Οι βασικοί εκπρόσωποι του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, τα κυριότερα έργα τους, οι αντιλήψεις και οι θεωρίες τους.

1. Οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι
του ευρωπαϊκού διαφωτισμού

2. Francis Bacon

3. Ο Μπέικον γεννήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 1561
στο Γιορκ Χάους κοντά στο Στραντ του
Λονδίνου. Ήταν ο νεότερος από τους δύο γιους
του υπουργού Δικαιοσύνης σερ Νίκολας Μπέικον.
Η μητέρα του Αν Κουκ ήταν συγγενής του λόρδου
Μπέργκλυ, κυριότερου υπουργού της
βασίλισσας Ελισάβετ Α'. Μαζί με τον αδερφό του,
Άντονυ, ξεκίνησαν να φοιτούν στο Κολλέγιο
Τρίνιτυ του Καίμπριτζ το 1573. Τα δύο χρόνια
σπουδών του στο πανεπιστήμια διακόπηκαν λόγω
ασθένειας. Η απέχθεια που ένιωθε ο Μπέικον για
την «άκαρπη», όπως την αποκαλούσε,
αριστοτελική φιλοσοφία χρονολογείται από τότε.

4. Ο Σερ Φράνσις Μπέικον, Υποκόμης του Σαιντ
Ώλμπανς ήταν Άγγλος φιλόσοφος, πολιτικός, επιστήμονας,
συγγραφέας και δεξιοτέχνης στη χρήση της αγγλικής
γλώσσας. Μνημονεύεται για την ικανότητά του ως αγορητή
στο κοινοβούλιο και σε περιώνυμες δίκες, καθώς και ως
καγκελάριος του βασιλιά της Αγγλίας Ιακώβου Α'.
Επίσης θεωρήθηκε ως ο άνθρωπος που επιδίωξε την
κατάκτηση όλης της σφαίρας της γνώσης και που ύστερα
από μελέτη και επισκόπηση υποστήριξε νέους τρόπους για
να μπορέσει ο άνθρωπος να επιβάλει έναν έλλογο έλεγχο
πάνω στη φύση, προς δόξα του θεού και βελτίωση της θέσης
του ανθρώπου πάνω στον κόσμο.

5. Τα φιλολογικά έργα του Francis Bacon
• Περί της σοφίας των Αρχαίων
• Δοκίμια
• Η Ιστορία της βασιλείας του Ερρίκου Ζ
• Μετάφραση μερικών ψαλμών σε αγγλικούς στίχους
• Παλαιά και Νέα αποφθέγματα

6. Thomas Hobbes

7. Άγγλoς φιλόσοφος, γιος προτεστάντη κληρικού,
ο Τόμας Χομπς (Thomas Hobbes, 5
Απριλίου 1588 - 4 Δεκεμβρίου 1679) ήταν ένας
από τους πρώτους διανοητές-θεμελιωτές του
σύγχρονου κράτους και ιδρυτής της πολιτικής
φιλοσοφίας. Αν και σήμερα ο Χομπς αναφέρεται
περισσότερο για το έργο του στην πολιτική
φιλοσοφία, συνέβαλε και σε άλλους τομείς, όπου
συμπεριλαμβάνονται η ιστορία, η γεωμετρία,
η ηθική, η γενική φιλοσοφία και η αποκαλούμενη
σήμερα πολιτική επιστήμη.

8. Ο Τόμας Χομπς ξεκίνησε την καριέρα του ως δάσκαλος της
οικογένειας Κάβεντις (Cavendish), της κομητείας του Ντέβονσαϊρ
(Devonshire) και έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τα μαθηματικά και
τη φυσική.
Έζησε σε μια από τις πλέον ταραγμένες περιόδους της ευρωπαϊκής
ιστορίας. Δεν πρέπει λοιπόν να εκπλήσσει το γεγονός ότι οι θεωρίες
του μιλούν απαισιόδοξα για την ανθρώπινη φύση. Το 1610 γνώρισε
τον Φραγκίσκο Βάκωνα και συναντώντας προσωπικά τον Γαλιλαίο
το 1636, πείστηκε πως έπρεπε να μεταφέρει τις ιδέες του σε ένα
σύστημα κοινωνικής φιλοσοφίας.
Εκμεταλλεύτηκε πλήρως τα ταξίδια του μαθητή του στην Ευρώπη,
για να συναντήσει διάφορους επιστήμονες. Κατά την αγγλική
επανάσταση ο Χομπς εγκαταστάθηκε το 1640 στο Παρίσι, όπου
συναντούσε συχνά τον Καρτέσιο. Υπό την επιρροή των
φιλελευθέρων φέρεται ότι δημοσίευσε το "de cive" (περί του πολίτη).

