta luoân mong muoán nhöõng dòch vuï hoaøn haûo vaø ñieàu ñoù seõ ñaït ñöôïc khi
phaùt trieån hoaït ñoäng giao nhaän. Giao nhaän laø moät chuoãi hoaït ñoäng lieân tuïc, coù
- 15 -

lieân heä maät thieát vôùi nhau, taùc ñoäng qua laïi laãn nhau. Neáu xem xeùt ôû goùc ñoä toång
theå ta thaáy giao nhaän laø moái lieân keát kinh teá xuyeân suoát gaàn nhö toaøn boä quaù
trình saûn xuaát, löu thoâng vaø phaân phoái haøng hoùa. Moät nghieân cöùu gaàn ñaây cuûa
tröôøng ñaïi hoïc Quoác Gia Michigan (Hoa Kyø) cho thaáy, chæ rieâng hoaït ñoäng giao
nhaän ñaõ chieám töø 10 ñeán 15% GDP cuûa haàu heát caùc nöôùc lôùn ôû Chaâu Aâu, Baéc
Myõ vaø moät soá neàn kinh teá Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông (Theo Rushton Oxley &
Croucher, 2000 ). Vì vaäy neáu naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ngaønh giao nhaän
kho vaän thì hieäu quaû kinh teá xaõ hoäi ngaøy caøng ñöôïc naâng cao laø moät ñieàu taát
yeáu. Thaät vaäy, ngaønh giao nhaän vaän taûi phaùt trieån taát yeáu keùo theo söï phaùt trieån
heä thoáng keát caáu haï taàng cô sôû, ñaëc bieät laø caùc coâng trình keát caáu haï taàng tröïc
tieáp phuïc vuï cho giao nhaän vaän taûi nhö: beán caûng, heä thoáng ñöôøng giao thoâng
(ñöôøng quoác loä treân boä, ñöôøng soâng, ñöôøng saét, caùc beán caûng, saân bay…). Trong
quaù trình coâng nghieäp hoùa – hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, cuøng vôùi söï taùc ñoäng cuûa töï
do hoùa thöông maïi quoác teá, caùc hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi ngaøy caøng taêng
tröôûng maïnh vaø coù moät vai troø voâ cuøng to lôùn. Noù goùp phaàn thuùc ñaåy toác ñoä giao
löu haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi, taïo ñieàu kieän ñôn giaûn
hoùa chöùng töø, thuû tuïc thöông maïi, haûi quan vaø caùc thuû tuïc phaùp lyù khaùc, haáp daãn
caùc baïn haøng nöôùc ngoaøi coù quan heä kinh doanh vôùi caùc doanh nghieäp trong
nöôùc, laøm taêng söùc caïnh tranh haøng hoùa ôû nöôùc ta. Töø ñoù giuùp giaûi quyeát coâng aên
vieäc laøm theâm, thu theâm nguoàn ngoaïi teä, caûi thieän moät phaàn caùn caân taøi chính
ñaát nöôùc. Coù theå noùi vieäc phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng hoùa quoác teá
seõ gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån kinh teá cuûa quoác gia ñoù.
1.2.3.2 Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp kinh doanh xuaát nhaäp khaåu
Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp, hoaït ñoäng giao nhaän coù vai troø raát to lôùn. Giao
nhaän giuùp giaûi quyeát ñaàu vaøo hoaëc ñaàu ra cuûa doanh nghieäp moät caùch hieäu quaû.
Ngöôøi laøm dòch vuï giao nhaän haøng hoùa vöøa laø moät nhaø vaän taûi ña phöông thöùc,
- 16 -

vöøa laø nhaø toå chöùc, nhaø “kieán truùc sö vaän taûi“. Hoï seõ löïa choïn phöông tieän,
ngöôøi vaän taûi thích hôïp, tuyeán ñöôøng thích hôïp coù hieäu quaû kinh teá nhaát vaø ñöùng
ra tröïc tieáp vaän taûi hay toå chöùc thu xeáp quaù trình vaän taûi cuûa toaøn chaëng vôùi
nhieàu loaïi phöông tieän vaän taûi khaùc nhau nhö taøu thuûy, maùy bay… vaän chuyeån
qua nhieàu nöôùc vaø tröïc tieáp chòu traùch nhieäm vôùi chuû haøng. Vì vaäy doanh nghieäp
chæ caàn kyù moät hôïp ñoàng vaän taûi vôùi ngöôøi giao nhaän nhöng haøng hoùa ñöôïc vaän
chuyeån kòp thôøi, an toaøn vôùi giaù cöôùc hôïp lyù töø cöûa kho nhaø xuaát khaåu tôùi cöûa
kho nhaø nhaäp khaåu (door to door service). Dòch vuï naøy ñaõ giuùp caùc doanh nghieäp
coù theå tieát kieäm ñöôïc chi phí, taêng khaû naêng caïnh tranh cho doanh nghieäp. Ngoaøi
ra hoaït ñoäng giao nhaän coøn hoã trôï ñaéc löïc cho caùc doanh nghieäp trong vieäc thöïc
hieän chieán löôïc Marketing Mix (4P – Product, Price, Promotion, Place). Chính
giao nhaän ñoùng vai troø then choát trong vieäc ñöa saûn phaåm ñeán ñuùng nôi caàn ñeán,
vaøo ñuùng thôøi ñieåm thích hôïp. Saûn phaåm/dòch vuï chæ coù theå laøm thoûa maõn khaùch
haøng ñuùng thôøi haïn vaø ñòa ñieåm quy ñònh.
1.3 XU HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGHIEÄP VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN TAÛI
HAØNG KHOÂNG TRONG TÖÔNG LAI
1.3.1 Xu höôùng phaùt trieån cuûa hoaït ñoäng giao nhaän treân theá giôùi vaø khu vöïc
Moät xu theá taát yeáu cuûa thôøi ñaïi ngaøy nay laø toaøn caàu hoùa neàn kinh teá theá
giôùi. Baát kyø moät quoác gia hay ngaønh ngheà naøo, khoâng phaân bieät lôùn nhoû, môùi
hay cuõ, muoán toàn taïi vaø phaùt trieån thì ñeàu phaûi chaáp nhaän vaø tích cöïc tham gia
vaøo xu theá môùi naøy; Beân caïnh nhöõng nhöôïc ñieåm thì cuõng khoâng theå phuû nhaän
toaøn caàu hoùa coù moät öu ñieåm raát lôùn laø laøm cho giao thöông giöõa caùc quoác gia,
caùc khu vöïc treân theá giôùi phaùt trieån maïnh meõ. Xu theá môùi cuûa thôøi ñaïi seõ daãn
ñeán böôùc phaùt trieån taát yeáu cuûa hoaït ñoäng giao nhaän kho vaän ngoaïi thöông. Toaøn
caàu hoùa neàn kinh teá caøng saâu roäng thì tính caïnh tranh laïi caøng gaây gaét trong moïi
- 17 -

lónh vöïc cuûa cuoäc soáng. Trong lónh vöïc giao nhaän cuõng vaäy, ñeå ñaùp öùng nhu caàu
ngaøy caøng cao cuûa khaùch haøng, thì ngaøy caøng coù nhieàu nhaø cung caáp dòch vuï
giao nhaän ra ñôøi vaø caïnh tranh quyeát lieät vôùi nhau. Beân caïnh nhöõng nhaø saûn xuaát
coù uy tín ñaõ gaët haùi ñöôïc nhöõng thaønh quaû to lôùn trong hoaït ñoäng kinh doanh nhôø
khai thaùc toát heä thoáng giao nhaän cuûa chính mình, nhö: Procter & Gamble, Ladner
Building, Hawlett – Packerd… thì taát caû caùc coâng ty vaän taûi, giao nhaän cuõng
nhanh choùng chôùp thôøi cô phaùt trieån vaø trôû thaønh nhöõng nhaø cung caáp dòch vuï
giao nhaän haøng ñaàu theá giôùi nhö: DHL, Kunhe Nagel, Nippon Express,
Panapina… Söû duïng nhaø cung caáp dòch vuï giao nhaän laø moät xu höôùng khaù thònh
haønh vì hoï khoâng chæ ñôn thuaàn laø ngöôøi cung caáp dòch vuï vaän taûi ña phöông thöùc
maø coøn laø ngöôøi toå chöùc caùc dòch vuï khaùc nhö: quaûn lyù kho haøng, baûo quaûn haøng
trong kho, taïo theâm giaù trò gia taêng cho haøng hoùa baèng caùch laép raùp, kieåm tra
chaát löôïng tröôùc khi göûi ñi, ñoùng goùi bao bì, ghi kyù maõ hieäu, daùn nhaõn, phaân phoái
ñeán caùc ñòa ñieåm tieâu thuï, laøm thuû tuïc xuaát nhaäp khaåu…
Caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi thöôøng thieát laäp heä thoáng caùc trung taâm
haøng hoùa ôû caùc trung taâm kinh teá chính treân theá giôùi. Haøng hoùa töø caùc vuøng phuï
caän ñöôïc caùc chi nhaùnh göûi doàn veà trung taâm haøng hoùa ñeå gom chung thaønh loâ
haøng lôùn sau ñoù chuyeån taûi ñeán caùc trung taâm nhaän haøngôû ñieåm ñeán thuoäc caùc
chaâu luïc khaùc treân theá giôùi. Taïi ñaây, haøng hoùa tieáp tuïc ñöôïc phaân taùn tôùi caùc
ñích ñeán sau cuøng. Chaúng haïn ôû Chaâu Aâu caùc tuyeán bay ñöôïc thieát keá döïa treân
caùc trung taâm haøng hoùa chính nhö: Luxembourg, Frankfurt, Glassgow, Paris. . .ôû
Myõ laø Los Angeles, Miama, Huntsville, Brandley ñeå chuyeån tieáp haøng ñi Trung
Myõ, vuøng vònh Caribe.ÔÛ caùc nöôùc Ñoâng Aâu vaø Lieân Xoâ cuõ trung taâm haøng hoùa
laø saân bay Domodedovo gaàn Moscow vaø Yuzho – Sakhalinsk ñeå giao nhaän haøng
hoùa vuøng phía Taây vaø Vieãn Ñoâng. . . Vieäc thieát laäp caùc trung taâm haøng hoùa naøy
- 18 -

