6. 384-322 π.Χ. , Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
Από τις πιο σημαντικές μορφές της φιλοσοφικής σκέψης
του αρχαίου κόσμου. Η διδασκαλία του διαπερνούσε
βαθύτατα τη δυτική φιλοσοφική και επιστημονική σκέψη
μέχρι και την Επιστημονική Επανάσταση του 17ου αιώνα.
Θεωρείται πάντα από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους
όλων των εποχών. Υπήρξε φυσιοδίφης, φιλόσοφος,
δημιουργός της λογικής και ο σημαντικότερος από τους
διαλεκτικούς της αρχαιότητας.
Από το τεράστιο έργο του (400 βιβλία, κυρίως σε μορφή
διαλόγων) τελικά σώθηκαν 47 βιβλία και μερικά
αποσπάσματα από τα άλλα.
ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ
7. Ο Πλάτων ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος από την
Αθήνα, ο πιο γνωστός μαθητής του Σωκράτη και
δάσκαλος του Αριστοτέλη. Το έργο του με τη μορφή
φιλοσοφικών διαλόγων έχει σωθεί ολόκληρο και άσκησε
τεράστια επιρροή στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και
γενικότερα στη δυτική φιλοσοφική παράδοση μέχρι τις
ημέρες μας.
Ο Πλάτων, μεταξύ άλλων, έγραψε την Απολογία του
Σωκράτους, το Συμπόσιο όπου μιλά για την φύση του
έρωτα, ενώ σε δύο μακρούς διαλόγους, την Πολιτεία και
τους Νόμους, περιέγραψε την ιδανική πολιτεία.
Τα έργα του Πλάτωνα είναι 36 και όλα, εκτός από την
Απολογία, διαλογικά. Μεταξύ των άλλων υπήρξε και ο
ιδρυτής της Ακαδημίας.
ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ
8. Ο Σωκράτης ήταν Αθηναίος φιλόσοφος και μια από τις σημαντικότερες
φυσιογνωμίες του ελληνικού και παγκόσμιου πολιτισμού.
Στα 17 του χρόνια γνώρισε το φιλόσοφο Αρχέλαο, που του μετέδωσε το
πάθος για τη φιλοσοφία.
Στις φιλοσοφικές του έρευνες τον παρακολουθούσαν πολλοί, ιδιαίτερα νέοι,
που ένιωθαν ευχαρίστηση ακούγοντας τον να μιλάει και να συζητάει για
θέματα κοινωνικά, πολιτικά, ηθικά και θρησκευτικά. Έτσι σχηματίστηκε
γύρω του ένας όμιλος, που δεν αποτελούσε όμως σχολή, γιατί ο Σωκράτης
δεν δίδαξε συστηματικά, αλλά διαλεγόταν σε κάθε σημείο της πόλης, με
ανθρώπους κάθε κοινωνικής τάξης και σε αντίθεση με τους σοφιστές δεν
έπαιρνε χρήματα από τους μαθητές του. Το 399 π.χ. διατυπώθηκε εναντίον
του κατηγορία για ασέβεια προς τους θεούς και για διαφθορά των νέων και
καταδικάστηκε σε θάνατο. Παρόλο που είχε τη δυνατότητα να δραπετεύσει,
προτίμησε να υπακούσει στους νόμους και να πιεί το κώνειο
O Σωκράτης δεν άφησε κανένα σύγγραμμα.
ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ
9. Ουκ εν τω πολλώ το ευ, αλλ’ εν τω ευ το
πολύ.
μτφρ: το καλό δε βρίσκεται στο πολύ, αλλά το
πολύ βρίσκεται στο καλό
Φιλία εστί μία ψυχή εν δυσί σώμασιν
ενοικουμένη.
μτφρ: Η φιλία [ή η αγάπη] είναι μια ψυχή που
κατοικεί σε δυο σώματα.
Ουδείς φίλος ώ πολλοί φίλοι.
μτφρ: Κανένας φίλος για όποιον έχει πολλούς
φίλους
10. Εν οίδα ότι ουδέν οίδα.
μτφρ: Ένα γνωρίζω, ότι δεν γνωρίζω τίποτα
Τους μεν κενούς ασκούς η πνοή διίστησι, τους δ’
ανοήτους, το οίημα.
μτφρ: τα άδιεα σακιά τα φουσκώνει ο αέρας και τους
ανόητους η έπαρση
Κρείττον οψιμαθή είναι ή αμαθή.