9. H εργογραφία του Thomas Hobbes
• De cive
• Τα στοιχεία του νόμου
• Μετά τον θάνατο Μπέχεμοθ
• De homine
• De compore
• Αγγλική μετάφραση της Ιλιάδας και της Οδύσσεις του Ομήρου

10. John Locke

11. Ο Τζων Λοκ (John Locke, 29 Αυγούστου 1632 –
28 Οκτωβρίου 1704) ήταν Άγγλος φιλόσοφος και
ιατρός, ο οποίος θεωρείται ένας από τους πλέον
σημαίνοντες στοχαστές του Διαφωτισμού και είναι
ευρύτερα γνωστός ως ο Πατέρας του Κλασικού
Φιλελευθερισμού.
Ο Λοκ αποτελεί τον κύριο αντιπρόσωπο του
αγγλικού κινήματος του εμπειρισμού. Μαζί με
τον Ντέιβιντ Χιουμ (1711-1776) και τον Τζωρτζ
Μπέρκλεϋ (1684-1753) σχηματίζει το τρίπτυχο
των φιλοσόφων του αγγλικού Διαφωτισμού και του
επερχόμενου εμπειρισμού.

12. Η πολιτική του φιλοσοφία ότι ο λαός έχει το δικαίωμα της αντίστασης
επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την Αμερικανική Επανάσταση, το
Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών, την Γαλλική Επανάσταση καθώς
και το πρώτο Σύνταγμα της Γαλλίας, και με αυτόν τον τρόπο τα
Συντάγματα των περισσοτέρων φιλελευθέρων κρατών. Αυτή η πολιτική
του φιλοσοφία είχε επιφανειακά τον χαρακτήρα μίας επιφανειακής
επίδοσης. Είχε περιληφθεί σε δύο δοκίμια, που δημοσιεύθηκαν το
1960 με το συγκεκριμένο σκοπό να υπεραμυνθούν της επανάστασης.
Από τα δοκίμια αυτά, το πρώτο όπου αντέκρουσε τον Filmer, είχε
παραδοσιακό χαρακτήρα. Η δεύτερη διατριβή του όμως είχε τόση
σημασία που δεν περιοριζόταν στα πράγματα του καιρού του.
Ξεκινούσε από το παρελθόν, περνούσε όλη την περίοδο των εμφυλίων
πολέμων, και διασταυρωνόταν με το έργο του Hooker, Ecclesiastical
Polity, που συνόψιζε την πολιτική σκέψη της Αγγλίας ως την εποχή της
παλινόρθωσης, και πριν από τη ρήξη μεταξύ κοινοβουλίου και βασιλιά.

13. Χάρη στον Hooker, ο Locke γνώρισε όλη την μακρά
παράδοση της μεσαιωνικής πολιτικής σκέψης, ως τον
Θωμά Ακινάτη, όπου οι ηθικοί περιορισμοί της εξουσίας,
η ευθύνη των ηγετών προς τις κοινότητες που κυβερνούν
και η υποταγή της κυβέρνησης στους νόμους
αποτελούσαν αξιώματα. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Locke
ήταν στραμμένος προς το παρελθόν. Το κύριο
χαρακτηριστικό της ιδιοφυΐας του δεν ήταν ούτε η
ευρυθμία ούτε η λογική, αλλά ένας ασύγκριτος κοινός
νους που μπόρεσε να περισυλλέξει τις σημαντικότερες
πεποιθήσεις στη φιλοσοφία, την πολιτική, την ηθική και
την παιδεία, όσες είχε κληροδοτήσει το παρελθόν στα
φωτεινότερα πνεύματα της γενεάς του.

14. Η βιβλιογραφία του John Locke
• «Οι φιλοσοφικές θεωρίες του Φυσικού Δικαίου και το πρόβλημα της ατομικής
ιδιοκτησίας. Τόμας Χομπς και Τζων Λοκ». Ο πολίτης 45 (1981), 46-57
• «Το πρόβλημα της ατομικής ιδιοκτησίας στις θεωρίες του φυσικού δικαίου και
στη νεώτερη φιλελεύθερη φιλοσοφία: Hobbes, Locke, Kant». Επιθεώρηση
κοινωνικών ερευνών 39-40 (1980), 414-432.
• Geux, Franҫois, «Ἐκ τῆς ἱστορίας τῆς ἐκπαιδεύσεως. Ἰωάννης Λώκκιος (John
Locke) » , Ἡ Μελέτη, 4 (1910), σσ.