daãn ñeán taäp trung cao ñoä haøng hoùa, töø ñoù cho pheùp caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi
ñi thueâ toaøn boä maùy bay cuûa caùc haõng haøng khoâng ñeå chôû haøng cho mình.
Sau böôùc nhaûy voït ñaùng keå veà löôïng haøng vaän chuyeån naêm ngoaùi do taùc
ñoäng moät phaàn cuûa vieäc treã haøng taïi caûng bôø taây nöôùc Myõ daãn ñeán vieäc chuyeån
haøng töø ñöôøng bieån sang ñöôøng haøng khoâng, naêm nay ñaõ coù nhöõng daáu hieäu
chaäm laïi. Theo Hieäp hoäi vaän taûi haøng khoâng quoác teá (IATA), khoái löôïng haøng
hoùa vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng toaøn caàu giaûm 1,6% trong thaùng naêm so
vôùi cuøng thôøi ñieåm naêm 2004. Tính theo soá taán cöôùc/km, löôïng haøng vaän chuyeån
trong thaùng naêm thaäm chí giaûm 2,8% taïi khu vöïc Baéc Myõ vaø 6,6% taïi khu vöïc
Myõ Latinh. Theo IATA, trong naêm thaùng ñaàu naêm 2005, taêng tröôûng haøng hoùa
vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng toaøn caàu laø 3,1%, trong ñoù khu vöïc Baéc Myõ
taêng 6,9% vaø ghi nhaän söï taêng tröôûng haøng hoùa toaøn caàu khoaûng 13% trong naêm
2004 so vôùi naêm 2003 (phuïc luïc 1.1). Theo moät vaøi coâng ty giao nhaän, coù moät cô
hoäi vaän chuyeån haøng hoùa xuyeân Thaùi Bình Döông veà höôùng Ñoâng seõ ñaåy maïnh
taêng tröôûng neáu vieäc taét ngheõn caûng bôø taây nöôùc Myõ buoäc caùc chuû haøng chuyeån
sang vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng bôûi vì hoï sôï haøng hoùa bò chaäm treã.
Naêm ngoaùi, IATA thoâng baùo moät döï aùn “haøng hoùa ñieän töû” ñeå loaïi boû caøng
nhieàu chöùng töø baèng giaáy ra khoûi ngaønh vaän chuyeån haøng hoùa baèng ñöôøng haøng
khoâng nhö noù ñaõ ñöôïc aùp duïng phaàn lôùn trong vaän chuyeån haønh khaùch baèng
ñöôøng haøng khoâng. Muïc ñích laø ñeå tieán ñeán hoaøn toaøn nhöõng giao dòch ñieän töû
tröôùc naêm 2007 cho “nhöõng coâng ty chaáp nhaän sôùm” vaø naêm 2010 cho toaøn boä
ngaønh vaän chuyeån haøng hoùa baèng ñöôøng haøng khoâng ñeå traùnh tình traïng nhöõng
loâ haøng maát “moät ngaøy bay, naêm ngaøy chôø chöùng töø”.
Cargo 2000, moät nhoùm nhöõng haõng haøng khoâng vaø coâng ty giao nhaän
haøng khoâng ñaõ ñöa ra nhöõng keát quaû chaát löôïng ñaàu tieân (phuïc luïc 1.2) – moät noã
löïc môùi cuûa vaán ñeà minh baïch trong ngaønh coâng nghieäp naøy.
- 19 -

Nhoùm Cargo 2000 noùi raèng döõ lieäu naøy phaûn aùnh vieäc thöïc hieän lieân
doanh giöõa haõng haøng khoâng vaø coâng ty giao nhaän trong vieäc tuaân theo chuaån
“bay theo hoaïch ñònh”
Theo nghieân cöùu cuûa JPMorgan – taäp ñoaøn taøi chính Myõ - veà xu höôùng
giao nhaän vaän taûi treân nöôùc Myõ, hoï döï ñoaùn töø naêm 2005 ñeán 2009 caùc chuû haøng
döï kieán giaûm ngaân saùch cho vaän taûi noäi ñòa vaø taêng ngaân saùch cho vaän taûi quoác
teá (baûng 1.1). Hoï cuõng döï ñoaùn xu höôùng phaân boå ngaân saùch daønh cho caùc
phöông thöùc vaän taûi (baûng 1.2), trong ñoù vaän taûi haøng khoâng khoâng thay ñoåi vaø
vaän taûi ña phöông thöùc taêng töø 3% leân 4%. Vaø hoï cuõng ñöa ra döï ñoaùn, vieäc söû
duïng nhaø cung caáp dòch vuï giao nhaän seõ taêng trong voøng 5 naêm tôùi (baûng 1.3).
Baûng 1.1 Ngaân saùch cuûa chuû haøng cho vaän taûi noäi ñòa vaø vaän taûi quoác teá
76%
72%
28%
24%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Domestic International
2004
2009E
(Nguoàn n/c cuûa JPMorgan 2004 / taïp chí VN Shipper thaùng 05/2005)
Baûng 1.2 Phaân boå ngaân saùch daønh cho caùc phöông thöùc vaän taûi
3%
6%
9%
12%
16%
4%
6% 6%
8%
12%
18%
6%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Intermodal Air Cargo Other Parcel Carrier Rail Ocean Freight
2004
2009E
Baûng 1.3 Nghieân cöùu vieäc söû duïng dòch vuï thueâ ngoaøi
- 20 -

28%
20%
18%
22%
27%
12%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
Today In five years
small size shipper
medium size shipper
large size shipper
1.3.2 Xu höôùng phaùt trieån cuûa hoaït ñoäng giao nhaän taïi Vieät Nam
Maëc duø hoaït ñoäng giao nhaän ñaõ vaø ñang dieãn ra khaù maïnh meõ treân theá
giôùi, nhöng ôû Vieät Nam vaãn coøn khaù môùi meû. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây ngaønh
vaän chuyeån haøng hoùa ñöôøng haøng khoâng vaø ngaønh giao nhaän haøng khoâng phaùt
trieån raát nhanh (bình quaân taêng tröôûng 10-15% naêm). Hieän nay coù treân 25 haõng
haøng khoâng ñang hoaït ñoäng taïi Vieät Nam cuøng vôùi khoaûng treân 800 coâng ty giao
nhaän chính thöùc ñang hoaït ñoäng trong lónh vöïc naøy. Trong ñoù coù khoaûng 18% laø
coâng ty Nhaø Nöôùc; 70% laø coâng ty TNHH, doanh nghieäp tö nhaân; 10% laø caùc
doanh nghieäp giao nhaän chöa coù giaáy pheùp vaø 2% laø caùc coâng ty coù voán ñaàu tö
nöôùc ngoaøi. Tính ñeán thaùng 7/2000 coù 80 coâng ty laø thaønh vieân cuûa Hieäp Hoäi
giao nhaän Vieät Nam (VIFFAS), trong ñoù moät nöûa ñöôïc coâng nhaän laø thaønh vieân
cuûa Hieäp hoäi giao nhaän quoác te (FIATA). Ña soá caùc coâng ty ñeàu coù quy moâ vöøa
vaø nhoû. Chæ coù vaøi coâng ty Nhaø nöôùc laø töông ñoái lôùn nhö: Vinatrans, Viconship,
Coù theå noùi TP.HCM coù vò trí raát thuaän lôïi cuûa Ñoâng Nam AÙ vaø saân bay
Taân Sôn Nhaát laø ñaàu moái quan troïng cho vieäc xuaát nhaäp khaåu haøng hoaù trong caû
nöôùc, haøng hoaù qua cöûa khaåu naøy chieám treân 85% löôïng haøng hoaù cuûa caû nöôùc.
Ngoaøi ra, TP.HCM coøn laø trung taâm cho vieäc chuyeån taûi haøng ñi caùc nôi trong caû
- 21 -

nöôùc. Nhö vaäy coù taïo ra raát nhieàu trieån voïng cho caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi
quoác teá.
Ngoaøi ra, Vieät Nam cuõng laø thaønh vieân cuûa Hieäp hoäi giao nhaän quoác teá
(FIATA), toå chöùc naøy coù nhieäm vuï naâng cao coâng taùc toå chöùc, giuùp caùc thaønh
vieân ñaøo taïo vaø naâng cao tay ngheà chuyeân moân, naâng cao uy tín goùp phaàn thuùc
ñaåy thöông maïi quoác teá phaùt trieån. Vieät Nam cuõng thaønh laäp hieäp hoäi giao nhaän
(VIFFAS) nhaèm ñeå baûo veä quyeàn lôïi caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi. Nhö vaäy,
ngoaøi nhöõng tieàm naêng nhö vò trí ñòa lyù raát thuaän lôïi, coù nguoàn nhaân löïc raát doài
daøo, caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi TP.HCM coøn coù moät moâi tröôøng hoaït ñoäng
raát thuaän lôïi cho söï phaùt trieån.
Trong thôøi gian tôùi, vôùi xu höôùng phaùt trieån nhanh choùng neàn kinh teá thò
tröôøng cuøng vôùi söï ñaåy nhanh toác ñoä coâng nghieäp hoùa hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, vai
troø ngoaïi thöông trong xuaát nhaäp khaåu haøng hoùa giöõ vò trí raát quan troïng, tieáp tuïc
thöïc hieän chuû tröông “Höôùng maïnh vaøo xuaát khaåu”. Thöïc vaäy, hieän taïi vaø trong
nhöõng naêm saép ñeán, nhu caàu veà löôïng haøng hoùa nöôùc ta seõ xuaát khaåu sang caùc
nöôùc ngaøy caøng nhieàu, tieàm naêng xuaát khaåu lôùn nhaát cuûa Vieät Nam thuoäc veà caùc
ngaønh haøng: may maëc, giaøy deùp, daàu löûa, thuûy haûi saûn, ñoà goã, ñoà gia duïng, ñoà
chôi, maùy moùc noâng nghieäp vaø caø pheâ. . . ñoàng thôùi nhu caàu löôïng haøng nhaäp
khaåu nhö: vaät tö, maùy moùc thieát bò vaø moät soá haøng tieâu duøng maø trong nöôùc chöa
saûn xuaát ñöôïc ngaøy caøng taêng (phuïc luïc 1.3). Theo ñaùnh giaù cuûa VIFFAS, trong
töông lai vieäc giao nhaän haøng hoùa quoác teá ñoøi hoûi phaûi coù moät nghieäp vuï chuyeân
moân thaønh thaïo vaø coù maïng löôùi ñaïi lyù roäng khaép thì môùi ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu.
Do vaäy, caùc khaùch haøng xuaát nhaäp khaåu seõ löïa choïn con ñöôøng uûy thaùc vieäc xuaát
nhaäp haøng, uûy thaùc vaän taûi laø mang tính kinh teá hôn laø töï ñöùng ra laøm coâng vieäc
giao nhaän.
- 22 -

