Een presentatie over de leergemeenschappen omgaan met verschillen met behulp van ict : Alliantie, Mondial College
Werkwijze, (tussen)tijdse opbrengsten en vervolgplannen
Presentatie de eerste schreden naar een rijke ict infrastructuur
Versterking samenwerking lerarenopleiding en scholen
1. Marijke van Vijfeijken
iXperium/Centre of Expertise Leren met ict
Kenniscentrum Kwaliteit van Leren HAN
OMGAAN MET VERSCHILLEN
MET INZET VAN ICT
CONFERENTIE 25 FEBRUARI 2016
VERSTERKING SAMENWERKING LERARENOPLEIDINGEN EN SCHOLEN
2. OPBOUW
• Voorstellen
• De leergemeenschappen Omgaan met verschillen met
behulp van ict van Alliantie
• Mondial College
• De (tussen) tijdse opbrengsten
• Hoe nu verder?
4. Figuur 1.1 - Inschatting bijdragen aan persoonlijk professionele ontwikkeling (N=33)
5. Wat doet dit met de
motivatie van de
leerlingen?
Biedt het meer
mogelijkheden voor
differentiatie?
PRAKTIJKVRAAG
MONDIAL COLLEGE
6. DE LEERGEMEENSCHAP
4 leraren (aardrijksunde,
geschiedenis, natuurkunde en Duits)
Onderzoekscoördinator
Schoolleider
Lerarenopleider ILS
Onderzoeker iXperium/Centre of Expertise leren met ict
7. WERKWIJZE LEERGEMEENSCHAP
• Maandelijks overleg
• Onderzoeksmatig en opbrengstgericht
• Iedere leraar ontwerpt en evalueert een ict-rijk
leerarrangement
• Critical friends
• Uitwisselen van ervaring, kennis
• en brainstormen
• Google Drive
• Overkoepelend onderzoek
8. TUSSENTIJDSE OPBRENGSTEN
• Producten: doordachte ict-rijke leerarrangementen
• Persoonlijke professionalisering: ontwerpen van ict-rijke
leerarrangementen; competenties om te leren en
innoveren; opvattingen en visie over gebruik van ict voor
rechtdoen aan verschillen; motivatie om meer met ict te
werken
• Organisatiecontext: Vormgeving leergemeenschap &input
voor verdere vormgeving iPadscholing leraren
9. VOORBEELD: VIDEO ALS VOORBEREIDING OP
PRACTICUM NATUURKUNDE
Veel tijd verloren aan
instructie over het
aansluiten van
voedingskastjes en
meetapparatuur
Door middel van video-
instructie en
controlevragen zijn
leerlingen beter
voorbereid op het
practicum
10. ONTWERP
• Het materiaal moet voor de leerlingen herkenbaar zijn
• Niet langer dan 5-7 minuten
• Stem/taalgebruik van leraar herkenbaar
• Controlevragen die voor 80% goed moeten worden
beantwoord anders geen toegang tot practicum
13. HET OVERKOEPELEND ONDERZOEK
• In hoeverre zijn de vier ICT-rijke leerarrangementen van
invloed op de motivatie van de leerlingen?
• Hebben de docenten door de inzet van de vier ICT-rijke
leerarrangementen meer mogelijkheden om te
differentiëren?
14. METHODIEK
• Learning report leerlingen
• Vragenlijst voor leerlingen
• Model voor motivatie:
ASCR-model van Keller
• Interview met leraar
• Analyse per leerarrangement
15.
16. WAAR STAAN WE NU?
• De leerarrangementen zijn geëvalueerd en er is
gerapporteerd
• Overkoepelend onderzoek loopt nog
• Plannen voor tweede cyclus
17. NIEUWE CYCLUS: VERBETERPUNTEN
• Meer samen ontwerpen
• Meer inhoudelijk praten over wat gepersonaliseerd
leren/recht doen aan verschillen moet of kan zijn
• Gezamenlijk uitgangspunten formuleren voor te
ontwikkelen leerarrangementen
• Regelmatig terugkoppeling op team/sectieniveau
• Ieder ontwerpt voor eigen vak een lessenserie en zorgt
voor draagvlak
• Leerlingen betrekken bij ontwerpproces
18. TIPS?
• Hoe het team betrekken bij de leergemeenschap?
• Welke rol kan de leergemeenschap spelen in de
ontwikkeling van een onderwijsaanbod voor
gepersonaliseerd leren?
Editor's Notes
Welkom, oorspronkelijk de bedoeling dat ook Jan Verblakt onderzoekscoördinator Mondial hier zou zijn. Helaas door andere werkzaamheden niet mogelijk.
Ik stel me voor.
Het overkoepelend thema van de leergemeenschappen is recht doen aan verschillen tussen leerlingen met behulp van ict. De doelen van de leergemeenschappen zijn:
Kennisontwikkeling en kennisdeling, Professionalisering van leraren op het gebied van recht doen aan verschillen met behulp van ict en onderzoeksmatig ontwerpen van onderwijs, input
leveren voor de doorontwikkeling van het curriculum van de lerarenopleiding met betrekking tot het overkoepelend thema.
