30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
Luận án: Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức hành chính Nhà nước tỉnh Hải Dương
1. 1
L I CAM ðOAN
Tôi cam ñoan, ñây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s li u là trung
th c. Nh ng k t qu nêu trong lu n án chưa t ng ñư c ai công b trong b t kỳ công
trình nào khác.
Tác gi
Nguy n Kim Di n
2. 2
L I C M ƠN
Trư c h t, cho phép tôi c m ơn PGS.TS Nguy n Ti p; c m ơn PGS.TS Vũ
Mai - Ngư i ñã toàn tâm, toàn ý hư ng d n tôi v m t khoa h c ñ hoàn thành b n
lu n án này.
Tôi cũng xin trân tr ng c m ơn GS.TS Nguy n Thành ð , PGS.TS Tr n
Xuân C u, PGS.TS Tr n Th Thu, PGS.TS Mai Qu c Chánh, PGS.TS Tr n Th
ð t, TS. ðinh Ti n Dũng và các th y cô giáo; các cán b , nhân viên Khoa Kinh t
& Qu n lý ngu n nhân l c; Vi n ñào t o sau ð i h c - Trư ng ñ i h c Kinh t
Qu c dân v nh ng ý ki n ñóng góp th ng th n, sâu s c và giúp ñ ñ y nhi t huy t
ñ tôi hoàn thành nhi m v nghiên c u c a mình.
Tôi xin t lòng bi t ơn ngư i m ñã nuôi tôi ăn h c và ñ ng viên tôi nh ng
lúc khó khăn nh t ñ tôi vư t qua và hoàn thành lu n án.
Nhân ñây, tôi xin g i l i c m ơn chân thành nh t t i lãnh ñ o S N i v , b n
bè và ñ ng nghi p, nh ng ngư i ñã k vai sát cánh và thư ng xuyên ñ ng viên ñ
hoàn thành b n lu n án này.
Xin trân tr ng c m ơn!
3. 3
M C L C
L i cam ñoan...........................................................................................................
L i c m ơn...............................................................................................................
i
ii
M c l c..................................................................................................................... iii
Danh m c ký hi u và các ch vi t t t................................................................... iv
Danh m c các b ng s li u..................................................................................... v
Danh m c các bi u ñ và hình v .......................................................................... vi
M ð U.................................................................................................................. 1
Chương 1: NH NG V N ð CƠ B N V CÔNG CH C HÀNH CHÍNH
NHÀ NƯ C VÀ NÂNG CAO CH T LƯ NG ð I NGŨ CÔNG
CH C HÀNH CHÍNH NHÀ NƯ C................................................. 8
1.1. Khái ni m, vai trò, ñ c ñi m và phân lo i công ch c hành chính nhà
nư c........................................................................................................ 8
1.2. Ch t lư ng, các tiêu chí ñánh giá ch t lư ng công ch c hành chính nhà
nư c......................................................................................................... 17
1.3. Nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ công ch c hành chính nhà nư c................ 22
1.4. Các nhân t nh hư ng t i ch t lư ng ñ i ngũ công ch c hành chính
nhà nư c..................................................................................................
1.5. Kinh nghi m xây d ng, phát tri n và nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ công
ch c hành chính nhà nư c........................................................................
37
47
Chương 2: PHÂN TÍCH TH C TR NG CH T LƯ NG ð I NGŨ CÔNG
CH C HÀNH CHÍNH NHÀ NƯ C T NH H I DƯƠNG.............. 59
2.1. S hình thành và phát tri n ñ i ngũ cán b , công ch c t nh H i
Dương...................................................................................................... 59
2.2. Phân tích th c tr ng ch t lư ng ñ i ngũ công ch c hành chính nhà
nư c t nh H i Dương............................................................................... 67
2.3. Nguyên nhân nh hư ng t i chât lư ng ñ i ngũ công ch c hành chính
nhà nư c t nh H i Dương........................................................................
Chương 3: M T S GI I PHÁP NÂNG CAO CH T LƯ NG ð I NGŨ
CÔNG CH C HÀNH CHÍNH NHÀ NƯ C T NH H I DƯƠNG
90
103
3.1. M c tiêu và phương hư ng nâng cao chât lư ng ñ i ngũ công ch c
hành chính nhà nư c t nh H i Dương giai ño n 2006-2015.................. 103
3.2. M t s gi i pháp nâng cao chât lư ng ñ i ngũ công ch c hành chính
nhà nư c t nh H i Dương........................................................................ 108
3.3. Nâng cao tinh th n và ñ o ñ c, ñ y m nh ñ u tranh ch ng tham
nhũng, tiêu c c trong ñ i ngũ công ch c hành chính nhà nư c.............. 150
K T LU N...............................................................................................................
DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH C A TÁC GI ðà CÔNG B .....................
DANH M C TÀI LI U THAM KH O..................................................................
