Хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогчид хууль зүйн туслалцаа үзүүлэх журам www.advocate.mn

1. Бэлтгэсэн: Ж.Наранбаяр
Г.Батаа
2024-01-05
ХҮН ХУДАЛДААЛАХ ГЭМТ
ХЭРГИЙН ХОХИРОГЧИД ХУУЛЬ
ЗҮЙН ТУСЛАЛЦАА ҮЗҮҮЛЭХ
ЖУРАМ

2. АГУУЛГА
• Нийтлэг үндэслэл;
• Хүн худалдаалах гэмт хэргийн ойлголт;
• Үйл ажиллагааны зарчим;
• Хууль зүйн туслалцааны төрөл;
• Насанд хүрээгүй хохирогчид хууль зүйн туслалцаа үзүүлэх тухай;
• Төрийн бус байгууллагын чиг үүрэг.

3. НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд
заасны дагуу эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн,
хохирогчоор тогтоосон эсэхээс үл шалтгаалан
хүн худалдаалах гэмт хэргийн улмаас эрх, эрх
чөлөө, ашиг сонирхол нь зөрчигдсөн хохирогчид
хууль зүйн туслалцаа үзүүлэхтэй холбогдох
харилцааг энэхүү журмаар зохицуулна.
Хууль зүй дотоод хэргийн сайдын 2023 оны 11 дүгээр сарын 20-ны өдрийн А/399
дугаар тушаалын хавсралтаар “Хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогчид хууль зүйн
туслалцаа үзүүлэх журам”-ыг баталсан.

4. Хүн худалдаалах гэмт хэргийн ойлголт
Хүн худалдаалахтай тэмцэх тухай хуульд /3.1.1/
"хүн худалдаалах" гэж хүнийг биеийг нь
үнэлүүлэх, бусад хэлбэрээр бэлгийн мөлжлөг,
хүчирхийлэлд оруулах, боолчлох, түүнтэй ижил
төстэй нөхцөлд байлгах, хууль бусаар албадан
хөдөлмөрлүүлэх, эс, эд эрхтнийг нь авч ашиглан
мөлжих зорилгоор хүнд хүч хэрэглэх, хүч
хэрэглэхээр заналхийлэх, хулгайлах, залилах,
хууран мэхлэх, эрх мэдлээ урвуулан ашиглах,
эмзэг байдлыг нь далимдуулах, түүнчлэн өөр
хүнийг хяналтдаа байлгаж байгаа этгээдийн
зөвшөөрлийг авахын тулд төлбөр төлөх,
хахуульдах аргаар хүнийг элсүүлсэн, тээвэрлэсэн,
нуун далдалсан, дамжуулсан, хүлээн авсан хууль
бус үйлдлийг;
Эрүүгийн хуульд /13.1/
Биеийг нь үнэлүүлэх, бусад хэлбэрээр бэлгийн
мөлжлөг, хүчирхийлэлд оруулах, боолчлох,
түүнтэй ижил төстэй нөхцөлд байлгах, эд,
эрхтнийг авах, албадан хөдөлмөрлүүлж мөлжих
зорилгоор хүч хэрэглэж, хүч хэрэглэхээр
заналхийлж, хулгайлж, хууран мэхэлж, итгэл
эвдэж, эрх мэдлээ урвуулан ашиглаж, эмзэг
байдлыг нь далимдуулж, эсхүл хяналтдаа
байлгаж байгаа хүнд төлбөр төлж, хахуульдаж
хүнийг эрхшээлдээ оруулан элсүүлсэн;
тээвэрлэсэн; орогнуулсан; дамжуулсан; хүлээн
авсан бол хоёр жилээс найман жил хүртэл
хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

5. Зорилго, ач
холбогдол
 Хүн худалдаалах гэмт хэрэгтэй тэмцэх тухай хууль тогтоомжид
зааснаар уг хэргийн хохирогчид хууль зүйн туслалцаа цаг алдалгүй,
нэн даруй үзүүлэх, хохирогчийн эрх ашгийг хууль ёсны дагуу
хамгаалахад оршино.
 Хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогчид хууль зүйн туслалцааг
үзүүлснээр хууль зүйн туслалцааны төв, өмгөөлөгч болон төрийн бус
байгууллагууд нь хохирогчид ээлтэйгээр асуудлыг шийдвэрлэхэд
тусалж, хохирогчдын хууль ёсны эрх ашгийг хамгаалахад оршино.
Нийтлэг үндэслэл

6.  Төлбөрийн чадваргүй хохирогчид Хууль зүйн туслалцааны тухай
хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.3, 6 дугаар зүйлийн 6.7-д заасан
журмын дагуу үнэ төлбөргүй хууль зүйн туслалцаа үзүүлнэ.
 Гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүнд англи хэл эсхүл боломжит
хэлээр хууль зүйн туслалцаа үзүүлнэ.
 Хөгжлийн бэрхшээлтэй хохирогчид хууль зүйн туслалцаа үзүүлэхэд
дохионы хэлмэрчийн туслалцааг ашиглана.