15. Montesquieu

16. Ο Σαρλ Λουί ντε Σεκοντά, Βαρόνος της Μπρεντ
και του Μοντεσκιέ (Charles-Louis de Secondat, Baron
de La Brède et de Montesquieu) κοινώς γνωστός
ως Μοντεσκιέ, ήταν Γάλλος συγγραφέας και
φιλόσοφος του Διαφωτισμού. Γεννήθηκε στις 18
Ιανουαρίου του 1689 στο Μπρεντ και απεβίωσε
στις 10 Φεβρουαρίου του 1755 στο Παρίσι.
Η πολιτική και κοινωνική οργάνωση του σημερινού
κόσμου βασίζεται ουσιαστικά στις φιλελεύθερες
ιδέες του Μοντεσκιέ, και γι' αυτό θεωρείται ως ένας
από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους της Ευρώπης.

17. Γόνος οικογένειας δικαστικών, γεννήθηκε στις 18
Ιανουαρίου του 1689 κοντά στην πόλη Μπορντό,
στη δυτική Γαλλία. Σπούδασε νομικά και στη
συνέχεια εκλέχτηκε σύμβουλος στο τοπικό
κοινοβούλιο του Μπορντό το 1714.
Το 1716 κληρονομεί την μεγάλη περιουσία των
γονιών του, και αρχίζει πρώτα να ασχολείται με τις
επιστήμες, κυρίως την βοτανική και την ανατομία.
Το ίδιο έτος εκλέγεται στην Ακαδημία Επιστημών
του Μπορντό. Κληρονομεί επίσης από τον θείο του
το αξίωμα του δικαστικού προέδρου, την περιουσία
του και το όνομα Μοντεσκιέ.

18. Τα επόμενα χρόνια μελετά επιστήμες και συγγράφει
διάφορες εργασίες περί της ηχούς των νεφρικών αδένων,
της βαρύτητας των σωμάτων κλπ. Αργότερα στρέφεται
προς τις ανθρωπιστικές σπουδές μέσω της λογοτεχνίας
και της φιλοσοφίας και το 1721 δημοσιεύει ανώνυμα
στην Ολλανδία τις Περσικές Επιστολές, όπου απεικονίζει
με σατιρική διάθεση την γαλλική κοινωνία εκείνη την
περίοδο μέσα από τα μάτια δύο Περσών. Το βιβλίο
γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Μέχρι το 1725 διαμένει στο
Παρίσι όπου κάνει κοσμική ζωή συχνάζοντας σε διάφορα
σαλόνια. Το 1726 αναγκάζεται να πουλήσει μεγάλο μέρος
της περιουσίας του για να ξεπληρώσει χρέη.

19. Το 1728 εκλέγεται μέλος της γαλλικής Ακαδημίας,
και στην συνέχεια αναχωρεί για ταξίδι στην Ευρώπη.
Επισκέπτεται πολλές χώρες, την Ιταλία,
την Ουγγαρία και την Αυστρία το 1728, στη
συνέχεια την Γερμανία(1729) και μετά την
Ολλανδία). Κατά τη διάρκεια αυτών των ταξιδιών
μελετά
προσεκτικά Γεωγραφία, Οικονομία, Πολιτική καθώς
και τα έθιμα των χωρών που επισκέπτεται. Τη διετία
1729-1730 διαμένει στην Αγγλία, μετά από
πρόσκληση του λόρδου Τσέστερφιλντ. Επιστρέφει
στην Γαλλία το 1731, στον πύργο της Μπρεντ, όπου
και αφιερώνεται στην συγγραφή του Πνεύματος των
Νόμων.

20. Η Εργογραφία του Montesquieu
• La Damnation éternelle des païens-
• Éloge de la sincérité-
• Lettres persanes
• Le Temple de Gnide
• Histoire Véritable
• Considérations sur les causes de la grandeur des Romains et de leur
décadence
• Essay sur le gou

21. • De l'esprit des lois
• éfense de l'Esprit des lois
• Pensées
• Spicilège
• Discours sur la cause de l'écho
• Discours sur l'usage des glandes rénales

22. François-Marie Arouet

23. Ο Φρανσουά Μαρί Αρουέ (François-Marie Arouet, 21
Νοεμβρίου 1694 – 30 Μαΐου 1778), ευρύτερα
γνωστός με το ψευδώνυμο Βολταίρος (Voltaire),
ήταν Γάλλος συγγραφέας, ιστορικός και φιλόσοφος,
διάσημος για το πνεύμα του, τις επιθέσεις του εις
βάρος της Καθολικής Εκκλησίας και την υπεράσπιση
της ανεξιθρησκίας, της ελευθερίας του λόγου και του
διαχωρισμού εκκλησίας και κράτους. Θεωρείται
κεντρική μορφή και ενσάρκωση του Διαφωτισμού του
18ου αιώνα. Υπήρξε επίσης δοκιμιογράφος και
κορυφαίος εκπρόσωπος του ντεϊσμού.