PH L C
161
162
163
4. 4
DANH M C KÝ HI U VÀ CÁC CH VI T T T
BCHTƯ - Ban ch p hành Trung ương
BTC - B tài chính
BNV - B N i v
CNXH - Ch nghĩa xã h i
CSVN - C ng s n Vi t Nam
CN, XD - Công nghi p, xây d ng
CNH, HðH - Công nghi p hoá, hi n ñ i hoá
CCHC - C i cách hành chính
CS - Cán s
CV - Chuyên viên
CVC - Chuyên viên chính
CVCC - Chuyên viên cao c p
CTr - Chương trình
CP - Chính ph
HCNN - Hành chính nhà nư c
HD - Hư ng d n
HðND - H i ñ ng nhân dân
HðBT - H i ñ ng b trư ng
KHXH - Khoa h c xã h i
KH - K ho ch
KTTT - Kinh t th trư ng
LT - Liên t ch
NLTS, DV - Nông lâm thu s n, D ch v
NQ - Ngh quy t
Nð - Ngh ñ nh
QLNN - Qu n lý nhà nư c
QLKT - Qu n lý kinh t
Qð - Quy t ñ nh
TCTƯ - T ch c trung ương
TU - T nh u
TƯ - Trung ương
TT - Thông tư
TTg - Th tư ng
TB - Thông báo
TC - T ch c
UBTVQH - U ban thư ng v qu c h i
UBND - U ban nhân dân
XHCN - Xã h i ch nghĩa
5. 5
DANH M C BI U S LI U
Bi u s 2.1 Cơ c u lao ñ ng trong các ngành kinh t .......................................... 61
Bi u s 2.2 S lư ng công ch c hành chính nhà nư c t năm 2000-2006.......... 65
Bi u s 2.3 Trình ñ ñào t o c a công ch c hành chính nhà nư c t nh H i
Dương (2000-2006)........................................................................... 69
Bi u s 2.4 Cơ c u ng ch công ch c hành chính nhà nư c t nh H i Dương
(2000-2006)....................................................................................... 70
Bi u s 2.5 K t qu ñánh giá công ch c hành chính nhà nư c ñang công tác
c p t nh năm 2006............................................................................. 72
Bi u s 2.6 Trình ñ ñào t o c a công ch c hành chính nhà nư c c p t nh, c p
huy n năm 2006................................................................................ 73
Bi u s 2.7 K t qu ñánh giá công ch c hành chính nhà nư c ñang công tác
c p huy n năm 2006......................................................................... 75
Bi u s 2.8 Trình ñ lý lu n chính tr ñ i ngũ công ch c hành chính nhà nư c
t nh H i Dương năm 2006................................................................. 76
Bi u s 2.9 Trình ñ qu n lý nhà nư c ñ i ngũ công ch c hành chính nhà
nư c t nh H i Dương năm 2006........................................................ 76
Bi u s 2.10 Trình ñ ngo i ng , tin h c ñ i ngũ công ch c hành chính nhà
nư c t nh H i Dương năm 2006........................................................ 77
Bi u s 2.11 Nh ng k năng c n ñư c ñào t o ñ i v i công ch c hành chính
nhà nư c............................................................................................ 78
Bi u s 2.12 T m quan tr ng c a các k năng...................................................... 79
Bi u s 2.13 Ch t lư ng công ch c hành chính nhà nư c phân theo ñ tu i -
trình ñ ñào t o 80
Bi u s 2.14 T ng h p cơ c u công ch c hành chính nhà nư c v thâm niên
công tác (tính t khi chính th c vào biên ch ) 82
Bi u s 2.15 K t qu ñi u tra cán b , công ch c c p xã ñ i v i công ch c hành
chính nhà nư c t nh H i Dương........................................................ 84
Bi u s 2.16 K t qu ñi u tra các t ch c và công dân ñ i v i công ch c hành
chính nhà nư c t nh H i Dương........................................................ 86
6. 6
Bi u s 2.17 K t qu ñi u tra m c ñ nh n th c và s n sàng ñáp ng s thay
ñ i công vi c trong tương lai............................................................ 89
Bi u s 2.18 S lư ng công ch c hành chính nhà nư c t nh H i Dương tăng
gi m t năm 2000-2006.................................................................... 95
Bi u s 2.19 K t qu ñào t o, b i dư ng công ch c hành chính nhà nư c t nh
H i Dương t năm 2000-2006 (ñã t t nghiêp và chưa t t nghi p)... 99
Bi u s 3.1 D ki n nhu c u công ch c hành chính nhà nư c t nh H i Dương
năm 2015........................................................................................... 118
7. 7
DANH M C CÁC BI U ð VÀ HÌNH V
Bi u ñ 2.1
I. Các bi u ñ
Cơ c u lao ñ ng trong các ngành kinh t ............................................ 61
Bi u ñ 2.2 Di n bi n s lư ng công ch c hành chính nhà nư c t năm 2000-
2006..................................................................................................... 65
II. Các hình v
Hình 1.1 Phân lo i công ch c............................................................................ 16
Hình 1.2 Nhu c u ñào t o, b i dư ng công ch c hành chính nhà nư c............ 30
Hình 1.3
Hình 2.1
Mô hình James Heskett - Earl Sasser..................................................
Nh ng b t c p trong s d ng ñ i ngũ công ch c hành chính nhà
nư c.....................................................................................................
45
98
Hình 3.1 Gi i pháp ñào t o, b i dư ng công ch c hành chính nhà nư c.......... 128
Hình 3.2 M c ñích c a khoá ñào t o, b i dư ng............................................... 137
Hình 3.3 Phương pháp ñào t o cùng tham gia (Trao ñ i - Workshop).............. 138
Hình 3.4 Mô hình ñào t o Jonh Eaton - Roy Jonhson....................................... 139
8. 8
M ð U
1. Tính c p thi t c a ñ tài
Xây d ng ñ i ngũ công ch c hành chính nhà nư c (HCNN) là m i quan tâm
hàng ñ u c a ð ng và Nhà nư c ta nh m ñáp ng yêu c u c a s nghi p ñ i m i
trong giai ño n hi n nay. ð c bi t nư c ta ñang trong quá trình h i nh p sâu r ng
vào n n kinh t th gi i, v i nh ng th i cơ và v n h i m i, ñ ng th i cũng có
nh ng khó khăn và thách th c m i, ñ i ngũ công ch c HCNN là nh ng ngư i tr c
ti p ph c v ch ñ , ñ i di n cho ð ng và Nhà nư c xây d ng và th c thi các ch
trương, chính sách thì ñ i ngũ công ch c HCNN là nhân t quy t ñ nh ñ i v i s
phát tri n c a ñ t nư c càng c n ñư c quan tâm.
