7. Zilveren tsunami overspoelt
Nederland
• Zilveren tsunami overspoelt Nederland:
1. Dubbele zorgvraag in 20 jaar door
vergrijzing
2. Minder handen aan het bed door
ontgroening
3. Minder mantelzorg door individualisering
4. Minder collectieve middelen?
8. Zorg in eigen hand
realistisch perspectief
• Realistisch perspectief zorg in eigen hand:
1. Scheiden wonen en zorg en zelf sparen voor
verblijf
2. Woonzorgzones in samenwerking met
gemeentes (mededinging?)
3. Communities voor en door senioren
9. Zorg in eigen hand
realistisch perspectief
• Ervaringen Swinhove Groep
Zwijndrechtse Waard vanaf 2004:
– Woonzorgalliantie 14 partijen en 2 gemeenten
– 9 woonzorgzones en bijna 30
woonzorgprojecten met wijkrestaurants in
elke wijk (wonen en zorg gescheiden)
– Sociëteit met 650 leden (community) en
bewonersverenigingen in elke wijk
– 30% minder intramurale zorg
10. Moedig besturen vereist
proactiviteit
• Besef dat de tijd dringt en wacht niet op
overheid of verzekeraars
• Durf wonen en zorg te scheiden
• Investeer in regionale samenwerking
• Investeer in regionale communities
11. Moedig besturen vereist
proactiviteit
• Meer info via open aanmelding:
– LinkedIn Corona Wonen
– LinkedIn Zorg in eigen hand
• 12 november open conferentie Zorg in
eigen hand
• Start van beweging Zorg in eigen hand
19. • Hoe ziet de Nederlandse samenleving er in 2025 uit: politiek, economisch, sociaal
maatschappelijk?
• Wat zijn de behoefte wensen van burgers in het algemeen en patiënten in het
bijzonder als het gaat om gezondheid en de gezondheidszorg?
• Wat betekent dit voor de gezondheidszorg, de verschillende sectoren,
(zorg)instellingen en professionals?
Hoe ziet de Nederland gezondheidszorg er in
2025 uit??
Diagnose 2025 is een scenario toekomstverkenning naar de
toekomst van de Nederlandse gezondheidszorg
23. Enkele conclusies:
• Kostengroei zorg >>> groei van economie (in elk scenario!);
• Het is niet de vraag óf zal worden ingegrepen, maar hoe en
wanneer;
• Politiek zou leiderschap moeten tonen om het maatschappelijk
debat te stimuleren;
• Alle actoren in het zorgveld moeten leiderschap tonen om via
‘creatieve destructie’ van gevestigde belangen te komen tot
waardecreatie voor de patiënt!
25. Waar RVZ niet voor pleit en waarvoor wel
NIET
• een rookverbod
• bestraffen van ongezondheid
• hogere kosten voor chronisch
zieken
• dóórroken voor lagere
pensioenuitgaven
• tweedeling van welke aard
dan ook
WEL
• Goede, bereikbare en
betaalbare zorg
• dankzij een gezamenlijke
inspanning voor gezondheid,
• óók door de burger.
33. 7. Versterk publieke rol van professional
Kwaliteit
Toegang
Betaalbaar
Efficiënt
ZZ naar GG
Verantwoordelijkheid
&
verantwoording
Onderzoek
&
ontwikkeling
34. 8. Transparantie over aanbod afdwingen
Kwaliteit
Toegang
Betaalbaar
Efficiënt
ZZ naar GG
Verantwoordelijkheid
&
verantwoording
Onderzoek
&
ontwikkeling
35. 9. Begin met de inloopfunctie
Kwaliteit
Toegang
Betaalbaar
Efficiënt
ZZ naar GG
Verantwoordelijkheid
&
verantwoording
Onderzoek
& ontwikkeling
36. 10. Prikkels voor de specialist: ondernemen of
integreren
Kwaliteit
Toegang
Betaalbaar
Efficiënt
ZZ naar GG
Verantwoordelijkheid
&
verantwoording
Onderzoek
&
ontwikkeling
37. 11. Vorm kwaliteitsinstituut en autoriseer richtlijnen
Kwaliteit
Toegang
Betaalbaar
Efficiënt
ZZ naar GG
Verantwoordelijkheid
&
verantwoording
Onderzoek
&
ontwikkeling
38. 12. Door naar gereguleerde marktwerking:
prikkel aanbod en verzekeraar
Kwaliteit
Toegang
Betaalbaar
Efficiënt
ZZ naar GG
Verantwoordelijkheid
&
verantwoording
Onderzoek
&
ontwikkeling
39. 13. Actievere publieke rol verzekeraar: prikkel tot
gezondheid
Kwaliteit
Toegang
Betaalbaar
Efficiënt
ZZ naar GG
Verantwoordelijkheid
&
verantwoording
Onderzoek
&
ontwikkeling
40. 14. Substitutie als pakketbeginsel: “oud voor nieuw”.