24. Ο πατέρας του ήταν συμβολαιογράφος και ανώτερος
υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών. Έχασε τη
μητέρα του όταν ήταν 7 ετών και μετά από δύο
χρόνια εισήλθε στο ιησουιτικό κολέγιο του Μεγάλου
Λουδοβίκου όπου παρέμεινε ως το 1711. Για την
εκπαίδευσή του εκεί έγραψε αργότερα ότι δεν είχε
μάθει τίποτα "εκτός από λατινικά και ανοησίες" αν και
στο κολέγιο φαίνεται ότι διαμόρφωσε τις βάσεις της
ιδιαίτερης γνώσης του και διέγειρε πιθανώς την
ισόβια αφοσίωσή του στο θέατρο. Κατά το διάστημα
των ετών 1711 – 1713 μελέτησε τη νομική επιστήμη.

25. Πριν αρχίσει τη συγγραφική του καριέρα, με την παρότρυνση
του πατέρα του, υπηρέτησε ως γραμματέας του Γάλλου πρέσβη
στην Ολλανδία. Επέστρεψε στο Παρίσι την εποχή του θανάτου
του Λουδοβίκου ΙΔ΄ και σύντομα απέκτησε φίλους μεταξύ της
αριστοκρατικής τάξης. Οι σατιρικοί στίχοι του τον έκαναν
ιδιαίτερα δημοφιλή στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα. Τότε
παρουσίασε το πρώτο θεατρικό του έργο, την
τραγωδία Οιδίπους (Oedipe), απομίμηση του Οιδίποδα
του Σοφοκλή, στον κύκλο του. Τροφοδοτώντας τη μανιώδη
έχθρα της δούκισσας του Μαιν εναντίον του
αντιβασιλέα Φιλίππου Β΄ της Ορλεάνης, ο Βολταίρος συνέθεσε
μια σάτιρα γι’ αυτόν. Ένας κατάσκοπος κατάφερε να πάρει την
ομολογία του και στις 16 Μαΐου 1717 φυλακίστηκε
στη Βαστίλη για προσβολή του αντιβασιλέα.

26. Εδώ ξαναδούλεψε τον Οιδίποδα, άρχισε το
έργο Ερρικειάς (Henriade) και αποφάσισε να αλλάξει το
όνομά του. Απελευθερώθηκε 11 μήνες αργότερα όταν
διαπιστώθηκε ότι είχε κατηγορηθεί εσφαλμένα και για το
λόγο αυτό έλαβε χρηματική αποζημίωση 400 κορώνες.[12].
Η τραγωδία Οιδίποδας ανέβηκε στο Théâtre Français στις 18
Νοεμβρίου 1717 και έγινε θετικά αποδεκτή από το κοινό.
Παρέμεινε στη σκηνή για 45 βραδιές και του απέφερε
πλούτο και φήμη, που τον βοήθησαν να ξεκινήσει μία σειρά
επικερδών επενδύσεων. Η βασικότερη αυτών ήταν η
ενασχόλησή του με την Εταιρεία των Ινδιών (Compagnie des
Indes).

27. Η εργογραφία του François-Marie Arouet,
• Œdipe
• La Henriade
• istoire de Charles XII
• Brutus
• Zaïre
• Adélaïde du Guesclin
• L’enfant prodigue

28. • Le Songe de Platon
• Essai sur la nature du feu et sur sa propagation
• Éléments de la philosophie de Newton
• Zulime (
• Le fanatisme ou Mahomet le prophète
• Mérope
• Zadig ou La Destinée

29. David Hume

30. O Ντέιβιντ Χιουμ (David Hume) (26 Απριλίου/7 Μαΐου 1711 –
25 Αυγούστου 1776) ήταν Σκωτσέζος ιστορικός και φιλόσοφος,
που επηρέασε την ανάπτυξη δύο σχολών φιλοσοφίας,
του σκεπτικισμού και του εμπειρισμού.
Γεννημένος στο Εδιμβούργο στις 7 Μαΐου 1711, ο Χιουμ
μορφώθηκε κατ' οίκον και στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου,
στο οποίο εγγράφηκε σε ηλικία 12 ετών. Η υγεία του ήταν κακή
και, αφού εργάστηκε για λίγο σε έναν εμπορικό οίκο
στο Μπρίστολ, πήγε να ζήσει στη Γαλλία. Από το 1734 έως
το 1737, ο Χιουμ ασχολήθηκε έντονα με τα προβλήματα της
θεωρητικής φιλοσοφίας και στην περίοδο αυτή έγραψε το
σημαντικότερο φιλοσοφικό του έργο, Πραγματεία για την
Ανθρώπινη Φύση (3 τόμοι, 1739-40), που ενσωματώνει την ουσία
της σκέψης του