Bư c vào th i kỳ ñ i m i, k t khi có Ngh quy t ð i h i toàn qu c l n th
VI c a ð ng (tháng 12-1986) và s phát tri n n n kinh t th trư ng (KTTT) ñ nh
hư ng xã h i ch nghĩa (XHCN), trong b i c nh h i nh p kinh t qu c t , vi c nâng
cao ch t lư ng ñ i ngũ công ch c nư c ta nói chung, ñ i ngũ công ch c HCNN nói
riêng càng tr nên b c thi t. Nh ng năm g n ñây, vi c th c hi n ch trương xây
d ng ñ i ngũ công ch c HCNN nư c ta ñã ñ t ñư c m t s k t qu nh t ñ nh.
Song trên th c t v n ñ xây d ng và phát tri n ñ i ngũ công ch c HCNN ñã và
ñang ñ t ra nhi u v n ñ m i, c n ti p t c nghiên c u. Do v y, vi c nghiên c u,
ñánh giá m t cách khoa h c v ñ i ngũ công ch c HCNN và ch t lư ng ñ i ngũ
công ch c HCNN s có ý nghĩa h t s c quan tr ng, là cơ s giúp cho ð ng, Nhà
nư c, Chính ph ho ch ñ nh chi n lư c xây d ng, ñào t o và phát tri n ñ i ngũ
công ch c HCNN có ch t lư ng, ñáp ng yêu c u xây d ng và phát tri n ñ t nư c
trong giai ño n hi n nay và cho nh ng năm t i.
Th c t cho th y, ñ i ngũ công ch c HCNN hi n nay chưa th c s ngang
t m v i yêu c u, nhi m v c a s nghi p ñ i m i. ði u ñó là do nhi u nguyên
nhân, nhưng m t trong nh ng nguyên nhân chính là do nh ng b t c p trong vi c
tuy n d ng, s d ng, ñào t o ñ i ngũ công ch c HCNN. N m trong th c t chung
c a ñ t nư c, t nh H i Dương không tránh kh i nh ng b t c p trong xây d ng, s
d ng ñ i ngũ công ch c HCNN. C th là tình tr ng h ng h t v cơ c u, chưa h p
lý ngành ngh , ch t lư ng công ch c c a t nh chưa ñáp ng ñư c yêu c u công
9. 9
vi c; cơ s v t ch t ph c v cho ñ i ngũ công ch c HCNN còn h n ch ; c ng v i
vi c ñào t o, b i dư ng ñ i ngũ công ch c HCNN chưa g n v i vi c s d ng, ñ ng
th i chưa có chính sách tho ñáng ñ thu hút công ch c có trình ñ cao v t nh công
tác...v n còn x y ra. ðó chính là nguyên nhân ch quan thu c v t nh trong vi c
nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ công ch c HCNN t nh H i Dương.
V i di n tích 1.648,4 km2, dân s 1.711.364 ngư i (tính ñ n 31/12/2006),
H i Dương là m t t nh n m trong khu v c tam giác kinh t Hà N i - Qu ng Ninh -
H i Phòng. Khi n n KTTT phát tri n nhanh, m nh c v tính ch t, quy mô và t c ñ
thì H i Dương có nhi u ñi u ki n thu n l i ñ phát tri n v ng ch c. Trong nh ng
năm g n ñây, H i Dương ñã có s thu hút v n ñ u tư m nh và có m c tăng trư ng
kinh t cao, năm 2006 thu ngân sách là 2.450 t ñ ng. Vì v y, công cu c phát tri n
kinh t - xã h i c a t nh ñã và ñang ñ t ra nhi u v n ñ c p thi t, trong ñó có vi c
nhanh chóng xây d ng và nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ công ch c HCNN.
Xu t phát t yêu c u c p thi t ñó, nghiên c u sinh ch n ñ tài:"Nâng cao
ch t lư ng ñ i ngũ công ch c hành chính nhà nư c t nh H i Dương" làm ñ tài
nghiên c u c a Lu n án. ð tài này t p trung ñi sâu nghiên c u, ñánh giá th c
tr ng, ñ xu t nh ng gi i pháp và ki n ngh nh m góp ph n nâng cao ch t lư ng ñ i
ngũ công ch c HCNN, ñáp ng và phù h p v i tình hình th c ti n c a ñ a phương
và Vi t Nam hi n nay. ð tài này là k t qu nghiên c u c a nghiên c u sinh trên cơ
s v n d ng nh ng ki n th c khoa h c ñã ñư c h c trong nhà trư ng v i kinh
nghi m th c ti n công tác c a b n thân trong nh ng năm qua.
2. Các công trình nghiên c u có liên quan
Trong nh ng năm g n ñây, nhi u công trình nghiên c u ñã ñư c công b có
liên quan ñ n ñ i ngũ công ch c HCNN nư c ta như: “Cơ s khoa h c c a vi c
xây d ng ñ i ngũ công ch c Nhà nư c ñ n năm 2000”, ñ tài khoa h c c p B do
Ban T ch c cán b Chính ph (nay là B N i v ) th c hi n năm 1997; “Xây d ng
và phát tri n ñ i ngũ cán b , công ch c” ñ tài c p B do Ban T ch c cán b
Chính ph th c hi n năm 1998...; “Lu n ch ng khoa h c cho vi c nâng cao ch t
lư ng ñ i ngũ cán b trong th i kỳ ñ y m nh công nghi p hoá, hi n ñ i hoá ñ t
nư c”, ñ tài c p Nhà nư c KHXH.05-03, n m trong chương trình KHXH.05 do
10. 10
GS.TS Nguy n Phú Tr ng và PGS.TS Tr n Xuân S m làm ch nhi m [44]. Trong
ñó ñ tài “Lu n ch ng khoa h c cho vi c nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ cán b trong
th i kỳ ñ y m nh công nghi p hoá, hi n ñ i hoá ñ t nư c” có ý nghĩa r t quan
tr ng. Trên cơ s các quan ñi m lý lu n, t ng k t th c ti n và k th a k t qu c a
nhi u công trình ñi trư c, t p th các tác gi ñã phân tích, lý gi i, h th ng hoá các
căn c khoa h c c a vi c nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ cán b . T ñó, ñưa ra m t h
th ng các quan ñi m, phương hư ng và gi i pháp nh m nâng cao ch t lư ng ñ i
ngũ cán b , trong ñó có ñ i ngũ công ch c hành chính nhà nư c ñáp ng yêu c u
c a s nghi p công nghi p hoá, hi n ñ i hoá ñ t nư c và h i nh p kinh t qu c t
trong nh ng th p niên ñ u c a th k XXI.
