SlideShare a Scribd company logo
Үргэлжилсэн үгийн зохиолд задлал хийх аргачлал Л.Атарцэцэг /Орчлон сургууль 2011.03.25
Амьдралын бодит үнэнийг уран сайхны аргаар илрүүлэх Дүрийн дотоод мөн чанарыг ухаарч ойлгох Өөрийн сэтгэлийн дотоод ертөнцийг мэдрэх, нээх Зорилго
Шилдэгсайнхүүрнэлзохиолчгэдэгхүмүүсийнзүрхсэтгэлийгдотроосньнэвтхарсанюмшигтэгжмэдэрчбичижтиймчадварлагаардүрийгүгээрурланбүтээсэнбайдаг. Увидасньюундаабайнавэ?  Энэбол –авьяасонгод Энэбол –мэдрэмж Энэбол –эххэлээагууэзэмшсэнчадвар Энэбол –эмзэггярхайчанар Энэбол –хязгааргүйэрхэмдээдэнэрэлнигүүлсэл Хүүрнэлийнзохиолыгхэрхэнхүнийсэтгэлдийнхүүзохиролтойгоортуурвиавэ? гэдгийгбидмэдэрчухаарахынтулдзохиолынзадлалыгзөвхийхёстой.
Агуулгагэдэгбол –Үйлявдал Үүнийгзөвхөнүйлявдалхөөжойлгоногэжхөнгөнхуумгайхандажболохгүй. Бүхэлдньсайнухааргэсэнүг.  Агуулгыг ухаарах Багшийн уншлага Сурагчийн уншлага Зохиогчийн уншлага ,[object Object]
Хичээл дээр нэг сэдвийг эсвэл хамгийн төгс сайхан хэсгийг сурагчдаар тасалж хэсэгчлэн уншуулах зохимжгүй байдаг. ,[object Object]
Дүрд задлал хийх Зохиолчхэрхэндүрсэлснээрилэрнэ.  Зохиолчдүрийгтөдий л тоддүрслээгүйбайваляахвэ?  Дүрийндотоодертөнцөөснээнтаньж, мэдэрнэ Дотоодертөнцгэдэгнь Дүрийнхарилцаа , хандлагаарилэрнэ.  Үгяриа Үйлхөдөлгөөн Харц, донж Үйлсажил Бусадтайхарьцаххарьцаа:  -Нийгэмтэй –Хорвоогийнжамѐстой -Хүмүүстэй –Өөрийнзүрхсэтгэлтэйгээ -Дэлхийертөнцтэй –Байгальтай  Амьтан  Ургамал Усг.молонзүйлдхэрхэнхандажбайгаагаарбидзохиогчийнгаднаталыгдүрслэхдээогтдурдаагүйэсвэлцухасхэлсэнбүхий л мөнчанарыгнээнтанихучиртайюм. Ингэсэнцагттухайндүрийнутгаучиругдүрээрдамжууланхэлжбуйзохиогчийнсанаауламтодорчдараадараагийнзадлалыгхийхэддөхөмболно.
Дүрийнзадлал. “Дүр –Хүмүүн” гэжтомъёолжболохюм. Гэхдэээнэньургамалмодоор, амьтнаар ч төлөөлөгдөндүрслэгдсэнбайжболно. Гэхдээ л үүнийцаанахүмүүсийнамьдралгарна.  Аливаа дүрийн гадаад дотоод шинжийг нарийн задалж ухаарч ойлгох нь дүр дүрслэлийг тодорхойлох  аргад сургадаг. ,[object Object]
Дүр тус бүрийн гадаад, дотоод шинжийг зохиолоос олж тэмдэглэхДүр тус бүрд хамаарах үйлийг ялган бичих Дүрүүдийн хооронд харьцаа үүсгэж байгаа үйлүүдийг олох ,[object Object],Дүрслэгдэж байгаа орон зайд ямар үйл явдлууд хамаарч байгааг гаргах зэргийг сурагчдаар олуулах
Зохиомж, хэлурансайхныонцлог. Үүнд:    -Зохиолынбүтэц, урхийц -Зохиолынхэлнайруулга -Зохиолчийнураноновчтойшийдлүүд -Нарийнширийндүрслэлүүд -Байгалийндүрслэл -Эдюмсындүрслэлзэрэголонзүйлийгухаарчгаргажирэхѐстойюм.  Ж:”Мартин Иден” романд бүсгүйн гэрт өлгөөтэй зургийг дүрсэлсэн нь зохиолын төгсгөлд зохиогчийн ертөнцийг үзэх үзэл болон буудаг.
