1. 1. Татвар төлөгчийн бүртгэл, татвар
ногдох орлогын хамрах хүрээ
2. Албан
татвар
ногдох
орлого, орлогоос хасагдах зардал
3. Хувь
хүний
орлогын
албан
татварыг НББ-д тусгах нь
1

2. 1.
Татвар
төлөгчийн
бүртгэл, татвар ногдох орлогын
хамрах хүрээ
Тухайн татварын жилд албан татвар
ногдуулбал зохих орлого олсон эсхүл
тийм орлого олоогүй ч албан татвар
үүрэг бүхий Монгол улсад оршин
суугч Монгол улсын иргэн, гадаадын
иргэн харьяалалгүй хүн энэ хуулийн
дагуу албан татвар төлөгч байна.
2

3. Албан татвар төлөгчийг Монгол
улсад байнга оршин суугч болон
Монгол улсад оршин суугч бус албан
татвар төлөгч гэж ангилна.
Монгол улсад байнга оршин суугч
албан татвар төлөгч
 Монгол улсад оршин суух байртай
 Тухайн татварын жилд 183 ба түүнээс
дээш хоногт МУ-д амьдардаг
 Гадаад улсад томилогдон ажиллаж
байгаа МУ-ын төрийн албан хаагч
3

4. Монгол улсад оршин суугч бус
албан татвар төлөгч
 Монгол улсад оршин суух байргүй
 Тухайн татварын жилд 183 ба
түүнээс дээш хоногт МУ-д оршин
суугаагүй хувь хүн байна.
4

5. 2. Албан татвар ногдох
орлого, орлогоос хасагдах зардал
Албан татвар ногдох орлогууд
1. Цалин
хөдөлмөрийн
хөлс,
шагнал
урамшуулал болон тэдгээртэй адилтгах
хөдөлмөр эрхлэлтийн орлого
2. Үйл ажиллагааны орлого (Хуулийн этгээд
байгуулахгүйгээр
Мэргэжлийн
үйлчилгээ,
үйлдвэрлэл,
арилжаа
эрхлэлтийн орлого)
3. Хөрөнгийн
түрээсийн болон эрхийн
шимтгэлийн орлого
4. Хөрөнгө борлуулсны орлого
5

6. 5. Малчин
өрх
мал
бүхий
этгээдийн
орлого
6. Шинжлэх ухаан, утга зохиол урлагийн
бүтээл
туурвих,
шинэ
бүтээл,
бүтээгдэхүүн болон ашигтай загвар
зохион бүтээх, спортын тэмцээн
урлагын тоглолт зохион байгуулах
тэдгээрт оролцох замаар олсон орлого
7. Урлагын тоглолт, спортын тэмцээний
шагнал, наадмын бай шагнал.
8. Шууд бус орлого гэх мэт
6

7. Орлогоос хасагдах зардал
1. ТЭМ,
үндсэн болон туслах
материал, хагас боловсруулсан
бүтээгдэхүүн,
сэлбэг
хэрэгсэл, сав баглаа бооплын
зардал
2. Уур ус, цахилгаан, түлш үатхууны
зардал
3. Нийгмийн болон эрүүл мэндийн
даатгалын шимтгэл
7

8. 4. Үндсэн хөрөнгийн элэгдлийн
зардал
5. Урсгал засварын зардал
6. Зээлийн хүү
7. Гадаад
валютын
ханшийн
зөрүүгийн бодит олз
8. Түрээсийн төлбөр гэх мэт
8

9. 3.Хувь хүний орлогын албан
татварыг нягтлан бодох бүртгэлд
тусгах
Суутгагч нь Хувь хүний орлогын
албан татварын тухай хуулийн
дагуу
албан
татварыг
ногдуулж,
холбогдох
төсөвт
шилжүүлэх бөгөөд энэхүү татварыг
ногдуулах,
төсөвт
төлөхтэй
холбогдуулан
нягтлан
бодох
бүртгэлийн
дараахь
бичилтүүд
хийгдэнэ.
9