31. Παρά τη σημασία του, το έργο αυτό αγνοήθηκε από
το κοινό πιθανώς λόγω του δυσνόητου ύφους του. Τα
μεταγενέστερα πάντως έργα του Χιουμ γράφτηκαν
στις ευκολότερες μορφές του δοκιμίου ή του
διαλόγου, που ήταν δημοφιλείς εκείνο τον καιρό.
Mετά την έκδοση της Πραγματείας, ο Χιουμ
επέστρεψε στα οικογενειακά του κτήματα στο
Μπεργουικσάιρ. Εκεί έστρεψε την προσοχή του στα
προβλήματα ηθικής και πολιτικής οικονομίας και
έγραψε τα Ηθικά και Πολιτικά Δοκίμια (2
τόμοι, 1741-42), τα οποία γνώρισαν άμεση επιτυχία.

32. Απέτυχε όμως να εξασφαλίσει θέση καθηγητή στο
Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, ίσως επειδή ακόμα
και στην αρχή της καριέρας του θεωρείτο
θρησκευτικά σκεπτικιστής. Ο Χιουμ διαδοχικά έγινε
δάσκαλος του παράφρονα μαρκησίου του Ανναντέιλ
και νομικός σύμβουλος στη βρετανική στρατιωτική
εκστρατεία στη Γαλλία. Το έργο του Φιλοσοφικά
Δοκίμια για την Ανθρώπινη Αντίληψη(αργότερα
μετονομάστηκε Έρευνα για την Ανθρώπινη
Αντίληψη) δημοσιεύτηκε το 1748. Το βιβλίο αυτό
είναι ίσως το πιο γνωστό έργο του και αποτελεί
ουσιαστικά μια συμπύκνωση της Πραγματείας.

33. Μετά την έκδοση της Πραγματείας, ο Χιουμ
επέστρεψε στα οικογενειακά του κτήματα στο
Μπεργουικσάιρ. Εκεί έστρεψε την προσοχή του
στα προβλήματα ηθικής και πολιτικής οικονομίας
και έγραψε τα Ηθικά και Πολιτικά Δοκίμια (2
τόμοι, 1741-42), τα οποία γνώρισαν άμεση
επιτυχία. Απέτυχε όμως να εξασφαλίσει θέση
καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου,
ίσως επειδή ακόμα και στην αρχή της καριέρας του
θεωρείτο θρησκευτικά σκεπτικιστής. Ο Χιουμ
διαδοχικά έγινε δάσκαλος του παράφρονα
μαρκησίου του Ανναντέιλ και νομικός σύμβουλος
στη βρετανική στρατιωτική εκστρατεία στη Γαλλία.

34. Το έργο του Φιλοσοφικά Δοκίμια για την Ανθρώπινη
Αντίληψη(αργότερα μετονομάστηκε Έρευνα για την
Ανθρώπινη Αντίληψη) δημοσιεύτηκε το 1748. Το βιβλίο
αυτό είναι ίσως το πιο γνωστό έργο του και αποτελεί
ουσιαστικά μια συμπύκνωση της Πραγματείας. Ο Χιουμ
εγκαταστάθηκε στο Εδιμβούργο το 1751. Το 1752
δημοσιεύτηκε το βιβλίο του Πολιτικοί Διάλογοι και τον
επόμενο χρόνο, αφού απέτυχε πάλι να εξασφαλίσει έδρα
στο πανεπιστήμιο, διορίστηκε βιβλιοθηκάριος σε μια
βιβλιοθήκη του Εδιμβούργου. Κατά τη 12ετή διαμονή
του στο Εδιμβούργο, ο Χιουμ εργάστηκε κυρίως για τη
συγγραφή του εξάτομου έργου του Ιστορία της Αγγλίας,
το οποίο εμφανίστηκε τμηματικά από το 1754 έως το
1762.

35. Τα έτη 1762 έως 1765 ο Χιουμ υπηρέτησε ως γραμματέας του
Βρετανού πρέσβη στο Παρίσι. Εκεί έγινε αποδεκτός από τους
γαλλικούς φιλολογικούς κύκλους και συνδέθηκε φιλικά με το
Γάλλο φιλόσοφο Ζαν Ζακ Ρουσσώ. Ο Χιουμ έφερε μαζί του
στην Αγγλία τον Ρουσσώ, ο οποίος όμως κατατρεχόμενος από
μανία καταδίωξης, κατηγόρησε το Χιουμ ότι συνωμοτούσε
εναντίον του. Έτσι, η φιλία τους τερματίστηκε με δημόσιες
εκατέρωθεν καταγγελίες. Αφού υπηρέτησε και ως υφυπουργός
εσωτερικών στο Λονδίνο (1767-68), ο Χιουμ αποσύρθηκε στο
Εδιμβούργο, όπου πέρασε την υπόλοιπη ζωή του. Απεβίωσε
στις 25 Αυγούστου 1776. Η αυτοβιογραφία του εκδόθηκε μετά
θάνατο (1777), όπως και οι Διάλογοι για τη Φυσική
Θρησκεία (1779). Ο Χιουμ είχε γράψει τους Διαλόγους στις
αρχές της δεκαετίας του 1750, αλλά δεν τους είχε δημοσιεύσει
λόγω του σκεπτικισμού τους.

