TAI MŨI HỌNG

1. VIEÂM MŨI XOANG CAÁP
VAØ MAÏN
ThS.BS. Nguyễn Thanh Vũ
Bm Tai Mũi Họng, Khoa Y – ĐHQG-HCM

2. NHAÉC LAÏI VEÀ GIAÛI PHAÃU
Giaûi
phaãu
thaønh
ngoaøi
muõi

5. Vieâm muõi xoang
Toång Quaùt
 Daïng VMX caáp do sieâu vi laø 1 phaàn cuûa
trieäu chöùng caûm.
 VMX caáp: than phieàn chính veà söùc khoeû ôû
Hoa Kyø
 87% bn caûm coù caùc xoang caïnh muõi bò aûnh
höôûng
 0.5-2% vieâm ñöôøng hoâ haáp treân do sieâu vi
bieán chöùng thaønh nhieãm vi truøng

6. Phaân Loaïi VIEÂM MUÕI-XOANG
1. Vieâm muõi xoang caáp
2. Vieâm muõi xoang caáp taùi phaùt
3. Vieâm muõi xoang maïn
4. Ñôït caáp cuûa vieâm muõi xoang maïn

7. Vieâm Muõi-Xoang Caáp Tính
Ñònh Nghóa
 Caùc trieäu chöùng khôûi phaùt ñoät ngoät
 Thôøi gian nhieãm truøng coù giôùi haïn (<12 tuaàn)
 Töï khoûi hoaëc khoûi do ñieàu trò
 Caùc giai ñoaïn beänh coù theå taùi phaùt, nhöng giöõa
caùc giai ñoaïn nieâm maïc bình thöôøng
 < 4 laàn moãi naêm

8. Vieâm Muõi-Xoang Caáp Tính
Nhieãm sieâu vi hay nhieãm vi khuaån ?
o Trieäu chöùng chính :
 Soå muõi nhaøy muû
 Ngheït muõi
 Naëng ñau maët traùn
 Giaûm hay voâ khöùu
o Trieäu chöùng phuï :
 Ho
 Nhöùc ñaàu
 Hoâi mieäng
 Ñau nhöùc tai
 Soát
 Meät
 Nhöùc eâ raêng

9. Vieâm Muõi-Xoang Caáp Tính
Trieäu Chöùng Hoïc
 Do vi truøng neáu coù 2 trieäu chöùng chính hoaëc 1
trieäu chöùng chính vaø 2 trieäu chuùng phuï.
 Trieäu chöùng keùo daøi hôn 10 ngaøy thöôøng laø do vi
truøng
 Trieäu chöùng nhö hoàng ban ôû maët hoaëc ñau raêng
raát ñaëc hieäu nhöng ñoä nhaïy caûm thaáp.

10. Vieâm Muõi-Xoang Caáp Tính
Trieäu chöùng thöïc theå
1. Tìm caùc ñieåm ñau:
 Ñieåm hoá nanh: vieâm xoang haøm
 Ñieåm Grunwald: (bôø trong treân cuûa hoá maét) vieâm
xoang saøng
 Ñieåm Ewing (maët tröôùc xoang traùn): vieâm xoang
traùn
2. Soi muõi tröôùc: sung huyeát, muû nhaày
2. Soi muõi sau: muû chaûy töø caùc khe muõi xuoáng thaønh
sau hoïng

11. Caên nguyeân sieâu vi
sinh lyù beänh hoïc
o Nhieãm truøng thöù phaùt coù theå do chöùc
naêng nhaày loâng chuyeån cuõng nhö söï taéc
ngheõn loã thoâng khe.
o Söï tích tuï baïch caàu ña nhaân trung tính
trong dòch tieát xoang.

12. Caên nguyeân do vi truøng
vieâm xoang caáp vaø ñôït caáp cuûa vieâm
xoang maïn
 Vi truøng gaây beänh laø 1 phaàn cuûa vi
truøng thöôøng truù ôû muõi vaø hoïng muõi
 Khoâng bieát ñöôïc ñieàu gì gaây ra söï xaâm
nhaäp vaøo xoang (söï khaùc bieät veà aùp suaát
?)
 Taéc ngheõn caùc xoang ñöa tôùi giaûm noàng
ñoä oxy vaø taêng noàng ñoä acid lactic
(Johansson, 1988)

13. ÑÒNH NGHÓA
VIEÂM MUÕI XOANG MAÏN
 Trieäu chöùng cuûa vieâm muõi xoang keùo daøi >
8 tuaàn hoaëc >12 tuaàn duø ñieàu trò noäi khoa
toái öu.
 > 4 ñôït keùo daøi > 10 ngaøy moãi naêm
 Thay ñoåi treân CT keùo daøi > 4 tuaàn sau khi
ñieàu trò noäi khoa thích hôïp.
 Khi tình traïng voâ truøng cuûa xoang khoâng
ñöôïc duy trì

14. Vieâm Muõi-Xoang Maïn Tính
daáu hieäu laâm saøng
 Ít khi xaùc ñònh ñöôïc moái lieân heä giöõa caùc
daáu hieäu noäi soi, hình aûnh Xquang vaø caùc
trieäu chöùng ñaëc hieäu
 Vieâm muõi xoang baùn caáp laø tình traïng
giöõa vieâm muõi xoang caáp vaø vieâm muõi
xoang maïn.