Caùc haõng giao nhaän vaän taûi nöôùc ngoaøi seõ töø boû caùc ñaïi lyù ñòa phöông, môû
chi nhaùnh taïi Vieät Nam ñeå giaûm phí hoaït ñoäng, tröïc tieáp quaûn lyù nhaân löïc ñeå
naâng cao chaát löôïng phuïc vuï. Khi ñoù, möùc ñoä caïng tranh gaây gaét buoäc doanh
nghieäp trong nöôùc phaûi cuûng coá ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån hoaëc xoùa soå hoaëc bò mua
laïi ñeå trôû thaønh chi nhaùnh cuûa hoï. Töø ñoù cho thaáy dòch vuï giao nhaän vaän taûi vôùi
xu höôùng phaùt trieån coù quy moâ ngaøy caøng roäng lôùn, vaø nhu caàu veà dòch vuï naøy
raát cao, ñoøi hoûi caàn phaûi coù nhöõng giaûi phaùp chieán löôïc thuùc ñaåy söï phaùt trieån
treân phaïm vi caû nöôùc noùi chung vaø ôû TP.HCM noùi rieâng.
Döï baùo thò tröôøng vaän taûi haøng hoùa quoác teá baèng ñöôøng haøng khoâng:
Baûng 1.5: Döï baùo thò tröôøng vaän taûi haøng hoùa quoác teá ñeán 2010
2005 2006 2007 2008 2009 2010
Taán (ñvt 1000 taán) 115 127 141 154 167 182
% taêng 10.0 10.0 11.0 9.0 9.0 9.0
(Nguoàn Vietnam Airlines)
1.4KINH NGHIEÄM PHAÙT TRIEÅN NGAØNH DÒCH VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN
TAÛI
1.4.1 Kinh nghieäm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi cuûa caùc coâng ty
trong khu vöïc ASEAN
Trong khu vöïc ASEAN, nhieàu coâng ty giao nhaän vaän taûi quoác teá ñaõ vaø
ñang di chuyeån ñeán Singapore vaø Philippines ñeå thieát laäp caùc kho phaân phoái
rieâng, ñoàng thôøi söû duïng caùc heä thoáng coâng ngheä thoâng tin tieân tieán nhaèm ñaùp
öùng kòp thôøi caùc nhu caàu ñang thay ñoåi cuûa ngöôøi tieâu duøng khu vöïc Chaâu AÙ do
söï phaùt trieån vöôït baäc cuûa thöông maïi ñieän töû mang laïi. Nhieàu coâng ty giao nhaän
vaän taûi noäi ñòa ñaõ phaûi thaønh laäp lieân minh, hieäp hoäi hoaëc saùp nhaäp vôùi caùc coâng
ty giao nhaän vaän taûi ña quoác gia ñeå coù theå cung caáp dòch vuï giao nhaän toaøn dieän
cho thò tröôøng. Xu höôùng naøy seõ coøn tieáp tuïc phaùt trieån trong nhöõng naêm tôùi ñaây.
Chính vì theá, ñoái vôùi caùc coâng ty giao nhaän vaø caùc coâng ty gom haøng vôùi quy moâ
nhoû hôn, hoï ñang ñua nhau giaûm giaù cöôùc ñeå giaønh giaät thò phaàn trong dòch vuï
- 23 -

gom haøng. Tuy nhieân, vieäc caïnh tranh veà giaù seõ khoâng toàn taïi laâu daøi ñöôïc. Khaû
naêng toát hôn cho caùc coâng ty naøy laø söï hôïp taùc vaø hoã trôï laãn nhau ñeå cuøng gia
taêng löôïng haøng leû, ñoàng thôøi söû duïng chung caùc phöông tieän, coâng cuï ñoùng
haøng ñeå chia seû caùc chi phí, cuøng nhau phaùt trieån dòch vuï, caûi tieán caùc caùch thöùc,
quy trình kinh doanh vaø cung caáp nhieàu hôn nöõa caùc dòch vuï giaù trò gia taêng cho
khaùch haøng.
Caùc coâng ty giao nhaän coù quy moâ lôùn hôn coù nhieàu cô hoäi trôû thaønh ñoái
taùc tröïc tieáp cuûa caùc haõng vaän taûi haøng khoâng vaø hoï coù theå cung caáp caùc dòch vuï
giao nhaän vôùi chi phí thaáp hôn cho khaùch haøng, thaäm chí cho caû caùc coâng ty giao
nhaän khaùc coù cuøng dòch vuï nhöng keùm naêng löïc caïnh tranh hôn. Lieân minh giöõa
caùc coâng ty giao nhaän seõ tieáp tuïc hình thaønh trong töông lai ñeå ñaûm baûo raèng hoï
coù theå cung caáp moät heä thoáng quaûn trò daây chuyeàn cung öùng hoaøn chænh cho caùc
khaùch haøng cuûa mình.
Caùc coâng ty trong khu vöïc ñang môû roäng öùng duïng coâng ngheä thoâng tin
trong hoaït ñoäng ñeå mang laïi nhieàu giaù trò gia taêng cho khaùch haøng. So vôùi caùc
nöôùc Aâu –Myõ, caùc nöôùc ASEAN laïc haäu töø 10-15 naêm trong vieäc thieát keá vaø öùng
duïng caùc coâng ngheä tieân tieán. Tuy vaäy, hieän nay trong khu vöïc ñaõ coù nhieàu coâng
ty vaän haønh ñöôïc caùc chöông trình phöùc taïp veà quaûn trò kho-baõi, phaân phoái haøng
hoaù . . . nhöng vieäc söû duïng chæ mang tính noäi boä, chöa gaén keát vôùi caùc heä thoáng
khaùc ñeå thoâng tin ñöôïc thoâng suoát trong toaøn chuoãi cung öùng. Ñoái vôùi caùc coâng
ty giao nhaän vöøa vaø nhoû, haàu heát hoï chöa saün saøng cho vieäc trang bò nhöõng coâng
ngheä tieân tieán naøy.
1.4.2 Kinh nghieäm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi taïi Vieät Nam
Nghieân cöùu kinh nghieäm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi taïi caùc nöôùc,
töø ñoù öùng duïng vaøo Vieät Nam noùi chung vaø TP.HCM noùi rieâng phuø hôïp vôùi ñieàu
kieän ñòa lyù töï nhieân, kinh teá –xaõ hoäi thöïc teá.
Chuùng ta phaûi nhaän thöùc raèng phaùt trieån vaän taûi laø tieàn ñeà thuùc ñaåy kinh teá
taêng tröôûng. Nhaø nöôùc caàn phaûi öu tieân ñaàu tö vaøo nhöõng coâng trình troïng ñieåm
sau :
- 24 -

Phaùt trieån cô sôû haï taàng bao goàm hieän ñaïi hoaù saân bay, caûng bieån, naâng
caáp môû roäng maïng löôùi ñöôøng boä, ñöôøng thuûy, phaùt trieån heä thoáng thoâng tin lieân
laïc vieãn thoâng, . . .
Xaây döïng vaø hoaøn chænh heä thoáng luaät phaùp, qui ñònh Haûi quan vaø caùc
ban ngaønh coù lieân quan taïo ñieàu kieän thuaän lôïi hoã trôï cho vieäc phaùt trieån dòch vuï
giao nhaän vaän taûi.
Kinh nghieäm caùc nöôùc phaùt trieån cho thaáy ñeå ñaït ñöôïc keát quaû kinh doanh
toát nhaát vaø giöõ theá maïnh trong caïnh tranh, caùc coâng ty cung caáp dòch vuï giao
nhaän vaän taûi quoác teá phaûi ñaûm baûo :
Chuyeân moân hoùa trong töøng lónh vöïc, töøng khaâu phuïc vuï. Ñaàu tö taêng
heä thoáng kho baõi, phöông tieän caû veà löôïng vaø chaát, trieån khai coâng ngheä thoâng
tin phuïc vuï thieát thöïc quaûn lyù.
Trình ñoä toå chöùc, quaûn lyù moät heä thoáng ñoàng boä töø giao nhaän ñeán vaän
taûi, cung öùng nguyeân lieäu, baûo quaûn, phaân phoái, söû duïng thoâng tin ñieän töû vaøo
theo doõi quaûn lyù, . . .
Trình ñoä toå chöùc vaø phoái hôïp cao giöõa caùc chi nhaùnh ôû caùc nöôùc cho
pheùp thöïc hieän hoaøn haûo moät chu trình vaän taûi ña phöông thöùc töø quoác gia naøy
sang quoác gia khaùc döôùi nhieàu hình thöùc.
Song song ñoù cuõng caàn nhaán maïnh ñeán vai troø cuûa Hieäp hoäi giao nhaän ñaõ
goùp phaàn raát lôùn trong vieäc hoã trôï vaøo quaù trình phaùt trieån dòch vuï giao nhaän.
TOÙM TAÉT CHÖÔNG 1
Thoâng qua nhöõng taøi lieäu ñaõ nghieân cöùu thì hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi laø
moät hoaït ñoäng phaûi thoûa maõn ñöôïc hai yeáu toá: Caùc dòch vuï haäu caàn treân ñaát lieàn;
Caùc phöông tieän vaän taûi vaø toå chöùc vaän taûi. Ngöôøi giao nhaän khoâng chæ laø moät
kieán truùc sö vaän taûi maø coøn laø nhaø quaûn trò veà hoaït ñoäng haäu caàn cho khaùch
haøng.
Hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi ñaõ xuaát hieän töø raát laâu treân theá giôùi. Hoaït
ñoäng ñoù ngaøy caøng ñöôïc cuûng coá vaø hoaøn thieän, trôû thaønh moät nhu caàu caáp thieát
khoâng theå thieáu nhaát laø trong neàn kinh teá thò tröôøng ngaøy nay. Vai troø, chöùc naêng
cuûa nghieäp vuï giao nhaän vaän taûi haøng hoùa ngaøy caøng ñöôïc môû roäng, phaùt trieån
theo höôùng hieän ñaïi hoùa cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá quoác teá. Ñoàng
thôøi ñieåm qua kinh nghieäm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän ôû caùc nöôùc trong khu
vöïc, töø ñoù ruùt ra baøi hoïc kinh nghieäm phaùt trieån dòch vuï giao nhaän taïi Vieät Nam.
- 25 -