36. Η εργογραφία του David Hume
• Δοκίμια. Φιλολογικά, ηθικά, πολιτικά
• Το κριτήριο του γούστου.
• Δοκίμια: οικονομικά, ιστορικά, πολιτικοκοινωνικά
• Πραγματεία για την ανθρώπινη φύση
• Κείμενα: αυτοβιογραφικά, γνωσιολογικά, ηθικά
• Η φυσική ιστορία της θρησκείας.

37. Jean Jacques Rousseau

38. Ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ (Jean-Jacques Rousseau, 28
Ιουνίου 1712 - 2 Ιουλίου 1778)
ήταν Ελβετός φιλόσοφος, συγγραφέας και συνθέτης του
18ου αιώνα. Οι πολιτικές ιδέες του Ρουσσώ επηρέασαν
την ανάπτυξη
της κομμουνιστικής και σοσιαλιστικής θεωρίας, και την
ιδεολογία του εθνικισμού. Ο Ρουσσώ γεννήθηκε και
μεγάλωσε στην θρησκευτικά καλβινιστική Γενεύη. Ο
πατέρας του, Ισαάκ Ρουσσώ, ήταν ωρολογοποιός. Οι
πρόγονοι του ήταν Ουγενότοι πρόσφυγες από
την Γαλλία, οι οποίοι βρήκαν καταφύγιο στην Γενεύη.

39. Η μητέρα του Ζαν Ζακ Ρουσσώ, η οποία ήταν κόρη
ενός προτεστάντη ιερέα, πέθανε εννιά μέρες μετά την
γέννηση του Ρουσσώ, και έτσι ο ίδιος έμεινε
ορφανός.
Σε ηλικία 10 ετών εγκαταλείφθηκε από τον πατέρα
του, και έτσι ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ γνώρισε δύσκολα
παιδικά χρόνια. Στη συνέχεια της ζωής του πέρασε
δύο χρόνια με έναν πάστορα, ως το 1724. Μετά ο
θείος του τον τοποθέτησε ως μαθητευόμενο γραφέα
σε ένα δικαστικό γραφείο, και το 1725 έγινε
μαθητευόμενος ενός χαράκη.

40. Ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ εγκαταλείπει την γενέτειρα του Γενεύη σε
ηλικία 16 ετών, το 1728. Είναι ο εφημέριος του Κονφινιόν που τον
στέλνει στην βαρώνη Μαντάμ ντε Βαράνς, πρόσφατα
προσηλυτισμένη στον καθολικισμό. Αυτή με την σειρά της τον
στέλνει στο Τορίνο της Ιταλίας, όπου ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ
ασπάζεται τον καθολικισμό.
Τον επόμενο χρόνο ο Ρουσσώ επιστρέφει στο σπίτι της βαρώνης,
την οποία πλέον θεωρεί μητέρα του. Το 1730 ταξιδεύει με τα
πόδια ως το Νεσατέλ, όπου διδάσκει μουσική. Μέχρι
το 1739 περιπλανιέται σε διάφορα μέρη στην Ελβετία, ενώ
μάλιστα η βαρώνη γίνεται και ερωμένη του. Το ίδιο έτος
συγγράφει και το πρώτο του βιβλίο, Le verger de Madame la baronne
de Warens.

41. Το 1742 βρίσκεται στο Παρίσι όπου γράφει ως το 1743 δύο δοκίμια
σχετικά με την μουσική και αναπτύσσει σχέσεις με τον Διαφωτιστή Ντενί
Ντιντερό.
Το 1745 γνωρίζει μία υπηρέτρια πανδοχείου, με την οποία θα αποκτήσει
πέντε παιδιά.
Το 1749 γράφει για την Εγκυκλοπαίδεια όλα τα άρθρα που αφορούσαν
την μουσική.
Το 1750 συμμετέχει σε έναν διαγωνισμό της Ακαδημίας
της Ντιζόν (Académie de Dijon), και η διατριβή του Διατριβή σχετικά με
τις τέχνες και τις επιστήμες, στην οποία υποστηρίζει ότι η πρόοδος
συνεπάγεται διαφθορά και εκφυλισμό, κερδίζει το πρώτο βραβείο.
Το 1755, σε έναν άλλον διαγωνισμό της ίδιας Ακαδημίας, απαντάει με το
πρώτο μεγάλο έργο του Διατριβή για την προέλευση και τις βάσεις της
ανισότητας μεταξύ των ανθρώπων. Το έργο αυτό όμως προκάλεσε έντονες
αντιδράσεις κατά του Ρουσσώ.

