Θεωρητικό πλαίσιο Εργαστηρίων Δεξιοτήτων

1. Πρόγραμμα Καλλιέργειας Δεξιοτήτων
Πράξη: «Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις
δεξιότητες μέσω εργαστηρίων»

2. (α) Συστηματοποίηση των καλών πρακτικών της «καινοτομίας» γιαΌλους
Μόνιμη ζώνη, εργαστηριακής, συνεργατικής, διερευνητικής μάθησης.
(β) Νέα θεματολογία και υπερ-επιστημονική θεώρησή της
Παιδεία για την Κοινωνική και Προσωπική Ανάπτυξη
 Παιδεία για την Αειφορία (SDG's)
 Παιδεία για την Αξιοπρέπεια και την Δημοκρατία
 Παιδεία για τηνΤεχνολογική και Επαγγελματική Ανάπτυξη
Οι μαθητές/τριες να απολαμβάνουν:
• την ικανότητα να εκφράζονται και να δημιουργούν
• την υπευθυνότητα να διαχειρίζονται τη ζωή τους
Σ
Τ
Ο
Χ
Ο
Σ

3. Περιλαμβάνει:
• Δεξιότητες
• Στάσεις
• Αξίες
• Συναισθήματα
• Έθος
• Ιδιοσυγκρασιακά στοιχεία
• Μεταγνωστικό πλούτο (ενσυνείδητη χρήση επεξεργασμένης κριτικής σκέψης)
Σημαντικό αναπαλλοτρίωτο στοιχείο της έννοιας ικανότητα είναι η αξία
Ικανότητα ευρύτερη της δεξιότητας
Οι δεξιότητες μας ενδιαφέρουν τόσο σε σχέση με το αν ένα άτομο τις έχει,
όσο κυρίως, αν το άτομο τις αξιοποιεί, επενδύει σε αυτές τις ικανότητες,
τις βελτιώνει και τις εξελίσσει.

5. Επικοινωνία Συνεργασία Kριτική σκέψη Δημιουργικότητα

7. Α1. Δεξιότητες μάθησης 21ου αιώνα (4cs)
Κριτική σκέψη, Επικοινωνία, Συνεργασία, Δημιουργικότητα
Α2. Ψηφιακή μάθηση 21ου αιώνα (4cs σε ψηφιακό περιβάλλον)
-Ψηφιακή:
Κριτική σκέψη, Επικοινωνία, Συνεργασία, Δημιουργικότητα
-Συνδυαστικές δεξιότητες ψηφιακής τεχνολογίας, επικοινωνίας και
συνεργασίας
Α3. Παραγωγική μάθηση μέσω των τεχνών και της
δημιουργικότητας

8. Β1. Δεξιότητες της κοινωνικής ζωής
Αυτομέριμνα, Κοινωνικές δεξιότητες, Ενσυναίσθηση και
ευαισθησία, Πολιτειότητα, Προσαρμοστικότητα, Ανθεκτικότητα,
Υπευθυνότητα
Β2.Δεξιότητες της ψηφιακής ιθαγένειας
Ευχέρεια στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση,Ψηφιακή πολιτειότητα,
Ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο, Προστασία από εξαρτητικές
συμπεριφορές στις τεχνολογίες, ανθεκτικότητα
Β3.Δεξιότητες διαμεσολάβησης και κοινωνικής ενσυναίσθησης
Ενσυναίσθηση και ευαισθησία, Διαμεσολάβηση, Επίλυση
συγκρούσεων, Πολιτειότητα
Β4.Δεξιότητες επιχειρηματικότητας
Πρωτοβουλία, Οργανωτική ικανότητα, Προγραμματισμός,
Παραγωγικότητα, Αποτελεσματικότητα

9. Γ1. Δεξιότητες της τεχνολογίας
Δημιουργίας και διαμοιρασμού ψηφιακών δημιουργημάτων,
ανάλυσης και παραγωγής περιεχομένου σε έντυπα και ηλεκτρονικά
μέσα, διεπιστημονικής και διαθεματικής χρήσης των
νέων τεχνολογιών
Γ2. Δεξιότητες διαχείρισης των Μέσων
Πληροφορικός -Ψηφιακός -Τεχνολογικός γραμματισμός,
Γραμματισμός στα μέσα, Ασφάλεια στο διαδίκτυο
Γ3. Ρομποτική
Δεξιότητες μοντελισμού και προσομοίωσης, Επιστημονική/
υπολογιστική σκέψη