Tác gi Tô T H cũng có nhi u công trình nghiên c u v công ch c HCNN
và ñã ñư c s d ng ñ gi ng d y cho ñ i ngũ công ch c HCNN hi n nay. Qua m t
s công trình nghiên c u, tác gi ñã t p trung phân tích, lý gi i và làm rõ khái ni m
cán b , công ch c nhà nư c; vai trò c a cán b công ch c trong vi c xây d ng n n
hành chính qu c gia và ñ nh hư ng trong xây d ng ñ i ngũ công ch c HCNN như:
S tay nghi p v cán b làm công tác t ch c nhà nư c; Công ch c và v n ñ xây
d ng ñ i ngũ cán b , công ch c; C m nang cán b làm công tác t ch c nhà nư c...
Cùng nghiên c u v công ch c, Ban ch ñ o c i cách hành chính c a Chính
ph có Báo cáo t ng h p ñ tài: "Năng l c, hi u qu , hi u l c qu n lý hành chính
nhà nư c; th c tr ng, nguyên nhân và gi i pháp”. ð tài này ñã t p trung nghiên
c u v hi u l c qu n lý HCNN, trong ñó ñã ñ t công ch c HCNN trong m i quan
h v i vi c nâng cao hi u qu và hi u l c qu n lý HCNN. ð tài: “Nâng cao ch t
lư ng ñ i ngũ công ch c qu n lý nhà nư c ñáp ng yêu c u công nghi p hoá, hi n
ñ i hoá ñ t nư c” c a tác gi Nguy n B c Son ñã phân tích ñánh giá ñ i ngũ cán
b , công ch c Vi t Nam, phân tích nguyên nhân d n t i nh ng h n ch v ch t
lư ng ñ i ngũ công ch c QLNN và ñưa ra m t s gi i pháp nh m nâng cao ch t
lư ng ñ i ngũ công ch c QLNN, ñáp ng th i kỳ công nghiêp hoá, hi n ñ i hoá ñ t
nư c trong giai ño n hi n nay và trong nh ng năm t i.
ðư c s h tr c a C ng ñ ng Châu Âu, trong khuôn kh d án ASIAN-
LINK (mã s ASI/B7-301/98/679-042), trư ng ð i h c Kinh t qu c dân Hà N i ñã
11. 11
ph i h p v i trư ng ð i h c T ng h p Mardrid (Tây Ban Nha) ti n hành ñi u tra,
ñánh giá ch t lư ng công ch c qu n lý c p t nh Vi t Nam ñ xác l p chương trình
ñào t o v kinh t và qu n lý công ch c cho ñ i ngũ công ch c c p t nh. K t qu
ñi u tra, ñánh giá ñư c công b tháng 7-2004 ñã nêu rõ nh ng y u kém, thi u h t
v ki n th c và k năng c a ñ i ngũ công ch c hành chính c p t nh trong lĩnh v c
qu n lý công và qu n lý kinh t . Báo cáo nêu lên m t trong nh ng thi u h t l n nh t
hi n nay c a ñ i ngũ công ch c c p t nh là s thi u h t v ki n th c và k năng
qu n lý trong n n KTTT, ñó là s thi u hi u bi t v ki n th c qu n lý hành chính
công. Báo cáo ñ xu t c n thi t ph i xây d ng chương trình ñào t o v kinh t và
qu n lý hành chính công cho ñ i ngũ công ch c hành chính c p t nh ñ c bi t là ñ i
ngũ công ch c qu n lý.
Như v y, các công trình nghiên c u trên ñã ñ c p ñ n nhi u khía c nh khác
nhau và có nh ng ñóng góp nh t ñ nh trong vi c ho ch ñ nh ch trương, chính sách,
tìm ra gi i pháp nh m nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ cán b , công ch c HCNN
nư c ta. T các nghiên c u trên cho th y:
- Các công trình nghiên c u v công ch c HCNN và ch t lư ng công ch c
HCNN thư ng nghiêng v cách ti p c n theo t n n HCNN, d a trên quan ñi m c a
qu n lý HCNN; ít ho c không th y công trình ti p c n theo hư ng khoa h c v qu n
tr ngu n nhân l c. Do ñó trong lu n án này, tác gi nghiên c u, ñánh giá ch t
lư ng công ch c HCNN và ñưa ra các gi i pháp trên cơ s c a khoa h c qu n tr
ngu n nhân l c.
- Các công trình nghiên c u ch y u bàn lu n v khái ni m cán b , công
ch c; công ch c hành chính, viên ch c...và thư ng t p trung phân tích ñánh giá v
công ch c nhà nư c nói chung ít ñi sâu vào m t nhóm công ch c ho c công ch c
HCNN m t t nh c th .
- Các công trình nghiên c u m i ch d ng l i m t phương pháp lu n là ch
y u, ho c ch t p trung nghiên c u trên ph m vi khá r ng (toàn b ñ i ngũ cán b ,
công ch c; ñ i ngũ công ch c HCNN nói chung…); ho c ch nghiên c u m t s
khâu c a công tác xây d ng ñ i ngũ công ch c HCNN. ð n nay, H i Dương chưa
có m t ñ tài nào nghiên c u c th v ch t lư ng ñ i ngũ công ch c HCNN c a
12. 12
t nh. Do v y, c n có ñ tài nghiên c u v nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ công ch c
HCNN. ðây là công trình ñ u tiên nghiên c u vi c nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ
công ch c HCNN t nh H i Dương, h a h n kh năng áp d ng c th , hi u qu
cho ñ a phương trong vi c nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ công ch c HCNN c a t nh.