42. Η εργογραφία του Jean-Jacques Rousseau
• Le Devin du Village
• Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes
• ulie ou la Nouvelle Héloïse
• Du contrat social ou principes du droit politique
• Émile ou De l'éducation

43. Deni Diderot

44. Ντενί Ντιντερό (Denis Diderot, 5
Οκτωβρίου 1713 – 31 Ιουλίου 1784)
ήταν Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας.
Γιος ενός σιδερά από την πόλη Λανγκρ (Langres),
διδάχθηκε από Ιησουίτες κληρικούς και σπούδασε
στη Σορβόνη, από όπου αποφοίτησε
το 1732 ως νομικός. Ο Ντιντερό έχασε όμως το
ενδιαφέρον του για το νομικό επάγγελμα και
προτίμησε να ασχοληθεί με
γλώσσες, λογοτεχνία, φιλοσοφία και μαθηματικά.

45. Αναδείχθηκε σε επιφανή φιλόλογο, φιλόσοφο και
συγγραφέα ενώ ήταν εμπνευστής και ηγέτης της
προσπάθειας για συγγραφή
της «Εγκυκλοπαίδειας» από το 1746 μέχρι το 1780.
Σε όλα τα έργα του διέδιδε το πνεύμα
του διαφωτισμού, άθεος και υλιστής ο ίδιος, ενάντια
στη δεισιδαιμονία και τη θρησκοληψία. Μαζί με
τον Βολταίρο και τον Ρουσσώ θεωρείται ένας από
τους σημαντικότερους Γάλλους συγγραφείς του 18ου
αιώνα. Τα μυθιστορήματά του διαβάζονται ακόμα
και τον 21ο αιώνα. Έγραψε ακόμα θεατρικά έργα
και κριτικές εργασίες.

46. Η τσαρίνα Αικατερίνη της Ρωσίας τον
κάλεσε να υποβάλει προτάσεις για το
εκπαιδευτικό σύστημα της Ρωσίας και γι'
αυτό ο Ντιντερό έμεινε στα χρόνια 1773-
1774 στην Πετρούπολη. Στα ύστερα
δημοσιεύματά του ασχολήθηκε επίσης με
πολιτικά ζητήματα και θεωρείται από τους
πνευματικούς πατέρες της
επερχόμενης γαλλικής επαναστάσεως.

47. Ο Ντιντερό μεγάλωσε στην πόλη Λανγκρ
στην Καμπανία της Γαλλίας και ήταν ο μεγαλύτερος
γιος ενός ευκατάστατου σιδερά. Έλαβε μόρφωση σε
σχολείο Ιησουιτών και στη συνέχεια πήγε
στο Παρίσι για να συνεχίσει την φοίτηση του.
Το 1732 διέκοψε τις σπουδές του ως θεολόγος και
άρχισε μια νέα ζωή στη γαλλική πρωτεύουσα,
γνωρίζοντας πολλούς διανοούμενους της εποχής,
όπως τον Ζαν λε Ροντ ντ' Αλαμπέρ και τον Ζαν Ζακ
Ρουσσώ. Άρχισε να γράφει και να μεταφράζει αγγλικά
χειρόγραφα στα γαλλικά.

48. Λίγο αργότερα γνώρισε μια νεαρή πλύστρα, και θέλοντας να
την παντρευτεί, ζήτησε την άδεια του πατέρα του, όπως ήταν
συνηθισμένο εκείνη την εποχή. Εκείνος δεν συμφώνησε και
αποφάσισε να τον κλείσει σε μοναστήρι. Η αντιπάθεια του
Ντιντερό προς τον θεσμό των μοναστηριών και
την εκκλησία γενικότερα ίσως πηγάζει από αυτό το γεγονός,
μια αντιπάθεια η οποία μεγάλωσε όταν η αδερφή του κλείστηκε
οικειοθελώς σε ένα μοναστήρι και εκεί αρρώστησε ψυχικά.
Όταν δραπέτευσε από το μοναστήρι που τον είχε κλείσει ο
πατέρας του επέστρεψε στο Παρίσι και παντρεύτηκε την νεαρή
πλύστρα μυστικά. Σύντομα απέκτησαν μαζί μια κόρη, η οποία
όμως πέθανε πολύ πρόωρα. Αργότερα γεννήθηκαν δύο γιοί, οι
οποίοι πέθαναν επίσης πρόωρα. Μόνο μια κόρη που γεννήθηκε
το 1753 επέζησε.

