ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ
•Download as PPSX, PDF•
4 likes•18,483 views
Παράδειγμα ανάλυσης ιστορικών πηγών με τα βήματα και τον τρόπο προσέγγισης για τη σύνθεση απάντησης σε ερώτημα που σχετίζεται με ιστορικά παραθέματα, εικόνες και πίνακες
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ
Similar to ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ (20)
More from Nasia Fatsi
More from Nasia Fatsi (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (20)
ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ
- 1. ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ Παράδειγμα σε ιστορικό παράθεμα, εικόνα και πίνακα ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 1
- 2. ΑΝΑΛΥΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 Η βασιλεία του Ηράκλειου (610-741). Αποφασιστικοί αγώνες και μεταρρυθμίσεις ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 2
- 3. Με βάση την παρακάτω ιστορική πηγή και τις ιστορικές σας γνώσεις να εξηγήσετε για ποιους λόγους αναπτύχθηκε στα μέσα του 7ου αιώνα το νέο διοικητικό σύστημα των θεμάτων. Το θεματικό σύστημα στην πρώτη του φάση αναπτύχθηκε ως αμυντική συνέπεια της αραβικής επέκτασης. Χάθηκαν για το κράτος οι πλουτοπαραγωγικές περιοχές όπως Αίγυπτος, Συρία και Παλαιστίνη με άμεσες οικονομικές επιπτώσεις τόσο για το αυτοκρατορικό ταμείο όσο και για το πληθυσμό της πρωτεύουσας. Έτσι, λοιπόν, τα μεγάλα Μικρασιατικά θέματα για μεγάλο χρονικό διάστημα αποτελούν την παραγωγική βάση πάνω στην οποία στηρίχθηκε όλη η αυτοκρατορία. Απόσπασμα από την πτυχιακή εργασία της φοιτήτριας του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Σιμήτη Ζωής, με θέμα «Ο στρατιωτικός θεσμός των θεμάτων στο Βυζάντιο, σελίδα 6 ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 3
- 4. 1ο βήμα • Διαβάζω πολύ καλά την πηγή και προσπαθώ να κατανοήσω το ιστορικό της περιεχόμενο – Σε ποιο θέμα αναφέρεται; – Διαβάζω προσεχτικά τον τίτλο συνήθως αντλώ από τον τίτλο το θέμα της πηγής. – Αν δεν υπάρχει τίτλος συγκεντρώνω τις λέξεις κλειδιά για το περιεχόμενο της πηγής. – Σε ποιο σημείο της ιστορικής αφήγησης που έχω μελετήσει από το βιβλίο αναφέρεται; Το θεματικό σύστημα στην πρώτη του φάση αναπτύχθηκε ως αμυντική συνέπεια της αραβικής επέκτασης. Χάθηκαν για το κράτος οι πλουτοπαραγωγικές περιοχές όπως Αίγυπτος, Συρία και Παλαιστίνη με άμεσες οικονομικές επιπτώσεις τόσο για το αυτοκρατορικό ταμείο όσο και για το πληθυσμό της πρωτεύουσας. Έτσι, λοιπόν, τα μεγάλα Μικρασιατικά θέματα για μεγάλο χρονικό διάστημα αποτελούν την παραγωγική βάση πάνω στην οποία στηρίχθηκε όλη η αυτοκρατορία. Απόσπασμα από την πτυχιακή εργασία της φοιτήτριας του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Σιμήτη Ζωής, με θέμα «Ο στρατιωτικός θεσμός των θεμάτων στο Βυζάντιο, σελίδα 6 Αναφέρεται στη σελίδα 12-13 του βιβλίου στην ενότητα β. Εσωτερική αναδιοργάνωση ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 4