10. Δ1. Στρατηγική Σκέψη
Οργανωσιακή σκέψη, Μελέτη περιπτώσεων και Επίλυση
Προβλημάτων
Δ2. Πλάγια σκέψη
Δημιουργική, παραγωγική, ολιστική σκέψη, Κατασκευές,
παιχνίδια, εφαρμογές
Δ3. Ρουτίνες σκέψης και αναστοχασμός
Δ4. Κατασκευές, παιχνίδια, εφαρμογές
Δ5. Δεξιότητες υπολογιστικής σκέψης
Επιστημονική/ υπολογιστική σκέψη, διαμεσολάβηση

12. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
 Μαθητοκεντρικές
 Συνεργατικές
 Βιωματική μάθηση
 Διερευνητική - ανακαλυπτική μάθηση
Κριτική εγγράμματη πολιτειότητα
(citizenship)
• μέθοδος project,
• ιδεοθύελλα,
• παιχνίδια ρόλων,
• θεατρικό παιχνίδι,
• επίλυση προβλήματος,
• εννοιολογική χαρτογράφηση,
• αντιπαράθεση επιχειρημάτων (debate),
• «έξι καπέλα σκέψης του De Bono»,
• μετασχηματίζουσα μάθηση, μοτίβα
έντεχνου συλλογισμού (visible / artful
thinking)
• βιογραφικές ή «αφηγήσεις ζωής»,
• δημιουργική γραφή (π.χ. ιστορίες, χαϊκού,
ακροστιχίδες, ημερολόγιο κ.ά.),
• παρουσίαση εννοιών μέσα από τη
ζωγραφική, κολάζ, χειροτεχνίες κ.ά.,
• δημιουργία βίντεο, κόμικς, ψηφιακής
αφήγησης, αφίσας,
• επεξεργασία φωτογραφίας κ.λπ.μέσω της
ψηφιακής τεχνολογίας,
• ιστο-εξερευνήσεις μέσω διαδικτύου κ.λπ.

16. Υποχρεωτικά
 Υλοποίηση 4 Θεματικών Ενοτήτων
έως 7 εβδομάδες ανά Θεματική Ενότητα
 20 ως 28 Προγράμματα Καλλιέργειας Δεξιοτήτων
Πέραν αυτού του χρόνου:
 εκδηλώσεις
 συνεργασίες με φορείς
 εξωδιδακτικές ή/και εξωσχολικές δραστηριότητες
 οργανωτικές συναντήσεις του Συλλόγου Διδασκόντων

17. • Οι Παγκόσμιοι στόχοι Αειφορίας
• Η κλιματική αλλαγή
• Τα δικαιώματα του παιδιού
• Μηδενικό πλαστικό
• Τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα δικαιώματα της γυναίκας, τα
• δικαιώματα των αναπήρων
• Η ισότητα
• Η δημοκρατία
• Η διαφάνεια και η διαφθορά
• Ο χρηματοπιστωτικός γραμματισμός
• Η συμπερίληψη και η προσβασιμότητα
• Η σχέση μας με τα ζώα
• Σκύλοι συνοδοί,Θεραπευτική σχέση με τα ζώα

18. • Η υγιεινή διατροφή
• Η ψηφιακή διακυβέρνηση και η ψηφιακή επικοινωνία στα ψηφιακά
κοινωνικά δίκτυα
• Οι ψευδο-ειδήσεις (Fake news)
• Η ασφάλεια: οδηγική, στο διαδίκτυο, στο σπίτι, στο σχολείο
• Πολιτιστική κληρονομιά και η άυλη πολιτιστική κληρονομιά
• Ο πολιτισμός, οι τέχνες, οι γλώσσες του κόσμου
• Ειρήνη και ειρηνική επίλυση προβλημάτων
• Η διαμεσολάβηση
• Ο Εθελοντισμός
• Το ολοκαύτωμα των Ρομά
• Αμφιλεγόμενα ζητήματα