3. M c tiêu và nhi m v nghiên c u c a lu n án
3.1. M c tiêu
Làm rõ cơ s khoa h c c a vi c nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ công ch c
HCNN t nh H i Dương; Phân tích th c tr ng ch t lư ng ñ i ngũ công ch c HCNN
c a t nh, tìm ra nh ng ưu ñi m và nh ng t n t i, h n ch . T ñó, ñ xu t m t s gi i
pháp có tính kh thi nh m nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ công ch c HCNN c a t nh
H i Dương, ñáp ng ñư c yêu c u, nhi m v trong tình hình m i.
3.2. Nhi m v
ð ñ t ñư c m c tiêu trên, lu n án s ñi sâu gi i quy t nh ng nhi m v sau:
- V m t lý lu n: H th ng hoá m t s v n ñ lý lu n cơ b n, nghiên c u các
v n ñ th c ti n chung ñ làm rõ các khái ni m m i v công ch c HCNN, ch t
lư ng công ch c HCNN.
- V m t th c ti n: Phân tích th c tr ng ch t lư ng ñ i ngũ công ch c
HCNN c a t nh H i Dương, qua ñó th y ñư c nh ng ưu ñi m và tìm ra nguyên
nhân d n t i nh ng h n ch v ch t lư ng ñ i ngũ công ch c HCNN c a t nh. T
ñó, ñ xu t các gi i pháp nh m nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ công ch c HCNN c a
t nh H i Dương.
N i dung nghiên c u c a lu n án:
- Nh ng v n ñ cơ b n v công ch c HCNN và nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ
công ch c HCNN.
- Phân tích th c tr ng ch t lư ng ñ i ngũ công ch c HCNN t nh H i Dương.
- M t s gi i pháp và ki n ngh nh m nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ công ch c
HCNN t nh H i Dương.
4. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u
4.1. ð i tư ng nghiên c u
13. 13
Công ch c HCNN (nh ng n i dung v ch t lư ng ñ i ngũ công ch c trong
các cơ quan QLNN) t t nh ñ n huy n trên các m t: tuy n d ng, s d ng, quy
ho ch, ñào t o và nh ng v n ñ có liên quan như: tiêu chu n, vi c ñánh giá công
ch c cùng nh ng nhân t tác ñ ng ñ n ch t lư ng ñ i ngũ công ch c HCNN.
4.2. Ph m vi nghiên c u
- V th i gian: Nghiên c u th c tr ng ñ i ngũ công ch c HCNN t nh H i
Dương t năm 2000-2006.
- V không gian: Nghiên c u trên ñ a bàn t nh H i Dương.
5. Phương pháp nghiên c u và ngu n s li u
5.1. Phương pháp nghiên c u
K th a có ch n l c k t qu các công trình nghiên c u trư c, các phương
pháp: duy v t bi n ch ng, duy v t l ch s trong nghiên c u khoa h c, ñ ng th i s
d ng t ng h p các phương pháp:
+ Phương pháp ñi u tra, th ng kê.
+ Phương pháp so sánh.
+ Phương pháp phân tích h th ng.
+ Phương pháp ñi u tra xã h i h c...
5.2. Ngu n s li u
- S li u th c p: S li u t các báo cáo c a các s , ngành; huy n, thành ph
c a t nh H i Dương và B N i v .
- S li u sơ c p: Thông tin và s li u thu ñư c qua ñi u tra b ng b ng h i t i
6 s , 5 huy n, thành ph và 5 phư ng. Thông tin thu ñư c t ph ng v n sâu m t s
lãnh ñ o và chuyên viên các s , ngành; huy n, thành ph , phư ng; các t ch c và
công dân.
6. ðóng góp khoa h c c a Lu n án
- Góp ph n vào h th ng hoá lý lu n v ñ i ngũ công ch c, công ch c
HCNN và nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ công ch c HCNN; h th ng hoá và xây
d ng các tiêu chí ñánh giá ch t lư ng công ch c HCNN; làm rõ nh ng ñ c ñi m
c a ñ i ngũ công ch c HCNN và ñi u ki n khách quan c a vi c xây d ng ñ i ngũ
công ch c HCNN t nh H i Dương trong th i kỳ m i.
14. 14
- Qua phân tích, so sánh, ñánh giá th c tr ng, rút ra nh ng m t m nh; nh ng
h n ch và nguyên nhân c a th c tr ng. T ñó, làm ti n ñ ñ xây d ng, nâng cao
ch t lư ng ñ i ngũ công ch c HCNN t nh H i Dương, ñáp ng yêu c u c a n n
kinh t th i kỳ ñ y m nh CNH, HðH ñ t nư c.
- Làm rõ và ñưa ra quan ñi m, phương pháp tuy n d ng, s d ng, quy ho ch,
ñào t o và nh ng gi i pháp, ki n ngh nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ công ch c
HCNN t nh H i Dương th i kỳ m i.
7. K t c u lu n án
Ngoài ph n m ñ u, ph n k t lu n, danh m c tài li u tham kh o và ph l c,
lu n án có k t c u g m 3 chương.
Chương 1: Nh ng v n ñ cơ b n v công ch c hành chính nhà nư c và
nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ công ch c hành chính nhà nư c.
Chương 2: Phân tích th c tr ng ch t lư ng ñ i ngũ công ch c hành
chính nhà nư c t nh H i Dương.
Chương 3: M t s gi i pháp nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ công ch c hành
chính nhà nư c t nh H i Dương.