Мэлмий 		/Д.Батбаяр/
1. Дүрийг сайн муу гэж шууд дүгнэхээс зайлсхийх: Үүний тулд: Дүр тус бүрийн сайн муу шинжийг тодорхойлох  2 янзаар тодорхойлно.  1-д зохиолоос ишлэлийг түүх  2. Өөрөө тодорхойлж бичих Ингэснээр зохиолын хэл, уран сайхны онцлогийг дүрээр тодорхойлох боломжтой болно.  
Д.Батбаяр “Мэлмий” Зохиолоос авсан ишлэл
Дүрд өгөх дүгнэлт
Дүрслэл
Жавхлан хүү
Дүрийн  хоорондын харьцаа
П.Пүрэвсүрэн “Өшөө” Гэгээ таттал яралзсан том цагаан шүдтэй, өтгөн хар хөмсөг нь зовхийг нь дарснаас болсон  мэт жийхгар хар нүдтэй, хулмайсан 2 чих нь ар тийшээ наалдсан юм шиг, хар хүрэн нүүртэй хүдэр зузаан эр байлаа. -Янзага алж иднэ /Мах нь амттай, зөөлөн гэнэ/ ,[object Object]
Чоныг амьдаар нь өвчиж байхдаа /муу хар гударга. Ингээд цусал. Сайхан байна уу? Өшөө гэж энэ” хэмээн шүд зуун, хоолой нь чахран өгүүлнэ.Бие  -Хэзээ ч ээжтэй байгаагүй юм шиг жийхгар нүдээрээ инээж явдаг байлаа. ,[object Object]
Аль тааралдсан хүнд гарын тэнхээ, ташуурын амтыг үзүүлнэ.
Үг дуугүй хөөрхий өвгөнийг нүүрэн дундуур гурамсан чөдрөөр ороолгож орхиод...ХҮН Сэтгэл Хэл
Доригийн дүр:
Бусад дүрээс гол дүрд харьцах харьцаа
Уран сайхны дүрийн задлал хийх нэгэн арга
Ухаарч уншихад туслах Агуулгыг ойлгох, мэдрэмж төрүүлэхэд анхаарах Асуултыг оновчтой тавих Дүрийн задлалыг маш олон талаас нь өргөн хүрээтэй хийх Үлгэр өгүүллэгийн зохиолд задлал хийхэд зөвлөмж
Урансайхнызохиолдахьбайдалшинжбуюуаспектынилрэхбайдалньзохиогчийн: Ертөнц, хүнийамьдралынянзбүрийнүзэгдлээсальнэгхоёрыгньхарьцууланзүйрлэх, бодитбайдалдхарьцаххандлага, үнэлэмж 2. Байгальертөнцөдоршинбуйюм, үзэгдлийндэвсгэрбайдал, мөнчанарыгурнаардүрслэнүзүүлэхявцдахолонталтайнарийнасуудалюм. /Б.Пүрэв-Очир/
Байдалшинж, түүнийхаршуулалилэрчбуй хэлбэрүүдийгхэлнийбаримтадтулгуурлан нэгд:Урансайхныдүрслэлтчимэгтодотголоор, хоёрт:Урансайхныэхийннайруулгадөгүүлэгчийнүнэлэмжээрилэрсэнбайдалшинжийнхаршуулалхэмээнзааглаж, хэрхэндүрсэлснийгтусгайланавчүзэх хэрэгтэй.
Эпитеты- Чимэг үг эртнийГрекийнэпитетонбуюухэрэглэх, хавсралтгэсэнутгабүхийүгээсгаралтайажээ. Найруулгазүйнонолынбүтээлүүдэд: 1. Байнгынчимэгүг (постоянныеэпитеты) 2. Дүрслэхчимэгүг (изобразительныеэпитеты) 3. Сэтгэлийнхөдөлгөөнилэрхийлсэнчимэгүг (Эмоциональныеэпитеты)гэжхуваанүздэг Дээрхангиллаасурансайхныэхийннайруулгадбайдалшинж, дүрслэлийнялгаагилрүүлэхголхэлбэрньдүрслэхчимэгүг (изобразительныеэпитеты) болдогбөгөөдэхийнөгүүлбэрзүйталаасньавчүзвэлурансайхныдүрслэлтчимэгтодотгол (образноеопределение)-оордамжинхэрэгждэгбайна.  Ингэхдээголтөлөвурансайхныдүрийнгадаадшинжбайдлыгзэрэгцүүлэнхарьцуулждүрслэхэдхамаатайбайдагньажиглагдажбайна.