- 5. 2ο βήμα • Διαβάζω από πού προέρχεται η πηγή και σε ποιο είδος ανήκει. – Ιστορικός, συγγραφέας – Πρωτογενής πηγή (γράμμα, συμβόλαιο, κείμενο συνθήκης, μαρτυρία κ.α.) – Δευτερογενής πηγή (ιστορικό εγχειρίδιο, άρθρο, εγκυκλοπαίδεια κ.α.) Πρόκειται για πτυχιακή εργασία με θέμα ο στρατιωτικός θεσμός των θεμάτων που έγραψε κάποια φοιτήτρια. Άρα όσα γράφονται αποτελούν ιστορική καταγραφή και ανάλυση ιστορικών στοιχείων. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 5 Το θεματικό σύστημα στην πρώτη του φάση αναπτύχθηκε ως αμυντική συνέπεια της αραβικής επέκτασης. Χάθηκαν για το κράτος οι πλουτοπαραγωγικές περιοχές όπως Αίγυπτος, Συρία και Παλαιστίνη με άμεσες οικονομικές επιπτώσεις τόσο για το αυτοκρατορικό ταμείο όσο και για το πληθυσμό της πρωτεύουσας. Έτσι, λοιπόν, τα μεγάλα Μικρασιατικά θέματα για μεγάλο χρονικό διάστημα αποτελούν την παραγωγική βάση πάνω στην οποία στηρίχθηκε όλη η αυτοκρατορία. Απόσπασμα από την πτυχιακή εργασία της φοιτήτριας του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Σιμήτη Ζωής, με θέμα «Ο στρατιωτικός θεσμός των θεμάτων στο Βυζάντιο, σελίδα 6
- 6. 3ο βήμα • Αντλώ από την πηγή όσες πληροφορίες μπορώ. – Τις καταγράφω σε πλαγιότιτλους Τα θέματα δημιουργήθηκαν για την άμυνα απέναντι στους Άραβες Το κράτος έχασε πολλές περιοχές γεγονός που επηρέασε αρνητικά την οικονομία και τον πληθυσμό της αυτοκρατορίας Τα θέματα της Μικράς Ασίας στήριξαν την οικονομία του κράτους για μεγάλο διάστημα. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 6 Το θεματικό σύστημα στην πρώτη του φάση αναπτύχθηκε ως αμυντική συνέπεια της αραβικής επέκτασης. Χάθηκαν για το κράτος οι πλουτοπαραγωγικές περιοχές όπως Αίγυπτος, Συρία και Παλαιστίνη με άμεσες οικονομικές επιπτώσεις τόσο για το αυτοκρατορικό ταμείο όσο και για το πληθυσμό της πρωτεύουσας. Έτσι, λοιπόν, τα μεγάλα Μικρασιατικά θέματα για μεγάλο χρονικό διάστημα αποτελούν την παραγωγική βάση πάνω στην οποία στηρίχθηκε όλη η αυτοκρατορία. Απόσπασμα από την πτυχιακή εργασία της φοιτήτριας του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Σιμήτη Ζωής, με θέμα «Ο στρατιωτικός θεσμός των θεμάτων στο Βυζάντιο, σελίδα 6
- 7. 4ο βήμα • Ανακαλώ όσες ακόμα πληροφορίες μπορώ από τις ιστορικές μου γνώσεις. σελίδες 12-13 Για την αποτελεσματικότερη διακυβέρνηση του κράτους επιδιώχθηκε μια εκτεταμένη διοικητική μεταρρύθμιση, η δημιουργία των θεμάτων. Τα θέματα αρχικά ήταν στρατιωτικές μονάδες, μετακινούμενες ανά την επικράτεια. Όταν οι μονάδες αυτές απέκτησαν μόνιμη εγκατάσταση, θέματα ονομάστηκαν οι περιοχές εγκατάστασής τους, οι οποίες εξελίχθηκαν σε διοικητικές περιφέρειες. Τα νέα διοικητικά μέτρα είχαν σημαντικές συνέπειες για το αμυντικό σύστημα και την κοινωνική οργάνωση του Βυζαντίου: • Οι μισθοφόροι εξέλιπαν, ενώ οι νέοι στρατιώτες-αγρότες αγωνίζονταν με αυταπάρνηση, επειδή παράλληλα υπερασπίζονταν την ιδιοκτησία τους. • Η μικρή και η μεσαία ιδιοκτησία ενισχύθηκαν • Η μεσοβυζαντινή κοινωνία αναδιαρθρώθηκε ριζικά ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 7