10. Хөдөлмөрийн гэрээнд заасны
дагуу үндсэн цалин, нэмэгдэл
хөлс, нэмэгдэл, шагнал, урамшуула
л,
амралтын
олговор, тэтгэвэр, тэтгэмж болон
тэдгээртэй адилтгах бусад орлогод
cap бүрийн эцэст ногдуулсан
татварын хэмжээгээр:
ДТ Цалингийн тооцоо
ххх
КТ ХХОАТ-ын өглөг
ххх
10

11. Ажилтан, түүний гэр бүлийн
гишүүнд өгсөн бэлэг, тэтгэмж болон
түүнтэй адилтгах орлогод тухай бүр
нь
ногдуулсан
татварын
хэмжээгээр:
ДТ Ажилчдад өгөх өглөг
ххх
КТ ХХОАТ-ын өглөг
ххх
КТ Мөнгөн хөрөнгө
ххх
11

12. Үндсэн ажлын газраас бусад хуулийн
этгээд болон хувь хүнтэй байгуулсан
гэрээний үндсэн дээр ажил, үүрэг
гүйцэтгэж
авсан
хөдөлмөрийн
хөлс,
шагнал,
нэмэгдэл,
тэтгэмж
тэдгээртэй адилтгах бусад орлогыг олгох
тухай
бүр
ногдуулсан
татварын
хэмжээгээр:
ДТ Цалин/ хувь хүнд өгөх өглөг ххх
КТ ХХОАТ-ын өглөг
ххх
КТ Мөнгөн хөрөнгө
ххх
12

13. Иргэдтэй
байгуулсан
гэрээний
үндсэн дээр олгосон тогтмол бус
үйл ажиллагааны орлогоос хуульд
заасны дагуу суутган тооцсон
татварын хэмжээгээр:
ДТ Хувь хүнд өгөх өглөг
ххх
КТ ХХОАТ-ын өглөг
ххх
КТ Мөнгөн хөрөнгө
ххх
13

14. Хувьцааны ногдол ашиг, хувь
хүртэгчийн орлого олгохдоо:
ДТ Ногдол ашгийн өглөг
ххх
КТ Мөнгөн хөрөнгө
ххх
КТ ХХОАТ-ын өглөг
ххх
14

15. Эрхийн шимтгэлийн орлого олгоход
суутгасан татварын хэмжээгээр:
ДТ Эрхийн шимтгэлийн өглөг
ххх
КТ Мөнгөн хөрөнгө
ххх
КТ ХХОАТ-ын өглөг
ххх
Хүүгийн орлого олгоход суутгасан
татварын хэмжээгээр:
ДТ Хүүгийн өглөг
ххх
КТ Мөнгөн хөрөнгө
ххх
КТ ХХОАТ-ын өглөг
ххх
15

16. Үл хөдлөх хөрөнгийн төлбөр төлөхдөө:
ДТ Үл хөдлөх эд хөрөнгө/ҮХЭХ-ийн өглөг ххх
КТ Мөнгөн хөрөнгө
ххх
КТ ХХОАТ-ын өглөг
ххх
Шууд бус орлого олгохдоо:
ДТ Зардал/өглөг
ххх
КТ Мөнгөн хөрөнгө
ххх
КТ ХХОАТ-ын өглөг
ххх
16

17. Шинжлэх ухаан, утга зохиол, урлагийн
бүтээл
туурвих,
шинэ
бүтээл, бүтээгдэхүүний болон ашигтай
загвар
зохион
бүтээх,
спортын
тэмцээн, урлагийн тоглолт зохион
байгуулах, тэдгээрт оролцох замаар
олсон орлого, тэдгээртэй адилтгах
бусад орлогыг олгоход суутгасан
татварын хэмжээгээр:
ДТ Хувь хүнд олгох шагналын өглөг ххх
КТ Мөнгөн хөрөнгө
ххх
КТ ХХОАТ-ын өглөг
ххх
17