More Related Content

What's hot

ариунчимэгжинхэнэ нэр
ариунчимэгжинхэнэ нэрариунчимэгжинхэнэ нэр
ариунчимэгжинхэнэ нэрariuun55
 
эсрэг ба ойролцоо үг
эсрэг ба ойролцоо үгэсрэг ба ойролцоо үг
эсрэг ба ойролцоо үгpvsa_8990
 
үрэгдсэнийг хүлээгч цахим хичээл
үрэгдсэнийг хүлээгч цахим хичээлүрэгдсэнийг хүлээгч цахим хичээл
үрэгдсэнийг хүлээгч цахим хичээл
Otgonjargal Tsengelmaa
 
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийх
Сэтгэмж Цогцолбор Сургууль
 
Эх, түүний үндсэн шинж
Эх, түүний үндсэн шинжЭх, түүний үндсэн шинж
Эх, түүний үндсэн шинж
Sukhee Sukh-Ochir
 
үлэмжийн чанар.нх
үлэмжийн чанар.нхүлэмжийн чанар.нх
үлэмжийн чанар.нхsaruush undrah
 
Уран зохиол
Уран зохиол Уран зохиол
Уран зохиол
ssuser8ad4021
 
хүүрнэмж эхийн найруулга
хүүрнэмж эхийн найруулгахүүрнэмж эхийн найруулга
хүүрнэмж эхийн найруулга
otgonerdeneotgonerdene
 
эрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.Батсүрэнэрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.БатсүрэнBatsuren Tsagaan
 
Oguulberiin baimj
Oguulberiin baimjOguulberiin baimj
Oguulberiin baimj
saixana
 
эхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгалэхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгалshand1_Bondok
 
монгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахмонгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахNyamzaya Gerelzaya
 
Монгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухай
Монгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухайМонгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухай
Монгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухай
National University Of Mongolia
 
монгол хэл Chimgee
монгол хэл Chimgeeмонгол хэл Chimgee
монгол хэл ChimgeeEnhuchral555
 
монгол хэл Iv
монгол хэл Ivмонгол хэл Iv
монгол хэл Ivurjinka
 
монголын нууц товчоо
монголын нууц товчоомонголын нууц товчоо
монголын нууц товчоо
Shine Naran school
 
найруулгын эхийг ангилах нь
найруулгын эхийг ангилах ньнайруулгын эхийг ангилах нь
найруулгын эхийг ангилах нь
National University Of Mongolia
 

What's hot (20)

ариунчимэгжинхэнэ нэр
ариунчимэгжинхэнэ нэрариунчимэгжинхэнэ нэр
ариунчимэгжинхэнэ нэр
 
Chimeg
ChimegChimeg
Chimeg
 
эсрэг ба ойролцоо үг
эсрэг ба ойролцоо үгэсрэг ба ойролцоо үг
эсрэг ба ойролцоо үг
 