- 8. 5ο βήμα • Συνθέτω την απάντησή μου συνδυάζοντας όσες πληροφορίες άντλησα από την πηγή με όσα μπόρεσα να συνδυάσω από τις ιστορικές μου γνώσεις – Ξεκινώ πάντα με αναφορά στην πηγή και στο συγγραφέα της. – Γράφω ολοκληρωμένες προτάσεις με σωστή σύνταξη και ορθογραφία. – Δεν επαναλαμβάνω όσα ήδη έχω αναφέρει. – Δεν αντιγράφω σε καμία περίπτωση την ιστορική πηγή. – Συνθέτω λόγο κατανοητό και όχι περίπλοκο και μπερδεμένο. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 8
- 9. 5ο βήμα Στην παραπάνω ιστορική πηγή η συγγραφέας αναφέρεται στη δημιουργία των θεμάτων. Οι αραβικές επιθέσεις τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του Ηρακλείου και η απώλεια πολλών περιοχών της αυτοκρατορίας που έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην οικονομία του κράτους καθώς και η μείωση του πληθυσμού απαιτούσε την οργάνωση καλύτερης άμυνας απέναντι στους Άραβες. Έτσι, σύμφωνα με τις ιστορικές μας γνώσεις, οι διάδοχοι του Ηράκλειου εγκαθίδρυσαν στη Μ. Ασία στη διάρκεια του 7ου αι. ένα νέο διοικητικό σύστημα που στηριζόταν στα θέματα, διοικητικές περιφέρειες με δικό τους στρατό με σκοπό να κυβερνήσουν αποτελεσματικότερα την αυτοκρατορία. Τα θέματα έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη βυζαντινή αυτοκρατορία αφού για μεγάλο χρονικό διάστημα στήριξαν την άμυνα και την οικονομία του κράτους και με αυτόν τον τρόπο αναδιαρθρώθηκε ριζικά η μεσοβυζαντινή κοινωνία. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 9
- 10. 6ο βήμα • Προσέχω να έχω καλύψει όλα τα ερωτήματα που τέθηκαν στην εκφώνηση. Με βάση την παρακάτω ιστορική πηγή και τις ιστορικές σας γνώσεις να εξηγήσετε για ποιους λόγους αναπτύχθηκε στα μέσα του 7ου αιώνα το νέο διοικητικό σύστημα των θεμάτων. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 10
- 11. Με βάση την ιστορική πηγή και τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφέρετε τα στοιχεία που οδηγούν στην ολοκλήρωση του εξελληνισμού της αυτοκρατορίας στα μέσα του 7ου αιώνα. Μολονότι το Βυζάντιο συνεχίζει θεωρητικά το Ρωμαϊκό Κράτος και η λατινική εξακολουθεί να θεωρείται, ως τον 6ο αιώνα, η επίσημη του γλώσσα, στην πράξη η ελληνική έχει επιβληθεί παντού. Οι διοικητικοί όροι μεταφράζονται ελληνικά ή εξελληνίζονται ενωρίς, το κοινό επίσημο ρωμαϊκό δίκαιο έχει αρχίσει να πλουτίζεται με το ελληνιστικό δίκαιο και να γίνεται ελληνορωμαϊκό, οι νόμοι και τα διατάγματα των αυτοκρατόρων γράφονται ελληνικά, ή ελληνικά και λατινικά, η μελέτη και ερμηνεία του δικαίου καλλιεργείται στις μεγάλες ελληνικές σχολές της Ανατολής. Απόσπασμα από το βιβλίο Νίκος Σβορώνος, Το ελληνικό έθνος – Γένεση και διαμόρφωση του Νέου Ελληνισμού. Εκδ. Πόλις, Αθήνα 2004.Ανάκτηση από το διαδίκτυο http://eranistis.net ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 11
- 12. Η λατινική έως τον 6ο αιώνα θεωρείται επίσημη γλώσσα αλλά στην πραγματικότητα η ελληνική γλώσσα έχει κυριαρχήσει. Το ρωμαϊκό δίκαιο επηρεάστηκε από το ελληνιστικό δίκαιο. Οι νόμοι και τα διατάγματα γράφονται στα ελληνικά και στα λατινικά ή μόνο στα ελληνικά. Οι διοικητικοί όροι μεταφράζονται ελληνικά ή εξελληνίζονται. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 12 Μολονότι το Βυζάντιο συνεχίζει θεωρητικά το Ρωμαϊκό Κράτος και η λατινική εξακολουθεί να θεωρείται, ως τον 6ο αιώνα, η επίσημη του γλώσσα, στην πράξη η ελληνική έχει επιβληθεί παντού. Οι διοικητικοί όροι μεταφράζονται ελληνικά ή εξελληνίζονται ενωρίς, το κοινό επίσημο ρωμαϊκό δίκαιο έχει αρχίσει να πλουτίζεται με το ελληνιστικό δίκαιο και να γίνεται ελληνορωμαϊκό, οι νόμοι και τα διατάγματα των αυτοκρατόρων γράφονται ελληνικά, ή ελληνικά και λατινικά, η μελέτη και ερμηνεία του δικαίου καλλιεργείται στις μεγάλες ελληνικές σχολές της Ανατολής. Απόσπασμα από το βιβλίο Νίκος Σβορώνος, Το ελληνικό έθνος – Γένεση και διαμόρφωση του Νέου Ελληνισμού. Εκδ. Πόλις, Αθήνα 2004.Ανάκτηση από το διαδίκτυο http://eranistis.net
- 13. Πληροφορίες από το βιβλίο ενότητα γ. Εξελληνισμός του κράτους σελίδα 14 • Μετά το 630 το Βυζαντινό κράτος έχασε μεγάλο μέρος των ανατολικών του επαρχιών, απέκτησε όμως με αυτό τον τρόπο εθνολογική ομοιογένεια, καθώς οι περισσότεροι κάτοικοι του ήταν πλέον Έλληνες ή ελληνόφωνοι. • Τα Eλληνικά πήραν τη θέση που κατείχαν ως τότε τα Λατινικά, ως επίσημη κρατική γλώσσα. • Η εξέλιξη αυτή αντανακλάται στους επίσημους αυτοκρατορικούς τίτλους. Ο Ηράκλειος υιοθέτησε τον ελληνικό τίτλο βασιλεύς με την προσθήκη πιστός εν Χριστώ, εγκαταλείποντας τους παλαιούς ρωμαϊκούς τίτλους imperator Romanorum (αυτοκράτωρ Ρωμαίων), caesar (καίσαρ) και augustus (αύγουστος) ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 13
- 14. Απάντηση Σύμφωνα με την ιστορική πηγή από το έργο του Κωνσταντίνου Σβορώνου η αυτοκρατορία μέχρι τον 6ο αιώνα διατήρησε ως επίσημη γλώσσα τη λατινική αλλά η ελληνική γλώσσα είχε κυριαρχήσει σε όλα τα επίπεδα. Οι διοικητικοί όροι και τίτλοι μεταφράζονταν στα ελληνικά ή εξελληνίζονταν. Το ρωμαϊκό δίκαιο επηρεάστηκε από το ελληνιστικό δίκαιο και οι νόμοι γράφονταν και στα ελληνικά και στα λατινικά ή μόνο στα ελληνικά. Επιπλέον σύμφωνα με τις ιστορικές μας γνώσεις τα στοιχεία που έπαιξαν ρόλο για τον εξελληνισμό της αυτοκρατορίας ήταν το γεγονός ότι μετά το 630 το Βυζαντινό κράτος έχασε μεγάλο μέρος των ανατολικών του επαρχιών αλλά απέκτησε με αυτό τον τρόπο εθνολογική ομοιογένεια, αφού οι περισσότεροι κάτοικοι του ήταν πλέον Έλληνες ή ελληνόφωνοι. Αυτό εξηγεί την επικράτηση της ελληνικής γλώσσας ως επίσημης γλώσσας του κράτους ενώ παράλληλα η εξέλιξη αυτή αντανακλάται και στους επίσημους αυτοκρατορικούς τίτλους. Πιο συγκεκριμένα ο Ηράκλειος υιοθέτησε τον ελληνικό τίτλο βασιλεύς με την προσθήκη πιστός εν Χριστώ, εγκαταλείποντας τους παλαιούς ρωμαϊκούς τίτλους imperator Romanorum (αυτοκράτωρ Ρωμαίων), caesar (καίσαρ) και augustus (αύγουστος). ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 14
- 15. ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΙΚΟΝΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 5 Η εικονομαχία ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 15
- 16. Με βάση την εικόνα και τις ιστορικές σας γνώσεις να εξηγήσετε τον όρο Εικονομαχία και να αναφέρετε τα αίτια της. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 16 Εικονομάχοι καλύπτουν την εικόνα τον Χριστού με ασβέστη. Μικρογραφία από το Ψαλτήρι Χλουντώφ (γύρω στο 830) (Μόσχα, Ιστορικό Μουσείο).