CHÖÔNG II :CHÖÔNG II :TTHHÖÖÏÏCC TTRRAAÏÏNNGG HHOOAAÏÏTT ÑÑOOÄÄNNGG DDÒÒCCHH VVUUÏÏ GGIIAAOO
NNHHAAÄÄNN VVAAÄÄNN TTAAÛÛII HHAAØØNNGG KKHHOOÂÂNNGG TTAAÏÏII TTPP..HHOOÀÀ CCHHÍÍ MMIINNHH
2.1. PHAÂN TÍCH SÔ LÖÔÏC QUAÙ TRÌNH HÌNH THAØNH DÒCH VUÏ
GIAO NHAÄN TAÏI TP.HCM
Dòch vuï giao nhaän haøng hoùa baèng ñöôøng haøng khoâng taïi Vieät Nam ñöôïc
hình thaønh vaø phaùt trieån qua moät chaëng ñöôøng khaù daøi. Baét ñaàu töø nhöõng naêm
1954 – 1975 laø giai ñoaïn ñaát nöôùc ñang xaây döïng hoøa bình, mieàn Baéc ñang khoâi
phuïc vaø phaùt trieån kinh teá theo chieàu höôùng noäi thöông vaø ngoaïi thöông. Coâng
taùc giao nhaän luùc baáy giôø do toång coâng ty giao nhaän Viettrans ñaûm traùch, haøng
hoùa chuû yeáu phuïc vuï cho chieán ñaáu saûn xuaát vaø ñôøi soáng nhö: thieát bò maùy moùc
ñôn giaûn, haøng hoùa nhaäp khaåu ñeå phuïc vuï chieán tranh choáng Myõ töø caùc nöôùc
thuoäc khoái Xaõ Hoäi Chuû Nghóa, ñöôïc vaän chuyeån baèng ñöôøng boä vaø ñöôøng ven
bieån. ÔÛ mieàn Nam thì coù ba coâng ty laøm ñaïi lyù cho caùc haõng giao nhaän nöôùc
ngoaøi vôùi nhieäm vuï chính laø dòch vuï quan thueá ñöôøng boä, cung caáp dòch vuï töø
taøu, caûng, kho vaø giao haøng cho khaùch. Tuy nhieân phaïm vi hoaït ñoäng chæ laø caûng
noäi ñòa. Haøng nhaäp laø chuû yeáu laø coâng ngheä phaåm, haøng tieâu duøng, maùy moùc
trang thieát bò phuïc vuï chieán tranh… Soá löôïng xuaát raát ít haàu heát laø nguyeân vaät
lieäu noâng saûn.
Coù theå ñieåm laïi nhöõng neùt lôùn caùc thôøi kyø taïm phaân ra nhö sau:
Giai ñoaïn 1975 – 1985: Xaây döïng vaø hoaït ñoäng theo cô cheá taäp trung
Ngay sau ngaøy mieàn Nam hoaøn toaøn giaûi phoùng, hoaït ñoäng giao nhaän
haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu ñaàu tieân ñöôïc thaønh laäp bôûi Coâng ty Giao nhaän Kho
vaän Ngoaïi thöông Mieàn Nam ngaøy 14/07/1975, ñaây laø ñôn vò duy nhaát laøm coâng
taùc giao nhaän ôû khu vöïc mieàn Nam, sau ñoù ñoåi teân thaønh Coâng ty Giao nhaän Kho
- 26 -

vaän Ngoaïi thöông TP.HCM. Neàn kinh teá nöôùc nhaø trong giai ñoaïn naøy laø kinh teá
taäp trung vaø bao caáp. Coâng vieäc giao nhaän vaän taûi trong ñaàu naêm 80 coøn theo cô
cheá taäp trung bao caáp, haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu chuû yeáu thöïc hieän theo Nghò
ñònh thö haøng naêm kyù giöõa caùc nöôùc, ñöôïc ñoäc quyeàn tieán haønh caùc hoaït ñoäng
giao nhaän haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu theo chæ tieâu do Boä ngoaïi thöông giao haøng
naêm, theo möùc giaù phí ñöôïc Boä pheâ duyeät. Caùc coâng ty xuaát nhaäp khaåu chuyeân
lo vieäc chuaån bò haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu theo töøng maët haøng ñaõ ñöôïc phaân
coâng, coøn moïi vieäc vaän chuyeån, löu kho, baûo quaûn, taùi cheá, phaân loaïi, laøm caùc
thuû tuïc giao nhaän, chuyeân chôû ñeàu taäp trung cho moät coâng ty giao nhaän theo hôïp
ñoàng uûy thaùc haøng naêm kyù giöõa caùc coâng ty xuaát nhaäp khaåu vaø coâng ty giao
nhaän. Do vaäy, coâng vieäc giao nhaän haøng hoùa taïo ra thuû tuïc röôøm raø, leà thoùi quan
lieâu bao caáp ñaõ laøm caùc khaâu coâng vieäc theâm phöùc taïp, laõng phí,. . . Chính vì
vaäy, nhieàu coâng ty xuaát nhaäp khaåu ñaõ töï toå chöùc khaâu giao nhaän vaän taûi, khoâng
uûy thaùc qua coâng ty giao nhaän nöõa. Hoaït ñoäng kinh doanh giao nhaän trong nhöõng
naêm 80 ôû vaøo tình traïng cöïc kyø khoù khaên, saûn löôïng giao nhaän giaûm suùt chæ baèng
10% cuøng kyø caùc naêm tröôùc ñoù.
Baûng 2.1 : Bieåu ñoà saûn löôïng giao nhaän töø 1975-1986
70000
200000
140000
115000
190000
125000 115000 112000
230000
180000
270000
950000
1940000
2050000
1850000
1750000
1300000
1150000
1270000
600000
1470000
1600000
1850000
130000
0
500000
1000000
1500000
2000000
2500000
1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986
Xuaát
Nhaäp
( Nguoàn : soá lieäu toång hôïp cuûa coâng ty Vinatrans )
- 27 -

Giai ñoaïn 1985 – 1995: Ñoåi môùi toaøn dieän, phaùt trieån vaø caïnh tranh coù
hieäu quaû.
Naêm naêm ñaàu 1985-1990 ñaát nöôùc böôùc vaøo thôøi kyø thöïc hieän ñoåi môùi
theo ñöôøng loái cuûa Ñaûng cuõng laø baét ñaàu moät thôøi kyø chuyeån tieáp heát söùc khoù
khaên trong hoaït ñoäng giao nhaän. Do thay ñoåi cô cheá quaûn lyù, caùc coâng ty giao
nhaän haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu khoâng theo chæ tieâu nöõa maø laø theo söï uûy thaùc
cuûa chuû haøng, trong khi haàu heát caùc ñôn vò kinh doanh xuaát nhaäp khaåu ñeàu töï toå
chöùc giao nhaän haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu. Ñeå thoaùt khoûi tình traïng khoù khaên, beá
taéc caùc coâng ty giao nhaän chuyeån töø hoaït ñoäng giao nhaän ñôn thuaàn trong phaïm
vi cöûa khaåu sang thöïc hieän caùc dòch vuï giao nhaän vaän taûi quoác teá baèng phöông
thöùc vaän taûi tieân tieán nhö: vaän taûi ña phöông thöùc, vaän chuyeån baèng container,
vaän chuyeån “door to door – töø cöûa ñeán cöûa”, chuyeån phaùt nhanh,. . .thoâng qua
vieäc tieáp xuùc thieát laäp caùc quan heä ñaïi lyù vôùi caùc haõng giao nhaän vaän taûi quoác teá.
Coù theå noùi, ñaây laø giai ñoaïn maø söï toàn taïi cuûa caùc coâng ty giao nhaän bò ñe doïa
nhaâùt, nhöng cuõng chính laø giai ñoaïn tìm ra höôùng ñi môùi phuø hôïp vôùi tình hình
thöïc teá ñoù laø töø coâng ty chuyeân laøm caùc dòch vuï giao nhaän trong phaïm vi noäi ñòa
xung quanh cöûa khaåu thaønh coâng ty giao nhaän vaän chuyeån quoác teá. Vaøo nhöõng
naêm 1990-1991 do thò tröôøng truyeàn thoáng Lieân Xoâ vaø Ñoâng AÂu tan raõ neân vì
vaäy maø hoaït ñoäng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu bò giaûm suùt. Ñeán naêm 1992, neàn
kinh teá trong nöôùc daàn hoài phuïc, maïng löôùi tieâu thuï ñöôïc môû roäng sang caùc nöôùc
Taây AÂu, Ñoâng AÙ vaø Ñoâng Nam AÙ. Giai ñoaïn 1991-1995 laø giai ñoaïn taäp trung
phaùt trieån kinh doanh theo höôùng môùi, môû roän gnghieäp vuï giao nhaän quoác teá vaø
tieáp tuïc duy trì giao nhaän truyeàn thoáng, trieån khai ña daïng hoùa caùc loaïi hình dòch
vuï. Caùc dòch vuï giao nhaän vaän chuyeån quoác teá ñoùng vai troø chuû löïc. Cuøng vôùi
thôøi gian, moâi tröôøng phaùp lyù cuûa Vieät Nam ngaøy caøng hoaøn thieän, taïo ñieàu kieän
- 28 -