μτφρ: καλύτερα να έχεις μάθει πρόσφατα παρά να μην έχεις
μάθει καθόλου
Η παιδεία, καθάπερ ευδαίμων χώρα, πάντα τ’ αγαθά
φέρει.
μτφρ: η μόρφωση, όπως ακριβώς μια εύφορη γη, φέρνει όλα
τα καλά
11. Όμοιος ομοίω αεί πελάζει.
Aεί ο θεός γεωμετρεί
Ο θάνατος τυγχάνει ων, ως εμοί δοκεί, ουδέν
άλλο ή δυοίν πραγμάτοιν διάλυσις, της
ψυχής και του σώματος απ' αλλήλου.
μτφρ: ο θάνατος δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ο
διαχωρισμός δύο πραγμάτων, του ενός απ' το
άλλο, δηλαδή της ψυχής από το σώμα.
Μάλλον αδικείσθαι ή αδικείν.μτφρ: καλύτερα
να σε αδικούν παρά να αδικείς
+
12. Albert Einstein, 1879-1955 , Γερμανοεβραίος φυσικός
Γερμανο-ελβετο-αμερικανοεβραίος θεωρητικός φυσικός
που άνοιξε νέους δρόμους για την αντίληψη του κόσμου με
την διατύπωση της Ειδικής και της Γενικής Θεωρίας της
Σχετικότητας (1905). Τιμήθηκε με το Νόμπελ το 1921 για
την ανακάλυψη του φωτοηλεκτρικού φαινομένου.
Σίγουρα ο μεγαλύτερος επιστήμονας του περασμένου
αιώνα και ένας από τους μεγαλύτερους διανοητές όλων
των εποχών.
Το περιοδικό ΤΙΜΕ τον ανακήρυξε "άνθρωπο" του
εικοστού αιώνα.
ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ
13. O Στήβεν Γουίλιαμ Χόκινγκ (αγγλικά: Stephen William
Hawking, 8 Ιανουαρίου 1942 – 14 Μαρτίου
2018) ήταν Βρετανός θεωρητικός φυσικός, κοσμολόγος,
συγγραφέας και Διευθυντής Ερευνών στο Κέντρο Θεωρητικής
Κοσμολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Μεταξύ των
σημαντικών επιστημονικών εργασιών του ήταν μια
συνεργασία με τον Ρότζερ Πένροουζ επάνω σε θεωρήματα
βαρυτικής μοναδικότητας στα πλαίσια της γενικής
σχετικότητας και η θεωρητική πρόβλεψη ότι οι μαύρες
τρύπες εκπέμπουν ακτινοβολία, που συχνά
καλείται ακτινοβολία Χόκινγκ. O Χόκινγκ ήταν ο πρώτος που
εξέθεσε μια κοσμολογία που εξηγήθηκε από μια ένωση της
γενικής θεωρίας της σχετικότητας και της κβαντικής
μηχανικής. Ήταν φανατικός υποστηρικτής της ερμηνείας
πολλών κόσμων της κβαντικής μηχανικής.
Ο Χόκινγκ έπασχε από τη νόσο του κινητικού
νευρώνα (αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση), κατάσταση
που είχε εξελιχθεί κατά τη διάρκεια των ετών. Ήταν σχεδόν εξ
ολοκλήρου παράλυτος και επικοινωνούσε μέσω συσκευής
παραγωγής ομιλίας. Παντρεύτηκε δύο φορές και είχε τρία
παιδιά.
Το 2014 κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Το
χρονικό της ζωής μου.
ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ
14. Μόνο δύο πράγματα είναι άπειρα: το
σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία, και ως
προς το σύμπαν διατηρώ κάποιες
αμφιβολίες.
Η φαντασία είναι πιο σημαντική από τη
γνώση.
Αν θες να ζήσεις μια ευτυχισμένη ζωή,
εξάρτησέ την από ένα στόχο, όχι από
ανθρώπους ή αντικείμενα.
Η επιστήμη χωρίς θρησκεία είναι κουτσή. Η
θρησκεία χωρίς επιστήμη είναι τυφλή .
15. Χτίζουμε πολλούς τοίχους αλλά όχι αρκετές
γέφυρες.
Η φύση ευχαριστιέται με την απλότητα και
δεν αγαπάει τη μεγαλοπρέπεια των
περιττών αιτίων.