Kwaliteit
Toegang
Betaalbaar
Efficiënt
ZZ naar GG
Verantwoordelijkheid
&
verantwoording
Onderzoek
&
ontwikkeling
41. 15. Efficiënte taakverdeling en samenwerking
professionals in zorgnetwerken
Kwaliteit
Toegang
Betaalbaar
Efficiënt
ZZ naar GG
Verantwoordelijkheid
&
verantwoording
Onderzoek
&
ontwikkeling
42. 16. Ruimte voor nieuw ziekenhuislandschap
Kwaliteit
Toegang
Betaalbaar
Efficiënt
ZZ naar GG
Verantwoordelijkheid
&
verantwoording
Onderzoek
&
ontwikkeling
43. 17. Langdurige zorg anders organiseren
Kwaliteit
Toegang
Betaalbaar
Efficiënt
ZZ naar GG
Verantwoordelijkheid
&
verantwoording
Onderzoek
&
ontwikkeling
44. 18. Kabinet maakt plan om het roken fors terug te
dringen
Kwaliteit
Toegang
Betaalbaar
Efficiënt
ZZ naar GG
Verantwoordelijkheid
&
verantwoording
Onderzoek
&
ontwikkeling
46. 20. Begin tijdig met onderzoek en ontwikkeling
Kwaliteit
Toegang
Betaalbaar
Efficiënt
ZZ naar GG
Verantwoordelijkheid
&
verantwoording
Onderzoek
&
ontwikkeling
47. Conclusie
RVZ prioriteiten duidelijk door de scores:
• Kwaliteit (score 9) boven bereikbaarheid (3)
• Evenwicht tussen van ZZ naar GG (8) en V&V (7)
• Betaalbaarheid (11)
• O&O (5)
48. Top 3 aanbevelingen
1. actievere rol verzekeraar 4
2. kwaliteitsrichtlijnen 3
3. inloopfunctie 3
Focus Nederland, relatie Europa, internationale blik
1e lijn, 2e lijn, GGZ, V&V, thuiszorg, mantelzorg, tandheelkundigen, apothekers
15 jaar vooruit, 2025
Scenario’s die sterk verschillen qua macro economische situatie
Sociaal maatschappelijk&Politieke klimaat
En de zorg sterk verschilt qua balans tussen:
Kwaliteit
Toegankelijkheid,
Macro betaalbaarheid
Doelmatigheid
13,6% - 16,2% BBP uitgeven aan de zorg: Cijfers die in de VS al geaccepteerd worden
En dat terwijl de piek van de vergrijzing ligt in 2040
Diagonaal (s(speciale editie van dit personeelsblad van VWS las dat er wordt uitgegaan van 30 % van het BBP
Na opening verschijnt de niet-lijst. Na behandeling daarvan nogmaals muisklik en de wél-lijst verschijnt.
De niet-lijst is op basis van de publiciteit en de reacties daarop van het publiek. Wij hebben tot nu toe 40 brieven, mails en telefoontjes ontvangen. Veelal met emotie en verontwaardiging. Over de hier geprojecteerde punten, dus veelal op basis van nog onvoldoende uitleg over onze aanbevelingen. Maar ook emotie over persoonlijke ellende (* zie citaat in voetnoot) als gevolg van niet optimale werking van het zorgsysteem. En daar gaat het natuurlijk over. Diverse constructieve suggesties die we nog nader bestuderen.
Na opening van deze dia verschijnen de 6 criteria 1 voor 1 na een druk op de muis. Met een 7e muisklik wordt, als voorbeeld, een van de 6 gemarkeerd. In de volgende dia’s geeft die markering aan op welke criteria de betreffende aanbeveling scoort. Vergt nauwelijks toelichting. Het meest misschien nog het item Verantwoordelijkheid en verantwoording. Dit betreft de publieke verantwoordelijkheid van burger, professional, aanbieder, verzekeraar en overheid. En het streven dat ook verantwoording wordt afgelegd.
Goed patiëntschap wordt operationeel gedefinieerd als kwaliteitsaspect. Er komt ruimte om dit te belonen: een pluim voor wie ophoudt met roken!
Gebruikelijke uitgaven voor eigen rekening moet uitgangspunt zijn. Dit is een kwestie van onderhoud van het verzekerde pakket. Wat eerst onbetaalbaar en exclusief was, is nu soms gemeengoed en goedkoop. Markt, aanbod en prijzen zijn dynamisch. Voorbeelden zijn ooit dure maar inmiddels patentloze veelgebruikte medicijnen zoals pijnstillers. Ook in de sfeer van de verpleging zijn voorbeelden te vinden.
Ab 3. Aansluitend op vorige dia: Abonnementstarief huisarts zelf betalen? Dit zou rondpompen van geld beperken en een kritische artsenkeuze bevorderen. Maar eerst onderzoek naar gedragseffecten.
De kogel is door de kerk met het toevoegen van Hulp bij stoppen met roken per 2011. Nu ook voor bewegen, overgewicht en andere interessante opties. DG van Halder noemde 22/9 dat ook de beweegkuur per 2012 wordt toegevoegd. Wel kritisch blijven op kosteneffectieve vormgeving.