үрэгдсэнийг хүлээгч цахим хичээл
үрэгдсэнийг хүлээгч цахим хичээлүрэгдсэнийг хүлээгч цахим хичээл
үрэгдсэнийг хүлээгч цахим хичээл
 
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийх
 
Эх, түүний үндсэн шинж
Эх, түүний үндсэн шинжЭх, түүний үндсэн шинж
Эх, түүний үндсэн шинж
 
үлэмжийн чанар.нх
үлэмжийн чанар.нхүлэмжийн чанар.нх
үлэмжийн чанар.нх
 
Уран зохиол
Уран зохиол Уран зохиол
Уран зохиол
 
хүүрнэмж эхийн найруулга
хүүрнэмж эхийн найруулгахүүрнэмж эхийн найруулга
хүүрнэмж эхийн найруулга
 
эрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.Батсүрэнэрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.Батсүрэн
 
Oguulberiin baimj
Oguulberiin baimjOguulberiin baimj
Oguulberiin baimj
 
эхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгалэхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгал
 
монгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахмонгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлах
 
хичээл 6
хичээл 6хичээл 6
хичээл 6
 
Hicheel2
Hicheel2Hicheel2
Hicheel2
 
Монгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухай
Монгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухайМонгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухай
Монгол хэлний үгийн сангийн судалгааны тухай
 
монгол хэл Chimgee
монгол хэл Chimgeeмонгол хэл Chimgee
монгол хэл Chimgee
 
монгол хэл Iv
монгол хэл Ivмонгол хэл Iv
монгол хэл Iv
 
монголын нууц товчоо
монголын нууц товчоомонголын нууц товчоо
монголын нууц товчоо
 
найруулгын эхийг ангилах нь
найруулгын эхийг ангилах ньнайруулгын эхийг ангилах нь
найруулгын эхийг ангилах нь
 

Similar to Uguullegt zadlal hiih

мэлхии22222
мэлхии22222мэлхии22222
мэлхии22222ZiZi Zaya
 
11 р анги монгол хэл
11 р анги монгол хэл11 р анги монгол хэл
11 р анги монгол хэлbadmaaa
 
pdf_content.pdf
pdf_content.pdfpdf_content.pdf
pdf_content.pdf
Little58
 
оньсого таацгаая-давтлага
оньсого таацгаая-давтлагаоньсого таацгаая-давтлага
оньсого таацгаая-давтлага
MandahMonhzaya
 
би монголоороо гоёдог
би монголоороо гоёдогби монголоороо гоёдог
би монголоороо гоёдог
Bolopchimeg Bolopoo
 
íàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëíàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëBuugii_od
 
íàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëíàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëBuugii_od
 
Эх, түүний үндсэн шинж
Эх, түүний үндсэн шинжЭх, түүний үндсэн шинж
Эх, түүний үндсэн шинж
М. Цэнд-Аюуш
 
Delgerjargal
DelgerjargalDelgerjargal
Delgerjargaldj_d585
 
тайлбарламж
тайлбарламжтайлбарламж
тайлбарламж
jorjoo34
 
хэлний дүрслэх хэрэглүүр
хэлний дүрслэх хэрэглүүрхэлний дүрслэх хэрэглүүр
хэлний дүрслэх хэрэглүүр
National University Of Mongolia
 
Уран зохиол-үр могой хичээл
Уран зохиол-үр могой хичээлУран зохиол-үр могой хичээл
Уран зохиол-үр могой хичээл
Sukhee Sukh-Ochir
 
Уран зохиол /Үр могой /
Уран зохиол /Үр могой /Уран зохиол /Үр могой /
Уран зохиол /Үр могой /
Sukhee Sukh-Ochir
 
монгол хэл 5555
монгол хэл 5555монгол хэл 5555
монгол хэл 5555uugiitseegii87
 

Similar to Uguullegt zadlal hiih (20)