Μπορώ να υπολογίσω την κίνηση των
ουρανίων σωμάτων, αλλά όχι την τρέλα των
ανθρώπων.
Η μεγαλοφυΐα είναι υπομονή.
16. Με εκπλήσσει πόσο αδιάφοροι είναι
οι σημερινοί άνθρωποι για τη φυσική,
τον χωροχρόνο, το σύμπαν, την
ύπαρξη, τον σκοπό μας και τον τελικό
προορισμό μας. Υπάρχει ένας τρελός
κόσμος εκεί έξω. Δείξτε λίγο
ενδιαφέρον.
Ένας από τους βασικούς κανόνες του
σύμπαντος είναι ότι τίποτα δεν είναι
τέλειο. Η τελειότητα απλά δεν υπάρχει.
Χωρίς τις ατέλειες δεν θα υπήρχα ούτε
εγώ ούτε εσείς .
Ο Θεός όχι μόνο παίζει ζάρια με το
σύμπαν, αλλά και τα ρίχνει τόσο
μακριά, που δεν μπορούμε να δούμε τι
έφερε.
17. Ο Μπετόβεν γεννήθηκε
στη Βόννη το 1770. Η ακριβής ημερομηνία
γέννησης του δεν είναι γνωστή,
βαφτίστηκε όμως στις 17 Δεκεμβρίου.
Καταγόταν από μουσική οικογένεια, αν και
κανένας από τους προγόνους του δεν
διακρίθηκε στη σύνθεση.
Αποτέλεσε μία από τις κεντρικότερες
μορφές της κλασικής μουσικής και
συγκαταλέγεται σήμερα ανάμεσα στους
ευρύτερα αποδεκτούς συνθέτες όλων των
μουσικών περιόδων και τους πλέον
γνωστούς όλων των εποχών. Ο Μπετόβεν
αν και ανήκει περισσότερο στην κλασική
περίοδο, συνδέθηκε με το κίνημα
του ρομαντισμού που ακολούθησε και τα
τελευταία του έργα διακρίνονται από
έντονα ρομαντικά στοιχεία.
18. Ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ ήταν
γιος του Γιόχαν Γκέοργκ Λέοπολντ Μότσαρτ
και της Άννα Μαρία Βαλμπούργκα Περτλ,
γεννημένος, στο Σάλτσμπουργκ
(27 Ιανουαρίου 1756 - 5 Δεκεμβρίου 1791).
Το μόνο από τα αδέλφια του που επέζησε
της παιδικής του ηλικίας ήταν η μεγαλύτερη
αδελφή του, Μαρία Άννα (1751-1829), η
οποία είχε το ψευδώνυμο "Ναννερλ".
Υπήρξε και εκείνη μουσικός, ενώ βέβαιη
θεωρείται η συμβολή της στο να εμπνεύσει
στον αδελφό της το ενδιαφέρον για τη
μουσική.
Συνέθεσε περισσότερα από 600
έργα, μουσική
δωματίου, συμφωνική και εκκλησιαστική
μουσική, καθώς και μικρότερες
συνθέσεις: παραλλαγές, φαντασίες,
σονάτες, άριες κ.α.
19. Ο Αντόνιο Λούτσιο Βιβάλντι (Antonio Lucio
Vivaldi, 4 Μαρτίου 1678 - 28 Ιουλίου 1741),
γνωστός και με το προσωνύμιο il Prete Rosso (= ο
κοκκινομάλλης παπάς) λόγω του χρώματος των
μαλλιών του, ήταν Ιταλός συνθέτης, (μουσουργός),
δεξιοτέχνης βιολιστής και ιερέας της εποχής
του Μπαρόκ. Θεωρείται από τους σημαντικότερους
συνθέτες της εποχής του και ο δημοφιλέστερος του
κλασσικού μπαρόκ, καθώς με τη μουσική του
επηρέασε πλήθος συνθετών τόσο της γενιάς του,
μεταξύ των οποίων, τους Γιόχαν Σεμπάστιαν
Μπαχ, Γκέοργκ Φίλιπ Τέλεμαν, όσο και τους
μετέπειτα.
Στα πιο γνωστά έργα του περιλαμβάνονται
δεκάδες κοντσέρτα για βιολί - μια ενότητα των
οποίων αποτελούν τις περίφημες "Τέσσερις
Εποχές"- και άλλα όργανα, πάνω από 40 όπερες και
πλήθος άλλων έργων θρησκευτικής μουσικής.