15. 15
Chương 1
NH NG V N ð CƠ B N V CÔNG CH C HÀNH CHÍNH
NHÀ NƯ C VÀ NÂNG CAO CH T LƯ NG ð I NGŨ
CÔNG CH C HÀNH CHÍNH NHÀ NƯ C
1.1. Khái ni m, vai trò, ñ c ñi m và phân lo i công ch c hành chính nhà
nư c
1.1.1. Khái ni m công ch c hành chính nhà nư c
1.1.1.1. Khái ni m chung v công ch c
Khái ni m công ch c g n li n v i s ra ñ i công ch c các nư c tư b n
phương Tây. T n a cu i th k XIX [56, tr.9], t i nhi u nư c ñã th c hi n ch ñ
công ch c th i gian tương ñ i lâu, công ch c ñư c hi u là nh ng công dân ñư c
tuy n d ng và b nhi m gi m t công v thư ng xuyên trong m t công s c a Nhà
nư c trung ương hay ñ a phương, trong nư c hay ngoài nư c, ñã ñư c x p vào
m t ng ch và hư ng lương t ngân sách Nhà nư c [56, tr.9]. Trên th c t , m i qu c
gia cũng có quan ni m và ñ nh nghĩa khác nhau v công ch c:
C ng hoà Pháp, ñ nh nghĩa: “Công ch c là nh ng ngư i ñư c tuy n d ng,
b nhi m vào làm vi c trong các công s g m các cơ quan hành chính công quy n
và các t ch c d ch v công c ng do nhà nư c t ch c, bao g m c trung ương và
ñ a phương nhưng không k ñ n các công ch c ñ a phương thu c các h i ñ ng
thu c ñ a phương qu n lý”. [57, tr.228]
Nh t B n, công ch c ñư c phân thành hai lo i chính, g m công ch c nhà
nư c và công ch c ñ a phương: “Công ch c nhà nư c g m nh ng ngư i ñư c
nh m ch c trong b máy c a Chính ph trung ương, ngành tư pháp, qu c h i, quân
ñ i, trư ng công và b nh vi n qu c l p, xí nghi p và ñơn v s nghi p qu c doanh
ñư c lĩnh lương c a ngân sách nhà nư c. Công ch c ñ a phương g m nh ng ngư i
làm vi c và lĩnh lương t tài chính ñ a phương”. [57, tr.156]
Trung Qu c, khái ni m công ch c ñư c hi u là: "Công ch c nhà nư c là
nh ng ngư i công tác trong cơ quan hành chính nhà nư c các c p, tr nhân viên
ph c v . Công ch c g m hai lo i:
16. 16
+ Công ch c lãnh ñ o là nh ng ngư i th a hành quy n l c nhà nư c. Các
công ch c này b nhi m theo các trình t lu t ñ nh, ch u s ñi u hành c a Hi n
pháp, ði u l công ch c và Lu t t ch c c a chính quy n các c p.
+ Công ch c nghi p v là nh ng ngư i thi hành ch ñ thư ng nhi m, do cơ
quan hành chính các c p b nhi m và qu n lý căn c vào ði u l công ch c. H
chi m tuy t ñ i ña s trong công ch c nhà nư c, ch u trách nhi m quán tri t, ch p
hành các chính sách và pháp lu t”.[57, tr. 268]
T nh ng khái ni m v công ch c c a m t s nư c như trên, có th th y:
Công ch c là nh ng ngư i ñư c tuy n d ng và b nhi m gi m t ch c v hay th a
hành công v thư ng xuyên trong m t công s c a Nhà nư c t trung ương ñ n ñ a
phương, ñư c hư ng lương t ngân sách và ch u s ñi u hành c a Lu t công ch c.
Cùng cách hi u tương t , T ñi n gi i thích thu t ng hành chính ñ nh nghĩa
công ch c là: “Ngư i ñư c tuy n d ng và b nhi m vào làm vi c trong m t cơ quan
c a Nhà nư c trung ương hay ñ a phương, làm vi c thư ng xuyên, toàn b th i
gian, ñư c x p vào ng ch c a h th ng ng ch b c, ñư c hư ng lương t ngân sách
Nhà nư c, có tư cách pháp lý khi thi hành công v c a Nhà nư c” [39, tr.159].
ð nh nghĩa này bao quát ñư c các ñi u ki n ñ tr thành công ch c là:
- ðư c tuy n d ng và b nhi m ñ làm vi c thư ng xuyên;
- Làm vi c trong công s ;
- ðư c x p vào m t ng ch c a h th ng ng ch b c;
- ðư c hư ng lương t ngân sách Nhà nư c;
- Có tư cách pháp lý khi thi hành công v .
Vi t Nam, ngày 20-5-1950 Ch t ch H Chí Minh ký S c l nh s 76/SL v
Quy ch công ch c, t i ði u I, m c 1 công ch c ñư c ñ nh nghĩa là:" Nh ng công
dân Vi t Nam, ñư c chính quy n nhân dân tuy n d ng ñ gi m t v trí thư ng
xuyên trong các cơ quan c a Chính ph trong hay ngoài nư c”. Tuy nhiên, do
hoàn c nh chi n tranh ch ng ngo i xâm, b n quy ch này không ñư c tri n khai ñ y
ñ và trên th c t các n i dung cơ b n c a nó không ñư c áp d ng. Trong su t th i
gian dài sau ñó, m c dù không có m t văn b n nào c a Nhà nư c ph ñ nh tính
pháp lý c a S c l nh s 76, nhưng nh ng quy ñ nh này v n chưa ñư c th c hi n ñ y
17. 17
ñ . Lý do thì nhi u nhưng m t ph n quan tr ng là do hoàn c nh ñ t nư c tr i qua
hai cu c chi n tranh liên ti p và kéo dài, nên nh ng n i dung quy ñ nh trong S c
l nh s 76 không ñư c th c hi n ñ y ñ .