cho caùc doanh nghieäp trong nöôùc coù ñieàu kieän môû roäng quy moâ hoaït ñoäng ñoàng
thôøi thu huùt ñöôïc caùc nguoàn voán ñaàu tö tröïc tieáp töø nöôùc ngoaøi.
Giai ñoaïn 1995 – 2005: Giai ñoaïn caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi chuyeân
nghieäp vaø baùn chuyeân nghieäp.
Nhö phaàn treân ñaõ neâu, giai ñoaïn 1990-1995 laø giai ñoaïn caùc coâng ty giao
nhaän ñaõ coù moät böôùc chuyeån maïnh meõ töø coâng ty chuyeân laøm caùc dòch vuï giao
nhaän trong phaïm vi caûng, saân bay sang coâng ty laøm dòch vuï giao nhaän vaän taûi
quoác teá thöïc thuï vôùi caùc phöông thöùc vaän taûi quoác teá ña daïng. Ñaây cuõng laø giai
ñoaïn thöïc hieän chuû tröông coå phaàn hoùa doanh nghieäp nhaø nöôùc cuûa chính phuû vaø
cuøng vôùi ñoái taùc nöôùc ngoaøi vaø caùc ñôn vò tröïc thuoäc thaønh laäp coâng ty lieân
doanh nhaø nöôùc. Quan heä hôïp taùc ñaïi lyù vôùi caùc Haõng giao nhaän, Haõng taøu bieån,
Haõng haøng khoâng nöôùc ngoaøi vaãn tieáp tuïc ñöôïc giöõ vöõng, heä thoáng maïng löôùi
dòch vuï coù theå cung caáp ñeán moïi nôi treân theá giôùi baèng phöông thöùc vaän taûi khaùc
nhau, heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng dòch vuï khoâng ngöøng ñöôïc hoaøn thieän naâng
cao vôùi muïc tieâu “khoâng sai soùt”, “lieân tuïc caûi tieán” theo tieâu chuaån quoác teá.
Ñieån hình laø caùc cty nhö: Vinatrans, Sotrans, Safi, Transimex, Germadept,
Viconship,. . .
Daïng coâng ty kinh doanh giao nhaän vaän taûi baùn chuyeân nghieäp: caùc coâng
ty naøy vöøa kinh doanh vaän taûi vöøa laøm ñaïi lyù cho caùc haõng giao nhaän, möùc ñoä
cung caáp dòch vuï trong noäi ñòa cho khaùch raát haïn cheá hoaëc ñi thueâ laïi dòch vuï töø
coâng ty khaùc. Ñoù laø caùc coâng ty nhö: Vosa, Vietfrach, Falcon, Saigonship, . . .
Nhö vaäy, trong 10 naêm 1990-2000, cuøng vôùi quaù trình ñoåi môùi hoäi nhaäp
quoác teá, lónh vöïc giao nhaän vaän chuyeån haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu ngaøy caøng xaûy
ra tình hình caïnh tranh quyeát lieät giöõa caùc ñôn vò thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá
khaùc nhau, giöõa caùc ñôn vò trong nöôùc vôùi caùc toå chöùc nöôùc ngoaøi, soá löôïng ñôn
vò kinh doanh giao nhaän vaän taûi haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu naêm 1986-1987 chæ coù
- 29 -

khoaûng 5 coâng ty nhöng ñeán nhöõng naêm 1998-1999 ñaõ taêng leân hôn 400 coâng ty.
Caùc coâng ty giao nhaän haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu ñaõ thieát laäp heä thoáng maïng löôùi
ñaïi lyù roäng khaép treân toaøn caàu, laø hoäi vieân cuûa Hieäp hoäi giao nhaän quoác teá
(FIATA), ñaïi lyù haøng hoùa cuûa Hieäp hoäi vaän taûi haøng khoâng quoác teá (IATA) vaø
caùc Hieäp hoäi ngaønh ngheà trong nöôùc nhö: VCCI, VIFFAS,VISABA. . .
Baûng 2.2: Doanh thu vaø keát quaû 10 naêm
0
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
70,000
80,000
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
VINATRANS THAØNH VIEÂN TOÅNG SOÁ
(Nguoàn : soá lieäu toång hôïp cuûa coâng ty Vinatrans)
Baûng 2.3: Toång trò giaù xuaát khaåu, nhaäp khaåu haøng hoùa
Xuaát khaåu Nhaäp khaåu Xuaát khaåu Nhaäp khaåu
1990 2.404,0 2.752,4 123,5 107,3
1995 5.448,9 8.155,4 134,4 140,0
1996 7.255,9 11.143,6 133,2 136,6
1997 9.185,0 11.592,3 126,6 104,0
1998 9.360,3 11.499,6 101,9 99,2
1999 11.541,4 11.742,1 123,3 102,1
2000 14.483,0 15.636,5 125,5 133,2
2001 15.029,0 16.218,0 103,8 103,7
2002 16.706,1 19.745,6 111,2 121,8
2003 20.173,0 25.218,4 120,8 127,7
2004 26.003,0 31.523,0 128,9 125,0
Trò giaù xuaát khaåu, nhaäp khaåu (
trieäu USD )
Chæ soá phaùt trieån ( Index - % )
Naêm
- 30 -

(Nguoàn: Cuïc thoáng keâ TP.HCM)
2.2. THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG DÒCH VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN TAÛI
HAØNG KHOÂNG TAÏI VIEÄT NAM
2.2.1 Sô löôïc caùc loaïi hình haøng hoùa giao nhaän vaän taûi
2.2.1.1 Haøng phi maäu dòch:
Laø caùc loaïi haøng hoùa ñöôïc pheùp xuaát nhaäp khaåu thuoäc loaïi hình quaø, bieáu
taëng; Haønh lyù vöôït tieâu chuaån mieãn thueá cuûa haøng khaùch xuaát nhaäp caûnh; Taøi
saûn di chuyeån; Vieän trôï nhaân ñaïo; Ñoà duøng/ vaät duïng cuûa cô quan ñaïi dieän ngoaïi
giao/ toå chöùc quoác teá; Haøng maãu, quaûng caùo;…
Ñaëc ñieåm cuûa loaïi hình naøy laø khoâng coù hôïp ñoàng ngoaïi thöông vaø khoâng
thanh toaùn qua ngaân haøng tieàn trao ñoåi, mua baùn haøng hoùa. Ñoàng thôøi phaûi noäp
thueá ngay khi nhaän haøng.
2.2.1.2 Haøng kinh doanh:
Haøng hoùa kinh doanh xuaát nhaäp khaåu laø haøng hoùa mua baùn cuûa thöông
nhaân Vieät Nam vôùi thöông nhaân nöôùc ngoaøi theo caùc hôïp ñoàng ngoaïi thöông.
Haøng hoùa xuaát khaåu nhaäp khaåu coù ñieàu kieän laø haøng hoùa xuaát khaåu, nhaäp khaåu
phaûi coù giaáy pheùp cuûa Boä thöông maïi hoaëc Boä quaûn lyù chuyeân ngaønh.
Coù theå hieåu cuï theå hôn laø:
Haøng hoùa nhaäp khaåu noùi chung laø haøng hoùa ñöôïc pheùp ñöa töø nöôùc ngoaøi
vaøo laõnh thoå haûi quan cuûa moät quoác gia, theo phaùp luaät haûi quan vaø caùc phaùp
luaät coù lieân quan cuûa quoác gia ñoù.
Haøng xuaát khaåu ñoái vôùi moät quoác gia laø haøng khoâng thuoäc danh muïc haøng
caám hay haïn cheá xuaát khaåu, ñöôïc pheùp rôøi khoûi laõnh thoå haûi quan, nôi xuaát phaùt
cuûa haøng hoùa, sau khi ñaõ hoaøn thaønh nhöõng thuû tuïc quaûn lyù cuûa Nhaø Nöôùc vaø thuû
tuïc haûi quan lieân quan ñeán haøng hoùa ñoù.
- 31 -

2.2.1.3 Haøng ñaàu tö:
Ñaàu tö quoác teá laø vieäc löu chuyeån caùc phöông tieän ñaàu tö (tieàn vaø haøng
hoùa) töø quoác gia naøy sang quoác gia khaùc nhaèm thu lôïi nhuaän. Caùc hình thöùc ñaàu
tö taïi Vieät Nam bao goàm: hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh, doanh nghieäp lieân
doanh, doanh nghieäp 100% voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
Taát caû haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu cuûa doanh nghieäp lieân doanh, doanh
nghieäp 100% voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø cuûa hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh ñeàu
phaûi coù quota do Boä thöông maïi caáp, phaûi chòu thueá xuaát nhaäp khaåu vaø caùc loaïi
thueá lieân quan khaùc hoaëc seõ ñöôïc mieãn giaûm thueá trong moät soá tröôøng hôïp. Ñieån
hình nhö caùc tröôøng hôïp sau:
Thieát bò maùy moùc, phuï tuøng, caùc phöông tieän saûn xuaát kinh doanh (goàm caû
phöông tieän vaän taûi) vaø caùc vaät tö nhaäp khaåu vaøo Vieät Nam ñeå ñaàu tö xaây döïng
cô baûn hình thaønh xí nghieäp hoaëc ñeå taïo taøi saûn coá ñònh thöïc hieän hôïp ñoàng hôïp
taùc kinh doanh.
Baèng saùng cheá, bí quyeát kyõ thuaät, quy trình coâng ngheä, dòch vuï kyõ thuaät…
do beân nöôùc ngoaøi duøng ñeå goùp voán phaùp ñònh cuûa xí nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc
ngoaøi, hoaëc duøng laøm voán ban ñaàu ñeå thöïc hieän hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh.
2.2.1.4 Haøng gia coâng xuaát nhaäp khaåu:
Gia coâng haøng xuaát nhaäp khaåu laø moät phöông thöùc saûn xuaát haøng hoùa
trong ñoù ngöôøi ñaët gia coâng ôû nöôùc ngoaøi cung caáp maùy moùc, thieát bò nguyeân
phuï lieäu hoaëc baùn thaønh phaåm theo maãu vaø ñònh möùc cho tröôùc. Ngöôøi nhaän gia
coâng trong nöôùc toå chöùc quaù trình saûn xuaát saûn phaåm theo yeâu caàu cuûa khaùch.
Toaøn boä saûn phaåm laøm ra, ngöôøi nhaän gia coâng seõ giao cho ngöôøi ñaët gia coâng
ñeå nhaän tieàn coâng. Caùc maùy moùc thieát bò phuïc vuï cho hôïp ñoàng gia coâng seõ ñöôïc
laøm thuû tuïc gioáng nhö ñoái vôùi loâ haøng taïm nhaäp taùi xuaát. Sau khi keát thuùc hôïp
ñoàng gia coâng thì toaøn boä caùc maùy moùc thieát bò ñoù phaûi ñöôïc taùi xuaát traû cho beân
ñaët gia coâng.
- 32 -