- 17. 1ο βήμα • Παρατηρώ την εικόνα και προσπαθώ να κατανοήσω το ιστορικό της περιεχόμενο – Τι βλέπω; – Σε ποιο θέμα αναφέρεται; – Διαβάζω προσεχτικά τη λεζάντα αντλώ πληροφορίες για το θέμα και την ταυτότητα της εικόνας – Σε ποιο σημείο της ιστορικής αφήγησης που έχω μελετήσει από το βιβλίο αναφέρεται; ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 17
- 18. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 18 Εικονομάχοι καλύπτουν την εικόνα τον Χριστού με ασβέστη. Μικρογραφία από το Ψαλτήρι Χλουντώφ (γύρω στο 830) (Μόσχα, Ιστορικό Μουσείο). • Το θέμα της εικόνας δίνεται από τη λεζάντα. • Πρόκειται για μικρογραφία που βρίσκεται σε ιερό βιβλίο, το Ψαλτήρι του Χλουντώφ. • Χρονολογείται γύρω στο 830 άρα στη δεύτερη φάση της Εικονομαχίας προς το τέλος της περιόδου. • Αναφέρεται στην περίοδο της Εικονομαχίας (Ενότητα 5 σελίδες 19-21)
- 19. 2ο βήμα Συνθέτω την απάντησή μου συνδυάζοντας τις πληροφορίες που άντλησα από την εικόνα και τις ιστορικές μου γνώσεις. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 19 Με βάση τις ιστορικές μας γνώσεις εικονομαχία ονομάζεται η θρησκευτική διαμάχη που συγκλόνισε τη βυζαντινή αυτοκρατορία από τις αρχές του 8ου έως τα μέσα του 9ου αιώνα με θέμα τη λατρεία ή όχι των εικόνων. Όπως φαίνεται και στη μικρογραφία από το Ψαλτήρι του Χλουντώφ οι Εικονομάχοι αντιτάχθηκαν με σφοδρότητα στην απεικόνιση του θείου σε εικόνες και προχώρησαν σε καταστροφές ναών και εικόνων και στις δύο φάσεις της Εικονομαχίας, υποστηρίζοντας ότι οι ομόθρησκοί τους Εικονολάτρες είχαν φτάσει σε υπερβολές στη λατρεία των εικόνων και των λειψάνων που άγγιζαν τα όρια της δεισιδαιμονίας. Παράλληλα ιδεολογική βάση του κινήματος αυτού υπήρξαν οι ανεικονικές αντιλήψεις των κατοίκων των ανατολικών επαρχιών, οι οποίες στηρίζονταν στο επιχείρημα ότι η απεικόνιση του θείου με ανθρώπινη μορφή δεν συμβιβάζεται με τον χαρακτήρα του Χριστιανισμού ως καθαρά πνευματικής θρησκείας. Αυτήν την εικονομαχική πολιτική ακολούθησαν οι αυτοκράτορες της δυναστείας των Ισαύρων γιατί η σωτηρία της Αυτοκρατορίας εξαρτιόταν ολοκληρωτικά από τους αγροτικούς πληθυσμούς της Μ. Ασίας που υπηρετούσαν στους θεματικούς στρατούς και απέρριπταν την ιδέα της αναπαράστασης του θείου.