Ngày 26-12-1998, U ban Thư ng v Qu c h i ñã ban hành Pháp l nh cán
b , công ch c, g m 7 chương, 48 ñi u. Trư c yêu c u c ng c và nâng cao ch t
lư ng ñ i ngũ công ch c nh m ñáp ng yêu c u th i kỳ m i, cho ñ n nay U ban
Thư ng v Qu c h i ñã 2 l n s a ñ i, b sung m t s ñi u c a Pháp l nh cán b ,
công ch c. L n th nh t vào ngày 28-4-2000; L n th 2, th c hi n Ngh quy t
Trung ương 5 (khóa IX), Chính ph ñã ñ ngh U ban Thư ng v Qu c h i ñi u
ch nh, b sung m t s ñi u c a Pháp l nh cán b , công ch c và thông qua ngày 29-
4-2003. Như v y, ñ n nay khái ni m v cán b , công ch c ñư c s d ng là khái
ni m ñư c nêu trong ði u I c a Pháp l nh cán b , công ch c (năm 2003).
T ði u I Pháp l nh cán b công ch c, khái ni m v cán b công ch c cho
ñ n nay nư c ta chưa có m t b lu t nào ñi u ch nh riêng ñ i v i công ch c làm
trong các cơ quan hành chính nhà nư c (HCNN). Pháp l nh cán b , công ch c
(2003) là s ñi u ch nh chung ñ i v i c cán b , công ch c làm trong các cơ quan
ð ng, ñoàn th ; công ch c trong các cơ quan HCNN; công ch c xã, phư ng; th
tr n; viên ch c trong các ñơn v s nghi p c a Nhà nư c. S dĩ như v y là do h
th ng chính tr nư c ta d a trên nguyên t c cơ b n: “T t c quy n l c thu c v nhân
dân”; H th ng chính tr c a nư c ta là h th ng các t ch c mà qua ñó nhân dân
lao ñ ng th c hi n quy n l c chính tr c a mình. H th ng ñó bao g m: ð ng c ng
s n Vi t Nam; Nhà nư c Vi t Nam; M t tr n T qu c; ðoàn thanh niên; H i ph
n ...Trư c yêu c u phát tri n c a ñ t nư c trong th i kỳ nư c ta chuy n ñ i n n
kinh t (1986) và ñ y m nh công nghi p hoá, hi n ñ i hoá ñ t nư c (CNH, HðH),
nh m xây d ng và hoàn thi n ñ i ngũ cán b , công ch c, trong văn b n ch ñ o c a
B Chính tr , Ban Ch p hành Trung ương ð ng C ng s n Vi t Nam ngày 25-8-
1995 v vi c xây d ng D th o Pháp l nh cán b , công ch c ñã nêu: " nư c ta, s
hình thành ñ i ngũ cán b , công ch c có ñ c ñi m khác các nư c. Cán b , công
ch c làm vi c trong các cơ quan Nhà nư c, ð ng, ñoàn th là m t kh i th ng nh t
trong h th ng chính tr do ð ng lãnh ñ o. B i v y c n có m t Pháp l nh có ph m
18. 18
vi ñi u ch nh chung ñ i v i cán b , công ch c trong toàn b h th ng chính tr , bao
g m: Công ch c nhà nư c (trong ñó công ch c làm vi c cơ quan quân ñ i, c nh
sát, an ninh...), cán b làm vi c chuyên trách các cơ quan ð ng, ñoàn th ”.
Như v y, m i m t qu c gia có nh ng quan ni m và ñ nh nghĩa khác nhau v
công ch c, trong ñó s bi u hi n khác bi t l n nh t là ñ i tư ng, ph m vi công ch c
hay nói cách khác, s khác nhau chính là ch xác ñ nh ai là công ch c HCNN.
M c dù có s khác nhau, song nhìn chung các quan ni m, ñ nh nghĩa ñ u cho r ng
m t công ch c HCNN c a m t qu c gia nào ñó n u có ñ các ñ c trưng sau ñây ñ u
là công ch c:
- Là công dân c a qu c gia ñó.
- ðư c tuy n d ng vào làm vi c trong các cơ quan HCNN.
- ðư c x p vào ng ch.
- ðư c hư ng lương t ngân sách nhà nư c.
- ðư c qu n lý th ng nh t và ñư c ñi u ch nh b ng Lu t riêng.
- Th a hành các quy n l c nhà nư c giao cho, ch p hành các công v c a
nhà nư c và qu n lý nhà nư c. ð i ngũ công ch c là b ph n quan tr ng trong n n
HCNN c a m t qu c gia. S ra ñ i, phát tri n c a công ch c HCNN là s phát tri n
và hoàn thi n c a nhà nư c pháp quy n. Xã h i càng phát tri n bao nhiêu thì càng
c n m t ñ i ngũ công ch c có năng l c, trình ñ chuyên môn cao b y nhiêu ñ ñ m
b o qu n lý và thúc ñ y xã h i phát tri n.
1.1.1.2. Khái ni m công ch c hành chính nhà nư c
Qu n lý nhà nư c (QLNN) còn ñư c g i là qu n lý HCNN là ho t ñ ng t
ch c và ñi u hành ñ th c hi n quy n l c nhà nư c. ðó chính là ch c năng quan
tr ng nh t c a b t kỳ nhà nư c nào. “Theo nghĩa r ng, QLNN là s t ch c và qu n
lý s v h u quan c a m i t ch c và ñoàn th xã h i, theo nghĩa h p là ho t ñ ng
qu n lý HCNN do Chính ph ñ i di n Nhà nư c th c thi và b o ñ m b ng s c
cư ng ch c a nhà nư c” [39, tr.600]. Trên th c t , QLNN luôn k t h p gi a s
qu n lý theo lãnh th , qu n lý theo lĩnh v c và qu n lý theo ngành.