Hier zweeft 300 miljoen boven de markt (als 5 à 6 miljoen verzekerden 6% = 60 euro korting op de nominale premie ontvangt, staat dat macro voor een herverdeling van ruim 300 miljoen euro premielast). Waarom deze forse korting niet verbinden aan een gezondheidsprestatie van het collectief? Volkomen logisch! Nu wordt dit geld eigenlijk een beetje verspild in de marketing van de verzekeraars.
Bevorder intersectoraal gezondheidsbeleid: gemeente, school, werkgever. Dit spreekt voor zich. Hier gebeurt overigens al heel veel, maar het kan nog meer gestimuleerd. Zie Buiten de gebaande paden. Heeft ook te maken met wie de inspanning doet en wie de vruchten plukt. Ontkokering van geldstromen is een optie; misschien zijn mogelijkheden te bedenken om tot verrekening te komen tussen de partij die de inspanning levert en de partij die de vruchten plukt (ontkokering door verrekening).
Actievere opstelling zorgprofessional richting patiënt (publieke rol). Hier ook het vakje “van zz naar gg” scoren! Gaat over patiënt activeren en stimuleren tot gezondheid, maar ook over samenwerking. In ruil voor de financiering van de zorg mag de overheid ook eisen stellen in termen van maatschappelijk rendement.
transparantie over aanbod afdwingen betekent verantwoording afdwingen over kwaliteit
Prikkels voor de specialist: ondernemen of integreren. Loopt de specialist geen echt risico, dan ook geen fiscale ondernemersvoordelen. Fiscale instrument benutten om ondernemerschap te prikkelen. NB: fiscaal gaat hier ruim 100 miljoen in om: 7500 vrij gevestigde specialisten met elk 15.000 à 20.000 euro per jaar fiscaal voordeel.
Dit is noodzakelijke voorwaarde voor inhoudelijke vernieuwing. Vraag: is het mogelijk om tot kwaliteitsrichtlijnen te komen? Antwoord: laten we er in ieder geval mee beginnen. Volumenormen liggen voor het grijpen; ook in het buitenland zijn ervaringen opgedaan. Wel slim organiseren; veld goed bij betrekken.
Prikkels zijn geen doel maar middel. Meer risicodragendheid en meer concurrentie van verzekeraars en aanbieders dwingt tot doelmatigheid en kostenbesparing.
Nieuwe gezondheidsmaatstaven aan verevening toevoegen. Gaat over verdeling van 17 miljard publiek geld! Voor wat hoort wat! De prikkel voor verzekeraars om gezondheid te realiseren is zeker een manier om de teleurstellende inkoopprestaties van verzekeraars te verbeteren.
Kwaliteitsrichtlijnen zijn dynamisch. Bij aanpassing van richtlijnen hoort de “oude praktijk” uit het pakket te worden verwijderd.
Formele echelonnering eerste tweede lijn komt te vervallen. Zie weer Schiedam, waar halve, eerste en anderhalve lijn soepel samenwerken in het voordeel van de kwaliteit van de zorg en van de cliënttevredenheid.
Huidig landschap is suboptimaal; dateert uit aanbodsturing. De huidige bekostiging beperkt de risicodragendheid van ziekenhuizen en de tendens tot modernisering en optimalisering. Aanpassen van die bekostiging is een noodzakelijke voorwaarde. Ben je er dan? Wellicht zijn meer hefbomen nodig, zoals de kwaliteitsrichtlijnen en de transparantie, zoals de ondernemerslust onder specialisten, zoals de inkooprol van de verzekeraar.
Dit behoeft weinig toelichting. Hier zijn de dreigingen het grootst en zijn ook de winstkansen het grootst.
Het kabinet moet hier een initiatief nemen; het probleem en zijn hardnekkigheid zijn groot genoeg. Kabinetsbreed is essentieel. Financiën moet de accijns verhogen; OCW spreekt de scholen aan en SZW de Stichting van de Arbeid. EZ maakt afspraken met industrie en detailhandel. VWS/BZK spreken met VNG over rookverboden en handhaving à la New York.
De herijking van zz naar gg heeft gevolgen voor de bestuursorganen. Kwaliteitsinstituut en pakketbeheer vormen één geheel; de doorgezette marktwerking heeft consequenties voor de NZa; het CIZ verliest zijn indicatiestelling; de expertisefunctie wordt onderdeel van het Kwaliteitsinstituut.
Laatste aanbeveling, nummer 20. Begin tijdig met onderzoek en ontwikkeling. Hoofdmoten zijn de kwaliteitsrichtlijnen, de gezondheidsmaatstaven voor de ex ante risicoverevening en verdeelmaatstaven voor onder meer de ouderenzorg.
Conclusie 1: Waar liggen de prioriteiten? Betaalbaarheid en kwaliteit scoren boven toegang; “van zz naar gg” en “V&V” scoren gelijk
Conclusie 2: hoogst scorende aanbevelingen: rol verzekeraar, kwaliteitsrichtlijnen en inloopfunctie