Op zes scholen voor voortgezet onderwijs van de Alliantie zijn leergemeenschappen ingericht. Elke school heeft een eigen deelonderwerp geformuleerd passend bij het overkoepelend thema én bij de leerbehoefte van de school. Het Citadel College richt zich op het versterken van de zelfregulering van leerlingen. Het Dominicus College verbetert de werkwijze voor specifieke determinatiemomenten. Het MaasWaal College zet in op het ontwikkelen van leerarrangementen voor een gedifferentieerd onderwijsaanbod in drie niveaugroepen. Het Mondial College ontwikkelt leerarrangementen voor de iPad die leerlingen motiveren en op maat bedienen. Het Stedelijk Scholengemeenschap Nijmegen ontwikkelt meer gedifferentieerd onderwijsaanbod voor VWO-leerlingen in gemengde brugklassen. Het Stedelijk Gymnasium, tot slot, heeft ingezet op bewustwording en draagvlak bij de leraren voor meer differentiatie in de klassen. Deze leergemeenschap heeft voor de komende jaren een nieuwe opdracht gekregen namelijk het ondersteunen van de leraren bij het werken met individuele devices van leerlingen.
Er heeft inmiddels een tussentijdse evaluatie plaatsgevonden naar de opbrengsten van deze leergemeenschappen naast concrete producten of producten in ontwikkeling vinden de deelnemers zelf dat de leergemeenschap bijdraagt aan de persoonlijke professionele ontwikkeling. De meeste leden scoren op al deze items in redelijke mate tot in (zeer) hoge mate. De hoogste score haalt het item “opvattingen en visie over gebruik van ict voor recht doen aan verschillen” (88% in redelijke mate tot in (zeer) hoge mate). De laatste vijf items betreffen de vijf competentiedomeinen van de Eindkwalificaties Leren en lesgeven met ict.
Ik sta hier om vooral te vertellen over de ervaringen met de leergemeenschap van Mondial waar ik zelf als onderzoeker bij betrokken ben. Het Mondial College is een brede scholengemeenschap die al enige tijd werkt met iPads voor de leerlingen. De school wil het werken met de iPad gebruiken om maatwerk voor leerlingen te bieden binnen het onderwijs. De gedachte is dat maatwerk leidt tot motivatie bij leerlingen en uiteindelijk tot betere prestaties.
De leergemeenschap bestaat uit vier leraren (aardrijkskunde, geschiedenis, natuurkunde en Duits), een onderzoekcoördinator, een schoolleider en een lerarenopleider van ILS van Hogeschool Arnhem Nijmegen en een onderzoeker vanuit het iXperium/Centre of Expertise Leren met ict.
De leden van de leergemeenschap zijn gekozen uit de verschillende secties, er is hier met name ook gekeken naar belangstelling voor ict en onderwijs en naar onderwijservaring. Sommige leraren geven ook iPad lessen aan collega’s. De onderzoekcoördinator vervult de rol als projectleider. De projectleider bereidt de bijeenkomsten voor, notuleert en heeft een google drive omgeving gemaakt voor de leden. Hij schrijft ook samen met de onderzoeker en de lerarenopleider een overkoepelend onderzoeksplan en heeft overleg met de onderzoeker over de inhoud van de bijeenkomsten. De projectleider en de schoolleider hebben regelmatig een bilateraal overleg. De projectleider heeft veel ruimte vanuit de directie om zijn eigen rol in te vullen. De leraren zien voor zichzelf vooral een onderzoekende rol in de leergemeenschap. De lerarenopleider ziet zichzelf als adviseur in de leergemeenschap op het gebied van onderwijskunde en didactiek. De schoolleider ziet zichzelf als critical friend en volger van het proces. Hij neemt regelmatig ook deel aan de bijeenkomsten van de leergemeenschap. Hij wil zich niet met de inhoud bemoeien maar die bij de leergemeenschap laten. Hij geeft ook aan dat het zijn taak is om het hele proces te faciliteren en er mede voor te zorgen dat de opgedane kennis gedeeld wordt binnen de school.
Hoe werken we samen in de leergemeenschap?
Wat heeft de leergemeenschap tot nu toe opgeleverd. Leerarrangement met classdojo, google classroom, en twee keer video-instructie.
Nu gaan we inzoomen op één van de opbrengsten namelijk concrete producten bestaande uit ict-rijke leerarrangementen. Dit leerarrangement is ontwikkeld en geëvalueerd door docent natuurkunde Henk Kerssies. Toelichten wat was zijn praktijkvraag en wat was zijn oplossing.
Ontwerpeisen geformuleerd
Voorbeeld om te laten zien. Samen de controlevragen proberen te beantwoorden. Hopelijk is het goed te horen
De leraar natuurkunde heeft geëvalueerd en enkele conclusies vastgesteld. De leraar geeft zelf aan dat hij nu meer aan de slag moet met wat hij met de tijd kan doen die beschikbaar komt. Differentiatie moet nog beginnen.
Het overkoepelend onderzoek vindt plaats bij de vier leerarrangementen aan de hand van deze twee hoofdvragen
ASCR-model van Keller: Attention (wordt de aandacht gevraagd van de leerlingen): stimuleert het actieve deelname, wordt er afgewisseld etc. Relevance maakt het duidelijk waarom de lessen belangrijk zijn, Confidence: geeft het vertrouwen in eigen kunnen, wordt er feedback gegevenen Satisfaction: geeft het leerlingen een gevoel van tevredenheid: krijgen ze de mogelijkheid om wat ze geleerd hebben toe te passen, krijgen ze een gevoel van trots, hoe wordt beoordeeld?
Wat hebben we tot nu toe geconstateerd. Het onderzoek loopt nog. Afhankelijk van het leerarrangement heeft het invloed op de motivatie. Soms indirect. De leraren vinden zelf dat ze de mogelijkheden voor gedifferentieerd lesgeven nog onvoldoende hebben benut.
Leergemeenschap 2.0
Op basis van de evaluatie worden nieuwe plannen ontwikkeld voor de tweede cyclus leergemeenschap.