7. Хууль зүйн туслалцаа үзүүлэхэд дараах зарчмыг удирдлага болгоно:
Хүний эрх, эрх чөлөөг
хүндэтгэх
Хууль зүйн туслалцаа нь
үр нөлөөтэй байх
Мэргэшсэн, тогтвортой
байх
Чанартай, хүртээмжтэй
байх
Үйлчлүүлэгчийн эрх,
хууль ёсны ашиг
сонирхлыг хуулийн
хүрээнд тууштай
хамгаалах
Үйлчлүүлэгч бүрийн
онцлог, хэрэгцээ
шаардлагад нийцсэн байх
Хохирогчийн хувийн
нууцыг хадгалах
Үйл ажиллагааны зарчим

8. Хохирогчид үзүүлэх хууль зүйн туслалцаа
1.Хууль зүйн зөвлөгөө өгөх
•-Биечлэн, цахимаар болон харилцаа холбооны хэрэгслээр
зөвлөгөө, мэдээлэл, лавлагаа өгөх /төлбөрийн чадвартай
эсэхээс үл хамааран үнэ төлбөргүй/;
•-Өргөдөл, гомдол, хүсэлт, нэхэмжлэл, тайлбарын эх
боловсруулах, хянах.
•Дараах зүйлсийг анхаарна:
•-Хохирогчтой зөв харьцаж, хүндэтгэлтэй хандах;
•-Сэтгэл санааны дэмжлэг үзүүлж, тусалж дэмжих;
•-Хохирогчийн сэтгэл зүйн онцлогт тохирсон асуултыг
энгийн үгээр ойлгомжтой асуух;
•-Хохирогчийг буруутгасан аливаа асуулт, үйлдэл
гаргахгүй байх.
2.Өмгөөллийн үйлчилгээ үзүүлэх
-Хохирогчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зохих
байгууллагад хуульд заасны дагуу төлөөлөх;
-Нэхэмжлэл, хүсэлтийг шийдвэрлэх, хохирол
барагдуулахад чиглэсэн үйл ажиллагаа явуулах;
-Хэрэг бүртгэх, мөрдөн байцаах, шүүхэд хэрэг, маргаан
хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд хохирогчийн эрх, хууль
ёсны ашиг сонирхлыг төлөөлөх, өмгөөлөгчөөр оролцох.
Өмгөөллийн үйлчилгээ үзүүлэх явцад
хохирогчийн амь нас, эрүүл мэнд, аюулгүй
байдал, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалах
зорилгоор холбогдох төрийн болон төрийн бус
байгууллагаас дэмжлэг авч болно.
Хууль зүйн туслалцааны төрөл

9. Насанд хүрээгүй хохирогчид хууль зүйн туслалцаа үзүүлэх
Хууль зүйн туслалцааг дараах тохиолдолд үзүүлнэ:
 насанд хүрээгүй хохирогч хүүхдэд түүний эцэг, эх, асран хамгаалагч,
харгалзан дэмжигч, эсхүл шаардлагатай тохиолдолд хүүхэд хамгаалах
байгууллага, нийгмийн ажилтан, мөрдөгч, прокурор, шүүгчийн
гаргасан хүсэлтийг үндэслэж,
 14-18 насны хохирогч хүүхэд өөрөө хууль зүйн туслалцаа хүссэн
хүсэлт гаргавал.
-Хохирогч хүүхдэд нөхцөл байдлын үнэлгээ хийсний үндсэн дээр сэтгэл зүйн зөвлөгөө, хууль
зүйн туслалцаа үзүүлэх ажлыг яаралтай зохион байгуулна.
-Хохирогч хүүхдэд хууль зүйн туслалцаа үзүүлэхдээ түүний эрх ашгийг хуульд заасны дагуу
төлөөлж, хүүхдийн сэтгэл зүй, насны онцлогийг харгалзан үзнэ.

10. Төрийн бус байгууллагын чиг үүрэг
Хохирогчид ямар
туслалцаа авах
боломжтойг нэг
бүрчлэн тайлбарлаж,
үнэн зөв мэдээлэл
өгөхийг хохирогчид
ойлгуулах
Хүн худалдаалах
гэмт хэрэгт дахин
өртөхөөс урьдчилан
сэргийлэх талаар
зөвлөгөө өгөх
Хохирогчийн эрх,
ашиг сонирхлыг
хангахад хуульд
заасны дагуу
төлөөлөх
Хууль зүйн
туслалцаа үзүүлэх
чиглэлээр ажилладаг
байгууллага, албан
тушаалтантай
холбох
ТӨРИЙН БУС БАЙГУУЛЛАГА ХОХИРОГЧИД ХУУЛЬ ЗҮЙН
ТУСЛАЛЦАА ҮЗҮҮЛЭХЭД ДАРААХ ЧИГ ҮҮРГИЙГ
ХЭРЭГЖҮҮЛНЭ:

11. Төрийн бус байгууллагын чиг үүрэг
Төрийн бус байгууллага нь хүн
худалдаалах гэмт хэргээс урьдчилан
сэргийлэх болон дахин өртөхөөс
урьдчилан сэргийлэх талаар
зөвлөгөө, мэдээллийг монгол, англи
хэлээр байгууллагынхаа цахим
хуудаст байршуулан олон нийтэд
түгээнэ.
Төрийн бус байгууллага нь хүн
худалдаалах гэмт хэргээс урьдчилан
сэргийлэх болон дахин өртөхгүй байх
чиглэлээр сургалт, сурталчилгаа
явуулахад хохирогчийн нэр төрд
халдсан мэдээ, мэдээллийг түгээх,
ашиглахыг хориглоно.

12. АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД
БАЯРЛАЛАА