Khái ni m v cán b , công ch c ñã ñư c quy ñ nh t i ði u I Pháp l nh cán
b , công ch c (s a ñ i, b sung năm 2003). V n d ng khái ni m này vào trư ng
19. 19
h p c th là công ch c HCNN, có th l y khái ni m sau ñây ñ làm sáng t hơn:
công ch c HCNN (công ch c QLNN) là nh ng ngư i ho t ñ ng trong các cơ quan
HCNN t trung ương ñ n ñ a phương ñ m nhi m ch c năng qu n lý nhà nư c.
Khái ni m này có hai ñi m c n lưu ý.
- Th nh t, ñây là m t b ph n c a ñ i ngũ cán b , công ch c nhà nư c nói
chung.
- Th hai, lĩnh v c công tác c a nhóm công ch c này là QLNN v kinh t , v
xã h i, v y t , v giáo d c...
1.1.2. Vai trò c a ñ i ngũ công ch c hành chính nhà nư c
Ho t ñ ng QLNN là ho t ñ ng t ch c, hư ng d n, ki m tra và ñi u hành
m i ho t ñ ng trong xã h i. ðó chính là ho t ñ ng ñi u ch nh các quá trình xã h i
và hành vi ho t ñ ng c a con ngư i b ng quy n l c nhà nư c. Hi u l c c a b máy
nhà nư c nói chung và c a h th ng chính tr nói riêng, xét cho cùng, ñư c quy t
ñ nh b i ph m ch t chính tr , ñ o ñ c, trình ñ , năng l c c a ñ i ngũ công ch c
HCNN.
Th c ti n cho th y, ñ i ngũ công ch c HCNN có vai trò sau:
- Công ch c HCNN ñóng vai trò ch ñ o trong công cu c ñ i m i và xây
d ng ñ t nư c. M t ñ t nư c có ñ i ngũ công ch c HCNN ñ y ñ ph m ch t chính
tr , có trình ñ chuyên môn và năng l c, có tinh th n trách nhi m cao, s n sàng c ng
hi n cho s nghi p xây d ng ñ t nư c là m t ñ t nư c m nh. B i vì, ñ i ngũ công
ch c HCNN chính là l c lư ng nòng c t, luôn ñóng vai trò ch ñ o th c hi n các
nhi m v quan tr ng trong m i giai ño n l ch s c a ñ t nư c.
- Công ch c HCNN là l c lư ng nòng c t trong h th ng chính tr , có nhi m
v ho ch ñ nh các chính sách, ñưa các chính sách và th c hi n ñư ng l i, chính
sách c a ð ng, Nhà nư c tr thành th c ti n và ti p thu nguy n v ng c a nhân dân,
n m b t nh ng yêu c u th c ti n c a cu c s ng ñ ph n nh k p th i v i c p trên.
Giúp cho ð ng và Nhà nư c ñ ra ñư c nh ng ch trương, chính sách sát v i th c
ti n.
20. 20
- ð i ngũ công ch c HCNN là ngu n nhân l c quan tr ng có vai trò quy t
ñ nh trong vi c nâng cao hi u l c, hi u qu c a b máy HCNN, là m t trong nh ng
ngu n nhân l c quan tr ng trong vi c th c hi n công cu c CNH, HðH ñ t nư c.
- ð i ngũ công ch c HCNN là ñ i ngũ ch y u tr c ti p tham gia xây d ng
ñư ng l i ñ i m i kinh t c a ñ t nư c, ho ch ñ nh các chính sách, chi n lư c phát
tri n kinh t - xã h i, t ch c QLNN và ki m tra. ði u này th hi n rõ vi c qu n
lý kinh t vĩ mô. B i vì, toàn b n n kinh t qu c dân ho t ñ ng trong môi trư ng,
th ch , ñ nh hư ng nào ñ u là do công ch c HCNN ho ch ñ nh và ñ i ngũ này là
nh ng ngư i tr c ti p t o môi trư ng, ñi u ki n v s d ng công c kinh t , th c
l c kinh t ñ tác ñ ng, qu n lý, ñi u ti t n n kinh t th trư ng.
Th c hi n ñư ng l i ñ i m i n n kinh t , trong ñi u ki n h i nh p kinh t
qu c t , vai trò c a ñ i ngũ công ch c HCNN càng tr nên quan tr ng, b i các lý
do sau ñây [40, tr178-179]:
- Kinh t - xã h i phát tri n toàn di n khi n c nh tranh trên th trư ng thêm
quy t li t, ñòi h i càng nhi u phương án, quy t ñ nh qu n lý và s l a ch n phương
án t i ưu càng khó khăn, ph c t p hơn.
- S tác ñ ng c a các quá trình qu n lý ñ i v i th c ti n trong ñi u ki n m i
càng tr nên quan tr ng. Các quy t ñ nh qu n lý sâu s c, lâu dài, có th ñem l i hi u
qu l n, nhưng cũng có th d n t i h u qu nghiêm tr ng. Do ñó, ñ i v i công ch c
HCNN ph i có trách nhi m cao v ch t lư ng, v tính khoa h c trong các quy t
ñ nh qu n lý.
- S tăng nhanh kh i lư ng tri th c và ñ ph c t p c a cơ c u tri th c, trong
ñó có tri th c kinh t và qu n lý kinh t hi n ñ i, ñ c bi t s xu t hi n c a h th ng
thông tin m i, g m c thông tin qu n lý ñã và ñang ñư c m r ng, ñòi h i ñ i ngũ
công ch c HCNN ph i có kh năng, trình ñ ñ x lý thông tin.
- H th ng qu n lý (g m cơ c u kinh t , cơ ch qu n lý, b máy qu n lý)
ph i ñ i m i ñ phù h p v i cơ ch th trư ng cũng ñòi h i ñ i ngũ công ch c
HCNN ph i ñ i m i v ki n th c, nghi p v , k năng qu n lý và nâng cao trách
nhi m c a mình.
1.1.3. M t s ñ c ñi m ñ i ngũ công ch c hành chính nhà nư c
21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52733
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562