49. Η εργογραφία του Deni Diderot
• L'Oiseau blanc : conte bleu
• Les Deux Amis de Bourbonne
• Madame de La Carlière
• Ceci n'est pas une conte
• Supplément au Voyage de Bougainville
• Le neveu de Rameau

50. • Les bijoux indiscrets
• La religieuse
• acques le fataliste et son maître
• Pensées philosophiques
• La promenade du sceptique

51. Immanuel Kant

52. Ιμμάνουελ Καντ (Immanuel Kant), που γεννήθηκε στις 22
Απριλίου του 1724 στο Καίνιξμπεργκ της Πρωσίας (που σήμερα
ονομάζεται Καλίνινγκραντ και ανήκει στη Ρωσία) και πέθανε
στο Καίνιξμπεργκ στις 12 Φεβρουαρίου του 1804),
ήταν Γερμανός φιλόσοφος και επιστημολόγος. Θεωρείται ένας
από τους σημαντικότερους στοχαστές και φιλοσόφους όλων των
εποχών, και ο μεγαλύτερος της νεότερης εποχής. Στην ελληνική
γλώσσα το όνομά του παλαιότερα αποδιδόταν ως Εμμανουήλ
Κάντιος.
Ό,τι υπήρξε ο Αθηναίος σοφός για την αρχαία φιλοσοφική
σκέψη –λέγουν– αυτό είναι και ο Kant για τη νεώτερη: ένα
μοναδικό στο ύψος του ορόσημο. Και χωρίζουν την αρχαία
φιλοσοφία σε τρία κεφάλαια: προσωκρατική, σωκρατική,
μετασωκρατική· τη νέα σε άλλα τρία: προκαντιανή, καντιανή,
μετακαντιανή.

53. Ο Καντ γεννήθηκε, έζησε και πέθανε
στο Καίνιξμπεργκ (τώρα ρώσικο Καλίνινγκραντ) της
Ανατολικής Πρωσίας, δεν παντρεύτηκε ποτέ, δεν
εγκατέλειψε ποτέ τη γενέτειρα πόλη του και είχε γίνει
αντικείμενο σχολιασμού για την εντυπωσιακή
ακρίβειά του στις κοινωνικές συναναστροφές -
υπόδειγμα αυτοπειθαρχίας και παραξενιάς.
Χρηματοδότησε τις σπουδές του παραδίδοντας
ιδιωτικά μαθήματα και κερδίζοντας στοιχήματα
στο μπιλιάρδο.

54. Το 1749 προσπάθησε να λύσει μια μαθηματική
αντιδικία μεταξύ οπαδών του Καρτέσιου και
του Λάιμπνιτς με σχετικοποίηση των θέσεών
τους. Το 1755 δημοσίευσε ανώνυμα μια θεωρία
του για τη δημιουργία του πλανητικού μας
συστήματος και για την ύπαρξη γαλαξιών πέρα
από το δικό μας γαλαξία. Το ίδιο έτος
αναγορεύεται Διδάκτωρ και Υφηγητής του
πανεπιστημίου της Καινιξβέργης. Αποδίδει δε το
δώρο της γνώσης στον άνθρωπο σε θεϊκή
παρέμβαση.

55. Το έτος 1770 έγινε τακτικός καθηγητής
της Λογικής και Μεταφυσικής στο ίδιο Πανεπιστήμιο
και παράλληλα έκανε παραδόσεις
στη Φυσική, Κοσμολογία, Ανθρωπολογία, Θεολογία
και Γεωγραφία. Κάποια εποχή δίδασκε στο
πανεπιστήμιο 36 ώρες την εβδομάδα. Μετά από
μερικές μικρότερες δημοσιεύσεις του για θέματα
Φυσικής και Μεταφυσικής, παρουσίασε σε τρία
θεμελιώδη έργα την υπερβατολογική φιλοσοφία του:
«Κριτική του καθαρού Λόγου» (Kritik der reinen
Vernunft, 1781), «Κριτική του πρακτικού Λόγου»
(Kritik der praktischen Vernunft, 1788) και «Κριτική
της κριτικής Δύναμης» (Kritik der Urteilskraft, 1790).

56. Εργογραφία του Immanuel Kant
• Τέσσερα δοκίμια κριτικής φιλοσοφίας
• Δοκίμια
• Κριτική του καθαρού λόγου.
• Κριτική της κριτικής δύναμης
• Κριτική του πρακτικού λόγου.
• Κριτική της κριτικής ικανότητας
• Περί Παιδαγωγικής.
• Η θρησκεία εντός των ορίων του Λόγου και μόνο
• Επιλογή από το έργο του
• Ανθρωπολογία από πραγματολογική άποψη

57. Η μαθήτρια του 3ου ΓΕ.Λ Ιλίου
του τμήματος Β1
Γεσνίτσα Τζέσικα