15. Vieâm xoang maïn do vi truøng
Group 1 Group 2
 Streptococcus
pneumoniae,
 Haemophilus
Influenzae,
 Moraxella
catarrhalis
 Streptococcus
intermedius .
 Staphylococcus aureus,
 Pseudomonas
aeruginosa
 Huùt xoang trong beänh xô
hoaù daïng nang, hoá moå
xoang sau phaãu thuaät,.
 Nhieãm truøng keùo daøi coù leõ
laø nguyeân nhaân gaây beänh.

16. Vieâm xoang maïn vi truøng
Yeáu toá nguy cô
Nhieãm truøng keùo daøi coù leõ phaûn aùnh moái lieân
quan vôùi cô cheá thanh loïc xoang bình thöôøng qua
phöùc hợp loã thoâng khe (Gwaltney, 1992)
 Taéc loã thoâng khe
 Baát thöôøng loâng chuyeån
 Cheá tieát nhaày
 Dò öùng
 Suy giaûm mieãn dòch
 Toån thöông tröïc tieáp

17. BIEÁN CHÖÙNG:
 BIEÁN CHÖÙNG OÅ MAÉT :
 BIEÁN CHÖÙNG NOÄI SOÏ :
 BIEÁN CHÖÙNG XÖÔNG:
 BIEÁN CHÖÙNG TAI : vieâm tai giöõa
 BIEÁN CHÖÙNG HOÏNG THANH QUAÛN:
Vieâm hoïng, vieâm thanh khí pheá quaûn

18. Xöû trí vieâm muõi xoang
Muïc tieâu:
 Trieät caên nhieãm truøng
 Giaûm thôøi gian beänh
 Döï phoøng caùc bieán chöùng
 Muïc tieâu: phuïc hoài söï voâ truøng vaø
bình thöôøng hoaù chöùc naêng nhaày loâng
chuyeån cuûa caùc xoang baèng caùch laáy
ñi söï taéc ngheõn cuûa phuùc hôïp loã
thoâng khe

19. Ñieàu trò baèng döôïc lyù hoïc
 Antibiotics khaùng sinh
 Corticosteroids (taïi choã)
 Decongestants thoâng muõi
 Muco-Evacuants loaõng ñaøm
 Antihistamines AH1
 Anti-Cholinergics

20. Khaùng sinh
 Khaùng sinh choáng laïi một caùch hieäu quaû treân:
-- Hemophilus influenzae
-- Streptococcus pneumoniae & pyogenes
-- Moraxella catarrhalis
 Vi truøng phaùt trieån söï ñeà khaùng ñoái vôùi khaùng
sinh.
 Khaùng sinh caàn coù noàng ñoä cao trong nieâm maïc
bò nhieãm, oån ñònh vôùi β-lactamase vaø coù hoaït
tính choáng laïi tuï caàu khaùng penicillin

21. Khaùng sinh
Augmented Penicillin (Augmentin)
Cephalosporin theá heä 2 (Zinnat, Ceftin,
Vantin, Lorabid)
Cephalosporin theá heä 3 (Suprax*,
Cedax* *not Strep)
Quinolones (Levaqin, Raxar, Trovan)
Macrolides (Zithromax, Biaxin)
10 – 14 ngaøy ñieàu trò

22. Trò lieäu khoâng duøng thuoác
Hít hôi nöôùc
Laøm aåm moâi tröôøng
Töôùi röûa muõi baèng nöôùc muoái
Taát caû caùc phöông thöùc ñieàu trò naøy laøm meàm vaåy
vaø laøm aåm nieâm maïc muõi

23. Phaãu thuaät noäi soi xoang
 Phaãu thuaät coù giôùi haïn cho pheùp phuïc hoài
thanh loïc nhaày loâng chuyeån vaø thoâng khí
qua loã thoâng töï nhieân (Kennedy, 1985)
 Phaãu thuïaât ñuoåi theo beänh tích
 Baùc boû nhöõng quan nieäm tröôùc ñaây laø beänh
tích nieâm maïc khoâng theå phuïc hoài (Kennedy,
1992)

24. Keát luaän
Vieâm muõi xoang caáp do vi truøng:
 Ñieàu trò noäi khoa tình traïng nhieãm truøng coù khaû
naêng giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà.
Vieâm muõi xoang maïn:
 Thöôøng laø vaán ñeà ña yeáu toá ñoøi hoûi phaãu thuaät söûa
chöõa caùc vaán ñeà giaûi phaãu, theâm vaøo ñoù ñieàu trò noäi
khoa tích cöïc ñeå cho keát quaû toái öu.