2.2.1.5 Haøng hoùa ñöa vaøo, ra khu cheá xuaát:
Khu cheá xuaát laø khu coâng nghieäp taäp trung caùc doanh nghieäp cheá xuaát
chuyeân saûn xuaát haøng xuaát khaåu, thöïc hieän caùc dòch vuï cho saûn xuaát haøng xuaát
khaåu, coù ranh giôùi ñòa lyù xaùc ñònh, khoâng coù daân cö sinh soáng, do Chính phuû
hoaëc Thuû töôùng Chính phuû quyeát ñònh thaønh laäp. Taát caû haøng hoùa ra vaøo khu cheá
xuaát ñeàu phaûi coù giaáy pheùp ñaàu tö do Boä Thöông Maïi hay ban quaûn lyù khu cheá
xuaát (HEPZA) caáp. Haøng hoùa ra vaøo khu cheá xuaát ñöôïc mieãn thueá xuaát nhaäp
khaåu. Quan heä trao ñoåi haøng hoùa giöõa caùc doanh nghieäp trong thò tröôøng noäi ñòa
vôùi caùc doanh nghieäp cheá xuaát ñöôïc coi laø quan heä xuaát nhaäp khaåu.
Nguyeân lieäu, vaät tö, phuï tuøng doanh nghieäp cheá xuaát mua taïi thò tröôøng
noäi ñòa phuïc vuï cho saûn xuaát phaûi coù vaên baûn pheâ duyeät cuûa Ban quaûn lyù khu
cheá xuaát, phaûi noäp thueá xuaát khaåu vaø caùc loaïi thueá, leä phí lieân quan.
Pheá lieäu, pheá phaåm coù giaù trò thöông maïi cuûa Khu cheá xuaát hoaëc doanh
nghieäp cheá xuaát ñöôïc tieâu thuï vaøo thò tröôøng noäi ñòa phaûi noäp thueá nhaäp khaåu vaø
caùc caùc loaïi thueá, leä phí coù lieân quan.
Ñoái vôùi haøng hoùa do doanh nghieäp cheá xuaát saûn xuaát ra neáu baùn vaøo thò
tröôøng noäi ñòa ñöôïc coi nhö haøng nhaäp khaåu, phaûi coù hôïp ñoàng mua baùn vaø phaûi
noäp thueá nhö haøng nhaäp khaåu. Quan heä mua baùn haøng hoùa giöõa caùc doanh
nghieäp trong cuøng moät khu cheá xuaát ñöôïc tieán haønh bình thöôøng, phaûi ñöôïc Ban
quaûn lyù cho pheùp vaø phaûi laøm thuû tuïc haûi quan.
2.2.2 Thöïc traïng hoaït ñoäng dòch vuï giao nhaän vaän taûi haøng khoâng taïi
Vieät Nam
Vaän chuyeån haøng hoùa ñöôøng haøng khoâng ôû Vieät Nam trong thôøi gian qua
taäp trung chuû yeáu vaøo moät soá thò tröôøng chính nhö Chaâu Aâu (chuû yeáu ôû Taây Aâu),
Baéc Myõ (chuû yeáu Hoa Kyø vaø Canada) vaø Ñoâng Baéc AÙ (chuû yeáu laø Nhaät Baûn).
Xuaát khaåu vaøo thò tröôøng Baéc Myõ vaø Chaâu Aâu chuû löïc laø caùc maët haøng deät may,
- 33 -

giaøy deùp, thuû coâng myõ ngheä vaø thuûy haûi saûn. Tuy nhieân möùc taêng tröôûng vaøo thò
tröôøng Chaâu Aâu oån ñònh nhöng khoâng cao so vôùi caùc naêm 2002 vaø 2003 do haøng
hoùa cuûa chuùng ta chöa ñaùp öùng moät soá yeâu caàu veà kyõ thuaät do caùc nöôùc Chaâu Aâu
ñaët ra. Ngoaøi ra moät soá ñôn haøng lôùn trong ngaønh may maëc ñaõ bò chuyeån sang
Trung Quoác. Haøng toâm xuaát khaåu vaøo thò tröôøng Myõ bò aùp luaät choáng baùn phaù
giaù. Maët haøng caù ngöø cuûa chuùng ta xuaát vaøo thò tröôøng Nhaät chæ ñöôïc xeáp chaát
löôïng thaáp so vôùi tröôùc ñaây. Coøn caùc maët haøng nhö ñieän töû, giaøy deùp xuaát vaøo thò
tröôøng Nhaät khaù oån ñònh.
Baûng 2.4: Haøng hoùa xuaát baèng ñöôøng haøng khoâng ñi caùc vuøng laân caän
( 1998-2004 )
-
5,000.00
10,000.00
15,000.00
20,000.00
25,000.00
30,000.00
35,000.00
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Naêm
Taán
Taây Aâu
Nhaät
BaécMyõ
Quoác gia khaùc
4 thaùng ñaàu naêm 2005
-
2,000.00
4,000.00
6,000.00
8,000.00
10,000.00
Taây Aâu Nhaät Baéc Myõ Khaùc
(Nguoàn: Coâng ty Vinafreight)
- 34 -

Hieän nay caùc coâng ty giao nhaän taïi TP.HCM ñang cung caáp caùc loaïi hình
dòch vuï giao nhaän chuû yeáu sau:
2.2.2.1 Dòch vuï giao nhaän – kho vaän truyeàn thoáng
Dòch vuï giao nhaän – kho vaän bao goàm caùc dòch vuï cuï theå sau:
Dòch vuï giao nhaän haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu bao goàm khai theâ haûi quan,
laøm thuû tuïc xuaát nhaäp khaåu, giao nhaän haøng hoùa töø nhaø maùy hay cô sôû cuûa chuû
haøng ñeán saân bay ñoái vôùi haøng xuaát khaåu hoaëc ngöôïc laïi ñoái vôùi haøng nhaäp
khaåu.
Vôùi söï caûi tieán ñôn giaûn hoùa thuû tuïc xuaát nhaäp khaåu vaø qui ñònh haûi quan
theo chính saùch moät cöûa trong thôøi gian gaàn ñaây, laøm cho coâng taùc giao nhaän
ñöôïc tieán haønh nhanh choùng hôn. Hieän nay coù raát nhieàu doanh nghieäp giao nhaän
trong nöôùc tham gia vaøo lónh vöïc naøy vaø caïnh tranh gaây gaét veà giaù caû.
Dòch vuï kho baõi vaø ñoùng goùi bao bì : caùc coâng ty Gemadept, Transimex,
Safi, Sotrans vaø Vinatrans ñaït ñöôïc hieäu quaû cao trong vieäc kinh doanh kho baõi
trong thôøi gian qua, vôùi tyû leä taêng tröôûng haønh naêm bình quaân khoaûng 70%.
Trong ñoù Gemadept ñaït hieäu quaû cao nhaát töø kinh doanh kho, ñöùng ñaàu veà
doanh thu. Tuy nhieân noùi chung dòch vuï kho baõi coøn gaëp nhieàu khoù khaên do ña
soá kho baõi xuoáng caáp, trang thieát bò ngheøo naøn laïc haäu, söû duïng lao ñoäng thuû
coâng trong xeáp dôõ laø chính, naêng suaát thaáp, coâng taùc baûo quaûn haøng hoùa chöa
toát. Dòch vuï ñoùng goùi bao bì hieän nay chæ döøng laïi ôû möùc ñoä ñoùng thuøng ñôn giaûn
vôùi phöông phaùp lao ñoäng thuû coâng laø chính. Coøn thieáu nhieàu maùy moùc thieát bò
tieân tieán vaø chöa coù ñoäi nguõ coâng nhaân vieân laønh ngheà coù trình ñoä kyõ thuaät hieän
ñaïi ñeå cung caáp dòch vuï ñoùng goùi cao caáp.
Dòch vuï vaän taûi vaø kinh doanh baùn cöôùc: Trong hoaït ñoäng giao nhaän quoác
teá, caùc coâng ty giao nhaän ñoùng vai troø laø ngöôøi moâi giôùi ñeå cung caáp caùc dòch vuï
vaän taûi thoâng qua vieäc kinh doanh mua baùn cöôùc. Baèng moái quan heä ñaïi lyù vaø
- 35 -

kinh nghieäm veà caùc tuyeán luoàng vaän chuyeån, hoï thöông löôïng vôùi caùc haõng vaän
taûi ñeå ñaït ñöôïc giaù cöôùc öu ñaõi roài baùn laïi cho chuû haøng vôùi giaù cöôùc cao hôn ñeå
kieám lôïi nhuaän.
2.2.2.2 Dòch vuï gom haøng leû ñöôøng haøng khoâng
Kinh doanh dòch vuï gom haøng leû laø moät trong nhöõng theá maïnh cuûa caùc
coâng ty giao nhaän vaän taûi khi caïnh tranh vôùi caùc haõng haøng khoâng, taïi vì caùc
haõng vaän chuyeån chæ chuù taâm khai thaùc coâng ngheä vaän taûi vaø baùn choã laïi cho
coâng ty giao nhaän vaän taûi. Caùc coâng ty giao nhaän taäp trung moät soá loâ haøng nhoû,
leû cuûa nhieàu chuû ñeå ñoùng chung thaønh loâ haøng lôùn hôn göûi ñi cuøng moät ñòa ñieåm
theo cuøng moät vaän ñôn haøng khoâng. Khi haøng ñeán ñòa ñieåm ñích, ñaïi lyù cuûa coâng
ty giao nhaän lo lieäu nhaän loâ haøng ñoù, dôõ ra vaø chia leû. Thöïc hieän dòch vuï gom
haøng, doanh nghieäp coù lôïi laø thu ñöôïc khoaûn cheânh leäch ñaùng keå do haõng haøng
khoâng daønh giaù thaáp hôn cho nhöõng loâ haøng lôùn (baûng giaù cöôùc haøng khoâng cuûa
caùc Haõng haøng khoâng)
Vieäc khaùch haøng gom haøng leû ñöôøng haøng khoâng vaãn coøn chöa phaùt trieån
vì soá löôïng haøng leû nhieàu, nhöng phaân boá raûi raùc ôû caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi
khaùc nhau, caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi chöa toå chöùc ñöôïc kho haøng taïi saân bay
Taân Sôn Nhaát.
Ñeå khuyeán khích vieäc göûi haøng baèng ñöôøng haøng khoâng, thöôøng ngöôøi ta
duøng ñoøn baåy cöôùc phí ñeå thu huùt khaùch haøng theo nguyeân taéc: möùc giaù cöôùc seõ
tyû leä nghòch vôùi khoái löôïng vaän chuyeån. Cuï theå laø vôùi moät khoái löôïng haøng caøng
lôùn thì seõ nhaän ñöôïc moät möùc giaù cöôùc caøng thaáp cho moãi kg haøng.
Ví duï: Ñaây laø möùc cöôùc cuûa tuyeán ñöôøng töø SGN – CDG ñoái vôùi haøng hoùa thoâng
thöôøng cuûa Vietnam Airlines aùp duïng cho ñaïi lyù.
- 36 -