18. Урлагийн
тоглолт,
спортын
тэмцээний шагнал, наадмын бай
шагнал олгоход суутгасан татварын
хэмжээгээр:
ДТХувь хүнд олгох шагналын өглөг ххх
КТ Мөнгөн хөрөнгө
ххх
КТ ХХОАТ-ын өглөг
ххх
18

19. Төлбөрт таавар, бооцоот тоглоом, эд
мөнгөний хонжворт сугалааны орлого
олгоход
суутгасан
татварын
хэмжээгээр:
ДТ Хонжворын өглөг
ххх
КТ Мөнгөн хөрөнгө
ххх
КТ ХХОАТ-ын өглөг
ххх
Төсөвт төлсөн ХХОАТ-ын дүнгээр:
ДТ ХХОАТ-ын өглөг
ххх
КТ Мөнгөн хөрөнгө
ххх

20. Жишээ 1: "Оѐдол" компани иргэн Aтай шинэ бүтээгдэхүүний загвар
ашиглах гэрээ байгуулжээ. Гэрээнд
cap бүрийн 5-нд загвар ашигласны
төлбөрийн хэмжээг тогтоон, эрхийн
шимтгэлийн
орлого
олгохоор
заасны дагуу 2,000,000 төгрөгийн
эрхийн шимтгэлийг иргэн А-д
олгосон.

21. Бодолт 1:
ДТ Эрхийн шимтгэлийн өглөг 2000000
КТ Мөнгөн хөрөнгө
1800000
КТ ХХОАТ-ын өглөг
200000
Жишээ 2: "А" компанийн хувьд 2009 оны
7
сард
дараахь
ажил
гүйлгээ
гарчээ.Үүнд:
/Нийгмийн даатгалын шимтгэл, хувь
хүний орлогын татвар тус бүр 10 хувь/

22. Олгохоор тооцсон үндсэн Унаа, хоолны
Ажилт
д/д
цалин, шагнал, нэмэгдлийн мөнгө /шууд
ны нэр
дүн
бус орлого/
Урьдчилг
аа
1
Ц
300000
105000
150000
2
Б
200000
105000
100000
3
Х
150000
100000
75000

23. Жишээ 3: "Бьюти" ХХК нь иргэн Батаас
500000
төгрөгийн
гоо
сайхны
бүтээгдэхүүн худалдан авч төлбөрийг
төлсөн.
Гүйцэтгэх нь: Энэхүү орлого нь иргэн
Батын хувьд тогтмол бус орлого бол
холбогдох журналын бичилт хийх
Бодолт 3:
Төлбөрийг төлөх үед дараахь журналын
бичилт хийгдэнэ:
ДТ Хувь хүнд өгөх өглөг
500000
КТ ХХОАТ-ын өглөг
50000
КТ Мөнгөн хөрөнгө
450000
23

24. Жишээ 4: "Hap" ХХК нь хххх оны
1 сарын 20-нд ногдол ашиг олгохоор
зарласан. Иргэн Даваа 1 сарын 30нд ногдол ашгаа хүлээн авсан.
Ногдол ашгийн хэмжээ 300000
төгрөг.
Гүйцэтгэх
нь:
Холбогдох
журналын бичилт хийх
24

25. Бодолт 4: Хувьцааны ногдол ашгийн
орлого олгосон 1 сарын 30-ны өдөр
дараахь журналын бичилт хийгдэнэ:
ДТ Ногдол ашгийн өглөг
300000
КТ Мөнгөн хөрөнгө
270000
КТ ХХОАТ-ын өглөг
30000
Жич:
Хувь
хүний
ногдол
ашгийн
орлого, хүүгийн орлогод 2013 оны 1
дүгээр сарын 1-ний өдрөөс эхлэн албан
татвар ногдуулна.
25