20.  Τα ΕΔ τέμνουν κάθετα και οριζόντια τα αντικείμενα του ΠΣ
 Σε κάθε ενότητα του ΠΣ όλων των μαθημάτων να υπάρχει αναφορά- παραπομπή
στα ΕΔ.
• Οργανώστε μια παρουσίαση για το θέμα
• Συζητήσετε τις προεκτάσεις και την πιθανή επίδραση που μπορεί να έχει το θέμα στην
κλιματική αλλαγή.
• Κατασκευάστε μια μικρή εφαρμογή κάνοντας χρήση αυτών των δεδομένων ή υλικών.
• Δημιουργήστε μια ψηφιακή εφαρμογή, μια αφίσα, ένα ταμπλώ, ένα άρθρο
• Εντοπίστε ή δημιουργήστε ένα παιχνίδι για την εξάσκηση ή επίλυση του προβλήματος.
• Αναζητήστε εφαρμογές αυτής της έννοιας στην καθημερινή ζωή και προτείνετε τρόπους
εξέλιξής τους για καλύτερη ζωή.
• Ερευνήστε τα συναφή επαγγέλματα και τον τρόπο εξέλιξής τους.

21. Σε κάθεΤμήμα ήΤάξη οι διδάσκοντες σε συνεργασία με άλλους
εκπαιδευτικούς του τμήματος ή/και της τάξης:
• Προσδιορίζουν, ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών
 Την κατάλληλη σειρά υλοποίησης των θεματικών αξόνων
 Την κατάλληλη υποθεματική, με βάση τις δεξιότητες που καλύπτουν τις
ανάγκες των μαθητών
• Καταθέτουν Σχέδιο ΔράσηςΤμήματος που θα περιλαμβάνει τα
παραπάνω.
Τα εργαστήρια των υποθεματικών μπορούν να τροποποιηθούν στην πορεία

22. α) δημιουργείται ειδικός φάκελος επιτευγμάτων (portfolio) τμήματος/τάξης
στο οποίο θα υπάρχουν κατ’ ελάχιστο τα Προγράμματα Καλλιέργειας
Δεξιοτήτων τα οποία θα εφαρμόζονται στο ίδιο τμήμα ή τάξη καθ’ όλη τη
διάρκεια της φοίτησης των μαθητών/-τριών
β) σε κάθε τάξη δημιουργούνται προγράμματα καλλιέργειας δεξιοτήτων
από τις υποενότητες, όπως αποτυπώνονται στον πίνακα που ακολουθεί με
σύνδεση κατά το δυνατό και με τα γνωστικά αντικείμενα των Προγραμμάτων
Σπουδών (όπου είναι εφικτό).
Παραδείγματα:
• Η υποενότητα Παγκόσμια & τοπική φυσική κληρονομιά, μπορεί να συνδεθεί με
τους στόχους του προγράμματος σπουδών της Γεωγραφίας
• Η υποενότητα Διατροφή με τη Μελέτη Περιβάλλοντος της Α΄ Δημοτικού
• Η Οδική ασφάλεια με την ενότητα «Ασφαλώς … κυκλοφορώ» της Γλώσσας της Δ΄
Δημοτικού κ.λπ.

24. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Τρόπος εργασίας
Ικανότητα συνεργασίας
Δημιουργικότητα
Παρατήρηση
Επίτευξη
δεξιοτήτων
ποιοτική-περιγραφική
αξιολόγηση
focus groups
φόρμες αυτό-αξιολόγησης

25. ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
 Ατομικά χαρακτηριστικά
ανθεκτική ιδιοσυγκρασία, νοημοσύνη και θετικός κοινωνικός προσανατολισμός
 Δεσμοί
θετικές διαπροσωπικές σχέσεις που ενέχουν ένα συνεπές σύστημα αναγνώρισης και
ενίσχυσης
 Υγιείς απόψεις και σαφείς αρχές ζωής
 Δεξιότητες Ζωής 21+ :
εφ όσον εφαρμοστούν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο σε πλαίσιο ομάδας: αποτελούν
έναν επιπλέον προστατευτικό παράγοντα και ενίσχυση του προσωπικού κεφαλαίου του
κάθε παιδιού
ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ
δυναμική διαδικασία θετικής προσαρμογής
ικανότητα διατήρησης ή ανάκτηση ψυχικής υγείας

26. ΤΡΟΠΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
α. ‘Άνοιγμα σε κύκλο
-σύντομη τοποθέτηση πάνω στο θέμα
-καταγραφή προσδοκιών σε μεγάλο χαρτί ή στον πίνακα
-συζήτηση των πιθανών εφαρμογών
β. Στάδιο εργασίας:
εξάσκηση στις δεξιότητες με παιγνίδια ρόλων, δραστηριότητες, βιωματικές
τεχνικές, ζωγραφική, τραγούδι, μη-λεκτικές τεχνικές, ψηφιακά εργαλεία
γ. Στάδιο επεξεργασίας:
αξιοποίηση στο «εδώ και τώρα» της αλληλεπίδρασης στην ομάδα αλλά «και έξω
στη ζωή»
δ. Κλείσιμο - Αναστοχασμός :
Αξιολόγηση για το τι αποκόμισαν, για τη συμμετοχή τους, ενθάρρυνση για συνέχιση
στην ομάδα, έκφραση συναισθημάτων.

28. Α’ ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ
ΚΥΚΛΟΣ
1.ΥΓΕΙΑ: Διατροφή
- Αυτομέριμνα,
Οδική Ασφάλεια
2.Ψυχική και
Συναισθηματική
Υγεία -
Πρόληψη
3. Σεξουαλική
Διαπαιδαγώγηση
Ζω καλύτερα – ΕΥ ΖΗΝ
Σύνδεση με Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης
• «Μηδενική πείνα»
• «Καλή υγεία και Ευημερία»
• «Ποιοτική Εκπαίδευση»
• «Ισότητα των φύλων»
• «Καθαρό νερό και αποχέτευση»
• «Ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί»
• «Συνεργασία για τους στόχους»
Διασφάλιση της υγείας (σωματικής, ψυχικής,
πνευματικής)
Προαγωγή της ευημερίας για όλους

29. Γ’ ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ
ΚΥΚΛΟΣ
1. Ανθρώπινα
Δικαιώματα
2. Εθελοντισμός –
Διαμεσολάβηση
3. Συμπερίληψη:
Αλληλοσεβασμός
Διαφορετικότητα
Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ
- Κοινωνική Συναίσθηση & Ευθύνη
ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
• Ισότητα
• Αντιμετώπιση διακρίσεων (φυλετικών, έμφυλων,
κοινωνικών)
• Προκαταλήψεις και στερεότυπα/ Ρατσισμός
• Συνεργασία
• Αξιοπρέπεια,φιλανθρωπία, κοινωνική ευαισθησία,
κοινωνική ευθύνη
• Ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, Δικαιώματα γυναίκας –
παιδιού – ΑΜΕΑ
• Δημοκρατία, δημοκρατική παιδεία
• Διαφάνεια – διαφθορά
• Σχολικός και διαδικτυακός εκφοβισμός κ.ά
Ενίσχυση των δημοκρατικών διαδικασιών και του
δημοκρατικού πολιτισμού

30. Δ’ ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ
ΚΥΚΛΟΣ
1. STEM/
Εκπαιδευτική
Ρομποτική
2.
Επιχειρηματικότητα
- Αγωγή
Σταδιοδρομίας-
Γνωριμία με
Επαγγέλματα
Δημιουργώ & Καινοτομώ -
Δημιουργική Σκέψη & Πρωτοβουλία
Σύνδεση:
Θεωρητική γνώση - Πρακτική εφαρμογή
4η Βιομηχανική Επανάσταση (Industry 4.0)
Τρέχουσα τάση αυτοματοποίησης και ανταλλαγής
δεδομένων στις τεχνολογίες παραγωγής.
Ανάγκη για:
 Γνώσεις / δεξιότητες / στάσεις αναγκαίες για θέσεις
εργασίας
 Αντιμετώπιση πολυδιάστατων σύγχρονων
προβλημάτων

31. «Ικανότητες STEM» (αναγκαίες για την επιχειρηματικότητα):
• Δημιουργικότητα
• Καινοτομία
• Κριτική σκέψη
• Επίλυση προβλήματος
• Επικοινωνία
• Συνεργατικότητα
Ολιστική προσέγγιση της μάθησης μέσα από τα γνωστικά αντικείμενα της
Επιστήμης,Τεχνολογίας, Μηχανικής και Μαθηματικών

32.  ερώτηση
 απόδειξη
 ανάλυση
 εξήγηση
 σύνδεση
 επικοινωνία
 αναστοχασμός

34. Ευχαριστούμε για την προσοχή σας