Möùc troïng löôïng tính cöôùc (kg) daønh cho
loaïi haøng thoâng thöôøng
Giaù cöôùc
(USD/Kg)
Giaù cöôùc toái thieåu tính treân moät loâ haøng 75 USD/ shipment
Giaù cöôùc cho loâ haøng coù troïng löôïng döôùi 45 kg 5.50/ Kg
Giaù cöôùc cho loâ haøng coù troïng löôïng treân 45 kg 3.60/ Kg
• Khaùch haøng A coù 280 kg ; Khaùch haøng B coù 230 kg haøng ñi Phaùp.
• Coâng ty giao nhaän chaøo cho khaùch haøng A vaø B vôùi giaù cöôùc cho loâ haøng
treân 100kg: USD 3.50/kg.
• Coâng ty giao nhaän traû cho haõng haøng khoâng Vietnam Airlines:
Treân 100 kg : USD 3.20
Treân 500kg : USD 2.55
Hai khaùch haøng phaûi traû cho coâng ty giao nhaän soá tieàn laø: USD 1785.
Trong ñoù:
Khaùch haøng A: 280kg x USD 3.50 = USD 980
Khaùch haøng B: 230kg x USD 3.50 = USD 805
• Veà phía coâng ty giao nhaän thì seõ phaûi traû cho haõng haøng khoâng soá tieàn:
Coâng ty giao nhaän : 510 kg x USD 2.55 = USD 1300.50
• Möùc lôïi nhuaän coâng ty coù theå thu ñöôïc töø vieäc gom haøng laø:
USD 1785 - USD 1300.5 = USD 484.5
Nghieäp vuï gom haøng seõ giuùp ngöôøi giao nhaän höôûng cheânh leäch giöõa toång
tieàn cöôùc thu ñöôïc ôû nhöõng ngöôøi göûi haøng leû vaø tieàn cöôùc phaûi traû cho haõng
haøng khoâng thaáp hôn. Ngöôøi gom haøng cuõng thöôøng ñöôïc höôûng giaù cöôùc öu ñaõi
maø caùc haõng haøng khoâng daønh cho vì hoï luoân coù khoái löôïng haøng hoùa lôùn vaø
thöôøng xuyeân ñeå göûi.
- 37 -

2.2.2.3 Caùc dòch vuï giao nhaän khaùc
Hieän nay cuõng coù moät soá doanh nghieäp tham gia vaøo lónh vöïc giao nhaän
haøng döï aùn, haøng caù nhaân, haøng trieãn laõm nhöng chaát löôïng dòch vuï chöa ñöôïc
tieâu chuaån hoùa, naêng löïc coøn haïn cheá. Thöïc teá thöôøng coù nhieàu vaán ñeà ñoái vôùi
haøng döï aùn trong khaâu kieåm hoùa haûi quan do söï khaùc bieät chi tieát haøng giöõa giaáy
pheùp nhaäp khaåu cho caû coâng trình vaø danh muïc cuûa moãi chuyeán haøng gaây nhieàu
khoù khaên cho tieán ñoä thi coâng vaø nhieàu chi phí phaùt sinh ngoaøi döï toaùn.
Ñaùnh giaù chung veà dòch vuï giao nhaän hieän nay taïi TP.HCM laø caùc dòch vuï
coøn thöïc hieän rôøi raïc, cuïc boä, chaát löôïng thaáp, coøn thieáu nhieàu dòch vuï boå sung
laøm gia taêng giaù trò. Caùc coâng ty giao nhaän chæ taäp trung caïnh tranh gaây gaét
giaønh giaät töøng loâ haøng rieâng leû maø chöa quan taâm ñuùng möùc ñònh höôùng cung
caáp caùc dòch vuï giao nhaän chaát löôïng cao vaø dòch vuï noái tieáp taïo thaønh daây
chuyeàn giao nhaän toaøn boä.
2.2.3 Hieän traïng cô sôû haï taàng ôû TP.HCM aûnh höôûng ñeán dòch vuï giao nhaän
vaän taûi ñöôøng haøng khoâng
Nhìn chung cô sôû haï taàng phuïc vuï giao nhaän vaän taûi ôû nöôùc ta coøn yeáu
keùm, do ñoù laøm giaûm löôïng haøng giao nhaän vaän taûi, neáu ñöôïc ñaàu tö ñuùng ñaén
thì löôïng haøng giao nhaän khu vöïc TP.HCM coù theå taêng cao hôn, coù theå thu huùt
haøng quaù caûnh töø caùc nöôùc laân caän.
Hieän nay TP.HCM chæ coù duy nhaát moät saân bay quoác teá laø saân bay Taân
Sôn Nhaát, chöa coù nhaø ga chuyeân duøng cho khai thaùc haøng hoùa, chöa coù khu vöïc
daønh cho ñaïi lyù haøng hoùa vaø chöa coù khu vöïc ñeå xöû lyù haøng hoùa saün saøng ñeå vaän
chuyeån do ñoù gaây nhieàu baát lôïi cho khaùch haøng. Ví duï nhö khaùch haøng töø caùc
tænh xa, laân caän TP.HCM mang haøng ra saân bay Taân Sôn Nhaát töø saùng phaûi chôø
ñeán chieàu ñeå hoaøn thaønh thuû tuïc Haûi quan, thuû tuïc haøng khoâng vaø giao cho coâng
ty TCS ñeå chuyeån vaøo kho vaø sau ñoù xeáp haøng vaøo maùy bay. Nhaø kho saân bay
- 38 -

vôùi kho laïnh vaø giaøn giaù chæ duøng cho khu vöïc haøng nhaäp, coøn ñoái vôùi haøng xuaát
nhö rau hoa quaû töôi soáng, haûi saûn ñöôïc löu trong kho thöôøng deã hö hoûng vaø
giaûm giaù trò haøng hoùa. Tình hình öù ñoïng haøng hoùa taïi saân bay vaøo muøa cao ñieåm
coøn dieãn ra thöôøng xuyeân, gaây ra nhieàu khoù khaên trong vieäc thöïc hieän caùc dòch
vuï giao nhaän. Hieän nay caùc ñaïi lyù haøng hoùa chöa coù choã haønh ngheà taïi khu vöïc
saân bay, ngay caùc vaên phoøng laøm vieäc haàu nhö ñeàu phaûi thueâ nhaø tö nhaân gaàn
saân bay ñeå thöïc hieän caùc dòch vuï cuûa mình.
2.2.4 Tieàm naêng phaùt trieån cuûa caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi haøng khoâng
taïi TP.HCM – baøn veà khi Vieät Nam gia nhaäp toå chöùc WTO
Hieän nay raát nhieàu haõng giao nhaän vaän taûi quoác teá coù maët ôû TP.HCM, hoï
thöôøng xuaát hieän döôùi caùc hình thöùc nhö lieân doanh, lieân keát hoaëc cho caùc coâng
ty giao nhaän vaän taûi quoác doanh laøm ñaïi lyù vì ôû caùc doanh nghieäp quoác doanh
khaû naêng veà taøi chính lôùn maïnh, coù cô sôû vaät chaát kyõ thuaät hieän ñaïi vaø nhöõng
ngöôøi coù trình ñoä chuyeân moân cao nhö coâng ty Vinatrans, Sotrans, Safi,
Transimex, Germadept, Viconship . . . Beân caïnh ñoù, caùc haõng giao nhaän coù quy
moâ nhoû cuõng choïn raát nhieàu doanh nghieäp tö nhaân ñeå laøm ñaïi lyù vì deã thöông
löôïng, phí ñaïi lyù thaáp, . . .
Nhö vaäy coâng ty giao nhaän vaän taûi taïi TP.HCM coù khaû naêng toå chöùc vaø
khai thaùc toát caùc dòch vuï nhö dòch vuï haäu caàn, toå chöùc vaän chuyeån haøng hoùa, laø
ngöôøi coù theå laøm toát vai troø ñaïi lyù cho caùc haõng giao nhaän vaän taûi quoác teá.
Ngoaøi ra, nhö ñaõ noùi Vieät Nam cuõng laø thaønh vieân cuûa hieäp hoäi giao nhaän
quoác teá FIATA, toå chöùc naøy coù nhieäm vuï naâng cao coâng taùc toå chöùc, giuùp caùc
thaønh vieân ñaøo taïo vaø naâng cao tay ngheà chuyeân moân, naâng cao uy tín goùp phaàn
thuùc ñaåy thöông maïi quoác teá phaùt trieån. Vieät Nam cuõng thaønh laäp Hieäp hoäi giao
nhaän kho vaän goïi taét laø VIFFAS nhaèm ñeå baûo veä quyeàn lôïi cuûa caùc coâng ty giao
nhaän vaän taûi. Nhö vaäy, ngoaøi nhöõng tieàm naêng nhö vò trí ñòa lyù raát thuaän lôïi, coù
- 39 -

nguoàn nhaân löïc raát doài daøo, caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi taïi TP.HCM coù moâi
tröôøng hoaït ñoäng raát thuaän lôïi cho söï phaùt trieån.
Tính ñeán thaùng 9/1999 ñaõ coù hôn 30 haõng haøng khoâng cuûa caùc nöôùc coù
ñöôøng bay tôùi Vieät Nam (chuû yeáu laø saân bay Taân Sôn Nhaát) nhö: Airfrance,
Lufthansa, Aeroflot, AirThai, Malaixia, Airline, Korean Air, China Airline, Eva
Air. . . Vaø raát nhieàu kaõng haøng khoâng khaùc ñang coù döï aùn lieân doanh vôùi Vieät
Nam. Ñoàng thôøi Haøng khoâng Vieät Nam (Vietnam Airline) cuõng baét ñaàu coù
nhöõng chuyeán bay tôùi caùc vuøng Ñoâng Nam AÙ nhö: Baêng coác, Kuala Laêmpua. . .
Tuy nhieân, vaän chuyeån haøng hoùa baèng ñöôøng haøng khoâng ñaõ môû ra höôùng
suy nghó môùi cho caùc nhaø giao nhaän ôû Vieät Nam, bôûi vì Vietnam Airline hieän laø
ñaïi lyù haøng khoâng cho taát caû caùc haõng haøng khoâng nöôùc ngoaøi tôùi Vieät Nam,
coâng vieäc giao nhaän haøng hoùa baèng ñöôøng haøng khoâng moät caùch chính quy
chuyeân nghieäp vaãn chöa coù. Taát caû caùc coâng vieäc Vietnam Airline ñang laøm chuû
yeáu döïa vaøo thoùi quen.
Vaø khi Vieät Nam gia nhaäp toå chöùc WTO, caùc coâng ty giao nhaän quoác teá
ñöôïc quyeàn thaønh laäp coâng ty 100% voán nöôùc ngoaøi hoaëc lieân doanh, caùc coâng ty
giao nhaän naøy seõ kinh doanh ñoäc laäp vaø caùc taäp ñoaøn giao nhaän quoác teá naøy lôùn,
tieàm löïc maïnh vôùi giaù caû vaø chaát löôïng dòch vuï vöôït troäi, heä thoáng ñaïi lyù toaøn
caàu vì theá caùc coâng ty giao nhaän Vieät Nam seõ phaûi ñoái maët vôùi möùc ñoä caïnh
tranh ngaøy caøng gaây gaét, ngoaøi vieäc caïnh tranh giaù cöôùc thì chaát löôïng dòch vuï
vaø cung caáp caùc giaù trò gia taêng cho khaùch haøng seõ laø nhöõng vaán ñeà caàn quan
taâm nhieàu hôn. Khi gia nhaäp WTO, thì phaàn lôùn haøng xuaát ñi laø haøng chæ ñònh
cuûa caùc taäp ñoaøn naøy, neân neáu caùc nhaø xuaát nhaäp khaåu Vieät Nam coøn xuaát haøng
hoùa theo phöông thöùc cuõ laø xuaát theo giaù FOB, nhaäp giaù CIF thì ngaønh giao nhaän
Vieät Nam coi nhö thua ngay treân saân nhaø.
- 40 -