- 20. ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΙΝΑΚΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 3, ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 20
- 21. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 21 Επέκτασηοικογενειακώνεπωνύμωνκαισυγκρότηση βυζαντινής αριστοκρατίας (8ος -11ος αι.) Χρόνος εμφάνισης επωνύμων Αριθμός επωνύμων Ποσοστό % 8ος αι. 6 4% 9ος αι. 16-17 10% 900-976 25 16% 976-1025 45-50 30% 1025-1100 60 40% σύνολο 147-153 100% Με βάση τον πίνακα και τις ιστορικές σας γνώσεις να εξηγήσετε πώς διαμορφώθηκε η ανώτερη αριστοκρατία της βυζαντινή κοινωνίας τον 10ο και 11ο αιώνα.
- 22. 1ο βήμα • Παρατηρώ τον πίνακα και προσπαθώ να κατανοήσω τα στοιχεία που παρατίθενται – Ποια στοιχεία καταγράφονται; – Σε ποιο θέμα αναφέρεται; – Διαβάζω προσεχτικά τον τίτλο του πίνακα αντλώ πληροφορίες για το θέμα – Σε ποιο σημείο της ιστορικής αφήγησης που έχω μελετήσει από το βιβλίο αναφέρεται; ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 22
- 23. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 23 Επέκτασηοικογενειακώνεπωνύμωνκαισυγκρότηση βυζαντινής αριστοκρατίας (8ος -11ος αι.) Χρόνος εμφάνισης επωνύμων Αριθμός επωνύμων Ποσοστό % 8ος αι. 6 4% 9ος αι. 16-17 10% 900-976 25 16% 976-1025 45-50 30% 1025-1100 60 40% σύνολο 147-153 100% Με βάση τον πίνακα και τις ιστορικές σας γνώσεις να εξηγήσετε πώς διαμορφώθηκε η ανώτερη αριστοκρατία της βυζαντινή κοινωνίας τον 10ο και 11ο αιώνα. Θέμα: Επέκταση των οικογενειακών επωνύμων της βυζαντινής αριστοκρατίας (8ος – 11ος αιώνας) Παρατηρώ ότι τα καταγεγραμμένα επώνυμα είναι περιορισμένα τον 8ο αιώνα, παρουσιάζουν μία αύξηση κατά τον 9ο και 10ο αιώνα αλλά αυξάνονται με σημαντικό ρυθμό από το τέλος του 10ου και καθ’ όλη τη διάρκεια του 11ου αιώνα. Ο πίνακας αναφέρεται στην υποενότητα α. Η ανώτερη αριστοκρατία της Ενότητας 3 του κεφαλαίου 2
- 24. 2ο βήμα Συνθέτω την απάντησή μου συνδυάζοντας τις πληροφορίες που άντλησα από τον πίνακα και τις ιστορικές μου γνώσεις. Προσοχή!! Δε χρειάζεται να καταγράψω τα στοιχεία του πίνακα με απόλυτη λεπτομέρεια αλλά να παρουσιάσω το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ 24 Με βάση τις ιστορικές μας γνώσεις η σύνθεση της κυρίαρχης τάξης στο Βυζαντινό κράτος είχε αλλάξει ήδη από τον 8ο αιώνα όταν το κράτος κατέβαλε προσπάθειες, για να αντικαταστήσει τους παλιούς μεγαλογαιοκτήμονες με μια παλατιανή αριστοκρατία που μισθοδοτούνταν για τα αξιώματα που κατείχε. Από τα τέλη του 10ου αι., η αριστοκρατία της γης και η αριστοκρατία των αξιωμάτων συνδέονται με επιγαμίες οπότε η κυρίαρχη τάξη ενοποιείται και παρουσιάζεται δυναμική και με τάση αυξητική όπως επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία του πίνακα όπου τα καταγεγραμμένα επώνυμα οικογενειών της βυζαντινής αριστοκρατίας είναι περιορισμένα τον 8ο αιώνα, παρουσιάζουν μία αύξηση κατά τον 9ο και 10ο αιώνα αλλά αυξάνονται με σημαντικό ρυθμό από το τέλος του 10ου και καθ’ όλη τη διάρκεια του 11ου αιώνα.