мэлхии22222
мэлхии22222мэлхии22222
мэлхии22222
 
Altnaa222
Altnaa222Altnaa222
Altnaa222
 
11 р анги монгол хэл
11 р анги монгол хэл11 р анги монгол хэл
11 р анги монгол хэл
 
pdf_content.pdf
pdf_content.pdfpdf_content.pdf
pdf_content.pdf
 
хичээл 10
хичээл 10хичээл 10
хичээл 10
 
оньсого таацгаая-давтлага
оньсого таацгаая-давтлагаоньсого таацгаая-давтлага
оньсого таацгаая-давтлага
 
би монголоороо гоёдог
би монголоороо гоёдогби монголоороо гоёдог
би монголоороо гоёдог
 
íàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëíàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýë
 
íàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëíàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýë
 
íàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýëíàìòàð õè÷ýýë
íàìòàð õè÷ýýë
 
хэрэгтэй
хэрэгтэйхэрэгтэй
хэрэгтэй
 
Эх, түүний үндсэн шинж
Эх, түүний үндсэн шинжЭх, түүний үндсэн шинж
Эх, түүний үндсэн шинж
 
Delgerjargal
DelgerjargalDelgerjargal
Delgerjargal
 
тайлбарламж
тайлбарламжтайлбарламж
тайлбарламж
 
хэлний дүрслэх хэрэглүүр
хэлний дүрслэх хэрэглүүрхэлний дүрслэх хэрэглүүр
хэлний дүрслэх хэрэглүүр
 
Уран зохиол-үр могой хичээл
Уран зохиол-үр могой хичээлУран зохиол-үр могой хичээл
Уран зохиол-үр могой хичээл
 
Уран зохиол /Үр могой /
Уран зохиол /Үр могой /Уран зохиол /Үр могой /
Уран зохиол /Үр могой /
 
монгол хэл 5555
монгол хэл 5555монгол хэл 5555
монгол хэл 5555
 
ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг
 
ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг ж.л эвэр өгүүллэг
ж.л эвэр өгүүллэг
 

More from bolortuul

эхийн бүтэц 7ц
эхийн бүтэц 7цэхийн бүтэц 7ц
эхийн бүтэц 7цbolortuul
 
шаргачин зохиол 6
шаргачин зохиол       6шаргачин зохиол       6
шаргачин зохиол 6bolortuul
 
титэм үг
титэм үгтитэм үг
титэм үгbolortuul
 
Gazriin hemjees
Gazriin hemjeesGazriin hemjees
Gazriin hemjeesbolortuul
 
темперамент1
темперамент1темперамент1
темперамент1bolortuul
 
Ehiin baimj sanaa
Ehiin baimj sanaaEhiin baimj sanaa
Ehiin baimj sanaabolortuul
 
Tsahim test102
Tsahim test102Tsahim test102
Tsahim test102bolortuul
 

More from bolortuul (11)

эхийн бүтэц 7ц
эхийн бүтэц 7цэхийн бүтэц 7ц
эхийн бүтэц 7ц
 
шаргачин зохиол 6
шаргачин зохиол       6шаргачин зохиол       6
шаргачин зохиол 6
 
титэм үг
титэм үгтитэм үг
титэм үг
 
Gazriin hemjees
Gazriin hemjeesGazriin hemjees
Gazriin hemjees
 
темперамент1
темперамент1темперамент1
темперамент1
 
Ehiin baimj sanaa
Ehiin baimj sanaaEhiin baimj sanaa
Ehiin baimj sanaa
 
сэдэв
сэдэвсэдэв
сэдэв
 
Sudalgaa102
Sudalgaa102Sudalgaa102
Sudalgaa102
 
Tsahim test102
Tsahim test102Tsahim test102
Tsahim test102
 
Sudalgaa102
Sudalgaa102Sudalgaa102
Sudalgaa102
 
Tsahim test
Tsahim testTsahim test
Tsahim test
 

Uguullegt zadlal hiih