Ñaõ ñeán luùc chuùng ta vaän chuyeån baèng haøng khoâng vaø ñeán luùc phaûi trang
bò gaáp caùc kieán thöùc trong vaán ñeà naøy. Vieäc nghieân cöùu vaø hình thaønh caùc boä
phaän giao nhaän laø ñieàu khoâng theå thieáu trong töông lai moät khi ngaønh haøng
khoâng ra ñôøi, phaùt trieån vaø haøng hoùa coù nhu caàu vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng
khoâng ngaøy caøng lôùn.
2.3 SO SAÙNH VAÄN TAÛI HAØNG KHOÂNG VÔÙI CAÙC HÌNH THÖÙC VAÄN
TAÛI KHAÙC
Sôû dó vaän taûi haøng khoâng phaùt trieån vì noù ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu cuûa
neàn kinh teá theá giôùi hieän nay. So vôùi caùc hình thöùc vaän taûi khaùc, vaän taûi haøng
khoâng coù nhöõng khaùc bieät sau:
Tröôùc heát vaän taûi haøng khoâng nhaïy caûm veà thôøi gian, hoaøn toaøn thích hôïp
vôùi thôøi ñaïi phaùt trieån nhö vuõ baõo veà tin hoïc.
Toác ñoä cuûa vaän taûi haøng khoâng raát lôùn, gaáp 27 laàn vaän taûi ñöôøng bieån, 10
laàn oâ toâ, vaø 8 laàn taøu hoûa.
Khoa hoïc kyõ thuaät phaùt trieån vaän taûi haøng khoâng thích hôïp vôùi caùc loaïi
haøng hoùa coù giaù trò cao, mau hoûng, caùc loaïi haøng quyù hieám.
Ngoaøi ra vaän taûi haøng khoâng coøn ñaùp öùng ñöôïc caùc nhu caàu ñaëc bieät veà
chính trò, xaõ hoäi,. . .trong töøng thôøi ñieåm maø khoâng phöông thöùc vaän taûi naøo coù
theå ñaùp öùng ñöôïc, ví duï: nhö vieän trôï khaån caáp ñeå cöùu naïn ñoùi, baõo, ñoäng ñaát,. . .
Vaän chuyeån haøng khoâng ñoøi hoûi moät söï trang bò hoaøn haûo veà kyõ thuaät vaø
caùc phöông tieän phuïc vuï cho vieäc vaän taûi nhö: saân bay, ñaøi kieåm soaùt, khí töôïng,
thoâng tin,. . . ñaây laø moät trong nhöõng yeáu toá caáu thaønh neân giaù cöôùc haøng khoâng,
giaù cöôùc naøy luoân cao hôn baát cöù phöông tieän naøo khaùc (cöôùc haøng khoâng cao
gaáp 8 laàn cöôùc ñöôøng bieån vaø gaáp töø 2 ñeán 4 laàn cöôùc oâ toâ vaø taøu hoûa). Do vaäy
- 41 -

caùc loaïi haøng hoùa thoâng thöôøng ít ñöôïc chuyeân chôû baèng phöông thöùc vaän taûi
naøy.
Möùc ñoä toån thaát khi coù ruûi ro trong vaän taûi haøng khoâng raát lôùn vaø haäu quaû
thaûm khoác cuûa noù ít ai coù theå löôøng tröôùc ñöôïc.
Tính an toaøn cao vaø haønh trình ñeàu ñaën.
Tuy nhieân tai naïn so vôùi caùc phöông tieän vaän taûi khaùc vaãn laø thaáp nhaát.
Vaän taûi haøng khoâng vaãn ñöôïc coi laø phöông tieän an toaøn.
Nhö vaäy vaän taûi haøng khoâng vaãn laø phöông tieän hieän ñaïi phuø hôïp vôùi trình
ñoä saûn xuaát cao vaø laø moät ngaønh kinh teá mang laïi hieäu quaû lôùn vôùi nhieàu lôïi
nhuaän ñaùng keå. Do möùc cöôùc cuûa vaän taûi haøng khoâng laïi khaù ñaét (cao gaáp 5 laàn
so vôùi vaän taûi bieån) neân khoái löôïng haøng hoùa vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng
khoâng vaãn coøn thaáp so vôùi caùc ngaønh khaùc (baûng 2.5) nhöng do nhöõng ñaëc tröng
rieâng coù nhö ñaõ neâu treân neân ngaønh vaän taûi haøng khoâng vaãn ñang treân ñaø phaùt
trieån khoâng ngöøng.
Baûng 2.5: Khoái löôïng haøng hoùa vaän chuyeån phaân theo ngaønh vaän taûi
(ÑVT: 1000 taán)
2001 2002 2003 2004
Ñöôøng boä 19.447 20.228 16.327 17.049
Ñöôøng soâng 5.223 5.511 9.310 9.657
Ñöôøng bieån 6.581 7.212 9.461 8.419
Ñöôøng saét 457 648 595 484
Ñöôøng haøng khoâng 74 84 84 106
Toác ñoä phaùt trieån khoái löôïng haøng hoùa vaän chuyeån phaân theo ngaønh vaän taûi
(ÑVT: %)
2001 2002 2003 2004
Ñöôøng boä 112,5 104,0 80,7 104,4
Ñöôøng soâng 188,9 105,5 168,9 103,7
Ñöôøng bieån 109,7 109,6 131,2 89,0
Ñöôøng saét 129,5 141,8 91,8 81,3
Ñöôøng haøng khoâng 132,1 113,5 100,0 126,2
(Nguoàn: Cuïc thoáng keâ TP.HCM)
- 42 -

2.3. ÑAÙNH GIAÙ CHUNG VEÀ TÌNH HÌNH HOAÏT ÑOÄNG GIAO NHAÄN
VAÄN TAÛI HAØNG KHOÂNG TAÏI TP.HCM
2.3.1. Nhöõng ñieåm maïnh – thuaän lôïi phaùt trieån dòch vuï giao nhaän haøng
khoâng taïi TP.HCM
Lôïi theá ñòa lyù TP.HCM; vò trí ñòa lyù TP.HCM heát söùc thuaän lôïi vôùi saân bay
quoác teá laø cöûa ngoõ quan troïng ñoái vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi.
Ngoaøi ra, TP.HCM naèm trong khu vöïc kinh teá troïng ñieåm phía Nam laø nôi taäp
trung voán ñaàu tö nhieàu nhaát töø nöôùc ngoaøi, taêng tröôûng kinh teá cao nhaát nöôùc.
TP.HCM laø nôi taäp trung vaän chuyeån phaàn lôùn haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu töø caùc
khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát vaø caùc tænh laân caän. Ñaây laø vò trí lyù töôûng cho
vieäc phaùt trieån dòch vuï giao nhaän.
Chính saùch kinh teá höôùng ngoaïi: tham gia khoái ASEAN, APEC, AFTA vaø
ñang trong quaù trình gia nhaäp WTO. . . seõ thuùc ñaåy xuaát nhaäp khaåu, thu huùt ñaàu
tö nöôùc ngoaøi, löôïng haøng giao nhaän vaän taûi seõ taêng nhanh. Vôùi hieäp ñònh thöông
maïi Vieät Myõ (BTA) ñaõ thuùc ñaåy vaø taïo ra cô hoäi trao ñoåi thöông maïi giöõa hai
nöôùc. Ngoaøi ra, trao ñoåi thöông maïi giöõa Vieät Nam vôùi Trung Quoác vaø Nhaät Baûn
taêng maïnh taùc ñoäng ñeán thò tröôøng vaän chuyeån haøng hoùa tôùi Ñoâng Baéc AÙ. Nhìn
chung, xu höôùng toaøn caàu hoùa ngaøy caøng dieãn ra maïnh meõ cuøng vôùi vieäc Vieät
Nam tham gia hieäp öôùc thaân thieän – hôïp taùc Ñoâng Nam AÙ (ASEAN) vaø ñaõ trôû
thaønh thaønh vieân chính thöùc cuûa hieäp hoäi naøy. Tieáp theo ñoù laø vieäc gia nhaäp vaøo
AFTA (1995), vieäc vöøa môùi ñöôïc kyù keát Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Myõ (thaùng l
l/200l) cuõng nhö caùc hieäp ñònh song phöông vaø ña phöông vôùi caùc nöôùc, caùc toå
chöùc quoác teá nhö WTO trong thôøi gian saép tôùi,… ñaây chaéc chaén seõ laø nhöõng cô
hoäi, ñieàu kieän thuaän lôïi nhaát cho vieäc phaùt trieån kinh teá noùi chung vaø ngaønh giao
nhaän noùi rieâng taïi Vieät Nam.
- 43 -

Đề tài Giải pháp phát triển dịch vụ giao nhận vận tải hàng không rất hay

Đề tài Giải pháp phát triển dịch vụ giao nhận vận tải hàng không rất hay

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (19)

Similar to Đề tài Giải pháp phát triển dịch vụ giao nhận vận tải hàng không rất hay

Similar to Đề tài Giải pháp phát triển dịch vụ giao nhận vận tải hàng không rất hay (20)

More from Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864

More from Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Đề tài Giải pháp phát triển dịch vụ giao nhận vận tải hàng không rất hay